TED2007
Richard Branson: Life at 30,000 feet
რიჩარდ ბრენსონის ცხოვრება 30 000 ფუტის სიმაღლეზე
Filmed:
Readability: 3.7
1,891,168 views
რიჩარდ ბრენსონი ესაუბრება TED–ის წამყვანს, კრის ანდერსონს, საკუთარი კარიერის აღმასვლებისა და დაცემების შესახებ; რამდენიმე მილიარდიანი წარმატებიდან რამოდენიმე სასიკვდილო საფრთხემდე – იგი ასევე გაგვიზიარებს თავის რამოდენიმე (მეტად გასაოცარ) იდეას.
Richard Branson - Entrepreneur
Richard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment. Full bio
Richard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
Chris Anderson: Welcome to TED.
0
0
1000
კრის ანდერსონი: კეთილი იყოს თქვენი TED–ზე მობრძანება.
00:26
Richard Branson: Thank you very much. The first TED has been great.
1
1000
4000
რიჩარდ ბრენსონი:ძალიან დიდი მადლობა. პირველი TED–ი დიდებული იყო.
00:30
CA: Have you met anyone interesting?
2
5000
2000
კრისი: ვინმე საინტერესოს ხომ არ შეხვედრილხართ?
00:32
RB: Well, the nice thing about TED is everybody's interesting.
3
7000
3000
რიჩარდი: TED–ი იმითაა კარგი, რომ აქ ყველა საინტერესოა.
00:35
I was very glad to see Goldie Hawn,
4
10000
2000
ძალიან გამიხარდა გოლდი ჰოუნის ნახვა,
00:37
because I had an apology to make to her.
5
12000
3000
რადგან მოსაბოდიშებელი მქონდა მასთან.
00:40
I'd had dinner with her about two years ago and I'd --
6
15000
5000
სადღაც ორი წლის წინ, მასთან ერთად ვსადილობდი ...
00:45
she had this big wedding ring and I put it on my finger and I couldn't get it off.
7
20000
4000
მას დიდი საქორწინო ბეჭედი ეკეთა, მე ის თითზე ჩამოვიცვი და ვეღარ მოვიხსენი.
00:50
And I went home to my wife that night
8
25000
3000
როდესაც საღამოს შინ დავბრუნდი, ჩემს ცოლს
00:53
and she wanted to know why I had another woman's big,
9
28000
2000
ვერ გაეგო რატომ მეკეთა ხელზე ქალის დიდი...
00:55
massive, big wedding ring on my finger.
10
30000
3000
მასიური, საქორწინო ბეჭედი.
00:58
And, anyway, the next morning we had to go along to the jeweler
11
33000
2000
ამიტომ, მეორე დილით იუველირთან წასვლა და
01:00
and get it cut off.
12
35000
2000
ბეჭდის მოჭრა მოგვიწია.
01:02
So -- (Laughter) --
13
37000
4000
ჰოდა, (სიცილი)
01:06
so apologies to Goldie.
14
41000
1000
დიდი ბოდიში, გოლდი.
01:07
CA: That's pretty good.
15
42000
2000
კრისი:ძალიან კარგი.
01:09
So, we're going to put up some slides
16
44000
3000
გვინდა ვაჩვენოთ სლაიდები
01:12
of some of your companies here.
17
47000
2000
ერთ–ერთი თქვენი ... ზოგიერთი თქვენი კომპანიისა.
01:14
You've started one or two in your time.
18
49000
3000
მგონი, ერთი თუ ორით დაიწყეთ.
01:17
So, you know, Virgin Atlantic, Virgin Records --
19
52000
3000
Virgin Atlantic–ი, Virgin Records–ი....
01:20
I guess it all started with a magazine called Student.
20
55000
3000
როგორც ვიცი, ყველაფერი ჟურნალ Student–ით დაიწყო.
01:23
And then, yes, all these other ones as well. I mean, how do you do this?
21
58000
5000
შემდეგ კი, ყველა დანარჩენი მოყვა. მაინტერესებს, როგორ ახერხებთ ამას?
01:29
RB: I read all these sort of TED instructions:
22
64000
3000
რიჩარდი: TED–ის ინსტრუქციები წავიკითე...
01:32
you must not talk about your own business, and this,
23
67000
2000
რომელთა მიხედვითაც შენს ბიზნესზე არ უნდა ილაპარაკო,
01:34
and now you ask me.
24
69000
1000
თქვენ კი ახლა ამას მთხოვთ.
01:35
So I suppose you're not going to be able to kick me off the stage,
25
70000
2000
ამიტომ, იმედი მაქვს სცენიდან არ მომისვრით,
01:37
since you asked the question.
26
72000
2000
რადგან კითხვა თვითონ დამისვით.
01:39
(Laughter)
27
74000
1000
(სიცილი)
01:40
CA: It depends what the answer is though.
28
75000
2000
კრისი: იმაზეა დამოკიდებული პასუხი როგორი იქნება.
01:43
RB: No, I mean, I think I learned early on that if you can run one company,
29
78000
6000
გამოცდილებამ მასწავლა, რომ თუკი ერთი კომპანიის მართვა გამოგდის,
01:49
you can really run any companies.
30
84000
1000
ნებისმიერი კომპანიის მართვას შეძლებ.
01:50
I mean, companies are all about finding the right people,
31
85000
4000
მთავარია იპოვო კომპანიისათვის სათანადო ადამიანები,
01:54
inspiring those people, you know, drawing out the best in people.
32
89000
6000
შთააგონო ისინი, ანუ გამოავლინო მათი საუკეთესო თვისებები,
02:00
And I just love learning and I'm incredibly inquisitive
33
95000
5000
ამასთან, მიყვარს სწავლა და ძალიან ცნობისმოყვარე ვარ
02:05
and I love taking on, you know, the status quo
34
100000
4000
და ძალიან მიყვარს სტატუს კვოს აღება
02:09
and trying to turn it upside down.
35
104000
2000
და მისი სრული გადატრიალება.
02:11
So I've seen life as one long learning process.
36
106000
4000
ცხოვრებას ისე ვუყურებ, როგორც ხანგრძლივ სასწავლო პროცესს.
02:15
And if I see -- you know, if I fly on somebody else's airline
37
110000
4000
და თუკი ვხედავ ... ანუ, თუკი დავფრინავ სხვისი ავიაკომპანიით
02:19
and find the experience is not a pleasant one, which it wasn't,
38
114000
4000
და ვხვდები, რომ ის მოუხერხებელია, რაც მართლაც ასე იყო
02:23
21 years ago, then I'd think, well, you know, maybe I can create
39
118000
4000
21 წლის წინ, ვფიქრობ, იქნებ მე თვითონ შევძლო შევქმნა
02:27
the kind of airline that I'd like to fly on.
40
122000
3000
ავიაკომპანია, რომლითაც ფრენა მესიამოვნებოდა.
02:30
And so, you know, so got one secondhand 747 from Boeing and gave it a go.
41
125000
6000
ჰოდა, ასე ვიყიდე მეორადი 747 ბოინგისაგან და ცაში გავუშვი.
02:36
CA: Well, that was a bizarre thing,
42
131000
1000
კრისი: ეს ძალიან უცნაური საქციელი იყო
02:37
because you made this move that a lot of people advised you was crazy.
43
132000
5000
და უამრავი ადამიანი ამას სიგიჟედ მიიჩნევდა.
02:42
And in fact, in a way, it almost took down your empire at one point.
44
137000
5000
სინამდვილეში, მან კინაღამ მთელი თქვენი იმპერია დაშალა.
02:47
I had a conversation with one of the investment bankers who,
45
142000
3000
ერთ–ერთ საინვესტიციო ბანკირთან მქონდა საუბარი იმ პერიოდში, როდესაც
02:50
at the time when you basically sold Virgin Records
46
145000
4000
თქვენ გაყიდეთ Virgin Records–ი
02:54
and invested heavily in Virgin Atlantic,
47
149000
2000
და Virgin Atlantic–ში ჩადეთ ინვესტიციები
02:56
and his view was that you were trading, you know,
48
151000
3000
და ის თვლიდა, რომ თქვენ მსოფლიოში სიდიდით მეოთხე
02:59
the world's fourth biggest record company
49
154000
2000
ხმის ჩამწერ კომპანიას სიდიდით 25–ე
03:01
for the twenty-fifth biggest airline and that you were out of your mind.
50
156000
4000
ავიაკომპანიაზე ცვლიდით და რომ თქვენ ჭკუიდან გადახვედით.
03:05
Why did you do that?
51
160000
2000
რატომ გააკეთეთ ეს?
03:07
RB: Well, I think that there's a very thin dividing line between success and failure.
52
162000
6000
რიჩარდი: იცით, წარმატებასა და მარცხს შორის ძალიან წვრილი გამყოფი ზოლია.
03:13
And I think if you start a business without financial backing,
53
168000
4000
და თუკი ბიზნესს ფინანსური ზურგის გარეშე იწყებ,
03:17
you're likely to go the wrong side of that dividing line.
54
172000
3000
დიდი შანსია რომ ამ გამყოფი ზოლის არასწორ მხარეს აღმოჩნდები.
03:20
We had -- we were being attacked by British Airways.
55
175000
7000
ჩვენ ... ჩვენ British Airways–ი გვიტევდა;
03:27
They were trying to put our airline out of business,
56
182000
3000
ცდილობდნენ, რომ ჩვენი ავიაკომპანია ბიზნესიდან გაეგდოთ
03:30
and they launched what's become known as the dirty tricks campaign.
57
185000
4000
და ჩვენს წინააღმდეგ შავი კამპანია წამოიწყეს.
03:35
And I realized that the whole empire was likely to come crashing down
58
190000
5000
გავაცნობიერე, რომ შეიძლებოდა მთელი იმპერია დანგრეულიყო
03:40
unless I chipped in a chip.
59
195000
2000
თუკი რაიმეს არ მოვიმოქმედებდი.
03:42
And in order to protect the jobs of the people who worked for the airline,
60
197000
4000
და იმისათვის, რომ შემენარჩუნებინა სამუშაო ადგილები ავიამოკომპანიაში
03:46
and protect the jobs of the people who worked for the record company,
61
201000
4000
და სამუშაო ადგილები ხმის ჩამწერ სტუდიაში,
03:50
I had to sell the family jewelry to protect the airline.
62
205000
6000
ოჯახის ძვირფასეულობა უნდა გამეყიდა ავიაკომპანიის დასაცავად.
03:56
CA: Post-Napster, you're looking like a bit of a genius, actually,
63
211000
3000
კრისი: თუმცა, Napster–ის მოვლენებს თუ გავითვალისწინებთ,
03:59
for that as well.
