TEDGlobal 2013
Bernie Krause: The voice of the natural world
Bernie Krause: Odgłosy świata przyrody
Filmed:
Readability: 4.8
1,141,373 views
Bernie Krause od 45 lat nagrywa pejzaż dźwiękowy natury: wiatr w drzewach, świergot ptaków, ledwo słyszalne odgłosy larw owadów. W tym czasie widział wiele siedlisk naturalnych radykalnie zmienionych przez człowieka, czasami także przez działania rzekomo bezpieczne dla środowiska. Zaskakujące spojrzenie na to, czego możemy nauczyć się dzięki symfonii natury, od pochrząkiwania ukwiału do smutnego wołania bobra pogrążonego w żałobie.
Bernie Krause - Natural sounds expert
Bernie Krause's legendary soundscapes uncover nature’s rich sonic tapestry -- along with some unexpected results. Full bio
Bernie Krause's legendary soundscapes uncover nature’s rich sonic tapestry -- along with some unexpected results. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
(Nature sounds)
0
2366
5454
(Odgłosy natury)
00:19
When I first began recording wild soundscapes
1
7820
2716
Zaczynając nagrywanie
pejzażu dźwiękowego natury,
pejzażu dźwiękowego natury,
00:22
45 years ago,
2
10536
1931
45 lat temu
00:24
I had no idea that ants,
3
12467
2422
nie miałem pojęcia,
00:26
insect larvae, sea anemones and viruses
4
14889
3479
że mrówki, larwy owadów, ukwiały i wirusy
00:30
created a sound signature.
5
18368
2128
tworzą charakterystyczny podpis dźwiękowy.
00:32
But they do.
6
20496
1443
Ale tak jest.
00:33
And so does every wild habitat on the planet,
7
21939
3413
Dotyczy to
każdego siedliska naturalnego planety,
każdego siedliska naturalnego planety,
00:37
like the Amazon rainforest you're hearing behind me.
8
25352
3235
np. dżungli amazońskiej,
którą słyszycie w tle.
którą słyszycie w tle.
00:40
In fact, temperate and tropical rainforests
9
28587
3574
Lasy deszczowe
strefy umiarkowanej i tropikalnej
strefy umiarkowanej i tropikalnej
00:44
each produce a vibrant animal orchestra,
10
32161
3180
tworzą żywą orkiestrę zwierzęcą,
00:47
that instantaneous and organized expression
11
35341
3228
błyskawiczną i zorganizowaną formę ekspresji
00:50
of insects, reptiles, amphibians, birds and mammals.
12
38569
4808
owadów, gadów, płazów, ptaków i ssaków.
00:55
And every soundscape that springs from a wild habitat
13
43377
2927
Każdy pejzaż dźwiękowy naturalnego siedliska
00:58
generates its own unique signature,
14
46304
3592
tworzy własny unikalny podpis,
01:01
one that contains incredible amounts of information,
15
49896
2917
a w nim niewiarygodną ilość informacji,
01:04
and it's some of that information I want to share with you today.
16
52813
4359
częścią których chciałbym się dziś podzielić.
01:09
The soundscape is made up of three basic sources.
17
57172
3206
Pejzaż dźwiękowy ma trzy podstawowe źródła.
01:12
The first is the geophony,
18
60378
2539
Pierwsze to geofonia,
01:14
or the nonbiological sounds that occur
19
62917
2366
inaczej odgłosy nie biologiczne,
01:17
in any given habitat,
20
65283
1977
które słychać w każdym siedlisku,
01:19
like wind in the trees, water in a stream,
21
67260
2592
jak wiatr w drzewach, woda w strumieniu,
01:21
waves at the ocean shore, movement of the Earth.
22
69852
3594
fale nad brzegiem oceanu, ruchy ziemi.
01:25
The second of these is the biophony.
23
73446
3278
Drugie to biofonia.
01:28
The biophony is all of the sound
24
76724
3122
Biofonia to wszystkie odgłosy
01:31
that's generated by organisms in a given habitat
25
79846
3118
żywych organizmów w danym siedlisku,
01:34
at one time and in one place.
26
82964
3620
w tym samym czasie i miejscu.
