TEDGlobal 2013
Shereen El Feki: A little-told tale of sex and sensuality
Shereen El Feki: Mało znana opowiastka o seksie i seksualności
Filmed:
Readability: 5
2,332,768 views
„Jeśli naprawdę chcesz kogoś poznać, zajrzyj mu do sypialni", mówi Shereen El Feki, która w ciągu pięciu lat zjeździła cały Środkowy Wschód, rozmawiając z ludźmi o seksie. Chociaż te rozmowy obnażyły sztywne normy i głęboką represję, El Feki odkryła także, że seksualny konserwatyzm w arabskim świecie jest stosunkowo nowym zjawiskiem. Zastanawia się, czy możliwe jest odrodzenie publicznego dialogu prowadzącego do bardziej satysfakcjonującego i bezpieczniejszego życia seksualnego.
Shereen El Feki - Arab sexuality expert
Shereen El Feki works and writes on sexuality and social change in the Arab world. Full bio
Shereen El Feki works and writes on sexuality and social change in the Arab world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So when I was in Morocco,
0
958
2200
Gdy nie tak dawno byłam
00:15
in Casablanca, not so long ago,
1
3158
2534
w Maroku w Casablance,
00:17
I met a young unmarried mother called Faiza.
2
5692
4476
poznałam młodą, niezamężną
matkę o imieniu Faiza.
matkę o imieniu Faiza.
00:22
Faiza showed me photos of her infant son
3
10168
3337
Pokazała mi zdjęcia swojego synka
00:25
and she told me the story of his conception,
pregnancy, and delivery.
pregnancy, and delivery.
4
13505
6135
i opowiedziała historię
jego poczęcia, ciąży i narodzin.
jego poczęcia, ciąży i narodzin.
00:31
It was a remarkable tale,
5
19640
1960
To niezwykła opowieść,
00:33
but Faiza saved the best for last.
6
21600
3680
ale najlepsze zostawiła na koniec.
00:37
"You know, I am a virgin," she told me.
7
25280
3570
Powiedziała: "Wiesz, jestem dziewicą.
00:40
"I have two medical certificates to prove it."
8
28850
4404
Mam na dowód dwa zaświadczenia lekarskie".
00:45
This is the modern Middle East,
9
33254
2624
Oto współczesny Środkowy Wschód,
00:47
where two millennia after the coming of Christ,
10
35878
2632
gdzie dwa tysiąclecia
po narodzeniu Chrystusa
po narodzeniu Chrystusa
00:50
virgin births are still a fact of life.
11
38510
4228
wciąż zdarzają się niepokalane poczęcia.
00:54
Faiza's story is just one of hundreds I've heard
over the years, traveling across the Arab region
over the years, traveling across the Arab region
12
42738
5657
Słyszałam wiele takich historii,
podróżując po krajach arabskich
podróżując po krajach arabskich
01:00
talking to people about sex.
13
48395
3288
i rozmawiając z ludźmi o seksie.
01:03
Now, I know this might sound like a dream job,
14
51683
3216
Brzmi to jak praca z bajki
01:06
or possibly a highly dubious occupation,
15
54899
3268
albo bardzo podejrzany zawód,
01:10
but for me, it's something else altogether.
16
58167
3356
lecz dla mnie to coś innego.
01:13
I'm half Egyptian, and I'm Muslim.
17
61523
2588
Jestem na wpół Egipcjanką i muzułmanką.
01:16
But I grew up in Canada, far from my Arab roots.
18
64111
3791
Jednak dorastałam w Kanadzie,
daleko od arabskich korzeni.
daleko od arabskich korzeni.
01:19
Like so many who straddle East and West,
19
67902
2634
Jak wielu żyjących
na pograniczu Wschodu i Zachodu,
na pograniczu Wschodu i Zachodu,
01:22
I've been drawn, over the years, to try to better
understand my origins.
understand my origins.
20
70536
4923
chciałam lepiej poznać swoje pochodzenie.
01:27
That I chose to look at sex comes from
my background in HIV/AIDS,
my background in HIV/AIDS,
21
75459
4120
Zdecydowałam zająć się seksem
ze względu na zainteresowanie HIV/AIDS
ze względu na zainteresowanie HIV/AIDS
01:31
as a writer and a researcher and an activist.
22
79579
4087
jako pisarka, badaczka i aktywistka.
01:35
Sex lies at the heart of an emerging epidemic
in the Middle East and North Africa,
in the Middle East and North Africa,
23
83666
5124
Seks to podłoże gwałtownej epidemii
na Środkowym Wschodzie
i w Północnej Afryce,
i w Północnej Afryce,
01:40
which is one of only two regions in the world
where HIV/AIDS is still on the rise.
where HIV/AIDS is still on the rise.
24
88790
6545
jednym z dwóch regionów,
gdzie zapadalność na HIV/AIDS rośnie.
gdzie zapadalność na HIV/AIDS rośnie.