64
214000
1000
გენიოსად შეიძლება ჩაგთვალოთ.
04:00
RB: Yeah, as it turned out, it proved to be the right move.
65
215000
6000
რიჩარდი: ჰო, როგორც აღმოჩნდა, ეს სწორი სვლა იყო.
04:06
But, yeah, it was sad at the time, but we moved on.
66
221000
6000
მართალია, თავიდან ძალიან გაგვიჭირდა, მაგრამ გზა განვაგრძეთ.
04:12
CA: Now, you use the Virgin brand a lot
67
227000
2000
კრისი: ძალიან ბევრს იყენებთ Virgin–ის ბრენდს
04:14
and it seems like you're getting synergy from one thing to the other.
68
229000
3000
ისეთი შთაბეჭდილება იქნება თითქოს სინერგიულ ეფექტს იღებთ.
04:17
What does the brand stand for in your head?
69
232000
3000
რას წარმოადგენს თქვენთვის Virgin–ის ბრენდი?
04:20
RB: Well, I like to think it stands for quality,
70
235000
2000
რიჩარდი: პირველ რიგში, ეს არის ხარისხი,
04:22
that you know, if somebody comes across a Virgin company, they --
71
237000
4000
იცით, თუკი ვინმე Virgin–ის კომპანიაში აღმოჩნდება, ის ...
04:26
CA: They are quality, Richard. Come on now, everyone says quality. Spirit?
72
241000
2000
კრისი: კარგით რა, რიჩარდ, ყველა ხარისხს ამბობს ... განწყობა?
04:28
RB: No, but I was going to move on this.
73
243000
2000
რიჩარდი: ზუსტად აქეთკენ მივდიოდი.
04:30
We have a lot of fun and I think the people who work for it enjoy it.
74
245000
6000
ჩვენ ძალიან ვერთობით და ვფიქრობ, ადამიანებს, რომლებიც ჩვენთან მუშაობენ, მოსწონთ ეს.
04:36
As I say, we go in and shake up other industries,
75
251000
3000
ჩვენ ... მივდივართ და ვაფხიზლებთ ინდუსტრიებს.
04:39
and I think, you know, we do it differently
76
254000
4000
ვფიქრობ, ჩვენ ამას განსხვავებულად ვაკეთებთ
04:43
and I think that industries are not quite the same
77
258000
2000
და ვფიქრობ, ინდუსტრიები არსებითად იცვლება მას შემდეგ
04:45
as a result of Virgin attacking the market.
78
260000
2000
რაც Virgin–ი ბაზარს უტევს.
04:47
CA: I mean, there are a few launches you've done
79
262000
3000
კრისი: რამოდენიმე წამოწყება გქონდათ, რომლებისთვისაც
04:50
where the brand maybe hasn't worked quite as well.
80
265000
2000
თქვენმა ბრენდმა ვერ იმუშავა.
04:52
I mean, Virgin Brides -- what happened there?
81
267000
3000
Virgin Brides (უბიწო საცოლეები) – ს ვგულისხმობ ... რა მოხდა?
04:55
(Laughter)
82
270000
2000
(სიცილი)
04:57
RB: We couldn't find any customers.
83
272000
2000
რიჩარდი: მომხმარებლები ვერ ვიპოვეთ.
04:59
(Laughter)
84
274000
3000
(სიცილი)
05:02
(Applause)
85
277000
1000
(აპლოდისმენტები)
05:03
CA: I was actually also curious why --
86
278000
2000
კრისი: ძალიან მაინტერესებს რატომ ...
05:05
I think you missed an opportunity with your condoms launch. You called it Mates.
87
280000
3000
ვფიქრობ, შესაძლელობა გაუშვით ხელიდან როდესაც პრეზერვატივებს Mates – დაარქვით.
05:08
I mean, couldn't you have used the Virgin brand for that as well?
88
283000
4000
ხომ შეგეძლოთ აქაც გამოგეყენებინათ Virgin –ის ბრენდი?
05:12
Ain't virgin no longer, or something.
89
287000
3000
Ain't Virgin (აღარ არის უბიწო) ან რაიმე მსგავსი დაგერქმიათ.
05:15
RB: Again, we may have had problems finding customers.
90
290000
2000
რიჩარდი: შეიძლებოდა პრობლემები გაგვჩენოდა მომხმარებლების მოძებნაში.
05:17
I mean, we had -- often, when you launch a company and you get customer complaints,
91
292000
6000
იცით, როდესაც კომპანიას აარსებ და მომხმარებლების საჩივრებს იღებ,
05:23
you know, you can deal with them.
92
298000
2000
ხშირად შეგიძლია მათთან გამკლავება.
05:25
But about three months after the launch of the condom company,
93
300000
2000
მაგრამ, პრეზერვატივების კომპანიის დაარსებიდან სამი თვის თავზე
05:27
I had a letter, a complaint,
94
302000
3000
მომივიდა საჩივარი,
05:30
and I sat down and wrote a long letter back to this lady apologizing profusely.
95
305000
4000
რომელზედაც მომჩივან ქალბატონს ვრცელი საბოდიშო წერილი მივწერე.
05:34
But obviously, there wasn't a lot I could do about it.
96
309000
2000
თუმცა, როგორც ჩანს, უკვე აღარაფრის გაკეთება შემეძლო.
05:37
And then six months later, or nine months after the problem had taken,
97
312000
6000
6 თუ 9 თვის შემდეგ კი, კვლავ მომივიდა
05:43
I got this delightful letter with a picture of the baby
98
318000
3000
წერილი, რომელშიც პატარა ბავშვის სურათი იდო
05:46
asking if I'd be godfather, which I became.
99
321000
5000
და მისი ავტორი ნათლიობას მთხოვდა და ეს ასეც მოხდა.
05:51
So, it all worked out well.
100
326000
2000
ასე რომ, ყველაფერი კარგად დასრულდა.
05:53
CA: Really? You should have brought a picture. That's wonderful.
101
328000
3000
კრისი: მართლა? ბავშვის სურათი უნდა მოგეტანათ. კარგი იქნებოდა.
05:56
RB: I should have.
102
331000
1000
რიჩარდი: ჰო, უნდა მომეტანა.
05:57
CA: So, just help us with some of the numbers.
103
332000
2000
კრისი: მოდით, ციფრებზე გადავიდეთ.
05:59
I mean, what are the numbers on this?
104
334000
2000
თქვენი დახმარება დამჭირდება.
06:01
I mean, how big is the group overall?
105
336000
2000
მაინტერესებს რამდენს გამოიმუშავებს Virgin–ი?
06:03
How much -- what's the total revenue?
106
338000
2000
რამდენია მთლიანი შემოსავალი?
06:05
RB: It's about 25 billion dollars now, in total.
107
340000
3000
რიჩარდი: სადღაც, 25 მილიარდი დოლარი საერთო ჯამში.
06:08
CA: And how many employees?
108
343000
1000
კრისი: რამდენი თანამშრომელი გყავთ?
06:09
RB: About 55,000.
109
344000
3000
რიჩარდი: დაახლოებით, 55 ათასი.
06:12
CA: So, you've been photographed in various ways at various times
110
347000
4000
კრისი: სხვადასხვა დროს სხვადასხვაგვარად გაქვთ გადაღებული ფოტო–სურათი
06:16
and never worrying about putting your dignity on the line or anything like that.
111
351000
8000
და არასოდეს ნერვიულობთ იმაზე თუ როგორ გამოჩნდებით.
06:24
What was that? Was that real?
112
359000
4000
ეს რა იყო? ნამდვილია?
06:28
RB: Yeah. We were launching a megastore in Los Angeles, I think.
113
363000
3000
რიჩარდი: ჰო. მგონი, სუპერმარკეტს ვხსნიდით ლოს–ანჯელესში.
06:31
No, I mean, I think --
114
366000
1000
არა, ვფიქრობ ...
06:32
CA: But is that your hair?
115
367000
1000
კრისი: ეს თქვენი თმაა?
06:33
RB: No.
116
368000
1000
რიჩარდი: არა.
06:37
CA: What was that one?
117
372000
2000
კრისი: ეს რაღა იყო?
06:39
RB: Dropping in for tea.
118
374000
1000
რიჩარდი: ჩაის დასალევად მივეშურები.
06:40
CA: OK.
119
375000
1000
კრისი: კარგი.
06:41
(Laughter)
120
376000
3000
(სიცილი)
06:44
RB: Ah, that was quite fun. That was a wonderful car-boat in which --
121
379000
3000
კრისი: ეს ძალიან სახალისო იყო. შესანიშნავი მანქანა–ნავი იყო...
06:47
CA: Oh, that car that we -- actually we --
122
382000
2000
რიჩარდი: ეს ის მანქანაა, რომელიც...
06:49
it was a TEDster event there, I think.
123
384000
3000
მგონი ეს TED–ის ღონისძიება იყო.
06:52
Is that -- could you still pause on that one actually, for a minute?
124
387000
2000
ეს ხომ ... შეგიძლიათ შეაჩეროთ ერთი წამით?
06:54
(Laughter)
125
389000
1000
(სიცილი)
06:55
RB: It's a tough job, isn't it?
126
390000
1000
რიჩარდი: მძიმე სამუშაოა, არა?
06:56
CA: I mean, it is a tough job.
127
391000
2000
კრისი: ჰო .. მძიმე სამუშაოა.
06:58
(Laughter)
128
393000
1000
(სიცილი)
06:59
When I first came to America, I used to try this with employees as well
129
394000
4000
როდესაც პირველად ჩამოვედი ამერიკაში, რამოდენიმეჯერ ვცადე ასეთი რამ თანამშრომლებთან
07:03
and they kind of -- they have these different rules over here,
130
398000
2000
და ისინი ... აქ განსხვავებული წესები აქვთ,
07:05
it's very strange.
131
400000
1000
ძალიან უცნაური.
07:06
RB: I know, I have -- the lawyers say you mustn't do things like that, but --
132
401000
5000
რიჩარდი: ვიცი, ადვოკატები მეუბნებიან, რომ ასეთი რამეები არ უნდა გავაკეთო, მაგრამ ...
07:11
CA: I mean, speaking of which, tell us about --
133
406000
1000
კრისი: მოდი, სურათს დავუბრუნდეთ ...
07:12
RB: "Pammy" we launched, you know --
134
407000
2000
რიჩარდი: როდესაც Pammy ჩავუშვით წარმოებაში,
07:14
mistakenly thought we could take on Coca-Cola,
135
409000
2000
რატომღაც გვჯეროდა, რომ Coca-Cola–სათვის შევძლებდით კონკურენციის გაწევას.