01:38
And the third is all of the sound that we humans generate
27
86584
4534
Trzecie to dźwięki, które tworzy człowiek.
01:43
that's called anthrophony.
28
91118
1818
Nazywamy to antrofonią.
01:44
Some of it is controlled, like music or theater,
29
92936
3361
Niektóre dźwięki są kontrolowane,
jak muzyka czy teatr,
jak muzyka czy teatr,
01:48
but most of it is chaotic and incoherent,
30
96297
3917
ale większość jest chaotyczna i niespójna.
01:52
which some of us refer to as noise.
31
100214
3705
Niektórzy nazywają to hałasem.
01:55
There was a time when I considered wild soundscapes
32
103919
2700
Dawniej uważałem pejzaż dźwiękowy przyrody
01:58
to be a worthless artifact.
33
106619
1732
za bezwartościowy artefakt.
02:00
They were just there, but they had no significance.
34
108351
4082
Był, ale nic nie znaczył.
02:04
Well, I was wrong. What I learned from these encounters
35
112433
3373
Myliłem się.
Te spotkania nauczyły mnie,
Te spotkania nauczyły mnie,
02:07
was that careful listening gives us incredibly valuable tools
36
115806
4776
że uważne słuchanie daje
niezwykle wartościowe narzędzia
niezwykle wartościowe narzędzia
02:12
by which to evaluate the health of a habitat
37
120582
2584
oceny zdrowia siedliska
02:15
across the entire spectrum of life.
38
123166
3812
w całym spektrum życia.
02:18
When I began recording in the late '60s,
39
126978
3212
Kiedy zaczynałem pod koniec lat 60.,
02:22
the typical methods of recording were limited
40
130190
3276
typowe metody nagrywania ograniczały się
02:25
to the fragmented capture of individual species
41
133466
4468
do fragmentarycznego utrwalania
poszczególnych gatunków,
poszczególnych gatunków,
02:29
like birds mostly, in the beginning,
42
137934
3096
na początku głównie ptaków,
02:33
but later animals like mammals and amphibians.
43
141030
5701
a potem innych zwierząt,
takich jak ssaki i płazy.
takich jak ssaki i płazy.
02:38
To me, this was a little like trying to understand
44
146731
3512
Było to jak próba zrozumienia
02:42
the magnificence of Beethoven's Fifth Symphony
45
150243
3065
wspaniałości V symfonii Beethovena
02:45
by abstracting the sound of a single violin player
46
153308
2909
poprzez analizę dźwięku jednego skrzypka,
02:48
out of the context of the orchestra
47
156217
2570
bez kontekstu orkiestry,
02:50
and hearing just that one part.
48
158787
3103
i słuchanie tylko jego wykonania.
02:53
Fortunately, more and more institutions
49
161890
3017
Na szczęście coraz więcej instytucji
02:56
are implementing the more holistic models
50
164907
2068
realizuje bardziej całościowe modele,
02:58
that I and a few of my colleagues have introduced
51
166975
2363
które wraz z kolegami wprowadziliśmy
03:01
to the field of soundscape ecology.
52
169338
3873
do dziedziny ekologii akustycznej.
03:05
When I began recording over four decades ago,
53
173211
5068
Kiedy zaczynałem ponad 40 lat temu,
03:10
I could record for 10 hours
54
178279
2409
nieraz nagrywałem przez 10 godzin,
03:12
and capture one hour of usable material,
55
180688
2235
żeby zdobyć godzinę materiału
zdatnego do użycia,
zdatnego do użycia,
03:14
good enough for an album or a film soundtrack
56
182923
3057
wystarczająco dobrego
na płytę czy ścieżkę dźwiękową
na płytę czy ścieżkę dźwiękową
03:17
or a museum installation.
57
185980
2719
lub instalację w muzeum.
03:20
Now, because of global warming,
58
188699
2953
Teraz z powodu globalnego ocieplenia,
03:23
resource extraction,
59
191652
1418
wydobycia surowców, ludzkiego hałasu,
03:25
and human noise, among many other factors,
60
193070
3069
i wielu innych czynników,
03:28
it can take up to 1,000 hours or more
61
196139
2676
czasem potrzeba ponad 1000 godzin,
03:30
to capture the same thing.
