TED2002
Chris Bangle: Great cars are great art
کریس بانگڵ دەڵێت ماشێنە چاکەکان هونەرن
Filmed:
Readability: 3.2
973,938 views
نەخشەسازی ئەمەریکی کریس بانگڵ باس لە فەلسەفەی خۆی دەکات دەربارەی پیشەی نەخشەسازی ماشێن و دەڵێت کە ئەم پیشەیەش مافی خۆیەتی وەکو شێوازێک لە شێوازەکانی هونەر هەژمار بکرێت هەموو ئەمانەش لە ڕێی باسێکی خۆش و کاریگەرانی بەسەرهاتی تیمێکی پڕۆژەیەکی کۆمپانیای (بی ئێم دەبلیو) ەوە بە ناوی پڕۆژەی (دیپ بلو) کە ئامانجی پڕۆژەکە بریتی بووە لە دروستکردنی ماشێنێکی جێگرەوەی (ئێس یو ڤی) لە ئایندەدا
Chris Bangle - Car designer
Car design is a ubiquitous but often overlooked art form. As chief of design for the BMW Group, Chris Bangle has overseen cars that have been seen the world over, including BMW 7 Series and the Z4 roadster. Full bio
Car design is a ubiquitous but often overlooked art form. As chief of design for the BMW Group, Chris Bangle has overseen cars that have been seen the world over, including BMW 7 Series and the Z4 roadster. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
What I want to talk about is, as background,
0
1000
3000
ئەوەی کە من دەمەوێت لە بارەیەوە بدوێم وەکو پێشینەیەک،
00:29
is the idea that cars are art.
1
4000
2000
بریتیە لەو بیرۆکەیەی کە دەڵێت ماشێن هوونەرە
00:31
This is actually quite meaningful to me,
2
6000
3000
ئەمەش بە لای منەوە شتێکی پڕواتایە لە ڕاستیدا،
00:34
because car designers tend to be a little bit low on the totem pole --
3
9000
4000
لە بەر ئەوەی کە ئەوکەسانەی کە کاری نەخشەسازی دەکەن بۆ ماشێن و دروستی دەکەن لە ڕووی کۆ مەڵایەتیەوە پێگەیەکی ئەو تۆیان نیە
00:38
we don't do coffee table books with just one lamp inside of it --
4
13000
3000
هه‌روه‌کو چۆن ئێمەی مرۆڤ ناتوانین مێزی خوێندنەوەی كتێب دروست بکەین و تەنها لامپایەکی لەسەر دابنێنین بۆ مەبەستی ڕووناک کردنەوە چوونکە ئەگەر وامان کرد ئەوا شتێکی جوان و ڕێک و پێك دەرناچێت
00:41
and cars are thought so much as a product
5
16000
3000
وە ماشێنیش هەر بەم شێوەیەیە
00:44
that it's a little bit difficult to get into the aesthetic side
6
19000
3000
کارێکی کەمێک گرانە گەر بێتو بچینە سەر باس کردنی ماشێن لە ڕووی لایەنی جوانیزانیەوە
00:47
under the same sort of terminology that one would discuss art.
7
22000
3000
بە و شیوازەی کە کەسانێک باس لە هونەر دەکەن لەم ڕووانگەیەوی ئەم زاراوەیەوە
00:50
And so cars, as art, brings it into an emotional plane -- if you accept that --
8
25000
6000
وە هەر بەو هۆیەوە دێین و ماشێنێش وەک هونەر سەیردەکەین و لە لایەنی هەست و سۆزەوە مامەڵەی لەگەڵدا دەکەین
00:56
that you have to deal with on the same level you would with art with a capital A.
9
31000
3000
هەروەک چۆن هوونەر لەو لایەنەوە مامەڵەی لەگەڵدا دەکرێت، بەڵی هونەر بە مانا ڕاستەقینەکەی خۆی
00:59
Now at this point you're going to see a picture of Michelangelo.
10
34000
3000
ئێستا پەیکەرێکی (مایکڵ ئەنجڵۆ) دەبینن لێرەدا
01:02
This is completely different than automobiles.
11
37000
3000
ئەمە بە تەواوەتی جیاوازە لە ئۆتۆمبێل
01:05
Automobiles are self-moving things, right? Elevators are automobiles.
12
40000
6000
وشەی ئۆتۆمبێل لە بنچینەدا واتا شتانێک کە خۆبزوێننن، وایە؟ بەرزکەرەوەی ناو بینکان (مصعد) خۆبزوێنن
01:11
And they're not very emotional; they solve a purpose;
13
46000
3000
بەڵام ناتوانرێت لە لایەنی هەست و سۆزەوە مامەڵە لەگەڵ بەرزکەرەوە بکرێت چونکە بەرزکەرەوە بە تەنها کارێک جێ بەجێ دەکات و تەواو
01:14
and certainly automobiles have been around for 100 years
14
49000
3000
وە بە دڵنیاییەوە وا ئۆتۆمبێل نزیکەی ١٠٠ ساڵێک دەبێت کە هاتۆتە کایەوە
01:17
and have made our lives functionally a lot better in many ways;
15
52000
3000
و ژیانی ئێمەی مرۆڤی لە زۆر لایەنەوە ئاسان کردووە و
01:20
they've also been a real pain in the ass,
16
55000
2000
لە هەمان کاتیشدا سەر ئێشەیەکی زۆری بۆ دروست کردوین
01:22
because automobiles are really the thing we have to solve.
17
57000
4000
لە بەر ئەوەی لە ڕاستیدا ئۆتۆمبێلەکان کۆمەڵە شتانێکن کە پێویستە چارەسەریان بۆ بدۆزینەوە
01:26
We have to solve the pollution, we have to solve the congestion --
18
61000
3000
بۆ نموونە پێویستە ئەو لایەنەی کە لەئۆتۆمبێلەکاندا دەبنە هۆی پیسکردنی ژینگە چارەسەر بکرێت وە هەروەها کێشەی جەنجاڵی ڕێگاوبانەکانیش کە بە هۆی ئۆتۆمبێلەکانەوە دروست دەبێت بە هەمان شێوە
01:29
but that's not what interests me in this speech.
19
64000
3000
بەڵام من نامەوێت لێرەدا باسی ئەوە بکەم
01:32
What interests me in this speech is cars. Automobiles may be what you use,
20
67000
5000
ئەوەی کە بەلای منەوە گرنگە باسی بکەم لێرەدا بریتیە لە ماشێن من بە ئۆتۆمبێل ناوی نابەم لەبەرئەوەی ئۆتۆمبێل شتانێکە کە ئێمەی مرۆڤ پێدەچێت هەر بە و شێوازە لێی بڕوانین کە پێداویستیەکمان بۆ پڕ بکاتەوە و هیچی تر و هەروەک شتە خۆبزوێنەکانی تر مامەڵەی لەگەڵدا بکەین،
01:37
but cars are what we are, in many ways.
21
72000
3000
بەڵام ماشێن خودی ئێمەی مرۆڤە، لە زۆر ڕووانگەوە
01:40
And as long as we can solve the problems of automobiles,
22
75000
4000
وە تاکو زیاتر بتوانین کێشەکانی ئۆتۆمبێل چارە سەربکەین،
01:44
and I believe we can, with fuel cells or hydrogen, like BMW is really hip on,
23
79000
4000
وە باوەڕیشم وایە کە دەتوانین، بۆ نموونە لەڕێی بەکارهێنانی کارەبا و هایدرۆجینەوە وەکوسووتەمەنی کێشەی پیس بوونی ژینگە لە لایەن ئۆتۆمبێلەوە چارەسەربکەین وەکو چۆن ئێستاکە جۆرێک (بی ئێم دەبلیو) ی مۆدێرن دروستکراوە کە بە م جۆرە سووتەمەنیانە کار دەکات،
01:48
and lots of other things, then I think we can look past that
24
83000
3000
وە دەشتوانین جۆری زیاتری دیکەی سووتەمەنی بەکاربهێنین ئینجا قوڵتر بڕوانین و
01:51
and try and understand why this hook is in many of us --
25
86000
4000
هەوڵ بدەین تێبگەین لەو سەرسامبوونەی کە لە زۆرێک لە ئێمەی مرۆڤدا هەیە
01:55
of this car-y-ness -- and what that means, what we can learn from it.
26
90000
4000
بە م ماشێنگەرایەتیەوە و بزانین مانای چیەو چی دەتوانین لێوە فێر بین
01:59
That's what I want to get to. Cars are not a suit of clothes;
27
94000
3000
ئەمە ئەو شتەیە کە من دەمەوێت باسی بکەم ماشێن دەستە جلێک نیە؛
02:02
cars are an avatar. Cars are an expansion of yourself:
28
97000
4000
بەڵکو کیانێکە کە وێنای مرۆڤ دەکات ماشێن درێژەپێدەری کەسایەتی خودی کەسەکانە
02:06
they take your thoughts, your ideas, your emotions, and they multiply it --
29
101000
4000
ماشێن بیر وئەندێشە و هەست وسۆزەکانی ئێمەی مرۆڤ وەردەگرێت و چەند جار زیادی دەکات
02:10
your anger, whatever. It's an avatar.
30
105000
3000
بۆ نموونە تووڕەیی وە یان هەر شتێکی دیکە بە کورتی ماشێن وێناکارە
02:13
It's a super-waldo that you happen to be inside of, and if you feel sexy,
31
108000
3000
ئەگەر هاتوو هەستت کرد کە کەسێکی زۆر سەرنج ڕاكێش نیت ئەوا ماشێنەکەشت بە هەمان شێوە وادەردەکەوێت
02:16
the car is sexy. And if you're full of road rage,
32
111000
2000
وە بە پێچەوانەکەشی ڕاستە وە ئەگه‌ر هاتوو پڕبووی لە تووڕەی بە هۆی ڕێگاو بانەوە
02:18
you've got a "Chevy: Like a Rock," right?
33
113000
3000
ئەوا ئەو کاتە پێویستیت بە لێ خوڕینی (شێڤی)یەک هەیە وایە؟
02:21
Cars are a sculpture -- did you know this?
34
116000
3000
ماشێنیش پەیکەرە ئایە زانیوتانە
02:24
That every car you see out there is sculpted by hand.
35
119000
3000
هەموو ئەو ماشێنانەی کە لێرەدا دەیبینن هەروەکو پەیکەر بە دەست داتاشراون
02:27
Many people think, "Well, it's computers,
36
122000
2000
زۆرێک لە خەڵکی لەوە دەچێت بڵێن " ئێ، هەموو کارەکە بە کۆمپیتەر
02:29
and it's done by machines and stuff like that."
37
124000
2000
ئامێر وشتی لە وبابەتە دەکرێت"
02:31
Well, they reproduce it, but the originals are all done by hand.
38
126000
3000
باشە ئەوە ڕاستە کە دووبارەبەرهەم دەهێنرێنەوە لە ڕێی کۆمپیتەرو ئامێری ترەوە بەڵام ماشێنەکان لە بنەڕەتدا هەر هەموویان بە دەست دروست دەکرێن
02:34
It's done by men and women who believe a lot in their craft.