07:16
and we launched a cola bottle called "The Pammy"
136
411000
5000
ასე გამოვუშვით კოლა სახელწოდებით – "პამი"
07:21
and it was shaped a bit like Pamela Anderson.
137
416000
3000
და მისი ბოთლის ფორმა პამელა ანდერსონის აღნაგობას წააგავდა.
07:24
But the trouble is, it kept on tipping over, but --
138
419000
3000
თუმცა ის წონასწორობას ვერ იკავებდა და ...
07:27
(Laughter)
139
422000
3000
(სიცილი)
07:30
CA: Designed by Philippe Starck perhaps?
140
425000
2000
კრისი: დიზაინი ფილიპ სტარკს ეკუთვნის?
07:32
RB: Of course.
141
427000
1000
რიჩარდი: რა თქმა უნდა.
07:34
CA: So, we'll just run a couple more pictures here. Virgin Brides. Very nice.
142
429000
5000
კრისი: აქ კიდევ რამოდენიმე სურათი გვაქვს. Virgin Brides. მშვენიერია.
07:39
And, OK, so stop there. This was -- you had some award I think?
143
434000
6000
კარგი. აქ შეაჩერეთ. აქ, მგონი, დაგაჯილდოვეს არა?
07:46
RB: Yeah, well, 25 years earlier, we'd launched the Sex Pistols'
144
441000
5000
რიჩარდი: ჰო, 25 წლით ადრე, როდესაც Sex Pistols'–ის
07:51
"God Save The Queen," and I'd certainly never expected
145
446000
3000
"God Save The Queen,"(უფალო, დაიფარე დედოფალი) გამოვუშვით, ნამდვილად არ მეგონა, რომ
07:54
that 25 years later -- that she'd actually knight us.
146
449000
3000
25 წლის შემდგომ რაინდობას გვიბოძებდნენ.
07:57
But somehow, she must have had a forgetful memory, I think.
147
452000
4000
თუმცა, როგორც ჩანს, მას ცუდი მეხსიერება უნდა ჰქონდეს.
08:01
CA: Well, God saved her and you got your just reward.
148
456000
3000
კრისი: უფალმა დაიფარა დედოფალი და თქვენ კი, ჯილდო მიიღეთ.
08:04
Do you like to be called Sir Richard, or how?
149
459000
3000
მოგწონთ როდესაც სერ რიჩარდს გიწოდებენ, თუ არა?
08:07
RB: Nobody's ever called me Sir Richard.
150
462000
2000
რიჩარდი: არავის არასოდეს უწოდებია ჩემთვის სერ რიჩარდი.
08:09
Occasionally in America, I hear people saying Sir Richard
151
464000
3000
მხოლოდ ამერიკაში თუ მიწოდებს ვინმე ასე
08:12
and think there's some Shakespearean play taking place.
152
467000
4000
და მაშინ ისეთი შეგრძნება მაქვს, რომ შექსპირის დადგმა მიმდინარეობს.
08:16
But nowhere else anyway.
153
471000
3000
სხვაგან არსად უწოდებიათ.
08:20
CA: OK. So can you use your knighthood for anything or is it just ...
154
475000
4000
კრისი: გამოდის, რომ შეგიძლიათ რაინდობა ნებისმიერი რამისათვის გამოიყენოთ ...
08:25
RB: No. I suppose if you're having problems
155
480000
4000
რიჩარდი: თუკი მაგალითად პრობლემა გექმნება
08:29
getting a booking in a restaurant or something,
156
484000
2000
რესტორნის დაჯავშნისას ან რამე მსგავსი,
08:31
that might be worth using it.
157
486000
1000
შეიძლება გამოგადგეს.
08:32
CA: You know, it's not Richard Branson. It's Sir Richard Branson.
158
487000
4000
კრისი: გაითვალისწინეთ, ეს რიჩარდ ბრენსონი არ არის, ეს სერ რიჩარდ ბრენსონია.
08:37
RB: I'll go get the secretary to use it.
159
492000
3000
რიჩარდი: ჩემს მდივანს უნდა ვასწავლო, რომ ასე მოიქცეს ხოლმე.
08:40
CA: OK. So let's look at the space thing.
160
495000
3000
კრისი: კარგი. მოდით, კოსმოსს შევეხოთ.
08:43
I think, with us, we've got a video that shows what you're up to,
161
498000
4000
ჩვენ გვაქვს ვიდეო, რომელიც ასახავს რას აკეთებთ თქვენ
08:47
and Virgin Galactic up in the air. (Video)
162
502000
3000
და Virgin Galactic–ი კოსმოსში.
08:54
So that's the Bert Rutan designed spaceship?
163
509000
3000
კოსმოსური ხომალდის დიზაინი ბერტ რუთანს ეკუთვნის?
08:57
RB: Yeah, it'll be ready in -- well, ready in 12 months
164
512000
5000
რიჩარდი: დიახ, ის მზად ... სადღაც, 12 თვეში იქნება.
09:02
and then we do 12 months extensive testing.
165
517000
3000
კიდევ 12 თვე ინტენსიურ ტესტირებას დასჭირდება
09:05
And then 24 months from now,
166
520000
2000
და დღეიდან 24 თვის შემდეგ
09:07
people will be able to take a ride into space.
167
522000
5000
ადამიანებს კოსმოსში გასეირნება შეეძლებათ.
09:14
CA: So this interior is Philippe Starcke designed?
168
529000
3000
კრისი: ინტერიერის დიზაინი ფილიპ სტარკს ეკუთვნის?
09:17
RB: Philippe has done the -- yeah, quite a bit of it:
169
532000
5000
რიჩარდი: ფილიპს მნიშვნელოვანი წილი ეკუთვნის.
09:22
the logos and he's building the space station in New Mexico.
170
537000
5000
ლოგო მან შეიმუშავა. ის კოსმოსურ სადგურს აშენებს ნიუ–მექსიკოში,
09:27
And basically, he's just taken an eye
171
542000
3000
რომლის საფუძვლადაც მან თვალი შეარჩია.
09:30
and the space station will be one giant eye,
172
545000
5000
ამიტომ, კოსმოსური ხომალდი გიგანტურ თვალს ემსგავსება.
09:35
so when you're in space,
173
550000
2000
როდესაც კოსმოსში იქნები,
09:37
you ought to be able to see this massive eye looking up at you.
174
552000
3000
იქიდან უზარმაზარ თვალს დაინახავ, რომელიც შენ შემოგცქერის.
09:40
And when you land, you'll be able to go back into this giant eye.
175
555000
6000
ხოლო როდესაც მიწაზე დაეშვები, ისევ ამ გიგანტურ თვალში ხვდები.
09:46
But he's an absolute genius when it comes to design.
176
561000
4000
ის ნამდვილი გენიოსია დიზაინში.
09:50
CA: But you didn't have him design the engine?
177
565000
3000
კრისი: იმედია ძრავის დიზაინი მას არ მიანდეთ.
09:53
RB: Philippe is quite erratic,
178
568000
2000
რიჩარდი: ფილიპი მეტისმეტად ექსცენტრიულია,
09:55
so I think that he wouldn't be the best person to design the engine, no.
179
570000
4000
ამიტომ, ნამდვილად ვერ იქნებოდა საუკეთესო ადამიანი ძრავის აგებულების შესაქმნელად.
09:59
CA: He gave a wonderful talk here two days ago.
180
574000
2000
კრისი: 2 დღის უკან აქ შესანიშნავი სიტყვა წარმოთქვა.
10:01
RB: Yeah? No, he is a --
181
576000
1000
რიჩრდი: ჰო? ის ...
10:02
CA: Well, some people found it wonderful,
182
577000
2000
რიჩარდი: ზოგიერთ ადამიანს ძალიან მოსწონს ეს იდეა.
10:04
some people found it completely bizarre.
183
579000
2000
ზოგიერთი კი – უცნაურად თვლის.
10:06
But, I personally found it wonderful.
184
581000
2000
პირადად მე – ვეთაყვანები.
10:08
RB: He's a wonderful enthusiast, which is why I love him. But ...
185
583000
5000
რიჩარდი: ის ნამდვილი ენთუზიასტია და სწორეს ამიტომ მიყვარს. მაგრამ ...
10:14
CA: So, now, you've always had this exploration bug in you.
186
589000
5000
მუდმივად ექსპედიციის ჟინი გაწუხებთ.
10:20
Have you ever regretted that?
187
595000
2000
ოდესმე თუ გინანიათ ეს?
10:22
RB: Many times.
188
597000
1000
რიჩარდი: ძალიან ბევრჯერ.
10:23
I mean, I think with the ballooning and boating expeditions we've done in the past.
189
598000
7000
თითქმის ყოველი საჰაერო ბურთისა და გემის ექსპედიცია, რომლებშიც აქამდე წავსულვართ ...
10:30
Well, I got pulled out of the sea I think six times by helicopters, so --
190
605000
4000
იცით, მგონი, 6–ჯერ ამოგვიყვანა ვერტმფრენმა წყლიდან და ..
10:34
and each time, I didn't expect to come home to tell the tale.
191
609000
4000
ყოველ ჯერზე აღარ მქონდა იმედი, რომ სახლში დაბრუნებას შევძლებდი ოდესმე.
10:38
So in those moments,
192
613000
2000
ამ მომენტებში გიკვირს
10:40
you certainly wonder what you're doing up there or --
193
615000
3000
თუ რას აკეთებ იქ საერთოდ ...
10:43
CA: What was the closest you got to --
194
618000
2000
კრისი: რომელი ექპედიცია იყო,
10:45
when did you think, this is it, I might be on my way out?
195
620000
4000
როდესაც ყველაზე ახლოს იყავით სიკვდილთან?
10:49
RB: Well, I think the balloon adventures were -- each one was,
196
624000
5000
რიჩარდი: იცით, ყოველი საჰაერო ბურთის თავგადასავლის შემთხვევაში
10:54
each one, actually, I think we came close.
197
629000
3000
ძალიან ახლოს ვიყავით ზღვართან
10:57
And, I mean, first of all we --
198
632000
3000
პირველ რიგში,
11:00
nobody had actually crossed the Atlantic in a hot air balloon before,
199
635000
4000
არავის გადაუკვეთია ატლანტიკის ოკეანე საჰაერო ბურთით აქამდე,
11:04
so we had to build a hot air balloon that was capable of flying in the jet stream,
200
639000
7000
ამიტომ უნდა შეგვექმნა საჰაერო ბურთი, რომელიც ძლიერ ნაკადებში შეძლებდა ფრენას
11:11
and we weren't quite sure,
201
646000
2000
და არ ვიყავით დარწმუნებული, რომ
11:13
when a balloon actually got into the jet stream,
202
648000
2000
როდესაც ბურთი ამ ნაკადებში აღმოჩნდებოდა,
11:15
whether it would actually survive the 200, 220 miles an hour winds that you can find up there.
