TED2007
Richard Branson: Life at 30,000 feet
Het leven van Richard Branson op 9000 meter
Filmed:
Readability: 3.7
1,891,168 views
Richard Branson praat met Chris Anderson van TED over de hoogtes en laagtes in zijn loopbaan, gaande van zijn succesvol bestaan als multimiljardair tot zijn veelvuldige bijna-dood ervaringen. Verder onthult hij nog enkele van zijn (heel verrassende) motivaties.
Richard Branson - Entrepreneur
Richard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment. Full bio
Richard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
Chris Anderson: Welcome to TED.
0
0
1000
Chris Anderson: Welkom bij TED.
00:26
Richard Branson: Thank you very much. The first TED has been great.
1
1000
4000
Richard Branson: Dankjewel. De eerste TED was geweldig.
00:30
CA: Have you met anyone interesting?
2
5000
2000
CA: Heb je interessante mensen ontmoet?
00:32
RB: Well, the nice thing about TED is everybody's interesting.
3
7000
3000
RB: Wel, het leuke aan TED is dat iedereen interessant is.
00:35
I was very glad to see Goldie Hawn,
4
10000
2000
Ik was heel blij om Goldie Hawn te zien,
00:37
because I had an apology to make to her.
5
12000
3000
omdat ik mij bij haar nog moest verontschuldigen.
00:40
I'd had dinner with her about two years ago and I'd --
6
15000
5000
Twee jaar geleden had ik een etentje met haar.
00:45
she had this big wedding ring and I put it on my finger and I couldn't get it off.
7
20000
4000
Ze had zo'n immense trouwring. Ik deed hem om mijn vinger, maar ik kon hem er niet af krijgen.
00:50
And I went home to my wife that night
8
25000
3000
Die avond ging ik naar huis naar mijn vrouw
00:53
and she wanted to know why I had another woman's big,
9
28000
2000
en ze wilde weten waarom ik de gigantische --
00:55
massive, big wedding ring on my finger.
10
30000
3000
immense trouwring van een andere vrouw om mijn vinger had.
00:58
And, anyway, the next morning we had to go along to the jeweler
11
33000
2000
De volgende ochtend moesten we langsgaan bij de juwelier
01:00
and get it cut off.
12
35000
2000
om het stuk te breken.
01:02
So -- (Laughter) --
13
37000
4000
Vandaar -- (Hilariteit)
01:06
so apologies to Goldie.
14
41000
1000
mijn excuses aan Goldie.
01:07
CA: That's pretty good.
15
42000
2000
CA: Dat is geestig.
01:09
So, we're going to put up some slides
16
44000
3000
We gaan een paar dia's laten zien
01:12
of some of your companies here.
17
47000
2000
van een een paar van jouw bedrijven hier.
01:14
You've started one or two in your time.
18
49000
3000
Je richtte er een of twee tijdens je leven.
01:17
So, you know, Virgin Atlantic, Virgin Records --
19
52000
3000
Je weet wel, Virgin Atlantic, Virgin Records --
01:20
I guess it all started with a magazine called Student.
20
55000
3000
Ik neem aan dat het allemaal van start ging met een tijdschrift dat Student heette.
01:23
And then, yes, all these other ones as well. I mean, how do you do this?
21
58000
5000
Vervolgens al die andere bedrijven die erbij kwamen. Hoe krijg je dat voor elkaar?
01:29
RB: I read all these sort of TED instructions:
22
64000
3000
RB: Als ik al die instructies van TED lees --
01:32
you must not talk about your own business, and this,
23
67000
2000
je wordt verondersteld niet te praten over je eigen bedrijf,
01:34
and now you ask me.
24
69000
1000
maar nu vraag je er echt naar.
01:35
So I suppose you're not going to be able to kick me off the stage,
25
70000
2000
Dus ik neem aan dat je me nu niet van het podium zal schoppen
01:37
since you asked the question.
26
72000
2000
aangezien je me de vraag stelt.
01:39
(Laughter)
27
74000
1000
(Gelach)
01:40
CA: It depends what the answer is though.
28
75000
2000
CA: Het hangt er toch van af wat het antwoord is, hoor.
01:43
RB: No, I mean, I think I learned early on that if you can run one company,
29
78000
6000
RB: Ik heb al van in het begin geleerd dat als je één bedrijf kan leiden,
01:49
you can really run any companies.
30
84000
1000
je in feite alle bedrijven kan leiden.
01:50
I mean, companies are all about finding the right people,
31
85000
4000
Een bedrijf gaat enkel om het vinden van de juiste mensen,
01:54
inspiring those people, you know, drawing out the best in people.
32
89000
6000
die mensen inspireren om het beste in hen naar buiten te brengen.
02:00
And I just love learning and I'm incredibly inquisitive
33
95000
5000
Ik hou er gewoon van om te leren en ik ben ongelooflijk nieuwsgierig.
02:05
and I love taking on, you know, the status quo
34
100000
4000
Ik hou er van om mij te richten op het status quo
02:09
and trying to turn it upside down.
35
104000
2000
en het vervolgens op zijn kop te zetten.
02:11
So I've seen life as one long learning process.
36
106000
4000
Op die manier ben ik het leven beginnen zien als één lang leerproces.
02:15
And if I see -- you know, if I fly on somebody else's airline
37
110000
4000
Als ik met een andere luchtvaartmaatschappij zou vliegen
02:19
and find the experience is not a pleasant one, which it wasn't,
38
114000
4000
en ik vaststel dat het niet zo'n aangename ervaring was, wat
02:23
21 years ago, then I'd think, well, you know, maybe I can create
39
118000
4000
21 jaar geleden niet het geval was, dan zou ik denken dat ik misschien zelf
02:27
the kind of airline that I'd like to fly on.
40
122000
3000
een soort van luchtvaartmaatschappij zou kunnen creëren waarmee ik graag zou vliegen.
02:30
And so, you know, so got one secondhand 747 from Boeing and gave it a go.
41
125000
6000
Zo kreeg ik een tweedehands 747 van Boeing te pakken en besliste ik een poging te wagen.
02:36
CA: Well, that was a bizarre thing,
42
131000
1000
CA: Dat was toch vreemd want
02:37
because you made this move that a lot of people advised you was crazy.
43
132000
5000
je zette die stap terwijl vele mensen je zeiden dat het onbezonnen was.
02:42
And in fact, in a way, it almost took down your empire at one point.
44
137000
5000
En eigenlijk heeft dat op een bepaald moment jouw imperium bijna doen vallen.
02:47
I had a conversation with one of the investment bankers who,
45
142000
3000
Ik had eens een gesprek met een van de investeringsbankiers,
02:50
at the time when you basically sold Virgin Records
46
145000
4000
op het ogenblik dat je Virgin Records nagenoeg verkocht had
02:54
and invested heavily in Virgin Atlantic,
47
149000
2000
en nogal zwaar investeerde in Virgin Atlantic.
02:56
and his view was that you were trading, you know,
48
151000
3000
Zijn overtuiging was dat je
02:59
the world's fourth biggest record company
49
154000
2000
's werelds vierde grootste platenmaatschappij aan het verhandelen was
03:01
for the twenty-fifth biggest airline and that you were out of your mind.
50
156000
4000
voor de 25e gerangschikte luchtvaartmaatschappij en dat je gek was.
03:05
Why did you do that?
51
160000
2000
Waarom heb je dat gedaan?
03:07
RB: Well, I think that there's a very thin dividing line between success and failure.
52
162000
6000
RB: Ik denk dat er een heel dunne scheidingslijn is tussen succes en falen.
03:13
And I think if you start a business without financial backing,
53
168000
4000
Als je een onderneming start zonder financiële ondersteuning,
03:17
you're likely to go the wrong side of that dividing line.
54
172000
3000
kom je wellicht aan de verkeerde kant van die scheidingslijn te staan.
03:20
We had -- we were being attacked by British Airways.
55
175000
7000
We werden toen belaagd door British Airways.
03:27
They were trying to put our airline out of business,
56
182000
3000
Ze probeerden onze luchtvaartmaatschappij onderuit te halen.
03:30
and they launched what's become known as the dirty tricks campaign.
57
185000
4000
Ze lanceerden wat nadien bekend werd als de vuile listen-campagne.
03:35
And I realized that the whole empire was likely to come crashing down
58
190000
5000
Ik realiseerde me dat het hele imperium waarschijnlijk zou ineenstorten
03:40
unless I chipped in a chip.
59
195000
2000
tenzij ik nog een of andere opoffering zou maken.
03:42
And in order to protect the jobs of the people who worked for the airline,
60
197000
4000
En met het oog op het beschermen van de banen in de luchtvaartmaatschappij
03:46
and protect the jobs of the people who worked for the record company,
61
201000
4000
en de banen van de werknemers in de platenmaatschappij,
03:50
I had to sell the family jewelry to protect the airline.
62
205000
6000
heb ik de familiejuwelen moeten verkopen om de luchtvaartmaatschappij te kunnen beschermen.
03:56
CA: Post-Napster, you're looking like a bit of a genius, actually,
63
211000
3000
CA: Na de periode van Napster ben je eigenlijk precies een beetje een genie
03:59
for that as well.