39
129000
4000
لەلایەن ئەو ژن و پیاوانەی کە زۆر باوەڕیان بەوکارە دەستییەی خۆیان هەیە
02:38
And they put that same kind of tension into the sculpting of a car
40
133000
4000
وە هەر هەمان ئەو هەوڵ وتەقەلایەی خۆیان دەخەنە گەڕ بۆ داتایشینی شێوەی ئەم ماشێنە
02:42
that you do in a great sculpture that you would go and look at in a museum.
41
137000
3000
کە پەیەکەرتاشێک دەیخاتە گەڕ بۆ داتاشینی شێوەی پەیکەرێک و خەڵکێش دەڕۆن بۆ مۆزەخانە بۆ بینینی
02:45
That tension between the need to express, the need to discover,
42
140000
4000
هەوڵ و تەقەلایەک لە نێوان پێویستی دەربڕین و دۆزینەوە
02:49
then you put something new into it,
43
144000
2000
و دواتریش زیادکردنی شتێکی نوێ بۆ کارە هوونەرییەکە
02:51
and at the same time you have bounds of craftsmanship.
44
146000
3000
وە لە هەمان کاتیشدا سنوورەکانی پیشەکەشمان هەیە لەپاڵ کارە هوونەرییەکەدا
02:54
Rules that say, this is how you handle surfaces;
45
149000
3000
کە بریتین لەو یاسایانەی کە پێت دەڵێن بۆ نموونە چۆن دەىێت مامەڵە لەگەڵ ڕووەکانی کارە هوونەریەکەدا بکەیت؛
02:57
this is what control is all about; this is how you show you're a master of your craft.
46
152000
4000
مەبەستەکەش لێرەدا کۆنترۆڵ کردنی کارەکەیە؛ چۆن پشانی دەدەیت کە تۆ خاوەنی کارەکەی خۆتیت
03:01
And that tension, that discovery, that push for something new --
47
156000
3000
وە ئەو هەوڵ و تەقەلایەش، ئەو پێویستی دۆزینەوەیە، ئەو هاندەرە بۆ هێنانە کایەوەی شتێکی نوێ
03:04
and at the same time, that sense of obligation
48
159000
2000
وە لە هەمان کاتدا، ئەو هەستی بەرپرسیارێتیەیە کە هونەرمەند
03:06
to the regards of craftsmanship --
49
161000
2000
هە یەتی بەرامبەر بە پیشەکەی
03:08
that's as strong in cars as it is in anything.
50
163000
2000
هەموو ئەم شتانە لە دروستکردنی ماشێندا هەیە و بە هەمان شێوەش بەهێزە وەک لە هەر شتێکی تردا نەوەک هەر بە تەنها پەیکەر تاشی
03:10
We work in clay, which hasn't changed much
51
165000
2000
ئێمەش کە ماشێن دروست دەکەین هەروەکو پەیکەرتاشەکان قوڕ بە کار دەهێنین
03:12
since Michelangelo started screwing around with it,
52
167000
3000
،هەر لەو کاتەوەی کە (مایکڵ ئەنجیڵۆ) کاری بە قوڕ کردوە،
03:15
and there's a very interesting analogy to that too.
53
170000
3000
وە ئێستا لیرەدا بەراوردێکی خۆشتان بۆ دەکەم لەوبارەیەوە
03:18
Real quickly -- Michelangelo once said he's there to "discover the figure within," OK?
54
173000
6000
زۆر بە خێرای-- مایکڵ ئەنجیڵۆ وەختی خۆی وتوویەتی کە ئەو بۆیە پەیکەر دادەتاشێت چوونکە دەیەوێت کە " شێوەی ناو پەیکەرەکە بدۆزێتەوە"، باشە؟
03:24
There we go, the automobile.
55
179000
2000
ئەوەتا سەیر کەن ئەوە ئۆتۆمبێلە لە ڕابردوودا
03:26
That was 100 years right there -- did you catch that?
56
181000
2000
وە ئەوەش لە پاش ١٠٠ ساڵ-- تێدەگەن لە مەبەستەکەم؟
03:28
Between that one there, and that one there, it changed a lot didn't it?
57
183000
3000
لە نێوان ئەو ئۆتۆمبێلەی کە بینتان کە دەگەڕێتەوە بۆ ١٠٠ بەر لە ئێستا و وە ئەوەی دوای کە بینیتان، گۆڕانکاری زۆری بە سەردا هاتووە، وانیە؟
03:31
OK, it's not marketing; there's a very interesting car concept here,
58
186000
4000
باشە، لێرەدا باسەکە لەسەر بازاڕدۆزینەوە نیە بۆ ئۆتۆمبێل؛ بەڵکو چەمکێکی زۆر جوان دەربارەی ئۆتۆمبێل هەیە لە و دوو وێنەیەی کە بینیتان،
03:35
but the marketing part is not what I want to talk about here.
59
190000
2000
نامەوێت بچمە سەر باسی بازاڕدۆزینەوە بۆ ئۆتۆمبێل لێرەدا
03:37
I want to talk about this.
60
192000
2000
دەمەوێت لەسەر ئەو چەمکە بدوێم
03:39
Why it means you have to wash a car, what is it, that sensuality
61
194000
2000
ئەوە چ شتێکە کە پاڵ بە مرۆڤەوە دەنێت کە ماشێنێک بشوات و پاک ڕایبگرێت، ئەوە چیە، ئەوئارەزووە ی
03:41
you have to touch about it? That's the sculpture that goes into it. That sensuality.
62
196000
5000
کە دەیەوێت بیخاتە گەڕ تیایدا؟ بێگومان هەر ئەم ئارەزووەشە کە لایەنێکی پەیکەرییانە دەدەت بە ماشێن بەڵێ ئەو ئارەزوویە
03:46
And it's done by men and women working just like this, making cars.
63
201000
5000
وە ئەم ئارەزووەشی لە لایەن ئەو ژن و پیاوانەوە تیادا بەگەڕ دەخرێت کە کاری لەسەر دەکەن هەر بەو شێوەیەی کە لە وێنەکەدا دەیبینن
03:51
Now this little quote about sculpture from Henry Moore,
64
206000
2000
با بڕوانینە ئەم وتەیەی (هێنری موور) کە لە بارەی پەیکەرەوە هەیەتی کە دەڵێت، " پەیکەر بە هەر شێوازێک لە شێوازەکان دروست بکرێت جا بە هەڵکۆڵین بێت یان بە قاڵب گرتنەوە پێویستە ئەو هەستە لە لای بینەر دروست بکات کە گوشارێکی ناوخۆیی لە ناخی هونەرمەندا پاڵی ناوە بە دروستکردنیەوە"
03:53
I believe that that "pressure within" that Moore's talking about --
65
208000
3000
منیش باوەڕم وایە کە هەر هەمان ئەو "گوشارە ناوخۆییە"ی کە (موور) باسی لێوە دەکات لە دروستکردنی پەیکەردا
03:56
at least when it comes to cars --
66
211000
2000
کەم تا زۆرهەر هەمان ئەو شتەبێت کە بە سەر دروستکردنی ماشێندا دەسەپێت
03:58
comes right back to this idea of the mean.
67
213000
3000
ئەمەش دووبارە دەچێتەوە سەر بیرۆکەی دەربڕین
04:01
It's that will to live, that need to survive, to express itself,
68
216000
3000
واتە ئەو خواستی ژیان و مانەوە و دەربڕینی خودە،
04:04
that comes in a car, and takes over people like me.
69
219000
2000
کە لە ماشێندا کۆبۆتەوەو سەرنجی کەسانێکی وەکو منیان بە لای خۆیدا ڕاکێشاوە
04:06
And we tell other people, "Do this, do this, do this," until this thing comes alive.
70
221000
4000
وە هەر کە سانێکی وەکو ئێمەشە کە فەرمان دەدەن بە خەڵکانێک و پێیان دەڵێن ئەمە بکەو ئەوە بکە تاوەکو ماشێنەکە دێتە ئاراوە
04:10
We are completely infected. And beauty can be the result
71
225000
4000
ئێمەی دروستکەرانی ماشێن تەواو ئالوودە دەبین بەو کارەوە و جوانی ئەوماشێنەش بە هۆی ئەو
04:14
of this infectiousness; it's quite wonderful.
72
229000
2000
ئەو ئالوودە بوونەیە؛ ئەمە شتێکی تەواو جێی سەر سامیە
04:16
This sculpture is, of course, at the heart of all of it,
73
231000
3000
وە بە دڵنیایەوە هەر ئەم پەیکەرەیە (واتە پەیکەری شێوازی بنەڕەتی ماشێنەکە کە لە سەرەتادا دروست دەکرێت) کە کرۆکی هەموو کارەکەیەو،
04:19
and it's really what puts the craftsmanship into our cars.
74
234000
3000
وە هەرئەوەشە کە بە ڕاستی وەستایی و لێزانی بە ڕووی ماشێنەکانمانەوە دەردەخات لەلایەنی دروستکردنیانەوە
04:22
And it's not a whole lot different, really, when they're working like this,
75
237000
4000
وە لە ڕاستیدا جیاوازیەکی زۆر نیە لە نێوان کەسانێک کە ئاوها بەم شێوازە کاردەکەن و
04:26
or when somebody works like this.
76
241000
2000
کەسانێکێش کە بەو شێوازە کاردەکەن
04:28
It's that same kind of commitment, that same kind of beauty.
77
243000
3000
هەردووکارەکەش هەر هەمان جۆری خۆ بۆتەرخان کردن و هەمان جوانیان هەیە
04:31
Now, now I get to the point. I want to talk about cars as art.
78
246000
3000
ئێستا دەچمە سەر باسەکەی خۆمان. دەمەوێت لەبارەی ماشێنەوە بدوێم وەکو هوونەر
04:34
Art, in the Platonic sense, is truth; it's beauty, and love.
79
249000
4000
هوونەر، بە پێی ئەفلاتون بریتیتە لە ڕاستی و جوانی و خۆشەویستی
04:38
Now this is really where designers in car business diverge from the engineers.
80
253000
4000
جیاوازی لە نێوان نەخشەسازانی ماشێن و ئەندازیارانی ماشێن ئا لێرەدا خۆی دەبینێتەوە
04:42
We don't really have a problem talking about love.
81
257000
2000
ئێمەی نەخشەسازانی ماشێن کاتێک کە ماشێنێک دروست دەکەین هیچ کێشەیەکمان نیە لەگەڵ باس کردنی خۆشەویستەدا
04:44
We don't have a problem talking about truth or beauty in that sense.
82
259000
3000
وە بە هەمان شێوە کێشەشمان لەگەڵ باسکردنی ڕاستی و جوانیدا نیە، ئەگەر لە ڕووانگە ئەفلاتوونیەکەوە بڕوانینە هونەر
04:47
That's what we're searching for --
83
262000
2000
ئێمەی نەخشەسازانی ماشێنێش عەوداڵی ئەو شتانەین (واتە خۆشەویستی و جوانی و ڕاستی )
04:49
when we're working our craft, we are really trying to find that truth out there.
84
264000
3000
ئێمە کاتێک کار لەسەردروست کردنی کارە دەستیەکەی خۆمان دەکەین مەبەستمان گەیشتن بە هەمان ئەو ڕاستیەیە کە هونەرمەند بە دوایدا وێڵە و دەیەوێت لە ڕێی کارە هوونەریەکەیەوە پێی بگات
04:52
We're not trying to find vanity and beauty.
85
267000
2000
ئیمەی بە دوای غرور و جوانیدا ناگەڕێین
04:54
We're trying to find the beauty in the truth.
