ABOUT THE SPEAKER
Robin Morgan - Poet and activist
The former editor-in-chief of Ms., Robin Morgan published the classic "Sisterhood Is Powerful" anthologies.

Why you should listen

Poet, author, editor and activist Robin Morgan has published more than 20 books, including the Sisterhood Is Powerful anthologies, the best-selling The Demon Lover: The Roots of Terrorism, and six books of poetry. The recipient of the National Endowment for the Arts Prize (Poetry) and other honors, and the former editor-in-chief of Ms., she cofounded (with Simone de Beauvoir) the Sisterhood Is Global Institute and cofounded (with Jane Fonda and Gloria Steinem) the Women's Media Center.

She hosts Women's Media Center Live with Robin Morgan, a nationally syndicated radio program with a global audience on iTunes and www.WMCLive.com. Her just-finished book, Dark Matter: New Poems, is due out in 2016.

More profile about the speaker
Robin Morgan | Speaker | TED.com
TEDWomen 2015

Robin Morgan: 4 powerful poems about Parkinson's and growing older

Robin Morgan: ပါကင်ဆန်ရောဂါ နှင့် အိုမင်းလာတဲ့အကြောင်း အစွမ်းထက်တဲ့ ကဗျာ ၄ ပုဒ်။

Filmed:
1,079,331 views

ကဗျာဆရာမ Robin Morgan ဟာ သူမကိုယ်တိုင် ပါကင်ဆန်ရောဂါရရှိပြီလို့ သိလိုက်ရချိန်မှာ သူမရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို တိတ်ဆိတ်ပြီး စွမ်းအားထက်လှတဲ့ ဒီကဗျာ လေးပုဒ်အဖြစ် အနှစ်ချုပ်လိုက်ပါတယ်။ အသက်ကြီးရင့်ခြင်း၊ ဆုံးရှုံးမှုကို အလေးအနက် ဆင်ခြင်ရင်း၊ နောက်ပြီးတော့ သိမှတ်ခြင်းရဲ့ ရိုးရှင်းတဲ့စွမ်းအားပါ။
- Poet and activist
The former editor-in-chief of Ms., Robin Morgan published the classic "Sisterhood Is Powerful" anthologies. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
When I was only three or four,
0
817
2444
ကျွန်မ သုံး-လေးနှစ်လောက်ပဲ
ရှိသေးတဲ့ အရွယ်မှာ
00:15
I fell in love with poetry,
1
3285
2468
ကဗျာစာပေနဲ့ ချစ်ကြိုက်မိတယ်၊
00:17
with the rhythms
and the music of language;
2
5777
3111
ကာရံတွေ ဂီတဘာသာစကားတွေပါတဲ့
00:20
with the power of metaphor and of imagery,
3
8912
3643
တင်စားချက်နဲ့ ရုပ်ပုံတွေရဲ့
စွမ်းအားနဲ့ပေါ့။
00:24
poetry being the essence
of communication --
4
12579
2762
ကဗျာစာပေဟာ ဆက်သွယ်ရေး၊
အနှစ်သာရ ဖြစ်နေလို့လေ။
00:27
the discipline, the distillation.
5
15365
2707
ကျင့်ဝတ်၊ အနှစ်ချုပ်ပေါ့။
00:30
And all these years later,
the poems I'll read today
6
18999
2962
ဒီနှစ်ပိုင်းတွေနောက် ဒီနေ့
ကျွန်မရွတ်မယ့် ကဗျာတွေကတော့
00:33
are from my just-finished
seventh book of poetry.
7
21985
3301
မကြာခင်ကပဲ ရေးပြီးခဲ့တဲ့ ကျွန်မရဲ့
သတ္တမမြောက် ကဗျာစာအုပ်ထဲကပါ။
00:38
Well, five years ago, I was diagnosed
with Parkinson's disease.
8
26199
4127
ကောင်းပြီ၊ လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်က
ကျွန်မမှာ ပါကင်ဆန်ရောဂါ ပေါ်ခဲ့တယ်။
00:42
Though there's no cure yet,
9
30874
1920
ကုသဆေး မရှိသေးပေမဲ့လည်း
00:44
advances in treatment
are really impressive.
10
32818
2786
ကုသမှုမှာ တိုးတက်မှုတွေကတော့
အထင်ကြီးလောက် စရာပါ။
00:47
But you can imagine
that I was appalled to learn
11
35985
2990
ဒါပေမဲ့ အမျိုးသမီးတွေ
သုသေသန စစ်ဆေးချက်တွေမှာ
00:50
that women are largely
left out of research trials,
12
38999
4494
ချန်လှပ်ခံရတယ် ဆိုတာသိတော့
ကျွန်မ ချောက်ခြားသွားတာ မှန်းလို့ရပါတယ်။
00:55
despite gender-specific
medical findings having demonstrated
13
43517
3521
လိင်သတ်မှတ်ချက် ဆေးပညာတွေ့ရှိမှု
တွေက ပြထားတဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ
00:59
that we are not actually just small men --
14
47062
2659
မတူညီတဲ့ မျိုးပွားစနစ်တွေ ရှိနေတဲ့
01:01
(Laughter)
15
49746
2096
(ရယ်သံများ)
01:03
who happen to have
different reproductive systems.