64
214000
1000
geworden om die reden ook.
04:00
RB: Yeah, as it turned out, it proved to be the right move.
65
215000
6000
RB: Ja, uiteindelijk leek het de juiste beslissing te zijn geweest.
04:06
But, yeah, it was sad at the time, but we moved on.
66
221000
6000
Maar ja, het was triest op dat moment, maar we bleven doorgaan.
04:12
CA: Now, you use the Virgin brand a lot
67
227000
2000
CA: Nu, je maakt veel gebruik van het merk Virgin
04:14
and it seems like you're getting synergy from one thing to the other.
68
229000
3000
en het lijkt alsof je de synergie tussen de dingen creëert.
04:17
What does the brand stand for in your head?
69
232000
3000
Waar staat het merk voor in jouw hoofd?
04:20
RB: Well, I like to think it stands for quality,
70
235000
2000
RB: Wel, ik zie het graag als de vertolking van kwaliteit,
04:22
that you know, if somebody comes across a Virgin company, they --
71
237000
4000
bijvoorbeeld als iemand in contact komt met een Virgin-bedrijf ze --
04:26
CA: They are quality, Richard. Come on now, everyone says quality. Spirit?
72
241000
2000
CA: Kwaliteit, Richard, kom nu. Iedereen heeft het over kwaliteit -- spirit?
04:28
RB: No, but I was going to move on this.
73
243000
2000
RB: Neen, maar ik ging er over doorgaan.
04:30
We have a lot of fun and I think the people who work for it enjoy it.
74
245000
6000
We maken veel plezier en ik denk dat de mensen die er werken het leuk vinden.
04:36
As I say, we go in and shake up other industries,
75
251000
3000
We doen onze intrede en schudden andere bedrijfstakken door elkaar.
04:39
and I think, you know, we do it differently
76
254000
4000
Ik geloof dat wij het anders aanpakken.
04:43
and I think that industries are not quite the same
77
258000
2000
Bedrijfstakken zijn niet meer hetzelfde zijn als voorheen
04:45
as a result of Virgin attacking the market.
78
260000
2000
als gevolg van de intrede van Virgin op de markt.
04:47
CA: I mean, there are a few launches you've done
79
262000
3000
CA: Er zijn een paar zaken die je had opgestart --
04:50
where the brand maybe hasn't worked quite as well.
80
265000
2000
waar het merk misschien niet zo goed heeft aangeslagen.
04:52
I mean, Virgin Brides -- what happened there?
81
267000
3000
Ik bedoel zoals Virgin Brides -- wat ging er daar mis?
04:55
(Laughter)
82
270000
2000
(Gelach)
04:57
RB: We couldn't find any customers.
83
272000
2000
RB: We vonden geen klanten.
04:59
(Laughter)
84
274000
3000
(Gelach)
05:02
(Applause)
85
277000
1000
(Applaus)
05:03
CA: I was actually also curious why --
86
278000
2000
CA: Eigenlijk was ik ook benieuwd naar waarom --
05:05
I think you missed an opportunity with your condoms launch. You called it Mates.
87
280000
3000
De lancering van je condooms was een gemiste kans -- je noemde ze Mates (maten).
05:08
I mean, couldn't you have used the Virgin brand for that as well?
88
283000
4000
Kon je hiervoor ook niet het merk Virgin gebruiken?
05:12
Ain't virgin no longer, or something.
89
287000
3000
Geen maagd meer, of iets dergelijks.
05:15
RB: Again, we may have had problems finding customers.
90
290000
2000
RB: Nogmaals, we hadden mogelijk problemen met het vinden van klanten.
05:17
I mean, we had -- often, when you launch a company and you get customer complaints,
91
292000
6000
Als je start met een onderneming en je krijgt klachten van klanten,
05:23
you know, you can deal with them.
92
298000
2000
vind je er vaak een oplossing voor.
05:25
But about three months after the launch of the condom company,
93
300000
2000
Maar ongeveer drie maanden naar de start van het condoombedrijf
05:27
I had a letter, a complaint,
94
302000
3000
kreeg ik een klachtbrief.
05:30
and I sat down and wrote a long letter back to this lady apologizing profusely.
95
305000
4000
Ik schreef een lange brief terug naar deze dame, met uitgebreide verontschuldigingen.
05:34
But obviously, there wasn't a lot I could do about it.
96
309000
2000
Maar om vanzelfsprekende redenen kon ik er maar weinig aan doen.
05:37
And then six months later, or nine months after the problem had taken,
97
312000
6000
Zes maanden later, of negen maanden nadat het probleem was ontstaan,
05:43
I got this delightful letter with a picture of the baby
98
318000
3000
kreeg ik een innemende brief met een foto van de baby
05:46
asking if I'd be godfather, which I became.
99
321000
5000
met de vraag of ik de peter wilde zijn, wat ik ook ben geworden.
05:51
So, it all worked out well.
100
326000
2000
Dat kwam allemaal tot een goed einde.
05:53
CA: Really? You should have brought a picture. That's wonderful.
101
328000
3000
CA: Werkelijk? Je had een foto moeten meenemen. Dat is schitterend.
05:56
RB: I should have.
102
331000
1000
RB: Dat had ik moeten doen.
05:57
CA: So, just help us with some of the numbers.
103
332000
2000
CA: Dus help ons even met een paar cijfers.
05:59
I mean, what are the numbers on this?
104
334000
2000
Wat zijn de cijfers van dit alles?
06:01
I mean, how big is the group overall?
105
336000
2000
Hoe groot is de groep in zijn geheel?
06:03
How much -- what's the total revenue?
106
338000
2000
Hoeveel -- wat zijn de totale inkomsten?
06:05
RB: It's about 25 billion dollars now, in total.
107
340000
3000
RB: Het is nu ongeveer 25 miljard dollar in totaal.
06:08
CA: And how many employees?
108
343000
1000
CA: En hoeveel werknemers?
06:09
RB: About 55,000.
109
344000
3000
RB: Ongeveer 55000.
06:12
CA: So, you've been photographed in various ways at various times
110
347000
4000
CA: Dus je werd op allerlei manieren gefotografeerd op verschillende tijdstippen
06:16
and never worrying about putting your dignity on the line or anything like that.
111
351000
8000
en je was nooit bezorgd dat je waardigheid op het spel werd gezet of iets dergelijks.
06:24
What was that? Was that real?
112
359000
4000
Wat was dat? Was dat echt?
06:28
RB: Yeah. We were launching a megastore in Los Angeles, I think.
113
363000
3000
RB: Ja. We waren een megawinkel aan het lanceren in Los Angeles, denk ik.
06:31
No, I mean, I think --
114
366000
1000
Nee, ik bedoel, ik denk --
06:32
CA: But is that your hair?
115
367000
1000
CA: Maar is dat jouw haar?
06:33
RB: No.
116
368000
1000
RB: Neen.
06:37
CA: What was that one?
117
372000
2000
CA: En wat is dit?
06:39
RB: Dropping in for tea.
118
374000
1000
RB: Even binnenvallen voor een kopje thee.
06:40
CA: OK.
119
375000
1000
CA: Oke.
06:41
(Laughter)
120
376000
3000
(Gelach)
06:44
RB: Ah, that was quite fun. That was a wonderful car-boat in which --
121
379000
3000
RB: Ah, dat was vrij leuk. Dat was een schitterende autoboot waarin --
06:47
CA: Oh, that car that we -- actually we --
122
382000
2000
CA: Oh, de auto die wij -- eigenlijk hebben wij --
06:49
it was a TEDster event there, I think.
123
384000
3000
dat was een TEDster-evenement denk ik.
06:52
Is that -- could you still pause on that one actually, for a minute?
124
387000
2000
Is dat -- zou je de deze heel even willen laten staan?
06:54
(Laughter)
125
389000
1000
(Gelach)
06:55
RB: It's a tough job, isn't it?
126
390000
1000
RB: Het is een moeilijke baan, niet waar?
06:56
CA: I mean, it is a tough job.
127
391000
2000
CA: Ik bedoel -- het is een moeilijke baan.
06:58
(Laughter)
128
393000
1000
(Gelach)
06:59
When I first came to America, I used to try this with employees as well
129
394000
4000
Toen ik voor het eerst naar Amerika kwam, heb ik dit ook geprobeerd bij werknemers
07:03
and they kind of -- they have these different rules over here,
130
398000
2000
en ze deden zo een beetje -- ze hebben andere regels hier,
07:05
it's very strange.
131
400000
1000
heel vreemd.
07:06
RB: I know, I have -- the lawyers say you mustn't do things like that, but --
132
401000
5000
RB: Ik weet het, advocaten zeggen me dat ik zulke dingen niet zou moeten doen.
07:11
CA: I mean, speaking of which, tell us about --
133
406000
1000
CA: Nu je het er over hebt, vertel eens over --
07:12
RB: "Pammy" we launched, you know --
134
407000
2000
RB: We hebben Pammy gelanceerd weet je,
07:14
mistakenly thought we could take on Coca-Cola,
135
409000
2000
we dachten dat we het konden opnemen tegen Coca-Cola.
