TEDxCaltech
Leonard Susskind: My friend Richard Feynman
لنرد ساسکایند: دوست من، ریچارد فاینمن
Filmed:
Readability: 3.5
1,213,939 views
رفاقت با یک نابغه چه طوریه؟ بر روی صحنه کنفرانس TEDxCaltech، لنرد ساسکایند، فیزیکدان، چند تا داستان از رفاقتش با ریچارد فاینمن مشهور بیان میکنه و روش های غیرمتداول او برای مسائل جدی و نه چندان جدی را شرح میده.
Leonard Susskind - Physicist
Leonard Susskind works on string theory, quantum field theory, quantum statistical mechanics and quantum cosmology at Stanford. Full bio
Leonard Susskind works on string theory, quantum field theory, quantum statistical mechanics and quantum cosmology at Stanford. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I decided when I was asked to do this
0
0
2000
وقتی از من خواسته شد که صحبت کنم
00:17
that what I really wanted to talk about
1
2000
2000
دیدم که واقعا دوست دارم که
00:19
was my friend Richard Feynman.
2
4000
2000
راجع به دوست سابقم، ریچارد فاینمن صحبت کنم.
00:21
I was one of the fortunate few
3
6000
2000
من یکی از معدود آدم های خوش شانسی بودم که
00:23
that really did get to know him
4
8000
2000
تونستند واقعا اون رو بشناسند
00:25
and enjoyed his presence.
5
10000
2000
و از حضورش لذت ببرند.
00:27
And I'm going to tell you the Richard Feynman that I knew.
6
12000
3000
و می خوام راجع به ریچارد فاینمنی که من می شناختم با شما صحبت کنم.
00:30
I'm sure there are other people here
7
15000
2000
مطمئنم که اینجا آدمهای دیگری هستند
00:32
who could tell you about the Richard Feynman they knew,
8
17000
2000
که می تونند از ریچارد فاینمنی که اونها می شناسند برای شما تعریف کنند،
00:34
and it would probably be a different Richard Feynman.
9
19000
2000
و احتمالا اون ریچارد فاینمن یک مقدار متفاوت با این خواهد بود.
00:36
Richard Feynman was a very complex man.
10
21000
3000
ریچارد فاینمن یک انسان پیچیده بود.
00:39
He was a man of many, many parts.
11
24000
2000
او آدمی با بخش های بسیار متعدد بود.
00:41
He was, of course, foremost,
12
26000
2000
اون، البته بیشتر از همه
00:43
a very, very, very great scientist.
13
28000
3000
یک دانشمند خیلی خیلی بزرگ بود.
00:46
He was an actor. You saw him act.
14
31000
3000
او بازیگر بود. بازیهای او رو دیدید.
00:49
I also had the good fortune to be in those lectures,
15
34000
3000
من این شانس خوب رو هم داشتم که در سخنرانی های او
00:52
up in the balcony.
16
37000
2000
در بالای بالکن حضور داشته باشم.
00:54
They were fantastic.
17
39000
2000
اونا محشر بودند.
00:56
He was a philosopher;
18
41000
2000
فاینمن یک فیلسوف بود؛
00:58
he was a drum player;
19
43000
2000
یک نوازنده ی طبل بود؛
01:00
he was a teacher par excellence.
20
45000
3000
اون یک معلم شگرف بود.
01:03
Richard Feynman was also a showman,
21
48000
2000
ریچارد فاینمن همچنین یک شومن بود،
01:05
an enormous showman.
22
50000
2000
یک شومن قهار.
01:07
He was brash, irreverent --
23
52000
4000
اون عجول و بی پروا بود، گستاخ-
01:11
he was full of macho,
24
56000
2000
او بسیارمردانه بود،
01:13
a kind of macho one-upmanship.
25
58000
3000
اون یک مرد بود که دست پیش را می گرفت.
01:16
He loved intellectual battle.
26
61000
4000
اون عاشق نبردهای فکری بود.
01:20
He had a gargantuan ego.
27
65000
4000
او نفس عظیمی داشت.
01:24
But the man had somehow
28
69000
3000
ولی اون مرد یک جورهایی
01:27
a lot of room at the bottom.
29
72000
2000
کلی فضا در درونش داشت.
01:29
And what I mean by that
30
74000
2000
و منظورم از این حرف
01:31
is a lot of room, in my case --
31
76000
3000
فضای خیلی زیاد هست، در مورد خودم--
01:34
I can't speak for anybody else --
32
79000
2000
در مورد بقیه نمی تونم صحبت کنم--
01:36
but in my case,
33
81000
2000
ولی در مقایسه با خودم،
01:38
a lot of room for another big ego.
34
83000
3000
اون برای یک ضمیر بزرگ دیگر هم جا داشت.
01:41
Well, not as big as his,
35
86000
2000
البته، نه به بزرگی خودش،
01:43
but fairly big.
36
88000
2000
ولی نسبتا بزرگ.
01:45
I always felt good with Dick Feynman.
37
90000
3000
من همیشه با دیک (اسم مستعار) فاینمن احساس خوبی داشتم.
01:48
It was always fun to be with him.
38
93000
2000
بودن با او برای من لذت بخش بود.
01:50
He always made me feel smart.
39
95000
2000
او باعث می شد من احساس باهوشی بکنم.