203
650000
6000
გაუძლებდა თუ არა 200–220 მილი საათის სიჩქარის ქარს, რომელიც იქ დახვდებოდა.
11:21
And so, just the initial lift off from Sugarloaf to cross the Atlantic,
204
656000
6000
მოგზაურობა Sugarloaf–ის მთიდან დავიწყეთ
11:27
as we were pushing into the jet stream, this enormous balloon --
205
662000
3000
და როდესაც ჩვენი უზარმაზარი საჰაერო ბურთი ძლიერ ნაკადებში აღმოჩნდა,
11:30
the top of the balloon ended up going at a couple of hundred miles an hour,
206
665000
5000
ბურთის ზედა ნაწილი 200 მილი საათის სიჩქარით გაფრინდა,
11:35
the capsule that we were in at the bottom was going at maybe two miles an hour,
207
670000
4000
ხოლო კაპსულა, რომელშიც ჩვენ ვიყავით, მანამდე, სადღაც 2 მილი საათით მიდიოდა,
11:39
and it just took off.
208
674000
2000
ჰოდა ასე გავფრინდით.
11:41
And it was like holding onto a thousand horses.
209
676000
4000
ეს ათასი ცხენის შეკავების მცდელობას შემიძლია შევადარო.
11:45
And we were just crossing every finger,
210
680000
3000
ვლოცულობდით, რომ
11:48
praying that the balloon would hold together, which, fortunately, it did.
211
683000
5000
საჰაერო ბურთი არ დაშლილიყო და საბედნიეროდ ასეც მოხდა.
11:54
But the ends of all those balloon trips were, you know --
212
689000
5000
იცით, ყოველი საჰაერო ბურთის ექპედიცია ...
11:59
something seemed to go wrong every time,
213
694000
2000
ყოველ ჯერზე რაღაც ისე არ მიდიოდა
12:01
and on that particular occasion, the more experienced balloonist who was with me
214
696000
6000
და ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, ჩემი თანამგზავრი, რომელიც ბევრად უფრო გამოცდილი იყო,
12:07
jumped, and left me holding on for dear life.
215
702000
5000
გადახტა და მარტო დამტოვა.
12:12
(Laughter)
216
707000
3000
(სიცილი)
12:15
CA: Did he tell you to jump, or he just said, "I'm out of here!" and ...
217
710000
3000
კრისი: გითხრათ რომ გადამხტარიყავით, თუ უბრალოდ "გავრბივარო" და
12:18
RB: No, he told me jump, but once his weight had gone,
218
713000
4000
რიჩარდი: არა, მან მითხრა გადახტიო, მაგრამ როდესაც წონა დააკლდა
12:22
the balloon just shot up to 12,000 feet and I ...
219
717000
6000
საჰაერო ბურთი 12.000 ფუტის სიმაღლეზე ავარდა ზევით და ...
12:28
CA: And you inspired an Ian McEwan novel I think with that.
220
723000
3000
კრისი: ვფიქრობ, ამით იან მაკევანის რომანი შთააგონეთ.
12:31
RB: Yeah. No, I put on my oxygen mask and stood on top of the balloon,
221
726000
4000
რიჩარდი: ჰო. ჟანგბადის ნიღაბი გავიკეთე და ბურთის თავზე
12:35
with my parachute, looking at the swirling clouds below,
222
730000
3000
ჩემი პარაშუტით ვიდექი, ვუყურებდი როგორ ბრუნავდნენ ღრუბლები ჩემს ქვემოთ
12:38
trying to pluck up my courage to jump into the North Sea, which --
223
733000
5000
და ვცდილობდი გამბედაობა მომეკრიბა ზღვაში ჩასახტომად და
12:43
and it was a very, very, very lonely few moments.
224
738000
2000
ეს ყველაზე მარტოსული მომენტები იყო ჩემს ცხოვრებაში.
12:45
But, anyway, we managed to survive it.
225
740000
2000
თუმცა, მაინც მოვახერხეთ გადარჩენა.
12:47
CA: Did you jump? Or it came down in the end?
226
742000
2000
კრისი: გადახტით თუ ... ბოლო–ბოლო დაეშვა?
12:49
RB: Well, I knew I had about half an hour's fuel left,
227
744000
6000
რიჩარდი: ვიცოდი, რომ სადღაც ნახევარი საათის საწვავი მქონდა დარჩენილი
12:55
and I also knew that the chances were that if I jumped,
228
750000
4000
და ისიც ვიცოდი, რომ თუკი გადავხტებოდი
12:59
I would only have a couple of minutes of life left.
229
754000
3000
მხოლოდ რამოდენიმე წუთის სიცოცხლე დამრჩებოდა.
13:02
So I climbed back into the capsule and just desperately tried
230
757000
4000
ამიტომ, დავბრუნდი კაპსულაში და შევეცადე
13:06
to make sure that I was making the right decision.
231
761000
3000
დამერწმუნებინა ჩემი თავი, რომ სწორ გადაწყვეტილებას ვიღებდი.
13:09
And wrote some notes to my family. And then climbed back up again,
232
764000
4000
ასევე პატარა წერილი მივწერე ჩემს ოჯახს. შემდეგ კი უკან ავცოცდი.
13:13
looked down at those clouds again,
233
768000
1000
ისევ ჩავხედე ღრუბლებს
13:14
climbed back into the capsule again.
234
769000
2000
და ისევ კაპსულაში დავბრუნდი.
13:16
And then finally, just thought, there's a better way.
235
771000
3000
ბოლოს კი, უკეთესი გზა მომაფიქრდა.
13:19
I've got, you know, this enormous balloon above me,
236
774000
3000
მე ხომ უზარმაზარი პარაშუტი მქონდა თავზე,
13:22
it's the biggest parachute ever, why not use it?
237
777000
5000
ყველაზე დიდი პარაშუტი ვიდრე ოდესმე და რატომ არ უნდა გამომეყენებინა ის?
13:27
And so I managed to fly the balloon down through the clouds,
238
782000
4000
როგორღაც მოვახერხე, რომ ბურთი ღრუბლების გასწვრივ ჩავიყვანე და
13:32
and about 50 feet, before I hit the sea, threw myself over.
239
787000
4000
ზღვის ზედაპირიდან 50 ფუტის სიმაღლეზე, გადავხტი.
13:36
And the balloon hit the sea
240
791000
2000
როდესაც ბურთი ზღვას შეეხო,
13:38
and went shooting back up to 10,000 feet without me.
241
793000
4000
10 000 ფუტის სიმაღლეზე აფრინდა, თუმცა უკვე უჩემოდ.
13:42
But it was a wonderful feeling being in that water and --
242
797000
3000
შესანიშნავი შეგრძნება იყო, როდესაც წყალში ამოვყავი თავი და ...
13:45
CA: What did you write to your family?
243
800000
3000
კრისი: რა მიწერეთ თქვენს ოჯახს?
13:48
RB: Just what you would do in a situation like that:
244
803000
4000
რიჩარდი: მხოლოდ ის რასაც ასეც სიტუაციაში წერენ,
13:52
just I love you very much. And
245
807000
3000
რომ ძალიან მიყვარს ისინი და ...
13:55
I'd already written them a letter before going on this trip, which --
246
810000
5000
თანაც, სანამ ამ მოგზაურობაში წავიდოდი, წინასაწარ დავწერე წერილი
14:00
just in case anything had happened.
247
815000
2000
იმ შემთხვევისათვის, თუკი რამე მოხდებოდა.
14:02
But fortunately, they never had to use it.
248
817000
5000
საბედნიეროდ, მისი გამოყენება არ დასჭირდათ.
14:07
CA: Your companies have had incredible PR value out of these heroics.
249
822000
6000
კრისი: ეს თავგადასავლები მნიშვნელოვნად ა– PR–ებენ თქვენ კომპანიებს.
14:14
The years -- and until I stopped looking at the polls,
250
829000
5000
წლების მანძილზე – სანამ გამოკითხვეზე დაკვირვებას შევწყვეტდი,
14:19
you were sort of regarded as this great hero in the U.K. and elsewhere.
251
834000
4000
თქვენ, არა მარტო დიდ ბრიტანეთში, ნამდვილ გმირად მიიჩნეოდით.
14:23
And cynics might say, you know, this is just a smart business guy
252
838000
4000
ცინიკოსები ამბებონ, რომ თქვენ ჭკვიანი ბიზნესმენი ხართ და
14:27
doing what it takes to execute his particular style of marketing.
253
842000
5000
ეს ყველაფერი მხოლოდ მარკეტინგია.
14:32
How much was the PR value part of this?
254
847000
5000
რამდენად შეესაბამება ეს სიმართლეს?
14:37
RB: Well, of course, the PR experts said that as an airline owner,
255
852000
7000
რიჩარდი: რა თქმა უნდა, PR ექსპერტები ამბობენ, რომ ავიაკომპანიის მფლობელი
14:44
the last thing you should be doing is heading off in balloons and boats,
256
859000
5000
არ უნდა მიემართებოდეს მოგზაურობაში საჰაერო ბურთებითა და გემებით
14:49
and crashing into the seas.
257
864000
3000
და არ უნდა ენარცხებოდეს ზღვაში.
14:52
(Laughter)
258
867000
4000
(სიცილი)
14:56
CA: They have a point, Richard.
259
871000
2000
კრისი: არის აქ სიმართლის მარცვალი, რიჩარდ.
14:58
RB: In fact, I think our airline took a full page ad at the time saying,
260
873000
4000
რიჩარდი: სინამდვილეში, ჩვენმა ავიაკომპანიამ მთლიან გვერდზე შეუკვეთა რეკლამა,
15:02
you know, come on, Richard,
261
877000
2000
რომელზეც ეწერა, კარგი რა რიჩარდ,
15:04
there are better ways of crossing the Atlantic.
262
879000
3000
ატლანტიკის გადაკვეთის უკეთესი გზებიც არსებობს.
15:07
(Laughter)
263
882000
1000
(სიცილი)
15:08
CA: To do all this,
264
883000
2000
იმისათვის, რომ ეს ყველაფერი გააკეთო,
15:10
you must have been a genius from the get-go, right?
265
885000
3000
ალბათ, გენიოსი უნდა იყო, არა?