01:47
Now sexuality is an incredibly powerful lens
25
95335
3041
Seksualność to niezwykle dobra lupa
01:50
with which to study any society,
26
98376
2724
do badania dowolnego społeczeństwa,
01:53
because what happens in our intimate lives
27
101100
2509
bo nasze intymne życie
01:55
is reflected by forces on a bigger stage:
28
103609
4174
odzwierciedla się w szerszej perspektywie:
01:59
in politics and economics, in religion and tradition,
in gender and generations.
in gender and generations.
29
107783
6074
w polityce, ekonomii, religii, tradycji,
w kwestiach gender i pokoleniowych.
w kwestiach gender i pokoleniowych.
02:05
As I found, if you really want to know a people,
30
113857
3287
Odkryłam, że jeśli chcesz poznać naród,
02:09
you start by looking inside their bedrooms.
31
117144
4524
musisz zajrzeć mu do sypialni.
02:13
Now to be sure, the Arab world is vast and varied.
32
121668
4192
Świat arabski jest rozległy i różnorodny.
02:17
But running across it are three red lines --
33
125860
2661
Przemierzając go,
natkniemy się na trzy ograniczenia,
natkniemy się na trzy ograniczenia,
02:20
these are topics you are not supposed
to challenge in word or deed.
to challenge in word or deed.
34
128521
5214
którym nie należy się
przeciwstawiać mową ani czynem.
przeciwstawiać mową ani czynem.
02:25
The first of these is politics.
35
133735
2415
Pierwszy to polityka.
02:28
But the Arab Spring has changed all that,
36
136150
2428
Zmieniła to jednak Arabska Wiosna Ludów
02:30
in uprisings which have blossomed
across the region since 2011.
across the region since 2011.
37
138578
5022
i powstania, które trwają od 2011 roku.
02:35
Now while those in power, old and new,
38
143600
2861
Obecnie możnowładcy starej i nowej daty
02:38
continue to cling to business as usual,
39
146461
2802
prowadzą interesy jak dawniej,
02:41
millions are still pushing back,
40
149263
2606
miliony innych wciąż żyją na marginesie
02:43
and pushing forward to what they hope
will be a better life.
will be a better life.
41
151869
5115
i walczą o lepsze życie.
02:48
That second red line is religion.
42
156984
3180
Drugi drażliwy temat to religia.
02:52
But now religion and politics are connected,
43
160164
2831
Obecnie polityka i religia są powiązane,
02:54
with the rise of such groups as the
Muslim Brotherhood.
Muslim Brotherhood.
44
162995
3144
odkąd powstały grupy takie,
jak Bractwo Muzułmańskie.
jak Bractwo Muzułmańskie.
02:58
And some people, at least, are starting
to ask questions
to ask questions
45
166139
3460
Niektórzy jednak pytają o rolę islamu
03:01
about the role of Islam in public and private life.
46
169599
5068
w życiu publicznym i prywatnym.
03:06
You know, as for that third red line,
that off-limits subject,
that off-limits subject,
47
174667
3751
Jak sądzicie?
03:10
what do you think it might be?
48
178418
1778
Jaki jest trzeci niewygodny temat?
03:12
Audience: Sex.
49
180196
1062
Publiczność: Seks.
03:13
Shereen El Feki: Louder, I can't hear you.
50
181258
1300
SEF: Głośniej, nie słyszę.
03:14
Audience: Sex.
51
182558
856
Publiczność: Seks.
03:15
SEF: Again, please don't be shy.
52
183414
1622
SEF: Jeszcze raz, śmiało.
03:17
Audience: Sex.
53
185036
1052
Publiczność: Seks.
03:18
SEF: Absolutely, that's right, it's sex. (Laughter)
54
186088
7057
SEF: Macie absolutną rację, to seks.
(Śmiech)
03:25
Across the Arab region, the only accepted
context for sex is marriage --
context for sex is marriage --
55
193145
6208
Na tym terenie jedyny dopuszczalny
kontekst dla seksu to małżeństwo,
kontekst dla seksu to małżeństwo,
03:31
approved by your parents, sanctioned by religion
56
199353
3778
akceptowane przez rodziców,
usankcjonowane przez religię
usankcjonowane przez religię
03:35
and registered by the state.
57
203131
2540
i rejestrowane przez państwo.
03:37
Marriage is your ticket to adulthood.
58
205671
2883
Małżeństwo to bilet do dorosłości.
03:40
If you don't tie the knot, you can't
move out of your parents' place,
move out of your parents' place,
59
208554
3825
Jeśli nie zawrzesz małżeństwa,
nie możesz opuścić domu rodziców
nie możesz opuścić domu rodziców
03:44
and you're not supposed to be having sex,
60
212379
2301
i nie możesz uprawiać seksu
03:46
and you're definitely not supposed
to be having children.
to be having children.
61
214680
3147
oraz bezwzględnie nie możesz mieć dzieci.
03:49
It's a social citadel; it's an impregnable fortress
62
217827
3366
To społeczny bastion,
twierdza nie do zdobycia,
twierdza nie do zdobycia,
03:53
which resists any assault, any alternative.