01:52
How can somebody like that make you feel smart?
40
97000
2000
چطور آدمی مثل اون می تونه کاری کنه که شما احساس زرنگی بکنید؟
01:54
Somehow he did.
41
99000
2000
بالاخره به یک شکلی این کار رو می کرد.
01:56
He made me feel smart. He made me feel he was smart.
42
101000
2000
اون باعث می شد احساس باهوشی بکنم. و باعث می شد احساس کنم او هم باهوشه.
01:58
He made me feel we were both smart,
43
103000
2000
اون باعث می شد که هر دو احساس باهوشی بکنیم،
02:00
and the two of us could solve any problem whatever.
44
105000
4000
و ما دو نفر می تونستیم هر مشکلی رو حل کنیم.
02:04
And in fact, we did sometimes do physics together.
45
109000
3000
و در واقع، بعضی با وقت ها با هم فیزیک کار می کردیم.
02:07
We never published a paper together,
46
112000
2000
ما هیچ وقت مقاله ای با هم منتشر نکردیم،
02:09
but we did have a lot of fun.
47
114000
3000
ولی با هم کلی خوش می گذراندیم.
02:13
He loved to win.
48
118000
2000
اون عاشق برنده شدن بود.
02:15
With these little macho games we would sometimes play --
49
120000
3000
بعضی وقتها با هم بازی های مردانه می کردیم--
02:18
and he didn't only play them with me, he played them with all sorts of people --
50
123000
3000
و فقط با من بازی نمی کرد، اون با همه نوع آدم بازی می کرد--
02:21
he would almost always win.
51
126000
2000
اون تقریبا همیشه می برد.
02:23
But when he didn't win, when he lost,
52
128000
3000
اما وقتی که برنده نمی شد، وقتی که می باخت،
02:26
he would laugh and seem to have just as much fun
53
131000
3000
می خندید و به نظر میرسید همان قدر خوش گذرانده
02:29
as if he had won.
54
134000
2000
که انگار برده است.
02:31
I remember once he told me a story
55
136000
2000
یادم هست یکبار یک داستانی را برایم تعریف می کرد
02:33
about a joke that the students played on him.
56
138000
3000
در مورد یک شوخی که دانش آموزها با او می کردند.
02:36
They took him -- I think it was for his birthday --
57
141000
2000
اونا برای-- فکر کنم برای تولدش بود--
02:38
they took him for lunch.
58
143000
2000
اونا فاینمن رو برای ناهار بردن بیرون
02:40
They took him for lunch
59
145000
2000
برای ناهار بردنش به
02:42
to a sandwich place in Pasadena.
60
147000
2000
یک ساندویچ فروشی در پاسادینا.
02:44
It may still exist; I don't know.
61
149000
2000
شاید هنوزم اونجا باشه؛ نمی دونم.
02:46
Celebrity sandwiches was their thing.
62
151000
3000
اونجا به خاطر ساندويچ هاى آدمهاى مشهور معروف بود.
02:49
You could get a Marilyn Monroe sandwich.
63
154000
2000
می تونستید ساندویچ مریلین مونرو بگیرید.
02:51
You could get a Humphrey Bogart sandwich.
64
156000
3000
می شد ساندویچ هامفری بوگارت گرفت.
02:54
The students went there in advance,
65
159000
2000
دانشجوها زودتر رفته بودند اونجا
02:56
and they arranged that they would all order Feynman sandwiches.
66
161000
3000
و همه هماهنگ کرده بودند که ساندویچ فاینمن بگیرند.
02:59
One after another, they came in and ordered Feynman sandwiches.
67
164000
3000
یکی بعد از دیگری میومدن داخل و ساندویچ فاینمن سفارش می دادند.
03:02
Feynman loved this story.
68
167000
2000
فاینمن عاشق این جریان بود.
03:04
He told me this story, and he was really happy and laughing.
69
169000
4000
اون این جریان رو برای من تعریف کرد و واقعا خوشحال و خندان بود.
03:08
When he finished the story, I said to him,
70
173000
3000
وقتی که داستان رو تعریف کرد بهش گفتم،
03:11
"Dick, I wonder what would be the difference
71
176000
2000
" دیک، موندم تفاوت بین
03:13
between a Feynman sandwich and a Susskind sandwich."
72
178000
4000
ساندویچ فاینمن و ساندویچ ساسکایند چیه؟"
03:17
And without skipping a beat at all,
73
182000
2000
و اون بدون وقفه جواب داد
03:19
he said, "Well, they'd be about the same.
74
184000
3000
"خب، تقریبا عین همدیگه هستند.
03:22
The only difference is a Susskind sandwich would have a lot more ham,"
75
187000
3000
تنها تفاوت اینه که، ساندویچ ساسکایند ژامبون خیلی بیشتری داره."
03:25
ham, as in bad actor.
76
190000
2000
ژامبون، در نقش بازیگر بده.
03:27
(Laughter)
77
192000
2000
(خنده حضار)
03:29
Well, I happened to have been very quick that day,
78
194000
3000
خب، من هم اون روز حاضر جواب بودم،
03:32
and I said, "Yeah, but a lot less baloney."
79
197000
3000
و گفتم "بله، ولی سوسیس بالونی کمتری داره."
