Robin Morgan: 4 powerful poems about Parkinson's and growing older
Robin Morgan: ပါကင်ဆန်ရောဂါ နှင့် အိုမင်းလာတဲ့အကြောင်း အစွမ်းထက်တဲ့ ကဗျာ ၄ ပုဒ်။
The former editor-in-chief of Ms., Robin Morgan published the classic "Sisterhood Is Powerful" anthologies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
ရှိသေးတဲ့ အရွယ်မှာ
and the music of language;
စွမ်းအားနဲ့ပေါ့။
of communication --
အနှစ်သာရ ဖြစ်နေလို့လေ။
the poems I'll read today
ကျွန်မရွတ်မယ့် ကဗျာတွေကတော့
seventh book of poetry.
သတ္တမမြောက် ကဗျာစာအုပ်ထဲကပါ။
with Parkinson's disease.
ကျွန်မမှာ ပါကင်ဆန်ရောဂါ ပေါ်ခဲ့တယ်။
are really impressive.
အထင်ကြီးလောက် စရာပါ။
that I was appalled to learn
သုသေသန စစ်ဆေးချက်တွေမှာ
left out of research trials,
ကျွန်မ ချောက်ခြားသွားတာ မှန်းလို့ရပါတယ်။
medical findings having demonstrated
တွေက ပြထားတဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ
different reproductive systems.
မဟုတ်ဘူးဆိုတာတောင်....
is good for men, too.
အတွက်လည်း ကောင်းပါတယ်။
the person you already are,
အကြပ်အတည်း ဖြစ်စေပါတယ်။
that you've learned to invoke
ပြင်းပြတဲ့ စောင့်ရှောက်ခြင်း နဲ့
and through action,
သင်ယူထားတဲ့ အဟုန်ဟာ
but also create energy.
with the Parkinson's Disease Foundation --
Parkinson's Disease Foundation
on the Parkinson's disease map.
တင်ဖို့ ပဏမခြေလှမ်းတွေ ဖန်တီးဖို့ပါ။
with this subject matter,
ဆိုင်တာတွေ စလုပ်ခဲ့တယ်၊
sometimes even joyful.
ပီတိဖြစ်ဖွယ်လို့ ထင်မြင်ရင်းပေါ့။
သွားတယ်လို့ မခံစားရပဲ
like the woman I'm distilling into.
အရမ်းတူလာပါတယ်။
ဆန္ဒကြီးကြီးမားမား လိုပါတယ်။
in the doctor's waiting room
ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်ရင်း
ရှပ်တိုက်တာကို စောင့်ကြည့်ရင်း
မင်းက မကြည့်မိအောင်
ခနဲ့တဲ့တဲ့ အသိအမှတ်ပြုခြင်း။
လူသစ် ချာတိတ်လေး။
မင်းလိုဖြစ်ခဲ့တယ်။
requires a largeness of spirit
ကိုယ် အံမကျသေးတဲ့ စိတ်ဓာတ်ရဲ့ ကြီးမားမှု
from those who love you;
အကူကိုလက်ခံခြင်း၊
စွန့်မပြေးပါဘူး
of the "Drink Me" bottle,
အတင်းမျိုချလိုက်ပြီး
ဘွားကနဲပေါ်လာ
when wrestled round with both hands.
ဖက်နဲ့ အတင်းလှည့်မှပဲ ပွင့်တော့တယ်။
all this growing small:
ဒီ သေးသေးလေး မွေးခြင်းအားလုံးမှာ၊
မင်းရဲ့အိပ်စက်ခြင်း၊
မင်းရဲ့အရပ်။
shrinking woman
လျှောလုပ်နေတာထက်ပိုတဲ့
serene, making do with less.
မိန်းမပါ။
space glimmers,
ကွက်လပ်တွေ ခပ်မှိန်မှိန်လင်းလက်ကာ
of those accustomed
ခေါ်လိမ့်မယ့်
နောက်က နေရာတစ်ခုပါ။
နေရာတစ်ခုပါ။
ကျွန်ပြု၊ ဖုံးလွှမ်းခံထားခဲ့တဲ့
in the provocation of a button,
လက်မောင်းတစ်ဘက်က
while negotiating the dark.
ချိန်ညှိနေတဲ့ လုပ်ရပ်တစ်ခုပါ။
စွမ်းဆောင်မှုတွေကို
in an intimate, fierce discipline,
မဆုတ်မနစ်တဲ့ သိမှုရဲ့ သစ္စာတရားထဲမှာ
ဘယ်သူ သံသယပွားလိမ့်မလဲ။
စွမ်းအားက ဒီမှာလေ။
who exert stupendous effort
လုပ်ရပ်မှာ အားသွန်ကြိုးပမ်းတဲ့
ကျွန်မရဲ့ အသံတိုးညှင်းပြီး
မျက်နှာတိုင်းနဲ့ ဖုံးကွယ်ထားတယ်။
in growing small,
အလွန်တရာ ကြီးမားမှုလိုတယ်၊
စိတ်ပိုင်းဖြတ်လိုက်ပါ။
"On Donating My Brain to Science."
လှူဒါန်းခြင်း" ပါ။
reassuring religious people.
နေတဲ့ စာမျက်နှာတွေကို ကျော်လိုက်ပါ။
kidneys, corneas, liver, lungs,
ကျောက်ကပ် မျက်ကြည်လွှာ အသည်း၊
အကြော၊ ဘာဖြစ်ဖြစ်လေ။
imagined its unique value in research,
တန်ဖိုးရှိတာ ဘယ်တော့မှ မတွေးတာ အဆန်းပဲ။
they're not quite sure I have.