63
221193
4465
odpierająca każdy szturm czy alternatywę.
03:57
And around the fortress is this vast field of taboo
64
225658
4008
Otacza ją rozległy obszar tabu
04:01
against premarital sex, against condoms,
65
229666
4973
w kwestii seksu przedmałżeńskiego,
prezerwatyw, aborcji, homoseksualizmu
04:06
against abortion, against homosexuality,
66
234639
2944
04:09
you name it.
67
237583
2171
i innych takich.
04:11
Faiza was living proof of this.
68
239754
3224
Faiza stanowi tego żywy dowód.
04:14
Her virginity statement was
not a piece of wishful thinking.
not a piece of wishful thinking.
69
242978
4281
Jej świadectwo o dziewictwie
to nie wynik pobożnych życzeń.
to nie wynik pobożnych życzeń.
04:19
Although the major religions of the region
extoll premarital chastity,
extoll premarital chastity,
70
247259
5323
Chociaż większość miejscowych religii
pochwala czystość przedmałżeńską,
pochwala czystość przedmałżeńską,
04:24
in a patriarchy, boys will be boys.
71
252582
3304
w patriarchacie
chłopcy są uprzywilejowani.
chłopcy są uprzywilejowani.
04:27
Men have sex before marriage,
72
255886
1953
Mężczyźni uprawiają przedmałżeński seks
04:29
and people more or less turn a blind eye.
73
257839
3790
i ludzie przymykają na to oko.
04:33
Not so for women,
74
261629
2216
Dla kobiet jest inaczej,
04:35
who are expected to be virgins
on their wedding night --
on their wedding night --
75
263845
3044
gdyż oczekuje się od nich
dziewictwa w noc poślubną,
dziewictwa w noc poślubną,
04:38
that is, to turn up with your hymen intact.
76
266889
4250
czyli nienaruszonej błony dziewiczej.
04:43
This is not a question of individual concern,
77
271139
3675
To nie kwestia prywatna.
04:46
this is a matter of family honor,
and in particular, men's honor.
and in particular, men's honor.
78
274814
5142
W grę wchodzi honor rodziny,
zwłaszcza mężczyzn.
zwłaszcza mężczyzn.
04:51
And so women and their relatives
79
279956
1758
Zatem kobiety i ich krewni
04:53
will go to great lengths to preserve
this tiny piece of anatomy --
this tiny piece of anatomy --
80
281714
4359
zrobią wiele, by zachować
tę malutką cześć ciała,
tę malutką cześć ciała,
04:58
from female genital mutilation,
81
286073
2205
począwszy od okaleczenia genitaliów,
05:00
to virginity testing, to hymen repair surgery.
82
288278
4361
po testy na dziewictwo
czy chirurgiczne odtworzenie błony.
czy chirurgiczne odtworzenie błony.
05:04
Faiza chose a different route:
83
292639
3006
Faize wybrała inną opcję:
05:07
non-vaginal sex.
84
295645
2383
seks bez penetracji pochwy.
05:10
Only she became pregnant all the same.
85
298028
2609
Niestety i tak zaszła w ciążę.
05:12
But Faiza didn't actually realize this,
86
300637
2740
Faiza nie zdawała sobie z tego sprawy,
05:15
because there's so little
sexuality education in schools,
sexuality education in schools,
87
303377
3775
bo edukacja seksualna w szkołach
praktycznie nie istnieje
praktycznie nie istnieje
05:19
and so little communication in the family.
88
307152
4022
i nie rozmawia się o tym w domu.
05:23
When her condition became hard to hide,
89
311174
2755
Kiedy było to trudne do ukrycia,
05:25
Faiza's mother helped her flee
her father and brothers.
her father and brothers.
90
313929
4447
matka pomogła jej
umknąć przed ojcem i braćmi,
umknąć przed ojcem i braćmi,
05:30
This is because honor killings are a real threat
91
318376
3021
gdyż zabijanie dla honoru realnie zagraża
05:33
for untold numbers of women in the Arab region.
92
321397
3774
nieopisanej liczbie kobiet w tym regionie.
05:37
And so when Faiza eventually fetched up at
a hospital in Casablanca,
a hospital in Casablanca,
93
325171
5050
Kiedy w końcu Faiza trafiła
do szpitala w Casablance,
do szpitala w Casablance,
05:42
the man who offered to help her,
94
330221
2677
mężczyzna, który miał jej pomóc
05:44
instead tried to rape her.
95
332898
3364
usiłował ją zgwałcić.
05:50
Sadly, Faiza is not alone.
96
338350
3109
Jej przypadek to nie wyjątek.
05:53
In Egypt, where my research is focused,
97
341459
1786
W Egipcie, głównym obszarze badań,
05:55
I have seen plenty of trouble
in and out of the citadel.
in and out of the citadel.
98
343245
5598
widziałam masę problemów
wewnątrz i poza tym bastionem.
wewnątrz i poza tym bastionem.