03:35
(Laughter)
80
200000
3000
(خنده حضار)
03:38
The truth of the matter
81
203000
4000
حقیقتش اینه که
03:42
is that a Feynman sandwich
82
207000
2000
ساندویچ فاینمن
03:44
had a load of ham,
83
209000
2000
پر از ژامبون بود
03:46
but absolutely no baloney.
84
211000
3000
اما هیچ سوسیس بالونی نداشت.
03:50
What Feynman hated worse than anything else
85
215000
2000
فاینمن بیشتر از همه از
03:52
was intellectual pretense --
86
217000
2000
ادعای روشنفکری بدش میومد--
03:54
phoniness,
87
219000
2000
حقه بازی،
03:56
false sophistication, jargon.
88
221000
3000
پیچیدگی های الکی، کاربرد اصطلاحات پیچیده.
03:59
I remember sometime during the '80s,
89
224000
3000
یادمه یک بار در دهه ی 80
04:02
the mid-'80s,
90
227000
2000
در میانه ی دهه ی 80
04:04
Dick and I and Sidney Coleman
91
229000
2000
دیک و من و سیدنی کلمن
04:06
would meet a couple of times
92
231000
2000
ما چند بار با هم ملاقات داشیتم
04:08
up in San Francisco at some very rich guy's house --
93
233000
3000
در سن فرانسیسکو و در خونه ی یک آدم پولدار--
04:11
up in San Francisco for dinner.
94
236000
2000
برای شام اونجا بودیم.
04:13
And the last time the rich guy invited us,
95
238000
3000
و آخرین باری که این آدم پولدار ما رو دعوت کرد،
04:16
he also invited a couple of philosophers.
96
241000
2000
چند تا فیلسوف هم دعوت کرده بود.
04:18
These guys were philosophers of mind.
97
243000
3000
اونها بر فلسفه ی ذهن کار می کردند.
04:21
Their specialty was the philosophy of consciousness.
98
246000
3000
تخصص شون فلسفه ی آگاهی بود.
04:24
And they were full of all kinds of jargon.
99
249000
2000
و حرف زدنشون پر از اصطلاحات تخصصی بود.
04:26
I'm trying to remember the words --
100
251000
3000
دارم سعی می کنم کلماتشون رو به خاطر بیارم--
04:29
"monism," "dualism," categories all over the place.
101
254000
3000
"یگانگی"، "دوگانگی ذهن و ماده" و کلی موضوع دیگه طرح میشد.
04:32
I didn't know what those things meant, neither did Dick --
102
257000
2000
من نمی دونستم معنی اینها چیه، دیک هم نمی دونست--
04:34
neither did Sydney for that matter.
103
259000
2000
سیدنی هم راجع به این موضوع چیزی نمی دونست.
04:36
And what did we talk about?
104
261000
2000
پس راجع به چی داشتیم حرف می زدیم؟
04:38
Well, what do you talk about when you talk about minds?
105
263000
3000
خب، وقتی راجع به ذهن حرف بزنید صحبت چیه؟
04:41
One thing, there's one obvious thing to talk about --
106
266000
2000
یک چیز، همین چیزِ بدیهی--
04:43
can a machine become a mind?
107
268000
2000
آیا یک ماشین می تونه به ذهن تبدیل شه؟
04:45
Can you build a machine
108
270000
2000
آیا میشه ماشینی ساخت
04:47
that thinks like a human being,
109
272000
2000
که مثل انسان ها فکر کنه،
04:49
that is conscious?
110
274000
2000
و آگاه باشه؟
04:51
We sat around and we talked about this -- we of course never resolved it.
111
276000
3000
می نشستیم و راجع به این حرف می زدیم-- البته هیچ وقت حلش نکردیم.
04:54
But the trouble with the philosophers
112
279000
2000
ولی مشکل ما با فیلسوف ها این بود که
04:56
is that they were philosophizing
113
281000
2000
اونا در حال فلسفه بافی برای چیزی بودند که
04:58
when they should have been science-iphizing.
114
283000
2000
باید علمی باهاش برخورد می شد.
05:00
It's a scientific question after all.
115
285000
3000
در نهایت این یک سوال علمیه.
05:03
And this was a very, very dangerous thing to do
116
288000
2000
و این فلسفه بافی در حضور دیک فاینمن
05:05
around Dick Feynman.
117
290000
3000
یک کار خیلی خیلی خطرناک بود.
05:10
Feynman let them have it -- both barrels, right between the eyes.
118
295000
3000
فاینمن اجازه داد تا آنها صحبت هاشون رو بکنند-- هر دو طرف، با هم حسابی بجنگند.
05:13
It was brutal; it was funny -- ooh, it was funny.
119
298000
3000
بحثشون وحشیانه بود، خنده دار بود-- اوه، واقعا خنده دار بود.
05:16
But it was really brutal.
120
301000
2000
ولی واقعا وحشیانه بود.
05:18
He really popped their balloon.
121
303000
2000
اون واقعا آتش بحث اونها رو روشن می کرد.
05:20
But the amazing thing was --
122
305000
2000
ولی نکته جالب این بود که--
05:22
Feynman had to leave a little early.
123
307000
2000
فاینمن باید یک کمی زود می رفت.
05:24
He wasn't feeling too well, so he left a little bit early.
124
309000
3000
حالش خوب نبود، پس یکم زودتر رفت.
