ABOUT THE SPEAKER
Scott Fraser - Forensic psychologist, expert witness
Scott Fraser is a forensic psychologist who thinks deeply about the fallibility of human memory and encourages a more scientific approach to trial evidence.

Why you should listen

When it comes to witnesses in criminal trials, the accuracy of human memory can mean the difference between life and death. Scott Fraser is an expert witness who researches what’s real and what’s selective when it comes to human memory and crime. His areas of expertise include human night vision, neuropsychopharmacology, and the effect of stress and other factors on the human mind. He has testified in criminal and civil cases throughout the U.S. in state and federal courts.

In 2011 Fraser was involved in the retrial of a 1992 murder case in which Francisco Carrillo was found guilty and sentenced to two life sentences in prison. Fraser and the team that hired him staged a dramatic reenactment of the night of the murder in question and showed the testimonies that had put Carrillo in jail were unreliable. After 20 years in jail for a crime he didn't commit, Carrillo was freed.

More profile about the speaker
Scott Fraser | Speaker | TED.com
TEDxUSC

Scott Fraser: Why eyewitnesses get it wrong

Scott Fraser: Waarom ooggetuigen het fout hebben

Filmed:
1,283,289 views

Scott Fraser onderzoekt hoe mensen zich misdaden herinneren en erover getuigen. In deze krachtige talk die gaat over een dodelijke schietpartij bij zonsondergang suggereert hij dat zelfs close-up ooggetuigen van een misdrijf 'herinneringen' kunnen creëren die ze niet konden zien. Waarom? Omdat 'de hersenen een vacuüm verafschuwen'.
- Forensic psychologist, expert witness
Scott Fraser is a forensic psychologist who thinks deeply about the fallibility of human memory and encourages a more scientific approach to trial evidence. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:17
The murdermoord happenedgebeurd a little over 21 yearsjaar agogeleden,
0
2097
4472
De moord gebeurde iets meer dan 21 jaar geleden
00:22
JanuaryJanuari the 18thth, 1991,
1
6569
4279
op 18 januari 1991
00:26
in a smallklein
2
10848
2261
in de kleine slaapstad
00:29
bedroomslaapkamer communitygemeenschap
3
13109
2374
in de kleine slaapstad
00:31
of LynwoodLynwood, CaliforniaCalifornië, just a fewweinig milesmijlen
4
15483
2835
Lynwood in Californië, slechts een paar kilometer
00:34
southeastzuidoosten of LosLos AngelesAngeles.
5
18318
2498
ten zuidoosten van Los Angeles.
00:36
A fathervader camekwam out of his househuis
6
20816
2835
Een vader kwam naar buiten
00:39
to tell his teenagetiener- sonzoon and his fivevijf friendsvrienden
7
23651
3407
om zijn tienerzoon
en zijn vijf vrienden te vertellen
00:42
that it was time for them to stop horsingpaardje around
8
27058
2779
dat het tijd was
om te stoppen met dollen
00:45
on the frontvoorkant lawngazon and on the sidewalkstoep,
9
29837
2910
op het gazon en op de stoep,
00:48
to get home, finishaf hebben theirhun schoolworkschoolwerk,
10
32747
2908
om naar huis te gaan,
hun huiswerk te maken
00:51
and preparebereiden themselveszich for bedbed.
11
35655
2746
en te gaan slapen.
00:54
And as the fathervader was administeringbeheren these instructionsinstructies,
12
38401
3570
Terwijl de vader dit deed,
00:57
a carauto drovedreef by, slowlylangzaam,
13
41971
3338
kwam een auto langzaam voorbijgereden.
01:01
and just after it passedgeslaagd the fathervader and the teenagerstieners,
14
45309
2902
Net toen hij de vader
en de tieners voorbij was,
01:04
a handhand- wentgegaan out from the frontvoorkant passengerpassagier windowvenster,
15
48211
3988
kwam er een hand
uit het voorpassagierraam,
01:08
and -- "BamBAM, BamBAM!" -- killingdoden the fathervader.
16
52199
5262
en - "Pang, pang!" -
werd de vader gedood.
01:13
And the carauto spedversneld off.
17
57461
3159
De auto ging ervandoor.
01:16
The policePolitie,
18
60620
1841
De opsporingsambtenaren van de politie
01:18
investigatingonderzoeken officersofficieren, were amazinglyverbazend efficientdoeltreffend.
19
62461
3830
waren ongelooflijk efficiënt.
01:22
They consideredbeschouwd all the usualgebruikelijk culpritsdaders,
20
66291
2430
Zij overliepen
alle gebruikelijke boosdoeners,
01:24
and in lessminder than 24 hoursuur, they had selectedgekozen theirhun suspectverdachte:
21
68721
4567
en in minder dan 24 uur
hadden ze hun verdachte gevonden:
01:29
FranciscoFrancisco CarrilloCarrillo, a 17-year-old-jaar oud kidkind
22
73288
3578
Francisco Carrillo,
een 17-jarige jongen
01:32
who livedleefden about two or threedrie blocksblokken away
23
76866
2037
die enkele straten verderop woonde
van waar de schietpartij plaatsvond,
01:34
from where the shootinghet schieten occurredheeft plaatsgevonden.
24
78903
2735
die enkele straten verderop woonde
van waar de schietpartij plaatsvond,
01:37
They foundgevonden photosfoto's of him. They preparedbereid a photofoto arrayrangschikking,
25
81638
4648
Ze vonden foto's van hem.
Ze maakten een fotoreels
01:42
and the day after the shootinghet schieten,
26
86286
3584
en de dag na de schietpartij
01:45
they showedtoonden it to one of the teenagerstieners, and he said,
27
89870
2893
lieten ze het aan een van de tieners zien.
01:48
"That's the pictureafbeelding.
28
92763
2319
Hij zei: "Dat is de foto.
01:50
That's the shooterShooter I saw that killedgedood the fathervader."
29
95082
5387
Dat is de schutter
die ik de vader zag doden."
01:56
That was all a preliminaryvoorafgaand hearinggehoor judgerechter had
30
100469
2577
Dat was alles
wat een preliminaire zittingsrechter nodig had
01:58
to listen to, to bindbinden MrMijnheer. CarrilloCarrillo over to standstand trialproces
31
103046
5109
om meneer Carrillo terecht te laten staan
02:04
for a first-degreeeerste graad murdermoord.
