ABOUT THE SPEAKER
Helen Fisher - Anthropologist, expert on love
Anthropologist Helen Fisher studies gender differences and the evolution of human emotions. She’s best known as an expert on romantic love.

Why you should listen

Fisher's several books lay bare the mysteries of our most treasured emotion: its evolution, its biochemical foundations and its vital importance to human society. Fisher describes love as a universal human drive (stronger than the sex drive; stronger than thirst or hunger; stronger perhaps than the will to live), and her many areas of inquiry shed light on timeless human mysteries like why we choose one partner over another. Her classic study, Anatomy of Love, first published in 1992, has just been re-issued in a fully updated edition, including her recent neuroimaging research on lust, romantic love and attachment as well as discussions of sexting, hooking up, friends with benefits, other contemporary trends in courtship and marriage, and a dramatic current trend she calls “slow love.”

More profile about the speaker
Helen Fisher | Speaker | TED.com
TED2006

Helen Fisher: Why we love, why we cheat

Helen Fisher vertelt ons waarom we liefhebben + vreemdgaan

Filmed:
11,349,614 views

Antropologe Helen Fisher pakt een delicaat onderwerp aan –– liefde –– en verklaart haar evolutie, haar biochemische grondslagen en haar sociale belang. Ze sluit af met een waarschuwing over de potentiële ramp inherent aan misbruik van antidepressiva.
- Anthropologist, expert on love
Anthropologist Helen Fisher studies gender differences and the evolution of human emotions. She’s best known as an expert on romantic love. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Ik wil het hebben over de twee grootste sociale trends in de komende eeuw,
00:25
I'd like to talk todayvandaag
about the two biggestgrootste socialsociaal trendstrends
0
301
5198
00:30
in the comingkomt eraan centuryeeuw,
1
5523
1453
00:31
and perhapsmisschien in the nextvolgende 10,000 yearsjaar.
2
7000
2500
en misschien in de komende 10.000 jaar.
Maar ik wil starten met mijn werk over romantische liefde,
00:34
But I want to startbegin
with my work on romanticromantisch love,
3
10159
3817
00:38
because that's my mostmeest recentrecent work.
4
14000
1865
want dat is mijn meest recente werk.
Wat ik en mijn collega's gedaan hebben is 32 mensen, die erg verliefd zijn,
00:41
What I and my colleaguescollega's did was put
32 people, who were madlygek in love,
5
16222
4754
00:45
into a functionalfunctioneel MRIMRI brainhersenen scannerscanner.
6
21000
1976
in een functionele MRI breinscanner geplaatst.
17 verliefden wiens liefde werd geaccepteerd;
00:48
17 who were madlygek in love
and theirhun love was acceptedaanvaard;
7
23368
2849
en 15 verliefden die zojuist zijn gedumpt.
00:51
and 15 who were madlygek in love
and they had just been dumpedgedumpt.
8
26241
2950
En daar wil ik jullie eerst iets over vertellen,
00:54
And so I want to tell you
about that first,
9
30032
2318
en dan ingaan op waar mijns inziens liefde naartoe gaat.
00:57
and then go on into where
I think love is going.
10
32374
2865
01:01
(LaughterGelach)
11
36689
1000
01:03
"What 'tis'tis to love?" ShakespeareShakespeare said.
12
38483
2976
"Wat is houden van?" zei Shakespeare.
Ik denk dat onze voorouders -- Ik denk dat mensen zich dat afvragen
01:07
I think our ancestorsvoorvaders --
13
42538
1918
01:09
I think humanmenselijk beingswezens have been
wonderingafvragen about this questionvraag
14
44480
3898
sinds ze rond hun kampvuur zaten of naar de sterren lagen te kijken een miljoen jaar geleden.
01:13
sincesinds they satza around theirhun campfireskampvuren
15
48402
1776
01:15
or layleggen and watchedbekeken
the starssterren a millionmiljoen yearsjaar agogeleden.
16
50202
2691
01:19
I startedbegonnen out by tryingproberen to figurefiguur out
what romanticromantisch love was
17
54928
3231
In het begin probeerde ik te begrijpen wat romantische liefde was
door te kijken naar de laatste 45 jaar van onderzoek -- alleen het psychologische onderzoek,
01:22
by looking at the last 45 yearsjaar
of the psychologicalpsychologisch researchOnderzoek
18
58183
5483
01:28
and as it turnsbochten out,
19
63690
1307
en het blijkt, dat er een aantal specifieke dingen gebeuren bij verliefdheid.
01:29
there's a very specificspecifiek groupgroep of things
that happengebeuren when you fallvallen in love.
20
65021
3954
Het eerste dat gebeurt is wat ik noem --
01:34
The first thing that happensgebeurt is,
21
69568
2408
01:36
a personpersoon beginsbegint to take on
what I call, "specialspeciaal meaningbetekenis."
22
72000
2976
een persoon krijgt wat ik noem, "speciale betekenis."
Een vrachtwagenchauffeur zei ooit tegen me
01:40
As a truckvrachtauto driverbestuurder onceeen keer said to me,
23
75553
1642
"De wereld had een nieuw middelpunt, en dat was Mary Anne."
01:42
"The worldwereld- had a newnieuwe centercentrum,
and that centercentrum was MaryMary AnneAnne."
24
77219
3781
01:46
GeorgeGeorge BernardBernard ShawShaw said it differentlyanders.
25
81801
1960
George Bernard Shaw zei het iets anders.
Hij zei, "Liefde is de verschillen tussen de ene vrouw en de ander overschatten."
01:48
"Love consistsbestaat of overestimatingoverschatten
the differencesverschillen
26
83785
2468
01:51
betweentussen one womanvrouw and anothereen ander."
27
86277
2008
En inderdaad, dat is wat we doen. (Gelach)
01:53
And indeedinderdaad, that's what we do.
28
88309
2262
01:55
(LaughterGelach)
29
90595
3254
01:58
And then you just focusfocus on this personpersoon.
30
93873
2596
En dan focus je gewoon op deze persoon.
02:01
You can listlijst what you
don't like about them,
31
96493
2817
Je kunt opsommen wat je niet leuk vindt aan ze,
maar dan schuif je dat opzij en focust op wat jij doet.
02:04
but then you sweepvegen that asideterzijde
and focusfocus on what you do.
32
99334
3564
02:07
As ChaucerChaucer said, "Love is blindBlind."
33
102922
1999
Zoals Chaucer zei, "Liefde is blind."
02:11
In tryingproberen to understandbegrijpen romanticromantisch love,
34
106530
2161
In de poging romantische liefde te begrijpen,
02:13
I decidedbeslist I would readlezen poetrypoëzie
from all over the worldwereld-,
35
108715
2977
besloot ik poëzie van over de hele wereld te gaan lezen,
02:16
and I just want to give
you one very shortkort poemgedicht
36
111716
2652
en ik wil jullie een heel kort gedicht voorlezen uit achttiende-eeuws China,
02:19
from eighth-centuryachtste-eeuwse ChinaChina,
37
114392
1247
een bijna perfect voorbeeld van een man die totaal gefocust is op een bepaalde vrouw.
02:20
because it's an almostbijna perfectperfect examplevoorbeeld
38
115663
2209
02:22
of a man who is focusedgefocust totallyhelemaal
on a particularbijzonder womanvrouw.
39
117896
3364
Het is een beetje zoals wanneer je zielsveel van iemand houdt
02:26
It's a little bitbeetje like when you are
madlygek in love with somebodyiemand
40
121824
3040
en je een parkeerplaats op loopt.
02:29
and you walklopen into a parkingparkeren lot --
41
124888
1638
Hun auto is anders dan alle andere auto's op de parkeerplaats.
02:31
theirhun carauto is differentverschillend
from everyelk other carauto in the parkingparkeren lot.
42
126550
3380
Hun wijnglas is anders dan alle andere wijnglazen op het feest.
02:34
TheirHun winewijn glassglas at dinneravondeten
43
129954
1506
02:36
is differentverschillend from everyelk other winewijn glassglas
at the dinneravondeten partyfeest.
44
131484
3492
02:39
And in this casegeval, a man got hookedverslaafd
on a bamboobamboe sleepingslapen matmat.
45
135000
3764
In dit geval wordt een man getroffen door een bamboe hangmat.
Het gaat zo. Het is van een kerel genaamd Yuan Chen:
02:44
And it goesgaat like this.
46
139312
1199
02:45
It's by a guy calledriep YuanYuan ZhenZhen.
47
140535
1491
"Ik kan er niet tegen de bamboe slaapmat weg te stoppen.
02:48
"I cannotkan niet bearbeer to put away
the bamboobamboe sleepingslapen matmat.
48
143423
2553
De nacht dat ik je thuisbracht, zag ik je hem uitrollen."
02:51
The night I broughtbracht you home,
I watchedbekeken you rollrollen it out."
49
146637
3005
Hij raakte verknocht aan een slaapmat,
02:55
He becamewerd hookedverslaafd on a sleepingslapen matmat,
50
150468
2357
waarschijnlijk door verhoogde dopamine-activiteit in zijn brein,
02:57
probablywaarschijnlijk because of elevatedverhoogd activityactiviteit
of dopaminedopamine in his brainhersenen,
51
152849
2976
net zoals bij u en mij.