05:27
And Sidney and I were left there with the two philosophers.
125
312000
3000
و سیدنی و من با دو تا فیلسوف تنها موندیم.
05:30
And the amazing thing is these guys were flying.
126
315000
3000
و جالبیش اینه که این افراد داشتند پرواز می کردند.
05:33
They were so happy.
127
318000
2000
اونا خیلی خوشحال بودند.
05:35
They had met the great man;
128
320000
3000
اونا یه مرد بزرگ رو دیده بودند؛
05:38
they had been instructed by the great man;
129
323000
2000
اونا توسط یک مرد بزرگ راهنمایی شده بودند؛
05:40
they had an enormous amount of fun
130
325000
2000
به اونها خیلی خوش گذشته بود
05:42
having their faces shoved in the mud,
131
327000
3000
اونا با صورت به زمین کوبیده شده بودند
05:45
and it was something special.
132
330000
3000
و این یک چیز استثنایی بود.
05:48
I realized there was something just extraordinary about Feynman,
133
333000
3000
من متوجه شدم که یک چیز واقعا خارق العاده در مورد فاینمن هست
05:51
even when he did what he did.
134
336000
3000
حتی زمانی که کارش رو میکرد.
05:58
Dick, he was my friend. I did call him Dick.
135
343000
3000
دیک، دوست من بود. بهش دیک می گفتم.
06:01
Dick and I had a certain, a little bit of a rapport.
136
346000
2000
ما با هم یک کم تفاهم داشتیم.
06:03
I think it may have been a special rapport that he and I had.
137
348000
3000
فکر کنم این یک حس مشترک خاص بود که ما داشتیم.
06:06
We liked each other; we liked the same kind of things.
138
351000
3000
به هم علاقه داشتیم؛ به چیزهای مشترک علاقه داشتیم.
06:09
I also liked the kind of intellectual macho games.
139
354000
4000
من هم عاشق بازی های فکری مردونه بودم.
06:13
Sometimes I would win, mostly he would win,
140
358000
2000
بعضی وقتها من می بردم، بیشتر اوقات اون
06:15
but we both enjoyed them.
141
360000
2000
ولی ما هر دو لذت می بردیم.
06:17
And Dick became convinced at some point
142
362000
2000
و دیک در یه زمانی قانع شده بود که
06:19
that he and I had some kind of similarity of personality.
143
364000
4000
من و اون یک تشابه شخصیتی داشیتم.
06:23
I don't think he was right.
144
368000
2000
فکر کنم اشتباه می کرد.
06:25
I think the only point of similarity between us
145
370000
2000
فکر کنم تنها تشابه بین ما
06:27
is we both like to talk about ourselves.
146
372000
3000
این بود که هر دو دوست داشتیم راجع به خودمان حرف بزنیم.
06:30
But he was convinced of this.
147
375000
2000
ولی اون اعتقاد خودشو داشت.
06:32
And he was curious.
148
377000
2000
و اون کنجکاو بود.
06:34
The man was incredibly curious.
149
379000
2000
این مرد وحشتناک کنجکاو بود.
06:36
And he wanted to understand what it was and why it was
150
381000
3000
و اون می خواست بفهمه که این ارتباطِ جالب بین ما
06:39
that there was this funny connection.
151
384000
4000
چی هست و چرا هست.
06:43
And one day we were walking. We were in France.
152
388000
2000
و یک روز داشتیم صحبت می کردیم. فرانسه بودیم.
06:45
We were in La Zouche.
153
390000
2000
در شهر لازوش بودیم.
06:47
We were up in the mountains, 1976.
154
392000
2000
رفته بودیم کوه. سال 1976 بود.
06:49
We were up in the mountains, and Feynman said to me,
155
394000
3000
کوه بودیم و فاینمن به من گفت
06:52
he said, "Leonardo."
156
397000
2000
اون گفت: "لئوناردو"
06:54
The reason he called me Leonardo
157
399000
2000
علت این که به من می گفت لئوناردو
06:56
is because we were in Europe
158
401000
2000
این بود که در اروپا بودیم
06:58
and he was practicing his French.
159
403000
3000
و داشت زبان فرانسه تمرین می کرد.
07:01
And he said, "Leonardo,
160
406000
3000
اون گفت "لئوناردو،
07:04
were you closer to your mother or to you father
161
409000
3000
تو در دوران کودکی بیشتر با مادرت نزدیک بودی
07:07
when you were a kid?"
162
412000
2000
یا با پدرت؟"
07:09
And I said, "Well, my real hero was my father.
163
414000
3000
من گفتم "خب، قهرمان واقعی من پدرم بود.
07:12
He was a working man,
164
417000
2000
اون یک کارگر بود،
07:14
had a fifth grade education.
165
419000
3000
سواد تا کلاس پنجم داشت.
07:17
He was a master mechanic, and he taught me how to use tools.
166
422000
3000
اون استاد مکانیک بود، و به من هم کار با ابزار رو یاد داده بود.
07:20
He taught me all sorts of things about mechanical things.
167
425000
4000
او به من همه نوع کار با ابزارهای مکانیکی را یاد داد.
07:24
He even taught me the Pythagorean theorem.
168
429000
2000
حتی به من قضیه فیثاغورث رو هم یاد داده بود.