32
108155
2687
voor een eerstegraadsmoord.
02:06
In the investigationonderzoek that followedgevolgd before the actualwerkelijk trialproces,
33
110842
3207
In het onderzoek voor het proces,
02:09
eachelk of the other fivevijf teenagerstieners was showngetoond
34
114049
3411
werd aan elk van de andere vijf tieners
02:13
photographsfoto's, the samedezelfde photofoto arrayrangschikking.
35
117460
4048
dezelfde fotoreeks getoond.
02:17
The pictureafbeelding that we bestbeste can determinebepalen was probablywaarschijnlijk
36
121508
2824
Het beste beeld op de fotoreeks
02:20
the one that they were showngetoond in the photofoto arrayrangschikking
37
124332
2272
bevindt zich waarschijnlijk
02:22
is in your bottombodem left handhand- cornerhoek of these mugMok shotsshots.
38
126604
3697
in de linkerbenedenhoek.
02:26
The reasonreden we're not sure absolutelyAbsoluut is because
39
130301
3436
De reden dat we niet absoluut zeker zijn,
02:29
of the naturenatuur of evidencebewijsmateriaal preservationbehoud
40
133737
4433
komt door de manier
waarop bewijsmateriaal bewaard wordt
02:34
in our judicialjustitiële systemsysteem,
41
138170
2284
in ons rechtssysteem.
02:36
but that's anothereen ander wholegeheel TEDxTEDx talk for laterlater. (LaughterGelach)
42
140454
4748
Maar dat is een hele TEDx-talk op zichzelf.
(Gelach)
02:41
So at the actualwerkelijk trialproces,
43
145202
2906
Tijdens het proces getuigden
02:44
all sixzes of the teenagerstieners testifiedgetuigde,
44
148108
3000
de zes tieners
02:47
and indicatedaangegeven the identificationsidentificaties they had madegemaakt
45
151108
3758
en bevestigden de identificaties
02:50
in the photofoto arrayrangschikking.
46
154866
3476
die ze maakten in de fotoreeks.
02:54
He was convictedveroordeeld. He was sentencedveroordeeld to life imprisonmentgevangenisstraf,
47
158342
4781
Carillo werd veroordeeld
tot levenslange gevangenisstraf
02:59
and transportedvervoerd to FolsomFolsom PrisonGevangenis.
48
163123
5459
en overgebracht naar de Folsomgevangenis.
03:04
So what's wrongfout?
49
168582
2089
Wat ging er mis?
03:06
StraightforwardEenvoudig, faireerlijk trialproces, fullvol investigationonderzoek.
50
170671
4766
Even opsommen: een eerlijk proces,
een volledig onderzoek.
03:11
Oh yes, no gungeweer was ever foundgevonden.
51
175437
3541
Maar ook: er werd nooit een pistool gevonden.
03:14
No vehiclevoertuig was ever identifiedgeïdentificeerd as beingwezen the one
52
178978
4154
Het voertuig waaruit geschoten werd,
werd nooit geïdentificeerd
03:19
in whichwelke the shooterShooter had extendedverlengd his armarm,
53
183132
3224
Het voertuig waaruit geschoten werd,
werd nooit geïdentificeerd
03:22
and no personpersoon was ever chargedopgeladen with beingwezen the driverbestuurder
54
186356
3285
en niemand werd ooit beschuldigd
als bestuurder
03:25
of the shooter'sShooter's vehiclevoertuig.
55
189641
3242
van het voertuig van de schutter.
03:28
And MrMijnheer. Carrillo'sDe Carrillo alibialibi?
56
192883
3881
En meneer Carrillo's alibi?
03:32
WhichDie of those parentsouders here in the roomkamer mightmacht not lieliggen
57
196764
5294
Wie van de ouders hier zou niet liegen
03:37
concerningbetreffende the whereaboutsverblijfplaats of your sonzoon or daughterdochter
58
202058
2819
over de verblijfplaats van zoon of dochter
03:40
in an investigationonderzoek of a killingdoden?
59
204877
3897
in een moordonderzoek?
03:46
SentVerzonden to prisongevangenis,
60
210874
2722
Ook in de gevangenis
bleef hij onvermurwbaar zijn onschuld volhouden,
03:49
adamantlyonvermurwbaar insistingaandringen on his innocenceonschuld,
61
213596
3498
Ook in de gevangenis
bleef hij onvermurwbaar zijn onschuld volhouden,
03:52
whichwelke he has consistentlyconsequent for 21 yearsjaar.
62
217094
4737
21 jaar lang.
03:57
So what's the problemprobleem?
63
221831
3471
Wat is het probleem?
04:01
The problemsproblemen, actuallywerkelijk, for this kindsoort of casegeval
64
225302
2724
De problemen voor dit soort gevallen
04:03
come manyfoldmanyfold from decadestientallen jaren of scientificwetenschappelijk researchOnderzoek
65
228026
3909
komen van tientallen jaren
wetenschappelijk onderzoek
04:07
involvingerbij betrekken humanmenselijk memorygeheugen.
66
231935
3902
van het menselijk geheugen.
04:11
First of all, we have all the statisticalstatistisch analysesanalyses
67
235837
2814
Allereerst hebben we
al die statistische analyses
04:14
from the InnocenceOnschuld ProjectProject work,
68
238651
2207
van het Innocence Project werk.
04:16
where we know that we have, what,
69
240858
2697
We kennen nu
04:19
250, 280 documentedgedocumenteerd casesgevallen now where people have
70
243555
3781
250 à 280 gedocumenteerde gevallen
04:23
been wrongfullyten onrechte convictedveroordeeld and subsequentlyhierop volgend exoneratedvrijgesproken,
71
247336
4072
waar mensen ten onrechte veroordeeld
en vervolgens vrijgesproken werden,
04:27
some from deathdood rowrij, on the basisbasis of laterlater DNADNA analysisanalyse,
72
251408
6346
sommigen zelfs van de doodstraf,
op basis van latere DNA-analyse.
04:33
and you know that over threedrie quartersvertrekken of all of those casesgevallen
73
257754
3661
In meer dan driekwart van al die gevallen
04:37
of exonerationvrijstelling involvedbetrokken only eyewitnessooggetuige identificationidentificatie
74
261415
6271
van vrijstelling ging het alleen
over identificatie door ooggetuigen
04:43
testimonygetuigenis duringgedurende the trialproces that convictedveroordeeld them.
