ABOUT THE SPEAKER

Greta Thunberg - Climate activist
Greta Thunberg is a Swedish climate activist.

Why you should listen

In August 2018, Greta Thunberg started a school strike for the climate outside the Swedish Parliament that has since spread all over the world and now involves over 100,000 schoolchildren. The movement is now called Fridays For Future.

Thunberg has spoken at climate rallies in Stockholm, Helsinki, Brussels and London. In December she attended the United Nations COP24 in Katowice, Poland, where she addressed the Secretary-General and made a plenary speech that went viral and was shared many million times around the globe. In January 2019 she was invited to the World Economic Forum in Davos where her speeches again made a worldwide impact.

Thunberg tries to live a low-carbon life. Therefore she is vegan, and she doesn't fly. She has been named as one of the worlds most influential teens by TIME magazine.

More profile about the speaker
Greta Thunberg | Speaker | TED.com

TEDxStockholm

Greta Thunberg: The disarming case to act right now on climate change

Greta Thunberg: ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအပေါ် ယခုချက်ချင်း ဆောင်ရွက်ရမည့် အရေးပေါ်ကိစ္စ။

Filmed: 2018-11-24

Readability: 3.4

4,925,488 views

ဒီလက်တွေ့ဆောင်ရွက်ရန် တက်ကြွစွာနိုးဆော်မှုမှာ ၁၆နှစ်အရွယ် ရာသီဥတုအရေးလုပ်ရှားသူ ဂရဲတား ချွန်းဘက်က သြဂုတ် ၂၀၁၈မှာ ဘာကြောင့် သူမ ကျောင်းမတက်ဘဲ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုအသိကို မြှင့်တင်နိုင်ရန် ဆွီဒင်လွှတ်တော်ရှေ့မှာ သပိတ်မှောက်ဆန္ဒပြပွဲကိုစီစဥ်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ရဲ့ အာရုံစိုက်မှုကို ယူခဲ့သလဲ ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။ ''ရာသီဥတု အရေးပေါ် ပြဿနာက ဖြေရှင်းပြီးသားပါ။ ကျွန်မတို့မှာ အချက်အလက်တွေရော ဖြေရှင်းနည်းတွေရော ရှိပြီးသားပါ၊ ကျွန်မတို့ လုပ်ဖို့လိုတာက နိုးထပြီး ပြောင်းလဲဖို့ပဲ''၊ ''လို့ ဂရဲတား ချွန်းဘက် ကပြောတယ်။ '

Greta Thunberg - Climate activist
Greta Thunberg is a Swedish climate activist. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13

When I was about eight years old,

0

1341

2967

ကျွန်မ အသက် ၈နှစ်တုန်းက စပြီး

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု သို့ ကမ္ဘာကြီး
ပူနွေးလာမူဆိုတာကို စကြားခဲ့တယ်။

00:16

I first heard about something
called climate change or global warming.

1

4308

4242

00:21

Apparently, that was something
humans have created by our way of living.

2

9619

4570

ကြည့်ရတာတော့ လူတွေနေထိုင်မူ
ပုံစံကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ပုံ

00:27

I was told to turn off
the lights to save energy

3

15222

3617

ကျွန်မကို စွမ်းအင်ချွေတာဖို့
မီးတွေပိတ်ခိုင်းတယ်။

00:31

and to recycle paper to save resources.

4

19088

3371

သဘာဝအရင်းအမြစ်တွေချွေတာဖို့
စက္ကူတွေ ပြန်သုံးခိုင်းတယ်။

00:36

I remember thinking
that it was very strange

5

24268

2811

ကျွန်မ အရမ်းထူးဆန်းတယ်
လို့ထင်တာမှတ်မိသေးတယ်....

00:39

that humans, who are
an animal species among others,

6

27309

3710

သက်ရှိမျိုးစိတ်တွေကြားမှာ လူတွေက

00:43

could be capable of changing
the Earth's climate.

7

31019

4179

ကမ္ဘာ့ ရာသီဥတုကိုတောင်
ပြောင်းနိုင်တယ်ဆိုပြီး။

00:48

Because if we were,
and if it was really happening,

8

36090

3471

တကယ်သာ အဲ့တာ ဖြစ်နေတာအမှန်ဆိုရင်

00:51

we wouldn't be talking
about anything else.

9

39836

2903

ကျွန်တော်တို့တွေ တခြားကိစ္စ
တွေပြောနေတာမှာ မဟုတ်ဘူး။

00:55

As soon as you'd turn on the TV,
everything would be about that.