07:26
He didn't call it the hypotenuse,
169
431000
2000
اون اسم وتر رو بکار نمی برد،
07:28
he called it the shortcut distance."
170
433000
3000
بهش می گفت مسیر میانبر."
07:31
And Feynman's eyes just opened up.
171
436000
2000
و چشم های فاینمن برق زد.
07:33
He went off like a light bulb.
172
438000
2000
انگار بهش الهام شد.
07:35
And he said he had had
173
440000
3000
و اون گفت اون هم
07:38
basically exactly the same relationship
174
443000
2000
اصولا رابطه ی مشابهی
07:40
with his father.
175
445000
2000
با پدرش داشته.
07:42
In fact, he had been convinced at one time
176
447000
3000
در حقیقت، اون یک مدت معتقد بود
07:45
that, to be a good physicist,
177
450000
3000
که برای یک فیزیکدان خوب بودن
07:48
that it was very important
178
453000
2000
خیلی مهم هست که
07:50
to have had that kind of relationship with your father.
179
455000
3000
با پدرتون اینچنین ارتباطی داشته باشید.
07:53
I apologize for the sexist conversation here,
180
458000
3000
بخاطر این صحبت جنسیتی متاسفم،
07:56
but this is the way it really happened.
181
461000
2000
ولی این واقعا رخ داد.
07:58
He said that he had been absolutely convinced that this was necessary --
182
463000
4000
می گفت که کاملا قانع شده بود که این لازم هست--
08:02
the necessary part of the growing up of a young physicist.
183
467000
4000
بخش ضروری برای رشد به عنوان یک فیزیکدان جوان.
08:06
Being Dick, he, of course, wanted to check this.
184
471000
3000
دیک، البته با توجه به خصوصیاتش می خواست این رو آزمایش کنه.
08:09
He wanted to go out and do an experiment.
185
474000
2000
می خواست بره و یک آزمایش ترتیب بده.
08:11
So, well he did.
186
476000
2000
خب، این کار رو کرد.
08:13
He went out and did an experiment.
187
478000
2000
رفت و آزمایش کرد.
08:15
He asked all his friends that he thought were good physicists,
188
480000
3000
اون از تمام دوستهاش كه فكر مي كرد فيزيكدانان قابلى هستند پرسيد
08:18
"Was it your mom or your pop that influenced you?"
189
483000
3000
"شما از مادرتان تاثير گرفتيد يا از پدرتان؟"
08:21
And to a man -- they were all men --
190
486000
2000
همه فيزيكدان ها مرد بودند
08:23
to a man, every single one of them
191
488000
2000
و تك تك اونها جواب دادند
08:25
said, "My mother."
192
490000
2000
"از مادرم"
08:27
(Laughter)
193
492000
3000
(خنده حضار)
08:30
There went that theory down the trashcan of history.
194
495000
4000
و اين نظريه به زباله دان تاريخ رفت.
08:35
But he was very excited that he had finally met somebody
195
500000
3000
ولى اون خيلى خوشحال بود كه آخر سر كسى را پيدا كرده
08:38
who had the same experience with my father
196
503000
3000
كه ارتباطش با پدرش مشابه
08:41
as he had with his father.
197
506000
2000
رابطه اون با پدرش بوذه.
08:43
And for some time, he was convinced
198
508000
2000
و براى مدتى معتقد بود كه
08:45
this was the reason we got along so well.
199
510000
2000
اين دليل جور بودن ما با هم هست.
08:47
I don't know. Maybe. Who knows?
200
512000
2000
نمى دونم. شايد. كسى چه ميدونه؟
08:49
But let me tell you a little bit
201
514000
2000
ولى بذاريد يه مقدار
08:51
about Feynman the physicist.
202
516000
3000
از فاينمن فيزيكدان براتون بگم.
08:55
Feynman's style --
203
520000
2000
سبك فاينمن--
08:57
no, style is not the right word.
204
522000
2000
نه، سبك كلمه ى مناسب نيست.
08:59
Style makes you think of the bow tie he might have worn
205
524000
2000
كلمه سبك بيشتر نوع پاپيونى كه مى بسته
09:01
or the suit he was wearing.
206
526000
2000
يا كتى كه مى پوشيده رو تداعى ميكنه.
09:03
There's something much deeper than that,
207
528000
2000
منظور من عميق تر از اينهاست،
09:05
but I can't think of another word for it.
208
530000
2000
ولى واژه مناسب به ذهنم خطور نمى كنه.
09:07
Feynman's scientific style
209
532000
3000
سبك علمى فاينمن
09:10
was always to look for the simplest,
210
535000
2000
هميشه اين بود كه به دنبال ساده ترين باشه،
09:12
most elementary solution to a problem that was possible.
211
537000
5000
ساده ترين راه حل ممكن براى يك مسئله.
09:17
If it wasn't possible, you had to use something fancier.
212
542000
3000
اگر اين ممكن نبود بايد از يك چيز پر زرق و برق تر استفاده كنيد.
09:20
But no doubt part of this
213
545000
3000
ولى بدون ترديد اين جريان
09:23
was his great joy and pleasure
214
548000
3000
شعف و لذت اون از
09:26
in showing people that he could think more simply than they could.
215
551000
4000
نشان دادن تواناىى تفكر ساده و بى پيرايه اش نسبت به ديگران بود.