16
51866
3252
တကယ့်ကို လူသေးသေးလေးတွေ
မဟုတ်ဘူးဆိုတာတောင်....
01:07
Gender-specific medicine
is good for men, too.
17
55142
2829
လိင်ဆိုင်ရာ အထူးဆေးဝါးဟာ အမျိုးသားတွေ
အတွက်လည်း ကောင်းပါတယ်။
01:10
But you bring to a crisis
the person you already are,
18
58325
4753
ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ဖြစ်ပြီးသား ပုဂ္ဂိုလ်ကို
အကြပ်အတည်း ဖြစ်စေပါတယ်။
01:15
including the, yes, momentum
that you've learned to invoke
19
63102
3873
ဟုတ်ကဲ့ အပါအဝင် သင်ပါဝင်တဲ့
ပြင်းပြတဲ့ စောင့်ရှောက်ခြင်း နဲ့
01:18
through passionate caring
and through action,
20
66999
3309
လုပ်ဆောင်မှု နှစ်ခုစလုံး ကနေ
သင်ယူထားတဲ့ အဟုန်ဟာ
01:22
both of which require
but also create energy.
21
70332
4368
စွမ်းအင်နဲ့ စွမ်းအင်ဖန်တီးမှု လိုအပ်ပါတယ်။
01:27
So as an activist, I began working
with the Parkinson's Disease Foundation --
22
75470
4286
ဒီတော့ လှုပ်ရှားသူတစ်ယောက်အနေနဲ့
Parkinson's Disease Foundation
01:31
that's pdf.org --
23
79780
2181
(pdf.org) စပြီးတွဲလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
01:33
to create a major initiative to put women
on the Parkinson's disease map.
24
81985
6739
အမျိုးသမီးတွေကို ပါကင်ဆန်ရောဂါ မြေပုံမှာ
တင်ဖို့ ပဏမခြေလှမ်းတွေ ဖန်တီးဖို့ပါ။
01:41
And as a poet, I began working
with this subject matter,
25
89819
3225
ကဗျာဆရာတစ်ယောက် အနေနဲ့ ဒီကိစ္စနဲ့
ဆိုင်တာတွေ စလုပ်ခဲ့တယ်၊
01:45
finding it tragic, hilarious,
sometimes even joyful.
26
93068
4724
ဝမ်းနည်းဖွယ်၊ ရွှင်မြူးဖွယ် တစ်ခါတစ်လေ
ပီတိဖြစ်ဖွယ်လို့ ထင်မြင်ရင်းပေါ့။
01:50
I do not feel diminished by Parkinson's;
27
98136
2587
ပါကင်ဆန်ရောဂါကြောင့် ဆုတ်ယုတ်
သွားတယ်လို့ မခံစားရပဲ
01:52
I feel distilled by it,
28
100747
2625
ဒါကြောင့် သန့်စင်သွားတယ်လို့ ခံစားရပြီး
01:55
and I actually very much
like the woman I'm distilling into.
29
103396
4438
တကယ်ကို သန့်စင်နေတဲ့ မိန်းမနဲ့
အရမ်းတူလာပါတယ်။
02:01
"No Signs of Struggle"
30
109528
1901
"ရုန်းကန်ခြင်း လက္ခဏာတွေ မဟုတ်"
02:04
Growing small requires enormity of will:
31
112569
4050
နည်းနည်းလေး ကြီးထွားလာဖို့
ဆန္ဒကြီးကြီးမားမား လိုပါတယ်။
02:08
just sitting still
in the doctor's waiting room
32
116643
2588
ဆရာဝန်ရဲ့ စောင့်ဆိုင်းခန်းမှာ
ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်ရင်း
02:11
watching the future shuffle in and out,
33
119255
3586
အနာဂတ်က ဝင်လိုက်၊ ထွက်လိုက်နဲ့
ရှပ်တိုက်တာကို စောင့်ကြည့်ရင်း
02:14
watching it stoop; stare at you
34
122865
2743
ငုံ့လျှိုးတာကို စောင့်ကြည့်ရင်း
မင်းက မကြည့်မိအောင်
02:17
while you try not to look.
35
125632
1962
ကြိုးစားတုန်း မင်းကို စိုက်ကြည့်တယ်။
02:20
Rare is an exchange:
36
128213
1643
ရှားပါးမှုဟာ အတုံ့အလှယ် တစ်ခု။
02:21
a smile of brief, wry recognition.
37
129880
3143
တိုတောင်းတဲ့အပြုံးတစ်ချက်၊
ခနဲ့တဲ့တဲ့ အသိအမှတ်ပြုခြင်း။
02:25
You are the new kid on the block.
38
133917
1799
မင်းဟာ ရပ်ကွက်ထဲက
လူသစ် ချာတိတ်လေး။
02:28
Everyone here was you once.
39
136192
2160
ဒီမှာရှိသူတိုင်း တစ်ခါက
မင်းလိုဖြစ်ခဲ့တယ်။
02:30
You are still learning that growing small
requires a largeness of spirit
40
138791
4207
သေးသေးလေး မွေးရတာဟာ
ကိုယ် အံမကျသေးတဲ့ စိတ်ဓာတ်ရဲ့ ကြီးမားမှု
02:35
you can't fit into yet:
41
143022
2459
လိုတယ်ဆိုတာ သင်ယူနေတုန်းပါ။
02:37
acceptance of irritating help
from those who love you;
42
145505
3949
ကိုယ့်ကိုချစ်တဲ့ သူတွေဆီက စိတ်တိုစရာ
အကူကိုလက်ခံခြင်း၊
02:41
giving way and over, but not up.