10

43720

4280

တီဗွီဖွင့်လိုက်တာနဲ့ တွေ့သမျှဟာတွေက
အဲ့အကြောင်းပဲဖြစ်နေမှာ။

01:00

Headlines, radio, newspapers,

11

48508

3033

သတင်းခေါင်းစီးကြီးတွေ၊ ရေဒီယို၊ သတင်းစာတွေ

01:03

you would never read or hear
about anything else,

12

51849

2841

တခြားအကြောင်းတွေ ဖတ်ရကြားရမှာ မဟုတ်ဘူး..

01:07

as if there was a world war going on.

13

55180

2539

ကမ္ဘာစစ်ဖြစ်နေသလိုပဲ နေမှာ..

01:10

But no one ever talked about it.

14

58838

2522

တကယ်က ဘယ်သူမှ ပြောမနေဘူး။

01:14

If burning fossil fuels was so bad
that it threatened our very existence,

15

62130

6024

ရုပ်ကျွင်းလောင်စာတွေသုံးတာ ဆိုးလွန်းလို့
ကျွန်တော်တို့ ဖြစ်တည်မှုကိုခြိမ်းခြောက်ရင်

01:20

how could we just continue like before?

16

68649

2629

ဘာလို့အရင်လိုပဲ ဆက်လုပ်နေကြလဲ။

01:24

Why were there no restrictions?

17

72263

2235

ဘာလို့ တားဆီးမှုတွေ မရှိတာလဲ။

01:27

Why wasn't it made illegal?

18

75030

2290

ဘာလို့ တရားမဝင်ဘူးလို့ မသတ်မှတ်တာလဲ။

01:30

To me, that did not add up.

19

78921

2970

ကျွန်မတော့ နားမလည်ဘူး။

01:34

It was too unreal.

20

82288

2009

အရမ်းကို မယုံနိုင်စရာပဲ။

01:38

So when I was 11, I became ill.

21

86401

2577

ဒါနဲ့ ကျွန်မ အသက် ၁၁နှစ်
ရောက်တော့ နေမကောင်းဖြစ်လာတယ်။

01:41

I fell into depression,

22

89250

1792

စိတ်ဓာတ် ထိုးကျတယ်။

01:43

I stopped talking,

23

91319

1294

စကားမပြောတော့ဘူး။

01:44

and I stopped eating.

24

92998

1489

စားလည်းမစားတော့ဘူး။

01:47

In two months, I lost
about 10 kilos of weight.

25

95699

3789

၂လအတွင်း ၁၀ကီလိုလောက် ဝိတ်ကျသွားတယ်။

01:52

Later on, I was diagnosed
with Asperger syndrome,

26

100889

3119

နောက်တော့ ကျွန်မမှာ Asperger syndrome

01:56

OCD and selective mutism.

27

104319

2970

OCD နဲ့ selective mutism
တွေရှိနေတာ သိရတယ်။

02:00

That basically means I only speak
when I think it's necessary -

28

108189

3571

အဓိပ္ပါယ်ကတော့ ကျွန်မ စကားပြောဖို့
လိုတယ်ထင်မှပဲ စကားပြောတယ်ဆိုတာပဲ။

02:03

now is one of those moments.

29

111760

1910

အခုက အဲ့လိုပြောဖို့ လိုအပ်တဲ့အချိန်ပဲ။

02:05

(Applause)

30

113670

3588

(လက်ခုပ်သံများ)

02:15

For those of us who are on the spectrum,

31

123908

2382

ကျွန်မတို့လို စိတ်အခြေအနေရှိသူတွေအတွက်တော့

02:18

almost everything is black or white.

32

126290

2567

အရာအားလုံးနီးပါးက အဖြူနဲ့ အမည်းပဲ။

02:21

We aren't very good at lying,

33

129564

1670

ကျွန်မတို့က လိမ်တာလည်း မတော်ဘူး။

02:23

and we usually don't enjoy
participating in this social game

34

131234

3364

လူမှုဆက်ဆံရေးကစားပွဲတွေမှာလည်း မပျော်ဘူး။

02:26

that the rest of you seem so fond of.