86
269000
2000
بەڵکو هەوڵدەدەین کە جوانی لە ڕاستیدا بدۆزینه‌وه
04:56
However, engineers tend to look at things a little bit more Newtonian,
87
271000
4000
بە هەر حاڵ، ئەندازیارانی ماشێن زیاتر بە شێوەیەکی (نیوتن)یانە دەڕواننە شتەکان،
05:00
instead of this quantum approach.
88
275000
2000
وەک ئەوەی لە ڕووانگەی چەندێتیەوە لێی بڕوانن
05:02
We're dealing with irrationalisms,
89
277000
2000
ئێمەی نەخشەسازانی ماشێن مامەڵە لەگەل شتە نا لۆژیکیەکانن
05:04
and we're dealing with paradoxes that we admit exist,
90
279000
2000
و شتە دژیەکەکاندا دەکەین کە لەلایەن خۆمانەوە دان بە بوونیاندا دەنێین
05:06
and the engineers tend to look things a little bit more like
91
281000
2000
بەڵام ئەندازیارانی ماشێن زیاتر بە شێوازێک دەڕواننە شتەکان وەک ئەوەی کە بڵێیت
05:08
two and two is four, and if you get 4.0 it's better, and 4.000 is even better.
92
283000
5000
دوو کۆ دوو دەکاتە چوار وە ئەگەر مەکینەکە ٤،٠ باشترە لەوەی کە ٤،٠٠٠ بێت
05:13
And that sometimes leads to bit of a divergence
93
288000
4000
وە هەر ئەمەشە کە زۆر جار سووکە جیاوازیەکی پیشەیی دەخاتە نێوانمانەوە
05:17
in why we're doing what we're doing.
94
292000
2000
لەو کارەی کە هەردوو لامان دەیکەین لە وەی کە چی دەکەین وە بۆچیش ئەو شتە دەکەین
05:19
We've pretty much accepted the fact, though,
95
294000
2000
وە ئێـمەی نەخشەسازانی ماشێن لە لایەن خۆمانەوە ئەو ڕاستیەمان قبوڵ کردووە
05:21
that we are the women in the organization at BMW --
96
296000
2000
کە ئێمە لە کۆمپانیای (بی ئێم دەبلیو) دا وەکو کۆمەڵە ئافرەتێک ڕۆڵ دەبینین
05:23
BMW is a very manly type business, -- men, men, men; it's engineers.
97
298000
3000
لە بەر ئەوەی کارکردن لە شوێنێکی وەک ئێرەدا هەر بۆ پیاو لواوە و زۆریبەی ئەندزیارانیشی لە پیاوان پێکهاتوون
05:26
And we're kind of the female side to that. That's OK,
98
301000
3000
وە ئێمە دێین و لە لایەنێکی مێینەیانە دەدەینە کارەکە
05:29
that's cool. You go off and be manly. We're going to be a little bit more female.
99
304000
3000
وە ئەوەش ئاساییە با ئەندازیاران هەر نێرێنە بن بەڵام ئێمە زیاتر لایەنێکی مێینەیانەمان گرتۆتە بەر لە کارەکەدا
05:32
Because what we're interested in is finding form that's more than just a function.
100
307000
7000
لەبەر ئەوەی کە ئەو شتەی ئێمە گرنگی بە دۆزینەوەی دەدەین بریتیە لە شێوازێک بۆ ماشێنەکە بە دەر لە لایەنە کرداریەکەی
05:39
We're interested in finding beauty that's more than just an aesthetic;
101
314000
3000
ئەوەی ئێمە بە لامانەوە گرنگە لە دروستکردنی ماشێندا بریتیە لە دۆزینەوەی جوانی بە دەر لە چەمکی جوانیزانی
05:42
it's really a truth.
102
317000
2000
بەڵکو جوانیەک کە بە دڵنیاییەوە گەیشتنە بە ڕاستی
05:44
And I think this idea of soul, as being at the heart of great cars,
103
319000
3000
وە باوەڕم وایە ئەو قسەیەی کە دەڵێت ماشێنە زۆر باشەکان گیان یاخود ڕۆحیان تێدایە
05:47
is very applicable. You all know it. You know a car when you've seen it,
104
322000
3000
قسەیەکەی زۆر شیاوە هەمووتان باش دەزانن کامانەن ئەم ماشێنانە و باشیش دەیانناسنەوە کاتێک کە دەیانبینن،
05:50
with soul. You know how strong this is.
105
325000
2000
دەزانین فڵانە ماشێن لەبەر ئەوەی هێندە بەهێزە وەک ئەوە وایە کە گیانی تێدابێت
05:52
Well, this experience of love, and the experience of design, to me,
106
327000
4000
بە لای منەوە ئەم ئەزموونی خۆشەویستی و نەخشەسازی دروستکردنی ماشێنە
05:56
are interchangeable. And now I'm coming to my story.
107
331000
3000
دوو شتی قابیل بە ئاڵوگۆڕکێکردنن لەگەڵ یەکتریدا وە ئێستاش دێمە سەر باسی چیرۆکەکەی خۆم
05:59
I discovered something about love and design through a project called Deep Blue.
108
334000
5000
من لەم ئەزموونەی خۆمەوە گەیشتمە ڕاستیەک دەربارەی خۆشەویستی و نەخشەسازی دروستکردنی ماشێن لە ڕێی پرۆژەیەکەوە بە ناونیشانی (دیپ بلو)
06:04
And first of all, you have to go with me for a second, and say,
109
339000
4000
وە پێش ئەوەی بچمە سەر چیرۆکەکەم بۆ چرکەیەک لەگەڵم بن و سەرنج بدەن،
06:08
you know, you could take the word "love" out of a lot of things in our society,
110
343000
3000
پێدەچێت ئێوە بڵێن مرۆڤ دەتوانێت وشەی "خۆشەویستی" لە زۆر شوێن لە کۆمەڵگادا بەرچاو بکەوێت
06:11
put the word "design" in, and it still works,
111
346000
2000
وە هەر ئەو وشەیەش بهێنە و بیدە پاڵ وشەی " نەخشەسازی" هەر هەمان ئەو دەرەنجامەی دەبێت کە (کریس بانگڵ) لە ئەزموونەکەی خۆیەوە بە دەستی هێناوە
06:13
like this quote here, you know. It kind of works, you know?
112
348000
3000
هەروەکو ئەم وتەیەی کە لێرەدا دەیبینن کە دەڵێت، " نەخشەسازی شتێکی جوان و نایابە"
06:16
You can understand that. It works in truisms.
113
351000
3000
دەتوانن لێی تێبگەن ئەوە شتێکی ڕاستە و شتێکی نوێ نیە
06:19
"All is fair in design and war."
114
354000
2000
وە ئەم وتەیەش کە دەڵێت " هەمووان خۆیان بە ڕاست دەزانن لە کاتی جەنگ و نەخشەسازیدا"
06:21
Certainly we live in a competitive society.
115
356000
2000
بە دڵنیاییەوە ئێمەی مرۆڤ لە کۆمەڵگەیەکی پڕ لە ململانێدا دەژین
06:23
I think this one here, there's a pop song
116
358000
2000
حەز لەم گۆرانیە بە ناوبانگە دەکەم کە ناونیشانەکەی لەسەر شاشەکە دەبینن کە
06:25
that really describes Philippe Starck for me, you know, this is like
117
360000
4000
به ته‌واوه‌تی پێناسەی ماشێنی (فیلیپ ستارک) دەکات کە هەر لەلایەن (فیلیپ ستارک) ی نەخشەسازی بەناوبانگی فەڕەنسیەوە دروستکراوە،
06:29
you know, this is like puppy love, you know, this is cool right?
118
364000
3000
ئەها ئەو گۆرانیەکەی کە دەڵێت " ئەم خۆشەویستیەی نێوانمان، خۆشەویستیەکی مناڵانەیە"
06:32
Toothbrush, cool.
119
367000
2000
وە (فیلیپ ستارک)نەک هەر ماشێن بەڵکو نەخشەسازی بۆ دروستکردنی شتی تریش کردوە وەکو فڵچەی دەم و دان
06:34
It really only gets serious when you look at something like this. OK?
120
369000
3000
ئێستاش دێینە سەر وتەیەکی تر لەسەر نەخشەسازی ئەم وتەیەیان جدیاتی پێوە دیارە کە ئەویش دوڵێت، " نەخشو\ەسازی دراوسێکەی تۆیە"
06:37
(Laughter)
121
372000
2000
(پێکەنین)
06:39
This is one substitution that I believe
122
374000
2000
ئەمە ئەو ئاڵوگۆڕکێیە یە کە من باوەڕم پێەتی(واتە ئەو پەیوەندیە ئاڵوگۆڕکێیەی کە لە نێوان خۆشەیستی و نەخشەسازیدا هەیە) و
06:41
all of us, in design management, are guilty of.
123
376000
2000
هەر یەکێک لە ئێمە لە پیشەی نەخشەسازیدا پێی تاوانبارین
06:43
And this idea that there is more to love,
124
378000
4000
وە ئەو بیرۆکەیەی کە دەڵێت کە شتی زیاتر هەیە کە خۆشمان بوێت و
06:47
more to design, when it gets down to your neighbor, your other,
125
382000
6000
نەخشەسازی بۆ بکەین بۆ مەبەستی داهێنانی کاتێک باسەکە دێتە سەر خەڵکانی دەوروبەرمان
06:53
it can be physical like this, and maybe in the future it will be.
126
388000
3000
ئەوا دەکرێت ئەم کارە لە ئێستادا بەرجەستە ببێت، وە پێش دەچێت لە داهاتوودا
06:56
But right now it's in dealing with our own people,
127
391000
2000
بەڵام لە ئێستادا پێویستە کار لەسەر نێوانی خۆمان و کەسانی هاوپیشەی خۆماندا بکەین،
06:58
our own teams who are doing the creating. So, to my story.
128
393000
4000
واتە ئەو تیمانەی خۆمان کە کاری داهێنانی نەخشەی ماشێنەکانیان کەوتۆتە ئەستۆ. بەم جۆرەش، دێمە سەر چیرۆکەکەم
07:03
The idea of people-work is what we work with here,
129
398000
3000
ئێمە لەم پیشەیەدا کار بە شێوازی هەرەوەزی دەکەین،
07:06
and I have to make a bond with my designers when we're creating BMWs.
130
401000
4000
کاتێک کە دەست دەکەین بە دروستکردنی (بی ئێم دەبلیو) لەلایەن خۆمەوەو پێویست دەکات کە بێم و بۆندێک لەگەڵ نەخشەسازەکانمدا ببەستم
07:10
We have to have a shared intimacy, a shared vision --
131
405000
3000
پێویستە هەر دوو لا دۆستایەتی و ڕوانینێکی هاوبەش لە نێوانماندا دروست بێت--
07:13
that means we have to work as one family;
132
408000
2000
واتە وەکو یەک خێزان پێکەوەکار بکەین؛
07:15
we have to understand ourselves that way.
133
410000
2000
بەڵێ پێویستە لەسەرمان بە شێوازە لە خۆمان بڕوانین
07:17
There's good times; there's interesting times;
134
412000
3000
وە پێکەو بە ساتی باش و بە کەیف و
07:20
and there's some stress times too.