43
149478
3084
ဖွင့်ဟပြီး ယုံကြည်မှုပေးတယ်၊
စွန့်မပြေးပါဘူး
02:45
You've swallowed hard the contents
of the "Drink Me" bottle,
44
153494
3228
"သောက်ပါ" ပုလင်းမှာပါတာကို
အတင်းမျိုချလိုက်ပြီး
02:48
and felt yourself shrink.
45
156746
2185
နောက်တွန့်မိတယ်လို့ ခံစားရတယ်။
02:51
Now, familiar furniture looms,
46
159576
2743
ကဲ မြင်ဖူးနေကျ ပရိဘောတွေ
ဘွားကနဲပေါ်လာ
02:54
floors tilt, and doorknobs yield only
when wrestled round with both hands.
47
162343
4786
ကြမ်းပြင်တွေက ယိမ်း၊ တံခါးဘုက လက်နှစ်
ဖက်နဲ့ အတင်းလှည့်မှပဲ ပွင့်တော့တယ်။
02:59
It demands colossal patience,
all this growing small:
48
167685
4870
ဒါက သည်းခံမှု အကြီးကြီးတောင်းဆိုတယ်၊
ဒီ သေးသေးလေး မွေးခြင်းအားလုံးမှာ၊
03:04
your diminished sleep at night,
49
172579
1896
ညမှာ ဆုတ်ယုတ်နေတဲ့
မင်းရဲ့အိပ်စက်ခြင်း၊
03:06
your handwriting, your voice, your height.
50
174499
3429
မင်းရဲ့လက်ရေး၊ မင်းရဲ့ အသံ၊
မင်းရဲ့အရပ်။
03:10
You are more the incredible
shrinking woman
51
178668
3225
မင်းဟာ ဗုဒ္ဓဝါဒ နက်နဲ့မှု ငြိမ်းချမ်းမှု၊
လျှောလုပ်နေတာထက်ပိုတဲ့
03:13
than the Buddhist mystic,
serene, making do with less.
52
181917
3923
မယုံနိုင်အောင် ကျုံ့လာနေတဲ့
မိန်းမပါ။
03:17
Less is not always more.
53
185864
2781
လျော့နည်းတာဟာ အမြဲ မပိုပါဘူး။
03:21
Yet in this emptying space,
space glimmers,
54
189560
4580
ဒါပေမဲ့ ဒီဗလာကျင်းလာနေတဲ့ နေရာလပ်မှာ
ကွက်လပ်တွေ ခပ်မှိန်မှိန်လင်းလက်ကာ
03:26
becoming visible.
55
194164
1634
ထင်ရှားလာနေတယ်လေ။
03:28
Here is a place behind the eyes
of those accustomed
56
196115
3359
ဒီမှာက ဆုတ်ယုတ်မှုလို့ တစ်ချို့
ခေါ်လိမ့်မယ့်
03:31
by what some would call diminishment.
57
199498
3269
ကျင့်သားပါနေတဲ့ မျက်လုံးတွေ
နောက်က နေရာတစ်ခုပါ။
03:35
It is a place of merciless poetry,
58
203468
3675
ဒါဟာ အကြင်နာမဲ့တဲ့ ကဗျာစာပေရဲ့
နေရာတစ်ခုပါ။
03:39
a gift of presence previously ignored,
59
207167
3319
နေ့စဉ်ရှုပ်ပွမှုထဲမှာ အရင်က မသိကျိုး
ကျွန်ပြု၊ ဖုံးလွှမ်းခံထားခဲ့တဲ့
03:42
drowned in the daily clutter.
60
210510
2069
တည်ရှိခြင်းရဲ့ လက်ဆောင်တစ်ခုပါ။
03:45
Here every gesture needs intention,
61
213357
3081
ဒီမှာ ရည်မှန်းချက်လိုတဲ့ အမူအရာတိုင်းဟာ
03:48
is alive with consciousness.
62
216462
2006
သိစိတ်နဲ့ အတူ နိုးကြားနေပါတယ်။
03:50
Nothing is automatic.
63
218886
1460
ဘာမှ အလိုအလျောက် မဟုတ်ပါဘူး။
03:53
You can spot it
in the provocation of a button,
64
221192
3469
ခလုတ်တစ်ခုရဲ့ ဆွပေးခြင်းထဲက
လက်မောင်းတစ်ဘက်က
03:56
an arm poking at a sleeve,
65
224685
2213
အကျင်္ီလက်တစ်ခုကို ဆွပေးနေပါတယ်။
03:58
a balancing act at a night-time curb
while negotiating the dark.