35

134598

2555

ကျန်တဲ့သင်တို့အားလုံး နှစ်သက်ပုံရတယ်နော်။

02:29

(Laughter)

36

137153

1270

(ရယ်သံများ)

02:30

I think in many ways
that we autistic are the normal ones,

37

138688

3063

ကျွန်မတို့ autistic တွေက
ပိုပြီးတော့ ပုံမှန်သဘာဝကျပြီး

02:34

and the rest of the people
are pretty strange,

38

142041

2327

ကျန်တဲ့လူတွေက
တော်တော်ထူးဆန်းတယ်လို့ထင်တယ်။

02:36

(Laughter)

39

144368

1193

(ရယ်သံများ)

02:37

especially when it comes to
the sustainability crisis,

40

145561

2948

အထူးသဖြင့် ရေရှည်ရှင်သန်
နိုင်ရေး ပြဿနာ မှာပေါ့။

02:40

where everyone keeps saying
climate change is an existential threat

41

148800

3725

လူတိုင်းက ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြီးက
ကျွန်မတို့ဖြစ်တည်မှု ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့

02:44

and the most important issue of all,

42

152925

2211

အရေးအကြီးဆုံးကိစ္စဖြစ်နေတာတောင်

02:47

and yet they just carry on like before.

43

155534

2548

ကျန်တဲ့လူတွေက ဘာမှမဖြစ်သလို
ဆက်လုပ်နေကြတယ်။

02:51

I don't understand that,

44

159631

1765

ကျွန်မတော့ နားမလည်ဘူး။

02:53

because if the emissions have to stop,

45

161699

2499

မီးခိုးတွေထွက်နေတာရပ်မှရမယ်ဆိုရင်

02:56

then we must stop the emissions.

46

164447

2132

ကျွန်မတို့တွေ မီးခိုးထွက်နေတာ ရပ်ရမယ်။

02:59

To me that is black or white.

47

167194

1825

ကျွန်မအတွက်တော့ အဖြူ(သို့) အမည်းပဲ။

03:01

There are no gray areas
when it comes to survival.

48

169698

2762

ရှင်သန်ဖို့အတွက်မှာ မီးခိုးရောင် မရှိဘူး။

03:04

Either we go on
as a civilization or we don't.

49

172830

2951

ကျွန်မတို့ လူအဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့
ဆက်ရှိမယ်နဲ့ မရှိဘူးပဲ။

03:08

We have to change.

50

176646

2293

ကျွန်မတို့တွေ ပြောင်းဖို့လိုတယ်။

03:12

Rich countries like Sweden
need to start reducing emissions

51

180016

3934

ဆွီဒင်လို ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံတွေက
မီးခိုးထွက်နေတာတွေ စတင်လျော့ချဖို့လိုတယ်။

03:15

by at least 15 percent every year.

52

183950

3280

နှစ်စဉ် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ဆိုတာအနည်းဆုံးပဲ။

03:20

And that is so that we can stay
below a two-degree warming target.

53

188199

3920

ဒါက ကမ္ဘာကြီးပူနွေးမှု သတ်မှတ်ချက်
၂ ဒီဂရီအောက်မှာ နေနိုင်ဖို့ပါ။

03:24

Yet, as the IPCC
have recently demonstrated,

54

192821

3452

ဒါပေမယ့် IPCC က များမကကြာ
ခင်က သရုပ်ပြခဲ့သလို

03:29

aiming instead for 1.5 degrees Celsius

55

197250

2866

ဒီအစား သတ်မှတ်ချက် ၁.၅ ဒီဂရီ ထားခြင်းက

03:32

would significantly
reduce the climate impacts.

56

200362

2940

ကမ္ဘာရာသီဥတုထိခိုက်မှုကို
သိသိသာသာလျော့ချနိုင်လိမ့်မယ်။

03:35

But we can only imagine
what that means for reducing emissions.

57

203928

3870

ဒါပေမဲ့ မီးခိုးထွက်တာလျှော့ဖို့ဆိုတာ
စိတ်ကူးပဲ ယဉ်လို့ရတယ်။

03:40

You would think the media
and every one of our leaders

58

208897

2703

မီဒီယာတွေနဲ့ ခေါင်းဆောင်တိုင်းက
တစ်ခြားအကြာင်းမပြောပဲ

03:43

would be talking about nothing else,

59

211607

2000

ဒီအကြောင်းပဲ ပြောနေမယ်လို့
သင်ထင်မိမယ်။

03:45

but they never even mention it.

60

213897

2271

ဒါပေမဲ့ သူတို့အရေးတောင် မလုပ်ဘူး။

03:49

Nor does anyone ever mention

61

217004

1729

တခြားဘယ်သူမှလည်း မပြောကြတာက

03:50

the greenhouse gases
already locked in the system.

