Jamila Raqib: The secret to effective nonviolent resistance
Jamila Raqib: အကြမ်းမဖက်ဘဲ ထိရောက်စွာ ခုခံမှုရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်။
Jamila Raqib works on pragmatic approaches to nonviolent action for activists, human rights organizations, academics and governments globally. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
since I can remember.
ကျွန်မဘဝ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ခဲ့တာပါ။
just six months after the Soviets invaded,
ကျူးကျော်ပြီး ခြောက်လအကြာမှာ မွေးခဲ့ပြီး
to understand what was happening,
လောက်အောင် ငယ်သေးတာတောင်မှ
and the fear around me.
နက်ရှိုင်းတဲ့ အသိရှိခဲ့တယ်။
on how I now think about war and conflict.
ကို တွေးပုံမှာ အဓိက သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ပြီး
have a fundamental issue at stake,
ပေါ်မှာ အခြေခံကျတဲ့ ပြဿနာရှိတဲ့အခါ
to resist and to fight back.
နည်းတစ်နည်း လိုပါတယ်။
and terrible violence is,
ဖျက်စီးပြီး ဘယ်လို ဆိုးဝါးနေနေပါ၊
ရွေးစရာအဖြစ်မြင်ရင်
with the level of violence in the world.
အဆင့်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပူပန်ကြတယ်။
that violence is morally wrong.
အဆုံးသတ်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါ။
and as effective as violence.
ကိရိယာတစ်ခု သူတို့ကို ပေးရမှာပါ။
situations around the world
ပဋိပက္ခကို စီမံဖို့ အကြမ်းမဖက်တဲ့
struggle to conduct conflict.
ဆိုတာ သင်ပေးနေတာပါ။
with Gandhi and Martin Luther King.
Martin Luther King တိုနဲ့ ဆက်စပ်ကြတယ်။
nonviolent action for thousands of years.
ကျင့်သုံးတာ နှစ်ထောင်ချီနေပါပြီ။
that we have today in this country --
ကျွန်မတို့မှာရှိတဲ့ အခွင့်အရေးအများစုက
လူတွေအနေနဲ့
with the environment --
နိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့
who fought for them
from this history,
မသင်ယူထားတာကြောင့်
is widely misunderstood.
ခုအဖြစ် အများက နားလည်မှုလွဲနေတာပါ။
of Ethiopian activists,
တစ်လောက ဆုံခဲ့ပြီး
that I hear a lot.
ပြောပြတယ်။
tried nonviolent action,
စမ်းပြီးပြီ၊
လုပ်ခဲ့တယ်။
and that was the end of that.
အဆုံးသတ်သွားခဲ့တယ်။
is equivalent to street protests
လမ်းထွက် ဆန္ဒပြတာနဲ့
way to show that people want change,
လဲချင်တာပြဖို့ နည်းကောင်းဖြစ်နိုင်ပေမဲ့
actually create change --
မဖန်တီးနိုင်ပါဘူး၊
people what they want
ပေးမှာ မဟုတ်လို့ပါ၊
by destroying an opponent,
ဖျက်စီးနိုင်တယ်
that an opponent needs to survive,
ဖော်ထုတ်၊ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့
those sources of power.
ငြင်းဆန်ရင်းနဲ့ပါ။
can neutralize the military
စစ်သားတွေကို တပ်ထဲကထွက်အောင်
အားလျော့အောင် လုပ်နိုင်တယ်။
through strikes and boycotts.
စီးပွားရေးကို နှောင့်ယှက်နိုင်တယ်။
government propaganda
that can be used to do this.
နည်းလမ်းစုံရှိပါတယ်။
of nonviolent action.
ဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။
by corrupt former military officials
ဆက်နွယ်တဲ့ အကျင့်ပျက်
to do anything about it --
တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ အင်အားမဲ့နေတယ်။
just 12 regular people,
နိုင်ငံသားအုပ်စုက၊ သူတို့မိတ်ဆွေတွေဆီ
to their friends
တင်လိုက်ကာ ဗဟိုရင်ပြင်မှာ
holding signs with a message:
ဆုံတွေ့ဖို့ ရေးလိုက်တဲ့ အထိပါ။
as protests spread throughout the country.
လိုက်တာ လနဲချီပြီး အဲဒီမှာ နေကြတယ်။
to various government buildings
ရာချီတဲ့ ကြက်ဥတွေ ပို့လိုက်တယ်။
from running for office,
တုံ့ပြန်လိုက်တယ်။
that they couldn't just keep protesting
မလုံလောက်တာ သဘောပေါက်ပြီး
the country refused to work.
အလုပ်လုပ်ဖို့ ငြင်းဆိုကြတယ်။
and schools shut their doors.
ကျောင်းတွေ ပိတ်ခဲ့ရတယ်။
blocked major roads.
အဓိကလမ်းတွေကို ပိတ်ခဲ့တယ်။
government officials,
of people using nonviolent action
ကျွန်မ စေ့ဆော်မှု
are confused about what to do with them.
မသိ စိတ်ရှုပ်သွားတာ သိနိုင်ပါတယ်။
the color of the ruling party.