66
226922
4349
အမေှာင်ကို ညှိနှိုင်းရင်း ညအကန့်မှာ
ချိန်ညှိနေတဲ့ လုပ်ရပ်တစ်ခုပါ။
04:04
Feats of such modest valor,
67
232133
3034
ဒီလို ရိုးကုပ်တဲ့ သတ္တိရဲ့
စွမ်းဆောင်မှုတွေကို
04:07
who would suspect them to be exercises
in an intimate, fierce discipline,
68
235191
5304
ရင်းနှီး၊ ခက်ထန်တဲ့ စည်းမျဉ်း၊
မဆုတ်မနစ်တဲ့ သိမှုရဲ့ သစ္စာတရားထဲမှာ
04:12
a metaphysics of being relentlessly aware?
69
240519
3301
အလေ့အကျင့်တွေဖြစ်ဖို့ ဒါတွေကို
ဘယ်သူ သံသယပွားလိမ့်မလဲ။
04:16
Such understated power here,
70
244667
2785
ဒီလို လျှော့တွက်ထားတဲ့
စွမ်းအားက ဒီမှာလေ။
04:19
in these tottering dancers
who exert stupendous effort
71
247476
4288
အများစုက အရေးမပါဘူးလို့ မြင်တဲ့
လုပ်ရပ်မှာ အားသွန်ကြိုးပမ်းတဲ့
04:23
on tasks most view as insignificant.
72
251788
3086
ယိမ်းယိုင်နေတဲ့ ကချေသည်တွေဆီမှာ။
04:27
Such quiet beauty here, in these,
73
255572
3341
ဒီလို တိတ်ဆိတ် လှပမှုက ဒီမှာ
ကျွန်မရဲ့ အသံတိုးညှင်းပြီး
04:30
my soft-voiced, stiff-limbed people;
74
258937
4273
မာတောင့်တဲ​့ ခြေဆံ၊လက်ဆံနဲ့ လူတွေမှာ။
04:35
such resolve masked by each placid face.
75
263234
3698
ဒီလို ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ တည်ငြိမ်တဲ့
မျက်နှာတိုင်းနဲ့ ဖုံးကွယ်ထားတယ်။
04:39
There is immensity required
in growing small,
76
267937
4593
သေးသေးလေး မွေးမြူရာမှာ
အလွန်တရာ ကြီးမားမှုလိုတယ်၊
04:44
so bent on such unbending grace.
77
272554
3011
ဒီတော့ ဒီလို အလျှော့မပေးတဲ့ ကျက်သရေကို
စိတ်ပိုင်းဖြတ်လိုက်ပါ။
04:48
(Applause)
78
276020
6299
(လက်ခုပ်သံများ)
04:54
Thank you.
79
282343
1578
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
04:55
This one is called
"On Donating My Brain to Science."
80
283945
3183
ဒါကတော့ "ဦးနှောက်ကို သိပ္ပံပညာသို့
လှူဒါန်းခြင်း" ပါ။
04:59
(Laughter)
81
287152
1192
ရယ်သံများ)
05:01
Not a problem.
82
289058
1196
ပြဿနာ မရှိဘူး။
05:03
Skip over all the pages
reassuring religious people.
83
291349
3513
ဘာသာရေးသမားတွေကို စိတ်ချဖို့ အားပေး
နေတဲ့ စာမျက်နှာတွေကို ကျော်လိုက်ပါ။
05:07
Already a universal donor:
kidneys, corneas, liver, lungs,
84
295280
3756
အကြွင်းမဲ့ အလှူရှင် ဖြစ်နှင့်ပြီ၊
ကျောက်ကပ် မျက်ကြည်လွှာ အသည်း၊
05:11
tissue, heart, veins, whatever.
85
299060
2222
အဆုတ်၊ တစ်ရှူး၊ နှလုံး၊
အကြော၊ ဘာဖြစ်ဖြစ်လေ။
05:14
Odd that the modest brain never
imagined its unique value in research,
86
302097
5478
သာမန်ဦးနှောက်က လေ့လာရာတွင်
တန်ဖိုးရှိတာ ဘယ်တော့မှ မတွေးတာ အဆန်းပဲ။
05:19
maybe saving someone else from what it is
they're not quite sure I have.
87
307599
4314
အခြားသူကို အဲဒါကနေ ကယ်နေတာ
ဖြစ်လောက်တယ်ဆိုတာ သူတို့ သိပ်မသေချာဘူး။
05:23
Flattering, that.
88
311937
1233
မျက်နှာချိုသွေးနေတာပေါ့။
05:25
So fill in the forms,
89
313673
2145
ဒီတော့ ပုံစံတွေဖြည့်လိုက်၊
05:27
drill through the answers,
90
315842
1859
အဖြေတွေကနေ အသားကျအောင် သင်ပေး၊
05:29
trill out a blithe spirit.
91
317725
1963
ပေါ့ပါးတဲ့ စိတ်ဝိဉာဉ်ကို မြည်ကြူးလိုက်ပါ။
05:32
And slice me, dice me,
spread me on your slides.
92
320021
3979
ပြီး ကိုယ့်ကို လှီးလိုက်၊ ခုတ်လိုက်
မင်းဘေးတွေမှာ ဖြန့်ထားလိုက်။
05:36
Find what I'm trying to tell you.
93
324703
1963
ကိုယ်မင်းကို ကြိုးစားပြောနေတာ ရှာလိုက်၊
05:38
Earn me, learn me, scan me,
squint through your lens.