75
267686
3647
tijdens de rechtszaak die hen veroordeelde.
04:47
We know that eyewitnessooggetuige identificationsidentificaties are falliblefeilbaar.
76
271333
5175
We weten dat identificaties
door ooggetuigen onbetrouwbaar zijn.
04:52
The other comeskomt from an interestinginteressant aspectaspect
77
276508
2220
Het andere komt van een interessant aspect
04:54
of humanmenselijk memorygeheugen that's relatedverwant to variousdivers brainhersenen functionsfuncties
78
278728
3203
van het menselijk geheugen
dat gerelateerd is aan diverse hersenfuncties.
04:57
but I can sumsom up for the sakesake of brevitybeknoptheid here
79
281931
2566
Ik kan het hier kortheidshalve
05:00
in a simpleeenvoudig linelijn:
80
284497
2384
in een eenvoudige regel samenvatten:
05:02
The brainhersenen abhorsverafschuwt a vacuumvacuüm.
81
286881
4748
'Hersenen verafschuwen een vacuüm.'
05:07
UnderOnder the bestbeste of observationobservatie conditionsvoorwaarden,
82
291629
3910
Onder de beste waarnemingsvoorwaarden,
05:11
the absoluteabsoluut bestbeste,
83
295539
1872
absoluut de beste,
05:13
we only detectopsporen, encodecoderen and storeop te slaan in our brainshersenen
84
297411
3713
detecteren, coderen en slaan
we in onze hersenen slechts
05:17
bitsstukjes and piecesstukken of the entiregeheel experienceervaring in frontvoorkant of us,
85
301124
3695
stukjes en beetjes van de hele ervaring op.
05:20
and they're storedopgeslagen in differentverschillend partsonderdelen of the brainhersenen.
86
304819
2329
Die stukjes worden in verschillende delen
van de hersenen opgeslagen.
05:23
So now, when it's importantbelangrijk for us to be ablein staat to recallterugroepen
87
307148
4155
Hoe belangrijk het ook is
om ons te kunnen herinneren
05:27
what it was that we experiencedervaren,
88
311303
3021
wat we hebben meegemaakt,
05:30
we have an incompleteincompleet, we have a partialgedeeltelijk storeop te slaan,
89
314324
5278
we krijgen slechts een onvolledig,
gedeeltelijk beeld.
05:35
and what happensgebeurt?
90
319602
2453
En wat gebeurt er dan?
05:37
BelowHieronder awarenessbewustzijn, with no requirementeis for any kindsoort of
91
322055
2824
Ons onbewuste vult zonder tussenkomst
van enig bewust proces,
de ontbrekende informatie aan.
05:40
motivatedgemotiveerd processingverwerken, the brainhersenen fillsfills in informationinformatie
92
324879
5171
Ons onbewuste vult zonder tussenkomst
van enig bewust proces,
de ontbrekende informatie aan.
05:45
that was not there,
93
330050
2425
Ons onbewuste vult zonder tussenkomst
van enig bewust proces,
de ontbrekende informatie aan.
05:48
not originallyoorspronkelijk storedopgeslagen,
94
332475
2450
Geen oorspronkelijke informatie,
05:50
from inferencegevolgtrekking, from speculationspeculatie,
95
334925
2544
maar van gevolgtrekking, van speculatie,
05:53
from sourcesbronnen of informationinformatie that camekwam to you,
96
337469
2812
van bronnen van informatie die je bereikten
05:56
as the observerwaarnemer, after the observationobservatie.
97
340281
3135
als waarnemer, maar na de waarneming.
05:59
But it happensgebeurt withoutzonder awarenessbewustzijn suchzodanig that
98
343416
2074
Het gebeurt zonder dat
06:01
you don't, aren'tzijn niet even cognizantCognizant of it occurringvoorkomend.
99
345490
3634
je het zelf doorhebt.
06:05
It's calledriep reconstructedgereconstrueerd memoriesherinneringen.
100
349124
2267
Het heet 'gereconstrueerde herinneringen'.
06:07
It happensgebeurt to us in all the aspectsaspecten of our life, all the time.
101
351391
4299
Het overkomt ons in alle aspecten
van ons leven, de hele tijd.
06:11
It was those two considerationsoverwegingen, amongtussen othersanderen --
102
355690
3264
06:14
reconstructedgereconstrueerd memorygeheugen, the factfeit about the eyewitnessooggetuige fallibilityfeilbaarheid --
103
358954
4505
06:19
that was partdeel of the instigationinstigatie
104
363459
3056
06:22
for a groupgroep of appealin beroep gaan attorneysadvocaten
105
366515
2449
ertoe aan om
06:24
led by an amazingverbazingwekkend lawyeradvocaat namedgenaamd EllenEllen EggersEggers
106
368964
3472
onder leiding van een geweldige advocaat,
Ellen Eggers,
06:28
to poolzwembad theirhun experienceervaring and theirhun talentstalenten togethersamen
107
372436
4128
hun ervaring en hun talenten samen te bundelen
06:32
and petitionverzoekschrift a superiorbeter courtrechtbank
108
376564
1837
en bij een hogere rechter
een verzoekschrift in te dienen
06:34
for a retrialherzieningsproces for FranciscoFrancisco CarrilloCarrillo.
109
378401
5070
voor een nieuw proces
voor Francisco Carrillo.
06:39
They retainedbehouden me, as a forensicgerechtelijk neurophysiologistneurofysioloog,
110
383471
4388
Zij betrokken mij erbij
als forensisch neurofysioloog,
06:43
because I had expertiseexpertise
111
387859
2142
want ik had deskundigheid
06:45
in eyewitnessooggetuige memorygeheugen identificationidentificatie,
112
390001
2120
in identificatie van herinneringen
door ooggetuigen,
06:48
whichwelke obviouslyduidelijk makesmerken sensezin for this casegeval, right?
113
392121
3195
wat in dit geval
toch wel zinvol is.
06:51
But alsoook because I have expertiseexpertise and testifygetuigen about
114
395316
3344
Maar ook omdat ik expertise heb in
het menselijke nachtzicht.
06:54
the naturenatuur of humanmenselijk night visionvisie.
115
398660
4377
Maar ook omdat ik expertise heb in
het menselijke nachtzicht.
06:58
Well, what's that got to do with this?