အရောင်နုဲ့ ဆေးချယ်ထားတယ်။
are getting better at grabbing headlines,
သတင်းခေါင်းစီးတွေ ယူရာမှာ ပိုတော်လာတယ်
အစိတ် အပိုင်းမဟုတ်ရင်
his troops into battle
ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟာ
ဝင်ခိုင်းမှာ မဟုတ်ပါ။
nonviolent movements operate.
လှုပ်ရှားမှု အများစု ဆောင်ရွက်ပုံပါ။
as military warfare,
စစ်ရာလို သိမ်မွေ့နက်နဲပါတယ်၊
and have clear objectives,
ရှင်းလင်းတဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေ ရှိရမယ်၊
of how to achieve those objectives.
အောင်မြင်ဖို့ နည်းဗျူဟာ ရှိရပါမယ်။
over thousands of years
အရင်းအမြစ်တွေနဲ့အတူ ဖွံ့ဖြိုးခဲ့တာ
dedicated to understanding
ဒါလုပ်ဆောင်ပုံကို နားလည်ခြင်းနဲ့
is rarely systematically studied,
စနစ်တကျ လေ့လာခဲ့ကာ
in the world who are teaching it.
ဒါဇင်အနည်းငယ်ပဲ ရှိတာပါ။
approaches of dealing with conflict
ဟောင်းတွေဟာ ကျွန်မတို့ ရငိဆိုင်နေရတဲ့
challenges that we're facing.
မလုံလောက်တာ အခု ကျွန်မတို့ သိကြလို့ပါ။
in its war against ISIS.
မတိုးသာ မဆုတ်သာဖြစ်နေတာကိုပါ။
using nonviolent action.
လုပ်ရပ်နဲ့ ရင်ဆိုင်ရဲတာပါ။
in place a new public school curriculum,
တရားကို အခြေခံတဲ့ ပြည်သူ့ကျောင်း
ငြင်းဆန်လိုက်တာပါပဲ။
homeschool their children
ကလေးတွေ ဦးနှောက်ဆေးခံရတာထက်
of just one act of defiance
အာဏာဖီဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်ရဲ့
of nonviolent resistance
ခုခံမှုရဲ့ ဒါဇင်ချီတဲ့
was part of a larger strategy
လည်ပတ်ဖို့လိုတဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို
that ISIS needs to function;
နည်းဗျူဟာရဲ့ အစိတ်အပိုင်းဆိုရင်ရော။
ကျွမ်းကျင်လုပ်သားတွေ၊
to extract and refine oil;
အင်ဂျင်နီယာတွေ၊
and communications networks
ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ရက်တွေ၊
that ISIS relies on?
စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေပေါ့။
to imagine defeating ISIS
ISIS ကို အနိုင်တိုက်ဖို့
the way we think about conflict
ဒါကို ရင်ဆိုင်ရာမှာ ကိုယ်မှာရှိတဲ့
ရောက်လာပါပြီ။
nonviolent action has worked
အလုပ်ဖြစ်တယ်ဆိုတာနဲ့ ဒါကို ဘယ်လို
လုပ်နိုင်တာကို ပိုလေ့လာကြပါစို့။
systems and technologies
အဆက်မပြတ် မွမ်းမံနေတဲ့
to better meet human needs.
ကျွန်မတို့ လုပ်ကြသလိုပါပဲ။
nonviolent action
လုပ်ဆောင်မှုကို တိုးတိုးသုံးလာမယ့်
used in place of war.
လုပ်နိုင်ပါတယ်။
could then be abandoned
ပဋိပက္ခအတွက် လက်နက် တစ်ခုအဖြစ်
with weapons that are more effective.
တွေနဲ့ ဒါတွေကို အစားထိုးနိုင်ခဲ့လို့ပါ။
nonviolent struggle more powerful
ရုန်းကန်မှုကို အသစ်ဆုံး၊ ခေတ်အမီဆုံး
technologies of war.
လုပ်နိုင်ပါတယ်။
lies not in condemning violence
အကြမ်းဖက်တာကို ရှုတ်ချခြင်းမှာ မဟုတ်ပဲ
လုပ်ပစ်မှုထဲမှာပါ။
ABOUT THE SPEAKER
Jamila Raqib - PeacemakerJamila Raqib works on pragmatic approaches to nonviolent action for activists, human rights organizations, academics and governments globally.
Why you should listen
Jamila Raqib is the executive director of the Albert Einstein Institution, which promotes the study and strategic use of nonviolent action worldwide. Since 2002, she has worked closely with Dr. Gene Sharp, the world's foremost scholar on strategic nonviolent action. Together, they developed a curriculum titled Self-Liberation: A Guide to Strategic Planning for Action to End a Dictatorship or Other Oppression. The publication is intended to provide in-depth guidance for planning a strategic nonviolent struggle.
Raqib represents the Institution at a number of domestic and international forums such as the Oslo Freedom Forum and the United Nations Alliance of Civilizations. Her work centers on presenting a pragmatic approach to nonviolent action to activists, human rights organizations, academics and governments. She travels throughout the world conducting consultations and workshops for individuals and groups seeking to achieve diverse goals such as opposing dictatorship, combatting corruption, attaining political rights, economic justice, environmental protection and women's empowerment.
She holds a B.A. in Management from Simmons College in Boston, MA, and is a Research Affiliate of the Center for International Studies at Massachusetts Institute of Technology.
Jamila Raqib | Speaker | TED.com