62

218739

3120

စနစ်ထဲမှာ ပိတ်မိနေနှင့်တဲ့
ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့တွေအကြောင်း၊

03:54

Nor that air pollution is hiding a warming

63

222340

2775

ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေကို မီးရှို့တာ
ရပ်လိုက်တဲ့အခါ

လေထုညစ်ညမ်းမှုက ပူနွေးလာမှုကို
ဆက်ဖုံးထားမှာ မဟုတ်တဲ့ အကြောင်း၊

03:57

so that when we stop burning fossil fuels,

64

225455

2673

04:00

we already have an extra level of warming

65

228416

2201

ကျွန်တော်တို့တွေ
တစ်ဆင့်ပိုပူနေနှင့် ပြီးပါပြီ၊

04:02

perhaps as high as
0.5 to 1.1 degrees Celsius.

66

230864

4450

၀.၅ ကနေ ၁.၁ ဒီဂရီ ဆဲလ်စီးရက် လောက်အထိပေါ့။

04:09

Furthermore does hardly
anyone speak about the fact

67

237072

2552

ပြီးတော့ ဘယ်သူမှပြောမနေကြတဲ့ နောက်တစ်ချက်က

04:11

that we are in the midst
of the sixth mass extinction,

68

239624

3552

နေ့စဉ် မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်နေတဲ့
မျိုးစိတ်ပေါင်း ၂၀၀ လောက်နဲ့အတူ

04:15

with up to 200 species
going extinct every single day,

69

243765

4921

ကျွန်မတို့ဟာ ဆဌမ အစုလိုက် မျိုးသုဉ်း
ပျောက်ကွယ်မှုကြီးရဲ့ အလယ်မှာဆိုတာပါ။

04:22

that the extinction rate today

70

250178

3641

ယနေ့ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်နှုန်းက

04:25

is between 1,000 and 10,000 times higher

71

253819

3800

ပုံမှန်လို့ ယူဆလို့ရတာထက်

အဆ ၁၀၀၀ ကနေ ၁၀၀၀၀
လောက်ထိပိုများနေတယ်ဆိုတာပါ။

04:29

than what is seen as normal.

72

257619

2229

04:34

Nor does hardly anyone ever speak about
the aspect of equity or climate justice,

73

262516

5363

နောက် ဘယ်သူမှသိပ်မပြောသလောက်က
ညီမျှမှုရှုထောင့်နဲ့ ရာသီဥတု တရားမျှတမှု။

04:40

clearly stated everywhere
in the Paris Agreement,

74

268250

2977

တစ်ကမ္ဘာလုံးလိုက်နာ
ကျင့်သုံးဖို့ လုံးဝလိုတယ်ဆိုတာ

04:43

which is absolutely necessary
to make it work on a global scale.

75

271614

4235

ပါရီသဘောတူညီမှုမှာ
ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောထားပြီးသားပါ။

04:49

That means that rich countries

76

277486

1856

ဆိုထားတာက ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံတွေက

04:51

need to get down to zero emissions
within 6 to 12 years,

77

279342

3937

ဒီနေ့မီးခိုးထွက်နှုန်းအနေနဲ့အတူ
မီးခိုးထွက်နေတာတွေ ၆နှစ်ကနေ၁၂နှစ်အတွင်း

04:56

with today's emission speed.

78

284065

2272

သုညအထိလျော့ဖို့လိုတာပါ။

05:00

And that is so that people
in poorer countries

79

288190

2140

ဆောက်ပြီးသား အခြေခံ
အဆောက်အအုံတွေ တည်ဆောက်ရင်း

05:02

can have a chance to heighten
their standard of living

80

290330

2660

ပိုဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံကလူတွေ

05:04

by building some of the infrastructure
that we have already built,

81

292990

3568

လူနေမှုအဆင့်အတန်းမြှင့်ဖို့
အခွင့်အလမ်းရရှိဖို့ပါ။

05:08

such as roads, schools, hospitals,

82

296863

3048

ဥပမာ လမ်းတို့၊ ကျောင်းတို့၊ ဆေးရုံတို့

05:11

clean drinking water,
electricity, and so on.

83

299911

3049

သောက်ရေသန့်တို့၊
လျှပ်စစ်မီးတို့ အစရှိသဖြင့်ပါ။

အကြောင်းက ကျွန်မတို့တွေ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး

05:15

Because how can we expect
countries like India or Nigeria

84

303707

4592

အိန္ဒိ ယတို့၊ နိုင်ဂျီးရီးယား
တို့လိုနိုင်ငံတွေကို

ရာသီဥတုအရေးပေါ်အခြေအနေကို
ဂရုစိုက်ခိုင်းနိုင်မှာလဲ။

05:20

to care about the climate crisis

85

308303

1877

05:22

if we who already have everything
don't care even a second about it

86

310185

5005

ကျွန်မတို့လို အရာရာရှိပြီးသားသူတွေတောင်
ဒီကိစ္စကိုရော

ပါရီသဘောတူညီချက်ကို ပေးထားတဲ့ကတိတွေပါ
တစ်စက္ကန့်လေးတောင် ဂရုမစိုက်နိုင်မှတော့

05:27

or our actual commitments
to the Paris Agreement?