15:14
RB: Well, I won't contradict that.
266
889000
3000
რიჩარდი: არ შეგეწინააღმდეგებით.
15:17
(Laughter)
267
892000
1000
(სიცილი)
15:18
CA: OK, this isn't exactly hardball. OK.
268
893000
4000
ნუ მოგერიდებათ, ეს Hardball –ი (პოლიტიკური შოუ) არ არის.
15:22
Didn't -- weren't you just terrible at school?
269
897000
4000
კრისი: როგორც ვიცი ... სკოლაში ცუდად სწავლობდით?
15:26
RB: I was dyslexic. I had no understanding of schoolwork whatsoever.
270
901000
8000
რიჩარდი: დისლექსია მჭირდა, მეცადინეობის უნარი არ მქონდა.
15:37
I certainly would have failed IQ tests.
271
912000
3000
IQ ტესტსაც ნამდვილად ჩავაფლავებდი.
15:40
And it was one of the reasons I left school when I was 15 years old.
272
915000
6000
ეს ერთ–ერთი იმ მიზეზთაგანი იყო, რატომაც მივატოვე სკოლა 15 წლის ასაკში.
15:47
And if I -- if I'm not interested in something, I don't grasp it.
273
922000
8000
და თუ ... თუკი, რაიმე არ მაინტერესებს, ვერ ვიგებ.
15:55
As somebody who's dyslexic,
274
930000
1000
იმის გამო რომ დისლექსია მჭირს,
15:56
you also have some quite bizarre situations.
275
931000
2000
ხშირად უხერხულ სიტუაციებშიც ვვარდები.
15:58
I mean, for instance, I've had to -- you know,
276
933000
5000
მაგალითად, მე უნდა ... იცით,
16:03
I've been running the largest group of private companies in Europe,
277
938000
3000
მე კერძო კომპანიების უმსხვილეს ჯგუფს ვმართავ ევროპაში,
16:06
but haven't been able to know the difference between net and gross.
278
941000
3000
მაგრამ ხშირად განსხვავებას ვერ ვხედავ წმინდა მოგებასა და მთლიან მოგებას შორის.
16:12
And so the board meetings have been fascinating.
279
947000
2000
დირექტორატის სხდომებიც ძალიან მომხიბვლელი იყო ხოლმე.
16:15
(Laughter)
280
950000
1000
(სიცილი)
16:16
And so, it's like, good news or bad news?
281
951000
2000
მხოლოდ ვეკითხებოდი, კარგი ამბებია თუ ცუდი?
16:18
And generally, the people would say, oh, well that's bad news.
282
953000
3000
და როგორც წესი, მეუბნებოდნენ რომ – ცუდი.
16:21
CA: But just to clarify, the 25 billion dollars is gross, right? That's gross?
283
956000
3000
კრისი: მაგრამ ეს 25 მილიარდი მთლიანი მოგებაა ხომ?
16:24
(Laughter)
284
959000
1000
(სიცილი)
16:25
RB: Well, I hope it's net actually, having --
285
960000
3000
რიჩარდი: ვიმედოვნებდი, რომ წმინდაა, რადგან ...
16:28
(Laughter) --
286
963000
3000
(სიცილი)
16:31
I've got it right.
287
966000
2000
ჰო, ასეა.
16:33
CA: No, trust me, it's gross.
288
968000
2000
კრისი: არა, მენდეთ, რომ მთლიანია.
16:35
(Laughter)
289
970000
3000
(სიცილი)
16:38
RB: So, when I turned 50, somebody took me outside the boardroom and said,
290
973000
4000
რიჩარდი: როდესაც 50 წლის გავხდი, თანამშრომელმა გამიყვანა სხდომათა დარბაზიდან და მითხრა,
16:42
"Look Richard, here's a -- let me draw on a diagram.
291
977000
3000
"შეხედე რიჩარდ, ეს ... მოდი დიაგრამას დაგიხატავ ...
16:45
Here's a net in the sea,
292
980000
2000
ეს არის ბადე ზღვაში,
16:47
and the fish have been pulled from the sea into this net.
293
982000
4000
თევზი ზღვიდან ბადეში გადმოყარეს.
16:51
And that's the profits you've got left over in this little net,
294
986000
3000
ის რაც ამ პატარა ბადეში დარჩა შენი მოგებაა,
16:54
everything else is eaten."
295
989000
2000
ყველაფერი დანარჩენი შეიჭამა."
16:56
And I finally worked it all out.
296
991000
3000
და როგორც იქნა, მივხვდი.
16:59
(Laughter)
297
994000
1000
(სიცილი)
17:00
(Applause)
298
995000
2000
(აპლოდისმენტები)
17:02
CA: But, I mean, at school -- so as well as being,
299
997000
3000
კრისი: ვიცი, რომ მართალია სკოლაში
17:05
you know, doing pretty miserably academically,
300
1000000
2000
ძალიან ცუდად სწავლობდით,
17:07
but you were also the captain of the cricket and football teams.
301
1002000
3000
სამაგიეროდ კრიკეტისა და ფეხბურთის გუნდების კაპიტანი იყავით,
17:10
So you were kind of a -- you were a natural leader,
302
1005000
2000
გამოდის რომ თქვენ ... ბუნებით ხართ ლიდერი,
17:12
but just a bit of a ... Were you a rebel then, or how would you ...
303
1007000
4000
მაგრამ ცოტათი ... მეამბოხე იყავით, თუ როგორ დაახასიათებდით...
17:18
RB: Yeah, I think I was a bit of a maverick and -- but I ... And I was,
304
1013000
8000
რიჩარდი: ჰო, ვფიქრობ, ცოტათი თავისებური ვიყავი, მაგრამ
17:26
yeah, I was fortunately good at sport,
305
1021000
2000
გამიმართლა რომ სპორტი მეხერხებოდა
17:28
and so at least I had something to excel at, at school.
306
1023000
5000
და რაიმეთი მაინც შემეძლო გამომეჩინა თავი სკოლაში.
17:33
CA: And some bizarre things happened just earlier in your life.
307
1028000
2000
კრისი: ვიცი, რომ ადრეულ ასაკში უცნაური თავგადასვლები გქონდათ.
17:35
I mean, there's the story about your mother
308
1030000
2000
იმ ისტორიას ვგულისხმობ, როდესაც დედათქვენმა
17:37
allegedly dumping you in a field, aged four, and saying "OK, walk home."
309
1032000
5000
თითქოს –და ქუჩაში ჩამოგსვათ 4 წლის ასაკში და გითხრათ, "წადი სახლში."
17:42
Did this really happen?
310
1037000
1000
ეს მართლა მოხდა?
17:43
RB: She was, you know,
311
1038000
2000
რიჩარდი: ის, იცით,
17:45
she felt that we needed to stand on our own two feet from an early age.
312
1040000
3000
ის თვლიდა, რომ ადრეული ასაკიდანვე უნდა ვყოფილიყავით დამოუკიდებლები.
17:48
So she did things to us, which now she'd be arrested for,
313
1043000
4000
ამიტომ, ისეთ რაღაცეებს გვიკეთებდა, რის გამოც დღეს დააპატიმრებდნენ.
17:52
such as pushing us out of the car,
314
1047000
4000
მაგალითად, ჩამოგვსვამდა მანქანიდან
17:56
and telling us to find our own way to Granny's,
315
1051000
2000
და გვეუბნებოდა რომ ბებიასთან წავსულიყავით,
17:58
about five miles before we actually got there.
316
1053000
4000
მისი სახლიდან 5 მილის დაშორებით.
18:02
And making us go on wonderful, long bike rides.
317
1057000
3000
გვაიძულებდა უზარმაზარ დისტანციებზე გვევლო ველოსიპედით.
18:05
And we were never allowed to watch television and the like.
318
1060000
3000
ასევე, არ გვქონდა ტელევიზორის ყურების უფლება და ასე შემდეგ.
18:08
CA: But is there a risk here?
319
1063000
1000
კრისი: როგორ ფიქრობთ, რისკის ქვეშ ვართ?
18:09
I mean, there's a lot of people in the room who are wealthy, and they've got kids,
320
1064000
3000
იმის თქმა მინდა, რომ უამრავი მდიდარი ადამიანია გარშემო, რომელთაც შვილები ყავთ
18:12
and we've got this dilemma about how you bring them up.
321
1067000
3000
და ისინი დილემის ქვეშ დგანან თუ როგორ აღზარდონ ისინი.
18:15
Do you look at the current generation of kids coming up and think
322
1070000
3000
ხომ არ ფიქრობთ, რომ ბავშვების ახლანდელი თაობა
18:18
they're too coddled, they don't know what they've got,
323
1073000
2000
მეტისმეტად განებივრებულია, არ აფასებენ იმას რაც აქვთ.
18:20
we're going to raise a generation of privileged ...
324
1075000
2000
ხომ არ ფიქრობთ რომ პრივილიგირებულ თაობას ვზრდით?
18:22
RB: No, I think if you're bringing up kids,
325
1077000
3000
რიჩარდი: არა, მე ვფიქრობ რომ ბავშვები აუცილებლად
18:25
you just want to smother them with love and praise and enthusiasm.
326
1080000
7000
დიდი სიყვარულით, შექებითა და ენთუაზიაზმით უნდა აღზარდო.
18:32
So I don't think you can mollycoddle your kids too much really.
327
1087000
6000
შენს შვილებს მეტისმეტად ვერ გაანერბივრებ.
18:38
CA: You didn't turn out too bad, I have to say, I'm ...
328
1093000
3000
კრისი: თუმცა, არც თქვენი აღზრდის მეთოდმა აჩვენა ცუდი შედეგი.
18:41
Your headmaster said to you --
329
1096000
2000
თქვენმა დირექტორმა გითხრათ, რომ ...
18:43
I mean he found you kind of an enigma at your school --
330
1098000
3000
ვიცი, რომ ერთგვარ ამოცანად გთვლიდა სკოლაში ...
18:46
he said, you're either going to be a millionaire or go to prison,
331
1101000
3000
მან გითხრათ, რომ ან მილიონერი გახდები ან ციხეში მოხვდებიო
18:49
and I'm not sure which.
332
1104000
2000
და არ ვიცი რომელიო.
18:51
Which of those happened first?
333
1106000
3000
აქედან რომელი მოხდა პირველად?
18:54
(Laughter)
334
1109000
1000
(სიცილი)
18:55
RB: Well, I've done both. I think I went to prison first.
335
1110000
4000
რიჩარდი: მე ორივე მოვახერხე. თუმცა, ჯერ ციხეში აღმოვჩნდი.