07:16
and we launched a cola bottle called "The Pammy"
136
411000
5000
We lanceerden een fles cola met de naam "The Pammy".
07:21
and it was shaped a bit like Pamela Anderson.
137
416000
3000
Het had een beetje de vorm van Pamela Anderson.
07:24
But the trouble is, it kept on tipping over, but --
138
419000
3000
Het probleem echter was dat het maar bleef overlopen.
07:27
(Laughter)
139
422000
3000
(Gelach)
07:30
CA: Designed by Philippe Starck perhaps?
140
425000
2000
CA: Ontworpen door Philippe Starck toevallig?
07:32
RB: Of course.
141
427000
1000
RB: Natuurlijk.
07:34
CA: So, we'll just run a couple more pictures here. Virgin Brides. Very nice.
142
429000
5000
CA: We gaan nog een aantal foto's laten zien. Virgin Brides. Heel mooi.
07:39
And, OK, so stop there. This was -- you had some award I think?
143
434000
6000
Oke, stop hier even. Dit was -- je kreeg een of andere award denk ik?
07:46
RB: Yeah, well, 25 years earlier, we'd launched the Sex Pistols'
144
441000
5000
RB: Ja, wel, 25 jaar daarvoor hadden we de Sex Pistols gelanceerd,
07:51
"God Save The Queen," and I'd certainly never expected
145
446000
3000
met "God Save The Queen" en ik had zeker niet verwacht
07:54
that 25 years later -- that she'd actually knight us.
146
449000
3000
dat ze ons 25 jaar later werkelijk tot ridder zou slaan.
07:57
But somehow, she must have had a forgetful memory, I think.
147
452000
4000
Maar op de ene of andere manier moest ze wel vergeetachtig zijn geweest, denk ik.
08:01
CA: Well, God saved her and you got your just reward.
148
456000
3000
CA: Wel, God heeft haar gered en jij kreeg je verdiende beloning.
08:04
Do you like to be called Sir Richard, or how?
149
459000
3000
Word je graag Sir Richard genoemd?
08:07
RB: Nobody's ever called me Sir Richard.
150
462000
2000
RB: Niemand heeft me ooit Sir Richard genoemd.
08:09
Occasionally in America, I hear people saying Sir Richard
151
464000
3000
Af en toe, in Amerika, hoor ik mensen Sir Richard zeggen
08:12
and think there's some Shakespearean play taking place.
152
467000
4000
en dat ik dan denk dat er een of ander toneelstuk van Shakespeare aan de gang is.
08:16
But nowhere else anyway.
153
471000
3000
Maar nergens anders in ieder geval.
08:20
CA: OK. So can you use your knighthood for anything or is it just ...
154
475000
4000
CA: Oke. Dus je kan je ridderschap voor eender wat gebruiken of is het gewoon...
08:25
RB: No. I suppose if you're having problems
155
480000
4000
RB: Neen, ik veronderstel dat wanneer je problemen hebt
08:29
getting a booking in a restaurant or something,
156
484000
2000
zoals om te reserveren in een restaurant of zo,
08:31
that might be worth using it.
157
486000
1000
dat het dan misschien handig kan zijn.
08:32
CA: You know, it's not Richard Branson. It's Sir Richard Branson.
158
487000
4000
CA: Weet je, het is niet Richard Branson, het is Sir Richard Branson.
08:37
RB: I'll go get the secretary to use it.
159
492000
3000
RB: Ik zal mijn medewerker aansporen om het te gebruiken.
08:40
CA: OK. So let's look at the space thing.
160
495000
3000
CA: Oke. Laten we het nu hebben over het ruimte-ding.
08:43
I think, with us, we've got a video that shows what you're up to,
161
498000
4000
Ik denk dat we een video hebben die toont wat jij
08:47
and Virgin Galactic up in the air. (Video)
162
502000
3000
en Virgin Galactic van plan zijn, hoog in de lucht.
08:54
So that's the Bert Rutan designed spaceship?
163
509000
3000
Dus dat is het ruimteschip dat ontworpen werd door Bert Rutan?
08:57
RB: Yeah, it'll be ready in -- well, ready in 12 months
164
512000
5000
RB: Ja, het zal gereed zijn over 12 maanden
09:02
and then we do 12 months extensive testing.
165
517000
3000
en vervolgens gaan we het nog eens 12 maanden uitgebreid testen.
09:05
And then 24 months from now,
166
520000
2000
Nadien, over 24 maanden, zullen
09:07
people will be able to take a ride into space.
167
522000
5000
mensen in staat zijn om een ritje naar de ruimte te maken.
09:14
CA: So this interior is Philippe Starcke designed?
168
529000
3000
CA: Dit interieur werd dus ontworpen door Philippe Starck?
09:17
RB: Philippe has done the -- yeah, quite a bit of it:
169
532000
5000
RB: Philippe heeft -- ja, toch wel veel gedaan --
09:22
the logos and he's building the space station in New Mexico.
170
537000
5000
de logo's en hij bouwt het ruimtestation in New Mexico.
09:27
And basically, he's just taken an eye
171
542000
3000
In essentie heeft hij gewoon een oog in gedachte
09:30
and the space station will be one giant eye,
172
545000
5000
en het ruimtestation zal één gigantisch oog worden.
09:35
so when you're in space,
173
550000
2000
Dus wanneer je in de ruimte bent,
09:37
you ought to be able to see this massive eye looking up at you.
174
552000
3000
zou je dit immense oog moeten kunnen zien dat naar je kijkt.
09:40
And when you land, you'll be able to go back into this giant eye.
175
555000
6000
En wanneer je landt, zou je moeten kunnen terugkeren tot binnen in dit reuzenoog.
09:46
But he's an absolute genius when it comes to design.
176
561000
4000
Hij is werkelijk geniaal op vlak van ontwerp.
09:50
CA: But you didn't have him design the engine?
177
565000
3000
CA: Maar je hebt hem niet de motor laten ontwerpen?
09:53
RB: Philippe is quite erratic,
178
568000
2000
RB: Philippe is nogal onvoorspelbaar,
09:55
so I think that he wouldn't be the best person to design the engine, no.
179
570000
4000
dus ik denk niet dat hij de geschikte persoon is om de motor te ontwerpen.
09:59
CA: He gave a wonderful talk here two days ago.
180
574000
2000
CA: Twee dagen geleden gaf hij hier een prachtige uiteenzetting.
10:01
RB: Yeah? No, he is a --
181
576000
1000
RB: Werkelijk? Nee, hij is een --
10:02
CA: Well, some people found it wonderful,
182
577000
2000
CA: Wel, sommige mensen vonden het schitterend,
10:04
some people found it completely bizarre.
183
579000
2000
anderen vonden het buitengewoon vreemd.
10:06
But, I personally found it wonderful.
184
581000
2000
Persoonlijk vond ik het schitterend.
10:08
RB: He's a wonderful enthusiast, which is why I love him. But ...
185
583000
5000
RB: Hij is een geweldige enthousiasteling. Dat vind ik ook zo leuk aan hem.
10:14
CA: So, now, you've always had this exploration bug in you.
186
589000
5000
CA: Je hebt altijd al die drang gehad om dingen te ontdekken.
10:20
Have you ever regretted that?
187
595000
2000
Heb je je dat ooit beklaagd?
10:22
RB: Many times.
188
597000
1000
RB: Vaak.
10:23
I mean, I think with the ballooning and boating expeditions we've done in the past.
189
598000
7000
Met de ballon- en vaarexpedities die we in het verleden hebben gedaan --
10:30
Well, I got pulled out of the sea I think six times by helicopters, so --
190
605000
4000
ik denk dat ik toen wel zes keer door helikopters uit de zee werd gehaald.
10:34
and each time, I didn't expect to come home to tell the tale.
191
609000
4000
Elke keer dacht ik dat ik niet meer thuis zou geraken om mijn avontuur te vertellen.
10:38
So in those moments,
192
613000
2000
Op zo'n momenten
10:40
you certainly wonder what you're doing up there or --
193
615000
3000
vraag je je zeker af wat je daar toch aan het uitspoken bent of...
10:43
CA: What was the closest you got to --
194
618000
2000
CA: Wanneer zat je het dichtste bij --
10:45
when did you think, this is it, I might be on my way out?
195
620000
4000
wanneer dacht je, dit is het, nu is het afgelopen?
10:49
RB: Well, I think the balloon adventures were -- each one was,
196
624000
5000
RB: Bij de ballonavonturen, allemaal --
10:54
each one, actually, I think we came close.
197
629000
3000
ik denk dat we dichtbij waren bij elke expeditie eigenlijk.
10:57
And, I mean, first of all we --
198
632000
3000
Eerst en vooral,
11:00
nobody had actually crossed the Atlantic in a hot air balloon before,
199
635000
4000
niemand had ooit eerder de Atlantische Oceaan overgestoken in een luchtballon,
11:04
so we had to build a hot air balloon that was capable of flying in the jet stream,
200
639000
7000
we moesten dus een luchtballon bouwen die kon vliegen in straalstromen,
11:11
and we weren't quite sure,
201
646000
2000
en we waren niet zeker of,
11:13
when a balloon actually got into the jet stream,
202
648000
2000
als een ballon in de straalstroom terechtkomt,
11:15
whether it would actually survive the 200, 220 miles an hour winds that you can find up there.