87

315190

2858

05:32

So, why are we not reducing our emissions?

88

320449

4078

ဒါဆို ဘာလို့ ကျွန်မတို့တွေ
မီးခိုးထွက်တာတွေ မလျော့ကြသေးတာလဲ

05:37

Why are they in fact still increasing?

89

325611

3298

ဘာလို့ ထပ်တောင်တိုးနေကြသေးတာလဲ

05:41

Are we knowingly causing
a mass extinction?

90

329820

3211

သိသိကြီးနဲ့ အစုလိုက် အပြုံလိုက်

မျိုးသုန်းပျောက်ကွယ်မှုကြီးတွေ
ဖြစ်နေစေတာလား

05:45

Are we evil?

91

333738

1691

ကျွန်မတို့က မကောင်းဆိုးဝါးတွေလား။

05:49

No, of course not.

92

337118

2181

မဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်ဟုတ်လိမ့်မလဲ။

05:51

People keep doing what they do

93

339700

1629

လူတွေက လုပ်နေကျကိစ္စတွေ
ဆက်လုပ်နေတယ်ဆိုတာက

05:53

because the vast majority
doesn't have a clue

94

341329

2640

အများစုက ကျွန်မတို့နေ့စဥ်ဘဝရဲ့
တကယ့်အကျိုးဆက်တွေကို

05:55

about the actual consequences
of our everyday life,

95

343969

3753

နည်းနည်းမှ မသိကြလို့ရယ်၊

06:00

and they don't know
that rapid change is required.

96

348474

2975

လျှင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်တယ်
ဆိုတာတို့ကို မသိကြလို့ ဖြစ်တယ်။

06:04

We all think we know,
and we all think everybody knows,

97

352480

3966

ကျွန်မတို့က သိတယ်ထင်ကြတယ်၊
လူတိုင်းလည်းသိတယ်လို့ထင်ကြတယ်။

06:08

but we don't.

98

356447

1573

ဒါပေမယ့် မသိကြဘူး။

06:10

Because how could we?

99

358708

1631

အကြောင်းက ဘယ်လိုလို့ သိနိုင်မှာလဲ။

06:14

If there really was a crisis,

100

362474

1985

တကယ်သာအရေးပေါ်အခြေအနေဆိုရင်

06:16

and if this crisis was caused
by our emissions,

101

364696

2887

အဲ့အရေးပေါ်အခြေအနေက
ကျွန်မတို့ရဲ့မီးခိုးတွေကြောင့်သာဆိုရင်

06:20

you would at least see some signs.

102

368000

2277

လက္ခဏာအနည်းငယ်တော့ တွေ့ရမှာပေါ့။

06:23

Not just flooded cities,
tens of thousands of dead people,

103

371048

3870

ရေလျှံနေတဲ့ မြို့တွေတင်မကဘဲ
ထောင်သောင်းချီတဲ့လူသေတွေ၊

06:27

and whole nations leveled
to piles of torn down buildings.

104

375166

3934

တစ်စစီပြိုလဲကျနေတဲ့အဆောက်အဦးအုတ်ပုံတွေနဲ့
ပြားပြားဝပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေ၊

06:31

You would see some restrictions.

105

379904

2280

တားမြစ်မှုတွေလည်းတွေ့ရမှာပေါ့။

06:34

But no.

106

382616

1684

ဒါပေမယ့် အဲ့လိုမဟုတ်ဘူး။

06:36

And no one talks about it.

107

384774

1796

ဘယ်သူမှပြောမနေကြဘူး

06:40

There are no emergency meetings,
no headlines, no breaking news.

108

388359

5673

အရေးပေါ်အစည်းအဝေးတွေ၊ ခေါင်းကြီးသတင်းတွေ၊
အရေးပေါ်သတင်းတွေလည်း ရှိမနေဘူး။

06:46

No one is acting
as if we were in a crisis.

109

394659

2986

ဘယ်သူမှလည်း အရေးပေါ်အခြေနေထဲ
ရောက်နေသလို ဖြစ်မနေဘူး။

06:50

Even most climate scientists
or green politicians

110

398309

3820

ရာသီဥတုသိပ္ပံပညာရှင်နဲ့
စိမ်းလန်းရေး နိုင်ငံရေးသမား အများစုတောင်

06:54

keep on flying around the world,
eating meat and dairy.