135
415000
2000
وە هەروەها بە ساتی پڕفشاریشدا تێدەپەڕین لە کاتی کارکردندا
07:22
You want to do cars, you've got to go outside.
136
417000
2000
کارەکە وا دەخوازێت، دەتەوێت ماشێن دروست بکەیت دەبێت تووشی باری سەخت وگرانیش بیت
07:24
You've got to do cars in the rain; you've got to do cars in the snow.
137
419000
3000
دەبێت لە ژێر بەفر و بارانیشدا کار بکەیت
07:27
That's, by the way, is a presentation we made to our board of directors.
138
422000
3000
هەر بەو بۆنەیەوە، ئەو وێنەیەی کە دەبینن تیایدا بەفر دەبارێت، ئەوە ئەو ڕۆژە بوو کە نمایشێکمان پێش کەشی دەستەیەک لە بەڕێوبەرەکانمان کرد
07:30
We haul their butts out in the snow, too. You want to know cars outside?
139
425000
3000
بەڵێ کارەکە پێویستی دەکرد کە پەلی ئەوانیش راکێشین و بیانبەینە بەر بەفرەکە. دەتەوێت بزانی ماشێن چۆن دەڕوات و کار دەکات لەسەر جادە؟
07:33
Well, you've got to stand outside to do this.
140
428000
2000
دەی کەوابوو پێویستە لەسەرت بڕۆیتە دەرەوە بۆ ئەو مەبەستە بۆ ئەوەی بە چاوی خۆت ئەوە ببینیت
07:35
And because these are artists, they have very artistic temperaments.
141
430000
5000
وە لە بەر ئەوەی ئەم دەستەی بەڕێوبەرایەتیە پێکهاتووە لە کۆمەڵێک هونەرمەند یاخود نەخشەساز، میزاجێکی زۆر هوونەرمەندانەیان هەیە
07:40
All right? Now one thing about art is, art is discovery,
142
435000
5000
باشە، دەوترێت هوونەر بریتیە لە دۆزینەوەی شتی نوێ،
07:45
and art is discovering yourself through your art. Right?
143
440000
3000
وە هەروەها بریتیشە لە دۆزینەوەی خوود لە ڕێی کارە هوونەرییەوە. باشە؟
07:48
And one thing about cars is we're all a little bit like Pygmalion,
144
443000
4000
وە کاتێک باسی ماشێن دێتە ئاراوە ئێمەی نەخشەساز کەمێک لە (پیگمالیۆن)ی یۆنانی دەچین کە بە پێی ئەفسانەی یۆنانی ئەو کەسە بوو کە عاشقی یەکێک لە پەیکەرەکانی دەستکردی خۆی بوو،
07:52
we are completely in love with our own creations.
145
447000
3000
ئێمەی نەخشەسازیش بە تەواوەتی کەوتووینەتە داوی کارە دەسکردەکەی خۆمان کە ماشێنە
07:55
This is one of my favorite paintings, it really describes our relationship with cars.
146
450000
5000
ئەم وێنە زەیتیەی کە دەیبینن یەکێکە لەو وێنانەی کە زۆرم لە لام پەسەندە، چونکە بە ڕاستی وێنای ئەو پەیوەندیە دەکات کە لە نێوان ئێمەی نەخشەساز و ماشێندا هەیە
08:00
This is sick beyond belief.
147
455000
2000
ئەم وێنەیە وێنەیەکی هەر زۆر بێزراویشە
08:02
(Laughter)
148
457000
2000
(پێکەنین)
08:04
But because of this, the intimacy with which we work together as a team
149
459000
4000
ئێمەی نەخشەساز و پیشەگەرانی ماشێن، ئەو دۆستایەتیە نزیکەی کە ئێمەی کۆکردۆتەوە و وای لێکردووین کە وەکو تیمێک کار بکەین
08:08
takes on a new dimension, a new meaning.
150
463000
3000
ئەم دۆستایەتیە مان ئاراستەیەکی نوێی گرتۆتەبەر، مانایەکی نوێی داوەتە کارەکەمان
08:12
We have a shared center; we have a shared focus --
151
467000
3000
ناوەندێکی هاوبەش وئامانجێکی هاوبەشمان هەیە
08:15
that car stays at the middle of all our relationships.
152
470000
4000
کە ئەوەش بریتیە لەوەی کە ماشێن لە ناوەڕاستی پەیوەندیەکانماندا دابنێین
08:19
And it's my job, in the competitive process, to narrow this down.
153
474000
5000
وە کاری منیش ئەوەیە کە لەم پرۆسە پڕ لە ململانێیەدا بریتینە لە کەم کردنەوەی پانتایی کارەکان
08:24
I heard today about Joseph's death genes
154
479000
4000
ئەمڕۆ شتێکم بیست دەربارەی (جینی مەرگی جۆزێفی) کە جینێکە لە لەشی مرۆڤەکاندا هەیە
08:28
that have to go in and kill cell reproduction.
155
483000
3000
کارەکەی بریتیە لەوەی کە ڕێگری بکات لە دووبارە درووستبوونەوەی خانە
08:31
You know, that's what I have to do sometimes.
156
486000
3000
ئەزانن، منیش هەندێ جار کارەکەم بە چەشنی ئەو جینەیە
08:34
We start out with 10 cars; we narrow it down to five cars,
157
489000
3000
کارەکە بەو شێوەیەیە، یەکەم جار نەخشەسازان دەست دەکەن بە دروستکردنی ١٠ ماشێن؛ دواتر کەمی دەکەینەوە بۆ ٥ دانە و
08:37
down to three cars, down to two cars, down to one car,
158
492000
3000
٣ دانە و ٢ دانە و تا دێینە سەر ١ دانە،
08:40
and I'm in the middle of that killing, basically.
159
495000
4000
بە شێوەیەکی بنچینەیی، من لێرەدا ڕۆڵی ئەو جینی مەرگە دەبینم و ئا بەو جۆرە پانتایی کارەکان کەم دەکەمەوە
08:44
Someone's love, someone's baby.
160
499000
2000
ئەو کارە دەستکردە(واتە ماشێنەکە) لە ناو دەبەم کە وەک خۆشەویستی یان ڕۆڵەی نەخشەسازەکە وایە ئەوەش بەوەی کە پەسەندی ناکەم
08:46
This is very difficult, and you have to have a bond with your team
161
501000
3000
بواری ئەم کارەی ئێمە زۆر گرانە، پێویستە لەگەڵ ئەندامانی تیمەکەتدا کە کاریان لەگەڵدا دەکەیت پەیوەندیەکی پتەو لە نێوانتاندا دروست ببێت
08:49
that permits you to do this, because their life is wrapped up in that too.
162
504000
4000
بۆ ئەوەی لە ڕووت بێت کە ئەم کارە بکەیت (واتە کارە دەستکردەکەیان رەت بکەیتەوە) چوونکە ژیانی ئەو نەخشەسازانەش بەم کارەوە پەیوەستە کە دەیکەن
08:53
They've got that gene infected in them as well,
163
508000
3000
ئەوانیش وەکو ئەو خانانەی کە دەیانەوێت دووبارە دروست ببنەوە ئالوودەن بە کارەکەیانەوە
08:56
and they want that to live, more than anything else.
164
511000
4000
وە دەیانەوێت زیاد لە هەموو شتێک کارەکەیان بژی و بمێنێتەوە
09:00
Well, this project, Deep Blue, put me in contact with my team
165
515000
3000
ئەوە بوو ئەو پڕۆژەیە ی کە پێشتر ناویم هینا، (دیپ بلو)، جۆرە پەیوندیەکی ئەوهای دروست کرد لە نێوانی من و تیمەکەمدا
09:03
in a way that I never expected, and I want to pass it on to you,
166
518000
3000
کە هەرگیز بە خەیاڵمدا نە دەهات، وە دەمەوێت باس و خواسێکی ئەو پەیوەندیەش لە لای ئێوە بکەم،
09:06
because I want you to reflect on this, perhaps in your own relationships.
167
521000
2000
لە بەر ئەوەی دەمەوێت هەڵوێستەیەک بکەن لە سەری و بەڵکو سوودێکی لی وەرگرن لە پەیوەندیەکانی خۆتاندا
09:08
We wanted to a do a car which was a complete leap of faith for BMW.
168
523000
5000
من و تیمەکەم ویستمان کە ماشێنێک بۆ بی ئێم دەبلیو دروست بکەین کە لەووە پێش دروستکردنی ماشێنی لەو جۆرە بە شتێکی مە‌حاڵ لە قەڵەم درابێت
09:13
We wanted to do a team which was so removed from the way we'd done it,
169
528000
4000
ویستمان تیمێک پێکەوەبنێین کە زۆر جیاواز بێت لەو شێوازەی کە لە ڕابردوودا بەکارمان دەهێنا بۆ پێکەوەنانی تیمی لەم جۆرانە،
09:17
that I only had a phone number that connected me to them.
170
532000
3000
بە شێوازێک کە من تەنها لە ڕێی ژمارە تەلەفۆنێکەوە پەیوەندیم پێوە دەکردن وهەر ئەوەش منی بەستبووە بەوانەوە
09:20
So, what we did was: instead of having a staff of artists that are just your wrist,
171
535000
5000
ئەوەبوو لەبری ئەوەی کە ستافێک بێنین و تاوەکو لە بەردەسماندا بن و لە نزیکەوە کاریان لەگەلدا بکەین
09:25
we decided to free up a team of creative designers and engineers
172
540000
4000
بڕیارمان دا کە تیمێک دروست بکەین کە پێکهاتبێت لە ژمارەیەک نەخشەساز و ئەندازیاری داهێنەر وە تیمەکە ئازاد بکەین و سەرپشکیان بکەین لە
09:29
to find out what's the successor to the SUV phenomenon in America.
173
544000
4000
دۆزینەوەی جێگرەوەیەک بۆ ماشێنی جۆری (ئێس یو ڤی: واتە ئەوماشێنانەی کە لە شێوەدا وەک ماشێنی بارهەڵگری بچووک وان ودەتوانن بەڕێگای سەخت وقیرتاونەکراودا بڕۆن) لە ولایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا
09:33
This is 1996 we did this project. And so we sent them off with this team name,
174
548000
6000
ساڵی ١٩٩٦ بوو کە ئەم پڕۆژەیەمان دەست پێکرد. تیمەکەش کە ڕێکمان خستبوو ناومان لێنا
09:39
Deep Blue. Now many people know Deep Blue from IBM --
175
554000
2000
دیپ بلو. لە ئێستادا زۆربەی خەڵک لە ئێستادا ئەم ناوە بە هۆی (ئای بی ئێم: کۆمپانیایەکی بەرهەمهیێنەری کۆمپیتەری ئەمەریکە)ەوە دەناسن
09:41
we actually stole it from them because we figured
176
556000
2000
لە ڕاستیدا ناوی تیمەکەمان لە وانەوە وەرگرت چونکە وتمان
09:43
if anybody read our faxes they'd think we're talking about computers.