09:30
But he also deeply believed, he truly believed,
216
555000
3000
ولى اون عميقا اعتقاد داشت، حقيقتا معتقد بود كه
09:33
that if you couldn't explain something simply
217
558000
2000
اگه نمى تونيد يه چيزى رو ساده توضيح بدهيد
09:35
you didn't understand it.
218
560000
3000
بخاطر اينه كه خودتان هم اون رو نفهميديد.
09:38
In the 1950s, people were trying to figure out
219
563000
3000
در ده ٥٠ افرادى تلاش مى كردند تا
09:41
how superfluid helium worked.
220
566000
2000
هليوم ابر سيال رو بشناسند.
09:43
There was a theory.
221
568000
2000
يه نظريه موجود بود.
09:45
It was due to a Russian mathematical physicist,
222
570000
2000
نتيجه ى كار يك رياضى فيزيكدان روسى بود
09:47
and it was a complicated theory.
223
572000
2000
و يك نظريه ى پيچيده بود.
09:49
I'll tell you what that theory was soon enough.
224
574000
2000
به شما مى گم اون نظريه چه بود.
09:51
It was a terribly complicated theory
225
576000
2000
يك نظريه به غايت پيچيده بود
09:53
full of very difficult integrals and formulas
226
578000
3000
پر از انتگرال هاى سخت و فرمول
09:56
and mathematics and so forth.
227
581000
2000
و رياضيات و الى آخر.
09:58
And it sort of worked, but it didn't work very well.
228
583000
3000
و يك جورهايى جواب مى داد، ولى خيلى نتيجه بخش نبود.
10:01
The only way it worked
229
586000
2000
تنها حالتى كه نظريه جواب مى داد
10:03
is when the helium atoms were very, very far apart.
230
588000
3000
زمانى بود كه اتم هاى هليوم از يكديگه خيلى، خيلى دور بودند.
10:06
The helium atoms had to be very far apart.
231
591000
2000
اتم ها بايد خيلى خيلى با هم فاصله مى داشتند.
10:08
And unfortunately, the helium atoms in liquid helium
232
593000
2000
و متاسفانه، در هليوم مايع اتم هاى هليوم
10:10
are right on top of each other.
233
595000
2000
دقيقا روى همديگه قرار گرفتند.
10:12
Feynman decided, as a sort of amateur helium physicist,
234
597000
3000
فاينمن، به عنوان يك فيزيكدان مبتدى هليوم،
10:15
that he would try to figure it out.
235
600000
3000
تصميم گرفت سعى كنه اين رو بفهمه.
10:18
He had an idea, a very clear idea.
236
603000
2000
اون يه ايده داشت، يه ايده خيلى ساده.
10:20
He would try to figure out
237
605000
2000
اون سعى كرد ببينه
10:22
what the quantum wave function
238
607000
2000
اثر موجى كوانتومى
10:24
of this huge number of atoms looked like.
239
609000
2000
در اين تعداد زياد اتم به چه شكله.
10:26
He would try to visualize it,
240
611000
2000
اون سعى كرد به وسيله چند اصل ساده
10:28
guided by a small number of simple principles.
241
613000
3000
مسئله رو تجسم كنه.
10:31
The small number of simple principles were very, very simple.
242
616000
3000
چند تا اصل ساده، واقعا خيلى ساده بودند.
10:34
The first one was
243
619000
2000
اوليش اين بود كه
10:36
that when helium atoms touch each other, they repel.
244
621000
3000
وقتى كه اتم هاى هليوم با هم تماس داشته باشند، اونها همديگه رو دفع مى كنند.
10:39
The implication of that is that the wave function has to go to zero,
245
624000
3000
نتيجه ى اين اينه كه اثر موجى كوانتومى بايد به صفر برسه،
10:42
it has to vanish when the helium atoms touch each other.
246
627000
3000
اين اثر وقتى اتم ها با هم برخورد مى كنند محو ميشه.
10:45
The other fact
247
630000
2000
اصل ديگه اينه كه
10:47
is that the ground state, the lowest energy state of a quantum system,
248
632000
3000
در حالت پايه، حالت با كمترين انرژى در يك سيستم كوانتومى
10:50
the wave function is always very smooth --
249
635000
4000
اثر كوانتومى خيلى يكنواخت هست--
10:54
has the minimum number of wiggles.
250
639000
2000
اثر كمترين ميزان نوسان رو داره.
10:56
So he sat down --
251
641000
2000
بنابراين اون نشست--
10:58
and I imagine he had nothing more
252
643000
2000
و مى تونم تصور كنم كه بجز
11:00
than a simple piece of paper and a pencil --
253
645000
2000
يه تكه كاغذ و قلم چيز ديگه اى نداشته--
11:02
and he tried to write down, and did write down,
254
647000
2000
و سعى كرد تا ساده ترين تابعى كه
11:04
the simplest function that he could think of
255
649000
3000
به ذهنش می رسید که شرایط حدی
11:07
which had the boundary conditions
256
652000
2000
اثر موجی که در هنگام برخورد دو اتم
11:09
that the wave function vanish when things touch
257
654000
2000
از بین می رفت و سایر مواقع به صورت یکنواخت هست رو
11:11
and is smooth in between.