06:00
There are legions of young men
99
348843
3339
Są tam legiony młodzieńców,
06:04
who can't afford to get married,
100
352182
2107
których nie stać na małżeństwo,
06:06
because marriage has become
a very expensive proposition.
a very expensive proposition.
101
354289
3424
bo to bardzo droga sprawa.
06:09
They are expected to bear the burden
of costs in married life,
of costs in married life,
102
357713
3559
Oczekuje się, że poniosą brzemię
kosztów małżeńskiego życia,
kosztów małżeńskiego życia,
06:13
but they can't find jobs.
103
361272
2304
lecz nie mogą znaleźć pracy.
06:15
This is one of the major drivers
of the recent uprisings,
of the recent uprisings,
104
363576
3174
To jedna z głównych przyczyn
niedawnych powstań
niedawnych powstań
06:18
and it is one of the reasons for the
rising age of marriage
rising age of marriage
105
366750
3165
i powód zawierania małżeństw
w coraz późniejszym wieku
w coraz późniejszym wieku
06:21
in much of the Arab region.
106
369915
3031
w większości krajów arabskich.
06:24
There are career women who want to get married,
107
372946
2775
Są kobiety robiące karierę,
które chcą wyjść za mąż,
które chcą wyjść za mąż,
06:27
but can't find a husband,
108
375721
1598
lecz nie znajdują męża,
06:29
because they defy gender expectations,
109
377319
3185
bo zawiodły oczekiwania
związane z ich płcią.
związane z ich płcią.
06:32
or as one young female doctor
in Tunisia put it to me,
in Tunisia put it to me,
110
380504
3787
Pewna młoda lekarka z Tunezji wyjaśnia:
06:36
"The women, they are becoming more and more open.
111
384291
2707
"Kobiety stają się coraz bardziej otwarte.
06:38
But the man, he is still at the prehistoric stage."
112
386998
5803
Mężczyźni tkwią w prehistorii".
06:44
And then there are men and women who
cross the heterosexual line,
cross the heterosexual line,
113
392801
3890
Są też mężczyźni i kobiety,
którzy wychodzą poza heteroseksualność
którzy wychodzą poza heteroseksualność
06:48
who have sex with their own sex,
114
396691
1902
i utrzymują związki homoseksualne
06:50
or who have a different gender identity.
115
398593
3009
lub identyfikują się z inną płcią.
06:53
They are on the receiving end of laws
which punish their activities,
which punish their activities,
116
401602
3953
Są bliscy obalenia praw,
nakładających na nich kary
nakładających na nich kary
06:57
even their appearance.
117
405555
2058
nawet za wygląd.
06:59
And they face a daily struggle with social stigma,
118
407613
3835
Zmagają się z codzienną walką
z piętnem społecznym,
z piętnem społecznym,
07:03
with family despair,
119
411448
1635
rozpaczą rodziny
07:05
and with religious fire and brimstone.
120
413083
4168
i potępieniem religii.
07:09
Now, it's not as if it's all rosy
in the marital bed either.
in the marital bed either.
121
417251
4198
Nie jest też różowo w małżeństwach.
07:13
Couples who are looking for greater happiness,
122
421449
2526
Pary szukające większego szczęścia,
07:15
greater sexual happiness in their married lives,
123
423975
2639
większej satysfakcji seksualnej,
07:18
but are at a loss of how to achieve it,
124
426614
2359
nie wiedzą, jak to osiągnąć,
07:20
especially wives, who are afraid
of being seen as bad women
of being seen as bad women
125
428973
4522
zwłaszcza kobiety,
które boją się uchodzić za rozwiązłe,
które boją się uchodzić za rozwiązłe,
07:25
if they show some spark in the bedroom.
126
433495
3204
jeśli okażą trochę iskry w sypialni.
07:28
And then there are those whose marriages
127
436699
1924
Są też tacy, których małzeństwa
07:30
are actually a veil for prostitution.
128
438623
3106
są przykrywką dla prostytucji.
07:33
They have been sold by their families,
129
441729
2158
Kobiety zostały sprzedane przez rodzinę,
07:35
often to wealthy Arab tourists.
130
443887
2881
często bogatym arabskim turystom.
07:38
This is just one face of a booming
sex trade across the Arab region.
sex trade across the Arab region.
131
446768
5601
To tylko jedno oblicze kwitnącego handlu
usługami seksualnymi w tym regionie.
usługami seksualnymi w tym regionie.
07:44
Now raise your hand if any of
this is sounding familiar to you,
this is sounding familiar to you,
132
452369
4188
Niech podniosą rękę ci,
dla których brzmi to znajomo
dla których brzmi to znajomo
07:48
from your part of the world.
133
456557
3970
w ich części świata.
07:52
Yeah. It's not as if the Arab world
has a monopoly on sexual hangups.
has a monopoly on sexual hangups.
134
460527
6010
Świat arabski nie ma monopolu
na opóźnienie w tej materii.
na opóźnienie w tej materii.