18:59
I was actually prosecuted under two quite ancient acts in the U.K.
336
1114000
6000
გაერთიანებული სამეფოს ორი ძალიან ძველი კანონის დარღვევაში დამადანაშაულეს.
19:05
I was prosecuted under the 1889 Venereal Diseases Act
337
1120000
4000
1889 წლის ვენერიულ დაავადებათა შესახებ კანონის
19:09
and the 1916 Indecent Advertisements Act.
338
1124000
2000
და 1916 წლის უხამსი რეკლამის შესახებ კანონის.
19:11
On the first occasion, for mentioning the word venereal disease in public, which --
339
1126000
6000
პირველ შემთხვევაში, ფრაზა "ვენერიული დაავადების" საჯაროდ ხსენებისათვის ...
19:17
we had a center where we would help young people who had problems.
340
1132000
4000
ჩვენ ცენტრი გვქონდა, სადაც ახალგაზრდებს მათი პრობლემების გადაჭრაში ვეხმარებოდით.
19:21
And one of the problems young people have is venereal disease.
341
1136000
3000
ამ ახალგაზრდების ერთ–ერთი პრობლემა კი ვენერიული დაავადება იყო.
19:24
And there's an ancient law that says
342
1139000
1000
აღმოჩნდა რომ არსებობს კანონი, რომლის მიხედვითაც
19:25
you can't actually mention the word venereal disease or print it in public.
343
1140000
4000
"ვენერიული დაავადების" საჯაროდ წარმოთქმის ან დაწერის უფლება არ გაქვს.
19:29
So the police knocked on the door, and told us they were going to arrest us
344
1144000
3000
ასე რომ, პოლიციამ მოგვიკაკუნა კარზე და გვითხრა, რომ დაგვაპატიმრებდა
19:32
if we carried on mentioning the word venereal disease.
345
1147000
2000
თუკი "ვენერიული დაავადების" ხსენებას კვლავაც განვაგრძობდით.
19:34
We changed it to social diseases
346
1149000
2000
ჩვენ ის "სოციალური დაავადებით" ჩავანაცვლეთ
19:36
and people came along with acne and spots,
347
1151000
2000
და აკნეს პრობლემების მქონე ახალგაზრდებმა დაიწყეს მოსვლა,
19:38
but nobody came with VD any more.
348
1153000
2000
ვენერიული დაავადების მქონეები კი აღარ მოდიოდნენ.
19:40
So, we put it back to VD and promptly got arrested.
349
1155000
4000
ამიტომ ტერმინი უკან დავაბრუნეთ და ციხეშიც აღმოვჩნდით.
19:44
And then subsequently, "Never Mind the Bollocks, Here's the Sex Pistols,"
350
1159000
4000
შემდეგ იყო, "დაივიწყეთ კვერცხები (Bollocks), აქ Sex Pistols–ია".
19:48
the word bollocks, the police decided was a rude word and so we were arrested
351
1163000
7000
პოლიციამ ჩათვალა, რომ სიტყვა "Bollocks" უხამსია და დაგვაპატიმრა,
19:55
for using the word bollocks on the Sex Pistols' album.
352
1170000
3000
მისი Sex Pistols'–ის ალბომში გამოყენებისათვის.
19:58
And John Mortimer, the playwright, defended us.
353
1173000
4000
ჩვენ დრამატურგი, ჯონ მორტიმერი გვიცავდა.
20:02
And he asked if I could find a linguistics expert
354
1177000
5000
მან გვთხოვა, რომ ლინგვისტი მოგვეძებნა,
20:07
to come up with a different definition of the word bollocks.
355
1182000
4000
რათა ის სიტყვა "Bollocks"–ის სხვა განმარტების მოძებნაში დაგვხმარებოდა.
20:11
And so I rang up Nottingham University,
356
1186000
2000
ამიტომ, ნოტინგემის უნივერსიტეტში დავრეკე
20:13
and I asked to talk to the professor of linguistics.
357
1188000
2000
და ლინგვისტიკის პროფესორთან ვთხოვე დაკავშირება.
20:15
And he said, "Look, bollocks is not a -- has nothing to do with balls whatsoever.
358
1190000
5000
მან მითხრა," იცი, bollocks–ში არაფერია უხამსი.
20:20
It's actually a nickname given to priests in the eighteenth century."
359
1195000
4000
ეს მეტსახელია, რომელსაც მღვდლებს უწოდებდნენ მე–18 საუკუნეში"
20:24
(Laughter)
360
1199000
3000
(სიცილი)
20:27
And he went, "Furthermore, I'm a priest myself."
361
1202000
4000
კიდევ მითხრა, "მე თვითონაც მღვდელი ვარ."
20:31
And so I said, "Would you mind coming to the court?"
362
1206000
2000
მე ვუთხარი, ხომ ვერ წამობრძანდებოდით სასამართლოში, მეთქი.
20:33
And he said he'd be delighted. And I said --
363
1208000
2000
მანაც მიპასუხა, რომ სიამოვნებით. კიდევ ვკითხე,
20:35
and he said, "Would you like me to wear my dog collar?"
364
1210000
2000
"ხომ არ გინდათ რომ მღვდლის საყელო გავიკეთო?"
20:37
And I said, "Yes, definitely. Please."
365
1212000
2000
მან მითხრა, "დიახ, ეს შესანიშნავი იქნებოდაო"
20:39
(Laughter)
366
1214000
2000
(სიცილი)
20:41
CA: That's great.
367
1216000
1000
კრისი: მშვენიერია.
20:42
RB: So our key witness argued that it was actually
368
1217000
2000
რიჩარდი: ასე რომ ჩვენი მთავარი მოწმე ამტკიცებდა, რომ
20:44
"Never Mind the Priest, Here's the Sex Pistols."
369
1219000
2000
"დაივიწყეთ მღვდლები, აქ Sex Pistols–ია. "
20:46
(Laughter)
370
1221000
2000
(სიცილი)
20:48
And the judge found us -- reluctantly found us not guilty, so ...
371
1223000
2000
მოსამართლემ, მართალია უხალისოდ, მაგრამ აღიარა ჩვენი უდანაშაულობა.
20:51
(Laughter)
372
1226000
1000
(სიცილი)
20:52
CA: That is outrageous.
373
1227000
2000
კრისი: ნამდვილი სიგიჟეა.
20:55
(Applause)
374
1230000
2000
(აპლოდისმენტები)
20:57
So seriously, is there a dark side?
375
1232000
5000
მაინტერესებს თუ არის აქ ბნელი მხარე?
21:02
A lot of people would say there's no way
376
1237000
2000
ბევრი ამტკიცებს, რომ შეუძლებელია
21:04
that someone could put together this incredible collection of businesses
377
1239000
3000
ვინმეს ჰქონდეს ბიზნესების ასეთი კოლექცია
21:07
without knifing a few people in the back,
378
1242000
3000
სხვების ღალატის,
21:10
you know, doing some ugly things.
379
1245000
2000
ცუდი საქმეების ჩადენის გარეშე.
21:12
You've been accused of being ruthless.
380
1247000
2000
ულმობლობაშიც გადანაშაულებდნენ.
21:14
There was a nasty biography written about you by someone.
381
1249000
2000
ვიღაცამ თქვენს შესახებ ბინძური ბიოგრაფიაც კი დაწერა.
21:16
Is any of it true? Is there an element of truth in it?
382
1251000
4000
ეს სიმართლეა? არის მასში სიმართლის მარცვალი?
21:20
RB: I don't actually think that the stereotype
383
1255000
3000
რიჩარდი: არა მგონია სტერეოტიპი ბიზნესმენისა,
21:23
of a businessperson treading all over people to get to the top,
384
1258000
5000
რომელმაც მწვერვალზე მისასვლელად სხვის თავებზე უნდა გადაიაროს
21:28
generally speaking, works.
385
1263000
2000
მუშაობდეს.
21:30
I think if you treat people well,
386
1265000
2000
მე ვფიქრობ, რომ თუკი ადამიანებს კარგად მოექცევი,
21:32
people will come back and come back for more.
387
1267000
5000
ისინი კიდევ და კიდევ დაბრუნდებიან.
21:37
And I think all you have in life is your reputation
388
1272000
3000
და კიდევ ვფიქრობ, რომ ერთადერთი რაც გაგაჩნია ეს შენი რეპუტაციაა
21:40
and it's a very small world.
389
1275000
4000
და ეს მსოფლიო ძალიან პატარაა.
21:45
And I actually think that the best way
390
1280000
4000
ამიტომ, იმისათვის რომ
21:49
of becoming a successful business leader is dealing with people fairly and well,
391
1284000
7000
წარმატებული ბიზნეს–ლიდერი გახდე ადამიანებს სამართლიანად და კარგად უნდა მოექცე.
21:56
and I like to think that's how we run Virgin.
392
1291000
4000
ჩვენ სწორედ ასე ვმართავთ Virgin–ს.
22:01
CA: And what about the people who love you and who see you spending --
393
1296000
4000
კრისი: იმ ადამიანებზე რას იტყვით, რომელთაც უყვარხართ და ხედავენ ...
22:05
you keep getting caught up in these new projects,
394
1300000
2000
რომ ამდენ დროს უთმობთ ახალ პროექტებს,
22:07
but it almost feels like you're addicted to launching new stuff.
395
1302000
3000
თითქოს მიჯაჭული იყოთ ახალი ბიზნესების დაწყებაზე.
22:10
You get excited by an idea and, kapow!
396
1305000
2000
მთელი ყურადღება მორიგი იდეისაკენ გადაგაქვთ!
22:12
I mean, do you think about life balance?
397
1307000
3000
ცხოვრების ბალანსზე თუ ზრუნავთ?
22:15
How do your family feel about
398
1310000
2000
რას ფიქრობს თქვენი ოჯახი, როდესაც
22:17
each time you step into something big and new?
399
1312000
2000
რაიმე ახალს და დიდს იწყებთ?
22:20
RB: I also believe that being a father's incredibly important,
400
1315000
4000
რიჩარდი: მე ასევე ვთვლი, რომ მამობა მნიშვნელოვანი ფუნქციაა,
22:24
so from the time the kids were very young,
401
1319000
3000
ამიტომ იმ დროიდანვე როდესაც ბავშვები ძალიან პატარები იყვენენ,
22:27
you know, when they go on holiday, I go on holiday with them.
402
1322000
3000
როდესაც დასასვენებლად მიდიოდნენ, მეც თან მივყვებოდი.
22:31
And so we spend a very good sort of three months away together.
403
1326000
6000
ჩვენ იმ სამ თვეს ძალიან კარგად ვატარებდით ერთად.