177
558000
3000
گەر بێت و خەڵک فاکسەکانمان بخوێنێتەوە، که بۆ مەبەستی ریکلام کردن بەکارمان دەهێنا و بە شێوەیەکی هەڕەمەکی دەمان نارد بۆ خەڵکی، ئەوا وا دەزانن کە باسی کۆمپیتەر دەکەین و وا دەزانن ئێمەش سەر بە و کۆمپانیای (ئای بی ئێم)ین
09:46
It turned out it was quite clever because Deep Blue,
178
561000
2000
لە دوایدا بۆمان دەرکەوت کە ئەم کارەمان تاڕادەیکی باش کاریکی زیرەکانە بوو لە بەر ئەوەی ناوێکی وەک دیپ بلو،
09:48
in a company like BMW, has a hook -- "Deep Blue," wow, cool name.
179
563000
4000
لە کۆمپانیایەکی وەک بی ئێم دەبلیو شتێکی سەرنجڕاكێش بوو-- " دیپ بلو" ئەی کە ناوێکی جوانە !
09:52
So people get wrapped up in it. And we took a team of designers,
180
567000
3000
ناوێکە کە خەلکی پێوەی پەیوەست دەبن. ئەوە بوو تیمێک لە نەخشەسازانمان هێنا و
09:55
and we sent them off to America. And we gave them a budget,
181
570000
3000
رەوانەی ئەمەریکامان کردن، بووجەیەکیشمان بۆ تەرخان کردن
09:58
what we thought was a set of deliverables,
182
573000
2000
وامان دانابوو کە پرۆژەکە بە تەنها لە کۆمەڵێک بەرهەم، کە لە کۆتای پرۆژەکەدا دەگاتە دەستمان،
10:00
a timetable, and nothing else.
183
575000
2000
و خشتەیەکی کات پێکهاتووە و هیچی تر
10:02
Like I said, I just had a phone number that connected me to them.
184
577000
2000
وەک پێشترێش ئاماژەم پێدا، تەنها ژمارە تەلەفۆنێک هەبوو لە نێوان من و تیمەکەدا و هیچی تر
10:04
And a group of engineers worked in Germany,
185
579000
3000
لە پاڵ ئەم تیمەشدا، تیمێک لە ئەندازیارانمان هەبوو کە لە ئەڵمانیا کاریان لەسەر پڕۆژەکە دەکرد
10:07
and the idea was they would work separately
186
582000
2000
وە بڕیار وابوو کە هەردوو تیمەکە بە جیا جیا
10:09
on this problem of what's the successor to the SUV.
187
584000
3000
لەسەر پرۆژەکە کار بکات بۆ مەبەستی دۆزینەوەی جێگرەوەیەک بۆ ماشێنی (ئێس یو ڤی)
10:12
They would come together, compare notes. Then they would work apart,
188
587000
3000
دوای ئەوەی بۆ ماوەیەک هەر تیمە و لە جێی خۆیەوە کاری لەسەر پڕۆژەکە کرد، هەردوولا کۆببنەوە و بەراوردی تێبینیەکانیان بکەن لەگەڵ یەکتردا. ئینجا دووبارە بگەڕێنەوە و بە جیا کار بکەنەوە لەسەر پڕۆژەکە و
10:15
come together, and they would produce together
189
590000
2000
دوای ئەمەش جارێکی تر هەر دوو تیمەکە کۆببنەوە و پێکەوە دەست بکەنە پێشنیارکردنی
10:17
a monumental set of diverse opinions that didn't pollute each other's ideas --
190
592000
4000
یەک کۆمەڵ بیر و بۆچوونی زۆر وهەمەجۆر بە مەرجێک هیچ کام لەو بیر و بۆچوونانەی دوو تیمەکە نەبنە تێکدەری بیر وبۆچوونەکانی ئەوی دی
10:21
but at the same time came together and resolved the problems.
191
596000
3000
بەڵام بە مەرجێکش بیرو بۆچوونەکانی هەردوو لا ببنە هۆکارێک بۆ چارەسەر کردنی کێشەکان و
10:24
Hopefully, really understand the customer at its heart,
192
599000
3000
ئیتر، بە ئومێدی ئەوەی کە تیمی نەخشەسازەکان لە گەشتەکەیاندا بۆ ولایەتە یەکگرتووەکان بتوانن تیایدا پێشەنگی بدەنە کڕیاری ماشێن
10:27
where the customer is, live with them in America. So -- sent the team off,
193
602000
6000
ئەویش بە تێگەیشتن لە پێویستیەکانی و دۆزینەوەیان و ژیان و تێکەڵبوون لە گەڵیاندا ئەوە بوو تیمەکەمان ڕەوانەکرد
10:33
and actually something different happened. They went other places.
194
608000
4000
بەڵام لە راستیدا شتێکی جیاواز لەوەی کە بڕیار بوو ڕووبدات ڕووی دا. تیمەکە ملیان کێشا بۆ شوێنی تر
10:37
(Laughter)
195
612000
3000
(پێکەنین)
10:40
They disappeared, quite honestly, and all I got was postcards.
196
615000
6000
هەر وون بوون بە ڕاستی وە تەنها هەواڵێک کە لەوانەوە پێم دەگەیشت کۆمەڵە پۆستکاردێک بوو
10:47
Now, I got some postcards of these guys in Las Vegas,
197
622000
3000
بۆ نموونە هەندێک پۆستکاردی ئەم برادەرانەم بە دەست گەیشت لە شاری (لاس ڤێگاس) ەوە
10:50
and I got some postcards of these guys in the Grand Canyon,
198
625000
2000
هەندێکی تر لە (گراند کانین) ەوە، کە دەربەنێکی گەورە و قوڵە و دەکەوێتە ولایەتی ئەریزۆناوە لە ولایەتە یەکگرتووەکان.
10:52
and I got these postcards of Niagara Falls,
199
627000
2000
وە ئەم پۆستکاردانەی لەسەر شاشەکە دەیبیینن، ئەمانەم لە تاڤگەکانی (نایاگرا)ەوە بە دەستم گەیشت هەر لە لایەن برادەرانی ئەم تیمەوە
10:54
and pretty soon they're in New York, and I don't know where else.
200
629000
3000
وە ئەوەندەی نەبرد گەیشتنە (نیۆرک)، وە نازانم چەند شوێنی دیکەش کە من ئاگادار نە بووم لێی
10:57
And I'm telling myself, "This is going to be a great car,
201
632000
4000
منیش لە دڵی خۆمدا دەمووت، " ئەم ماشێنەی کە بە دەستمانەوەیە دروستی کەین شتێکی زۆر نایاب دەردەچێت،
11:01
they're doing research that I've never even thought about before."
202
636000
5000
ئەوەتا برادەرانی ئەم تیمە وا خەریکی لێکۆڵینەوەنەوەیەکن کە من لەوەو پێش هەر بە خەیاڵیشمدا نه هاتووە"
11:06
Right? And they decided that instead of, like, having a studio,
203
641000
7000
باشە؟ ئینجا برادەرانی ئەم تیمە بڕیاریان دا لە بری ئەوەی ستۆدیەک دانێن بۆ ئیشکردن تییایدا
11:13
and six or seven apartments,
204
648000
3000
یان بچن شەش، حەوت دەستەخانوو بە کرێ بگرن،
11:16
it was cheaper to rent Elizabeth Taylor's ex-house in Malibu.
205
651000
4000
هاتن لە شارۆچکەی (مالیبو) لە ولایەتی کالیفۆرنیا خانووە کۆنەکەی (ئیلیزابێث تەیلەر) ی ئەکتەری بەناوبانگی ئەمەریکیان گرت چوونکە بڕی کرێکەی هەرزانتردەکەوت،
11:20
And -- at least they told me it was her house,
206
655000
3000
ئەوەی باش بوو بە لایەنی کەمەوە پێیان ڕاگەیاندم کە خانووەکەی ئەویان بە کرێ گرتووە،
11:23
I guess it was at one time, she had a party there or something.
207
658000
3000
وابزانم خانمی ئەکتەر ڕۆژێک لە ڕۆژان ئاهەنگێک یان شتێکی لەوبابەتەی ساز دابوو لەو خانووەدا
11:26
But anyway, this was the house, and they all lived there.
208
661000
5000
بەڵام بە هەرحاڵ، ئەم خانووە بووە شوێنی حەوانەوەیان و هەموو تیمەکە لەوێ دەژیان پێکەوە
11:31
Now this is 24/7 living, half-a-dozen people who'd left their --
209
666000
5000
چۆن پێکەوە ژیانێکیش، نیو دەرزەن کەس کە لە تاقە خانووەیەکدا و ٢٤ کاتژمێر لە هەفتەیەکدا پێکەوە --
11:36
some had left their wives behind and families behind,
210
671000
3000
هەندێک لە ئەندامانی تیمەکە ژن و ماڵ ومناڵیان بە جێ هێشتبوو،
11:39
and they literally lived in this house
211
674000
2000
وە پێکەوە هەر هەموویان لەم خانووەدا کۆ ببوونەوە و دەژیان
11:41
for the entire six months the project was in America,
212
676000
3000
ئەویش بۆ ماوەی شەش مانگ، لە ئەمەریکا، تا وەکو کاتی کۆتای هاتنی پڕۆژەکە،
11:44
but the first three months were the most intensive.
213
679000
3000
بەڵام هەر سێ مانگی یەکەمی پڕۆژەکە لە هەمووی سەختر بوو
11:47
And one of the young women in the project,
214
682000
2000
یەکێک لە ئەندامانی تیمەکە کە ئافرەتێکی گەنج بوو،
11:49
she was a fantastic lady, she actually built her room in the bathroom.
215
684000
4000
خانمێکی زۆر باش بوو، لە دوایدا زانیم کە ئەو لەو ماوەیەدا ژووری خۆشوشتنی خانووەکەی کردبووە ژووری نووستنی خۆی
11:53
The bathroom was so big, she built the bed over the bathtub --
216
688000
3000
ئەو ژووری خۆشوشتنە ئەوەندە گەورە بوو، کە ئەو خانمە چووبوو جێگای خەوکەی لەسەر بانیۆکە ڕاخستبوو
11:56
it's quite fascinating.
217
691000
2000
ئەمە شتێکی زۆر سەرنج ڕاکێش بوو بە لامەوە
11:58
On the other hand, I didn't know anything about this. OK?
218
693000
4000
لە لایەکی ترەوە، من هیچ خەبەرێکی نەبوو و نەمدەزانی چی دەگوزەرێت لای برادەرانی ئەم تیمە. باشە؟
12:02
Nothing. This is all going on, and all I'm getting is postcards
219
697000
3000
هەر هیچ. ئەم هەموو شتە لە ئاردا بوو، کەچی من تەنها شتێك کە بە دەستم دەگەیشت بریتیبوو لەو پۆستکاردانە کە ووتم
12:05
of these guys in Las Vegas, or whatever,
220
700000
2000
پۆستکاردی ئەم برادەرانە لە شاری (لاس ڤێگاس) و فڵانە و فڵانە شوێن
12:07
saying, "Don't worry Chris, this is really going to be good." OK?
221
702000
3000
کە تیایدا پێیان دەوتم، " خەمت نەبێت کریس. ئەم پڕۆژەیە شتێکی زۆر باشی لێ دەرەچێت" باشە؟
12:10
So my concept of what a design studio was probably --
222
705000
3000
ئەوەی کە من بیرم لێکردبووەوە بە و شێوەیە نەبوو لەوەی کە ئەم برادەرانە ستودیۆیەکی نەخشەسازی دادەبنێن بۆ ڕاپەراندنی کاروبارەکانیان
12:13
I wasn't up to speed on where these guys were.