111

402399

3731

လေယာဥ်တွေနဲ့ကမ္ဘာပတ်တုန်း၊
အသားနဲ့ နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေ စားနေကြတုန်း။

07:02

If I live to be 100,
I will be alive in the year 2103.

112

410267

5790

ကျွန်မ အသက် ၁၀၀ ထိနေမယ်ဆိုရင်
၂၁၀၃ ခုနှစ်အထိရှိနေဦးမယ်။

07:09

When you think about the future today,
you don't think beyond the year 2050.

113

417738

5443

ဒီနေ အနာဂါတ်အကြောင်းကို စဥ်းစားရင်
၂၀၅၀ခုနှစ်ကျော်အောင် မစဥ်းစားကြဘူး။

07:16

By then, I will, in the best case,
not even have lived half of my life.

114

424178

4814

ဒီအတိုင်းသာဆိုရင်အကောင်းဆုံးအခြေနေမှာတောင်
ကျွန်မ သက်တမ်းတစ်ဝက်တောင်နေရမှာ မဟုတ်ဘူး။

07:22

What happens next?

115

430319

1650

ဘာတွေ ဆက်ဖြစ်မှာလဲ။

07:25

The year 2078, I will celebrate
my 75th birthday.

116

433559

6031

၂၀၇၈ ခုနှစ်မှာကျွန်မရဲ့
၇၅ နှစ်မြောက် မွေးနေ့ကို ကျင်းပမယ်။

07:32

If I have children or grandchildren,
maybe they will spend that day with me.

117

440450

5010

ကျွန်မမှာ သားသမီးမြေးတွေရှိမယ်ဆိုရင်
သူတို့တွေ အဲ့နေ့ ကျွန်မနဲ့ တူတူရှိကြမယ်။

07:38

Maybe they will ask me about you,

118

446682

2271

သင်တို့တွေ အကြောင်းသူတို့
မေးရင်မေးကြလိမ့်မယ်။

07:41

the people who were around, back in 2018.

119

449384

3509

၂၀၁၈ခုနှစ်က လူတွေအကြောင်းပေါ့။

07:46

Maybe they will ask
why you didn't do anything

120

454786

2482

သူတို့မေးကောင်းမေးကြလိမ့်မယ်။ ဘာလို့
မင်းတို့တွေ လုပ်လို့ရနိုင်တဲ့အချိန်တုန်းက

07:49

while there still was time to act.

121

457830

2430

ဘာမှမလုပ်ခဲ့ကြတာလဲ ဆိုပြီး...

07:53

What we do or don't do right now
will affect my entire life

122

461890

4378

အခု လုပ်မယ် မလုပ်ဘူးဆိုတဲ့ကိစ္စက
ကျွန်မ တစ်ဘဝလုံး ထိခိုက်လိမ့်မယ်။

07:58

and the lives of my children
and grandchildren.

123

466268

3203

ကျွန်မရဲ့ ကလေးတွေနဲ့ မြေးတွေရဲ့ ဘဝတွေရောပ။

08:01

What we do or don't do right now,

124

469960

2595

ကျွန်မတို့ အခု လုပ်မယ် မလုပ်ဘူး ကိစ္စက

08:04

me and my generation
can't undo in the future.

125

472562

4119

နောင်ကျမှ ကျွန်မနဲ့
ကျွန်မရဲ့ မျိုးဆက်တွေ ပြန်ပြင်လို့မရဘူး။

08:12

So when school
started in August of this year,

126

480169

2865

ဒါနဲ့ ဒီနှစ် ဩဂုတ်လ ကျောင်းစတော့

08:15

I decided that this was enough.

127

483034

2560

ကျွန်မတော်ပြီလို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

08:18

I set myself down on the ground
outside the Swedish parliament.

128

486083

3932

ကျွန်မ ဆွီဒင် လွှတ်တော်အပြင်က
မြေပေါ်မှာ ထိုင်ပြီး

08:22

I school striked for the climate.

129

490510

2418

ရာသီဥတု အတွက် ကျောင်းမတက်ဘဲ ဆန္ဒပြခဲ့တယ်။

08:26

Some people say that I
should be in school instead.

130

494677

3078

တစ်ချို့လူတွေက ကျွန်မ ကျောင်းမှာပဲ
ရှိနေသင့်တယ်လို့ ပြောကြတယ်။

08:30

Some people say that I should study
to become a climate scientist

131

498269

3660

တစ်ချို့လူတွေက ကျွန်မ ရာသီဥတုသိပ္ပံပညာရှင်
ဖြစ်အောင် သင်ယူသင့်တယ် ပြောကြတယ်။

08:33

so that I can "solve the climate crisis."