22:37
Yes, I'll, you know, be in touch. We're very lucky,
404
1332000
3000
თუმცა, არც მუშაობას ვწყვეტდი. გაგვიმართლა,
22:40
we have this tiny little island in the Caribbean and we can --
405
1335000
4000
რადგან პატარა კუნძული გვაქვს კარიბებზე და
22:44
so I can take them there and we can bring friends,
406
1339000
4000
შეგვიძლია თან მეგობრებიც წავიყვანოთ,
22:48
and we can play together,
407
1343000
2000
ვითამაშოთ ერთად,
22:50
but I can also keep in touch with what's going on.
408
1345000
4000
და ამავდროულად საქმის კურსში ვიყო, თუ რა ხდება სამსახურში.
22:54
CA: You started talking in recent years
409
1349000
2000
კრისი: უკანასკნელ წლებში ბევრს საუბრობთ
22:56
about this term capitalist philanthropy.
410
1351000
2000
ტერმინზე – კაპიტალისტური ფილანტროპია.
22:58
What is that?
411
1353000
2000
რა არის ეს?
23:00
RB: Capitalism has been proven to be a system that works.
412
1355000
4000
რიჩარდი: კაპიტალიზმმა დაამტკიცა რომ ის მუშაობს.
23:04
You know, the alternative, communism, has not worked.
413
1359000
5000
კომუნიზმმა კი, საპირისპიროდ, ვერ იმუშავა.
23:09
But the problem with capitalism is
414
1364000
2000
თუმცა, კაპიტალიზმის პრობლემა ისაა, რომ
23:11
extreme wealth ends up in the hands of a few people,
415
1366000
3000
მთელი სიმდიდრე ძალიან ცოტა ადამიანის ხელში ხვდება
23:14
and therefore extreme responsibility, I think, goes with that wealth.
416
1369000
5000
და ვფიქრობ, ამ სიმდიდრეს უზამაზარი პასუხიმგებლობაც მოყვება.
23:19
And I think it's important that the individuals,
417
1374000
4000
ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანები
23:23
who are in that fortunate position, do not end up competing
418
1378000
5000
რომლებსაც ასე გაუმართლათ, კი არ ეჯიბრებოდნენ ერთმანეთს
23:28
for bigger and bigger boats, and bigger and bigger cars,
419
1383000
2000
ვის უფრო მეტი გემი ან ავტომობილი ჰყავს,
23:30
but, you know, use that money to either create new jobs
420
1385000
6000
არამედ გამოიყენონ ფული ან ახალი სამუშაო ადგილების შესაქმნელად
23:36
or to tackle issues around the world.
421
1391000
3000
ან გლობალური პრობლემების მოსაგვარებლად.
23:40
CA: And what are the issues that you worry about most, care most about,
422
1395000
3000
კრისი: რომელია ის პრობლემები, რომლებიც თქვენ ყველაზე მეტად განაღვლებთ
23:43
want to turn your resources toward?
423
1398000
3000
და რომლებისკენაც თქვენ რესურსებს წარმართავთ?
23:47
RB: Well, there's -- I mean there's a lot of issues.
424
1402000
3000
რიჩარდი: სიმართლე გითხრათ.... უამრავი პრობლემაა.
23:50
I mean global warming certainly is a massive threat to mankind
425
1405000
7000
გლობალური დათბობა, დანამდვილებით, უზარმაზარი საფრთხეა კაცობრიობისათვის,
23:57
and we are putting a lot of time and energy into,
426
1412000
4000
ამიტომ ჩვენ ძალიან ბევრს დროსა და ენერგიას ვხარჯავთ
24:01
A, trying to come up with alternative fuels
427
1416000
4000
ალტერნატიული საწვავის შექმნაში
24:05
and, B, you know, we just launched this prize, which is really a prize
428
1420000
9000
და ჩვენ ახლახანს დავაწესეთ მნიშვნელოვანი ჯილდო
24:14
in case we don't get an answer on alternative fuels,
429
1429000
4000
იმ შემთხვევისათვის, თუ ჩვენ ვერ შევძლებთ ალტერნატიულ საწვავთან გამკლავებას,
24:18
in case we don't actually manage to get the carbon emissions
430
1433000
3000
სწრაფად ვერ შევამცირებთ ნახშირბადის ემისიას
24:21
cut down quickly, and in case we go through the tipping point.
431
1436000
3000
და მივუახლოვდებით გარდატეხის წერტილს,
24:24
We need to try to encourage people to come up with a way
432
1439000
4000
სურვილი უნდა გავუჩინოთ ადამიანებს, რომ მოძებნონ გზა
24:28
of extracting carbon out of the Earth's atmosphere.
433
1443000
3000
ნახშირბადის ატმოსფეროდან მოსაშორებლად.
24:31
And we just -- you know, there weren't really people
434
1446000
3000
იცით, აქამდე ადამიანები ამ საკითხზე სერიოზულად
24:34
working on that before, so we wanted people to try to --
435
1449000
4000
არ მუშაობდნენ და ამიტომ გვინდა, რომ
24:38
all the best brains in the world to start thinking about that,
436
1453000
3000
მსოფლიოს საუკეთესო ტვინებმა ამაზე იფიქრონ
24:41
and also to try to extract the methane
437
1456000
2000
და კიდევ ატმოსფეროდან მეთანის
24:43
out of the Earth's atmosphere as well.
438
1458000
3000
მოშორების შესახებაც.
24:46
And actually, we've had about 15,000 people fill in the forms
439
1461000
5000
უკვე 15 ათასმა ადამიანმა შეავსო განაცხადი
24:51
saying they want to give it a go.
440
1466000
2000
ამ პროექტში მონაწილეობის მისაღებად.
24:53
And so we only need one, so we're hopeful.
441
1468000
3000
ჩვენ კი მხოლოდ ერთი გვჭირდება, ამიტომ იმედს არ ვკარგავთ.
24:56
CA: And you're also working in Africa on a couple of projects?
442
1471000
4000
კრისი: ვიცი, რომ აფრიკაშიც მუშაობთ რამოდენიმე პროექტზე.
25:00
RB: Yes, I mean, we've got -- we're setting up something called
443
1475000
4000
რიჩარდი: დიახ, ჩვენ შევქმენით ორგანიზაცია, რომელსაც
25:04
the war room, which is maybe the wrong word.
444
1479000
2000
ომის ოთახი ვუწოდეთ, თუმცა ეს ალბათ ცუდი სიტყვაა...
25:06
We're trying to -- maybe we'll change it -- but anyway, it's a war room
445
1481000
4000
შეიძლება შევცვალოთ კიდეც ის... მოკლედ, ომის ოთახი
25:10
to try to coordinate all the attack that's going on in Africa,
446
1485000
4000
ცდილობს მოახდინოს აფრიკაში არსებული პრობლემების კოორდინირება,
25:14
all the different social problems in Africa,
447
1489000
3000
სხვადასხვა სოციალური პრობლემების
25:17
and try to look at best practices.
448
1492000
4000
გადაჭრის საუკეთესო გზების ძიება.
25:21
So, for instance,
449
1496000
3000
მაგალითად,
25:24
there's a doctor in Africa that's found that
450
1499000
3000
აფრიკაში არსებობს ექიმი, რომელმაც აღმოაჩინა, რომ
25:27
if you give a mother antiretroviral drugs at 24 weeks, when she's pregnant,
451
1502000
6000
თუკი დედას ანტირეტროვირუსულ წამლებს დაალევინებ, როდესაც ის 24 თვის ფეხმძიმეა,
25:33
that the baby will not have HIV when it's born.
452
1508000
7000
მის ახალშობილ ჩვილს შიდსი არ ექნება.
25:40
And so disseminating that information to
453
1515000
5000
ამიტომ ამ იმფორმაციის გავრცელება
25:45
around the rest of Africa is important.
454
1520000
2000
მთელს აფრიკაში, ძალიან მნიშვნელოვანია.
25:47
CA: The war room sounds, it sounds powerful and dramatic.
455
1522000
3000
კრისი: ომის ოთახი ძალიან ხმამაღლა და ამაღელვებლად ჯღერს.
25:50
And is there a risk that the kind of the business heroes of the West
456
1525000
5000
არის თუ არა რისკი იმისა, რომ დასავლეთის ბიზნეს–გმირები
25:55
get so excited about -- I mean, they're used to having an idea,
457
1530000
4000
შეიძლება მეტისმეტად გაერთონ ... ანუ, ისინი შეჩვეულნი არიან წარმატებას,
25:59
getting stuff done, and they believe profoundly
458
1534000
3000
ყველაფრის მოგვარებას და ღრმად სწამთ,
26:02
in their ability to make a difference in the world.
459
1537000
2000
რომ აქვთ უნარი მოახდინონ ცვლილება მსოფლიოში.
26:04
Is there a risk that we go to places like Africa and say,
460
1539000
3000
არსებობს თუ არა რისკი იმისა, რომ ჩვენ წავალთ აფრიკაში და ვიტყვით
26:07
we've got to fix this problem and we can do it,
461
1542000
3000
ჩვენ უნდა გადავჭრათ პრობლემა აფრიკაში და ჩვენ ეს შეგვიძლია,
26:10
I've got all these billions of dollars, you know, da, da, da --
462
1545000
3000
ჩვენ გვაქვს მილიარდობით დოლარები და ასე შემდეგ...
26:13
here's the big idea. And kind of take a much more complex situation
463
1548000
4000
აი კარგი იდეაც. ჰოდა, ავიღებთ ისედაც რთულ სიტუაციას
26:17
and actually end up making a mess of it. Do you worry about that?
464
1552000
5000
და მას კიდევ უფრო გავართულებთ. ამაზე არ ნერვიულობთ?
26:22
RB: Well, first of all, on this particular situation, we're actually --
465
1557000
7000
რიჩარდი: თუკი ამ კონკრეტულ შემთხვევას ავიღებთ, ჩვენ ...
26:29
we're working with the government on it.
466
1564000
2000
მთავრობასთან ვთანამშრომლობთ.
26:31
I mean, Thabo Mbeki's had his problems with accepting
467
1566000
4000
ტაბო მბეკის პრობლემები აქვს
26:35
HIV and AIDS are related, but this is a way, I think,
468
1570000
5000
შიდსთან დაკავშირებული საკითხების აღიარებასთან, მაგრამ
26:40
of him tackling this problem and instead of the world criticizing him,
469
1575000
6000
მისი გაკრიტიკების ნაცვლად, ჩვენ მასთან, მის მთავრობასთან
26:46
it's a way of working with him, with his government.