07:58
And although we don't yet have
an Arab Kinsey Report
an Arab Kinsey Report
135
466537
2970
Choć dla tego regionu
wciąż brak raportu Kinseya
wciąż brak raportu Kinseya
08:01
to tell us exactly what's happening
inside bedrooms across the Arab region,
inside bedrooms across the Arab region,
136
469507
4413
mówiącego, co dokładnie dzieje się
w tamtejszych sypialniach,
w tamtejszych sypialniach,
08:05
It's pretty clear that
something is not right.
something is not right.
137
473920
3943
wyraźnie coś jest nie tak.
08:09
Double standards for men and women,
138
477863
2688
Podwójne standardy dla mężczyzn i kobiet,
08:12
sex as a source of shame,
139
480551
3259
seks jako źródło wstydu,
08:15
family control limiting individual choices,
140
483810
4151
kontrola rodziny nad osobistymi decyzjami,
08:19
and a vast gulf between appearance and reality:
141
487961
3747
i ogromna przepaść
między pozorami a realiami:
między pozorami a realiami:
08:23
what people are doing
142
491708
1570
tym, co ludzie robią
08:25
and what they're willing to admit to,
143
493294
2345
i tym, do czego się przyznają,
08:27
and a general reluctance to move
beyond private whispers
beyond private whispers
144
495639
3976
oraz ogromna niechęć przejścia
od prywatnych plotek
od prywatnych plotek
08:31
to a serious and sustained public discussion.
145
499615
4088
do poważnej i trwałej publicznej debaty.
08:35
As one doctor in Cairo summed it up for me,
146
503703
3489
Pewien doktor z Kairu podsumował:
08:39
"Here, sex is the opposite of sport.
147
507192
3325
"Tutaj seks jest przeciwieństwem sportu.
08:42
Football, everybody talks about it,
148
510517
2166
Każdy mówi o futbolu,
08:44
but hardly anyone plays.
149
512683
1970
a prawie nikt nie gra.
08:46
But sex, everybody is doing it,
150
514653
1973
A seks uprawia każdy,
08:48
but nobody wants to talk about it."
(Laughter)
(Laughter)
151
516626
4149
a nikt nie chce o tym mówić". (Śmiech)
08:52
(Music) (In Arabic)
152
520775
10573
(Muzyka) (Po arabsku)
09:03
SEF: I want to give you a piece of advice,
153
531348
2659
SEF: "Chcę udzielić wam rady.
09:06
which if you follow it,
will make you happy in life.
will make you happy in life.
154
534007
4094
Jeśli z niej skorzystacie,
wasze życie będzie szczęśliwe.
wasze życie będzie szczęśliwe.
09:10
When your husband reaches out to you,
155
538101
2375
Gdy zbliża się do was mąż,
09:12
when he seizes a part of your body,
156
540476
2812
i chwyta za jakąś część ciała,
09:15
sigh deeply and look at him lustily.
157
543288
3366
westchnijcie głęboko
i spójrzcie na niego pożądliwie.
i spójrzcie na niego pożądliwie.
09:18
When he penetrates you with his penis,
158
546654
2523
Podczas penetracji
09:21
try to talk flirtatiously and
move yourself in harmony with him.
move yourself in harmony with him.
159
549177
5293
spróbujcie poflirtować
i poruszać się z nim harmonijnie".
i poruszać się z nim harmonijnie".
09:26
Hot stuff!
160
554470
1443
Gorąca rzecz!
09:27
And it might sound that these handy hints
161
555928
1994
Może się wydawać, że to wskazówki
09:29
come from "The Joy of Sex" or YouPorn.
162
557922
3111
z "Radości seksu" lub YouPorn,
09:33
But in fact, they come from
a 10th-century Arabic book
a 10th-century Arabic book
163
561033
3852
lecz pochodzą z arabskiej księgi z X wieku
09:36
called "The Encyclopedia of Pleasure,"
164
564885
2332
pod tytułem "Encyklopedia przyjemności",
09:39
which covers sex from aphrodisiacs to zoophilia,
165
567217
4148
opisującej seks
od afrodyzjaków po zoofilię
od afrodyzjaków po zoofilię
09:43
and everything in between.
166
571365
3073
i wszystko pomiędzy.
09:46
The Encyclopedia is just one
in a long line of Arabic erotica,
in a long line of Arabic erotica,
167
574438
4058
Encyklopedia jest jedną z wielu
arabskich książek erotycznych,
arabskich książek erotycznych,
09:50
much of it written by religious scholars.
168
578496
3229
w większości napisanych
przez duchownych uczonych.
przez duchownych uczonych.
09:53
Going right back to the Prophet Muhammad,
169
581725
2361
Sięgając wprost do proroka Mahometa,
09:56
there is a rich tradition in Islam
170
584086
2417
istnieje bogata islamska tradycja
09:58
of talking frankly about sex:
171
586503
2580
otwartej rozmowy o seksie:
10:01
not just its problems, but also its pleasures,
172
589083
3295
nie tylko o problemach,
ale i o przyjemnościach.
ale i o przyjemnościach.
10:04
and not just for men, but also for women.