116
403037
3033
Wat heeft dat ermee te maken?
07:01
Well, when you readlezen throughdoor the casegeval materialsmaterialen
117
406070
3302
Als je de verslagen leest
van het geval Carrillo,
07:05
in this CarrilloCarrillo casegeval,
118
409372
2722
Als je de verslagen leest
van het geval Carrillo,
07:07
one of the things that suddenlyplotseling strikesstrikes you is that
119
412094
2830
valt onmiddellijk op
07:10
the investigatingonderzoeken officersofficieren said the lightingverlichting was good
120
414924
3490
dat de opsporingsambtenaren zeiden
dat de verlichting goed was
07:14
at the crimemisdrijf scenetafereel, at the shootinghet schieten.
121
418414
3534
op de plaats delict
tijdens de schietpartij.
07:17
All the teenagerstieners testifiedgetuigde duringgedurende the trialproces
122
421948
3457
Alle tieners getuigden tijdens het proces
07:21
that they could see very well.
123
425405
3479
dat ze heel goed konden zien.
07:24
But this occurredheeft plaatsgevonden in mid-Januaryhalf januari,
124
428884
2840
Maar het gebeurde midden januari
07:27
in the NorthernNoord HemisphereHalfrond, at 7 p.m. at night.
125
431724
5999
op het noordelijk halfrond om 19u.
07:33
So when I did the calculationsberekeningen
126
437723
3025
Toen ik de berekeningen maakte
07:36
for the lunarmaan- datagegevens and the solarzonne- datagegevens
127
440748
2212
voor de maan- en de zonnegegevens
07:38
at that locationplaats on EarthAarde at the time of the incidentincident
128
442960
3179
op die locatie op aarde,
07:42
of the shootinghet schieten, all right,
129
446139
2048
op het moment van de schietpartij
07:44
it was well pastverleden the endeinde of civilciviel twilightTwilight
130
448187
2617
was de schemering al een hele tijd voorbij
07:46
and there was no moonmaan up that night.
131
450804
2256
en die nacht was er geen maan.
07:48
So all the lightlicht in this areaGebied from the sunzon and the moonmaan
132
453060
2279
Dat kan je op het scherm zien.
07:51
is what you see on the screenscherm right here.
133
455339
2584
Dat kan je op het scherm zien.
07:53
The only lightingverlichting in that areaGebied had to come
134
457923
2914
De enige verlichting in deze zone
kwam van kunstlicht.
07:56
from artificialkunstmatig sourcesbronnen,
135
460837
3270
De enige verlichting in deze zone
kwam van kunstlicht.
08:00
and that's where I go out and I do the actualwerkelijk reconstructionwederopbouw
136
464107
2768
Ik deed de reconstructie
08:02
of the scenetafereel with photometersPhotometers, with variousdivers measuresmaatregelen
137
466875
2797
van de scène met fotometers,
op verschillende manieren
08:05
of illuminationverlichting and variousdivers other measuresmaatregelen of
138
469672
1974
van verlichting
en diverse andere manieren van
08:07
colorkleur perceptionperceptie, alonglangs with specialspeciaal camerascamera's
139
471646
4467
kleurwaarneming,
ook met speciale camera's
08:12
and high-speedhoge snelheid filmfilm, right?
140
476113
2129
en zeer snelle film.
08:14
Take all the measurementsafmetingen and recordrecord them, right?
141
478242
2929
Ik deed alle metingen en sloeg ze op.
08:17
And then take photographsfoto's, and this is what the scenetafereel
142
481171
2157
Neem foto's en zo ziet de scène eruit
08:19
lookedkeek like at the time of the shootinghet schieten
143
483328
1435
op het tijdstip van de schietpartij
08:20
from the positionpositie of the teenagerstieners
144
484763
2466
vanuit de positie van de tieners
08:23
looking at the carauto going by and shootinghet schieten.
145
487229
3822
die naar de voorbijrijdende,
auto en het schot keken.
08:26
This is looking directlydirect acrossaan de overkant the streetstraat
146
491051
2305
Dit is een beeld van de straat
08:29
from where they were standingstaand.
147
493356
2328
waar ze stonden.
08:31
RememberVergeet niet, the investigatingonderzoeken officers'Officers reportrapport said
148
495684
2353
In het rapport van de opsporingsambtenaren stond
08:33
the lightingverlichting was good.
149
498037
2233
dat de verlichting goed was.
08:36
The teenagerstieners said they could see very well.
150
500270
2434
De tieners zeiden
dat ze heel goed konden zien.
08:38
This is looking down to the eastoosten-,
151
502704
3251
Hier kijk je naar het oosten
08:41
where the shootinghet schieten vehiclevoertuig spedversneld off,
152
505955
3696
in de richting waarin het voertuig vluchtte,
08:45
and this is the lightingverlichting directlydirect behindachter the fathervader
153
509651
4892
en dit is de verlichting
achter de vader en de tieners.
08:50
and the teenagerstieners.
154
514543
2341
en dit is de verlichting
achter de vader en de tieners.
08:52
As you can see, it is at bestbeste poorarm.
155
516884
3911
Zoals je kunt zien,
is het op zijn best slecht te noemen.
08:56
No one'séén is going to call this well-litgoed verlichte, good lightingverlichting,
156
520795
3873
Niemand gaat dit
'goede verlichting' noemen.
09:00
and in factfeit, as niceleuk as these picturesafbeeldingen are,
157
524668
3194
Hoe mooi deze foto's ook mogen zijn,
09:03
and the reasonreden we take them is I knewwist I was going to have to testifygetuigen in courtrechtbank,
158
527862
3461
ik nam ze omdat ik wist
dat ik moest getuigen in de rechtbank.
09:07
and a pictureafbeelding is worthwaard more than a thousandduizend wordstekst
159
531323
3192
Eén foto zegt meer dan duizend woorden
09:10
when you're tryingproberen to communicatecommuniceren numbersgetallen,
160
534515
2400
als je probeert om getallen te communiceren,
09:12
abstractabstract conceptsconcepten like luxlux, the internationalInternationale measurementmeting
161
536915
3272
met abstracte begrippen als lux,
de internationale eenheid van verlichtingssterkte,
09:16
of illuminationverlichting, the IshiharaIshihara colorkleur perceptionperceptie testtest valueswaarden.
162
540187
5176
of Ishihara-kleurwaarnemingstestwaarden.