223
708000
3000
نەمدەزانی برادەرانی ئەم تیمە گەیشتوونەتە چ ئاستێک لە گەڵ پڕۆژەکەدا
12:16
However, the engineers back in Munich
224
711000
3000
بە هەر حاڵ، تیمی ئەندازیارەکانمان کە لە شاری (میونخ) بوون،
12:19
had taken on this kind of Newtonian solution,
225
714000
4000
دەستیان کردبوو بە بەکارهێنانی ڕێگە چارەیەکی نیوتنیانە بۆ پڕۆژەکە،
12:23
and they were trying to find how many cup holders
226
718000
2000
مەبەستیش لەمە ئەوەیە بۆ نموونە هەوڵیان دەدات بزانن کە ئایا دەتوانن چەند شوێنی هەڵگرتنی پەرداخ
12:25
can dance on the head of a pin, and, you know,
227
720000
2000
ڕاگیر بکەن لەسەر ئەوشوێنەی کە بۆی دروستکراوە لە ناو ماشێندا
12:27
these really serious questions that are confronting the modern consumer.
228
722000
5000
و پرسیاری زۆر جدیانەی تری لەو بابەتە کە لە لایەن کڕیاری ماشینی ئەم سەردەمەوە رووبەڕووی ئەندازیارانی ماشین دەبێتەوە
12:32
And one was hoping that these two teams would get together,
229
727000
3000
وە هیوامان وابوو کاتێک کە ئەم دوو تیمە کۆ دەبنەوە پێکەوە،
12:35
and this collusion of incredible creativity,
230
730000
2000
وئەم کۆبوونەوەیەیان پێکدادانێکی داهێنەرانەرانەی گەورەی لێبکەوێتەوە
12:37
under these incredible surroundings,
231
732000
2000
لە ژێر ئەو بارودۆخە باشەی کە هەردوو تیمەکە تیایدا کۆدەبنەوە و
12:39
and these incredibly stressed-out engineers,
232
734000
3000
وە ئەم ئەندازایاره به‌مەراقانەش کارێکی زۆر باش بکەن لە لایەن خۆیانەوە
12:42
would create some incredible solutions.
233
737000
3000
وە هەر دوو لاش بەم کۆبوونەوەیەیان چارەگەلێک بهێننە کایەوە
12:45
Well, what I didn't know was, and what we found out was --
234
740000
3000
باش، ئەوەی کە نەماندەزانی و دواتر بۆمان دەرکەوت ئەوەبوو
12:48
these guys, they can't even like talk to each other under those conditions.
235
743000
5000
کە برادەرانی ئەم دوو تیمە تەنانەت نەیان دەتوانی قسەش لەگەڵ یەکتردا بکەن لە ژێر ئەو بارو دۆخەی کە تیایدا کۆببوونەوە
12:53
You get a divergence of Newtonian and quantum thinking at that point,
236
748000
4000
چونکە ناگونجێت دوو تیمی لە یەک جوودا یەکێکیان نیوتنیانە بڕوانێتە کارەکان و ئەوی دیان لە ڕووانگەی چەندێتیەوە هەروا ئاسان لە یەکتری تێبگەن
12:57
you have a split in your dialog that is so deep, and so far,
237
752000
6000
ئەو کاتە دیالۆگ و تێگەیشتنی نێوانیان خەتێکی جیاوازی هێندە قووڵ و پان وبەرینی تێدەکەوێت،
13:03
that they cannot bring this together at all.
238
758000
4000
کە هیچ لایەنێکیان ناتوانن بێن و بە هەرەوەزی ئەم پڕۆژەیە بگەیەننە ئەنجام
13:07
And so we had our first meeting, after three months, in Tiburon,
239
762000
4000
ئەوەبوو ئیتر دوای تێپەڕبوونی سێ مانگ لە دەستپێکردنی پڕۆژەکە یەکەم دانیشتنی خۆمان ساز دا لەگەڵ ئەم دوو تیمە، لە شوێنێک بە ناوی (تیبەرۆن)،
13:11
which is just up the road from here -- you know Tiburon?
240
766000
3000
کە هەر لە سەر ئەم ڕێگایەیە کە دێت بۆ ئێرە-- خۆ ئەزانن کوێیە؟
13:14
And the idea was after the first three months of this independent research
241
769000
3000
وە بڕیار وابوو کە دوای سێ مانگ لەو لێکۆڵینەوە سەربەخۆیەی کە لە لایەن هەردوو تیمەوە ئەنجام درابوو
13:17
they would present it all to Dr. Goschel --
242
772000
2000
هەر دوو لا بێن و ئەوەی کە پێیگەیشتوون بەو سێ مانگە هەمووی پێشکەشی دکتۆر (گێشڵ) بکەن
13:19
who is now my boss, and at that time he was co-mentor on the project --
243
774000
3000
کە ئێستا ئەو بەڕیزە بۆتە بەڕێوبەری من، بەڵام لە کاتی پڕۆژەکە لەگەڵ بەندە وەک ڕاوێژکارێک کارمان دەکرد پێکەوە
13:22
and they would present their results.
244
777000
2000
هەروەها بڕیاریش وابوو کە یەندامانی هەر دوو تیمەکە ئاگادارمان بکەنەوە لەو ئەنجامانەی کە تا ئەو ساتە پێیگەیشتوون
13:24
We would see where we were going,
245
779000
2000
وە بە و جۆرەش ئێمەش لە لایەن خۆمانەوە دەزانین گەیشتووینەتە چ ئاستێکی بەرەوپێشجوون لە پڕۆژەکەدا
13:26
we would see the first indication of what could be
246
781000
2000
وە هەر ئەو کاتەش یەکەمین ئاماژەکانی
13:28
the successive phenomenon to the SUV in America.
247
783000
4000
ماشێنێکی جێگرەوەی (ئێس یو ڤی) لە ئەمەریکا دەبینین
13:32
And so I had these ideas in my head, that this is going to be great.
248
787000
3000
ئەوە بوو لە دڵی خۆمدا دەمووت ئەم کۆبوونەوەیە شتێکی زۆر باش دەبێت
13:35
I mean, I'm going to see so much work, it's so intense --
249
790000
2000
مەبەستم لەوەیە کە بە خۆمم دەگووت ئەو هەموو کارە دەبینم کە هەر دوو تیمەکە ئەو ماوەیە پێوەی سەرقآڵبوون
13:37
I know probably Las Vegas meant a lot about it,
250
792000
3000
دەمووت ڕەنگە ئەو گەشتەی کە تیمی نەخشەسازەکان کردیان بۆ (لاس ڤێگاس) شتێکی باش بووبێت بۆ پڕۆژەکە
13:40
and I'm not really sure where the Grand Canyon came in either --
251
795000
2000
وە بۆ گەشتەکەی تریان بۆ (گراند کانیۆن) زۆر ذڵنیا نیم ئەوەیان چۆن دەبێت بۆ پڕۆژەکە
13:42
but somehow all this is going to come together,
252
797000
3000
بەڵام دەمووت هەرچیەکیان کردووە ئەو دوو تیمە لەو ماوەیەدا بە شێوازێک لە شێوازەکان لەم کۆبوونەوەیەدا هەموو کارەکانیان یەکدەگرێت و،
13:45
and I'm going to see some really great product.
253
800000
2000
وە منیش بەرهەمێکی زۆر چاک دەبینم لە هەردوو لا
13:47
So we went to Tiburon, after three months,
254
802000
2000
ئیتر ئەوەبوو دوای سێ مانگ، هە موومان بە ڕێ کەوتن بۆ ئەو شوێنەی کە بڕیار بوو لێی کۆببینەوە (تیبەرۆن)،
13:49
and the team had gotten together the week before,
255
804000
3000
پێش ئەمە بە هەفتەیەک هەردوو تیمەکە چاویان بە یەکتری کەوتبوو
13:52
many days ahead of time.
256
807000
3000
ئەمە بە چەند ڕۆژێک بەر لە وادەی کۆبوونەوەکەمان لە و شوێنەی کە ئاماژەم پێدا
13:55
The engineers flew over, and designers got together with them,
257
810000
4000
ئەندازیارەکان بە فڕۆکە هاتبوونە ئەمەریکا و نەخشەسازەکان لە دوای ئەوە کۆبوونەوەیەکیان لەگەڵدا ساز دابوون و
13:59
and they put their presentation together.
258
814000
3000
وە هەر دوو تیم ئەو بەڵگەنامانەی کە لە ماوەی ئەو سێ مانگەدا پێکەوەیان نابوو خستبوویانە بەر دەست یەکتری تاوەکو هەردوو لا ئاگادار بن لە کارەکانی یەکتری لە ماوەی ئەو سێ مانگەدا
14:02
Well, it turns out that the engineers hadn't done anything.
259
817000
6000
ئەوەبوو لە و کۆبوونەوە پێش وادەیەی نێوان نەخشەسازەکان و ئەندازیارەکاندا دەرکەوت کە ئەندازیاران لەماوەی ئەو سێ مانگەدا هیچیان بە هیچ نە کردبوو
14:08
And they hadn't done anything because --
260
823000
3000
وە هۆکاری ئەمەش بۆ ئەوە دەگەڕایەوە کە
14:11
kind of, like in car business, engineers are there to solve problems,
261
826000
5000
لە پیشەی دروستکردنی ماشێندا، ئەندازیاران بە شێوازێک لە شێوازەکان کارەکەیان بریتیە لەوەی چارەسەری ئەو کێشانە بکەن کە دێتە ڕێی ماشێنەکە
14:16
and we were asking them to create a problem.
262
831000
3000
وە ئێمەش پێشتر داوامان لێکردبوون کە خۆیان دەستپێشەخەری بکەن و بیر لە هێنانە کایەی کێشەگەلێک بکەن و تاوەکو لە هەمان کاتدا چارەکەشی لەگەڵدا بدۆزنەوە
14:19
And the engineers were waiting for the designers to say,
263
834000
3000
بەڵام ئەوەبوو کە ئەندازیارەکان چاوەڕێی نەخشەسازەکانیان دەکرد کە کێشەیەک لە بەر دەستیاندا دروست بێت و بڵێن،
14:22
"This is the problem that we've created, now help us solve it."
264
837000
4000
" ئەندازیارەکان فەرموون ئەوە ئێمە فڵانە كێشەمان دروست کردووە لە ماوەی ئەو سێ مانگەدا، ئێستا یارمەتیمان بدەن چارەسەری کەین"
14:26
And they couldn't talk about it. So what happened was,
265
841000
4000
ئەوەبوو لەم کۆبوونەوەیەدا نەگەیشتنە هیچ شتێک لەبەرئەوەی
14:30
the engineers showed up with nothing.
266
845000
3000
ئەندازیارەکان لە ماوەی ئەو سێ مانگەدا هیچ کارێکیان نە کردبوو، وە هیچیشیان پێ نەبوو تاوەکو لە کۆبوونەوەکی (تیبەرۆن)دا پێشکەشی بکەن
14:33
And the engineers told the designers,
267
848000
2000
وە بە نەخشەسازەکانیان وتبوو،
14:35
"If you go in with all your stuff, we'll walk out,
268
850000
4000
" ئەگەر بێتوو ئێوە هەموو کارەکانی خۆتان پێشکەش بکەن لە کۆبوونەوەکەی (تیبەرۆن)دا کە لە ماوەی ئەو سێ مانگەدا کردووتانە،
14:39
we'll walk right out of the project."