132

501929

3295

ရာသီဥတု အရေးပေါ် ပြဿနာကို
ကျွန်မဖြေရှင်းနိုင်အောင်ပေါ့။

08:38

But the climate crisis
has already been solved.

133

506868

2763

ဒါပေမဲ့ ရာသီဥတု အရေးပေါ် ပြဿနာက
ဖြေရှင်းပြီးသားပါ။

08:42

We already have
all the facts and solutions.

134

510400

2968

ကျွန်မတို့မှာ အချက်အလက်တွေရော
ဖြေရှင်းနည်းတွေရော ရှိပြီးသား။

08:45

All we have to do is
to wake up and change.

135

513920

2898

ကျွန်မတို့လုပ်ဖို့ကျန်တာက
နိုးထပြီး ပြောင်းလဲဖို့ပဲ။

08:50

And why should I be studying for a future
that soon will be no more

136

518100

4629

ဘယ်သူမှလည်း အနာဂါတ်ကို ကယ်ဖို့
ဘာမှလုပ်မနေတဲ့အခါ

08:54

when no one is doing anything
whatsoever to save that future?

137

522839

3960

ကျွန်မက သိပ်မကြာခင်မှာ မရှိတော့မယ့်
အနာဂါတ် အတွက် ဘာလို့စာသင်နေမှာလဲ။

08:59

And what is the point of learning facts
in the school system

138

527859

3420

ပြီးတော့အဲ့ဒီကျောင်းစနစ်ကြီးကဘဲ သင်ပေးနေတဲ့
ကောင်းလှပါတယ်ဆိုတဲ့

09:03

when the most important facts

139

531943

1959

သိပ္ပံပညာရဲ့ အရေးအကြီးဆုံး အချက်တွေက
ကျွန်မတို့ နိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့

09:05

given by the finest science
of that same school system

140

533902

3447

လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် ဘာမှအဓိပ္ပါယ်မရှိမှတော့

09:09

clearly means nothing
to our politicians and our society.

141

537620

4009

ကျောင်းစနစ်ဖဲက အချက်အလက်တွေ
မှတ်ပြီး ဘာလုပ်မှာလဲ။

09:15

Some people say that Sweden
is just a small country,

142

543588

3060

တစ်ချို့လူတွေက ဆွီဒင်ဆိုတာ
နိုင်ငံသေးသေးလို့ ပြောကြတယ်။

09:18

and that it doesn't matter what we do,

143

546869

2630

ငါတို့ ဘာလုပ်လုပ်မထူးဘူးပေါ့။

09:21

but I think that if a few children
can get headlines all over the world

144

549901

4278

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မကတော့ ကလေးတစ်ချို့
တစ်ပတ် နှစ်ပတ်လောက်ကျောင်းမလာတဲ့ရုံနဲ့

09:26

just by not coming to school
for a few weeks,

145

554179

2467

တစ်ကမ္ဘာလုံးက ခေါင်းစီး
သတင်းတွေ ရနိုင်တယ်ဆိုရင်

09:29

imagine what we could all do
together if you wanted to.

146

557077

3031

ကျွန်မတို့တွေအားလုံး တကယ်လုပ်ချင်တယ်
ဆိုရင် လုပ်နိုင်တာတွေ စဥ်းစားကြည့်ပါ။

09:32

(Applause)

147

560108

3416

(လက်ခုပ်သံများ)

09:36

Now we're almost at the end of my talk,

148

564500

2670

အခု ကျွန်မစကားပြောတာပြီးတော့မယ်။

09:41

and this is where people
usually start talking about hope,

149

569089

5291

များသောအားဖြင့် လူတွေက
မျှော်လင့်ချက်တွေ

09:46

solar panels, wind power,
circular economy, and so on,

150

574960

4452

ဆိုလာပြား၊ လေအားလျှပ်စစ်တွေ၊
လှည့်ပတ်နေတဲ့စီးပွားရေး စတာတွေ ပြောကြတယ်။

09:52

but I'm not going to do that.

151

580380

2038

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မ အဲ့တာတွေ မလုပ်တော့ဘူး။

09:54

We've had 30 years of pep-talking
and selling positive ideas.