09:21
When you presentaanwezig those to people who are not well-versedgoed-bedreven
163
545363
3161
Mensen die niet vertrouwd zijn
met dit soort dingen
09:24
in those aspectsaspecten of sciencewetenschap and that, they becomeworden
164
548524
3116
Mensen die niet vertrouwd zijn
met dit soort dingen
09:27
salamanderssalamanders in the noondayNoonday sunzon. It's like
165
551640
2379
kunnen er geen touw aan vastknopen.
09:29
talkingpratend about the tangenttangens of the visualzichtbaar anglehoek, all right?
166
554019
2914
Begin te praten over de tangens
van de visuele hoek en hun ogen worden glazig.
09:32
TheirHun eyesogen just glazeglazuur over, all right?
167
556933
2785
Begin te praten over de tangens
van de visuele hoek en hun ogen worden glazig.
09:35
A good forensicgerechtelijk expertdeskundige alsoook has to be a good educatoropvoeder,
168
559718
4359
Een goed forensisch expert
moet ook een goede opvoeder,
09:39
a good communicatorCommunicator, and that's partdeel of the reasonreden
169
564077
2159
een goede communicator zijn.
09:42
why we take the picturesafbeeldingen, to showtonen not only
170
566236
2295
Daarom nemen we foto's,
niet alleen om te laten zien
09:44
where the lightlicht sourcesbronnen are, and what we call the spillmorsen,
171
568531
2800
waar de lichtbronnen zijn
en hoe het licht verdeeld is,
09:47
the distributiondistributie, but alsoook so that it's easiergemakkelijker
172
571331
2629
maar ook voor een eenvoudiger
begrip van de omstandigheden.
09:49
for the trierTrier of factfeit to understandbegrijpen the circumstancessituatie.
173
573960
4035
maar ook voor een eenvoudiger
begrip van de omstandigheden.
09:53
So these are some of the picturesafbeeldingen that, in factfeit,
174
577995
2873
Dit zijn enkele van de foto's
09:56
I used when I testifiedgetuigde,
175
580868
2415
die ik bij mijn getuigenis gebruikte.
09:59
but more importantlybelangrijker were, to me as a scientistwetenschapper,
176
583283
1865
Maar wat voor mij als wetenschapper
nog belangrijker was,
10:01
are those readingslezingen, the photometerfotometer readingslezingen,
177
585148
1983
waren de fotometeraflezingen,
10:03
whichwelke I can then convertconverteren into actualwerkelijk predictionsvoorspellingen
178
587131
4600
waardoor ik voorspellingen kon maken
10:07
of the visualzichtbaar capabilitygeschiktheid of the humanmenselijk eyeoog
179
591731
3520
wat het menselijk oog kon zien
10:11
underonder those circumstancessituatie,
180
595251
2376
onder deze omstandigheden.
10:13
and from my readingslezingen that I recordedopgenomen at the scenetafereel
181
597627
3648
Van de metingen ter plekke
10:17
underonder the samedezelfde solarzonne- and lunarmaan- conditionsvoorwaarden
182
601275
2240
onder dezelfde zon- en maancondities
10:19
at the samedezelfde time, so on and so forthvoort, right,
183
603515
2992
op dezelfde tijd, enzovoort,
10:22
I could predictvoorspellen
184
606507
1406
kon ik voorspellen
10:23
that there would be no reliablebetrouwbaar colorkleur perceptionperceptie,
185
607913
2192
dat er geen betrouwbare kleurwaarneming kon zijn.
10:26
whichwelke is crucialbeslissend for facegezicht recognitionerkenning,
186
610105
2314
Die is cruciaal voor de gezichtsherkenning.
10:28
and that there would be only scotopicscotopisch visionvisie,
187
612419
2312
Er was alleen maar scotopische visie mogelijk,
10:30
whichwelke meansmiddelen there would be very little resolutionresolutie,
188
614731
1960
wat betekent dat er heel weinig resolutie was.
10:32
what we call boundarygrens or edgerand detectionopsporing,
189
616691
2248
Wij noemen dat randdetectie.
10:34
and that furthermorevoorts, because the eyesogen would have been
190
618939
2315
Daarbij zijn de ogen onder dit licht
10:37
totallyhelemaal dilateduitgezet underonder this lightlicht, the depthdiepte of fieldveld-,
191
621254
3805
volledig gedilateerd,
waardoor de scherptediepte,
10:40
the distanceafstand at whichwelke you can focusfocus and see detailsgegevens,
192
625059
3158
de afstand waarop je je kunt concentreren
en details zien,
10:44
would have been lessminder than 18 inchesinches away.
193
628217
5394
minder dan 45 centimeter zou zijn geweest.
10:49
I testifiedgetuigde to that to the courtrechtbank,
194
633611
2504
Ik getuigde dat voor het hof
10:52
and while the judgerechter was very attentiveattente,
195
636115
2433
en ook al was de rechter
zeer aandachtig,
10:54
it had been a very, very long hearinggehoor
196
638548
2607
was het een zeer lange zitting
10:57
for this petitionverzoekschrift for a retrialherzieningsproces, and as a resultresultaat,
197
641155
4744
voor dit verzoek om een nieuw proces.
11:01
I noticedmerkte out of the cornerhoek of my eyeoog
198
645899
1760
Ik merkte uit de hoek van mijn oog
11:03
that I thought that maybe the judgerechter was going to need
199
647659
4145
dat de rechter misschien
11:07
a little more of a nudgeverschuiven
200
651804
2063
nog een extra duwtje nodig zou hebben
11:09
than just more numbersgetallen.
201
653867
2508
dan alleen maar meer getallen.
11:12
And here I becamewerd a bitbeetje audaciousaudacious,
202
656375
2292
Ik trok mijn stoute schoenen aan
11:14
and I turnedgedraaid
203
658667
1520
en vroeg de rechter:
11:16
and I askedgevraagd the judgerechter,
204
660187
2392
en vroeg de rechter:
11:18
I said, "Your HonorEER, I think you should go out
205
662579
2408
"Edelachtbare, ik denk dat u
11:20
and look at the scenetafereel yourselfjezelf."
206
664987
2704
de scène zelf eens moet gaan bekijken."