62
198815
2833
żeby uchwycić to samo.
03:33
Fully 50 percent of my archive
63
201648
3055
Co najmniej 50% mojego archiwum
03:36
comes from habitats so radically altered
64
204703
3196
pochodzi z siedlisk zmienionych tak radykalnie,
03:39
that they're either altogether silent
65
207899
2900
że są albo całkiem bezgłośne,
03:42
or can no longer be heard in any of their original form.
66
210799
4721
albo zupełnie nie przypominają
swej pierwotnej postaci.
swej pierwotnej postaci.
03:47
The usual methods of evaluating a habitat
67
215520
2286
Zwykłe metody oceny siedlisk
03:49
have been done by visually counting the numbers of species
68
217806
3326
polegały na liczeniu gatunków i jednostek
03:53
and the numbers of individuals within each species in a given area.
69
221132
4205
w obrębie każdego gatunku
na danym obszarze.
na danym obszarze.
03:57
However, by comparing data that ties together
70
225337
3552
Porównując dane dotyczące zarówno
04:00
both density and diversity from what we hear,
71
228889
2800
gęstości i różnorodności w słyszanym materiale,
04:03
I'm able to arrive at much more precise fitness outcomes.
72
231689
5373
mogę precyzyjniej ocenić stan siedliska.
04:09
And I want to show you some examples
73
237062
2040
Chcę pokazać kilka przykładów,
04:11
that typify the possibilities unlocked
74
239102
2790
pokazujących możliwości,
04:13
by diving into this universe.
75
241892
3022
które daje zanurzenie się
w tym wszechświecie.
w tym wszechświecie.
04:16
This is Lincoln Meadow.
76
244914
1392
To jest łąka Lincoln Meadow,
04:18
Lincoln Meadow's a three-and-a-half-hour drive
77
246306
1884
trzy i pół godziny jazdy
04:20
east of San Francisco in the Sierra Nevada Mountains,
78
248190
3224
na wschód od San Francisco,
w górach Sierra Nevada,
w górach Sierra Nevada,
04:23
at about 2,000 meters altitude,
79
251414
2097
na wysokości około 2000 metrów.
04:25
and I've been recording there for many years.
80
253511
2809
Nagrywam tam od lat.
04:28
In 1988, a logging company convinced local residents
81
256320
3920
W 1988 r. firma zajmująca się wyrębem lasu
przekonała mieszkańców,
przekonała mieszkańców,
04:32
that there would be absolutely no environmental impact
82
260240
3162
że wyrąb absolutnie nie wpłynie
na środowisko naturalne
na środowisko naturalne
04:35
from a new method they were trying
83
263402
1454
dzięki użyciu nowej metody
04:36
called "selective logging,"
84
264856
1910
o nazwie "wyrąb selektywny",
04:38
taking out a tree here and there
85
266766
1555
usuwającej niektóre drzewa
04:40
rather than clear-cutting a whole area.
86
268321
3283
zamiast wycinania całego obszaru.
04:43
With permission granted to record
87
271604
1760
Mając pozwolenie na nagrania
04:45
both before and after the operation,
88
273364
1963
zarówno przed jak i po tej operacji,
04:47
I set up my gear and captured a large number of dawn choruses
89
275327
4618
ustawiłem sprzęt
i utrwaliłem chór odgłosów świtu
i utrwaliłem chór odgłosów świtu
04:51
to very strict protocol and calibrated recordings,
90
279945
3533
według ścisłego protokołu
oraz skalibrowałem nagrania,
oraz skalibrowałem nagrania,
04:55
because I wanted a really good baseline.
91
283478
2194
żeby mieć dobry punkt odniesienia.
04:57
This is an example of a spectrogram.
92
285672
2185
To przykład spektrogramu.
04:59
A spectrogram is a graphic illustration of sound
93
287857
2431
Spektrogram to graficzna ilustracja dźwięku,
05:02
with time from left to right across the page --
94
290288
3173
od lewej do prawej strony czas,
05:05
15 seconds in this case is represented —
95
293461
2507
w tym przypadku 15 sekund,
05:07
and frequency from the bottom of the page to the top,
96
295968
2855
a częstotliwość od dołu do góry strony,
05:10
lowest to highest.