173
592378
4575
Nie tylko dla mężczyzn, ale i dla kobiet.
10:08
A thousand years ago, we used to have
whole dictionaries of sex in Arabic.
whole dictionaries of sex in Arabic.
174
596953
5867
Tysiąc lat temu mieliśmy
całe słowniki seksu po arabsku.
całe słowniki seksu po arabsku.
10:14
Words to cover every conceivable sexual feature,
175
602820
4153
Słowa na opisanie
wyimaginowanego obrazu seksu,
wyimaginowanego obrazu seksu,
10:18
position and preference, a body of language
176
606973
3592
pozycji i preferencji,
słownictwo wystarczająco bogate,
by nadać kobiecemu ciału piękny wygląd.
by nadać kobiecemu ciału piękny wygląd.
10:22
that was rich enough to make up the body
of the woman you see on this page.
of the woman you see on this page.
177
610565
6531
10:29
Today, this history is largely unknown
in the Arab region.
in the Arab region.
178
617096
3603
Dziś ta historia jest tam mało znana.
10:32
Even by educated people, who often
feel more comfortable talking about sex
feel more comfortable talking about sex
179
620699
4804
Nawet wśród wykształconych ludzi,
którym często łatwiej rozmawiać o seksie
którym często łatwiej rozmawiać o seksie
10:37
in a foreign language than they do
in their own tongue.
in their own tongue.
180
625503
4978
w obcym języku niż we własnym.
10:42
Today's sexual landscape looks
a lot like Europe and America
a lot like Europe and America
181
630481
3723
Te kwestie wyglądają dość podobnie
jak w Europie czy Ameryce
jak w Europie czy Ameryce
10:46
on the brink of the sexual revolution.
182
634204
2733
na progu rewolucji seksualnej.
10:48
But while the West has opened on sex,
183
636937
3048
Jednak Zachód otworzył się na seks,
10:51
what we found is that Arab societies appear
to have been moving in the opposite direction.
to have been moving in the opposite direction.
184
639985
6633
a kraje arabskie zmierzają
w przeciwnym kierunku.
w przeciwnym kierunku.
10:58
In Egypt and many of its neighbors,
185
646618
2255
W Egipcie i krajach ościennych
11:00
this closing down is part of a wider closing
186
648873
2877
jest to częścią szerszego zamknięcia
11:03
in political, social and cultural thought.
187
651750
3583
w kwestiach politycznych,
społecznych i kulturowych.
społecznych i kulturowych.
11:07
And it is the product of a complex historical process,
188
655333
4056
To produkt kompleksowego
procesu historycznego,
procesu historycznego,
11:11
one which has gained ground with the rise
of Islamic conservatism
of Islamic conservatism
189
659389
3793
którego podłożem jest wzrost
islamkiego konserwatyzmu
islamkiego konserwatyzmu
11:15
since the late 1970s.
190
663182
3001
od późnych lat siedemdziesiątych.
11:18
"Just say no" is what conservatives
around the world
around the world
191
666183
3675
"Po prostu mów: nie"
to odpowiedź wszystkich konserwatystów
to odpowiedź wszystkich konserwatystów
11:21
say to any challenge to the sexual status quo.
192
669858
4462
na próby zmian seksualnego status quo.
11:26
In the Arab region, they brand these attempts
as a Western conspiracy
as a Western conspiracy
193
674320
4286
W krajach arabskich
uchodzi to za zachodni spisek,
uchodzi to za zachodni spisek,
11:30
to undermine traditional Arab
and Islamic values.
and Islamic values.
194
678606
4302
by zdyskredytować tradycyjne
arabskie i islamskie wartości.
arabskie i islamskie wartości.
11:34
But what's really at stake here
195
682908
1999
Lecz faktycznie chodzi tu
11:36
is one of their most powerful tools of control:
196
684907
3894
o najpotężniejsze narzędzie kontroli:
11:40
sex wrapped up in religion.
197
688801
4157
seks opakowany w religię.
11:44
But history shows us that
even as recently
even as recently
198
692958
3145
Historia pokazuje, że nie tak dawno
11:48
as our fathers' and grandfathers' day,
199
696103
2909
w czasach naszych ojców i dziadków,
11:51
there have been times of greater pragmatism,
200
699012
2949
miał miejsce większy pragmatyzm,
11:53
and tolerance, and a willingness
to consider other interpretations:
to consider other interpretations:
201
701961
5520
tolerancja i wola rozważania
innych punktów widzenia:
innych punktów widzenia:
11:59
be it abortion, or masturbation, or even
the incendiary topic of homosexuality.
the incendiary topic of homosexuality.
202
707481
6919
czy to w kwestii aborcji, czy masturbacji,
czy też palącej kwestii homoseksualizmu.
czy też palącej kwestii homoseksualizmu.
12:06
It is not black and white,
as conservatives would have us believe.
as conservatives would have us believe.
203
714400
4866
Wbrew zdaniu konserwatystów,
temat nie jest czarno-biały.
temat nie jest czarno-biały.