11:23
Now I maymei have used a tonetoon whichwelke was more like a daredurven
207
667691
3141
Mijn toon was misschien meer bevelend
11:26
than a requestaanvraag — (LaughterGelach) —
208
670832
2404
dan vragend - (Gelach) -
11:29
but nonethelessniettemin, it's to this man'sman creditcredit and his couragemoed
209
673236
4447
maar toch nam hij een moedig besluit
11:33
that he said, "Yes, I will."
210
677683
3616
en zei: "Ja, dat doe ik."
11:37
A shockerShocker in AmericanAmerikaanse jurisprudenceJurisprudentie.
211
681299
3992
Een schok voor de Amerikaanse jurisprudentie.
11:41
So in factfeit, we foundgevonden the samedezelfde identicalidentiek conditionsvoorwaarden,
212
685291
2472
We vonden precies dezelfde voorwaarden
11:43
we reconstructedgereconstrueerd the entiregeheel thing again,
213
687763
2041
en we reconstrueerden de hele zaak opnieuw.
11:45
he camekwam out with an entiregeheel brigadebrigade of sheriff'sSheriff's officersofficieren
214
689804
4010
Hij kwam ernaartoe
met een hele brigade politiemensen
11:49
to protectbeschermen him in this communitygemeenschap, all right? (LaughterGelach)
215
693814
5157
om hem te beschermen
in deze gemeenschap! (Gelach)
11:54
We had him standstand actuallywerkelijk slightlylicht in the streetstraat,
216
698971
5054
We plaatsten hem dichter
11:59
so closerdichterbij to the suspectverdachte vehiclevoertuig, the shooterShooter vehiclevoertuig,
217
704025
3180
bij het verdachte voertuig
12:03
than the actualwerkelijk teenagerstieners were,
218
707205
2742
dan de tieners hadden gestaan.
12:05
so he stoodstond a fewweinig feetvoeten from the curbCurb
219
709947
2224
Hij stond een paar meter van de stoeprand
12:08
towardin de richting van the middlemidden- of the streetstraat.
220
712171
2612
naar het midden van de straat.
12:10
We had a carauto that camekwam by,
221
714783
2917
We lieten een auto voorbijrijden,
identiek aan deze beschreven door de tieners.
12:13
samedezelfde identicalidentiek carauto as describedbeschreven by the teenagerstieners, right?
222
717700
4951
We lieten een auto voorbijrijden,
identiek aan deze beschreven door de tieners.
12:18
It had a driverbestuurder and a passengerpassagier,
223
722651
1937
Er was één bestuurder en één passagier,
12:20
and after the carauto had passedgeslaagd the judgerechter by,
224
724588
3823
en nadat de auto voorbij de rechter was,
12:24
the passengerpassagier extendedverlengd his handhand-,
225
728411
3514
stak de passagier zijn hand uit
12:27
pointedpuntig it back to the judgerechter as the carauto continuedvervolgd on,
226
731925
4574
en wees naar de rechter
terwijl de auto verder reed,
12:32
just as the teenagerstieners had describedbeschreven it, right?
227
736499
2219
net zoals de tieners
het hadden beschreven.
12:34
Now, he didn't use a realecht gungeweer in his handhand-,
228
738718
2853
Hij maakte geen gebruik
van een echt pistool,
12:37
so he had a blackzwart objectvoorwerp in his handhand- that was similarsoortgelijk
229
741571
2418
maar had een zwart voorwerp in zijn hand,
12:39
to the gungeweer that was describedbeschreven.
230
743989
1979
net zoals het beschreven pistool.
12:41
He pointedpuntig by, and this is what the judgerechter saw.
231
745968
2846
Hij wees en dit is wat de rechter zag.
12:44
This is the carauto 30 feetvoeten away from the judgerechter.
232
748814
7099
Dit is de auto op 10 meter afstand van de rechter.
12:51
There's an armarm stickingplakken out of the passengerpassagier sidekant
233
755913
2912
Aan de passagierszijde steekt een arm uit
12:54
and pointedpuntig back at you.
234
758825
2373
die naar je wijst.
12:57
That's 30 feetvoeten away.
235
761198
1965
Dat is op 10 meter afstand.
12:59
Some of the teenagerstieners said that in factfeit the carauto
236
763163
2192
Enkele tieners zeiden dat de auto
13:01
was 15 feetvoeten away when it shotschot.
237
765355
2576
vanop 5 meter afstand heeft geschoten.
13:03
Okay. There's 15 feetvoeten.
238
767931
3664
Oké. Dat is 5 meter.
13:07
At this pointpunt, I becamewerd a little concernedbezorgd.
239
771595
4170
Op dit punt werd ik een beetje bezorgd.
13:11
This judgerechter is someoneiemand you'dje zou never want to playspelen pokerPoker with.
240
775765
4734
Met deze rechter wil je liever niet pokeren.
13:16
He was totallyhelemaal stoicstoïcijnse. I couldn'tkon het niet see a twitchkramp of his eyebrowwenkbrauw.
241
780499
4288
Hij bleef totaal onbewogen.
13:20
I couldn'tkon het niet see the slightestgeringste bendbocht of his headhoofd.
242
784787
3269
Hij vertrok geen spier.
13:23
I had no sensezin of how he was reactingreageren to this,
243
788056
3501
Ik had geen idee hoe hij erop reageerde.
13:27
and after he lookedkeek at this reenactmentRe-enactment,
244
791557
3040
Na de reconstructie
13:30
he turnedgedraaid to me and he sayszegt,
245
794597
1080
keerde hij zich naar me toe en zei:
13:31
"Is there anything elseanders you want me to look at?"
246
795677
3258
"Is er nog iets dat ik moet zien?"
13:34
I said, "Your honoreer," and I don't know whetherof I was
247
798935
4495
Ik zei: "Edelachtbare," en ik weet niet of ik
13:39
emboldenedaangemoedigd by the scientificwetenschappelijk measurementsafmetingen that I had
248
803430
2957
wat overmoedig was door mijn meetresultaten
13:42
in my pocketzak- and my knowledgekennis that they are accurateaccuraat,
249
806387
3696
en mijn overtuiging dat ze klopten,
13:45
or whetherof it was just sheerzeeg stupiditydomheid,
250
810083
2255
of dat het gewoon pure domheid was,
13:48
whichwelke is what the defenseverdediging lawyersadvocaten thought — (LaughterGelach) —
251
812338
2825
wat de advocaten van de verdediging dachten - (Gelach) -
13:51
when they heardgehoord me say,
252
815163
1752
toen ze me hoorden zeggen:
13:52
"Yes, Your HonorEER, I want you standstand right there
253
816915
2704
"Ja, edelachtbare, ik wil dat u daar gaat staan,
13:55
and I want the carauto to go around the blockblok again
254
819619
4336
en dat de auto opnieuw voorbijrijdt
13:59
and I want it to come and I want it to stop
255
823955
3354
en ik wil dat hij
14:03
right in frontvoorkant of you, threedrie to fourvier feetvoeten away,
256
827309
4190
recht voor u stopt,
op een goede meter afstand.