97
298823
1219
od najniższej do najwyższej.
05:12
And you can see that the signature of a stream
98
300042
3134
Widać, że podpis strumienia
05:15
is represented here in the bottom third or half of the page,
99
303176
4805
pokazuje 1/3 albo 1/2 strony u dołu,
05:19
while birds that were once in that meadow
100
307981
3443
natomiast ptaki, które kiedyś były na tej łące,
05:23
are represented in the signature across the top.
101
311424
3057
pokazuje ten podpis u góry strony.
05:26
There were a lot of them.
102
314481
1155
Było ich sporo.
05:27
And here's Lincoln Meadow before selective logging.
103
315636
3164
Lincoln Meadow przed wyrębem selektywnym.
05:30
(Nature sounds)
104
318800
14793
(Dźwięki natury)
05:45
Well, a year later I returned,
105
333593
1878
Rok później wróciłem,
05:47
and using the same protocols
106
335471
1757
i przy użyciu tych samych protokołów,
05:49
and recording under the same conditions,
107
337228
2715
i nagrywaniu w takich samych warunkach,
05:51
I recorded a number of examples
108
339943
2228
nagrałem kilka przykładów
05:54
of the same dawn choruses,
109
342171
2100
odgłosów chóru świtu,
05:56
and now this is what we've got.
110
344271
2143
a teraz rezultat.
05:58
This is after selective logging.
111
346414
1280
To po wyrębie selektywnym.
05:59
You can see that the stream is still represented
112
347694
2073
Widać, że strumień w dalszym ciągu
06:01
in the bottom third of the page,
113
349767
1907
pokazuje jedna trzecia dołu strony,
06:03
but notice what's missing in the top two thirds.
114
351674
4503
ale zauważcie braki w górnych 2/3 strony.
06:08
(Nature sounds)
115
356177
5513
(Dźwięki natury)
06:13
Coming up is the sound of a woodpecker.
116
361690
9487
Zaraz usłyszycie odgłos dzięcioła.
06:23
Well, I've returned to Lincoln Meadow 15 times
117
371177
2590
Do Lincoln Meadow wracałem 15 razy
06:25
in the last 25 years,
118
373767
1484
w ciągu ostatnich 25 lat,
06:27
and I can tell you that the biophony,
119
375251
3686
i mogę powiedzieć, że biofonia,
06:30
the density and diversity of that biophony,
120
378937
2905
gęstość i różnorodność biofonii,
06:33
has not yet returned to anything like it was
121
381842
2552
nadal nie powróciła
06:36
before the operation.
122
384394
2198
do stanu sprzed operacji wyrębu.
06:38
But here's a picture of Lincoln Meadow taken after,
123
386592
3098
Tutaj zdjęcie Lincoln Meadow już po,
06:41
and you can see that from the perspective of the camera
124
389690
3238
i z punktu widzenia kamery
06:44
or the human eye,
125
392928
1111
lub ludzkiego oka,
06:46
hardly a stick or a tree appears to be out of place,
126
394039
2775
każdy kij czy drzewo wydaje się na miejscu,
06:48
which would confirm the logging company's contention
127
396814
2940
co potwierdzałoby zapewnienia
firmy zajmującej się wyrębem,
firmy zajmującej się wyrębem,
06:51
that there's nothing of environmental impact.
128
399754
2629
że nie ma zagrożenia dla środowiska.
06:54
However, our ears tell us a very different story.
129
402383
6417
Jednakże uszy mówią coś zupełnie innego.
07:00
Young students are always asking me
130
408800
1827
Młodzi studenci zawsze pytają mnie,
07:02
what these animals are saying,
131
410627
1422
co te zwierzęta mówią,
07:04
and really I've got no idea.
132
412049
4862
a ja naprawdę nie mam pojęcia.
07:08
But I can tell you that they do express themselves.
133
416911
5269
Ale mogę powiedzieć, że wyrażają siebie.
07:14
Whether or not we understand it is a different story.
134
422180
3078
Czy rozumiemy czy nie, to już inna historia.