03:00
just like with you and me.
52
155849
1421
Maar hoe dan ook, niet alleen krijgt deze persoon een speciale betekenis,
03:02
But anywayin ieder geval, not only does this personpersoon
take on specialspeciaal meaningbetekenis,
53
157294
3165
je vestigt je aandacht op hen.
03:05
you focusfocus your attentionaandacht on them.
54
160483
2446
03:07
You aggrandizeverheerlijken them.
55
162953
1601
Je vergroot ze. Doch heb je intense energie.
03:09
But you have intenseintens energyenergie.
56
164578
1761
Zoals een Polynees zei,"Ik had zin om in de lucht te springen."
03:11
As one PolynesianPolynesische said,
"I feltvoelde like jumpingjumping in the skyhemel."
57
166363
3495
Je bent de hele nacht wakker. Je gaat door tot de ochtend.
03:15
You're up all night.
You're walkingwandelen tilltot dawndageraad.
58
170406
3197
Je voelt intense verrukking wanneer dingen goed gaan,
03:18
You feel intenseintens elationopgetogenheid
when things are going well;
59
173627
2959
stemmingswisselingen naar verschrikkelijke wanhoop wanneer dingen slecht gaan.
03:21
moodhumeur swingsschommels into horribleverschrikkelijk despairwanhoop
when things are going poorlyslecht.
60
176610
3549
Echte afhankelijkheid van deze persoon.
03:24
RealEchte dependenceafhankelijkheid on this personpersoon.
61
180183
2454
Zoals een zakenman in New York tegen me zei, "Alles dat zij leuk vond, vond ik leuk."
03:27
As one businessmanzakenman in NewNieuw YorkYork said to me,
62
182661
2399
03:29
"Anything she likedvond, I likedvond."
63
185084
1861
Eenvoudig. Romantische liefde is zeer eenvoudig.
03:32
SimpleEenvoudige. RomanticRomantische love is very simpleeenvoudig.
64
187524
1961
03:35
You becomeworden extremelyuiterst sexuallyseksueel possessivebezittelijk.
65
190793
2183
Je wordt extreem seksueel bezeten.
03:37
You know, if you're just sleepingslapen
with somebodyiemand casuallytoevallig,
66
193000
2731
Je weet wel, als je terloops met iemand naar bed gaat,
03:40
you don't really carezorg
if they're sleepingslapen with somebodyiemand elseanders.
67
195755
2870
maakt het je niet echt uit of ze met iemand anders naar bed gaan.
Maar het moment dat je verliefd wordt,
03:43
But the momentmoment you fallvallen in love,
68
198649
1554
word je extreem seksueel bezeten van ze.
03:45
you becomeworden extremelyuiterst
sexuallyseksueel possessivebezittelijk of them.
69
200227
2296
Ik denk dat dit een Darwiniaanse functie heeft.
03:47
I think there's a DarwinianDarwinistische
purposedoel to this.
70
202547
3429
03:50
The wholegeheel pointpunt of this
is to pullTrekken two people togethersamen
71
206000
2633
Bedoeling is om twee mensen naar elkaar toe te trekken
sterk genoeg om als een team baby's te gaan grootbrengen.
03:53
stronglysterk enoughgenoeg to beginbeginnen
to rearachterkant babiesbabies as a teamteam.
72
208657
3306
03:57
But the mainhoofd characteristicskenmerken
of romanticromantisch love are cravinghunkering:
73
213000
2976
De hoofdkarakteristiek van romantische liefde is verlangen:
04:00
an intenseintens cravinghunkering
to be with a particularbijzonder personpersoon,
74
216000
3422
een intens verlangen om bij een bepaalde persoon te zijn, niet alleen seksueel, maar emotioneel.
04:04
not just sexuallyseksueel, but emotionallyemotioneel.
75
219446
2223
04:06
It would be niceleuk to go to bedbed with them,
76
221693
3728
Je zou liever -- het zou mooi zijn om met ze naar bed te gaan,
maar je wil dat ze je bellen, om je uit te nodigen, et cetera.
04:10
but you want them to call you
on the telephonetelefoon, to invitenodig uit you out, etcenz.,
77
225445
4232
04:14
to tell you that they love you.
78
229701
1856
Om je te vertellen dat ze van je houden.
04:17
The other mainhoofd characteristickarakteristiek
is motivationmotivatie.
79
232460
4722
De andere hoofdkarakteristiek is motivatie.
De motor in je brein sputtert, en je wilt deze persoon.
04:22
The motormotor in the brainhersenen beginsbegint to crankzwengel,
and you want this personpersoon.
80
237206
3365
04:25
And last but not leastminst,
it is an obsessionobsessie.
81
241000
2864
En als laatste maar niet minder belangrijk, het is een obsessie.
Wanneer ik deze mensen in het apparaat plaats, voor ik ze in het MRI-apparaat plaats,
04:28
Before I put these people
in the MRIMRI machinemachine,
82
244174
3802
04:32
I would askvragen them all kindssoorten of questionsvragen.
83
248000
1976
vroeg ik ze allerlei soorten vragen.
04:34
But my mostmeest importantbelangrijk questionvraag
was always the samedezelfde.
84
250000
3165
Maar mijn belangrijkste vraag was altijd dezelfde.
Het was: "Welk percentage van dag en nacht denk je aan deze persoon?"
04:37
It was: "What percentagepercentage of the day
and night do you think about this personpersoon?"
85
253189
4787
En inderdaad, ze zeiden, "De hele dag. De hele nacht. Ik kan niet stoppen met denken aan hem of haar."
04:42
And indeedinderdaad, they would say,
86
258000
1890
04:44
"All day. All night.
87
259914
2157
04:46
I can never stop thinkinghet denken
about him or her."
88
262095
2341
04:49
And then, the very last questionvraag --
89
265000
1810
En dan, de allerlaatste vraag die ik ze stelde --
04:51
I would always have to work
myselfmezelf up to this questionvraag,
90
266834
2599
Ik moest mezelf altijd naar deze vraag toe werken,
omdat ik geen psycholoog ben.
04:54
because I'm not a psychologistpsycholoog.
91
269457
1567
Ik werk niet met mensen in welke traumatische situatie dan ook.
04:55
I don't work with people
in any kindsoort of traumatictraumatisch situationsituatie.
92
271048
2976
En mijn laatste vraag was altijd dezelfde.
04:59
My finallaatste questionvraag was always the samedezelfde.
93
274394
1905
Ik vroeg, "Zou je je leven willen geven voor hem of haar?"
05:01
I would say,
"Would you diedood gaan for him or her?"
94
276323
2653
En, inderdaad, deze mensen zeiden "Ja!,"
05:04
And, indeedinderdaad, these people would say "Yes!"
95
279465
2071
alsof ik ze gevraagd had om het zout door te geven.
05:06
as if I had askedgevraagd them to passslagen voor the saltzout.
96
281560
2111
Ik was er gewoon door verbijsterd.
05:08
I was just staggeredversprongen by it.
97
283695
2694
05:12
So we scannedgescand theirhun brainshersenen,
98
287634
2586
Dus we scanden hun brein, kijkend naar een foto van hun liefje en kijkend naar een neutrale foto,
05:15
looking at a photographfotograaf
of theirhun sweetheartgeliefde
99
290244
2110
05:17
and looking at a neutralneutrale photographfotograaf,
100
292378
1768
met een afleidende taak ertussenin.
05:18
with a distractionafleiding tasktaak in betweentussen.
101
294170
1834
Zo konden we ontdekken -- kijken naar hetzelfde brein wanneer het in die verhoogde toestand verkeerde
05:20
So we could look at the samedezelfde brainhersenen
when it was in that heightenedverhoogde statestaat
102
296028
4948
05:25
and when it was in a restingresting statestaat.
103
301000
2297
en wanneer het in een rusttoestand verkeerde.
En we ontdekten activiteit in een heleboel hersengebieden.
05:28
And we foundgevonden activityactiviteit
in a lot of brainhersenen regionsRegio's.
104
303869
2271
Wel, een van de belangrijkste was een hersengebied
05:30
In factfeit, one of the mostmeest importantbelangrijk
was a brainhersenen regionregio
105
306164
2658
dat actief wordt wanneer je de bevlieging van cocaïne voelt.
05:33
that becomeswordt activeactief
when you feel the rushstormloop of cocainecocaïne.
106
308846
3208
En inderdaad, dat is precies wat er gebeurt.
05:37
And indeedinderdaad, that's exactlyprecies what happensgebeurt.
107
312657
2343
05:40
I beganbegon to realizerealiseren that romanticromantisch love
is not an emotionemotie.
108
315650
4619
Ik begon te beseffen dat romantische liefde geen emotie is.
Ik had altijd gedacht dat het een serie van emoties was,
05:45
In factfeit, I had always thought
it was a seriesserie of emotionsemoties,
109
320293
2856
van heel hoog tot heel laag.
05:47
from very highhoog to very lowlaag.
110
323173
1706
05:49
But actuallywerkelijk, it's a driverijden.
111
324903
1706
Maar eigenlijk is het een drijfveer. Het komt van de motor van het verstand,
05:51
It comeskomt from the motormotor of the mindgeest,
112
326633
2135
05:53
the wantingwillen partdeel of the mindgeest,
the cravinghunkering partdeel of the mindgeest.
113
328792
3665
het behoeftige deel van het verstand, het verlangende deel van het verstand.
Het soort verstand -- deel van het verstand --
05:57
The kindsoort of partdeel of the mindgeest
114
332481
1495
05:58
when you're reachingbereiken
for that piecestuk of chocolatechocola,
115
334000
2640
wanneer je reikt naar dat stukje chocolade,
wanneer je die promotie op het werk wilt verdienen.
06:01
when you want to winwinnen
that promotionbevordering at work.
116
336664
3838
De motor van het verstand. Het is een drijfveer.
06:05
The motormotor of the brainhersenen.
117
340906
1539
06:07
It's a driverijden.
118
342469
1204
06:08
And in factfeit, I think it's more powerfulkrachtig
than the sexseks driverijden.
119
343697
3103
En in werkelijkheid denk ik dat hij sterker is dan de seksdrijfveer.
Weet je, als je iemand vraagt om met je naar bed te gaan, en zij zeggen, "Nee dank je,"
06:11
You know, if you askvragen somebodyiemand
to go to bedbed with you,
120
347166
2483
06:14
and they say, "No, thank you,"
121
349673
1437
zul je jezelf zeker niet ombrengen of in een klinische depressie geraken.
06:15
you certainlyzeker don't killdoden yourselfjezelf
or slipuitglijden into a clinicalklinisch depressiondepressie.
122
351134
3517
Maar wereldwijd zullen mensen die afgewezen zijn in de liefde ervoor moorden.
06:19
But certainlyzeker, around the worldwereld-,
123
354675
3193
06:22
people who are rejectedverworpen
in love will killdoden for it.
124
357892
3957
Mensen leven voor liefde. Ze doden voor liefde. Ze sterven voor liefde.
06:27
People liveleven for love.
125
362349
1135
06:28
They killdoden for love.
126
363508
1260
06:29
They diedood gaan for love.
127
364792
1031
06:31
They have songssongs, poemsgedichten, novelsromans,
128
366277
3578
Ze hebben liedjes, gedichten, romans, sculpturen, schilderijen, mythen, legenden.
06:34
sculpturesbeeldhouwwerken, paintingsschilderijen, mythsmythen, legendslegends.
129
369879
3944
In meer dan 175 samenlevingen hebben mensen hun bewijs achtergelaten van dit krachtige breinsysteem.
06:38
In over 175 societiessamenlevingen,
130
373847
2149
06:40
people have left theirhun evidencebewijsmateriaal
of this powerfulkrachtig brainhersenen systemsysteem.
131
376020
4784
Volgens mij is het een van de meest krachtige breinsystemen op aarde
06:45
I have come to think
132
380828
1023
06:46
it's one of the mostmeest powerfulkrachtig
brainhersenen systemssystemen on EarthAarde
133
381875
2588
voor zowel groot plezier als grote zorgen.
06:49
for bothbeide great joyvreugde and great sorrowleed.
134
384487
2577
En ik ben ook gaan denken dat het een van de drie,
06:52
And I've alsoook come to think
135
387659
1437
06:53
that it's one of threedrie
basicallyeigenlijk differentverschillend brainhersenen systemssystemen
136
389121
3482
in principe verschillende breinsystemen is die geëvolueerd zijn vanuit paring en reproductie.
06:57
that evolvedgeëvolueerd from matingparing and reproductionreproduktie.
137
392628
2047
Eén is de seksdrive: het verlangen naar seksuele bevrediging.
06:59
One is the sexseks driverijden:
the cravinghunkering for sexualseksueel gratificationbevrediging.
138
395072
3055
07:03
W.H. AudenAuden calledriep it
an "intolerableondraaglijk neuralneurale itchjeuk,"
139
398555
3421
W.H. Auden noemde het een "onverdraaglijke neurale jeuk"
07:06
and indeedinderdaad, that's what it is.
140
402000
1975
en inderdaad, dat is het.
Het blijft je een klein beetje lastig vallen, zoals honger hebben.
07:09
It keepshoudt botheringdwars you
a little bitbeetje, like beingwezen hungryhongerig.
141
405142
2580
De tweede van deze drie breinsystemen is romantische liefde:
07:13
The secondtweede of these threedrie brainhersenen
systemssystemen is romanticromantisch love:
142
408904
2946
07:16
that elationopgetogenheid, obsessionobsessie of earlyvroeg love.
143
411874
2102
die verrukking, obsessie van prille liefde.
07:18
And the thirdderde brainhersenen systemsysteem is attachmentgehechtheid:
144
414000
2356
En het derde breinsysteem is gehechtheid:
dat gevoel van kalmte en veiligheid dat je voelt voor een langetermijnpartner.
07:21
that sensezin of calmkalmte and securityveiligheid
you can feel for a long-termlangetermijn partnerpartner.
145
416380
3953
07:25
And I think that the sexseks driverijden
evolvedgeëvolueerd to get you out there,
146
420698
2812
En ik denk dat de seksdrijfveer geëvolueerd is om je daar te krijgen,
zoekend naar een hele reeks partners.
07:28
looking for a wholegeheel rangereeks of partnerspartners.
147
423534
2555
Weet je, je voelt het wanneer je gewoon in je auto rijdt.
07:30
You can feel it when you're just
drivinghet rijden alonglangs in your carauto.
148
426113
2785
Het kan op niemand gericht zijn.
07:33
It can be focusedgefocust on nobodyniemand.
149
428922
1372
Ik denk dat romantische liefde geëvolueerd is om je in staat te stellen je paringsenergie te focussen op slechts één individu per keer,
07:35
I think romanticromantisch love evolvedgeëvolueerd
to enablein staat stellen you to focusfocus your matingparing energyenergie
150
430318
3658
07:38
on just one individualindividu at a time,
151
434000
1976
Ik denk dat romantische liefde geëvolueerd is om je in staat te stellen je paringsenergie te focussen op slechts één individu per keer,
07:40
therebydaarbij conservingbehoud matingparing time and energyenergie.
152
436000
2832
daarmee paringstijd en energie besparend.
07:43
And I think that attachmentgehechtheid,
the thirdderde brainhersenen systemsysteem,
153
438856
2730
En ik denk dat gehechtheid, het derde breinsysteem,
geëvolueerd is om je in staat te stellen dit mens te tolereren -- (Gelach)
07:46
evolvedgeëvolueerd to enablein staat stellen you to toleratetolereren
this humanmenselijk beingwezen
154
441610
3542
07:49
at leastminst long enoughgenoeg to raiseverhogen
a childkind togethersamen as a teamteam.
155
445176
4053
in ieder geval lang genoeg om als team een kind groot te brengen.
07:55
So with that preamblepreambule,
156
451000
1498
Dus met die inleiding, wil ik de twee meest diepzinnige sociale trends bespreken.
07:57
I want to go into discussingbespreken
the two mostmeest profounddiepgaand socialsociaal trendstrends.
157
452522
6031
08:03
One of the last 10,000 yearsjaar
158
459000
2283
Een van de laatste 10.000 jaar en de andere -- zeker van de laatste 25 jaar --
08:06
and the other,
certainlyzeker of the last 25 yearsjaar,
159
461307
4697
die een impact zullen hebben op deze drie verschillende breinsystemen:
08:10
that are going to have an impactbotsing
on these threedrie differentverschillend brainhersenen systemssystemen:
160
466028
4252
lust, romantische liefde en diepe gehechtheid aan een partner.
08:15
lustlust, romanticromantisch love
and deepdiep attachmentgehechtheid to a partnerpartner.
161
470304
3553
De eerste is vrouwen die aan het werk gaan.
08:19
The first is womenvrouw workingwerkend,
movingin beweging into the workforcepersoneelsbestand.
162
474262
4461
Ik heb gekeken naar 150 -- 130 samenlevingen uit de demografische jaarboeken van de Verenigde Naties.
08:26
I've lookedkeek at 130 societiessamenlevingen
163
481333
2891
08:29
throughdoor the demographicdemografisch yearbooksjaarboeken
of the UnitedVerenigd NationsNaties.
164
484248
2641
En overal in de wereld, bij 129 van de 130, gaan vrouwen niet alleen aan het werk --
08:31
EverywhereOveral in the worldwereld-,
129 out of 130 of them,
165
486913
4732
08:36
womenvrouw are not only movingin beweging
into the jobbaan marketmarkt --
166
491669
2307
08:38
sometimessoms very, very slowlylangzaam,
but they are movingin beweging into the jobbaan marketmarkt --
167
494000
3976
soms zeer, zeer langzaam, maar ze komen op de arbeidsmarkt --
08:42
and they are very slowlylangzaam closingsluitend
that gapkloof betweentussen menmannen and womenvrouw
168
498000
3854
en heel langzaam dichten ze dat gat tussen mannen en vrouwen
08:46
in termstermen of economiceconomisch powermacht,
healthGezondheid and educationonderwijs.
169
501878
3797
in termen van economische macht, gezondheid en educatie.
Het gaat uiterst langzaam.
08:50
It's very slowlangzaam.
170
505699
1136
08:51
For everyelk trendneiging on this planetplaneet,
there's a counter-trendcontra-trend.
171
506859
3117
Voor iedere trend in -- op deze planeet, is er een tegentrend.
08:54
We all know of them, but neverthelessniettemin --
172
510000
2313
Iedereen weet ervan, maar toch -- het oude Arabische gezegde.
08:57
the ArabsArabieren say, "The dogshonden maymei barkschors,
but the caravancaravan movesmoves on."
173
512337
6396
Het Arabische gezegde, "De honden kunnen blaffen, maar de karavaan trekt verder."
En, inderdaad, de karavaan trekt verder.
09:03
And, indeedinderdaad, that caravancaravan is movingin beweging on.
174
518757
2327
Vrouwen keren terug op de arbeidsmarkt.
09:05
WomenVrouwen are movingin beweging back into the jobbaan marketmarkt.
175
521108
2687
En ik zeg terug op de arbeidsmarkt, want dit is niet nieuw.
09:08
And I say back into the jobbaan marketmarkt,
because this is not newnieuwe.
176
523819
3157
Miljoenen jaren lang, op de graslanden van Afrika,
09:12
For millionsmiljoenen of yearsjaar,
on the grasslandsgrasland of AfricaAfrika,
177
527323
3666
forensden vrouwen naar het werk om hun groenten te verzamelen.
09:15
womenvrouw commutedomgezet to work
to gatherverzamelen theirhun vegetablesgroenten.
178
531013
3150
Zij kwamen thuis met 60 tot 80 procent van het avondmaal.
09:18
They camekwam home with 60 to 80 percentprocent
of the eveningavond mealmaaltijd.
179
534187
3660
09:22
The doubledubbele incomeinkomen familyfamilie was the standardstandaard-.
180
537871
2888
Een gezin van tweeverdieners was de standaard.
09:25
And womenvrouw were regardedbeschouwd
as just as economicallyeconomisch,
181
540783
3430
En vrouwen werden beschouwd als even economisch, sociaal en seksueel krachtig als mannen.
09:29
sociallymaatschappelijk and sexuallyseksueel powerfulkrachtig as menmannen.
182
544237
3739
09:32
In shortkort, we're really
movingin beweging forwardvooruit to the pastverleden.
183
548000
3803
Kortom, we bewegen echt voorwaarts naar het verleden.
Toen was de vrouws slechtste uitvinding de ploeg.
09:37
Then, women'svrouwen worstslechtst
inventionuitvinding was the plowploeg.
184
552223
5293
Met het begin van de landbouw met ploeg, werd de rol van de man extreem krachtig.
09:42
With the beginningbegin of plowploeg agriculturelandbouw,
men'sheren rolesrollen becamewerd extremelyuiterst powerfulkrachtig.
185
557540
3674
Vrouwen verloren hun oeroude baan als verzamelaars,
09:46
WomenVrouwen lostde weg kwijt theirhun ancientoude
jobsjobs as collectorsverzamelaars,
186
561238
4436
maar toen met de industriële revolutie en de post-industriële revolutie
09:50
but then with the industrialindustrieel revolutionrevolutie
and the post-industrialpostindustrieel revolutionrevolutie
187
565698
3679
kwamen ze terug op de arbeidsmarkt.
09:54
they're movingin beweging back into the jobbaan marketmarkt.
188
569401
1943
Kortom, ze zijn de status aan het verwerven die ze een miljoen jaar geleden hadden,
09:56
In shortkort, they are acquiringverwerven the statusstaat
that they had a millionmiljoen yearsjaar agogeleden,
189
571368
5127
10.000 jaar geleden, 100.000 jaar geleden.
10:01
10,000 yearsjaar agogeleden, 100,000 yearsjaar agogeleden.
190
576519
3224
10:04
We are seeingziend now one
of the mostmeest remarkableopmerkelijk traditionstradities
191
579767
4571
We zien nu een van de opmerkelijkste tradities in de geschiedenis van het menselijk dier.
10:09
in the historygeschiedenis of the humanmenselijk animaldier.
192
584362
2333
En het gaat een impact hebben.
10:13
And it's going to have an impactbotsing.
193
588666
1596
Over het algemeen geef ik een hele lezing over de impact van vrouwen op de zakenwereld.
10:15
I generallyalgemeen give a wholegeheel lecturelezing
194
590286
1533
10:16
on the impactbotsing of womenvrouw
on the businessbedrijf communitygemeenschap.
195
591843
2304
Ik zal slechts een paar dingen zeggen, en dan doorgaan naar seks en liefde.
10:18
I'll say just a couplepaar of things,
and then go on to sexseks and love.
196
594171
3057
Er zijn veel geslachtsverschillen;
10:22
There's a lot of gendergeslacht differencesverschillen;
197
597252
1857
ieder die denkt dat mannen en vrouwen hetzelfde zijn heeft simpelweg nooit een jongen of meisje als kind gehad.
10:23
anybodyiemand who thinksdenkt menmannen and womenvrouw are alikegelijk
198
599133
2176
10:26
simplyeenvoudigweg never had a boyjongen and a girlmeisje childkind.
199
601333
1942
Ik weet niet waarom het is dat ze willen denken dat mannen en vrouwen hetzelfde zijn.
10:28
I don't know why they want to think
that menmannen and womenvrouw are alikegelijk.
200
603299
3193
Er is veel dat we gemeen hebben, maar er is een hele hoop dat we niet zijn --
10:31
There's much we have in commongemeenschappelijk,
201
606516
1523
10:32
but there's a wholegeheel lot
that we do not have in commongemeenschappelijk.
202
608063
2913
niet met elkaar gemeen hebben.
10:35
We are -- in the wordstekst of TedTed HughesHughes,
203
611000
1976
We zijn -- in de woorden van Ted Hughes,
10:37
"I think that we are like two feetvoeten.
We need eachelk other to get aheadverder."
204
613000
5104
"Ik denk dat we gebouwd zijn om -- we zijn als twee voeten. We hebben elkaar nodig om vooruit te komen."
Maar we zijn niet geëvolueerd om hetzelfde brein te hebben.
10:42
But we did not evolveevolueren
to have the samedezelfde brainhersenen.
205
618128
2848
10:45
And we're findingbevinding more and more
gendergeslacht differencesverschillen in the brainhersenen.
206
621000
3449
En we vinden meer en meer en meer geslachtsverschillen in het brein.
Ik zal er slechts een paar gebruiken en dan doorgaan naar seks en liefde.
10:49
I'll only just use a couplepaar
and then moveverhuizing on to sexseks and love.
207
624473
3127
10:52
One of them is women'svrouwen verbalverbaal abilityvermogen.
208
627624
2107
Een ervan is de verbale vaardigheid van vrouwen. Vrouwen kunnen praten.
10:54
WomenVrouwen can talk.
209
629755
1221
10:55
Women'sVrouwen abilityvermogen to find the right wordwoord
rapidlysnel, basicbasis- articulationarticulatie
210
631000
3976
De vaardigheid van vrouwen om snel het juiste woord te vinden, basale articulatie
10:59
goesgaat up in the middlemidden-
of the menstrualmenstruatie- cyclefiets,
211
635000
2378
gaat omhoog middenin de menstruele cyclus, wanneer oestrogeenlevels pieken.
11:02
when estrogenoestrogeen levelslevels peakhoogtepunt.
212
637402
1571
Maar zelfs tijdens de menstruatie, zijn ze beter dan de gemiddelde man.
11:03
But even at menstruationmenstruatie,
they're better than the averagegemiddelde man.
213
638997
3618
Vrouwen kunnen praten.
11:07
WomenVrouwen can talk.
214
643099
1048
Ze doen het al een miljoen jaar; woorden waren het gereedschap van de vrouw.
11:09
They'veZe hebben been doing it for a millionmiljoen yearsjaar;
wordstekst were women'svrouwen toolsgereedschap.
215
644655
3321
11:12
They heldheld that babybaby
in frontvoorkant of theirhun facegezicht,
216
648000
2087
Ze hielden die baby voor hun gezicht,
vleien het, berispen het, voeden het op met woorden.
11:14
cajolingaftroggelen it, reprimandingberispt it,
educatingopleiden it with wordstekst.
217
650111
3809
En, inderdaad, zij worden een zeer sterke kracht.
11:18
And, indeedinderdaad, they're becomingworden
a very powerfulkrachtig forcedwingen.
218
653944
3032
11:21
Even in placesplaatsen like IndiaIndia and JapanJapan,
219
657000
5237
Zelfs in plaatsen als India en Japan,
waar vrouwen niet snel op de reguliere arbeidsmarkt komen,
11:27
where womenvrouw are not movingin beweging rapidlysnel
into the regularregelmatig jobbaan marketmarkt,
220
662261
3397
11:30
they're movingin beweging into journalismjournalistiek.
221
665682
1833
komen ze in de journalistiek.
11:32
And I think that the televisiontelevisie
is like the globalglobaal campfirekampvuur.
222
667539
4437
En ik denk dat de televisie als het globale kampvuur is.
11:36
We sitzitten around it and it shapesvormen our mindsgeesten.
223
672000
3976
We hangen eromheen en het vormt ons verstand.
11:40
AlmostBijna always, when I'm on TVTV,
the producerproducent who callscalls me,
224
676000
4084
Bijna altijd, wanneer ik op TV ben, zijn de producers die me bellen,
die onderhandelen wat we gaan zeggen, is een vrouw.
11:44
who negotiatesonderhandelt what we're going to say,
225
680108
2143
11:47
is a womanvrouw.
226
682275
1055
Solzhenitsyn zei ooit,
11:48
In factfeit, SolzhenitsynSolzjenitsyn onceeen keer said,
227
683354
2658
"Een groot schrijver hebben is een andere regering hebben."
11:50
"To have a great writerauteur
is to have anothereen ander governmentregering."
228
686036
3154
Vandaag de dag is 54 procent van de mensen die schrijven in Amerika vrouw.
11:54
TodayVandaag 54 percentprocent of people
who are writersschrijvers in AmericaAmerika are womenvrouw.
229
689682
4587
Het is een van de vele, vele karakteristieken die vrouwen hebben
11:59
It's one of manyveel,
manyveel characteristicskenmerken that womenvrouw have
230
695158
2673
dat zij op de arbeidsmarkt zullen brengen.
12:02
that they will bringbrengen into the jobbaan marketmarkt.
231
697855
2280
Ze hebben geweldige 'people skills', onderhandelingsvaardigheden.
12:04
They'veZe hebben got incredibleongelooflijk people skillsvaardigheden,
negotiatingonderhandelen skillsvaardigheden.
232
700159
4127
Ze zijn hoogst fantasierijk.
12:09
They're highlyzeer imaginativefantasierijke.
233
704310
1666
12:10
We now know the brainhersenen circuitrycircuits
of imaginationverbeelding, of long-termlangetermijn planningplanning.
234
706000
4579
Tegenwoordig kennen we het breincircuit van fantasie, van langetermijnplanning.
Ze neigen webdenkers te zijn.
12:15
They tendde neiging hebben to be webweb thinkersdenkers.
235
710603
2120
12:17
Because the femalevrouw partsonderdelen
of the brainhersenen are better connectedaangesloten,
236
712747
2785
Want de vrouwelijke delen van het brein zijn beter verbonden,
Ze neigen meer stukjes informatie te verzamelen wanneer ze nadenken,
12:20
they tendde neiging hebben to collectverzamelen more
piecesstukken of datagegevens when they think,
237
715556
3174
stoppen deze in meer complexe patronen, zien meer opties en uitkomsten.
12:23
put them into more complexcomplex patternspatronen,
see more optionsopties and outcomesuitkomsten.
238
718754
4703
Ze neigen contextuele, holistische denkers te zijn, wat ik webdenkers noem.
12:28
They tendde neiging hebben to be contextualcontextual,
holisticholistische thinkersdenkers,
239
723481
3706
12:32
what I call webweb thinkersdenkers.
240
727211
1540
12:33
MenMannen tendde neiging hebben to -- and these are averagesgemiddelden --
241
728775
2005
Mannen neigen -- en dit zijn gemiddelden -- neigen zich te ontdoen van wat zij als irrelevant beschouwen,
12:35
tendde neiging hebben to get ridbevrijden of what they regardbeschouwen
as extraneousvreemd,
242
730804
2659
focussen op wat zij doen, en bewegen in een meer stap-voor-stap denkpatroon.
12:38
focusfocus on what they do,
243
733487
1385
12:39
and moveverhuizing in a more
step-by-stepstap voor stap thinkinghet denken patternpatroon.
244
734896
5926
Het zijn beide uitstekende manieren van denken.
12:45
They're bothbeide perfectlyvolmaakt good
waysmanieren of thinkinghet denken.
245
741171
2102
We hebben ze beide nodig om vooruit te komen.
12:48
We need bothbeide of them to get aheadverder.
246
743297
2232
12:50
In factfeit, there's manyveel more
malemannetje geniusesgenieën in the worldwereld-.
247
745553
3423
Er zijn zelfs meer mannelijke genieën in de wereld.
12:53
And there's alsoook manyveel more
malemannetje idiotsidioten in the worldwereld-.
248
749000
2721
Terwijl de -- en er zijn ook meer mannelijke idioten in de wereld. (Gelach)
12:56
(LaughterGelach)
249
751745
1726
Als het mannelijke brein goed werkt, werkt het bijzonder goed.
12:58
When the malemannetje brainhersenen workswerken well,
it workswerken extremelyuiterst well.
250
753495
3182
En ik -- wat ik denk dat we doen is, we schuiven richting een samenwerkende maatschappij.
13:01
And what I really think
that we're doing is,
251
756701
3334
13:04
we're movingin beweging towardsnaar
a collaborativesamenwerkend societymaatschappij,
252
760059
2286
een samenleving waarin de talenten van zowel mannen als vrouwen begrepen worden
13:07
a societymaatschappij in whichwelke the talentstalenten
of bothbeide menmannen and womenvrouw
253
762369
2802
13:09
are becomingworden understoodbegrijpelijk
and valuedwaardevol and employedin dienst.
254
765195
3781
en gewaardeerd en ingezet.
13:13
But in factfeit, womenvrouw movingin beweging
into the jobbaan marketmarkt
255
769000
2763
Maar in feite heeft het op de arbeidsmarkt komen van vrouwen een grote impact
13:16
is havingmet a hugereusachtig impactbotsing
on sexseks and romanceromance and familyfamilie life.
256
771787
5110
op seks en romantiek en gezinsleven.
Belangrijkst, vrouwen beginnen hun seksualiteit te uiten.
13:22
ForemostForemost, womenvrouw are startingbeginnend
to expressuitdrukken theirhun sexualityseksualiteit.
257
777608
5084
13:27
I'm always astonishedverwonderd
when people come to me and say,
258
782716
2626
Ik ben altijd verbaasd wanneer mensen naar me toe komen en zeggen,
"Waarom zijn mannen zo overspelig?"
13:30
"Why is it that menmannen are so adulterousoverspelig?"
259
785366
2318
Dan zeg ik, "Waarom denk je dat meer mannen overspelig zijn dan vrouwen?"
13:32
"Why do you think
more menmannen are adulterousoverspelig than womenvrouw?"
260
787708
2713
"Nou ja -- mannen zijn overspeliger!"
13:35
"Well, menmannen are more adulterousoverspelig!"
261
790445
1571
En dan zeg ik, "Met wie denk je dat deze mannen naar bed gaan?"
13:36
And I say, "Who do you think
these menmannen are sleepingslapen with?"
262
792040
2938
En -- elementaire wiskunde! (Gelach)
13:39
(LaughterGelach)
263
795002
1404
13:41
And -- basicbasis- mathwiskunde!
264
796430
1728
Hoe dan ook.
13:42
AnywayHoe dan ook.
265
798182
1174
In de westerse wereld beginnen kleine meisjes --
13:44
In the WesternWestern worldwereld-,
266
799380
3596
13:47
womenvrouw startbegin soonereerder at sexseks,
have more partnerspartners,
267
803000
2976
vrouwen beginnen sneller met seks, hebben meer partners,
13:50
expressuitdrukken lessminder remorsespijt
for the partnerspartners that they do,
268
806000
2885
uiten minder berouw voor de partners die zij doen,
13:53
marrytrouwen laterlater, have fewerminder childrenkinderen,
269
808909
2682
trouwen later, krijgen minder kinderen, verlaten slechte huwelijken om goede te krijgen.
13:56
leavehet verlof badslecht marriageshuwelijken
in orderbestellen to get good onesdegenen.
270
811615
2905
13:59
We are seeingziend the risestijgen
of femalevrouw sexualseksueel expressionuitdrukking.
271
814544
3979
We zien de opkomst van vrouwelijke seksuele expressie.
En, inderdaad, opnieuw bewegen we voorwaarts naar het soort seksuele expressie
14:03
And, indeedinderdaad, onceeen keer again we're movingin beweging
forwardvooruit to the kindsoort of sexualseksueel expressionuitdrukking
272
818547
4721
dat we waarschijnlijk zagen op de graslanden van Afrika een miljoen jaar geleden,
14:08
that we probablywaarschijnlijk saw on the grasslandsgrasland
of AfricaAfrika a millionmiljoen yearsjaar agogeleden,
273
823292
3684
14:11
because this is the kindsoort
of sexualseksueel expressionuitdrukking that we see
274
827000
2976
want dit is het soort seksuele expressie dat we zien
14:14
in huntingjacht- and gatheringbijeenkomst societiessamenlevingen todayvandaag.
275
830000
2258
in jager-verzamelaarmaatschappijen vandaag de dag.
14:17
We're alsoook returningterugkerende
to an ancientoude formformulier of marriagehuwelijk equalitygelijkheid.
276
832865
3976
We keren ook terug naar een oude vorm van huwelijksgelijkheid.
Ze zeggen nu dat de 21e eeuw
14:22
They're now sayinggezegde that the 21stst centuryeeuw
277
837420
4556
14:26
is going to be the centuryeeuw of what
they call the "symmetricalsymmetrisch marriagehuwelijk,"
278
842000
3976
de eeuw gaat worden van wat ze het "symmetrische huwelijk" noemen,
14:30
or the "purezuiver marriagehuwelijk,"
or the "companionatecompanionate marriagehuwelijk."
279
846000
5384
of het "pure huwelijk," of het "metgezelhuwelijk."
Dit is een huwelijk tussen gelijken,
14:36
This is a marriagehuwelijk betweentussen equalsis gelijk aan,
280
851408
3568
14:39
movingin beweging forwardvooruit to a patternpatroon
281
855000
2443
voorwaarts bewegend naar een patroon dat hoogst verenigbaar is met de klassieke menselijke geest.
14:42
that is highlyzeer compatibleverenigbaar
with the ancientoude humanmenselijk spiritgeest.
282
857467
3134
14:46
We're alsoook seeingziend a risestijgen of romanticromantisch love.
283
861775
2539
We zien ook een stijging van romantische liefde.
14:49
91 percentprocent of AmericanAmerikaanse womenvrouw
and 86 percentprocent of AmericanAmerikaanse menmannen
284
864786
4226
91 procent van de Amerikaanse vrouwen en 86 procent van de Amerikaanse mannen
zou niet trouwen met iemand die iedere kwaliteit in zich heeft die zij zoeken in een partner,
14:53
would not marrytrouwen somebodyiemand
who had everyelk singlesingle qualitykwaliteit
285
869036
4603
14:58
they were looking for in a partnerpartner,
286
873663
1816
als zij niet verliefd zijn op die persoon.
15:00
if they were not in love with that personpersoon.
287
875503
2763
Mensen rondom de wereld, in een studie van 37 samenlevingen,
15:03
People around the worldwereld-,
in a studystudie of 37 societiessamenlevingen,
288
878290
3519
willen verliefd zijn op de persoon waarmee ze trouwen.
15:06
want to be in love
with the personpersoon that they marrytrouwen.
289
881833
3637
Inderdaad, huwelijkspolitiek zal verdwijnen van dit boordsel van menselijk leven.
15:10
IndeedInderdaad, arrangedgeregeld marriageshuwelijken are
on theirhun way off this braidvlecht of humanmenselijk life.
290
885946
6054
15:20
I even think that marriageshuwelijken
mightmacht even becomeworden more stablestal
291
895618
2794
Ik denk zelfs dat huwelijken misschien stabieler worden
vanwege de tweede grote wereldtrend.
15:23
because of the secondtweede great worldwereld- trendneiging.
292
898436
3754
De eerste is de komst van vrouwen op de arbeidsmarkt,
15:27
The first one beingwezen womenvrouw
movingin beweging into the jobbaan marketmarkt,
293
902214
2762
15:29
the secondtweede one beingwezen
the agingveroudering worldwereld- populationbevolking.
294
905000
2850
de tweede is de vergrijzing van de wereldpopulatie.
15:32
They're now sayinggezegde that in AmericaAmerika,
295
907874
2427
Ze zeggen dat op dit moment in Amerika,
dat middelbare leeftijd beschouwd zou moeten worden als tot 85 jaar.
15:35
that middlemidden- ageleeftijd should be regardedbeschouwd
as up to ageleeftijd 85.
296
910325
3651
Omdat in die hoogste leeftijdscategorie van 76 tot 85, alleen --
15:39
Because in that highesthoogst
ageleeftijd categorycategorie of 76 to 85,
297
914642
4879
zo'n 40 procent van de mensen niets mankeert.
15:44
as much as 40 percentprocent of people
have nothing really wrongfout with them.
298
919545
3431
15:47
So we're seeingziend there's a realecht
extensionuitbreiding of middlemidden- ageleeftijd.
299
923000
3382
Dus we zien dat er een echte verlenging van middelbare leeftijd is.
15:51
For one of my booksboeken,
I lookedkeek at divorcescheiden datagegevens in 58 societiessamenlevingen.
300
926714
5262
En ik heb opgezocht -- voor een van mijn boeken, heb ik gekeken naar data van scheidingen in 58 samenlevingen.
15:56
And as it turnsbochten out, the olderouder you get,
the lessminder likelywaarschijnlijk you are to divorcescheiden.
301
932000
4231
En het blijkt dat hoe ouder je wordt, hoe minder waarschijnlijk je zult scheiden.
Dus het scheidingspercentage op dit moment is stabiel in Amerika,
16:01
So the divorcescheiden ratetarief right now
is stablestal in AmericaAmerika,
302
936596
3601
en het begint zelfs te dalen.
16:05
and it's actuallywerkelijk beginningbegin to declineafwijzen.
303
940221
2334
16:07
It maymei declineafwijzen some more.
304
942579
1602
Het daalt misschien nog meer.
Ik zou zelfs zeggen dat met Viagra, oestrogeenvervangers, heupvervangingen
16:11
I would even say that with ViagraViagra,
305
947133
3999
16:15
estrogenoestrogeen replacementvervanging, hipheup replacementsvervangingen
306
951156
3815
en de ongelooflijk interessante vrouwen
16:19
and the incrediblyongelooflijk interestinginteressant womenvrouw
307
954995
1981
16:21
-- womenvrouw have never been
as interestinginteressant as they are now.
308
957000
3105
-- vrouwen zijn interessanter dan ooit tevoren.
Op geen enkel moment op deze planeet waren vrouwen zo geschoold, zo interessant, zo bekwaam.
16:24
Not at any time on this planetplaneet
have womenvrouw been so educatedgeleerd,
309
960129
3458
16:28
so interestinginteressant, so capablein staat.
310
963611
1947
En dus denk ik oprecht dat als er werkelijk ooit een tijd was in de menselijke evolutie
16:30
And so I honestlyeerlijk think that if there
really was ever a time in humanmenselijk evolutionevolutie
311
965962
5379
dat we de mogelijkheid hadden om goede huwelijken te krijgen, dat die tijd nu is.
16:36
when we have the opportunitykans to make
good marriageshuwelijken, that time is now.
312
971365
3865
16:41
HoweverEchter, there's always kindssoorten
of complicationscomplicaties in this.
313
976516
3201
Hoewel, er zijn hierin altijd problemen.
In deze drie breinsystemen gaan lust, romantische liefde en
16:44
These threedrie brainhersenen systemssystemen
-- lustlust, romanticromantisch love and attachmentgehechtheid --
314
979741
4717
gehechtheid -- niet altijd samen.
16:49
don't always go togethersamen.
315
984482
1354
Ze kunnen samengaan, trouwens.
16:50
They can go togethersamen, by the way.
316
985860
1699
Daarom is achteloze seks niet zo achteloos.
16:52
That's why casualtoevallig sexseks isn't so casualtoevallig.
317
987583
1952
Bij het orgasme krijg je een uitschieter van dopamine.
16:54
With orgasmorgasme you get a spikeaar of dopaminedopamine.
318
989559
2269
Dopamine wordt geassocieerd met romantische liefde,
16:56
Dopamine'sDe dopamine associatedgeassocieerd with romanticromantisch love,
319
991852
2096
en je kunt gewoon verliefd worden op iemand waarmee je achteloze seks hebt.
16:58
and you can just
fallvallen in love with somebodyiemand
320
993972
2023
17:00
who you're just havingmet casualtoevallig sexseks with.
321
996019
1863
Bij het orgasme, dan krijg je een echte rush van oxytocine en vasopressine --
17:02
With orgasmorgasme, then you get a realecht rushstormloop
of oxytocinoxytocine and vasopressinvasopressine --
322
997906
3436
deze worden geassocieerd met gehechtheid.
17:06
those are associatedgeassocieerd with attachmentgehechtheid.
323
1001366
2031
Dit is waarom je zo'n gevoel van kosmische eenheid met iemand ervaart
17:08
This is why you can feel suchzodanig a sensezin
of cosmickosmisch unionunie with somebodyiemand
324
1003421
3959
nadat je de liefde met ze hebt bedreven.
17:12
after you've madegemaakt love to them.
325
1007404
1849
Maar deze drie breinsystemen: lust, romantische liefde en gehechtheid,
17:14
But these threedrie brainhersenen systemssystemen:
lustlust, romanticromantisch love and attachmentgehechtheid,
326
1009277
4699
17:18
aren'tzijn niet always connectedaangesloten to eachelk other.
327
1014000
2481
zijn niet altijd verbonden met elkaar.
17:21
You can feel deepdiep attachmentgehechtheid
to a long-termlangetermijn partnerpartner
328
1017000
3251
Je kan diepe gehechtheid voelen voor een langetermijnpartner
terwijl je intense romantische liefde voor iemand anders voelt,
17:25
while you feel intenseintens
romanticromantisch love for somebodyiemand elseanders,
329
1020275
4092
terwijl je de seksdrive voelt voor mensen ongerelateerd aan die andere partners.
17:29
while you feel the sexseks driverijden for people
unrelatedniet verwant to these other partnerspartners.
330
1024391
5453
Kortom, we zijn in staat om meerdere mensen tegelijkertijd lief te hebben.
17:35
In shortkort, we're capablein staat of lovingliefhebbend
more than one personpersoon at a time.
331
1030312
5029
Sterker nog, je kunt 's avonds in bed liggen
17:40
In factfeit, you can lieliggen in bedbed at night
332
1035714
1992
en gaan van diepe gevoelens van gehechtheid voor de ene persoon
17:42
and swingschommel from deepdiep feelingsgevoelens
of attachmentgehechtheid for one personpersoon
333
1037730
3246
17:45
to deepdiep feelingsgevoelens
of romanticromantisch love for somebodyiemand elseanders.
334
1041000
3432
naar diepe gevoelens van romantische liefde voor iemand anders.
Het is alsof er een commissiebijeenkomst plaatsvindt in je hoofd
17:49
It's as if there's a committeecommissie meetingvergadering
going on in your headhoofd
335
1044456
2881
terwijl je probeert te beslissen wat te doen.
17:52
as you are tryingproberen to decidebesluiten what to do.
336
1047361
3127
Dus ik denk eigenlijk niet dat we een dier zijn dat gemaakt is voor geluk;
17:55
So I don't think, honestlyeerlijk,
337
1050512
1635
17:56
we're an animaldier
that was builtgebouwd to be happygelukkig;
338
1052171
2015
we zijn een dier dat gemaakt is om zich voort te planten.
17:59
we are an animaldier
that was builtgebouwd to reproducereproduceren.
339
1054210
2268
Ik denk dat we het geluk dat we vinden, zelf maken.
18:01
I think the happinessgeluk we find, we make.
340
1056502
2935
18:04
And I think, howeverechter,
341
1059461
3482
En ik denk, echter, dat we goede relaties met elkaar kunnen maken.
18:07
we can make good relationshipsrelaties
with eachelk other.
342
1062967
2667
18:10
So I want to concludeconcluderen with two things.
343
1066000
2105
Dus ik wil afsluiten met twee dingen.
Ik wil afsluiten met een bezorgdheid.
18:12
I want to concludeconcluderen with a worryzorgen,
344
1068129
2047
Ik heb een zorg -- en met een prachtig verhaal.
18:15
and with a wonderfulprachtig storyverhaal.
345
1070200
2929
De bezorgdheid gaat over antidepressiva.
18:19
The worryzorgen is about antidepressantsantidepressiva.
346
1074287
2689
Meer dan 100 miljoen recepten van antidepressiva worden jaarlijks uitgeschreven in de Verenigde Staten.
18:23
Over 100 millionmiljoen prescriptionsrecepten
of antidepressantsantidepressiva
347
1078631
5132
18:28
are writtengeschreven everyelk yearjaar
in the UnitedVerenigd StatesStaten.
348
1083787
2821
En deze drugs worden algemeen.
18:31
And these drugsdrugs are going genericalgemeen.
349
1087100
2565
18:34
They are seepingsijpelt around the worldwereld-.
350
1089689
2483
Ze sijpelen wereldwijd uit.
Ik ken een meisje dat antidepressiva gebruikte, serotonine-versterkende --
18:37
I know one girlmeisje who'swie is been
on these antidepressantsantidepressiva,
351
1092743
5233
18:42
SSRIsSSRI 's, serotonin-enhancingserotonine versterkende
antidepressantsantidepressiva -- sincesinds she was 13.
352
1098000
3976
SSRI, serotonine-versterkende antidepressiva -- sinds haar 13e.
18:46
She's 23. She's been on them
ever sincesinds she was 13.
353
1102000
2976
Ze is 23. Ze gebruikt ze sinds ze 13 is.
18:49
I've got nothing againsttegen people
who take them shortkort termtermijn,
354
1105000
3516
Ik heb niks tegen mensen die ze kortdurend gebruiken,
18:53
when they're going
throughdoor something horribleverschrikkelijk.
355
1108540
2223
wanneer ze iets verschrikkelijks doormaken.
18:55
They want to commitplegen suicidezelfmoord
or killdoden somebodyiemand elseanders.
356
1110787
2355
Ze willen zelfmoord plegen of iemand anders vermoorden.
Ik zou het aanraden.
18:57
I would recommendaanbevolen it.
357
1113166
1068
Maar steeds meer mensen in de Verenigde Staten gebruiken ze langdurig.
18:59
But more and more people
in the UnitedVerenigd StatesStaten
358
1114258
2459
19:01
are takingnemen them long termtermijn.
359
1116741
2384
En wat deze drugs doen is het serotoninepeil verhogen.
19:03
And indeedinderdaad, what these drugsdrugs do
is raiseverhogen levelslevels of serotoninserotonine.
360
1119149
5365
En door het serotoninepeil te verhogen, onderdruk je het dopaminecircuit.
19:09
And by raisingverheffing levelslevels of serotoninserotonine,
you suppressonderdrukken the dopaminedopamine circuitcircuit.
361
1124974
4821
19:14
EverybodyIedereen knowsweet that.
362
1129819
1562
Iedereen weet dat.
19:16
DopamineDopamine is associatedgeassocieerd with romanticromantisch love.
363
1131944
2895
Dopamine wordt geassocieerd met romantische liefde.
19:21
Not only do they suppressonderdrukken
the dopaminedopamine circuitcircuit,
364
1136627
3150
Niet alleen onderdrukken zij het dopaminecircuit, maar ze vermoorden de seksdrive.
19:24
but they killdoden the sexseks driverijden.
365
1139801
1867
En wanneer je de seksdrive vermoordt, vermoordt je het orgasme.
19:27
And when you killdoden the sexseks driverijden,
you killdoden orgasmorgasme.
366
1142316
3824
En wanneer je het orgasme vermoordt, vermoordt je die stroom van drugs die geassocieerd worden met gehechtheid.
19:30
And when you killdoden orgasmorgasme,
367
1146164
1191
19:32
you killdoden that floodoverstroming of drugsdrugs
associatedgeassocieerd with attachmentgehechtheid.
368
1147379
3867
De dingen zijn verbonden in het brein.
19:36
The things are connectedaangesloten in the brainhersenen.
369
1151712
2264
19:38
And when you tamperknoeien with one brainhersenen systemsysteem,
370
1154000
2656
En wanneer je knoeit me één breinsysteem,
ga je knoeien met een ander.
19:41
you're going to tamperknoeien with anothereen ander.
371
1156680
1945
19:43
I'm just simplyeenvoudigweg sayinggezegde that a worldwereld-
withoutzonder love is a deadlydodelijk placeplaats.
372
1159000
4754
Ik zeg simpelweg dat een wereld zonder liefde een dooie boel is.
19:49
So now --
373
1164738
1002
Dus nu -- (Applaus) -- dank u.
19:50
(ApplauseApplaus)
374
1165764
4212
19:54
Thank you.
375
1170000
1703
Ik wil afsluiten met een verhaal. En dan, een enkele opmerking.
19:56
I want to endeinde with a storyverhaal.
376
1171727
1485
19:58
And then, just a commentcommentaar.
377
1173839
1300
Ik bestudeer romantische liefde en seks en gehechtheid nu al 30 jaar.
20:01
I've been studyingaan het studeren romanticromantisch love
and sexseks and attachmentgehechtheid for 30 yearsjaar.
378
1176741
4779
Ik ben een eeneiige tweeling; ik ben geïnteresseerd in waarom we allemaal op elkaar lijken.
20:08
I'm an identicalidentiek twintweeling;
I am interestedgeïnteresseerd in why we're all alikegelijk.
379
1183774
3516
Waarom jij en ik op elkaar lijken, waarom Irakezen en Japanners
20:12
Why you and I are alikegelijk,
why the IraqisIrakezen and the JapaneseJapans
380
1187925
3051
20:15
and the AustralianAustralische AboriginesAboriginals
and the people of the AmazonAmazon RiverRivier
381
1191000
3000
en Australische aboriginals en de mensen uit het Amazonegebied op elkaar lijken.
20:18
are all alikegelijk.
382
1194024
1000
20:20
And about a yearjaar agogeleden,
383
1195777
2309
En ongeveer een jaar geleden, kwam een internet-dating service, Match.com, naar me toe
20:22
an InternetInternet datingdating serviceservice,
MatchWedstrijd.comcom, camekwam to me
384
1198110
2985
en vroeg me of ik een nieuwe datingsite voor ze kon ontwerpen.
20:25
and askedgevraagd me if I would designontwerp
a newnieuwe datingdating siteplaats for them.
385
1201119
3652
20:29
I said, "I don't know anything
about personalitypersoonlijkheid. You know?
386
1204795
2802
Ik zei, "Ik weet niets van persoonlijkheid. Snap je?
20:32
I don't know. Do you think
you've got the right personpersoon?"
387
1207621
2720
Ik weet het niet. Denk je dat je de juiste persoon hebt?"
Ze zeiden, "Ja."
20:35
They said, "Yes."
388
1210365
1040
Het zette me aan het denken over waarom je eerder verliefd wordt op de ene dan op de ander.
20:36
It got me thinkinghet denken
about why it is that you fallvallen in love
389
1211429
3023
20:39
with one personpersoon ratherliever than anothereen ander.
390
1214476
1732
Dat is mijn huidige project; het zal mijn volgende boek worden.
20:41
That's my currentactueel projectproject;
it will be my nextvolgende bookboek.
391
1216232
3443
Er zijn allerlei redenen waarom je eerder verliefd wordt op de ene dan op de ander.
20:45
There's all kindssoorten of reasonsredenen
392
1220262
1539
20:46
that you fallvallen in love
with one personpersoon ratherliever than anothereen ander.
393
1221825
2753
Timing is belangrijk. Afstand is belangrijk.
20:49
TimingTiming is importantbelangrijk.
ProximityNabijheid is importantbelangrijk.
394
1224602
3286
Mysterie is belangrijk. Je wordt verliefd op iemand die ietwat mysterieus is,
20:52
MysteryMysterie is importantbelangrijk.
395
1227912
1380
20:54
You fallvallen in love with somebodyiemand
who'swie is somewhatenigszins mysteriousmysterieus,
396
1229316
2729
ten dele omdat mysterie dopamine in het brein verhoogt,
20:56
in partdeel because mysterymysterie
elevatesverheft dopaminedopamine in the brainhersenen,
397
1232069
2678
duwt je waarschijnlijk over de drempel om verliefd te worden.
20:59
probablywaarschijnlijk pushesduwt you
over that thresholddrempel to fallvallen in love.
398
1234771
2766
Je wordt verliefd op iemand die past op wat ik noem je "liefdeskaart,"
21:02
You fallvallen in love with somebodyiemand
399
1237561
1429
21:03
who fitspast bij withinbinnen
what I call your "love mapkaart,"
400
1239014
2095
een onbewuste lijst van kenmerken die je opbouwt als kind terwijl je opgroeit.
21:05
an unconsciousbewusteloos listlijst of traitseigenschappen
401
1241133
2147
21:08
that you buildbouwen in childhoodkinderjaren
as you growgroeien up.
402
1243304
2314
En ik denk ook dat je --
21:10
And I alsoook think
that you gravitategraviteren to certainzeker people,
403
1245642
3042
naar bepaalde mensen toe getrokken wordt, eigenlijk, met enigszins aanvullende breinsystemen.
21:13
actuallywerkelijk, with somewhatenigszins
complementarycomplementair brainhersenen systemssystemen.
404
1248708
3268
21:16
And that's what I'm now
contributingbijdragende to this.
405
1252000
2287
En dat is wat ik hier nu aan bijdraag.
Maar ik wil jullie een verhaal vertellen over -- om te illustreren.
21:19
But I want to tell you
a storyverhaal, to illustrateillustreren.
406
1254311
3665
21:22
I've been carryingvervoer on here
about the biologybiologie of love.
407
1258000
2976
Ik heb het hier de hele tijd over de biologie van de liefde.
Ik wilde jullie ook iets tonen over de cultuur ervan --
21:26
I wanted to showtonen you a little bitbeetje
about the culturecultuur of it, too,
408
1261709
3687
de magie ervan.
21:30
the magicmagie of it.
409
1265420
1167
21:32
It's a storyverhaal that was told to me
410
1268000
3349
Het is een verhaal dat mij verteld is door iemand die het zomaar gehoord heeft van een van de --
21:36
by somebodyiemand who had
heardgehoord it just from one --
411
1271373
2461
waarschijnlijk een waargebeurd verhaal.
21:38
probablywaarschijnlijk a truewaar storyverhaal.
412
1273858
1118
Het was een promovendus aan -- Ik ben verbonden aan Rutgers en mijn twee collega's --
21:41
It was a graduateafstuderen studentstudent --
I'm at RutgersRutgers and my two colleaguescollega's --
413
1276508
3468
21:44
ArtKunst AronAron is at SUNYSUNY StonyStony BrookBrook.
414
1280000
1976
Art Aron is verbonden aan SUNY Stony Brook.
21:46
That's where we put our people
in the MRIMRI machinemachine.
415
1282000
2371
Dat is waar we onze mensen in het MRI-apparaat plaatsen.
21:49
And this graduateafstuderen studentstudent was madlygek
in love with anothereen ander graduateafstuderen studentstudent,
416
1285000
4563
En deze promovendus was hopeloos verliefd op een andere promovendus,
en zij was niet verliefd op hem.
21:54
and she was not in love with him.
417
1289587
2373
En ze waren allemaal op een conferentie in Peking.
21:58
And they were
all at a conferenceconferentie in BeijingBeijing.
418
1293206
2255
En hij wist van ons werk dat als je iets heel nieuws met iemand gaat doen,
22:01
And he knewwist from our work
419
1296485
3034
22:04
that if you go and do something
very novelroman with somebodyiemand,
420
1299543
4408
je de dopamine in het brein kunt verhogen.
22:08
you can driverijden up
the dopaminedopamine in the brainhersenen,
421
1303975
2001
22:10
and perhapsmisschien triggerin gang zetten this brainhersenen
systemsysteem for romanticromantisch love.
422
1306000
3693
En wellicht het breinsysteem voor romantische liefde kunt ontketenen. (Gelach)
22:14
(LaughterGelach)
423
1309717
2157
Dus hij besloot wetenschap in werking te zetten,
22:16
So he decidedbeslist he'dhij zou put sciencewetenschap to work.
424
1311898
3886
en hij nodigde dit meisje uit om een riksja-rit met hem te maken.
22:21
And he inviteduitgenodigd this girlmeisje to go off
on a rickshawriksja riderijden with him.
425
1316624
3334
22:25
And sure enoughgenoeg -- I've never been in one,
426
1320809
2069
En natuurlijk -- Ik heb er nog nooit in gezeten,
22:27
but apparentlyblijkbaar they go
all around the busesbussen and the truckstrucks
427
1322902
2738
maar blijkbaar gaan ze om de bussen en vrachtwagens heen
en het is maf en het is luidruchtig en het is opwindend.
22:30
and it's crazygek and it's noisyluidruchtig
and it's excitingopwindend.
428
1325664
2818
En hij bedacht dat dit de dopamine zou verhogen,
22:33
He figuredbedacht that this would driverijden up
the dopaminedopamine,
429
1328506
2286
en zij verliefd op hem zou worden.
22:35
and she'dschuur fallvallen in love with him.
430
1330816
1532
Zodoende vertrekken ze en zij gilt en knijpt hem
22:37
So off they go and she's squealinggejank
and squeezingknijpen him
431
1332372
4974
en lacht en heeft een geweldige tijd.
22:42
and laughinglachend and havingmet a wonderfulprachtig time.
432
1337370
2517
22:44
An houruur laterlater they get down
off of the rickshawriksja,
433
1339911
3539
Een uur later stappen ze uit de riksja,
22:48
and she throwsworpen her handshanden up and she sayszegt,
434
1343474
3580
en ze gooit haar handen in de lucht en zegt, "Was dat niet geweldig?"
22:51
"Wasn'tWas niet that wonderfulprachtig?"
435
1347078
2312
En, "Was die riksjabestuurder niet knap!"
22:54
And, "Wasn'tWas niet that rickshawriksja
driverbestuurder handsomeknap!"
436
1349414
3414
22:57
(LaughterGelach)
437
1352852
3069
(Gelach) (Applaus)
23:00
(ApplauseApplaus)
438
1355945
6031
23:06
There's magicmagie to love!
439
1362000
1162
Er zit magie aan liefde!
23:07
(ApplauseApplaus)
440
1363186
1611
Maar ik zal afsluiten door te zeggen dat we miljoenen jaren geleden, drie elementaire drijfveren ontwikkelden:
23:09
But I will endeinde by sayinggezegde
that millionsmiljoenen of yearsjaar agogeleden,
441
1364821
3620
23:13
we evolvedgeëvolueerd threedrie basicbasis- drivesdrives:
442
1368465
2332
de seks drijfveer, romantische liefde en gehechtheid aan een langetermijnpartner.
23:15
the sexseks driverijden, romanticromantisch love
443
1370821
2519
23:18
and attachmentgehechtheid to a long-termlangetermijn partnerpartner.
444
1373364
2340
Deze circuits zijn diep ingebed in het menselijk brein.
23:20
These circuitscircuits are deeplydiep
embeddedingebed in the humanmenselijk brainhersenen.
445
1375728
3079
Ze zullen overleven zo lang als onze soort overleeft
23:24
They're going to surviveoverleven
as long as our speciessoorten survivesoverleeft
446
1379203
4403
wat Shakespeare noemde "de aardse zorgen."
23:28
on what ShakespeareShakespeare calledriep
"this mortalsterfelijk coilspoel."
447
1383630
2708
Dank u. (Applaus)
23:31
Thank you.
448
1386362
1006
23:32
ChrisChris AndersonAnderson: HelenHelen FisherFisher!
449
1387392
1425
23:33
(ApplauseApplaus)
450
1388841
1063
Translated by René Raemaekers
Reviewed by Annemieke Vanlaer

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Helen Fisher - Anthropologist, expert on love
Anthropologist Helen Fisher studies gender differences and the evolution of human emotions. She’s best known as an expert on romantic love.

Why you should listen

Fisher's several books lay bare the mysteries of our most treasured emotion: its evolution, its biochemical foundations and its vital importance to human society. Fisher describes love as a universal human drive (stronger than the sex drive; stronger than thirst or hunger; stronger perhaps than the will to live), and her many areas of inquiry shed light on timeless human mysteries like why we choose one partner over another. Her classic study, Anatomy of Love, first published in 1992, has just been re-issued in a fully updated edition, including her recent neuroimaging research on lust, romantic love and attachment as well as discussions of sexting, hooking up, friends with benefits, other contemporary trends in courtship and marriage, and a dramatic current trend she calls “slow love.”

More profile about the speaker
Helen Fisher | Speaker | TED.com