203
650000
6000
hij windsnelheden van om en bij de 320, 350 kilometer per uur aankon daarboven.
11:21
And so, just the initial lift off from Sugarloaf to cross the Atlantic,
204
656000
6000
Gewoon al het opstijgen van op Sugarloaf (Maine) om de oceaan over te steken,
11:27
as we were pushing into the jet stream, this enormous balloon --
205
662000
3000
en proberen in de straalstroom te geraken met deze enorme ballon --
11:30
the top of the balloon ended up going at a couple of hundred miles an hour,
206
665000
5000
de top van de ballon kreeg uiteindelijk een snelheid van zo'n 200 kilometer per uur,
11:35
the capsule that we were in at the bottom was going at maybe two miles an hour,
207
670000
4000
de capsule waar wij in zaten onderaan bewoog misschien tegen drie kilometer per uur,
11:39
and it just took off.
208
674000
2000
en toen ging die er gewoon vandoor.
11:41
And it was like holding onto a thousand horses.
209
676000
4000
Het was werkelijk alsof je je moest vastklampen aan wel duizend paarden.
11:45
And we were just crossing every finger,
210
680000
3000
We hoopten gewoon op een goede afloop,
11:48
praying that the balloon would hold together, which, fortunately, it did.
211
683000
5000
biddend dat de ballon het zou uithouden, wat hij gelukkig ook deed.
11:54
But the ends of all those balloon trips were, you know --
212
689000
5000
Maar tegen het einde van die ballonvaarten
11:59
something seemed to go wrong every time,
213
694000
2000
liep er altijd wel iets verkeerd,
12:01
and on that particular occasion, the more experienced balloonist who was with me
214
696000
6000
en die keer besliste de meer ervaren ballonvaarder die met mij mee was,
12:07
jumped, and left me holding on for dear life.
215
702000
5000
te springen en liet me daar over aan mijn lot.
12:12
(Laughter)
216
707000
3000
(Gelach)
12:15
CA: Did he tell you to jump, or he just said, "I'm out of here!" and ...
217
710000
3000
CA: Zei hij dat je moest springen, of zei hij gewoonweg "Ik ben hier weg!"?
12:18
RB: No, he told me jump, but once his weight had gone,
218
713000
4000
RB: Neen, hij zei dat ik moest springen, maar eenmaal zijn gewicht weg was,
12:22
the balloon just shot up to 12,000 feet and I ...
219
717000
6000
schoot de ballon bijna 4000 meter de hoogte in.
12:28
CA: And you inspired an Ian McEwan novel I think with that.
220
723000
3000
CA: Ik denk dat je daarmee een roman van Ian McEwan hebt geïnspireerd.
12:31
RB: Yeah. No, I put on my oxygen mask and stood on top of the balloon,
221
726000
4000
RB: Ja. Neen, ik deed mijn zuurstofmasker aan en ging bovenop de ballon staan.
12:35
with my parachute, looking at the swirling clouds below,
222
730000
3000
Met mijn parachute keek ik naar de wervelende wolken onder mij.
12:38
trying to pluck up my courage to jump into the North Sea, which --
223
733000
5000
Ik probeerde mijn moed bijeen te rapen om de Noordzee in te springen.
12:43
and it was a very, very, very lonely few moments.
224
738000
2000
Het waren heel, heel, heel eenzame momenten.
12:45
But, anyway, we managed to survive it.
225
740000
2000
Maar hoe dan ook slaagden we erin te overleven.
12:47
CA: Did you jump? Or it came down in the end?
226
742000
2000
CA: Heb je gesprongen of -- kwam het uiteindelijk naar beneden?
12:49
RB: Well, I knew I had about half an hour's fuel left,
227
744000
6000
RB: Wel, ik wist dat ik nog brandstof had voor een half uur,
12:55
and I also knew that the chances were that if I jumped,
228
750000
4000
en ik wist ook dat als ik zou springen,
12:59
I would only have a couple of minutes of life left.
229
754000
3000
ik nog slechts enkele minuten van mijn leven over zou hebben.
13:02
So I climbed back into the capsule and just desperately tried
230
757000
4000
Dus ik klom terug in de capsule en wanhopig probeerde ik
13:06
to make sure that I was making the right decision.
231
761000
3000
er zeker van te zijn dat ik de juiste beslissing aan het nemen was.
13:09
And wrote some notes to my family. And then climbed back up again,
232
764000
4000
Ik schreef iets op voor mijn gezin en klom daarna terug naar boven.
13:13
looked down at those clouds again,
233
768000
1000
Toen keek ik opnieuw naar die wolken onder mij,
13:14
climbed back into the capsule again.
234
769000
2000
en klom wederom in de capsule.
13:16
And then finally, just thought, there's a better way.
235
771000
3000
Uiteindelijk bedacht ik me opeens dat er een betere manier was.
13:19
I've got, you know, this enormous balloon above me,
236
774000
3000
Boven mij heb ik dus zo'n enorme ballon hangen,
13:22
it's the biggest parachute ever, why not use it?
237
777000
5000
zowat de grootst mogelijke parachute, waarom zou ik die niet gebruiken?
13:27
And so I managed to fly the balloon down through the clouds,
238
782000
4000
Het is mij gelukt om de ballon neerwaarts door de wolken heen te vliegen.
13:32
and about 50 feet, before I hit the sea, threw myself over.
239
787000
4000
Op zo'n 15 meter boven de zee heb ik mezelf eraf gegooid.
13:36
And the balloon hit the sea
240
791000
2000
De luchtballon botste op het zeeoppervlak
13:38
and went shooting back up to 10,000 feet without me.
241
793000
4000
en schoot zonder mij terug 3000 meter de lucht in.
13:42
But it was a wonderful feeling being in that water and --
242
797000
3000
Maar het voelde geweldig aan om in dat water te zitten.
13:45
CA: What did you write to your family?
243
800000
3000
CA: Wat heb je geschreven aan je gezin?
13:48
RB: Just what you would do in a situation like that:
244
803000
4000
RB: Gewoon hetgeen je in zo'n situatie zou schrijven,
13:52
just I love you very much. And
245
807000
3000
zoals 'ik hou heel veel van jullie'.
13:55
I'd already written them a letter before going on this trip, which --
246
810000
5000
Ik had hun al een brief geschreven voor de reis van start ging,
14:00
just in case anything had happened.
247
815000
2000
gewoon voor het geval dat er iets gebeurde.
14:02
But fortunately, they never had to use it.
248
817000
5000
Gelukkig hebben ze het nooit moeten gebruiken.
14:07
CA: Your companies have had incredible PR value out of these heroics.
249
822000
6000
CA: Deze heldendaden leverden jouw bedrijven ongelooflijk veel PR-waarde op.
14:14
The years -- and until I stopped looking at the polls,
250
829000
5000
De jaren -- en tot ik er mee ophield de peilingen te volgen,
14:19
you were sort of regarded as this great hero in the U.K. and elsewhere.
251
834000
4000
werd je zowat beschouwd als een grote held in het Verenigd Koninkrijk en elders.
14:23
And cynics might say, you know, this is just a smart business guy
252
838000
4000
Cynici zouden kunnen zeggen: hij is gewoon een scherpzinnige zakenman.
14:27
doing what it takes to execute his particular style of marketing.
253
842000
5000
Hij doet eenvoudigweg al het nodige om zijn marketingstijl uit te voeren.
14:32
How much was the PR value part of this?
254
847000
5000
Hoeveel droeg dit bij aan je PR?
14:37
RB: Well, of course, the PR experts said that as an airline owner,
255
852000
7000
RB: Uiteraard zeggen PR-experten dat het laatste dat ik als eigenaar van een luchtvaartmaatschappij
14:44
the last thing you should be doing is heading off in balloons and boats,
256
859000
5000
moet doen, is er vandoor gaan met luchtballonnen en boten
14:49
and crashing into the seas.
257
864000
3000
en vervolgens neerstorten op zee.
14:52
(Laughter)
258
867000
4000
(Gelach)
14:56
CA: They have a point, Richard.
259
871000
2000
CA: Ze hadden een punt, Richard.
14:58
RB: In fact, I think our airline took a full page ad at the time saying,
260
873000
4000
RB: Mijn bedrijf kocht een volledige reclamepagina innam waarop stond:
15:02
you know, come on, Richard,
261
877000
2000
"Komaan Richard,
15:04
there are better ways of crossing the Atlantic.
262
879000
3000
er zijn betere manieren om de Atlantische Oceaan over te steken".
15:07
(Laughter)
263
882000
1000
(Gelach)
15:08
CA: To do all this,
264
883000
2000
CA: Om dit alles te kunnen doen,
15:10
you must have been a genius from the get-go, right?
265
885000
3000
moest je wel van in het begin een genie zijn geweest, niet?
15:14
RB: Well, I won't contradict that.
266
889000
3000
RB: Wel, ik ga dat niet tegenspreken.