07:17
I was walking along the shore in Alaska,
135
425258
2328
Idąc wybrzeżem Alaski,
07:19
and I came across this tide pool
136
427586
2344
natknąłem się na basen pływowy
07:21
filled with a colony of sea anemones,
137
429930
3032
wypełniony kolonią ukwiałów,
07:24
these wonderful eating machines,
138
432962
2076
cudownych maszyn jedzących,
07:27
relatives of coral and jellyfish.
139
435038
2851
bliskich krewnych koralowca i meduzy.
07:29
And curious to see if any of them made any noise,
140
437889
2217
Ciekaw, czy wydają jakieś odgłosy,
07:32
I dropped a hydrophone,
141
440106
1171
wrzuciłem hydrofon,
07:33
an underwater microphone covered in rubber,
142
441277
3133
podwodny mikrofon pokryty gumą
07:36
down the mouth part,
143
444410
1188
w części ustnej,
07:37
and immediately the critter began
144
445598
1761
i natychmiast żyjątka zaczęły
07:39
to absorb the microphone into its belly,
145
447359
2209
wchłaniać mikrofon do swych wnętrzności,
07:41
and the tentacles were searching out of the surface
146
449568
2694
a mackami szukały
07:44
for something of nutritional value.
147
452262
2411
czegoś o wartości odżywczej.
07:46
The static-like sounds that are very low,
148
454673
2505
Bardzo niskie, podobne do zakłóceń dźwięki,
07:49
that you're going to hear right now.
149
457178
2004
których teraz posłuchamy.
07:51
(Static sounds)
150
459182
4402
(Dźwięki statyczne)
07:55
Yeah, but watch. When it didn't find anything to eat --
151
463584
2867
Tak, ale uwaga.
Kiedy nie znalazły nic do jedzenia...
Kiedy nie znalazły nic do jedzenia...
07:58
(Honking sound)
152
466451
1389
(Dźwięk trąbiący)
07:59
(Laughter)
153
467840
2660
(Śmiech)
08:02
I think that's an expression that can be understood
154
470500
2497
Myślę, że takie wyrażenie
08:04
in any language.
155
472997
1417
jest zrozumiałe w każdym języku.
08:06
(Laughter)
156
474414
4866
(Śmiech)
08:11
At the end of its breeding cycle,
157
479280
1600
Na koniec cyklu rozrodczego
08:12
the Great Basin Spadefoot toad
158
480880
2156
grzebiuszka amerykańska
08:15
digs itself down about a meter under
159
483036
2075
wkopuje się metr
08:17
the hard-panned desert soil of the American West,
160
485111
3150
pod stwardniałą pustynną ziemię
zachodu USA,
zachodu USA,
08:20
where it can stay for many seasons
161
488261
1879
gdzie może przebywać przez wiele pór roku,
08:22
until conditions are just right for it to emerge again.
162
490140
3500
dopóki warunki nie będą odpowiednie
do ponowego wyjścia.
do ponowego wyjścia.
08:25
And when there's enough moisture in the soil
163
493640
1710
Gdy w glebie jest dosyć wilgoci,
08:27
in the spring, frogs will dig themselves to the surface
164
495350
2795
na wiosnę żaby wykopią się na powierzchnię
08:30
and gather around these large, vernal pools
165
498145
4481
i licznie zgromadzą wokół dużych
wiosennych basenów.
wiosennych basenów.
08:34
in great numbers.
166
502626
2037
i licznie zgromadzą wokół dużych
wiosennych basenów.
wiosennych basenów.
08:36
And they vocalize in a chorus
167
504663
3406
Kumkają chórem,
08:40
that's absolutely in sync with one another.
168
508069
3208
który jest w pełni zsynchronizowany z innymi.
08:43
And they do that for two reasons.
169
511277
1404
Robią to z dwóch powodów.
08:44
The first is competitive, because they're looking for mates,
170
512681
3621
Pierwszy to rywalizacja, szukanie partnera,
08:48
and the second is cooperative,
171
516302
1365
a drugi to współpraca,
08:49
because if they're all vocalizing in sync together,
172
517667
2481
bo jeśli wszystkie kumkają synchronicznie,
08:52
it makes it really difficult for predators like coyotes,
173
520148
4247
trudno jest drapieżnikom, takim jak kojoty,
08:56
foxes and owls to single out any individual for a meal.