152

582751

4568

ကျွန်မတို့တွေ
နိုးဆော်ရေးမိန့်ခွန်းတွေပြောပြီး

အကောင်းမြင် အကြံအစည်တွေပဲ
ရောင်းနေတာ နှစ် ၃၀ ရှိပြီ။

09:59

And I'm sorry,
but it doesn't work.

153

587912

2287

ဝမ်းနည်းပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အဲ့တာ အလုပ်မဖြစ်ဘူး။

10:02

Because if it would have,

154

590909

1608

အကြောင်းက တကယ် အလုပ်ဖြစ်မယ်ဆိုရင်

10:04

the emissions would have gone down by now.

155

592521

2258

မီးခိုးထွက်နေတာတွေ အခုဆို
လျော့ကျနေလောက်ပြီ။

10:06

They haven't.

156

594779

1653

မကျသေးဘူး။

10:09

And yes, we do need hope,

157

597472

2448

ပြီးတော့ ဟုတ်ပါတယ်။
ကျွန်မတို့ မျော်လင့်ချက်လိုတယ်။

10:12

of course we do.

158

600580

1609

ဒါပေါ့ လိုတာပေါ့။

10:14

But the one thing we need
more than hope is action.

159

602649

3820

ဒါပေမဲ့ မျော်လင့်ချက်ထက်ပိုလိုတာက
လက်တွေ့လုပ်ဖို့ပဲ။

10:19

Once we start to act,
hope is everywhere.

160

607040

3143

လက်တွေ့ စလုပ်ပြီဆိုတာနဲ့
မျော်လင့်ချက်က နေရာတိုင်းမှာပဲ။

10:23

So instead of looking for hope,

161

611720

2240

ဒါကြောင့် မျော်လင့်နေမယ့်အစား

10:25

look for action.

162

613960

1860

တစ်ကယ်လုပ်ဖို့ ရှာပါ။

10:28

Then, and only then, hope will come.

163

616510

4009

ဒီလိုမှ ဒီလိုပဲလုပ်မှ
မျော်လင့်ချက်က ရောက်လာမှာ။

10:34

Today, we use 100 million
barrels of oil every single day.

164

622561

6484

ဒီနေ့ ကျွန်မတို့တွေ ရေနံစည်ပေါင်း
သန်း ၁၀၀ လောက်သုံးနေကြတယ်။

10:41

There are no politics to change that.

165

629970

2251

ဒါကိုပြောင်းဖို့ နိုင်ငံရေးေ မရှိသေးဘူး။

10:45

There are no rules
to keep that oil in the ground.

166

633148

2602

ရေနံတွေကို မြေကြီးထဲ
ထားဖို့ စည်းမျဉ်းတွေ မရှိသေးဘူး။

10:49

So we can't save the world
by playing by the rules,

167

637358

3037

ဒီတော့ စည်းမျဉ်းတွေ လိုက်နာနေရုံနဲ့
ကမ္ဘာကြီးကို ကယ်လို့မရဘူး။

10:52

because the rules have to be changed.

168

640990

2580

အကြောင်းက စည်းမျဉ်းတွေကို
ပြောင်းဖို့ လိုနေသေးလို့ပါ။

10:56

Everything needs to change --

169

644199

2007

အရာရာတိုင်းပြောင်းဖို့ လိုအပ်နေတယ်။

10:58

and it has to start today.

170

646676

1864

ပြီးတော့ ဒီနေ့ပဲ စရလိမ့်မယ်။

11:01

Thank you.

171

649009

1139

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

11:02

(Applause)

172

650148

3349

(လက်ခုပ်သံများ)

Translated by Willy Mandrake
Reviewed by sann tint

ABOUT THE SPEAKER

Greta Thunberg - Climate activist
Greta Thunberg is a Swedish climate activist.

Why you should listen

In August 2018, Greta Thunberg started a school strike for the climate outside the Swedish Parliament that has since spread all over the world and now involves over 100,000 schoolchildren. The movement is now called Fridays For Future.

Thunberg has spoken at climate rallies in Stockholm, Helsinki, Brussels and London. In December she attended the United Nations COP24 in Katowice, Poland, where she addressed the Secretary-General and made a plenary speech that went viral and was shared many million times around the globe. In January 2019 she was invited to the World Economic Forum in Davos where her speeches again made a worldwide impact.

Thunberg tries to live a low-carbon life. Therefore she is vegan, and she doesn't fly. She has been named as one of the worlds most influential teens by TIME magazine.

More profile about the speaker
Greta Thunberg | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Greta Thunberg: ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအပေါ် ယခုချက်ချင်း ဆောင်ရွက်ရမည့် အရေးပေါ်ကိစ္စ။ | TED Talk | TED.com