269
854000
3000
ئەوا ئێمە وەکو دەستەی ئەندازیاران ڕێک دەست لە پڕۆژەکە هەڵدەگرین و دەچینە دەرەوە"
14:42
So I didn't know any of this,
270
857000
2000
وە منیش لە لایەن خۆمەوە هیچ لەمانە ئاگادار نەبووم،
14:44
and we got a presentation that had an agenda, looked like this.
271
859000
2000
ئەوەبوو ئیتر کە کۆبوونەوەکەمان دەستی پێکرد نمایشێکمان پشان درا کە باسی خشتەی کارەکانی پڕۆژەکەی دەکرد وەکو چۆن ئێستا دەیبینن
14:46
There was a whole lot of dialog.
272
861000
3000
کۆبوونەوەکە گفتوگۆیەکی زۆر زۆری لە خۆ گرت
14:49
We spent four hours being told all about vocabulary
273
864000
3000
چەند کاتژمێرێکمان بە تەنها بە گوێگرتن لە و شێواز و تەکنیکە هونەریانە بەسەر برد
14:52
that needs to be built between engineers and designers.
274
867000
4000
کە دەیان وت پێویستە هەر دوو تیمی نەخشەسازان و ئەندازیاران کار لە سەر هێنانە کایەی بکەن
14:56
And here I'm expecting at any moment, "OK, they're going to turn the page,
275
871000
3000
وە منیش لە ناوەدا هەر دەقە نا دەقەیەک چاوەڕێی ئەوەم دەکرد و بە خۆمم دەگووت. " باشە، ئێستا دەچنە سەر بابەتێکی تر و
14:59
and I'm going to see the cars, I'm going to see the sketches,
276
874000
2000
منیش هێڵکاریە سەرەتاییەکانی ماشێنی پڕۆژەکە دەبینم و
15:01
I'm going to see maybe some idea of where it's going."
277
876000
3000
لە وەش دەچێت زانیاریەکیش وەربگرم لەوەی پڕۆژەکە بە چی گەیشتووە و بە رەو کوێ چ ئاسێک هەنگاو دەنێت"
15:04
Dialog kept on going, with mental maps of words, and pretty soon
278
879000
5000
گفتوگۆ درێژەی کێشا، هەر وشە بوو لە مێشکما دەهات و دەچوو، وە زۆری نە خایاند
15:09
it was becoming obvious that instead of being dazzled with brilliance,
279
884000
3000
کە بارودۆخەکە وردە وەرد ڕوون دەبووەوە لە لام و لە بری ئەوەی سەرم بسوڕمێت لەو هەموو شتەی کە باس دەکرا
15:12
I was seriously being baffled with bullshit.
280
887000
4000
بە ڕاستی وام لێهات کە بە تەواوەتی سەرم لە پڕوپوچیان بسوڕمێت
15:16
And if you can imagine what this is like,
281
891000
2000
ئێوە خۆتان بخەنە جێی من،
15:18
to have these months of postcard indication of how great this team is working,
282
893000
4000
بە درێژایی سێ مانگ هەواڵی باشڕۆیشتنی کاروبارەکانت پێ بگات لە ڕێی ئەو پۆستکاردانەی کە دەیان نارد و خۆیان وانیشان دەدا تیایدا،
15:22
and they're out there spending all this money, and they're learning,
283
897000
2000
لە لایەکی ترەوە ئەو هەموو پارەیەی کە لە لایەن ئەوانەوە خەرج دەکرا، وە دیسانەوە وابزانیت کە ئەم برادەرانە خەریکی فێر بوونن لە هەمان کاتدا تاوەکو سوود بە پڕۆژەکە بگەیەنن،
15:24
and they're doing all this stuff.
284
899000
3000
وە سەرقاڵن بەم هەموو کارەوە، بەڵام لە ئەنجامیشدا هیچ
15:27
I went fucking ballistic, right? I went nuts.
285
902000
6000
هەر شێت بووم، ئەزانن؟ عەقڵم لە دەست دا
15:33
You can probably remember Tiburon, it used to look like this.
286
908000
5000
ئەها هەر قەستم بوو ئەوشوێنە (تیبەرۆن) بتەقێنمەوە لە داخا
15:38
After four hours of this, I stood up, and I took this team apart.
287
913000
5000
دوای ئەوەی کە کۆبوونەوەکە چوار کاتژمێری خایاند، هەستامە سەر پێ، تیمی نەخشەسازەکانم بە جیا لە شوێنێکدا کۆ کردەوە
15:43
I screamed at them, I yelled at them, "What the hell are you doing?
288
918000
4000
شیڕاندم بە سەریاندا، نەڕاندم بە سەریاندا و پێم وتن، " ئەری ئەی هاوار ئێوە چی دەکەن
15:47
You're letting me down, you're my designers,
289
922000
2000
ئێوە من دەستخەرۆدەکەن، ئێوە نەخشەسازی منن و لە بەر دەستی مندا کار دەکەن
15:49
you're supposed to be the creative ones,
290
924000
2000
ئێوە دەستەی داهێنەرانی ئەم پڕۆژەیەن،
15:51
what the hell is going on around here?"
291
926000
2000
چیتانە ئەوە چیتان لێ بەسەر هاتووە؟"
15:53
It was probably one of my better tirades, I have some good ones,
292
928000
3000
ئەم نەڕاندنەم یەکێک بوو لە شاڵاوە جنێوە باشەکانم، هی باشم هەن
15:56
but this was probably one of my better ones. And I went into these people;
293
931000
3000
بەڵام وابزانم ئەمەیان لە هەموویان باشتربوو. ئیتر بەردەوام بووم لە سەرزەنشتکردنیان و دەمووت
15:59
how could they take BMW's money,
294
934000
2000
چۆن ئەو هەموو پارەیەیان لە کۆمپانیای (بی ئێم دەبلیو) کێشاوەتەوە،
16:01
how could they have a holiday for three months and produce nothing, nothing?
295
936000
6000
چۆن سێ مانگە هەر خەریکی سەیران و سەفان هیچیشیان بە هیچ ناکردووە، هەر هیچ؟
16:07
Because of course they didn't tell us that they had three station wagons
296
942000
5000
وە بۆیە من ئەمانەم دەووت، نەمدەزانی ئەم برادەرانە سێ ماشێنی (ستەیشن)یان لە گەڵ خۆیاندا هێناوە
16:12
full of drawings, model concepts, pictures -- everything I wanted,
297
947000
7000
کە پڕن لە نەخشە و وێنە و بیرۆکەی مۆدێلی ماشێنەکەی کە بە دەستایەنەوەیە و بۆ پڕۆژەکە
16:19
they'd locked up in the cars, because they had shown solidarity with the engineers --
298
954000
5000
هەموو ئەم شتانەیان لە ناو ئەو سێ ماشێنەدا هەڵگرتبوو، لە بەرئەوەی پێشتر وەکو پیاوەتیەک لەگەڵ ئەندازیارەکاندا، کە ئەوان لە ڕاستیدا هیچ شتێکیان نەکردبوو تاکو پێشکەشی پرۆژەکەی بکەن لە کۆبوونەوەی دوای سێ مانگەکەدا،
16:24
and they'd decided not to show me anything,
299
959000
3000
بڕیاریان دابوو ئەوانیش وەکو تیمی نەخشەسازەکان هیچ کام لە کارەکانی خۆیان پشانی من نەدەن لە کۆبوونەوەکەدا
16:27
in order to give the chance for problem solving a chance to start,
300
962000
3000
وە ئەم کارەشیان بۆ ئەو مەبەستە کردبوو کە بەشکم ئەوان لە لایەن خۆیانەوە هەلی چارەسەر کردنی کێشەیەک بۆ تیمی ئەندازیارەکان بخوڵقێنن،
16:30
because they hadn't realized, of course,
301
965000
2000
بەڵام تیمی نەخشەسازان ئەوەیان نە دەزانی کە ئەوان، بە دڵنیاییەوە،
16:32
that they couldn't do problem creating.
302
967000
2000
ناتوانن ئەم هەلە بۆ ئەندایارەکان بڕەخسێنن تاکو ئەوانێش بێنە مەیدانەوەو شتێک پێشکەش بە پڕۆژەکە بکەن
16:34
So we went to lunch --
303
969000
2000
ئەوەبوو ئیتر دوای ئەم بەزم و ڕەزمە چووین تا نانی نیوەرۆ بخۆین--
16:36
(Laughter)
304
971000
5000
(پێکەنین)
16:41
And I've got to tell you, this was one seriously quiet lunch.
305
976000
3000
ئینجا با پێتان بڵێم، ئەم دانیشتنەمان بۆ نانی نیوەڕۆ پێکەوە بە ڕاستی دانیشتنێکی بێ دەنگ بوو و بێ ورتە بوو
16:44
The engineers all sat at one end of the table,
306
979000
2000
ئەندازیارەکان لە سەرێکی مێزەکەوە دانیشتبوون و
16:46
the designers and I sat at the other end of the table, really quiet.
307
981000
3000
نەشەسازەکانیش لە سەرێکی ترەوە، بێ دەنگی تەواو باڵی بەسەر هەموو لایەکدا کێشا بوو
16:49
And I was just fucking furious, furious. OK?
308
984000
7000
منیش لە لایەکی ترەوە زۆر پەست بووم، زۆر، باشە؟
16:56
Probably because they had all the fun and I didn't, you know.
309
991000
2000
هۆیەکی تری ئەم پەستی و تووڕەییەم ئەوە بوو کە تیمی نەخشەسازەکان لە ماوەی ئەو سێ مانگەدا ئەو هەموو خۆشیەیان بینیبوو منیش هیچ
16:58
That's what you get furious about right?
310
993000
2000
ئەمەش هەقی خۆیەتی بێتە هۆکارێک، وایە؟
17:00
And somebody asked me about Catherine, my wife, you know,
311
995000
2000
ئەوە بوو یەکێک لەوان هەواڵی خێزانەکەمی لێپرسیم، (کاترین)
17:02
did she fly out with me or something?
312
997000
2000
پرسیاریان کرد کە ئایا ئەویشم لەگەڵ خۆمدا هێناوە؟
17:04
I said, "No," and it triggered a set of thoughts about my wife.
313
999000
4000
منیش وتم، "نەخێر" ئەم پرسیارەش زنجیرەیەک بیرەوەری لە بیرمدا وروژاند
17:08
And I recalled that when Catherine and I were married,
314
1003000
4000
بیری ئەوەم کاتەم کەوتەوە کە من و (کاترین) هاوسەرگیریمان ئەنجام دا،
17:12
the priest gave a very nice sermon, and he said something very important.
315
1007000
5000
ئەوە بوو لە ڕێوڕەسمی هاوسەرگیریەکەماندا قەشەکە وتارێکی زۆر جوانی خوێندەوە بۆمان، وە شتێکی زۆر گرنگی پێ ڕاگەیاندین وتی،
17:17
He said, "Love is not selfish," he said,
316
1012000
3000
" خۆشەویستی بریتیە لە خۆنەویستی" وە هەروەها وتیشی،
17:20
"Love does not mean counting how many times I say, 'I love you.'