174
524395
4219
lisy i sowy, wybrać jednego osobnika
na posiłek.
na posiłek.
09:00
This is a spectrogram of what the frog chorusing looks like
175
528614
3272
To spektrogram chóru żab,
09:03
when it's in a very healthy pattern.
176
531886
2261
kiedy ma zdrowy charakter.
09:06
(Frogs croaking)
177
534147
10016
(Rechot żab)
09:16
Mono Lake is just to the east of Yosemite National Park
178
544163
3965
Jezioro Mono leży na wschód
09:20
in California,
179
548128
1829
od Parku Narodowego Yosemite w Kalifornii,
09:21
and it's a favorite habitat of these toads,
180
549957
2855
i jest ulubionym siedliskiem tej ropuchy.
09:24
and it's also favored by U.S. Navy jet pilots,
181
552812
2887
Lubią je także piloci odrzutowców
marynarki wojennej USA,
marynarki wojennej USA,
09:27
who train in their fighters flying them at speeds
182
555699
3046
którzy trenując oblatują myśliwce
z prędkością
z prędkością
09:30
exceeding 1,100 kilometers an hour
183
558745
2458
ponad 1100 kilometrów na godzinę,
09:33
and altitudes only a couple hundred meters
184
561203
2781
na wysokości zaledwie kilkaset metrów
09:35
above ground level of the Mono Basin,
185
563984
2579
powyżej poziomu jeziora Mono,
09:38
very fast, very low, and so loud
186
566563
3674
bardzo szybko, bardzo nisko i tak głośno,
09:42
that the anthrophony, the human noise,
187
570237
2866
że antrofonia, hałas ludzki,
09:45
even though it's six and a half kilometers
188
573103
1850
chociaż to sześć i pół kilometra
09:46
from the frog pond you just heard a second ago,
189
574953
2974
od żabiego stawu,
który słyszeliśmy sekundę temu,
który słyszeliśmy sekundę temu,
09:49
it masked the sound of the chorusing toads.
190
577927
3566
antrofonia maskuje dźwięk ropuszego chóru.
09:53
You can see in this spectrogram that all of the energy
191
581493
3266
Na tym spektrogramie widać,
09:56
that was once in the first spectrogram is gone
192
584759
2747
że cała energia widoczna
na pierwszym spektrogramie
na pierwszym spektrogramie
09:59
from the top end of the spectrogram,
193
587506
1747
zniknęła z górnej części spektrogramu,
10:01
and that there's breaks in the chorusing at two and a half,
194
589253
2513
i że w chórze są przerwy
przy dwóch i pół sekundach,
przy dwóch i pół sekundach,
10:03
four and a half, and six and a half seconds,
195
591766
2513
czterech i pół, i sześciu i pół sekundach.
10:06
and then the sound of the jet, the signature,
196
594279
3099
Wtedy słychać dźwięk odrzutowca,
10:09
is in yellow at the very bottom of the page.
197
597378
2559
ma podpis w kolorze żółtym,
na samym dole strony.
na samym dole strony.
10:11
(Frogs croaking)
198
599937
9645
(Rechot żab)
10:21
Now at the end of that flyby,
199
609582
2394
Pod koniec przelotu
10:23
it took the frogs fully 45 minutes
200
611976
3489
pełne 45 minut zajęło żabom
10:27
to regain their chorusing synchronicity,
201
615465
2404
odzyskanie synchroniczności chóru.
10:29
during which time, and under a full moon,
202
617869
2945
W tym czasie, przy pełni księżyca,
10:32
we watched as two coyotes and a great horned owl
203
620814
2781
widzieliśmy, jak dwa kojoty i puchacz wirginijski
10:35
came in to pick off a few of their numbers.
204
623595
3107
złapały kilka żab.
10:38
The good news is that, with a little bit of habitat restoration
205
626718
3526
Na szczęście przy odbudowie siedliska
10:42
and fewer flights, the frog populations,
206
630244
2705
i mniejszej liczbie lotów, populacja żab,
10:44
once diminishing during the 1980s and early '90s,
207
632949
3723
malejąca w latach 80.
i na początku lat 90.,
i na początku lat 90.,
10:48
have pretty much returned to normal.
208
636672
3533
właściwie wróciła do normy.