94
326994
4997
မင်းရဲ့ မှန်ဘီလူးတွေကနေ မှေးပြီး
ကိုယ့်ဆီက ယူလိုက်၊ သင်လိုက်၊ ဖတ်လိုက်။
05:44
Uncover what I'd hint at if I could.
95
332015
2679
တတ်နိုင်ရင် ကိုယ် အရိပ်အမြွက်ပြမယ့်ဟာကို
သိအောင်လုပ်ပါ။
05:46
Be my guest, do your best,
harvest me, track the clues.
96
334718
4464
ရပါတယ်၊ အကောင်းဆုံးလုပ်၊ ကိုယ့်ဆီက
ဆွတ်ခူးသွား၊ သဲလွန်စတွေနောက်လိုက်ပါ။
05:51
This was a good brain while alive.
97
339206
2474
အသက်ရှင်တုန်းတော့ ဦးနှောက်ကောင်း
တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်လေ။
05:53
This was a brain that paid its dues.
98
341704
2356
ထိုက်သင့်တာ ပေးဆပ်ခဲ့တဲ့
ဦးနှောက်ကောင်း တစ်ခုပါ။
05:56
So slice me, dice me,
smear me on your slides,
99
344084
4891
ဒီတော့ ကိုယ့်ကို လှီးလိုက်၊ ခုတ်လိုက်
မင်းရဲ့ ဆလိုက်တွေမှာ တင်ကြည့်လိုက်။
06:00
stain me, explain me, drain me like a cup.
100
348999
3521
ကိုယ့်ကို အရောင်ဆိုးလိုက်၊ ရှင်းပြလိုက်၊
ခွက်တစ်ခုလို့ မော့ချလိုက်ပါ။
06:04
Share me, hear me:
101
352544
2076
ကိုယ့်ကို ဝေမျှလိုက်၊ ကြားနာလိုက်ပေါ့။
06:06
I want to be used
I want to be used
102
354644
2600
ကိုယ်က အသုံးချခံချင်တာပါ၊
အသုံးချခံချင်တာပါ၊
06:09
I want to be used
up.
103
357268
2046
ကိုယ့်ကို အသုံးချပစ် စေချင်တယ်။
06:12
(Applause)
104
360395
2538
(လက်ခုပ်သံများ)
06:19
(Applause ends)
105
367435
1825
(လက်ခုပ်သံများ စဲသွားသည်)
06:21
And this one's called "The Ghost Light."
106
369669
2862
ဒါကတော့ "တစ္ဆေ အလင်း" လို့ခေါ်ပါတယ်။
06:26
Lit from within is the sole secure way
107
374229
3550
အတွင်းက အလင်းဟာ အမှောင်ကို
ဖြတ်သန်းဖို့ တစ်ခုတည်းသော
06:29
to traverse dark matter.
108
377803
1994
စိတ်ချရတဲ့ နည်းလမ်းပါ။
06:32
Some life forms -- certain mushrooms,
snails, jellyfish, worms --
109
380424
4997
တစ်ချို့ သက်ရှိပုံစံတွေ မှိုတွေ၊ ခရုတွေ၊
ရေခူတွေ၊ တီတောင်တွေဟာ
06:37
glow bioluminescent,
110
385445
2272
ဇီဝအလင်းနဲ့ တောက်ပကြတယ်၊
06:39
and people as well;
111
387741
1769
လူတွေလည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ၊
06:41
we emit infra-red light
from our most lucent selves.
112
389534
4252
အတောက်ပဆုံး အတ္တတွေကနေ
အနီအောက် ရောင်ခြည်ကို ထုတ်လွှင့်တယ်။
06:46
Our tragedy is we can't see it.
113
394676
2926
ဒါကို မမြင်နိုင်တာက အဖြစ်ဆိုးပါ။
06:50
We see by reflecting.
114
398406
1852
ရောင်ပြန်ဟပ်တာနဲ့ မြင်ကြရတယ်လေ။
06:52
We need biofluorescence
to show our true colors.
115
400972
3729
ကိုယ်တို့ရဲ့ အရောင်အစစ်တွေကို ပြသဖို့
ဇီဝအလင်း လိုပါတယ်။
06:57
External illumination can distort, though.
116
405400
3103
ဒါပေမဲ့ ပြင်ပက အလင်းရောင်ဟာ
ပုံကို ပျက်သွားစေနိုင်တယ်။
07:00
When gravity bends light,
117
408527
2002
ကမ္ဘာမြေဆွဲအားက အလင်းကို
ကွေးလိုက်တဲ့အခါ
07:02
huge galaxy clusters
can act as telescopes,
118
410553
3609
ကြီးမားတဲ့ ဂလက်စီ အခိုင်တွေက အဝေးကြည့်
မှန်ပြောင်းလို လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။
07:06
elongating background images
of star systems to faint arcs --
119
414186
5177
ရှည်မျောမျော ကြယ်စနစ်တွေရဲ့နောက်ခံပုံ
တွေက စက်ဝန်းပြတ်တွေ မှိန်ဖို့
07:11
a lensing effect
120
419387
1154
ရုပ်ရှင်ရိုက်ခြင်း ရသဝိုင်ခွက်တစ်ခုကနေ
07:12
like viewing distant street lamps
through a glass of wine.