15:17
(Laughter)
267
892000
1000
(Gelach)
15:18
CA: OK, this isn't exactly hardball. OK.
268
893000
4000
CA: Oke, voor jou is dit dus kinderspel, oke.
15:22
Didn't -- weren't you just terrible at school?
269
897000
4000
CA: Was je niet behoorlijk slecht op school?
15:26
RB: I was dyslexic. I had no understanding of schoolwork whatsoever.
270
901000
8000
RB: Ik was dyslectisch, ik had absoluut geen benul van al het schoolwerk.
15:37
I certainly would have failed IQ tests.
271
912000
3000
Ik zou zeker gefaald hebben op IQ-testen.
15:40
And it was one of the reasons I left school when I was 15 years old.
272
915000
6000
Dat was een van de redenen waarom ik op 15 jaar gestopt ben met naar school te gaan.
15:47
And if I -- if I'm not interested in something, I don't grasp it.
273
922000
8000
Wanneer ik niet geïnteresseerd ben in iets, kan ik het ook niet vatten.
15:55
As somebody who's dyslexic,
274
930000
1000
Als iemand die dyslectisch is,
15:56
you also have some quite bizarre situations.
275
931000
2000
kom je ook terecht in nogal bizarre situaties.
15:58
I mean, for instance, I've had to -- you know,
276
933000
5000
Bijvoorbeeld --
16:03
I've been running the largest group of private companies in Europe,
277
938000
3000
ik heb de leiding gehad over de grootste groep private ondernemingen in Europa,
16:06
but haven't been able to know the difference between net and gross.
278
941000
3000
maar ik ken niet eens het verschil tussen netto en bruto.
16:12
And so the board meetings have been fascinating.
279
947000
2000
Bijgevolg waren de bestuursraden heel erg fascinerend.
16:15
(Laughter)
280
950000
1000
(Gelach)
16:16
And so, it's like, good news or bad news?
281
951000
2000
En dus was het zo van, is dit goed of slecht nieuws?
16:18
And generally, the people would say, oh, well that's bad news.
282
953000
3000
Meestal zouden de mensen dan zeggen, oh, wel dat is slecht nieuws.
16:21
CA: But just to clarify, the 25 billion dollars is gross, right? That's gross?
283
956000
3000
CA: Maar dus voor alle duidelijkheid, die 25 miljard is toch bruto, niet waar?
16:24
(Laughter)
284
959000
1000
(Gelach)
16:25
RB: Well, I hope it's net actually, having --
285
960000
3000
RB: Wel, ik hoop dat het netto is.
16:28
(Laughter) --
286
963000
3000
(Gelach)
16:31
I've got it right.
287
966000
2000
Ik heb het juist.
16:33
CA: No, trust me, it's gross.
288
968000
2000
CA: Neen geloof mij, het is bruto.
16:35
(Laughter)
289
970000
3000
(Gelach)
16:38
RB: So, when I turned 50, somebody took me outside the boardroom and said,
290
973000
4000
RB: Toen ik 50 werd, nam iemand me mee uit de bestuurszaal en zei:
16:42
"Look Richard, here's a -- let me draw on a diagram.
291
977000
3000
"Kijk Richard, laat me even een diagram voor je tekenen --
16:45
Here's a net in the sea,
292
980000
2000
hier heb je een net in de zee
16:47
and the fish have been pulled from the sea into this net.
293
982000
4000
en de vissen werden vanuit de zee in dit net gevangen.
16:51
And that's the profits you've got left over in this little net,
294
986000
3000
Dat zijn de winsten die je nog over hebt in dit kleine net;
16:54
everything else is eaten."
295
989000
2000
al de rest wordt opgegeten."
16:56
And I finally worked it all out.
296
991000
3000
En plots kon ik het allemaal snappen.
16:59
(Laughter)
297
994000
1000
(Gelach)
17:00
(Applause)
298
995000
2000
(Applaus)
17:02
CA: But, I mean, at school -- so as well as being,
299
997000
3000
CA: Maar op school,
17:05
you know, doing pretty miserably academically,
300
1000000
2000
op academisch vlak deed je het behoorlijk zwak,
17:07
but you were also the captain of the cricket and football teams.
301
1002000
3000
maar je was wel de aanvoerder van de cricket- en voetbalploegen.
17:10
So you were kind of a -- you were a natural leader,
302
1005000
2000
Dus eigenlijk was je een soort van geboren leider,
17:12
but just a bit of a ... Were you a rebel then, or how would you ...
303
1007000
4000
maar wel een beetje -- was je rebels toen?
17:18
RB: Yeah, I think I was a bit of a maverick and -- but I ... And I was,
304
1013000
8000
RB: Ja, ik denk dat ik nogal non-conformistisch was, maar
17:26
yeah, I was fortunately good at sport,
305
1021000
2000
gelukkig was ik goed in sport
17:28
and so at least I had something to excel at, at school.
306
1023000
5000
en dus had ik toch iets waar ik in kon uitmunten op school.
17:33
CA: And some bizarre things happened just earlier in your life.
307
1028000
2000
CA: Daarvoor gebeurden er ook enkele eigenaardige dingen in je vroege leven.
17:35
I mean, there's the story about your mother
308
1030000
2000
Je hebt het verhaal over je moeder
17:37
allegedly dumping you in a field, aged four, and saying "OK, walk home."
309
1032000
5000
die jou naar verluidt als 4-jarige dumpte in een veld en zei: "Oke, ga naar huis".
17:42
Did this really happen?
310
1037000
1000
Is dit echt gebeurd?
17:43
RB: She was, you know,
311
1038000
2000
RB: Weet je,
17:45
she felt that we needed to stand on our own two feet from an early age.
312
1040000
3000
ze meende dat we al jong op onze eigen benen moesten kunnen staan.
17:48
So she did things to us, which now she'd be arrested for,
313
1043000
4000
Ze deed ons dingen aan waarvoor je tegenwoordig gearresteerd kunt worden,
17:52
such as pushing us out of the car,
314
1047000
4000
zoals bijvoorbeeld ons uit een wagen duwen,
17:56
and telling us to find our own way to Granny's,
315
1051000
2000
en ons dan vertellen dat we zelf onze weg naar oma terug moesten vinden.
17:58
about five miles before we actually got there.
316
1053000
4000
Ze deed dit op zo'n acht kilometer van waar we werkelijk moesten zijn.
18:02
And making us go on wonderful, long bike rides.
317
1057000
3000
Ze deed ons ook heerlijk lange fietstochtjes maken.
18:05
And we were never allowed to watch television and the like.
318
1060000
3000
We mochten nooit televisie kijken of iets dergelijks.
18:08
CA: But is there a risk here?
319
1063000
1000
CA: Maar loop je dan geen gevaar?
18:09
I mean, there's a lot of people in the room who are wealthy, and they've got kids,
320
1064000
3000
Er zijn hier een heleboel mensen in de zaal die rijk zijn en kinderen hebben,
18:12
and we've got this dilemma about how you bring them up.
321
1067000
3000
maar we zitten met een soort van dilemma over hoe je ze moet opvoeden.
18:15
Do you look at the current generation of kids coming up and think
322
1070000
3000
Als je kijkt naar de huidige generatie kinderen die opkomen, denk je dan
18:18
they're too coddled, they don't know what they've got,
323
1073000
2000
dat ze te verwend zijn en geen besef hebben van wat ze hebben,
18:20
we're going to raise a generation of privileged ...
324
1075000
2000
we gaan een generatie opvoeden van gepriviligeerde...
18:22
RB: No, I think if you're bringing up kids,
325
1077000
3000
RB: Neen, ik denk dat als je kinderen opvoedt,
18:25
you just want to smother them with love and praise and enthusiasm.
326
1080000
7000
je hen gewoon graag overlaadt met liefde en lof en enthousiasme.
18:32
So I don't think you can mollycoddle your kids too much really.
327
1087000
6000
Dus ik denk niet dat je je kinderen teveel kan vertroetelen eigenlijk.
18:38
CA: You didn't turn out too bad, I have to say, I'm ...
328
1093000
3000
CA: Ik moet zeggen dat je het er niet slecht van afgebracht hebt --
18:41
Your headmaster said to you --
329
1096000
2000
Jouw schooldirecteur vertelde je --
18:43
I mean he found you kind of an enigma at your school --
330
1098000
3000
Hij vond je een soort van raadsel op school.
18:46
he said, you're either going to be a millionaire or go to prison,
331
1101000
3000
Hij zei: "Je gaat ofwel miljonair worden, of in de gevangenis terecht komen,
18:49
and I'm not sure which.
332
1104000
2000
maar ik ben niet zeker wat het zal worden".
18:51
Which of those happened first?
333
1106000
3000
Welke van beide gebeurde het eerst?
18:54
(Laughter)
334
1109000
1000
(Gelach)
18:55
RB: Well, I've done both. I think I went to prison first.
335
1110000
4000
RB: Wel, ik heb beide gedaan, maar ik denk dat ik eerst in de gevangenis zat.
18:59
I was actually prosecuted under two quite ancient acts in the U.K.
336
1114000
6000
Ik werd vervolgd op grond van twee nogal ouderwetse wetten in het Verenigd Koninkrijk.