10:52
I want to end with a story told by a beaver.
209
640205
2939
Chciałbym zakończyć
historią pewnego bobra.
historią pewnego bobra.
10:55
It's a very sad story,
210
643144
1474
To bardzo smutna historia,
10:56
but it really illustrates how animals
211
644618
3878
ale rzeczywiście pokazuje,
11:00
can sometimes show emotion,
212
648496
1982
jak zwierzęta mogą wyrażać uczucia,
11:02
a very controversial subject among some older biologists.
213
650478
4652
bardzo kontrowersyjny temat
dla niektórych starszych biologów.
dla niektórych starszych biologów.
11:07
A colleague of mine was recording in the American Midwest
214
655130
3233
Mój kolega nagrywał
na Środkowym Zachodzie USA
na Środkowym Zachodzie USA
11:10
around this pond that had been formed
215
658363
2542
w okolicy stawu utworzonego
jakieś 16 tys. lat temu,
jakieś 16 tys. lat temu,
11:12
maybe 16,000 years ago at the end of the last ice age.
216
660905
3899
pod koniec ostatniej epoki lodowcowej.
11:16
It was also formed in part by a beaver dam
217
664804
2153
Po części stworzyła go tama bobrów,
11:18
at one end that held that whole ecosystem together
218
666957
2918
trzymając z jednej strony cały ekosystem
11:21
in a very delicate balance.
219
669875
2752
w bardzo delikatnej równowadze.
11:24
And one afternoon, while he was recording,
220
672627
3775
Pewnego popołudnia podczas nagrywania
11:28
there suddenly appeared from out of nowhere
221
676402
3824
nagle pojawiło się znikąd
11:32
a couple of game wardens,
222
680226
2448
paru leśniczych,
11:34
who for no apparent reason,
223
682674
1595
którzy bez wyraźnego powodu
11:36
walked over to the beaver dam,
224
684269
1579
podeszli do bobrowej tamy,
11:37
dropped a stick of dynamite down it, blowing it up,
225
685848
3282
rzucili laskę dynamitu i wysadzili ją,
11:41
killing the female and her young babies.
226
689130
4030
zabijając samicę i jej młode.
11:45
Horrified, my colleagues remained behind
227
693160
2832
Przerażony kolega zostali na miejscu,
11:47
to gather his thoughts
228
695992
2041
żeby zebrać myśli,
11:50
and to record whatever he could the rest of the afternoon,
229
698033
3484
i przez resztę dnia nagrać, co się da.
11:53
and that evening, he captured a remarkable event:
230
701517
4893
Tego wieczoru uchwycił niezwykłe wydarzenie.
11:58
the lone surviving male beaver swimming in slow circles
231
706410
4189
Bóbr, który przeżył,
samotnie pływał powoli w kółko,
samotnie pływał powoli w kółko,
12:02
crying out inconsolably for its lost mate and offspring.
232
710599
5733
żałośnie wołając
za utraconą partnerką i potomstwem.
za utraconą partnerką i potomstwem.
12:08
This is probably the saddest sound
233
716332
2909
To chyba najsmutniejszy dźwięk
12:11
I've ever heard coming from any organism,
234
719241
2918
pochodzący od żywego organizmu,
12:14
human or other.
235
722159
2719
ludzkiego lub innego, jaki słyszałem w życiu.
12:18
(Beaver crying)
236
726517
15663
(Płacz bobra)
12:34
Yeah. Well.
237
742180
1815
No tak.
12:35
There are many facets to soundscapes,
238
743995
2582
Istnieje wiele aspektów dźwiękowych.
12:38
among them the ways in which animals taught us to dance and sing,
239
746577
3216
Dzięki niektórym zwierzęta nauczyły nas
śpiewu i tańca,
śpiewu i tańca,
12:41
which I'll save for another time.
240
749793
2625
co zostawię na inną okazję.
12:44
But you have heard how biophonies
241
752418
3018
Ale dowiedzieliście się, jak biofonia
12:47
help clarify our understanding of the natural world.
242
755436
3843
pomaga objaśnić rozumienie świata przyrody.
12:51
You've heard the impact of resource extraction,
243
759279
2464
Słyszeliście wpływ wydobycia zasobów,
12:53
human noise and habitat destruction.