14:07
and I want the passengerpassagier to extenduitbreiden his handhand-
257
831499
3456
Dan moet de passagier
zijn hand uitsteken
14:10
with a blackzwart objectvoorwerp and pointpunt it right at you,
258
834955
2016
met een zwart voorwerp
en het recht op u richten.
14:12
and you can look at it as long as you want."
259
836971
5720
U mag kijken zo lang u wil."
14:18
And that's what he saw. (LaughterGelach)
260
842691
4427
Dit is wat hij zag. (Gelach)
14:23
You'llU zult noticekennisgeving, whichwelke was alsoook in my testtest reportrapport,
261
847118
3840
Je kan merken
-- in mijn testrapport staat het ook --
14:26
all the dominantdominant lightingverlichting is comingkomt eraan from the northnoorden sidekant,
262
850958
2645
dat alle overheersende verlichting
van de noordzijde komt.
14:29
whichwelke meansmiddelen that the shooter'sShooter's facegezicht would
263
853603
1743
Dat betekent dat het gezicht van de schutter
14:31
have been photo-occludedFoto-geroteerd. It would have been backlitbacklit.
264
855346
2616
in tegenlicht was te zien.
14:33
FurthermoreBovendien, the roofdak of the carauto
265
857962
1902
Daarenboven veroorzaakt
het dak van de auto
14:35
is causingveroorzakend what we call a shadowschaduw cloudwolk insidebinnen the carauto
266
859864
4274
in de auto
wat wij een 'schaduwwolk' noemen
14:40
whichwelke is makingmaking it darkerdonkerder.
267
864138
3330
waardoor het donkerder wordt.
14:43
And this is threedrie to fourvier feetvoeten away.
268
867468
4112
Dit is op drie tot vier meter afstand.
14:47
Why did I take the riskrisico?
269
871580
3128
Waarom nam ik het risico?
14:50
I knewwist that the depthdiepte of fieldveld- was 18 inchesinches or lessminder.
270
874708
4229
Ik wist dat de scherptediepte
maximaal 45 centimeter was.
14:54
ThreeDrie to fourvier feetvoeten, it mightmacht as well have been
271
878937
1667
Op iets meer dan één meter afstand
kon het evengoed
14:56
a footballvoetbal fieldveld- away.
272
880604
4472
100 meter ver zijn geweest.
15:00
This is what he saw.
273
885076
2208
Dit is wat hij zag.
15:03
He wentgegaan back, there was a fewweinig more daysdagen of evidencebewijsmateriaal
274
887284
3800
Er volgden nog een paar dagen
van bewijs overlopen.
15:06
that was heardgehoord. At the endeinde of it,
275
891084
2304
Uiteindelijk kwam hij tot het besluit
dat hij een nieuw proces zou toestaan.
15:09
he madegemaakt the judgmentoordeel that he was going to grantverlenen
276
893388
2628
Uiteindelijk kwam hij tot het besluit
dat hij een nieuw proces zou toestaan.
15:11
the petitionverzoekschrift for a retrialherzieningsproces.
277
896016
3078
Uiteindelijk kwam hij tot het besluit
dat hij een nieuw proces zou toestaan.
15:14
And furthermorevoorts, he releasedvrijgelaten MrMijnheer. CarrilloCarrillo
278
899094
2478
Hij liet meneer Carrillo vrij
15:17
so that he could aidsteun in the preparationvoorbereiding of his owneigen defenseverdediging
279
901572
2987
om zijn verdediging voor te bereiden
voor een evenuteel nieuw proces.
15:20
if the prosecutionvervolging decidedbeslist to retryopnieuw proberen him.
280
904559
6019
om zijn verdediging voor te bereiden
voor een evenuteel nieuw proces.
15:26
WhichDie they decidedbeslist not to.
281
910578
2310
Dat kwam er niet.
15:28
He is now a freedbevrijd man. (ApplauseApplaus)
282
912888
5061
Hij is nu vrij. (Applaus)
15:33
(ApplauseApplaus)
283
917949
3943
(Applaus)
15:37
This is him embracingomarmen his grandmother-in-lawoma-in-law.
284
921892
5104
Hier zie je hem
de oma van zijn vrouw omarmen.
15:42
He -- His girlfriendvriendin was pregnantzwanger when he wentgegaan to trialproces,
285
926996
4075
Zijn vriendin was zwanger
toen hij voor het gerecht kwam.
15:46
right? And she had a little babybaby boyjongen.
286
931071
4085
Ze kregen een jongetje.
15:51
He and his sonzoon are bothbeide attendingBijwonen CalCAL StateStaat, Long BeachStrand
287
935156
2681
Hij en zijn zoon volgen nu beiden lessen
15:53
right now takingnemen classesklassen. (ApplauseApplaus)
288
937837
6188
aan Cal State Long Beach. (Applaus)
15:59
And what does this examplevoorbeeld --
289
944025
3963
Welke lessen
16:03
what's importantbelangrijk to keep in mindgeest for ourselvesonszelf?
290
947988
4344
moeten wij hieruit trekken?
16:08
First of all, there's a long historygeschiedenis of antipathyantipathie
291
952332
3696
De Amerikaanse jurisprudentie
kent een lange geschiedenis van antipathie
16:11
betweentussen sciencewetenschap and the lawwet
292
956028
2080
De Amerikaanse jurisprudentie
kent een lange geschiedenis van antipathie
16:14
in AmericanAmerikaanse jurisprudenceJurisprudentie.
293
958108
2400
tussen de wetenschap en de wet.
16:16
I could regalevergasten you with horrorverschrikking storiesverhalen of ignoranceonwetendheid
294
960508
3448
Ik kan je horrorverhalen
van onwetendheid vertellen
16:19
over decadestientallen jaren of experienceervaring as a forensicgerechtelijk expertdeskundige
295
963956
4336
uit mijn tientallen jaren ervaring
als forensisch expert
16:24
of just tryingproberen to get sciencewetenschap into the courtroomrechtszaal.