470
1581000
3000
თანამშრომლობის გზა გამოვნახეთ.
26:49
It's important that if people do go to Africa and do try to help,
471
1584000
2000
მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანები აფრიკაში წავიდნენ და დახმარება სცადონ.
26:51
they don't just go in there and then leave after a few years.
472
1586000
3000
წასვლა და რამოდენიმე წლის შემდეგ დაბრუნება საკმარისი არ არის,
26:54
It's got to be consistent.
473
1589000
2000
პროცესი მუდმივი უნდა იყოს.
26:56
But I think business leaders can bring their entrepreneurial know-how
474
1591000
6000
ვფიქრობ, ბიზნეს ლიდერებს შეუძლიათ გამოიყენონ თავიანთი მეწარმეობრივი ნოუ–ჰაუ
27:02
and help governments approach things slightly differently.
475
1597000
4000
და მთავრობებს ცოტათი სხვაგვარად გაუწიონ დახმარება.
27:06
For instance, we're setting up clinics in Africa
476
1601000
3000
მაგალითად, ჩვენ აფრიკაში ვაშენებთ კლინიკებს, სადაც
27:09
where we're going to be giving
477
1604000
2000
დავარიგებთ უფასო
27:11
free antiretroviral drugs, free TB treatment
478
1606000
2000
ანტირეტროვირუსულ წამლებს, ვუმკურნალებთ ტუბერკულოზით
27:13
and free malaria treatment.
479
1608000
3000
და მალარიით დაავადებულებს.
27:16
But we're also trying to make them self-sustaining clinics,
480
1611000
3000
თუმცა, ჩვენ ასევე ვცდილობთ შევქმნათ კომერციული კლინიკებიც,
27:19
so that people pay for some other aspects.
481
1614000
4000
რათა ადამიანებმა სხვა დაავადებების მკურნალობისათვისაც შეძლონ ფულის გადახდა.
27:23
CA: I mean a lot of cynics say about someone like yourself, or Bill Gates,
482
1618000
4000
კრისი: ძალიან ბევრი ცინიკოსი თქვენსა და ვთქვათ, ბილ გეიტსზე ამბობს, რომ
27:27
or whatever, that this is really being -- it's almost driven by
483
1622000
3000
რასაც არ უნდა აკეთებდეთ, ყველაფერი მხოლოდ
27:30
some sort of desire again, you know, for the right image,
484
1625000
3000
იმის გამოა, რომ თქვენს შესახებ კარგი წარმოდგენა ჩამოყალიბდეს,
27:33
for guilt avoidance and not like a real philanthropic instinct.
485
1628000
5000
რომ მიზეზი დანაშაულის გრძნობის დაძლევაა და არა წმინდა ფილანტროპული ინსტიქტი.
27:38
What would you say to them?
486
1633000
1000
რას ეტყოდით მათ?
27:39
RB: Well, I think that everybody --
487
1634000
2000
რიჩარდი: ვფიქრობ, ყველანი ...
27:41
people do things for a whole variety of different reasons
488
1636000
4000
ადამიანების საქციელს სხვადასხვა მიზეზები განაპირობებენ
27:45
and I think that, you know, when I'm on me deathbed,
489
1640000
2000
და მე მინდა, რომ როდესაც სივდილის პირას ვიქნები,
27:47
I will want to feel that I've made a difference
490
1642000
3000
მქონდეს შეგრძნება იმისა, რომ მოვახდინე ცვლილება
27:50
to other people's lives.
491
1645000
2000
სხვა ადამიანების ცხოვრებაში.
27:52
And that may be a selfish thing to think,
492
1647000
3000
შეიძლება ეს ეგოისტურიცაა, მაგრამ
27:55
but it's the way I've been brought up.
493
1650000
2000
მე სწორედ ასე აღმზარდეს.
27:57
I think if I'm in a position to
494
1652000
2000
თუკი გამაჩნია უნარი
27:59
radically change other people's lives for the better,
495
1654000
3000
შევცვალო ადამიანების ცხოვრება უკეთესობისაკენ,
28:02
I should do so.
496
1657000
2000
უნდა გავაკეთო ეს.
28:04
CA: How old are you?
497
1659000
1000
კრისი: რამდენი წლის ხართ?
28:05
RB: I'm 56.
498
1660000
1000
რიჩარდი: 56–ის ვარ.
28:06
CA: I mean, the psychologist Erik Erikson says that -- as I understand him
499
1661000
5000
კრისი: ფსიქოლოგი ერიკ ერიკსონი ამბობს, მე მხოლოდ მოყვარული ვარ,
28:11
and I'm a total amateur -- but that during 30s, 40s people are driven by
500
1666000
6000
რომ ადამიანებს 30–40 წლის ასაკში ამოძრავებთ
28:17
this desire to grow and that's where they get their fulfillment.
501
1672000
5000
ზრდის სურვილი და სწორედ აქ ხედავებ ისინი ბედნიერებას.
28:22
50s, 60s, the mode of operation shifts more to the quest for wisdom
502
1677000
4000
50–60 წლის ასაკში კი, ისინი სიბრძნისაკენ მიისწრაფიან
28:26
and a search for legacy.
503
1681000
2000
და სახელის დამკვიდრებას ცდილობენ.
28:28
I mean, it seems like you're still
504
1683000
2000
ისეთი შეგრძნება მაქვს, თითქოს თქვენ ისევ
28:30
a little bit in the growth phases,
505
1685000
2000
ამ ზრდის ფაზაში იყოთ,
28:32
you're still doing these incredible new plans.
506
1687000
2000
კვლავაც გამაოგნებელი გეგმები გაქვთ.
28:34
How much do you think about legacy,
507
1689000
2000
ფიქრობთ თუ არა სახელზე
28:36
and what would you like your legacy to be?
508
1691000
2000
და როგორ გინდათ რომ ადამიანებმა დაგიმახსოვრონ?
28:41
RB: I don't think I think too much about legacy.
509
1696000
3000
რიჩარდი: სახელზე ბევრს არ ვფიქრობ
28:44
I mean, I like to -- you know, my grandmother lived to 101,
510
1699000
6000
იცით, ბებიაჩემმა 101 წელი იცხოვრა,
28:50
so hopefully I've got another 30 or 40 years to go.
511
1705000
3000
ამიტომ ვიმედოვნებ, რომ კიდევ 30–40 წელი მაქვს.
28:54
No, I just want to live life to its full.
512
1709000
6000
მე, მხოლოდ, სავსე ცხოვრებით მინდა ვიცხოვრო.
29:00
You know, if I can make a difference,
513
1715000
2000
მინდა, რომ ცვლილება მოვახდინო
29:02
I hope to be able to make a difference.
514
1717000
2000
და ვიმედოვნებ, რომ მე ამას შევძლებ.
29:04
And I think one of the positive things at the moment is
515
1719000
3000
ძალიან კარგია, რომ არსებობენ ისეთი ადამიანები, როგორებიცაა
29:07
you've got Sergey and Larry from Google, for instance,
516
1722000
4000
სერგეი და ლარი Google–დან, მაგალითად,
29:11
who are good friends.
517
1726000
2000
რომლებიც ჩემი კარგი მეგობრები არიან.
29:13
And, thank God, you've got two people
518
1728000
3000
მადლობა ღმერთს, არსებობს ეს ორი ადამიანი,
29:16
who genuinely care about the world and with that kind of wealth.
519
1731000
4000
რომლებიც გულწრფელად ღელავენ მსოფლიოზე.
29:20
If they had that kind of wealth and they didn't care about the world,
520
1735000
3000
თუკი ისინი ასეთ სიმდიდრეს არ გამოიყენებდნენ მსოფლიოს სასიკეთოდ,
29:23
it would be very worrying.
521
1738000
2000
ეს ძალიან შემაშფოთებელი იქნებოდა.
29:25
And you know they're going to make a hell of a difference to the world.
522
1740000
3000
იცით, ისინი რადიკალურ ცვლილებას მოახდენენ მსოფლიოში.
29:28
And I think it's important
523
1743000
2000
და ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ
29:30
that people in that kind of position do make a difference.
524
1745000
4000
მსგავს პოზიციაში მყოფმა ადამიანებმა გააკეთონ ეს.
29:34
CA: Well, Richard, when I was starting off in business,
525
1749000
1000
კრისი: იცით, რიჩარდ, როდესაც ბიზნესს ვიწყებდი,
29:35
I knew nothing about it and I also was sort of --
526
1750000
3000
არაფერი ვიცოდი მის შესახებ და – –
29:38
I thought that business people were supposed to just be ruthless
527
1753000
2000
მეგონა, რომ ბიზნესმენი დაუნდობელი უნდა იყოს
29:40
and that that was the only way you could have a chance of succeeding.
528
1755000
4000
და რომ ეს ერთადერთი გზაა, რომლითაც წარმატებას შეგიძლია მიაღწიო.
29:44
And you actually did inspire me. I looked at you, I thought,
529
1759000
2000
თქვენ კი მე შთამაგონეთ. გიყურებთ და ვფიქრობ,
29:46
well, he's made it. Maybe there is a different way.
530
1761000
2000
მან ხომ ეს შეძლო, იქნებ სხვა გზაც არსებობს.
29:48
So I would like to thank you for that inspiration,
531
1763000
3000
ამიტომ მინდა მადლობა გადაგიხადოთ ამ შთაგონებისათვის
29:51
and for coming to TED today. Thank you.
532
1766000
2000
და TED–ზე მობრძანებისათვის. გმადლობთ.
29:53
Thank you so much.
533
1768000
1000
ძალიან დიდი მადლობა.
29:54
(Applause)
534
1769000
7000
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Richard Branson - EntrepreneurRichard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment.
Why you should listen
He's ballooned across the Atlantic, floated down the Thames with the Sex Pistols, and been knighted by the Queen. His megabrand, Virgin, is home to more than 250 companies, from gyms, gambling houses and bridal boutiques to fleets of planes, trains and limousines. The man even owns his own island.
And now Richard Branson is moving onward and upward into space (tourism): Virgin Galactic's Philippe Starck-designed, The first Burt Rutan-engineered spacecraft, The Enterprise, completed its first captive carry in early 2010 and is slated to start carrying passengers into the thermosphere in 2012, at $200,000 a ticket.
Branson also has a philanthropic streak. He's pledged the next 10 years of profits from his transportation empire (an amount expected to reach $3 billion) to the development of renewable alternatives to carbon fuels. And then there's his Virgin Earth Challenge, which offers a $25 million prize to the first person to come up with an economically viable solution to the greenhouse gas problem.
Richard Branson | Speaker | TED.com