12:11
In these, as in so many other matters,
204
719266
3207
W tej kwestii, tak jak w wielu innych,
12:14
Islam offers us at least 50 shades of gray.
205
722473
3421
islam daje nam niemal 50 odcieni szarości.
12:17
(Laughter)
206
725894
2414
(Śmiech)
12:20
Over my travels,
207
728308
1149
Podczas podróży
12:21
I've met men and women
across the Arab region
across the Arab region
208
729457
2608
spotykałam mężczyzn i kobiety,
12:24
who've been exploring that spectrum --
209
732065
2993
którzy badali to spektrum:
12:27
sexologists who are trying
to help couples
to help couples
210
735058
2704
seksuologów, którzy usiłowali pomóc parom
12:29
find greater happiness in their marriages,
211
737762
3922
odnaleźć większe szczęście w małżeństwie,
12:33
innovators who are managing to get
sexuality education into schools,
sexuality education into schools,
212
741684
5682
innowatorów, którym udało się wprowadzić
edukację seksualną do szkół,
edukację seksualną do szkół,
12:39
small groups of men and women,
213
747366
2367
małe grupy mężczyzn i kobiet,
12:41
lesbian, gay, transgendered, transsexual,
214
749733
2716
lesbijek, gejów, transseksualistów,
12:44
who are reaching out to their peers
215
752449
1681
docierających do osób sobie podobnych
12:46
with online initiatives and real-world support.
216
754130
4658
przez inicjatywy online i w realu.
12:50
Women, and increasingly men,
who are starting to speak out
who are starting to speak out
217
758788
3963
Kobiety i coraz więcej mężczyzn,
którzy zabierają głos
którzy zabierają głos
12:54
and push back against sexual violence
218
762751
3086
i zmieniają poziom przemocy seksualnej
12:57
on the streets and in the home.
219
765837
3556
na ulicach i w domach.
13:01
Groups that are trying to help sex workers
protect themselves against HIV
protect themselves against HIV
220
769393
4733
Grupy pomagające pracownikom socjalnym
chronić się przed HIV
chronić się przed HIV
13:06
and other occupational hazards,
221
774126
2867
i innymi zagrożeniami zawodowymi,
13:08
and NGOs that are helping unwed mothers like Faiza
222
776993
3928
i pracowników organizacji pozarządowych,
pomagających samotnym matkom, jak Faiza,
pomagających samotnym matkom, jak Faiza,
13:12
find a place in society, and critically,
stay with their kids.
stay with their kids.
223
780921
5781
odnaleźć miejsce w społeczeństwie,
i, co istotne, pozostać z dziećmi.
i, co istotne, pozostać z dziećmi.
13:18
Now these efforts are small,
they're often underfunded,
they're often underfunded,
224
786702
3411
Te wysiłki są zbyt skromne,
często niedofinansowane
często niedofinansowane
13:22
and they face formidable opposition.
225
790113
3303
i napotykają na olbrzymi opór.
13:25
But I am optimistic that, in the long run,
226
793416
3528
Lecz wierzę, że w dłuższej perspektywie
13:28
times are changing, and they and their ideas
227
796944
3377
czasy się zmienią, a oni i ich ideały
13:32
will gain ground.
228
800321
1929
zyskają popularność.
13:34
Social change doesn't happen in the Arab region
through dramatic confrontation,
through dramatic confrontation,
229
802250
5652
Zmiany społeczne nie następują tam
przez dramatyczne konfrontacje,
przez dramatyczne konfrontacje,
13:39
beating or indeed baring of breasts,
230
807902
3387
bicie w piersi czy ich obnażanie,
13:43
but rather through negotiation.
231
811289
2465
lecz raczej przez negocjacje.
13:45
What we're talking here is not about a
sexual revolution,
sexual revolution,
232
813754
3670
Nie mówimy tu o rewolucji
13:49
but a sexual evolution,
learning from other parts of the world,
learning from other parts of the world,
233
817424
4474
lecz o ewolucji seksualnej,
czerpiącej naukę z innych części świata,
czerpiącej naukę z innych części świata,
13:53
adapting to local conditions,
234
821898
2376
adaptującej ją do lokalnych warunków,
13:56
forging our own path,
not following one blazed by another.
not following one blazed by another.
235
824274
5887
przecierającej własną ścieżkę,
zamiast podążać ścieżkami innych.
zamiast podążać ścieżkami innych.
14:02
That path, I hope, will one day lead us
to the right to control our own bodies,
to the right to control our own bodies,
236
830161
6443
Wierzę, że ta ścieżka zawiedzie nas kiedyś
do prawa kontrolowania własnego ciała,
do prawa kontrolowania własnego ciała,
14:08
and to access the information
and services we need
and services we need
237
836604
3070
dostępu do informacji,
do koniecznych usług,
do koniecznych usług,
14:11
to lead satisfying and safe sexual lives.
238
839674
4404
by wieść satysfakcjonujące
i bezpieczne życie seksualne.
i bezpieczne życie seksualne.