19:05
I was prosecuted under the 1889 Venereal Diseases Act
337
1120000
4000
Ik werd aangeklaagd op grond van de wet op geslachtsziekten van 1889
19:09
and the 1916 Indecent Advertisements Act.
338
1124000
2000
en de wet op onfatsoenlijke reclame van 1916.
19:11
On the first occasion, for mentioning the word venereal disease in public, which --
339
1126000
6000
De eerste keer voor het vermelden van het woord 'geslachtsziekte' in het openbaar.
19:17
we had a center where we would help young people who had problems.
340
1132000
4000
We hadden een centrum waar we jonge mensen met problemen hielpen.
19:21
And one of the problems young people have is venereal disease.
341
1136000
3000
Een van de problemen van jonge mensen zijn geslachtsziekten.
19:24
And there's an ancient law that says
342
1139000
1000
Volgens een aloude wet mag je
19:25
you can't actually mention the word venereal disease or print it in public.
343
1140000
4000
het woord 'geslachtsziekte' niet vermelden of drukken in het openbaar.
19:29
So the police knocked on the door, and told us they were going to arrest us
344
1144000
3000
Dus kwam de politie aankloppen. Ze zeiden dat ze ons gingen aanhouden
19:32
if we carried on mentioning the word venereal disease.
345
1147000
2000
als we het woord 'geslachtsziekte' bleven vermelden.
19:34
We changed it to social diseases
346
1149000
2000
We hebben het toen veranderd in sociale ziekten
19:36
and people came along with acne and spots,
347
1151000
2000
en vervolgens kwamen er mensen langs met acne en vlekken,
19:38
but nobody came with VD any more.
348
1153000
2000
maar niemand die nog langs kwam voor GZ.
19:40
So, we put it back to VD and promptly got arrested.
349
1155000
4000
Dus besloten we het terug te zetten op GZ, waarna we terstond werden aangehouden.
19:44
And then subsequently, "Never Mind the Bollocks, Here's the Sex Pistols,"
350
1159000
4000
En nadien "Het maakt geen ballen uit, hier zijn de Sex Pistols".
19:48
the word bollocks, the police decided was a rude word and so we were arrested
351
1163000
7000
De politie besloot dat het woord 'ballen' onbeleefd was en dus werden we gearresteerd
19:55
for using the word bollocks on the Sex Pistols' album.
352
1170000
3000
omdat we het woord 'ballen' hadden gebruikt van het album van de Sex Pistols.
19:58
And John Mortimer, the playwright, defended us.
353
1173000
4000
De toneelschrijver John Mortimer heeft ons verdedigd en
20:02
And he asked if I could find a linguistics expert
354
1177000
5000
hij vroeg of ik een taalexpert kon vinden die
20:07
to come up with a different definition of the word bollocks.
355
1182000
4000
een andere definitie van het woord 'ballen' (Engels: 'bollocks') kon bedenken.
20:11
And so I rang up Nottingham University,
356
1186000
2000
Zodoende belde ik naar de universiteit van Nottingham
20:13
and I asked to talk to the professor of linguistics.
357
1188000
2000
en vroeg ik of ik een professor in de taalkunde kon spreken.
20:15
And he said, "Look, bollocks is not a -- has nothing to do with balls whatsoever.
358
1190000
5000
Hij zei: "Kijk, 'ballen' heeft wat dan ook niets met teelballen te maken.
20:20
It's actually a nickname given to priests in the eighteenth century."
359
1195000
4000
Het is eigenlijk een bijnaam die aan priesters werd gegeven in de 18e eeuw".
20:24
(Laughter)
360
1199000
3000
(Gelach)
20:27
And he went, "Furthermore, I'm a priest myself."
361
1202000
4000
Hij ging verder: "Bovendien ben ik zelf een priester".
20:31
And so I said, "Would you mind coming to the court?"
362
1206000
2000
Dus zei ik: "Zou u het erg vinden om naar de rechtbank te komen?"
20:33
And he said he'd be delighted. And I said --
363
1208000
2000
Hij zei dat hij heel graag wilde komen en ik zei --
20:35
and he said, "Would you like me to wear my dog collar?"
364
1210000
2000
en hij zei: "Wil je graag dat ik mijn halsband draag?"
20:37
And I said, "Yes, definitely. Please."
365
1212000
2000
Ik zei: "Ja, dat zou heel -- alstublieft..."
20:39
(Laughter)
366
1214000
2000
(Gelach)
20:41
CA: That's great.
367
1216000
1000
CA: Schitterend.
20:42
RB: So our key witness argued that it was actually
368
1217000
2000
RB: Onze kroongetuige betoogde dat het eigenlijk
20:44
"Never Mind the Priest, Here's the Sex Pistols."
369
1219000
2000
"De priester doet er niet toe, hier zijn de Sex Pistols" was.
20:46
(Laughter)
370
1221000
2000
(Gelach)
20:48
And the judge found us -- reluctantly found us not guilty, so ...
371
1223000
2000
De rechter oordeelde met tegenzin dat we onschuldig waren.
20:51
(Laughter)
372
1226000
1000
(Gelach)
20:52
CA: That is outrageous.
373
1227000
2000
CA: Dat is ongelooflijk.
20:55
(Applause)
374
1230000
2000
(Applaus)
20:57
So seriously, is there a dark side?
375
1232000
5000
Maar serieus nu, heb je een donkere kant?
21:02
A lot of people would say there's no way
376
1237000
2000
Veel mensen zeggen dat het amper mogelijk is
21:04
that someone could put together this incredible collection of businesses
377
1239000
3000
dat iemand zo'n buitengewone verzameling ondernemingen kan neerpoten
21:07
without knifing a few people in the back,
378
1242000
3000
zonder een paar mensen te ruïneren,
21:10
you know, doing some ugly things.
379
1245000
2000
je weet wel, verwerpelijke dingen doen.
21:12
You've been accused of being ruthless.
380
1247000
2000
Je werd ervan beschuldigd meedogenloos te zijn.
21:14
There was a nasty biography written about you by someone.
381
1249000
2000
Iemand heeft eens een gemene biografie geschreven over jou.
21:16
Is any of it true? Is there an element of truth in it?
382
1251000
4000
Is er iets van waar? Zit er een grond van waarheid in?
21:20
RB: I don't actually think that the stereotype
383
1255000
3000
RB: Eigenlijk denk ik niet dat het stereotype
21:23
of a businessperson treading all over people to get to the top,
384
1258000
5000
van de zakenmens die over lijken gaat op weg naar de top,
21:28
generally speaking, works.
385
1263000
2000
over het algemeen gesproken, klopt.
21:30
I think if you treat people well,
386
1265000
2000
Ik ben ervan overtuigd dat als je mensen goed behandelt,
21:32
people will come back and come back for more.
387
1267000
5000
ze ook zullen terugkomen en er ook meer van gaan willen.
21:37
And I think all you have in life is your reputation
388
1272000
3000
Ik denk dat je reputatie het enige is dat je hebt
21:40
and it's a very small world.
389
1275000
4000
en het is een heel kleine wereld.
21:45
And I actually think that the best way
390
1280000
4000
In wezen denk ik ook dat de beste manier om
21:49
of becoming a successful business leader is dealing with people fairly and well,
391
1284000
7000
een succesvol ondernemer te zijn, is door correct en fatsoenlijk met mensen om te gaan.
21:56
and I like to think that's how we run Virgin.
392
1291000
4000
Ik denk dat Virgin een bedrijf dat zo gerund wordt.
22:01
CA: And what about the people who love you and who see you spending --
393
1296000
4000
CA: Hoe zit het met de mensen die van je houden en die je bezig zien --
22:05
you keep getting caught up in these new projects,
394
1300000
2000
je raakt steeds verwikkeld in allerlei nieuwe projecten,
22:07
but it almost feels like you're addicted to launching new stuff.
395
1302000
3000
maar het lijkt alsof je bijna verslaafd bent aan het lanceren van nieuwe dingen.
22:10
You get excited by an idea and, kapow!
396
1305000
2000
Je wordt enthousiast van een idee en, kapauw!
22:12
I mean, do you think about life balance?
397
1307000
3000
Denk je na over een evenwichtig leven?
22:15
How do your family feel about
398
1310000
2000
Hoe denkt je gezin erover wanneer
22:17
each time you step into something big and new?
399
1312000
2000
je elke keer betrokken raakt in iets groots en nieuws?
22:20
RB: I also believe that being a father's incredibly important,
400
1315000
4000
RB: Ik ben ook van mening dat vader zijn ongelooflijk belangrijk is,
22:24
so from the time the kids were very young,
401
1319000
3000
dus al van toen de kinderen heel jong waren,
22:27
you know, when they go on holiday, I go on holiday with them.
402
1322000
3000
ging ik mee met hen op vakantie als zij op vakantie gingen.
22:31
And so we spend a very good sort of three months away together.
403
1326000
6000
Op die manier besteedden we een goede drie maanden samen.
22:37
Yes, I'll, you know, be in touch. We're very lucky,
404
1332000
3000
Ja, ik laat dan nog van me horen. We hebben het heel goed,
22:40
we have this tiny little island in the Caribbean and we can --
405
1335000
4000
we hebben een heel klein eilandje in de Caraïben.