121
420565
3943
အဝေးက လမ်းမီးတိုင်
တွေကို ရှုကြည့် သလိုမျိုး။
07:17
A glass of wine or two now makes me weave
122
425535
2707
အခု ဝိုင် တစ်ခွက်၊ နှစ်ခွက်က ကိုယ့်ကို
ယှက်ဖွဲ့ လိုက်တယ်။
07:20
as if acting the drunkard's part;
123
428266
2862
အမူးသမား အခန်းကို
သရုပ်ဆောင်နသေလို၊
07:23
as if, besotted with unrequited love
124
431152
3346
အတုံ့အလှည့်မရှိတဲ့ ချစ်မေတ္တာကို
အရူးအမူး ဖြစ်နေသလို၊
07:26
for the dynamic Turner canvasses
spied out by the Hubble,
125
434522
4085
Hubble မြင်မိသွားတဲ့ တောင့်တင်းတဲ့
Turner ပတ္တုစတွေအတွက်
07:30
I could lurch down a city street set
126
438631
2281
လမ်းသွားလမ်းလာ တစ်ယောက်ရဲ့
ရန်စတဲ့ အကြည့်မပါပဲ
07:32
without provoking
every pedestrian walk-on stare.
127
440936
3919
မြို့ရဲ့လမ်းတွေပေါ် ဆင်းသက်လို့ရပါတယ်။
07:37
Stare as long as you need to.
128
445924
2000
လိုသလောက် အကြာကြီး စိုက်ကြည့်လိုက်၊
07:40
If you think about it, walking,
even standing, is illogical --
129
448442
5399
ဒီအကြောင်းတွေးရင်၊ လမ်းလျှောက်ရင်၊
ရပ်နေရင်တောင်မှာ ယုတ္တိမဲ့တယ်လေ။
07:45
such tiny things, feet! --
130
453865
1976
ဒီလို ခြေထောက်လေးတွေလေ...
07:47
(Laughter)
131
455865
1917
(ရယ်သံများ)
07:49
especially when one's body
is not al dente anymore.
132
457806
3911
အထူးသဖြင့် ကိုယ်ခန္ဓာက
မာမာချာချာမှ မဟုတ်တော့တာ။
07:53
(Laughter)
133
461741
3586
(ရယ်သံများ)
07:57
Besides, creature of extremes and excess,
134
465729
3122
ဒါ့အပြင် အစွန်းရောက်မှုတွေနဲ့
လွန်ကဲခြင်းရဲ့ သတ္တဝါ၊
08:00
I've always thought Apollo
beautiful but boring,
135
468875
3036
Apollo ဟာ ချောပေမယ့် ပျင်းစရာကြီး
ပြီးတော့ ရုပ်လှလှ အပေါစား
08:03
and a bit of a dumb blonde.
136
471935
1984
ဆန်တယ်လို့ အမြဲတွေးမိဖူးတယ်။
08:06
Dionysians don't do balance.
137
474771
2977
Dionysians တွေဟာ ဟန်ချက် မညီဘူးလေ။
08:10
Balance, in other words,
has never been my strong point.
138
478923
3651
တစ်နည်းပြောရင် ဟန်ချက်ညီတာဟာ
ကိုယ့်ရဲ့ အားသာချက် တစ်ခါမှ မဖြစ်ဖူးဘူး။
08:15
But I digress.
139
483104
1168
ဒါပေမဲ့ ဘေးချော်သွားတယ်။
08:16
More and more these days,
140
484296
1215
ဒီနေ့တွေမှာ တိုးတိုးပြီး
08:17
digression seems
the most direct route through
141
485535
2998
ဘေးချော်ခြင်းဟာ နေရာ၊စိတ်၊အလှည့်၊
အချိန် ဘာမှမရှိတဲ့
08:20
from where I've lost or found myself
142
488557
2077
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပျောက်တာ
သို့မဟုတ် တွေ့တဲ့နေရာက
08:22
out of place, mind, turn, time.
143
490658
3691
တိုက်ရိုက်အကျဆုံး လမ်းကြောင်း
ဖြစ်ပုံရတယ်။
08:27
Place your foot just so,
mind how you turn:
144
495222
4336
ခြေထောက်ကို ဒီအတိုင်းပဲထား၊
ဘယ်လို့လှည့်မလဲဆိုတာကို အာရုံပြု၊
08:31
too swift a swivel can bring you down.
145
499582
2777
အရမ်းမြန်တဲ့ ဆုံလည်ဟာ
ပြုတ်ကျစေနိုင်တယ်လေ။
08:35
Take your time ushering the audience out,
146
503206
2928
ပရိတ်သတ်ကို အပြင်ထွက်ဖို့
လမ်းပြတာကို အချိန်ယူပါ၊
08:38
saying goodbye to the actors.
147
506158
2032
သရုပ်ဆောင်တွေကို နှုတ်ဆက်ရင်းပေါ့။
08:41
The ghost light
148
509048
1151
တစ္ဆေ အလင်းဟာ
08:42
is what they call the single bulb
149
510223
1786
ဇာတ်ရုံအလွတ်ထဲက ဗလာစင် အပေါ်မှာ
08:44
hanging above the bare stage
in an empty theater.