ဖြစ်လောက်တယ်ဆိုတာ သူတို့ သိပ်မသေချာဘူး။
spread me on your slides.
မင်းဘေးတွေမှာ ဖြန့်ထားလိုက်။
squint through your lens.
ကိုယ့်ဆီက ယူလိုက်၊ သင်လိုက်၊ ဖတ်လိုက်။
သိအောင်လုပ်ပါ။
harvest me, track the clues.
ဆွတ်ခူးသွား၊ သဲလွန်စတွေနောက်လိုက်ပါ။
တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်လေ။
ဦးနှောက်ကောင်း တစ်ခုပါ။
smear me on your slides,
မင်းရဲ့ ဆလိုက်တွေမှာ တင်ကြည့်လိုက်။
ခွက်တစ်ခုလို့ မော့ချလိုက်ပါ။
I want to be used
အသုံးချခံချင်တာပါ၊
up.
ဖြတ်သန်းဖို့ တစ်ခုတည်းသော
snails, jellyfish, worms --
ရေခူတွေ၊ တီတောင်တွေဟာ
from our most lucent selves.
အနီအောက် ရောင်ခြည်ကို ထုတ်လွှင့်တယ်။
to show our true colors.
ဇီဝအလင်း လိုပါတယ်။
ပုံကို ပျက်သွားစေနိုင်တယ်။
ကွေးလိုက်တဲ့အခါ
can act as telescopes,
မှန်ပြောင်းလို လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။
of star systems to faint arcs --
တွေက စက်ဝန်းပြတ်တွေ မှိန်ဖို့
through a glass of wine.
တွေကို ရှုကြည့် သလိုမျိုး။
ယှက်ဖွဲ့ လိုက်တယ်။
သရုပ်ဆောင်နသေလို၊
အရူးအမူး ဖြစ်နေသလို၊
spied out by the Hubble,
Turner ပတ္တုစတွေအတွက်
ရန်စတဲ့ အကြည့်မပါပဲ
every pedestrian walk-on stare.
even standing, is illogical --
ရပ်နေရင်တောင်မှာ ယုတ္တိမဲ့တယ်လေ။
is not al dente anymore.
မာမာချာချာမှ မဟုတ်တော့တာ။
လွန်ကဲခြင်းရဲ့ သတ္တဝါ၊
beautiful but boring,
ပြီးတော့ ရုပ်လှလှ အပေါစား
has never been my strong point.
ကိုယ့်ရဲ့ အားသာချက် တစ်ခါမှ မဖြစ်ဖူးဘူး။
the most direct route through
အချိန် ဘာမှမရှိတဲ့
သို့မဟုတ် တွေ့တဲ့နေရာက
ဖြစ်ပုံရတယ်။
mind how you turn:
ဘယ်လို့လှည့်မလဲဆိုတာကို အာရုံပြု၊
ပြုတ်ကျစေနိုင်တယ်လေ။
လမ်းပြတာကို အချိန်ယူပါ၊
in an empty theater.
အခေါ် တစ်လုံးတည်းသော မီးလုံးပါ။
ဆုံတွေ့ဖို့ နိူးထခြင်း၊
နောက်ဆုံး ရုန်းကန်မှုပါ။
to beckon the darkness in
ကျန်တာကို
to see both Self and Other
ဗီဇရဲ့ တောက်ပတဲ့ စွန်းထင်းမှုနဲ့
of original sin:
နစ်ခုလုံးမြင်ရတဲ့ နောက်ဆုံး မှန်ဘီလူးပါ၊
in the garden's dark.
တစက်စက်ကျနေဆဲ၊
on the slick slate slabs,
ကျောက်ပြားတွေပေါ်မှာ သတိထားပါ။
ရှူသွင်းရင်းပေါ့။
lands in the vestibule like a grenade,
သတင်းစာ မကျခင်လေး
blinks and glares awake.
မလင်းခင်၊ စူးဝါးတဲ့အလင်း မနိုးခင်ပေါ့။
to manhood now --
not distant but apart --
ကွဲကွာနေတယ်။
မှေးစက်ခိုက်
အိပ်မက်မက်ရင်းပေါ့။
မြေညိုရောင်ကို စတင် မှုန်ဝါးလိုက်တယ်
တမ်းချင်းပါ။
မီးခိုးရောင်ဆီကိုပေါ့၊
အရိပ်တွေ၊
nights, gaudy noons.
လင်းလွန်းတဲ့ မွန်းတည့်တွေ၊
ဆဲရေးခြင်းတွေ
ဒီနာရီက ရှိခဲ့တယ်။
တန်ဘိုးကြီးမားပါတယ်။
grieve too long a while,
ကြာကြာကြီးကို ကြေကွဲကြတယ်၊
အမှတ်ရကြပါစေ၊
ABOUT THE SPEAKER
Robin Morgan - Poet and activistThe former editor-in-chief of Ms., Robin Morgan published the classic "Sisterhood Is Powerful" anthologies.
Why you should listen
Poet, author, editor and activist Robin Morgan has published more than 20 books, including the Sisterhood Is Powerful anthologies, the best-selling The Demon Lover: The Roots of Terrorism, and six books of poetry. The recipient of the National Endowment for the Arts Prize (Poetry) and other honors, and the former editor-in-chief of Ms., she cofounded (with Simone de Beauvoir) the Sisterhood Is Global Institute and cofounded (with Jane Fonda and Gloria Steinem) the Women's Media Center.
She hosts Women's Media Center Live with Robin Morgan, a nationally syndicated radio program with a global audience on iTunes and www.WMCLive.com. Her just-finished book, Dark Matter: New Poems, is due out in 2016.
Robin Morgan | Speaker | TED.com