258
656000
2000
بنویسه، و اون رو نوشت.
11:13
He wrote down a simple thing.
259
658000
2000
اون یک چیز ساده نوشت.
11:15
It was so simple, in fact,
260
660000
2000
در واقع انقدر ساده بود که
11:17
that I suspect a really smart high school student,
261
662000
2000
فکر کنم یک دانش آموز دبیرستانی باهوش
11:19
who didn't even have calculus,
262
664000
2000
که محاسبات نخوانده هم
11:21
could understand what he wrote down.
263
666000
3000
بتواند اون چیزی که نوشته بود رو بفهمه.
11:24
The thing was that that simple thing that he wrote down
264
669000
3000
مسئله این بود که اون نوشته ی ساده که او نوشت
11:27
explained everything that was known at the time about liquid helium
265
672000
3000
همه چیزی رو که تا آن زمان در مورد هلیوم مایع شناخته شده بود رو توضیح می داد
11:30
and then some.
266
675000
2000
و بعدها قسمتی رو.
11:32
I've always wondered
267
677000
2000
همیشه از خودم می پرسم
11:34
whether the professionals, the real professional helium physicists,
268
679000
3000
که آیا حرفه ای ها، حرفه ای ها در زمینه ی فیزیک هلیوم
11:37
were just a little bit embarrassed by this.
269
682000
3000
یک مقدار با این مسئله شرمنده نشدند؟
11:40
They had their super-powerful technique,
270
685000
2000
اونها تکنیک های واقعا قوی خودشان را داشتند
11:42
and they couldn't do as well.
271
687000
2000
ولی اون ها هم نتیجه ای نگرفته بودند.
11:44
Incidentally, I'll tell you what that super-powerful technique was.
272
689000
4000
اتفاقا، به شما می گم این تکنیک های واقعا قوی چی بودند.
11:48
It was the technique of Feynman diagrams.
273
693000
3000
این ها تکنیک دیاگرام های فاینمن بودند.
11:51
(Laughter)
274
696000
2000
(خنده حضار)
11:53
He did it again in 1968.
275
698000
3000
اون مجدد در سال 1968 همین کار رو کرد.
11:56
In 1968, in my own university --
276
701000
2000
در 1968، در همان دانشگاه من--
11:58
I wasn't there at the time -- but in 1968,
277
703000
3000
اون موقع من آنجا نبودم-- ولی در 1968،
12:01
they were exploring the structure of the proton.
278
706000
3000
داشتند ساختار پروتون رو بررسی می کردند.
12:04
The proton is obviously made
279
709000
2000
پروتون به وضوح از
12:06
of a whole bunch of little particles.
280
711000
2000
کلی ذرات کوچکتر ساخته شده.
12:08
This was more or less known.
281
713000
2000
این رو کم و بیش می دونستند.
12:10
And the way to analyze it was, of course, Feynman diagrams.
282
715000
3000
و تنها راهی که می شد این رو تحلیل کرد البته که دیاگرام های فاینمن بود.
12:13
That's what Feynman diagrams were constructed for --
283
718000
3000
این همون چیزی بود که دیاگرام های فاینمن براش ساخته شده بودند--
12:16
to understand particles.
284
721000
2000
فهم ذرات.
12:18
The experiments that were going on were very simple.
285
723000
2000
آزمایش هایی که انجام می دادند خیلی ساده بودند.
12:20
You simply take the proton,
286
725000
2000
پروتون رو می گرفتند
12:22
and you hit it really sharply with an electron.
287
727000
2000
و یک الکترون رو به شدت به آن برخورد می دادند.
12:24
This was the thing the Feynman diagrams were for.
288
729000
3000
دیاگرام های فاینمن برای همین جور چیزها بود.
12:27
The only problem
289
732000
2000
تنها مسئله این بود که
12:29
was that Feynman diagrams are complicated.
290
734000
2000
دیاگرام های فاینمن پیچیده بودند.
12:31
They're difficult integrals.
291
736000
2000
شامل انتگرال های مشکل هستند.
12:33
If you could do all of them, you would have a very precise theory.
292
738000
3000
اگر بتونید همه ی اونها رو حل کنید، اون موقع یک نظریه ی دقیق دارید.
12:36
But you couldn't; they were just too complicated.
293
741000
3000
ولی نمی شد؛ واقعا پیچیده بودند.
12:39
People were trying to do them.
294
744000
2000
افراد مختلفی سعی می کردند که اونها رو حل کنند.
12:41
You could do a one loop diagram. Don't worry about one loop.
295
746000
3000
دیاگرام تک حلقوی حل میشه. نگران تک حلقه ای نباشید.
12:44
One loop, two loops -- maybe you could do a three loop diagram,
296
749000
3000
تک حلقه، دو حلقه-- شاید دیاگرام سه حلقه ای رو هم بتوان حل کرد،
12:47
but beyond that, you couldn't do anything.
297
752000
2000
ولی بعد از آن رو هیچ کاری نمیشه کرد.
12:49
Feynman said, "Forget all of that.
298
754000
2000
فاینمن گفت: "همه ی اونها رو فراموش کنید.
12:51
Just think of the proton
299
756000
2000
به پروتون به عنوان
12:53
as an assemblage of little particles --
300
758000
2000
انباشته ای از ذرات نگاه کنید--
12:55
a swarm of little particles."