150
512033
3601
ချိတ်ဆွဲထားတဲ့ သူတို့
အခေါ် တစ်လုံးတည်းသော မီးလုံးပါ။
08:48
In the empty theater of such a night,
151
516655
2313
ဒီလို ညတစ်ညရဲ့ ဇာတ်ရုံအလွတ်ထဲမှာ
08:50
waking to meet no external radiance,
152
518992
3818
ပြင်ပက ထွန်းလင်းခြင်းမရှိတာကို
ဆုံတွေ့ဖို့ နိူးထခြင်း၊
08:54
this is the final struggle left to win,
153
522834
3192
ဒါဟာ အောင်နိုင်ဖို့ ကျန်နေတဲ့
နောက်ဆုံး ရုန်းကန်မှုပါ။
08:58
this the sole beacon
to beckon the darkness in
154
526050
3235
ဒါဟာ အမှောင်ကို လက်ယပ်ပြီး
ကျန်တာကို
09:01
and let the rest begin,
155
529309
2645
စခွင့်ပြုဖို့ နောက်ဆုံး အချက်ပြမီးပါ။
09:03
this the lens through which at last
to see both Self and Other
156
531978
4953
ဒါဟာ ပညတ်တော်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့
ဗီဇရဲ့ တောက်ပတဲ့ စွန်းထင်းမှုနဲ့
09:08
arrayed with the bright stain
of original sin:
157
536955
4620
ဆင်မြန်းထားတဲ့ အတ္တနဲ့အခ​ြား
နစ်ခုလုံးမြင်ရတဲ့ နောက်ဆုံး မှန်ဘီလူးပါ၊
09:13
lit from within.
158
541599
1452
ကိုယ်တွင်းက အလင်းပါ။
09:16
(Applause)
159
544870
6955
(လက်ခုပ်သံများ)
09:24
And this is the last one.
160
552725
1382
ဒါကတော့ နောက်ဆုံးတစ်ခုပါ။
09:26
"This Dark Hour"
161
554639
1464
" ဒီ အမှောင် နာရီ"
09:29
Late summer, 4 A.M.
162
557513
2515
နွေနှောင်းရာသီ၊ မနက် ၄ နာရီ။
09:32
The rain slows to a stop,
163
560674
2346
မိုးက ကြဲကြဲလာရင်း စဲသွားတယ်။
09:35
dripping still from the broad leaves
164
563044
2248
ပန်းခြံရဲ့ အမှောင်ထဲက မမြင်ရတဲ့ အပြာရောင်
09:37
of blue hostas unseen
in the garden's dark.
165
565316
3187
ဆေးကျော်ကြီး အရွက်ဖားဖားတွေကနေ
တစက်စက်ကျနေဆဲ၊
09:41
Barefoot, careful
on the slick slate slabs,
166
569259
3694
ခြေဗလာ ချောကျိတဲ့ သင်ပုန်း
ကျောက်ပြားတွေပ​ေါ်မှာ သတိထားပါ။
09:44
I need no light, I know the way,
167
572977
3283
အလင်းရောင် မလို၊ လမ်းကို သိပါတယ်၊
09:48
stoop by the mint bed,
168
576284
1879
ပူဒီနာခင်းဘေး ငုတ်လျှိုးလို့၊
09:50
scoop a fistful of moist earth,
169
578187
2805
မြေသားအစို လက်တစ်ဆုပ်ကို ယက်ကာရယ်
09:53
then grope for a chair,
170
581016
1708
ခုံတစ်လုံး စမ်းလို့ကွယ်၊
09:54
spread a shawl, and sit,
171
582748
2654
ခြုံလွာလေး ဖြန့်ကာ ထိုင်လိုက်တယ်၊
09:57
breathing in the wet green August air.
172
585426
3758
ဝါခေါင်လလေ စိုစိမ်းစိမ်းကို
ရှူသွင်းရင်းပေါ့။
10:02
This is the small, still hour
173
590240
2990
ဒါဟာ သိပ်စောပြီး ငြိမ်နေတဲ့ နာရီပါ
10:05
before the newspaper
lands in the vestibule like a grenade,
174
593254
3814
အဝင်ဆောင်ကို လက်ပစ်ဗုံးတစ်လုံးလို
သတင်းစာ မကျခင်လေး
10:09
the phone shrills, the computer screen
blinks and glares awake.
175
597092
4571
ဖုန်းသံ မမြည်ခင်၊ ကွန်ပြူတာ ဖျတ်ကနဲ
မလင်းခင်၊ စူးဝါးတဲ့အလင်း မနိုးခင်ပေါ့။
10:14
There is this hour:
176
602643
2180
အဲဒီနာရီ ရှိပါတယ်။
10:16
poem in my head, soil in my hand:
177
604847
3976
ခေါင်းထဲမှာ ကဗျာ၊ လက်ထဲမှာ မြေသား၊
10:20
unnamable fullness.