317
1015000
4000
" خۆشەویستی ئەوە نیە کە چەند جار بە بەرامبەرەکەت بڵێت خۆشم دەوێیت و
17:24
It doesn't mean you had sex this many times this month,
318
1019000
3000
وە ئەوەش نیە بۆ نموونە با بڵێین ئەم مانگە ئەوەندە جار سەرجێیت لەگەڵ هاوسەرەکاتدا کردووە و
17:27
and it's two times less than last month,
319
1022000
2000
مانگی پێشووتر دوو ئەوندە کەمتر،
17:29
so that means you don't love me as much.
320
1024000
2000
هەموو ئەمانەش مانای ئەوە ناگەیەنێت کە هاوسەرەکەت خۆشناوێت
17:31
Love is not selfish." And I thought about this, and I thought,
321
1026000
5000
خۆشەویستی شتێکی خۆنەویستە" بیرم لە هەموو ئەم قسانەی قەشەکە کردەوە و لە دڵی خۆمدا وتم،
17:36
"You know, I'm not showing love here. I'm seriously not showing love.
322
1031000
8000
" ئەزانی من خۆشەویستی پیشان نادەم لەگەڵ ئەم برادەرانەدا. بەڕاستی ئەو کارەم نەکردووە
17:44
I'm in the air, I'm in the air without trust.
323
1039000
4000
لێرە لەگەڵیاندا دانیشتووم بەڵام کەسیان متمانەیان نیە بەرامبەرم
17:48
This cannot be. This cannot be that I'm expecting a certain number of sketches,
324
1043000
5000
ئەمە هەڵەیە نابێت، لە کاتێکدا من چاوەڕێی ژمارەیەکی دیاریکراو لە هێڵکاری ئەو ماشێنەیان لێدەکەم کە پڕۆژەکە دەیەوێت،
17:53
and to me that's my quantification method for qualifying a team.
325
1048000
5000
بەم شێوەیەش هەڵسوکەوتیان لەگەڵدا دەکەم
17:58
This cannot be."
326
1053000
2000
ئەوها نابێت ئەگەر ئەوها بەردەوام بم لەگەڵیاندا ئەوا کارێکی هەڵە دەکەم
18:00
So I told them this story. I said, "Guys, I'm thinking about something here,
327
1055000
3000
ئیتر ئەوەبوو دەسم کرد بە هەڵڕشتنی قسەی دڵی خۆم بۆیان و پێم وتن " برادەرینە، هەرچەندە دەیهێنم و دەیبەم ،
18:03
this isn't right. I can't have a relationship with you guys
328
1058000
4000
ئەم بار ودۆخە نابێت ئەوها بەردەوام بێت. نێوانی و من و ئێوە نابێت بەم شیوەیە
18:07
based on a premise that is a quantifiable one.
329
1062000
3000
لەسەر پەیوەندیەک دروست بێت کە بناغەیەکی چەندێتیانەی هەبێت
18:10
Based on a dictate premise that says, 'I'm a boss, you do what I say, without trust.'"
330
1065000
8000
مەبەستیشم لەمە ئەوەیە کە لەسەر جۆرە پەیوەندیەکی فەرمان و فەرمانبەرداری دروست بێت، پەیوەندیەک بەم جۆرە بێت کە بڵێت، " من بەڕێوبەری ئێوەم و ئێوەش بە فەرمانی من کاردەکەن و بەبێ ئەوەی هیچ لایەکمان متمانەی بەوی تر هەبێت"
18:18
I said "This can't be."
331
1073000
2000
وتم، " ئەمە نابێت"
18:20
Actually, we all broke down into tears, to be quite honest about it,
332
1075000
6000
ئەوەی ڕاستی بێت، دوای ئەم قسانە هەموومان چاومان پڕبوولە فرمێسک
18:26
because they still could not tell me how much frustration they had built up
333
1081000
5000
لەبەرئەوەی نەیاندەتوانی ئەو هەموو نائومێدیەی کە لە ناخیاندا کۆبۆتەوە لەلای من هەڵیڕێژن
18:31
inside of them, not being able to show me what I wanted,
334
1086000
4000
چونکە ئەم برادەرە نەخشەسازانە پەیمانەیان دابوو بە هاوڕێ ئەندازیارەکانیان کە هیچ شتێک نەدرکێنن دەربارەی کارەکانیان کە ئەو سێ مانگە کردوویانە هەر ئەوەش بوو نەیان دەتوانی هیچم لەلا بدرکێنن ئەو شتەم بدەنێ کە من دەمویست لێیان
18:35
and merely having to ask me to trust them that it would come.
335
1090000
5000
وە تەنانەت نەشیان دەتوانی داوای ئەوەشم لێبکەن کە متمانەیان پێبکەم کە کارەکان لەوەو دوا بەو شێوەیە نابێت هەموو کارەکان لە کاتی خۆیدا تەواو دەبن
18:40
And I think we felt much closer that day,
336
1095000
3000
وابزانم لە و ڕۆژەدا گشت لایەکمان هەستمان کرد کە زیاتر لێک نزیک بووینەتەوە و
18:43
we cut a lot of strings that didn't need to be there,
337
1098000
3000
بەسەر زۆرێک لەو کۆت وبەندانەشدا زاڵبووین کە لە بنچینەدا پێویستی نەدەکرد هەبێت،
18:46
and we forged the concept for what real team and creativity is all about.
338
1101000
5000
وە بە هەموومان گەیشتینە دانانی پێناسەیەک بۆ ئەوەی کە تیمێکی ڕاستەقینە و کاری داهێنەرانە دەبێت چۆن بێت
18:51
We put the car back at the center of our thoughts, and we put love,
339
1106000
4000
پێشەنگیمان دایە بیرۆکەی ئەو ماشێنەی کە بە دەستمانەوە بوو دروستی بکەین، وە خۆشەویستیمان
18:55
I think, truly back into the center of the process.
340
1110000
4000
دووبارە بە ڕاستی خستەوە ناو پرۆسەکەوە
18:59
By the way, that team went on to create six different concepts
341
1114000
3000
هەر بە وبۆنەیەوە با بزانن کە دواتر تیمەکە ٦ نەخشەی جیاوازیان هێنایە کایەوە
19:02
for the next model of what would be the proposal
342
1117000
3000
بۆ ئەو ماشێنەی کە پڕۆژەکە دەیویست بەرهەمی بهێنێت
19:05
for the next generation after SUVs in America.
343
1120000
3000
وەکو جێگرەوەیەکی ئایندەی بۆ ماشێنی (ئێس یو ڤی) لە ئەمەریکا
19:08
One of those was the idea of a crossover coupes --
344
1123000
4000
یەکێک لەو نەخشانەی کە تیمەکە هێنایە کایەوە بۆ پڕۆژەکە بریتی بوو لە ماشێنی کووپەیی شێوە (ئێکسی)
19:12
you see it downstairs, the X Coupe -- they had a lot of fun with that.
345
1127000
5000
کە لە نهۆمی خوارەوە دانراوە و دەتوانن دوای بیبینن، نازناوەکەی (ئێکس کووپ) ە، تیمەکەکاتێکی خۆشیان بە دروستکردنی ئەو مۆدێلەوە بە سەر برد
19:17
It was the rendition of our motorcycle,
346
1132000
3000
ئەم ماشێنەش لە چاکی و جوانیدا دەچووەوە سەر ماتۆڕێک کە هەر لە لایەن کۆمپانیای (بی ئێم دەبلو) ەوە دروستکراوە کاتی خۆی
19:20
the GS, as Carl Magnusson says, "brute-iful,"
347
1135000
4000
کە ناوی (جی ئێس) ە و کەسێکی وەک (کاڕل ماگنسن) ئەم ماشێنە بە " جوان و بە‌هێز" وەسف دەکات
19:24
as the idea of what could be a motorcycle, if you add two more wheels.
348
1139000
5000
چونکە ئەم ماشێنە لە چاکی و بەهێزیدا وای دابنێ هەر ئەو ماتۆڕەبیە بەڵام دوو تایەی تری خراوەتە سەر
19:29
And so, in conclusion, my lesson that I wanted to pass on to you,
349
1144000
4000
بەم شێوەیە لە کۆتایدا، ئەو وانەیەی کە من دەمەوێت بۆتانی بگوێزمەوە تاوەکو سوودی لێ ببینن
19:33
was this one here. I'm also going to steal a little quote out of "Little Prince."
350
1148000
4000
ئا ئەمەیە کە لێرەدا لە ڕێی ئەم وتەیەوە پێتانی دەڵێم کە لە کتێبی (شازادە بچووکەکە)ەوە وەرم گرتووە کە دەڵێت، "ژیان فێری کردین کە تایبەتمەندی خۆشەویستی لەوەدا نیە کە هەردووکمان بە چاوی خۆشەویستیەوە لە یەکتری بڕوانین، بەڵکو لەوەدایە کە هەردووکمان پێکەوە لە یەک ئاراستەوە بڕوانینە شتەکان"
19:37
There's a lot to be said about trust and love,
351
1152000
3000
قسە زۆرە لەسەر متمانە و خۆشەویستی،
19:40
if you know that those two words are synonymous for design.
352
1155000
3000
بزانن کە ئەو دوو ووشەیە هاو واتان لەگەڵ نەخشەسازیدا
19:43
I had a very, very meaningful relationship with my team that day,
353
1158000
4000
ئیتر لەوەو دوا من و تیمەکەم پەیوەندیەکی زۆر زۆر پڕمانامان لە نێواندا دروست بوو،
19:47
and it's stayed that way ever since.
354
1162000
2000
وە لەو کاتەشەوە، هەر بەو شێوەیە مایەوە و بەردەوام بوو
19:49
And I hope that you too find that there's more to design,
355
1164000
4000
وە هیوادارم کە ئێوەش تێبگەن کە نەخشەسازی زۆر لایەنی دیکەی هەیە و
19:53
and more towards the art of the design, than doing it yourself.
356
1168000
4000
وە هونەری نەخشەسازیش بە هەمان شێوە لە وەی هەر کارێک بێت و بیکەیت
19:57
It's true that the trust and the love, that makes it worthwhile.
357
1172000
4000
لە ڕاستیدا دوو لایەن هەن کە مانایان داوەتە ئەم کارە و کردوویانەتە کارێکی شایستە، ئەم دوو لا یەنەش بریتین لە متمانە و خۆشەویستی
20:01
Thanks so much.
358
1176000
2000
زۆر سوپاس
20:03
(Applause)
359
1178000
2000
(چەپلە لیدان)
ABOUT THE SPEAKER
Chris Bangle - Car designerCar design is a ubiquitous but often overlooked art form. As chief of design for the BMW Group, Chris Bangle has overseen cars that have been seen the world over, including BMW 7 Series and the Z4 roadster.
Why you should listen
American designer Chris Bangle understands that it can be difficult to see a car in terms of Art with a capital A. As such, he separates his work into issues of "automobiles" (unemotional products, causing problems such as pollution and congestion) and "car-iness" (an expansion of the human, and ultimately a truly artistic expression). Satisfying the tensions between these problems -- and the tensions between engineers and designers -- is, for him, the essence of his work.
Offering radical forms and ideas, Bangle has been a polarizing figure within the industry; he has overseen all of the brands within the BMW family, including Mini and Rolls-Royce. In 2009, Bangle left BMW to pursue his own personal design interests and develop his consulting firm, Chris Bangle Associates.
Chris Bangle | Speaker | TED.com