301
760000
2000
مجموعه ای از ذرات کوچک."
12:57
He called them partons. He called them partons.
302
762000
3000
به این ذرات می گفت پارتون.
13:00
He said, "Just think of it as a swarm of partons
303
765000
2000
می گفت: "فکر کنید این مجموعه ای از پاترون هایی هست
13:02
moving real fast."
304
767000
2000
که خیلی سریع حرکت می کنند."
13:04
Because they're moving real fast,
305
769000
4000
چون سرعت حرکت اونها زیاده
13:08
relativity says the internal motions go very slow.
306
773000
4000
نسبیت می گه که حرکات داخلی اونها آروم می شند.
13:12
The electron hits it suddenly.
307
777000
2000
ناگهان الکترون برخورد می کنه.
13:14
It's like taking a very sudden snapshot of the proton.
308
779000
3000
خیلی شبیه عکس فوری از پروتون هست.
13:17
What do you see?
309
782000
2000
چی دیده میشه؟
13:19
You see a frozen bunch of partons.
310
784000
5000
یک سری پارتون های بدون حرکت.
13:24
They don't move, and because they don't move
311
789000
2000
اونها حرکت نمی کنند و به دلیل عدم حرکت
13:26
during the course of the experiment,
312
791000
2000
در طول آزمایش
13:28
you don't have to worry about how they're moving.
313
793000
2000
لازم نیست که نگران چگونگی حرکت اونها باشید.
13:30
You don't have to worry about the forces between them.
314
795000
2000
لازم نیست به نیروهای بین اونها توجه کنید.
13:32
You just get to think of it
315
797000
2000
فقط باید به اون به عنوان
13:34
as a population
316
799000
2000
مجموعه ای از
13:36
of frozen partons.
317
801000
3000
پارتون های بدون حرکت فکر کنید.
13:39
This was the key to analyzing these experiments.
318
804000
3000
این کلید تحلیل این آزمایشها بود.
13:42
Extremely effective, it really did --
319
807000
3000
خیلی خوب جواب داد، واقعا داد--
13:45
somebody said the word revolution is a bad word.
320
810000
2000
یکی می گفت انقلاب کلمه ی مناسبی نیست.
13:47
I suppose it is, so I won't say revolution --
321
812000
3000
ولی من فکر می کنم این موجود است، پس نمی گم انقلاب--
13:50
but it certainly evolved very, very deeply
322
815000
3000
ولی این قطعا فهم ما از
13:53
our understanding of the proton,
323
818000
3000
پروتون را عمیقا تکمیل کرد
13:56
and of particles beyond that.
324
821000
2000
و همچنین ذرات بعد از آن.
13:58
Well, I had some more that I was going to tell you
325
823000
2000
خب، صحبت های دیگه ای هم داشتم در مورد رابطه ام با فاینمن
14:00
about my connection with Feynman,
326
825000
2000
که می خواستم بیان کنم
14:02
what he was like,
327
827000
2000
این که چطوری بود
14:04
but I see I have exactly half a minute.
328
829000
2000
ولی می بینم که دقیقا 30 ثانیه وقت دارم.
14:06
So I think I'll just finish up
329
831000
2000
پس با این تموم می کنم
14:08
by saying I actually don't think Feynman would have liked this event.
330
833000
4000
و می گم فکر نمی کنم فاینمن از این برنامه خوشش میومد.
14:12
I think he would have said,
331
837000
3000
فکر می کنم می گفت
14:15
"I don't need this."
332
840000
3000
"به این نیازی ندارم."
14:18
But how should we honor Feynman?
333
843000
3000
حالا چطوری می تونیم فاینمن رو گرامی بداریم؟
14:21
How should we really honor Feynman?
334
846000
2000
چطوری واقعا یادش رو زنده نگه داریم؟
14:23
I think the answer is we should honor Feynman
335
848000
3000
فکر کنم جوابش اینه که باید یاد فاینمن رو با
14:26
by getting as much baloney
336
851000
2000
در آوردن سوسیس های هر چه بیشتر از
14:28
out of our own sandwiches as we can.
337
853000
3000
ساندویچ هایمان گرامی بداریم.
14:31
Thank you.
338
856000
2000
متشکرم.
14:33
(Applause)
339
858000
3000
(تشویق)
ABOUT THE SPEAKER
Leonard Susskind - PhysicistLeonard Susskind works on string theory, quantum field theory, quantum statistical mechanics and quantum cosmology at Stanford.
Why you should listen
Leonard Susskind is the Felix Bloch Professor of Physics at Stanford University. His research interests include string theory, quantum field theory, quantum statistical mechanics, and quantum cosmology. He received the Pregel Award from the New York Academy of Science (1975), and the J. J. Sakurai Prize of the American Physical Society (1998) "for his pioneering contributions to hadronic string models, lattice gauge theories, quantum chromodynamics, and dynamical symmetry breaking." He is a member of the National Academy of Sciences and the American Academy of Arts and Sciences and, since 2009, has been serving as Director of the Stanford Institute for Theoretical Physics.
He is a recent recipient of the Los Angeles Times Book Award in Science and Technology for The Black Hole War: My Battle with Stephen Hawking to Make the World Safe for Quantum Mechanics.
Leonard Susskind | Speaker | TED.com