22:44
so I can take them there and we can bring friends,
406
1339000
4000
Daar breng ik hen naartoe en we kunnen dan vrienden meenemen,
22:48
and we can play together,
407
1343000
2000
en we kunnen dan ook samenspelen,
22:50
but I can also keep in touch with what's going on.
408
1345000
4000
maar ik kan ook in contact blijven met de dingen die gaande zijn.
22:54
CA: You started talking in recent years
409
1349000
2000
CA: De voorbije jaren ben je ook beginnen praten
22:56
about this term capitalist philanthropy.
410
1351000
2000
over het concept 'kapitalistische filantropie'.
22:58
What is that?
411
1353000
2000
Wat is dat?
23:00
RB: Capitalism has been proven to be a system that works.
412
1355000
4000
RB: Het kapitalisme is een systeem waarvan bewezen is dat het werkt.
23:04
You know, the alternative, communism, has not worked.
413
1359000
5000
Het alternatief, het communisme, heeft niet gewerkt.
23:09
But the problem with capitalism is
414
1364000
2000
Maar het probleem met kapitalisme is
23:11
extreme wealth ends up in the hands of a few people,
415
1366000
3000
dat extreme rijkdom terecht komt in de handen van slechts weinig mensen,
23:14
and therefore extreme responsibility, I think, goes with that wealth.
416
1369000
5000
vandaar dat ik ook denk dat er een buitengewone verantwoordelijkheid met die rijkdom samengaat.
23:19
And I think it's important that the individuals,
417
1374000
4000
Ik denk dat het belangrijk is dat individuen
23:23
who are in that fortunate position, do not end up competing
418
1378000
5000
die in een bevoorrechte positie zitten, niet wedijveren om
23:28
for bigger and bigger boats, and bigger and bigger cars,
419
1383000
2000
alsmaar grotere boten en alsmaar grotere wagens,
23:30
but, you know, use that money to either create new jobs
420
1385000
6000
maar eerder dat geld gebruiken om ofwel nieuwe banen te creëren
23:36
or to tackle issues around the world.
421
1391000
3000
of allerhande problemen in de wereld aan te pakken.
23:40
CA: And what are the issues that you worry about most, care most about,
422
1395000
3000
CA: Welke zijn de kwesties die jou het meest zorgen baren, waar je veel om geeft,
23:43
want to turn your resources toward?
423
1398000
3000
waar je je middelen op zou richten?
23:47
RB: Well, there's -- I mean there's a lot of issues.
424
1402000
3000
RB: Er zijn een heleboel problemen.
23:50
I mean global warming certainly is a massive threat to mankind
425
1405000
7000
De opwarming van de Aarde is een immense bedreiging voor de mensheid.
23:57
and we are putting a lot of time and energy into,
426
1412000
4000
We steken veel tijd en energie in
24:01
A, trying to come up with alternative fuels
427
1416000
4000
ten eerste, het ontwikkelen van alternatieve brandstoffen
24:05
and, B, you know, we just launched this prize, which is really a prize
428
1420000
9000
en ten tweede -- we hebben net een prijs gelanceerd,
24:14
in case we don't get an answer on alternative fuels,
429
1429000
4000
voor het geval we geen antwoord vinden voor alternatieve brandstoffen,
24:18
in case we don't actually manage to get the carbon emissions
430
1433000
3000
voor het geval we niet in staat zijn om de CO2-uitstoot
24:21
cut down quickly, and in case we go through the tipping point.
431
1436000
3000
snel te verminderen en voor het geval we voorbij het kantelmoment komen.
24:24
We need to try to encourage people to come up with a way
432
1439000
4000
We moeten mensen aanmoedigen om een manier te bedenken
24:28
of extracting carbon out of the Earth's atmosphere.
433
1443000
3000
om koolstof uit de atmosfeer te halen.
24:31
And we just -- you know, there weren't really people
434
1446000
3000
Er waren niet echt mensen
24:34
working on that before, so we wanted people to try to --
435
1449000
4000
die daar mee bezig waren, dus wilden we mensen doen proberen,
24:38
all the best brains in the world to start thinking about that,
436
1453000
3000
de knapste koppen in de wereld hierover doen nadenken,
24:41
and also to try to extract the methane
437
1456000
2000
en ook proberen om methaan
24:43
out of the Earth's atmosphere as well.
438
1458000
3000
uit de atmosfeer te halen.
24:46
And actually, we've had about 15,000 people fill in the forms
439
1461000
5000
Ongeveer 15000 mensen vulden de formulieren in
24:51
saying they want to give it a go.
440
1466000
2000
waarin ze zeiden dat ze het wilden proberen.
24:53
And so we only need one, so we're hopeful.
441
1468000
3000
We hebben maar één iemand nodig, dus we zijn hoopvol.
24:56
CA: And you're also working in Africa on a couple of projects?
442
1471000
4000
CA: Je bent ook bezig met een aantal projecten in Afrika, niet?
25:00
RB: Yes, I mean, we've got -- we're setting up something called
443
1475000
4000
RB: Ja, we zijn iets aan het inrichten dat we
25:04
the war room, which is maybe the wrong word.
444
1479000
2000
de oorlogskamer noemen, wat misschien niet het juiste woord is --
25:06
We're trying to -- maybe we'll change it -- but anyway, it's a war room
445
1481000
4000
misschien veranderen we het nog, maar in elk geval is het een oorlogskamer
25:10
to try to coordinate all the attack that's going on in Africa,
446
1485000
4000
waarin we alle geweld in Afrika willen coördineren,
25:14
all the different social problems in Africa,
447
1489000
3000
al de verschillende sociale problemen in Afrika,
25:17
and try to look at best practices.
448
1492000
4000
en proberen de beste acties eruit te halen en te bekijken.
25:21
So, for instance,
449
1496000
3000
Bijvoorbeeld
25:24
there's a doctor in Africa that's found that
450
1499000
3000
je hebt een dokter in Afrika die heeft vastgesteld dat
25:27
if you give a mother antiretroviral drugs at 24 weeks, when she's pregnant,
451
1502000
6000
als je een moeder anti-retrovirale geneesmiddelen geeft op 24 weken van haar zwangerschap,
25:33
that the baby will not have HIV when it's born.
452
1508000
7000
dat de baby dan geen HIV zal hebben bij de geboorte.
25:40
And so disseminating that information to
453
1515000
5000
Daarom is de verspreiding van die informatie over
25:45
around the rest of Africa is important.
454
1520000
2000
de rest van Afrika belangrijk.
25:47
CA: The war room sounds, it sounds powerful and dramatic.
455
1522000
3000
CA: De oorlogskamer klinkt krachtig en dramatisch.
25:50
And is there a risk that the kind of the business heroes of the West
456
1525000
5000
En bestaat het risico dat het soort zakenhelden van het Westen
25:55
get so excited about -- I mean, they're used to having an idea,
457
1530000
4000
zo enthousiast worden. Ze zijn het gewoon om een idee te hebben,
25:59
getting stuff done, and they believe profoundly
458
1534000
3000
dingen gedaan te krijgen, en ze geloven heel sterk
26:02
in their ability to make a difference in the world.
459
1537000
2000
in hun vermogen om het verschil te maken in de wereld.
26:04
Is there a risk that we go to places like Africa and say,
460
1539000
3000
Bestaat het risico dat we naar een plek gaan zoals naar Afrika en dan zeggen,
26:07
we've got to fix this problem and we can do it,
461
1542000
3000
"We moeten dit probleem verhelpen en we kunnen het.
26:10
I've got all these billions of dollars, you know, da, da, da --
462
1545000
3000
Ik beschik over miljarden dollars, enzovoort --
26:13
here's the big idea. And kind of take a much more complex situation
463
1548000
4000
dit is het plan". En dan eigenlijk een heel complexe situatie nemen
26:17
and actually end up making a mess of it. Do you worry about that?
464
1552000
5000
om er dan uiteindelijk een knoeiboel van te maken. Baart je dat zorgen?
26:22
RB: Well, first of all, on this particular situation, we're actually --
465
1557000
7000
RB: Wel, eerst en vooral werken we in deze welbepaalde situatie
26:29
we're working with the government on it.
466
1564000
2000
samen met de overheid.
26:31
I mean, Thabo Mbeki's had his problems with accepting
467
1566000
4000
Thabo Mbeki kon moeilijk aanvaarden dat
26:35
HIV and AIDS are related, but this is a way, I think,
468
1570000
5000
HIV en AIDS iets met elkaar te maken hebben, maar dit is een manier
26:40
of him tackling this problem and instead of the world criticizing him,
469
1575000
6000
voor hem om het probleem aan te pakken. In plaats van dat de wereld hem bekritiseert.
26:46
it's a way of working with him, with his government.
470
1581000
3000
is het een manier om met hem te werken, met zijn overheid.
26:49
It's important that if people do go to Africa and do try to help,
471
1584000
2000
Het is belangrijk dat als mensen naar Afrika gaan en echt willen helpen,
26:51
they don't just go in there and then leave after a few years.