14:16
The right to express our ideas freely,
239
844078
2570
Prawa do swobodnego wyrażania ideałów,
14:18
to marry whom we choose,
to choose our own partners,
to choose our own partners,
240
846648
4655
do poślubiania, kogo chcemy,
do wybierania własnych partnerów,
do wybierania własnych partnerów,
14:23
to be sexually active or not,
to decide whether to have children and when,
to decide whether to have children and when,
241
851303
4852
aktywności seksualnej lub jej odmowy,
do decydowania, czy i kiedy mieć dzieci,
do decydowania, czy i kiedy mieć dzieci,
14:28
all this without violence or force or discrimination.
242
856155
6379
wszystko bez przemocy,
przymusu czy dyskryminacji.
przymusu czy dyskryminacji.
14:34
Now we are very far from this
across the Arab region,
across the Arab region,
243
862534
3404
Teraz jeszcze daleko nam do tego
w krajach arabskich
w krajach arabskich
14:37
and so much needs to change:
244
865938
3107
i wiele musi się zmienić:
14:41
law, education, media, the economy,
245
869045
3928
prawo, edukacja, media i gospodarka.
14:44
the list goes on and on,
246
872973
2873
Lista jest długa
14:47
and it is the work of a generation, at least.
247
875846
4318
i to praca co najmniej
dla jednego pokolenia.
dla jednego pokolenia.
14:52
But it begins with a journey that I myself have made,
248
880164
3162
Lecz zaczyna się od podróży,
którą ja sama przeszłam,
którą ja sama przeszłam,
14:55
asking hard questions of received wisdoms
249
883326
2969
stawiając trudne pytania
na temat powszechnych opinii
na temat powszechnych opinii
14:58
in sexual life.
250
886295
1808
o życiu seksualnym.
15:00
And it is a journey which has
only served to strengthen my faith,
only served to strengthen my faith,
251
888103
4513
Ta podróż posłużyła umocnieniu mojej wiary
15:04
and my appreciation of local histories and cultures
252
892616
3518
i docenieniu lokalnej historii i kultury,
15:08
by showing me possibilities
where I once only saw absolutes.
where I once only saw absolutes.
253
896134
5795
pokazując mi możliwości tam,
gdzie kiedyś widziałam bezwzględność.
gdzie kiedyś widziałam bezwzględność.
15:13
Now given the turmoil in many
countries in the Arab region,
countries in the Arab region,
254
901929
3457
Wziąwszy pod uwagę zamęt
w wielu arabskich krajach,
w wielu arabskich krajach,
15:17
talking about sex,
challenging the taboos,
challenging the taboos,
255
905386
3077
mówienie o seksie,
rzucanie wyzwania tematom tabu,
rzucanie wyzwania tematom tabu,
15:20
seeking alternatives might sound like
something of a luxury.
something of a luxury.
256
908463
5336
poszukiwanie alternatyw
może brzmieć jak luksus.
może brzmieć jak luksus.
15:25
But at this critical moment in history,
257
913799
2792
Ale w tym krytycznym momencie historii,
15:28
if we do not anchor freedom and justice,
258
916591
4378
jeśli nie zaszczepimy
wolności i sprawiedliwości,
wolności i sprawiedliwości,
15:32
dignity and equality,
259
920969
1632
godności i równości,
15:34
privacy and autonomy in our personal lives,
in our sexual lives,
in our sexual lives,
260
922601
5242
prywatności i autonomii
w życiu osobistym, seksualnym,
w życiu osobistym, seksualnym,
15:39
we will find it very hard to achieve in public life.
261
927843
4301
będzie trudno o to w życiu publicznym.
15:44
The political and the sexual are intimate bedfellows,
and that is true for us all.
and that is true for us all.
262
932144
6755
Polityka i seks dzielą łoże,
i to dotyczy wszystkich,
i to dotyczy wszystkich,
15:50
no matter where we live and love.
263
938899
3411
nieważne, gdzie mieszkamy i kochamy.
15:54
Thank you.
264
942310
1516
Dziękuję.
15:55
(Applause)
265
943826
4441
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Shereen El Feki - Arab sexuality expertShereen El Feki works and writes on sexuality and social change in the Arab world.
Why you should listen
Dividing her time between London and Cairo, TED Fellow Shereen El Feki works on issues related to health and social welfare in the Arab region -- including intimate attitudes toward sexual (and political) freedoms, as explored in her new book, Sex and the Citadel.
Half-Egyptian and half-Welsh, El Feki was brought up in Canada. She started her professional life in medical science, with a PhD in molecular immunology from the University of Cambridge, and later worked as healthcare correspondent at The Economist. She also is a former vice chair of the United Nations' Global Commission on HIV and Law. While she has worked in regional media as a presenter with the Al Jazeera Network, and continues to write on social issues in the Arab world, her passion lies in projects that aim to better understand, and surmount, the social challenges facing Arabs, particularly young people.
Read a Q&A with Sheeren El Feki on the TED Fellows site.
Shereen El Feki | Speaker | TED.com