244
761743
3064
ludzkiego hałasu i niszczenia siedlisk.
12:56
And where environmental sciences have typically
245
764807
1978
Zwykle nauka o ochronie środowiska
12:58
tried to understand the world from what we see,
246
766785
3342
stara się zrozumieć świat
na podstawie tego, co widzimy,
na podstawie tego, co widzimy,
13:02
a much fuller understanding can be got from what we hear.
247
770127
4468
ale znacznie pełniejsze zrozumienie
może dać to, co słyszymy.
może dać to, co słyszymy.
13:06
Biophonies and geophonies are the signature voices
248
774595
3857
Biofonia i geofonia
13:10
of the natural world,
249
778452
1991
to sygnatury dźwiękowe świata przyrody,
13:12
and as we hear them,
250
780443
1353
i słuchając ich,
13:13
we're endowed with a sense of place,
251
781796
2672
dostajemy dar odczucia miejsca,
13:16
the true story of the world we live in.
252
784468
3417
prawdziwą historię świata, w którym żyjemy.
13:19
In a matter of seconds,
253
787885
1919
W ciągu kilku sekund,
13:21
a soundscape reveals much more information
254
789804
2715
pejzaż dźwiękowy
ujawnia znacznie więcej informacji
ujawnia znacznie więcej informacji
13:24
from many perspectives,
255
792519
1548
z wielu perspektyw,
13:26
from quantifiable data to cultural inspiration.
256
794067
4622
od wymiernych danych do inspiracji kulturowej.
13:30
Visual capture implicitly frames
257
798689
2901
Wizualne utrwalenie
daje ograniczoną frontalną perspektywę
daje ograniczoną frontalną perspektywę
13:33
a limited frontal perspective of a given spatial context,
258
801590
3996
danego kontekstu przestrzennego,
13:37
while soundscapes widen that scope
259
805586
2373
podczas gdy pejzaż dźwiękowy
poszerza zakres do 360 stopni,
poszerza zakres do 360 stopni,
13:39
to a full 360 degrees, completely enveloping us.
260
807959
5185
całkowicie nas otaczając.
13:45
And while a picture may be worth 1,000 words,
261
813144
3772
Choć obraz może być wart tysiąc słów,
13:48
a soundscape is worth 1,000 pictures.
262
816916
4373
pejzaż dźwiękowy jest wart 1000 zdjęć.
13:53
And our ears tell us
263
821289
2124
Uszy mówią nam,
13:55
that the whisper of every leaf and creature
264
823413
3595
że szept każdego liścia i stworzenia
13:59
speaks to the natural sources of our lives,
265
827008
3074
przemawia do naturalnych źródeł życia,
14:02
which indeed may hold the secrets of love for all things,
266
830082
5062
które faktycznie mogą kryć
tajemnice miłości do wszystkiego,
tajemnice miłości do wszystkiego,
14:07
especially our own humanity,
267
835144
1958
szczególnie naszego człowieczeństwa,
14:09
and the last word goes to a jaguar from the Amazon.
268
837102
6285
a ostatnie słowo
należy do jaguara z Amazonii.
należy do jaguara z Amazonii.
14:15
(Growling)
269
843387
13748
(Pomruk)
14:29
Thank you for listening.
270
857135
2200
Dziękuję za uwagę.
14:31
(Applause)
271
859335
5697
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Bernie Krause - Natural sounds expertBernie Krause's legendary soundscapes uncover nature’s rich sonic tapestry -- along with some unexpected results.
Why you should listen
With a stellar electronic music resumé including work with The Byrds, Stevie Wonder and many others, Bernie Krause is assured a place in the pop culture canon. But Krause continues to make history by capturing the fading voices of nature: studying sonic interplay between species as they attract mates, hunt prey, and sound out their roles in the ecosystem.
Krause’s recordings are not merely travelogues or relaxation tools -- they are critical barometers of global environmental health. His documents of vanishing aural habitats are a chilling reminder of shrinking biodiversity. As he tells the Guardian: "The fragile weave of natural sound is being torn apart by our seemingly boundless need to conquer the environment rather than to find a way to abide in consonance with it."
Bernie Krause | Speaker | TED.com