472
1586000
3000
ze daar niet gewoon naartoe gaan en dan na een paar jaar vertrekken.
26:54
It's got to be consistent.
473
1589000
2000
Consistentie is belangrijk.
26:56
But I think business leaders can bring their entrepreneurial know-how
474
1591000
6000
Maar ik geloof dat ondernemers hun kennis kunnen aanbieden
27:02
and help governments approach things slightly differently.
475
1597000
4000
en overheden helpen om de dingen een beetje anders aan te pakken.
27:06
For instance, we're setting up clinics in Africa
476
1601000
3000
We zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen aan het oprichten in Afrika
27:09
where we're going to be giving
477
1604000
2000
waar we
27:11
free antiretroviral drugs, free TB treatment
478
1606000
2000
gratis anti-retrovirale geneesmiddelen, gratis behandelingen voor tuberculose
27:13
and free malaria treatment.
479
1608000
3000
en gratis malariabehandelingen zullen geven.
27:16
But we're also trying to make them self-sustaining clinics,
480
1611000
3000
Ondertussen proberen we deze ziekenhuizen zelfvoorzienend te maken
27:19
so that people pay for some other aspects.
481
1614000
4000
zodat mensen kunnen betalen voor sommige andere dingen.
27:23
CA: I mean a lot of cynics say about someone like yourself, or Bill Gates,
482
1618000
4000
CA: Veel cynische mensen zeggen over mensen als jij of Bill Gates
27:27
or whatever, that this is really being -- it's almost driven by
483
1622000
3000
of wie dan ook, dat dit zowat gedreven wordt
27:30
some sort of desire again, you know, for the right image,
484
1625000
3000
door opnieuw een soort van verlangen naar het streven naar een goed imago
27:33
for guilt avoidance and not like a real philanthropic instinct.
485
1628000
5000
om je minder schuldig te voelen, dit in tegenstelling tot een oprecht menslievende ingesteldheid.
27:38
What would you say to them?
486
1633000
1000
Wat zou je tegen die mensen zeggen?
27:39
RB: Well, I think that everybody --
487
1634000
2000
RB: Wel, ik denk dat
27:41
people do things for a whole variety of different reasons
488
1636000
4000
mensen allerlei dingen doen om allerlei verschillende redenen
27:45
and I think that, you know, when I'm on me deathbed,
489
1640000
2000
en ik denk dat wanneer ik op mijn sterfbed lig,
27:47
I will want to feel that I've made a difference
490
1642000
3000
ik het gevoel wil hebben dat ik het verschil heb kunnen maken
27:50
to other people's lives.
491
1645000
2000
in het leven van andere mensen.
27:52
And that may be a selfish thing to think,
492
1647000
3000
Het kan misschien egoïstisch klinken,
27:55
but it's the way I've been brought up.
493
1650000
2000
maar dit is de manier waarop in ben opgegroeid.
27:57
I think if I'm in a position to
494
1652000
2000
Als ik mij in een positie bevind
27:59
radically change other people's lives for the better,
495
1654000
3000
waarin ik het leven van andere mensen radicaal kan verbeteren,
28:02
I should do so.
496
1657000
2000
dan denk ik ook dat ik dat moet doen.
28:04
CA: How old are you?
497
1659000
1000
CA: Hoe oud ben je?
28:05
RB: I'm 56.
498
1660000
1000
RB: Ik ben 56.
28:06
CA: I mean, the psychologist Erik Erikson says that -- as I understand him
499
1661000
5000
CA: De psycholoog Erik Erikson zegt dat, als ik hem goed begrijp
28:11
and I'm a total amateur -- but that during 30s, 40s people are driven by
500
1666000
6000
-- ik ben maar een amateur -- dat mensen in hun dertiger en veertiger jaren gedreven worden door
28:17
this desire to grow and that's where they get their fulfillment.
501
1672000
5000
een verlangen om te groeien en daar hun voldoening uit halen.
28:22
50s, 60s, the mode of operation shifts more to the quest for wisdom
502
1677000
4000
Als ze vijftig-zestig jaar worden, zou de doelstelling meer verschuiven naar de zoektocht naar wijsheid
28:26
and a search for legacy.
503
1681000
2000
en het zoeken naar een nalatenschap.
28:28
I mean, it seems like you're still
504
1683000
2000
Het lijkt alsof je nog steeds
28:30
a little bit in the growth phases,
505
1685000
2000
een beetje in de groeifase zit.
28:32
you're still doing these incredible new plans.
506
1687000
2000
Je werkt nog steeds aan die ongelooflijk nieuwe plannen.
28:34
How much do you think about legacy,
507
1689000
2000
In hoeverre denk jij aan je nalatenschap
28:36
and what would you like your legacy to be?
508
1691000
2000
en hoe zou deze eruit zien?
28:41
RB: I don't think I think too much about legacy.
509
1696000
3000
RB: Ik denk amper na over mijn nalatenschap.
28:44
I mean, I like to -- you know, my grandmother lived to 101,
510
1699000
6000
Weet je, mijn grootmoeder leefde tot ze 101 werd,
28:50
so hopefully I've got another 30 or 40 years to go.
511
1705000
3000
dus hopelijk heb ik nog een 30 of 40 jaar te gaan.
28:54
No, I just want to live life to its full.
512
1709000
6000
Neen, ik wil gewoon het beste uit mijn leven halen.
29:00
You know, if I can make a difference,
513
1715000
2000
Als ik het verschil kan maken,
29:02
I hope to be able to make a difference.
514
1717000
2000
dan hoop ik dat ik ook een verschil kan maken.
29:04
And I think one of the positive things at the moment is
515
1719000
3000
Ik denk ook dat een van de positieve dingen op het ogenblik is dat
29:07
you've got Sergey and Larry from Google, for instance,
516
1722000
4000
je bijvoorbeeld Sergey en Larry hebt van Google
29:11
who are good friends.
517
1726000
2000
die goede vrienden van me zijn.
29:13
And, thank God, you've got two people
518
1728000
3000
Godzijdank heb je dus twee mensen
29:16
who genuinely care about the world and with that kind of wealth.
519
1731000
4000
die oprecht begaan zijn met de wereld.
29:20
If they had that kind of wealth and they didn't care about the world,
520
1735000
3000
Als ze dat soort rijkdom hadden en ze niet begaan waren met de wereld,
29:23
it would be very worrying.
521
1738000
2000
dan zou dat heel zorgwekkend zijn.
29:25
And you know they're going to make a hell of a difference to the world.
522
1740000
3000
Ze zullen trouwens ook buitengewoon veel verschil maken in de wereld.
29:28
And I think it's important
523
1743000
2000
Ik denk dat het belangrijk is
29:30
that people in that kind of position do make a difference.
524
1745000
4000
dat mensen in zo'n positie werkelijk het verschil maken.
29:34
CA: Well, Richard, when I was starting off in business,
525
1749000
1000
CA: Richard, toen ik van start ging in het bedrijfsleven,
29:35
I knew nothing about it and I also was sort of --
526
1750000
3000
wist ik er niets over en ik was ook een beetje --
29:38
I thought that business people were supposed to just be ruthless
527
1753000
2000
ik dacht dat zakenmensen meedogenloos moesten zijn
29:40
and that that was the only way you could have a chance of succeeding.
528
1755000
4000
en dat dat de enige manier was om een kans te hebben op slagen.
29:44
And you actually did inspire me. I looked at you, I thought,
529
1759000
2000
Je hebt me werkelijk geïnspireerd. Toen ik je zag, dacht ik:
29:46
well, he's made it. Maybe there is a different way.
530
1761000
2000
"Wel, hij heeft het gemaakt, misschien is er ook een andere manier."
29:48
So I would like to thank you for that inspiration,
531
1763000
3000
Daarom wil ik je graag bedanken voor die inspiratie
29:51
and for coming to TED today. Thank you.
532
1766000
2000
en om vandaag naar TED te komen. Bedankt.
29:53
Thank you so much.
533
1768000
1000
Heel erg bedankt.
29:54
(Applause)
534
1769000
7000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Richard Branson - EntrepreneurRichard Branson bootstrapped his way from record-shop owner to head of the Virgin empire. Now he's focusing his boundless energy on saving our environment.
Why you should listen
He's ballooned across the Atlantic, floated down the Thames with the Sex Pistols, and been knighted by the Queen. His megabrand, Virgin, is home to more than 250 companies, from gyms, gambling houses and bridal boutiques to fleets of planes, trains and limousines. The man even owns his own island.
And now Richard Branson is moving onward and upward into space (tourism): Virgin Galactic's Philippe Starck-designed, The first Burt Rutan-engineered spacecraft, The Enterprise, completed its first captive carry in early 2010 and is slated to start carrying passengers into the thermosphere in 2012, at $200,000 a ticket.
Branson also has a philanthropic streak. He's pledged the next 10 years of profits from his transportation empire (an amount expected to reach $3 billion) to the development of renewable alternatives to carbon fuels. And then there's his Virgin Earth Challenge, which offers a $25 million prize to the first person to come up with an economically viable solution to the greenhouse gas problem.
Richard Branson | Speaker | TED.com