296
968292
4506
in mijn pogingen om wetenschap
in de rechtszaal aanvaard te krijgen.
16:28
The opposingtegengestelde councilraad always fightstrijd it and opposeverzetten tegen it.
297
972798
4934
De tegenpartij probeert het altijd tegen te gaan.
16:33
One suggestionsuggestie is that all of us becomeworden much more
298
977732
3387
Iedereen zou veel meer
16:37
attunedafgestemd to the necessitynoodzaak, throughdoor policyhet beleid,
299
981119
2869
de noodzaak moeten inzien om
in het beleid,
16:39
throughdoor proceduresprocedures,
300
983988
2056
in de procedures,
16:41
to get more sciencewetenschap in the courtroomrechtszaal,
301
986044
3184
meer gebruik te maken
van wetenschap in de rechtsgang.
16:45
and I think one largegroot stepstap towardin de richting van that
302
989228
2311
Een grote stap in die richting
16:47
is more requirementsvereisten,
303
991539
1842
zijn hogere vereisten,
16:49
with all dueten gevolge respecteerbied to the lawwet schoolsscholen,
304
993381
2559
met alle respect
voor de rechtsfaculteiten,
16:51
of sciencewetenschap, technologytechnologie, engineeringbouwkunde, mathematicswiskunde
305
995940
5111
van wetenschap, technologie,
ingenieurskunst, wiskunde
16:56
for anyoneiedereen going into the lawwet,
306
1001051
1977
voor iedereen die rechten studeert,
16:58
because they becomeworden the judgesrechters.
307
1003028
3624
omdat ze later rechters zullen worden.
17:02
Think about how we selectkiezen our judgesrechters in this countryland.
308
1006652
3048
Denk na over hoe wij
onze rechters kiezen in dit land.
17:05
It's very differentverschillend than mostmeest other culturesculturen. All right?
309
1009700
3360
Het is heel anders
dan in de meeste andere culturen.
17:08
The other one that I want to suggestsuggereren,
310
1013060
2410
Wat ik ook wil benadrukken is
17:11
the cautionLet op that all of us have to have,
311
1015470
2430
de voorzichtigheid
die wij allemaal moeten hebben
17:13
I constantlyvoortdurend have to remindherinneren myselfmezelf,
312
1017900
1840
-- ik moet mezelf er voortdurend aan herinneren --
17:15
about just how accurateaccuraat are the memoriesherinneringen
313
1019740
3103
over hoe nauwkeurig onze herinneringen zijn.
17:18
that we know are truewaar, that we believe in?
314
1022843
5369
Wat denken we dat waar is,
waar geloven wij in?
17:24
There is decadestientallen jaren of researchOnderzoek,
315
1028212
3384
Tientallen jaren onderzoek,
17:27
examplesvoorbeelden and examplesvoorbeelden of casesgevallen like this,
316
1031596
4168
met vele voorbeelden van gevallen als dit,
17:31
where individualsindividuen
317
1035764
1968
hebben aangetoond dat mensen
17:33
really, really believe. NoneGeen of those teenagerstieners
318
1037732
3512
echt overtuigd zijn van hun uitspraken.
Geen van de tieners
17:37
who identifiedgeïdentificeerd him
319
1041244
1832
die hem identificeerden,
17:38
thought that they were pickingpluk the wrongfout personpersoon.
320
1043076
3276
dachten dat ze de verkeerde persoon uitkozen.
17:42
NoneGeen of them thought they couldn'tkon het niet see the person'spersonen facegezicht.
321
1046352
3354
Geen van hen dacht
dat ze zijn gezicht niet konden zien.
17:45
We all have to be very carefulvoorzichtig.
322
1049706
2132
We moeten allemaal heel voorzichtig zijn.
17:47
All our memoriesherinneringen are reconstructedgereconstrueerd memoriesherinneringen.
323
1051838
3640
Al onze herinneringen zijn
gereconstrueerde herinneringen.
17:51
They are the productartikel of what we originallyoorspronkelijk experiencedervaren
324
1055478
2398
Ze zijn het product
van wat we oorspronkelijk ervoeren
17:53
and everything that's happenedgebeurd afterwardsdaarna.
325
1057876
2733
en van alles wat er daarna gebeurd is.
17:56
They're dynamicdynamisch.
326
1060609
2051
Ze zijn dynamisch.
17:58
They're malleablesmeedbaar. They're volatilevluchtig,
327
1062660
2488
Ze zijn kneedbaar.
Ze zijn vluchtig.
18:01
and as a resultresultaat, we all need to rememberonthouden to be cautiousvoorzichtig,
328
1065148
4024
Daarom moeten we
allemaal voorzichtig zijn.
18:05
that the accuracynauwkeurigheid of our memoriesherinneringen
329
1069172
3320
De nauwkeurigheid van onze herinneringen
18:08
is not measuredafgemeten in how vividlevendige they are
330
1072492
3504
hangt niet af van
hoe levendig ze zijn
18:11
nornoch how certainzeker you are that they're correctcorrect.
331
1075996
5131
of van hoe zeker je bent
dat ze juist zijn.
18:17
Thank you. (ApplauseApplaus)
332
1081127
149090
Bedankt.
(Applaus)
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Christel Foncke

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Scott Fraser - Forensic psychologist, expert witness
Scott Fraser is a forensic psychologist who thinks deeply about the fallibility of human memory and encourages a more scientific approach to trial evidence.

Why you should listen

When it comes to witnesses in criminal trials, the accuracy of human memory can mean the difference between life and death. Scott Fraser is an expert witness who researches what’s real and what’s selective when it comes to human memory and crime. His areas of expertise include human night vision, neuropsychopharmacology, and the effect of stress and other factors on the human mind. He has testified in criminal and civil cases throughout the U.S. in state and federal courts.

In 2011 Fraser was involved in the retrial of a 1992 murder case in which Francisco Carrillo was found guilty and sentenced to two life sentences in prison. Fraser and the team that hired him staged a dramatic reenactment of the night of the murder in question and showed the testimonies that had put Carrillo in jail were unreliable. After 20 years in jail for a crime he didn't commit, Carrillo was freed.

More profile about the speaker
Scott Fraser | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee