TEDxSydney
Rachel Botsman: The case for collaborative consumption
Rachel Botsman: Sprawa dzielonego konsumpcjonizmu
Filmed:
Readability: 4.7
1,352,497 views
Podczas konferencji TEDx w Sydney, Rachel Botsman stwierdza, że 'jesteśmy nastawieni na wyminę pomysłów' -- oraz prezentuje, jak strony typu Zipcar i Swaptree wpływają na zmiany w ludzkim zachowaniu.
Rachel Botsman - Trust researcher
Rachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume. Full bio
Rachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So today I'm going to talk to you
0
0
2000
Dzisiaj zamierzam opowiedzieć wam
00:17
about the rise of collaborative consumption.
1
2000
3000
o rozwoju dzielonej konsumpcji.
00:20
I'm going to explain what it is
2
5000
2000
Wyjaśnię czym ona jest
00:22
and try and convince you -- in just 15 minutes --
3
7000
3000
i postaram się przekonać was -- w 15 minut --
00:25
that this isn't a flimsy idea,
4
10000
2000
że to nie jest kiepski pomysł,
00:27
or a short-term trend,
5
12000
2000
krótkotrwały trend,
00:29
but a powerful cultural and economic force
6
14000
3000
lecz potężna kulturalna i ekonomiczna siła,
00:32
reinventing not just what we consume,
7
17000
2000
zmieniająca nie tylko dobra, które konsumujemy,
00:34
but how we consume.
8
19000
2000
ale też sam sposób konsumpcji.
00:36
Now I'm going to start with a deceptively simple example.
9
21000
3000
Zacznę od zwodniczo prostego przykładu.
00:39
Hands up -- how many of you
10
24000
3000
Ręka do góry -- ile z was
00:42
have books, CDs, DVDs, or videos
11
27000
3000
ma książki, płyty CD, DVD lub kasety
00:45
lying around your house
12
30000
2000
walające się po domu
00:47
that you probably won't use again,
13
32000
2000
których pewnie nigdy już nie użyjecie,
00:49
but you can't quite bring yourself to throw away?
14
34000
2000
ale nie możecie zmusić się, żeby je wyrzucić?
00:52
Can't see all the hands,
15
37000
2000
Nie widzę wszystkich rąk,
00:54
but it looks like all of you, right?
16
39000
2000
ale widzę, że jest was sporo.
00:56
On our shelves at home,
17
41000
2000
Na półkach w moim domu
00:58
we have a box set of the DVD series "24,"
18
43000
3000
mamy zestaw DVD z serialem "24 godziny" --
01:01
season six to be precise.
19
46000
2000
dokładnie sezon szósty.
01:03
I think it was bought for us around three years ago for a Christmas present.
20
48000
3000
Chyba ktoś nam go dał trzy lata temu pod choinkę.
01:06
Now my husband, Chris, and I
21
51000
2000
Mój mąż Chris oraz ja
01:08
love this show.
22
53000
2000
wprost uwielbiamy ten serial.
01:10
But let's face it, when you've watched it once maybe, or twice,
23
55000
3000
Ale spójrzmy prawdzie w oczy: obejrzysz raz -- najwyżej dwa --
01:13
you don't really want to watch it again,
24
58000
2000
i już nie chcesz go więcej oglądać,
01:15
because you know how Jack Bauer is going to defeat the terrorists.
25
60000
3000
ponieważ już wiesz, jak Jack Bauer pokona terrorystów.
01:18
So there it sits on our shelves
26
63000
2000
Tak więc siedzi na naszych półkach,
01:20
obsolete to us,
27
65000
2000
kompletnie zbędny,
01:22
but with immediate latent value to someone else.
28
67000
3000
ale wciąż ma ukrytą wartość dla kogoś innego.
01:25
Now before we go on, I have a confession to make.
29
70000
3000
Zanim pójdziemy dalej, muszę wam coś wyznać.
01:28
I lived in New York for 10 years,
30
73000
2000
Mieszkałam w Nowym Jorku przez 10 lat
01:30
and I am a big fan of "Sex and the City."
31
75000
3000
i uwielbiam "Sex w wielkim mieście".
01:33
Now I'd love to watch the first movie again
32
78000
2000
Chciałabym zobaczyć jeszcze raz pierwszy film
01:35
as sort of a warm-up to the sequel coming out next week.
33
80000
3000
jako swego rodzaju rozgrzewkę przed kontynuacją, która ukaże się za tydzień.
01:38
So how easily could I swap
34
83000
2000
Czy mogę jakoś zamienić
01:40
our unwanted copy of "24"
35
85000
2000
niechcianą kopię "24 godziny"
01:42
for a wanted copy of "Sex and the City?"
36
87000
3000
na pożądaną kopię "Seksu w wielkim mieście"?
01:45
Now you may have noticed
37
90000
2000
Pewnie zauważyliście,
01:47
there's a new sector emerging called swap-trading.
38
92000
2000
że pojawia się nowa branża zwana handlem zamiennym.
01:49
Now the easiest analogy for swap-trading
39
94000
3000
Najprostszą analogią dla handlu zamiennego
01:52
is like an online dating service
40
97000
2000
jest jakby portal randkowy
01:54
for all your unwanted media.
41
99000
2000
dla wszystkich niechcianych nośników.
01:56
What it does is use the Internet
42
101000
2000
Używa on internetu
01:58
to create an infinite marketplace
43
103000
2000
by stworzyć nieskończone targowisko
02:00
to match person A's "haves"
44
105000
2000
by skojarzyć to, co posiada osoba A
02:02
with person C's "wants,"
45
107000
2000
z tym, co chce osoba C,
02:04
whatever they may be.
46
109000
2000
cokolwiek by to nie było.
02:06
The other week, I went on one of these sites,
47
111000
3000
W ubiegłym tygodniu weszłam na jedną z takich stron,
02:09
appropriately called Swaptree,
48
114000
3000
zwaną Swaptree.
02:12
and there were over 59,300 items
49
117000
3000
Było tam ponad 59300 przedmiotów,
02:15
that I could instantly swap
50
120000
2000
które mogłam natychmiast dostać
02:17
for my copy of "24."
51
122000
3000
za moją kopię "24 godzin".
02:20
Lo and behold,
52
125000
2000
Patrzcie i podziwiajcie
02:22
there in Reseda, CA was Rondoron
53
127000
2000
w Reseda w Kalifornii był użytkownik,
02:24
who wanted swap his or her
54
129000
2000
który chciał zamienić jego lub jej
02:26
"like new" copy of "Sex and the City"
55
131000
2000
"jak nową" kopię "Seksu w wielkim mieście"
02:28
for my copy of "24."
56
133000
3000
za moją kopię serialu "24 godziny".
02:31
So in other words, what's happening here
57
136000
2000
Opisując sytuację innymi słowami
02:33
is that Swaptree
58
138000
2000
Swaptree rozwiązuje
02:35
solves my carrying company's sugar rush problem,
59
140000
2000
palący problem wielu firm,
02:37
a problem the economists call "the coincidence of wants,"
60
142000
3000
który ekonomiści nazywają "zbieżnością potrzeb"
02:40
in approximately 60 seconds.
61
145000
3000
w jakieś 60 sekund.
02:43
What's even more amazing is it will print out a purchase label on the spot,
62
148000
3000
Co ciekawe, na miejscu wydrukujemy deklarację przesyłki,
02:46
because it knows the weight of the item.
63
151000
2000
bo system zna wagę przedmiotu.
02:48
Now there are layers of technical wonder
64
153000
2000
Za serwisami takimi jak Swaptree
02:50
behind sites such as Swaptree,
65
155000
3000
stoją warstwy cudów technologicznych,
02:53
but that's not my interest,
66
158000
2000
ale nie tym się interesuję,
02:55
and nor is swap trading, per se.
67
160000
3000
tak jak nie interesuję się samym handlem zamiennym.
02:58
My passion, and what I've spent the last few years
68
163000
2000
Moją pasją i tym, nad czym spędziłam ostatnie kilka lat
03:00
dedicated to researching,
69
165000
2000
intensywnych badań,
03:02
is the collaborative behaviors and trust-mechanics
70
167000
3000
to behawioryzm współpracy i mechanika zaufania
03:05
inherent in these systems.
71
170000
3000
zawarte w tych systemach.
03:08
When you think about it,
72
173000
2000
Gdy się nad tym zastanowić,
03:10
it would have seemed like a crazy idea, even a few years ago,
73
175000
3000
brzmi to jak wariactwo, nawet kilka lat temu,
03:13
that I would swap my stuff with a total stranger
74
178000
3000
że będę wymieniać rzeczy z obcym człowiekiem,
03:16
whose real name I didn't know
75
181000
2000
którego nie znam nawet imienia
03:18
and without any money changing hands.
76
183000
3000
i to bez udziału pieniędzy.
03:21
Yet 99 percent of trades on Swaptree
77
186000
2000
Mimo tego 99% zamian na Swaptree
03:23
happen successfully,
78
188000
2000
zakończonych jest sukcesem.
03:25
and the one percent that receive a negative rating,
79
190000
2000
A ten 1% negatywnych opinii
03:27
it's for relatively minor reasons,
80
192000
2000
wynika z relatywnych błahostek,
03:29
like the item didn't arrive on time.
81
194000
3000
np. przedmiot nie dotarł na czas.
03:32
So what's happening here?
82
197000
3000
No więc co się tu dzieje?
03:35
An extremely powerful dynamic
83
200000
2000
Chodzi głównie
03:37
that has huge commercial and cultural implications
84
202000
3000
o potężną dynamikę o dużym znaczeniu
03:40
is at play.
85
205000
2000
dla rynku i kultury.
03:42
Namely, that technology
86
207000
2000
Ta technologia umożliwia
03:44
is enabling
87
209000
2000
obcym sobie ludziom
03:46
trust between strangers.
88
211000
2000
obdarzyć się zaufaniem.
03:48
We now live in a global village
89
213000
2000
Żyjemy w globalnej wiosce,
03:50
where we can mimic the ties
90
215000
2000
w której możemy imitować powiązania,
03:52
that used to happen face to face,
91
217000
3000
które tworzyły się twarzą w twarz,
03:55
but on a scale and in ways
92
220000
2000
jednakże na skalę
03:57
that have never been possible before.
93
222000
2000
wcześniej nieosiągalną.
03:59
So what's actually happening
94
224000
2000
Portale społecznościowe
04:01
is that social networks and real-time technologies
95
226000
2000
oraz technologie czasu rzeczywistego
04:03
are taking us back.
96
228000
2000
cofają nas niejako w czasie.
04:05
We're bartering, trading,
97
230000
2000
Znów prowadzimy wymianę,
04:07
swapping, sharing,
98
232000
2000
dzielimy się,
04:09
but they're being reinvented
99
234000
2000
ale w zmienionej formie,
04:11
into dynamic and appealing forms.
100
236000
2000
bardziej dynamicznej i miłej dla oka.
04:13
What I find fascinating
101
238000
2000
Fascynuje mnie to,
04:15
is that we've actually wired our world to share,
102
240000
3000
że okablowaliśmy świat, by się dzielić.
04:18
whether that's our neighborhood, our school,
103
243000
2000
Czy to z sąsiadem, szkołą,
04:20
our office, or our Facebook network,
104
245000
3000
biurem, czy znajomymi na Facebooku.
04:23
and that's creating an economy
105
248000
2000
Stwarza to ekonomię,
04:25
of "what's mine is yours."
106
250000
2000
w której moje jest twoje.
04:27
From the mighty eBay,
107
252000
2000
Od ogromnego eBay,
04:29
the grandfather of exchange marketplaces,
108
254000
2000
protoplasty sieciowych pchlich targów,
04:31
to car-sharing companies such as GoGet,
109
256000
3000
przez firmy wypożyczających samochody, jak GoGet,
04:34
where you pay a monthly fee to rent cars by the hour,
110
259000
3000
gdzie za miesięczny abonament dostajesz auto na godziny,
04:37
to social lending platforms such as Zopa,
111
262000
3000
do społecznych pożyczek jak Zopa,
04:40
that will take anyone in this audience
112
265000
2000
która każdemu z tej publiczności,
04:42
with 100 dollars to lend,
113
267000
2000
który ma 100 dolców do pożyczenia,
04:44
and match them with a borrower anywhere in the world,
114
269000
3000
znajdzie gdzieś na świecie pożyczkobiorcę.
04:47
we're sharing and collaborating again
115
272000
3000
Znów dzielimy się i współpracujemy
04:50
in ways that I believe
116
275000
2000
na sposoby, które w mojej opinii
04:52
are more hip than hippie.
117
277000
3000
są bardziej hipisowskie niż sami hipisi.
04:55
I call this "groundswell collaborative consumption."
118
280000
3000
Nazywam to oddolną współdzieloną konsumpcją.
04:58
Now before I dig into the different systems
119
283000
2000
Zanim bardziej zagłębię się w różne systemy
05:00
of collaborative consumption,
120
285000
2000
współdzielonej konsumpcji,
05:02
I'd like to try and answer the question
121
287000
2000
chciałabym spróbować odpowiedzieć na pytanie,
05:04
that every author rightfully gets asked,
122
289000
3000
które jest słusznie zadawane wszystkim autorom:
05:07
which is, where did this idea come from?
123
292000
3000
"skąd wziął się ten pomysł?"
05:10
Now I'd like to say I woke up one morning
124
295000
2000
Chciałabym powiedzieć, że obudziłam się pewnego dnia
05:12
and said, "I'm going to write about collaborative consumption,"
125
297000
3000
i powiedziałam "napiszę o współdzielonej konsumpcji."
05:15
but actually it was a complicated web
126
300000
2000
Tak naprawdę była to skomplikowana sieć
05:17
of seemingly disconnected ideas.
127
302000
3000
luźno połączonych pomysłów.
05:20
Over the next minute,
128
305000
2000
W ciągu następnej minuty
05:22
you're going to see a bit like a conceptual fireworks display
129
307000
2000
zobaczycie coś jakby pokaz fajerwerków
05:24
of all the dots that went on in my head.
130
309000
3000
z pomysłów, które przyszły mi do głowy.
05:28
The first thing I began to notice:
131
313000
2000
Pierwsze, co zauważyłam:
05:30
how many big concepts were emerging --
132
315000
2000
jak powstawały duże koncepcje --
05:32
from the wisdom of crowds to smart mobs --
133
317000
3000
od grupowej mądrości do bystrego tłumu --
05:35
around how ridiculously easy it is
134
320000
2000
wokół niedorzecznej łatwości
05:37
to form groups for a purpose.
135
322000
2000
tworzenia grup na potrzeby chwili.
05:39
And linked to this crowd mania
136
324000
2000
Z tej manii tłumów wywodziły się
05:41
were examples all around the world --
137
326000
2000
przykłady z całego świata --
05:43
from the election of a president
138
328000
2000
od wyborów prezydenta
05:45
to the infamous Wikipedia, and everything in between --
139
330000
2000
po niesławną Wikipedię i wszystko, co jest pomiędzy --
05:47
on what the power of numbers could achieve.
140
332000
3000
wszystko, czego może dokonać moc liczb.
05:50
Now, you know when you learn a new word,
141
335000
3000
Znacie to uczucie, kiedy uczycie się nowego słowa,
05:53
and then you start to see that word everywhere?
142
338000
3000
a potem wszędzie to słowo zauważacie?
05:56
That's what happened to me
143
341000
2000
To właśnie mi się przytrafiło,
05:58
when I noticed that we are moving
144
343000
2000
gdy zauważyłam, że zmieniamy się
06:00
from passive consumers
145
345000
2000
z biernych konsumentów
06:02
to creators,
146
347000
2000
w twórców,
06:04
to highly enabled collaborators.
147
349000
3000
w wysoce wykwalifikowanych współpracowników.
06:07
What's happening
148
352000
2000
Internet
06:09
is the Internet is removing the middleman,
149
354000
2000
usuwa pośrednika,
06:11
so that anyone from a T-shirt designer
150
356000
2000
więc każdy od projektanta koszulek
06:13
to a knitter
151
358000
2000
po osobę dziergającą na drutach
06:15
can make a living selling peer-to-peer.
152
360000
2000
może zarobić na życie sprzedażą bezpośrednią.
06:17
And the ubiquitous force
153
362000
2000
A wszędobylska siła
06:19
of this peer-to-peer revolution
154
364000
2000
tej rewolucji współpracy
06:21
means that sharing is happening at phenomenal rates.
155
366000
3000
oznacza, że dzielimy się na niezwykłą skalę.
06:24
I mean, it's amazing to think
156
369000
2000
To zadziwiające mieć świadomość,
06:26
that, in every single minute of this speech,
157
371000
3000
że w każdej minucie tego przemówienia
06:29
25 hours
158
374000
2000
na YouTube zostanie wrzuconych
06:31
of YouTube video will be loaded.
159
376000
3000
25 godzin materiału wideo.
06:34
Now what I find fascinating about these examples
160
379000
3000
Najbardziej fascynujące w tych przykładach jest to,
06:37
is how they're actually tapping into
161
382000
2000
że podpinają się one
06:39
our primate instincts.
162
384000
2000
do naszych niskich instynktów.
06:41
I mean, we're monkeys,
163
386000
2000
W końcu jesteśmy małpami,
06:43
and we're born and bred to share and cooperate.
164
388000
2000
urodziliśmy się, by się dzielić i współpracować.
06:45
And we were doing so for thousands of years,
165
390000
3000
I robiliśmy tak od tysięcy lat,
06:48
whether it's when we hunted in packs,
166
393000
2000
wpierw polując w grupach,
06:50
or farmed in cooperatives,
167
395000
3000
potem wspólnie uprawiając ziemię,
06:53
before this big system called hyper-consumption came along
168
398000
3000
zanim nadszedł ten wielki system zwany hiperkonsumpcją,
06:56
and we built these fences
169
401000
2000
przez który zbudowaliśmy mury
06:58
and created out own little fiefdoms.
170
403000
2000
tworząc nasze małe własne lenna.
07:00
But things are changing,
171
405000
2000
Ale świat się zmienia
07:02
and one of the reasons why
172
407000
2000
i jedną z przyczyn tych zmian
07:04
is the digital natives, or Gen-Y.
173
409000
3000
są cyfrowi tubylcy, albo Generacja Y.
07:07
They're growing up sharing --
174
412000
2000
Dorastają dzieląc się --
07:09
files, video games, knowledge.
175
414000
2000
filmami, grami, wiedzą;
07:11
It's second nature to them.
176
416000
2000
to dla nich druga natura.
07:13
So we, the millennials -- I am just a millennial --
177
418000
3000
Tak więc osoby z tego pokolenia, a sama do nich należę,
07:16
are like foot soldiers,
178
421000
3000
jesteśmy jak piechota,
07:19
moving us from a culture of "me" to a culture of "we."
179
424000
2000
przenosząc nas z kultury "ja" w kulturę "my".
07:21
The reason why it's happening so fast
180
426000
2000
Przyczyną tak szybkich zmian
07:23
is because of mobile collaboration.
181
428000
2000
jest mobilna współpraca.
07:25
We now live in a connected age
182
430000
3000
Żyjemy w epoce połączeń.
07:28
where we can locate anyone, anytime, in real-time,
183
433000
3000
Możemy natychmiast namierzyć wszędzie każdego
07:31
from a small device in our hands.
184
436000
3000
za pomocą urządzenia mieszczącego się w dłoni.
07:34
All of this was going through my head
185
439000
2000
Wszystko to przebiegało mi przez głowę
07:36
towards the end of 2008,
186
441000
2000
w okolicach końca 2008 roku,
07:38
when, of course, the great financial crash happened.
187
443000
3000
kiedy, oczywiście, nastąpił kryzys finansowy.
07:41
Thomas Friedman is one of my favorite New York Times columnists,
188
446000
3000
Thomas Friedman, jeden z moich ulubionych felietonistów New York Times,
07:44
and he poignantly commented
189
449000
2000
celnie skomentował,
07:46
that 2008 is when we hit a wall,
190
451000
3000
że w 2008 roku zderzyliśmy się ze ścianą,
07:49
when Mother Nature and the market
191
454000
3000
kiedy matka natura oraz rynek
07:52
both said, "No more."
192
457000
2000
jednogłośnie stwierdziły "Dosyć."
07:54
Now we rationally know
193
459000
2000
Teraz już dobrze wiemy,
07:56
that an economy built on hyper-consumption
194
461000
3000
że ekonomia zbudowana na hiperkonsumpcji
07:59
is a Ponzi scheme. It's a house of cards.
195
464000
3000
jest piramidą finansową; domkiem z kart.
08:02
Yet, it's hard for us to individually know what to do.
196
467000
3000
Owszem, trudno jest nam pojedynczo wiedzieć, co robić.
08:05
So all of this is a lot of twittering, right?
197
470000
3000
Tak więc to wszystko to jeden wielki Twitter, tak?
08:08
Well it was a lot of noise and complexity in my head,
198
473000
2000
Cóż, w mojej głowie panował wielki zgiełk,
08:10
until actually I realized it was happening
199
475000
2000
dopóki nie uświadomiłam sobie,
08:12
because of four key drivers.
200
477000
2000
że źródło tkwi w czterech elementach.
08:14
One, a renewed belief in the importance of community,
201
479000
3000
Po pierwsze, odrodzeniu wiary w rolę społeczności
08:17
and a very redefinition of what friend and neighbor really means.
202
482000
3000
i dogłębną przebudowę znaczenia znajomego i sąsiada.
08:20
A torrent of peer-to-peer social networks
203
485000
3000
Fala sieci społecznościowych
08:23
and real-time technologies,
204
488000
2000
i technologii czasu rzeczywistego
08:25
fundamentally changing the way we behave.
205
490000
3000
fundamentalnie zmienia nasze zachowanie.
08:28
Three, pressing unresolved environmental concerns.
206
493000
3000
Po trzecie, naglące kwestie środowiska naturalnego.
08:31
And four, a global recession
207
496000
2000
I po czwarte, globalna recesja,
08:33
that has fundamentally shocked
208
498000
2000
która dogłębnie wstrząsnęła
08:35
consumer behaviors.
209
500000
2000
zachowaniami konsumentów.
08:37
These four drivers
210
502000
2000
Te trzy tematy
08:39
are fusing together
211
504000
2000
scalają się ze sobą
08:41
and creating the big shift --
212
506000
2000
tworząc dużą zmianę --
08:43
away from the 20th century,
213
508000
2000
z XX wieku
08:45
defined by hyper-consumption,
214
510000
2000
definiowanego przez hiperkonsumpcję
08:47
towards the 21st century,
215
512000
2000
w stronę XXI wieku
08:49
defined by collaborative consumption.
216
514000
3000
definiowanego przez dzieloną konsumpcję.
08:52
I generally believe we're at an inflection point
217
517000
3000
Wierzę, że jesteśmy w punkcie przegięcia,
08:55
where the sharing behaviors --
218
520000
2000
gdzie dzielenie się --
08:57
through sites such as Flickr and Twitter
219
522000
2000
z pomocą stron w rodzaju Flickr czy Twitter,
08:59
that are becoming second nature online --
220
524000
2000
które stają się naszą drugą naturą --
09:01
are being applied to offline areas of our everyday lives.
221
526000
3000
ma miejsce poza siecią w naszym codziennym życiu.
09:04
From morning commutes to the way fashion is designed
222
529000
3000
Od dojazdu do pracy przez projektowanie mody
09:07
to the way we grow food,
223
532000
2000
po hodowanie i przygotowywanie pożywienia,
09:09
we are consuming and collaborating once again.
224
534000
3000
znowu współpracujemy.
09:14
So my co-author, Roo Rogers, and I
225
539000
3000
Razem z moim współpracownikiem, Roo Rogers,
09:17
have actually gathered thousands of examples
226
542000
2000
zebraliśmy tysiące przykładów dzielonej konsupcji
09:19
from all around the world of collaborative consumption.
227
544000
2000
z całego świata.
09:21
And although they vary enormously
228
546000
2000
I mimo że ogromnie się od siebie różnią
09:23
in scale, maturity and purpose,
229
548000
2000
skalą, dojrzałością i celem,
09:25
when we dived into them,
230
550000
2000
gdy się w nich zagłębiliśmy,
09:27
we realized that they could actually be organized into three clear systems.
231
552000
3000
odkryliśmy, że mogą być pogrupowane w trzy jasne systemy.
09:30
The first is redistribution markets.
232
555000
3000
Pierwszym są rynki redystrybucji.
09:33
Redistribution markets, just like Swaptree,
233
558000
3000
Tego rodzaju rynek -- jak Swaptree --
09:36
are when you take a used, or pre-owned, item
234
561000
2000
występuje wtedy, kiedy bierzesz przedmiot używany
09:38
and move it from where it's not needed
235
563000
2000
i przenosisz go z miejsca, gdzie nie jest potrzebny
09:40
to somewhere, or someone, where it is.
236
565000
3000
w miejsce, gdzie się przyda.
09:43
They're increasingly thought of as the fifth 'R' --
237
568000
2000
Mówi się o nich, że są piątym "R" --
09:45
reduce, reuse, recycle, repair
238
570000
2000
redukcja, ponowne użycie, recykling, reperacja
09:47
and redistribute --
239
572000
2000
i redystrybucja --
09:49
because they stretch the life cycle of a product
240
574000
2000
ponieważ wydłużają cykl życiowy produktu
09:51
and thereby reduce waste.
241
576000
2000
i przez to redukują ilość odpadów.
09:53
The second is collaborative lifestyles.
242
578000
3000
Drugim jest współdzielony styl życia.
09:56
This is the sharing of resources
243
581000
2000
Jest nim dzielenie zasobów
09:58
of things like money, skills and time.
244
583000
3000
takich jak pieniądze, umiejętności i czas.
10:01
I bet, in a couple of years,
245
586000
2000
Założę się, że za kilka lat
10:03
that phrases like "coworking"
246
588000
2000
wyrazy takie jak "współpraca",
10:05
and "couchsurfing" and "time banks"
247
590000
3000
"CouchSurfing" czy "banki czasu"
10:08
are going to become a part of everyday vernacular.
248
593000
3000
wejdą do potocznego słownictwa.
10:11
One of my favorite examples of collaborative lifestyles
249
596000
3000
Jednym z moich ulubionych przykładów współdzielonego stylu życia
10:14
is called Landshare.
250
599000
2000
jest Landshare.
10:16
It's a scheme in the U.K.
251
601000
2000
To brytyjski serwis,
10:18
that matches Mr. Jones,
252
603000
2000
który kojarzy pana Kowialskiego,
10:20
with some spare space in his back garden,
253
605000
3000
który ma trochę miejsca w ogródku,
10:23
with Mrs. Smith, a would-be grower.
254
608000
3000
z panią Nowak, która chce coś uprawiać.
10:26
Together they grow their own food.
255
611000
2000
Razem hodują swoje własne warzywa.
10:28
It's one of those ideas that's so simple, yet brilliant,
256
613000
3000
To jeden z tych pomysłów, które są tak genialnie proste,
10:31
you wonder why it's never been done before.
257
616000
3000
że zastanawiasz się, dlaczego wcześniej ktoś na to nie wpadł.
10:34
Now, the third system
258
619000
2000
Trzecim systemem
10:36
is product-service systems.
259
621000
2000
jest najem narzędzi.
10:38
This is where you pay for the benefit of the product --
260
623000
2000
Płacisz za możliwości produktu --
10:40
what it does for you --
261
625000
2000
to, co dla ciebie robi --
10:42
without needing to own the product outright.
262
627000
2000
bez potrzeby posiadania go.
10:44
This idea is particularly powerful
263
629000
3000
Pomysł jest szczególnie pomocny
10:47
for things that have
264
632000
2000
przy rzeczach,
10:49
high-idling capacity.
265
634000
2000
które rzadko są używane.
10:51
And that can be anything from baby goods
266
636000
2000
A może być tym wszystko od zabawek,
10:53
to fashions to --
267
638000
2000
przez modę, po...
10:55
how many of you have a power drill,
268
640000
2000
Ilu z was ma wiertarkę?
10:57
own a power drill? Right.
269
642000
2000
Posiada wiertarkę? Dobrze.
10:59
That power drill will be used around 12 to 13 minutes
270
644000
3000
Ta wiertarka będzie używana przez około 12 do 13 minut
11:02
in its entire lifetime.
271
647000
2000
przez całe swoje życie.
11:04
(Laughter)
272
649000
2000
(Śmiech)
11:06
It's kind of ridiculous, right?
273
651000
2000
Trochę to niedorzeczne, prawda?
11:08
Because what you need is the hole, not the drill.
274
653000
2000
A to dlatego, że potrzebujecie dziurę, a nie wiertarkę.
11:10
(Laughter)
275
655000
2000
(Śmiech)
11:12
(Applause)
276
657000
2000
(Oklaski)
11:14
So why don't you rent the drill,
277
659000
2000
Więc czemu tej wiertarki od kogoś nie pożyczyć?
11:16
or, even better, rent out your own drill to other people
278
661000
2000
A nawet lepiej: wypożycz wiertarkę innym ludzieom
11:18
and make some money from it?
279
663000
2000
i jeszcze na tym zarób.
11:20
These three systems are coming together,
280
665000
3000
Te trzy systemy łączą się
11:23
allowing people to share resources
281
668000
2000
pomagając ludziom dzielić zasoby
11:25
without sacrificing their lifestyles,
282
670000
2000
bez poświęcania stylu życia,
11:27
or their cherished personal freedoms.
283
672000
2000
albo ukochanych wolności osobistych.
11:29
I'm not asking people
284
674000
2000
Nie proszę ludzi,
11:31
to share nicely in the sandpit.
285
676000
2000
by dzielili się ładnie w piaskownicy.
11:35
So I want to just give you an example
286
680000
2000
Chcę wam tylko dać przykład
11:37
of how powerful collaborative consumption can be
287
682000
2000
jak potężna może być współdzielona konsumpcja
11:39
to change behaviors.
288
684000
2000
i jak zmienia zachowanie.
11:41
The average car
289
686000
2000
Utrzymanie samochodu
11:43
costs 8,000 dollars a year to run.
290
688000
3000
kosztuje rocznie około 8 tys. dolarów.
11:46
Yet, that car sits idle
291
691000
2000
A jednak ów samochód stoi nieużywany
11:48
for 23 hours a day.
292
693000
2000
przez 23 godziny dziennie.
11:50
So when you consider these two facts,
293
695000
2000
Jeśli więc rozważysz te dwa fakty,
11:52
it starts to make a little less sense
294
697000
2000
konieczność posiadania auta
11:54
that we have to own one outright.
295
699000
3000
zaczyna mieć coraz mniej sensu.
11:57
So this is where car-sharing companies
296
702000
2000
W tym miejscu pojawiają się firmy
11:59
such as Zipcar and GoGet come in.
297
704000
2000
służące współdzieleniu samochodów.
12:01
In 2009,
298
706000
2000
W 2009 r.
12:03
Zipcar took 250 participants
299
708000
2000
Zipcar wzięło 250 ochotników
12:05
from across 13 cities --
300
710000
3000
z 13 miast --
12:08
and they're all self-confessed car addicts
301
713000
2000
wszyscy określili się jako maniacy samochodów
12:10
and car-sharing rookies --
302
715000
2000
i nowicjuszy dzielenia --
12:12
and got them to surrender their keys for a month.
303
717000
3000
i kazało oddać kluczyki na miesiąc.
12:15
Instead, these people had to walk,
304
720000
2000
Zamiast tego, ludzie ci musieli chodzić,
12:17
bike, take the train,
305
722000
2000
jeździć na rowerze, pociągiem,
12:19
or other forms of public transport.
306
724000
2000
lub używać innych form transportu zbiorowego.
12:21
They could only use their Zipcar membership
307
726000
2000
Mogli używać swojego członkostwa w Zipcar
12:23
when absolutely necessary.
308
728000
2000
tylko w razie absolutnej konieczności.
12:25
The results of this challenge after just one month
309
730000
3000
Rezultaty tego wyzwania, już po miesiącu,
12:28
was staggering.
310
733000
2000
były zachwycające.
12:30
It's amazing that 413 lbs were lost
311
735000
2000
To niesamowite, że zrzucono 190 kg
12:32
just from the extra exercise.
312
737000
3000
tylko dzięki dodatkowym ćwiczeniom.
12:35
But my favorite statistic
313
740000
2000
Ale najlepsze,
12:37
is that 100
314
742000
2000
że 100
12:39
out of the 250 participants
315
744000
3000
spośród 250 uczestników
12:42
did not want their keys back.
316
747000
3000
nie chciało swoich kluczyków z powrotem.
12:45
In other words, the car addicts
317
750000
2000
Innymi słowy: uzależnieni od aut
12:47
had lost their urge to own.
318
752000
2000
stracili potrzebę posiadania.
12:49
Now products-service systems have been around for years.
319
754000
3000
Usługi najmu sprzętu są z nami od wielu lat.
12:52
Just think of libraries and laundrettes.
320
757000
2000
Wystarczy wspomnieć biblioteki i pralnie.
12:54
But I think they're entering a new age,
321
759000
2000
Myślę jednak, że wchodzą w nową epokę,
12:56
because technology makes sharing
322
761000
2000
ponieważ dzięki technologii
12:58
frictionless and fun.
323
763000
2000
dzielenie się jest łatwe i przyjemne.
13:00
There's a great quote that was written in the New York Times
324
765000
3000
W New York Times pojawił się świetny cytat:
13:03
that said, "Sharing is to ownership
325
768000
2000
"Dzielenie się jest dla własności tym,
13:05
what the iPod is to the 8-track,
326
770000
3000
czym iPod dla kasety
13:08
what solar power is to the coal mine."
327
773000
3000
lub energia słoneczna dla kopalni węgla."
13:11
I believe also, our generation,
328
776000
3000
Wierzę, że w naszym pokoleniu
13:14
our relationship to satisfying what we want
329
779000
3000
relacje mające na celu zaspokajanie potrzeb
13:17
is far less tangible
330
782000
2000
są dużo mniej namacalne
13:19
than any other previous generation.
331
784000
2000
niż w każdym poprzednim pokoleniu.
13:21
I don't want the DVD; I want the movie it carries.
332
786000
3000
Nie chcę DVD, chcę film, który na nim jest.
13:24
I don't want a clunky answering machine;
333
789000
2000
Nie chcę automatycznej sekretarki,
13:26
I want the message it saves.
334
791000
2000
tylko zapisu wiadomości.
13:28
I don't want a CD; I want the music it plays.
335
793000
3000
Nie chcę płyty CD, tylko muzykę.
13:31
In other words, I don't want stuff;
336
796000
3000
Innymi słowy, nie chcę rzeczy,
13:34
I want the needs or experiences it fulfills.
337
799000
3000
chcę spełnienia potrzeb lub doświadczeń.
13:37
This is fueling a massive shift
338
802000
3000
To napędza ogromną zmianę,
13:40
from where usage trumps possessions --
339
805000
2000
w której użytek przebija posiadanie --
13:42
or as Kevin Kelly, the editor of Wired magazine, puts it,
340
807000
3000
albo, jak to mówi Kevin Kelly, redaktor Wired,
13:45
"where access is better than ownership."
341
810000
3000
"Gdzie dostęp jest lepszy niż własność."
13:48
Now as our possessions
342
813000
2000
Skoro nasze własności
13:50
dematerialize into the cloud,
343
815000
2000
dematerializują się do "chmury",
13:52
a blurry line is appearing
344
817000
2000
pojawia się rozmyta linia
13:54
between what's mine, what's yours,
345
819000
2000
między tym co moje, co twoje,
13:56
and what's ours.
346
821000
2000
a tym co nasze.
13:58
I want to give you one example
347
823000
2000
Podam wam przykład
14:00
that shows how fast this evolution is happening.
348
825000
3000
pokazujący, jak szybko to następuje.
14:03
This represents an eight-year time span.
349
828000
3000
Na wykresie przedstawiono osiem lat.
14:06
We've gone from traditional car-ownership
350
831000
3000
Przeszliśmy z tradycyjnego posiadania samochodu
14:09
to car-sharing companies, such as Zipcar and GoGet,
351
834000
3000
przez ich najem -- firmy takie jak Zipcar czy GoGet --
14:12
to ride-sharing platforms that match rides
352
837000
3000
do platform współdzielenia,
14:15
to the newest entry, which is peer-to-peer car rental,
353
840000
3000
które umożliwiają współdzielenie samochodu,
14:18
where you can actually make money
354
843000
3000
dzięki czemu możesz zarabiać
14:21
out of renting that car that sits idle for 23 hours a day
355
846000
3000
wynajmując sąsiadowi auto, które zwykle stoi bezczynnie
14:24
to your neighbor.
356
849000
2000
przez 23 godziny dziennie.
14:26
Now all of these systems
357
851000
2000
Wszystkie te systemy
14:28
require a degree of trust,
358
853000
2000
wymagają pewnego poziomu zaufania,
14:30
and the cornerstone to this working
359
855000
2000
a jego fundamentem
14:32
is reputation.
360
857000
2000
jest reputacja.
14:34
Now in the old consumer system,
361
859000
2000
W starym systemie konsumpcji
14:36
our reputation didn't matter so much,
362
861000
2000
nasza reputacja miała marginalne znaczenie,
14:38
because our credit history was far more important
363
863000
2000
bo historia naszego rachunku była ważniejsza
14:40
that any kind of peer-to-peer review.
364
865000
3000
niż jakakolwiek bezpośrednia opinia.
14:43
But now with the Web, we leave a trail.
365
868000
3000
Ale teraz -- każdy zostawia w Sieci ślad.
14:46
With every spammer we flag,
366
871000
3000
Każdy oznaczony spam,
14:49
with every idea we post, comment we share,
367
874000
3000
każdy spisany pomysł czy komentarz
14:52
we're actually signaling how well we collaborate,
368
877000
2000
mówi wiele o jakości naszej współpracy
14:54
and whether we can or can't be trusted.
369
879000
3000
i czy jesteśmy godni zaufania.
14:57
Let's go back to my first example,
370
882000
2000
Wróćmy do mojego pierwszego przykładu,
14:59
Swaptree.
371
884000
2000
do Swaptree.
15:01
I can see that Rondoron
372
886000
2000
Widziałam, że mój partner
15:03
has completed 553 trades
373
888000
3000
ma na koncie 553 transakcji
15:06
with a 100 percent success rate.
374
891000
3000
i wszystkie zakończone sukcesem.
15:09
In other words, I can trust him or her.
375
894000
3000
Innymi słowy, mogę mu zaufać.
15:13
Now mark my words,
376
898000
2000
Zapamiętajcie moje słowa,
15:15
it's only a matter of time
377
900000
2000
bo jest tylko kwestią czasu,
15:17
before we're going to be able to perform a Google-like search
378
902000
3000
zanim będziemy mogli szukać jak w Google,
15:20
and see a cumulative picture
379
905000
2000
by ujrzeć sumaryczny obraz
15:22
of our reputation capital.
380
907000
2000
naszego kapitału zaufania.
15:24
And this reputation capital
381
909000
2000
I ten kapitał
15:26
will determine our access to collaborative consumption.
382
911000
3000
będzie określał nasz dostęp do współdzielonej konsumpcji.
15:29
It's a new social currency, so to speak,
383
914000
2000
Jest to swoista społeczna waluta,
15:31
that could become as powerful as our credit rating.
384
916000
3000
która może stać się równie potężna, co zdolność kredytowa.
15:35
Now as a closing thought,
385
920000
2000
Podsumowując:
15:37
I believe we're actually in a period
386
922000
3000
uważam, że nadszedł moment,
15:40
where we're waking up
387
925000
2000
w którym budzimy się
15:42
from this humongous hangover
388
927000
2000
z tego kolosalnego kociokwiku
15:44
of emptiness and waste,
389
929000
2000
pustki i marnotrawstwa
15:46
and we're taking a leap
390
931000
2000
i robimy skok
15:48
to create a more sustainable system
391
933000
2000
tworząc bardziej zrównoważony system
15:50
built to serve our innate needs
392
935000
2000
służący naszym wrodzonym potrzebom
15:52
for community and individual identity.
393
937000
3000
dla dobra społeczności i własnej tożsamości.
15:55
I believe it will be referred to
394
940000
2000
Wierzę, że proces ten będzie określany
15:57
as a revolution, so to speak --
395
942000
2000
jako swoista rewolucja --
15:59
when society, faced with great challenges,
396
944000
3000
kiedy społeczeństwo, stawiające czoła wielkim wyzwaniom,
16:02
made a seismic shift
397
947000
2000
dokonało trzęsienia ziemi
16:04
from individual getting and spending
398
949000
2000
przechodząc z samotnego zdobywania i wydawania
16:06
towards a rediscovery of collective good.
399
951000
3000
w stronę ponownego odkrycia wspólnego dobra.
16:09
I'm on a mission to make sharing cool.
400
954000
3000
Chcę uczynić dzielenie się fajnym.
16:12
I'm on a mission to make sharing hip.
401
957000
2000
Chcę uczynić dzielenie się modnym.
16:14
Because I really believe
402
959000
2000
Naprawdę wierzę,
16:16
it can disrupt outdated modes of business,
403
961000
2000
że może to rozbić przestarzałe modele biznesowe
16:18
help us leapfrog
404
963000
2000
i pomóc nam przeskoczyć
16:20
over wasteful forms of hyper-consumption
405
965000
2000
nad rozrzutnością
16:22
and teach us when enough really is enough.
406
967000
3000
i nauczyć nas, kiedy jest już naprawdę dość.
16:25
Thank you very much.
407
970000
2000
Dziękuję bardzo.
16:27
(Applause)
408
972000
2000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Rachel Botsman - Trust researcherRachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume.
Why you should listen
Rachel Botsman is an author and a visiting academic at the University of Oxford, Saïd Business School. Her work focuses on how technology is enabling trust in ways that are changing the way we live, work, bank and consume. She defined the theory of "collaborative consumption" in her first book, What's Mine Is Yours, which she co-authored with Roo Rogers. The concept was subsequently named by TIME as one of the "10 Ideas that Will Change the World" and by Thinkers50 as the 2015 Breakthrough Idea.
Named a "Young Global Leader" by the World Economic Forum, Botsman examines the growth and challenges of start-ups such as Airbnb, TaskRabbit and Uber. She is regular writer and commentator in leading international publications including the New York Times, The Wall Street Journal, Harvard Business Review, The Economist, WIRED and more. She is currently writing a new book that explores why the real disruption happening isn’t technology; it’s a profound shift in trust.
Rachel Botsman | Speaker | TED.com