178
608847
1946
အမည်ဖော်မရတဲ့ ပြည့်ဝမှုပါ။
10:23
This hour, when blood of my blood
179
611662
2583
ဒီနာရီ ကိုယ့်သွေးရဲ့သွေး၊
10:26
bone of bone, child grown
to manhood now --
180
614269
4032
အရိုးရဲ့အရိုး၊ ကလေးက လူကြီးဖြစ်လာတယ်။
10:30
stranger, intimate,
not distant but apart --
181
618325
5464
သူစိမ်း၊ အရင်းအချာ မဝေးပေမည့်
ကွဲကွာနေတယ်။
10:35
lies safe, off dreaming melodies
182
623813
3734
သူ့လက်မောင်းတွေထဲ အချစ်က စိတ်ချလက်ချ
မှေးစက်ခိုက်
10:39
while love sleeps, safe, in his arms.
183
627571
3529
ဘေးကင်းမှု လဲလျောင်းကာ သံစဉ်တွေကို
အိပ်မက်မက်ရင်းပေါ့။
10:43
To have come to this place,
184
631735
2605
ဒီနေရာကို ရောက်လာပြီးဖို့
10:46
lived to this moment:
185
634364
2091
တိုင်းတာမရနိုင်တဲ့ ဒီတဒင်္ဂကို၊
10:48
immeasurable lightness.
186
636479
2115
ရှင်သန်ခဲ့တယ်။
10:51
The density of black starts to blur umber.
187
639392
2921
အနက်ရောင်ရဲ့ သိပ်သည်းဆဟာ
မြေညိုရောင်ကို စတင် မှုန်ဝါးလိုက်တယ်
10:54
Tentative, a cardinal's coloratura,
188
642789
2978
မဝံ့မရဲနဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးရဲ့ ဘွဲ့သီချင်း
10:57
then the mourning dove's elegy.
189
645791
2011
ပြီးတော့ မနက်ခင်း ချိုးငှက်ရဲ့
တမ်းချင်းပါ။
11:00
Sable glimmers toward grey;
190
648390
2390
ညိုမဲမဲ မှုန်ဝါးဝါး ကနေ
မီးခိုးရောင်ဆီကိုပေါ့၊
11:02
objects emerge, trailing shadows;
191
650804
3168
ဝတ္ထုတွေ ပေါါ်လာကြ၊ တန်းလန်းကျနေတဲ့
အရိပ်တွေ၊
11:05
night ages toward day.
192
653996
1975
ညဟာ နေ့ဘက်ဆီ အိုမင်းလာတယ်၊
11:08
The city stirs.
193
656540
1466
မြို့တော်က လွန့်လူးလာတယ်။
11:10
There will be other dawns,
nights, gaudy noons.
194
658958
3900
အခြား အရုဏ်တက်တွေ၊ ညတွေ၊
လင်းလွန်းတဲ့ မွန်းတည့်တွေ၊
11:15
Likely, I'll lose my way.
195
663460
1957
ဖြစ်နိုင်စရာက ကိုယ်လမ်းပျောက်မှာပါ။
11:17
There will be stumbling, falling,
196
665860
2412
ခလုတ်တိုက် လဲကျခြင်းတွေ အမှောင်ကို
ဆဲရေးခြင်းတွေ
11:20
cursing the dark.
197
668296
1241
ရှိလာလိမ့်မယ်။
11:22
Whatever comes,
198
670490
1620
ဘာပဲ လာလာ
11:24
there was this hour when nothing mattered,
199
672134
3947
ဘာမှကို အရေးမပါတဲ့အခါ
ဒီနာရီက ရှိခဲ့တယ်။
11:28
all was unbearably dear.
200
676105
2681
အားလုံးဟာ မခံရပ်နိုင်လောက်အောင်
တန်ဘိုးကြီးမားပါတယ်။
11:31
And when I'm done with daylights,
201
679890
2226
နေ့အလင်းတွေနဲ့ ပြီးတဲ့အခါ
11:34
should those who loved me
grieve too long a while,
202
682140
4961
ကိုယ့်ကို ချစ်ခဲ့တဲ့သူတွေဟာ အတော်
ကြာကြာကြီးကို ကြေကွဲကြတယ်၊
11:39
let them remember that I had this hour --
203
687125
3229
ကိုယ့်မှာ ဒီနာရီရှိခဲ့တာကို သူတို့
အမှတ်ရကြပါစေ၊
11:42
this dark, perfect hour --
204
690378
3608
ဒီမှောင်မဲ ပြည့်စုံလှတဲ့ နာရီပေါ့။
11:46
and smile.
205
694010
1402
ပြီးတော့ ပြုံးလိုက်ပါ။
11:48
Thank you.
206
696418
1154
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
11:49
(Applause)
207
697596
6352
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Robin Morgan - Poet and activist
The former editor-in-chief of Ms., Robin Morgan published the classic "Sisterhood Is Powerful" anthologies.

Why you should listen

Poet, author, editor and activist Robin Morgan has published more than 20 books, including the Sisterhood Is Powerful anthologies, the best-selling The Demon Lover: The Roots of Terrorism, and six books of poetry. The recipient of the National Endowment for the Arts Prize (Poetry) and other honors, and the former editor-in-chief of Ms., she cofounded (with Simone de Beauvoir) the Sisterhood Is Global Institute and cofounded (with Jane Fonda and Gloria Steinem) the Women's Media Center.

She hosts Women's Media Center Live with Robin Morgan, a nationally syndicated radio program with a global audience on iTunes and www.WMCLive.com. Her just-finished book, Dark Matter: New Poems, is due out in 2016.

More profile about the speaker
Robin Morgan | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee