TEDxRiodelaPlata
Eduardo Sáenz de Cabezón: Math is forever
Eduardo Sáenz de Cabezón: Matematyka jest wieczna
Filmed:
Readability: 4.1
1,878,468 views
Matematyk Eduardo Sáenz de Cabezón w urzekająco dowcipny sposób odpowiada na pytanie, które doprowadza do pasji uczniów na całym świecie, mianowicie "Po co w ogóle jest ta matematyka?" Ukazuje piękno królowej wszystkich nauki i przekonuje, że to nie diamenty są wieczne, a raczej twierdzenia matematyczne.
Eduardo Sáenz de Cabezón - Math educator
Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories. Full bio
Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Imagine you're in a bar, or a club,
0
1370
5750
Wyobraźcie sobie taką sytuację:
jesteście w barze
jesteście w barze
albo w klubie.
Zaczynacie z kimś rozmawiać
00:19
and you start talking, and after a while,
the question comes up,
the question comes up,
1
7120
3010
i pada pytanie: "Czym się zajmujesz?"
00:22
"So, what do you do for work?"
2
10130
1870
00:24
And since you think
your job is interesting,
your job is interesting,
3
12015
2935
Oczywiście sądzicie,
że macie ciekawą pracę,
że macie ciekawą pracę,
00:26
you say, "I'm a mathematician."
(Laughter)
(Laughter)
4
14950
4280
więc mówicie: "Jestem matematykiem".
(Śmiech)
W trakcie takiej rozmowy na pewno
00:31
And inevitably, during that conversation
5
19690
2390
00:34
one of these two phrases come up:
6
22080
3670
padnie jedno z tych dwóch zdań.
A) "Zawsze byłem słaby
z matmy, ale nie z mojej winy.
z matmy, ale nie z mojej winy.
00:37
A) "I was terrible at math,
but it wasn't my fault.
but it wasn't my fault.
7
25750
3445
Miałem/Miałam okropnego nauczyciela".
00:41
It's because the teacher
was awful." (Laughter)
was awful." (Laughter)
8
29195
3418
(Śmiech)
B) "Ale po co nam w ogóle ta matematyka?"
00:44
Or B) "But what is math really for?"
9
32613
2969
(Śmiech)
00:47
(Laughter)
10
35582
1028
Zajmę się przypadkiem B.
00:48
I'll now address Case B.
11
36610
2345
(Śmiech)
00:50
(Laughter)
12
38955
1555
Kiedy ktoś pyta, po co jest matematyka,
00:52
When someone asks you what math is for,
they're not asking you
they're not asking you
13
40510
4844
to nie chodzi o zastosowanie matematyki.
00:57
about applications
of mathematical science.
of mathematical science.
14
45354
2849
Tak naprawdę chodzi o to:
"Na co mi było uczyć się tych bzdur,
"Na co mi było uczyć się tych bzdur,
01:00
They're asking you,
15
48203
1351
01:01
why did I have to study that bullshit
I never used in my life again? (Laughter)
I never used in my life again? (Laughter)
16
49554
3931
które nigdy mi się nie przydały?"
O to tak naprawdę chodzi w tym pytaniu.
01:05
That's what they're actually asking.
17
53485
2439
W związku z tym, matematycy
zapytani o sens matematyki
zapytani o sens matematyki
01:07
So when mathematicians are asked
what math is for,
what math is for,
18
55924
4200
dzielą się na dwie grupy.
01:12
they tend to fall into two groups:
19
60124
2280
54,51% przyjmuje postawę ofensywną,
01:14
54.51 percent of mathematicians
will assume an attacking position,
will assume an attacking position,
20
62404
5335
a 44,77% - defensywną.
01:20
and 44.77 percent of mathematicians
will take a defensive position.
will take a defensive position.
21
68609
4950
Ja zaliczam się do nietypowej grupy 0,8%.
01:25
There's a strange 0.8 percent,
among which I include myself.
among which I include myself.
22
73559
3509
Kim są typy atakujące?
01:29
Who are the ones that attack?
23
77068
2087
Są to ci, którzy twierdzą,
01:31
The attacking ones are mathematicians
who would tell you
who would tell you
24
79155
2747
że to pytanie bez sensu,
01:33
this question makes no sense,
25
81902
1947
bo matematyka ma sens sama w sobie.
01:35
because mathematics
have a meaning all their own --
have a meaning all their own --
26
83849
2748
Jest jak piękny budynek,
który posiada swoją własną logikę
który posiada swoją własną logikę
01:38
a beautiful edifice with its own logic --
27
86597
2547
01:41
and that there's no point
28
89144
1867
i nie trzeba ciągle szukać
jego możliwych zastosowań.
jego możliwych zastosowań.
01:43
in constantly searching
for all possible applications.
for all possible applications.
29
91011
2547
Po co jest poezja? Po co jest miłość?
01:45
What's the use of poetry?
What's the use of love?
What's the use of love?
30
93558
2289
Po co jest życie?
01:47
What's the use of life itself?
What kind of question is that?
What kind of question is that?
31
95847
3061
Cóż za pytanie?
(Śmiech)
01:50
(Laughter)
32
98908
1621
Hardy jest przykładem typu atakującego.
01:52
Hardy, for instance, was a model
of this type of attack.
of this type of attack.
33
100529
3767
01:56
And those who stand in defense tell you,
34
104296
1946
Typ broniący się powie:
"Mój drogi, nawet jeśli tego nie widzisz,
01:58
"Even if you don't realize it, friend,
math is behind everything."
math is behind everything."
35
106242
4840
matematyka jest podstawą wszystkiego".
(Śmiech)
02:03
(Laughter)
36
111082
1258
Matematycy z tej grupy zawsze
podają za przykład mosty i komputery.
podają za przykład mosty i komputery.
02:04
Those guys,
37
112340
1878
02:06
they always bring up
bridges and computers.
bridges and computers.
38
114218
4028
"Bez matematyki most by się zawalił".
02:10
"If you don't know math,
your bridge will collapse."
your bridge will collapse."
39
118246
2595
(Śmiech)
02:12
(Laughter)
40
120841
1445
"Komputery to czysta matematyka".
02:14
It's true, computers are all about math.
41
122286
3237
Teraz zaczęli też mówić,
02:17
And now these guys
have also started saying
have also started saying
42
125523
2485
że zabezpieczenia komputerowe
02:20
that behind information security
and credit cards are prime numbers.
and credit cards are prime numbers.
43
128013
5037
i karty kredytowe
to wszystko liczby pierwsze.
to wszystko liczby pierwsze.
Takich odpowiedzi udzieliłby
nauczyciel matematyki,
nauczyciel matematyki,
02:25
These are the answers your math teacher
would give you if you asked him.
would give you if you asked him.
44
133710
3669
na pewno typ defensywny.
02:29
He's one of the defensive ones.
45
137379
2165
No dobrze, ale kto ma rację?
02:31
Okay, but who's right then?
46
139544
1840
Ci, według których matematyce
niepotrzebny jest cel,
niepotrzebny jest cel,
02:33
Those who say that math
doesn't need to have a purpose,
doesn't need to have a purpose,
47
141384
2606
czy ci, dla których
jest podstawą wszystkiego?
jest podstawą wszystkiego?
02:35
or those who say that math
is behind everything we do?
is behind everything we do?
48
143990
2859
Tak naprawdę, obie grupy mają rację.
02:38
Actually, both are right.
49
146849
1671
Pamiętacie, że ja należę do tej dziwnej
grupy 0,8%, która się wyłamuje?
grupy 0,8%, która się wyłamuje?
02:40
But remember I told you
50
148520
1663
02:42
I belong to that strange 0.8 percent
claiming something else?
claiming something else?
51
150183
3543
Spytajcie mnie, po co nam matematyka.
02:45
So, go ahead, ask me what math is for.
52
153726
3203
(Publiczność pyta)
02:48
Audience: What is math for?
53
156929
2929
76,34% z was zadało pytanie,
02:51
Eduardo Sáenz de Cabezón: Okay,
76.34 percent of you asked the question,
76.34 percent of you asked the question,
54
159858
4815
23,41% milczało, a pozostałe 0,8%...
02:56
23.41 percent didn't say anything,
55
164673
2927
02:59
and the 0.8 percent --
56
167600
1227
Nie jestem pewien, co oni tu robią.
03:00
I'm not sure what those guys are doing.
57
168827
2848
Moje drogie 76,31%.
03:03
Well, to my dear 76.31 percent --
58
171675
3500
03:07
it's true that math doesn't need
to serve a purpose,
to serve a purpose,
59
175175
4640
To prawda, że matematyka
nie potrzebuje celu,
nie potrzebuje celu,
że jest piękną, logiczną budowlą,
03:11
it's true that it's
a beautiful structure, a logical one,
a beautiful structure, a logical one,
60
179815
2870
pewnie jednym z największych
zbiorowych wysiłków
zbiorowych wysiłków
03:14
probably one
of the greatest collective efforts
of the greatest collective efforts
61
182685
2852
podjętych przez ludzkość
na przestrzeni dziejów.
na przestrzeni dziejów.
03:17
ever achieved in human history.
62
185537
2096
Ale prawdą jest też,
że kiedy naukowcy i technicy
że kiedy naukowcy i technicy
03:19
But it's also true that there,
63
187633
2099
03:21
where scientists and technicians
are looking for mathematical theories
are looking for mathematical theories
64
189732
4599
szukają teorii matematycznych,
dzięki którym dokonuje się postęp,
dzięki którym dokonuje się postęp,
03:26
that allow them to advance,
65
194331
2310
zawsze działają w obrębie
wszechobecnych struktur matematycznych.
wszechobecnych struktur matematycznych.
03:28
they're within the structure of math,
which permeates everything.
which permeates everything.
66
196641
3797
To prawda, musimy bardziej się zagłębić
03:32
It's true that we have to go
somewhat deeper,
somewhat deeper,
67
200438
3147
i zobaczyć, co stoi za nauką.
03:35
to see what's behind science.
68
203585
1723
Nauka bazuje na intuicji i kreatywności.
03:37
Science operates on intuition, creativity.
69
205308
3550
Matematyka poskramia
intuicję i kreatywność.
intuicję i kreatywność.
03:41
Math controls intuition
and tames creativity.
and tames creativity.
70
209348
3424
Prawie każdy dziwi się,
słysząc po raz pierwszy,
słysząc po raz pierwszy,
03:45
Almost everyone
who hasn't heard this before
who hasn't heard this before
71
213747
2190
03:47
is surprised when they hear
that if you take
that if you take
72
215937
2710
że po złożeniu kartki papieru
o grubości 0,1 milimetra,
o grubości 0,1 milimetra,
03:50
a 0.1 millimeter thick sheet of paper,
the size we normally use,
the size we normally use,
73
218647
4540
takiej standardowej kartki,
na tyle dużej, że można
ją złożyć 50 razy na pół,
ją złożyć 50 razy na pół,
03:55
and, if it were big enough,
fold it 50 times,
fold it 50 times,
74
223187
3318
otrzymany stos miałby taką grubość,
03:58
its thickness would extend almost
the distance from the Earth to the sun.
the distance from the Earth to the sun.
75
226505
5700
jak odległość Ziemi od Słońca.
Intuicja podpowiada, że to niemożliwe.
04:04
Your intuition tells you it's impossible.
76
232600
2601
Policzcie, a zobaczycie, że to prawda.
04:07
Do the math and you'll see it's right.
77
235201
2421
Właśnie po to istnieje matematyka.
04:09
That's what math is for.
78
237622
2513
Trzeba przyznać, że nauka ma sens o tyle,
04:12
It's true that science, all types
of science, only makes sense
of science, only makes sense
79
240135
3782
o ile pozwala nam lepiej zrozumieć
ten piękny świat, w którym żyjemy.
ten piękny świat, w którym żyjemy.
04:15
because it makes us better understand
this beautiful world we live in.
this beautiful world we live in.
80
243917
3371
Jednocześnie pomaga nam unikać pułapek,
które zastawia na nas ten okrutny świat.
które zastawia na nas ten okrutny świat.
04:19
And in doing that,
81
247288
1381
04:20
it helps us avoid the pitfalls
of this painful world we live in.
of this painful world we live in.
82
248669
3510
Niektórych nauk dotyczy to
w sposób bezpośredni.
w sposób bezpośredni.
04:24
There are sciences that help us
in this way quite directly.
in this way quite directly.
83
252179
3478
Na przykład onkologia.
04:27
Oncological science, for example.
84
255657
1756
Na inne patrzymy z odległości,
czasem z zazdrością,
czasem z zazdrością,
04:29
And there are others we look at from afar,
with envy sometimes,
with envy sometimes,
85
257413
3491
ale mają przecież nasze pełne wsparcie.
04:32
but knowing that we are
what supports them.
what supports them.
86
260904
2560
Wszystkie podstawowe nauki
są dla nich punktem wyjścia,
są dla nich punktem wyjścia,
04:35
All the basic sciences
support them,
support them,
87
263464
2749
łącznie z matematyką.
04:38
including math.
88
266213
2436
Nauka jest nauką dzięki
matematycznej dokładności.
matematycznej dokładności.
04:40
All that makes science, science
is the rigor of math.
is the rigor of math.
89
268649
3717
Dokładność jest tu bardzo istotna,
ponieważ jej efekty są wieczne.
ponieważ jej efekty są wieczne.
04:44
And that rigor factors in
because its results are eternal.
because its results are eternal.
90
272366
4876
04:49
You probably said or were told
at some point
at some point
91
277242
2515
Pewnie znacie powiedzenie,
że diamenty są wieczne?
04:51
that diamonds are forever, right?
92
279757
2951
To zależy od definicji wieczności.
04:56
That depends on
your definition of forever!
your definition of forever!
93
284178
2214
Weźmy takie twierdzenie,
ono jest dopiero wieczne.
ono jest dopiero wieczne.
04:58
A theorem -- that really is forever.
94
286392
2491
(Śmiech)
05:00
(Laughter)
95
288883
1251
Twierdzenie Pitagorasa
jest nadal prawdziwe,
jest nadal prawdziwe,
05:02
The Pythagorean theorem is still true
96
290134
3352
choć jego autor już dawno nie żyje.
05:05
even though Pythagoras is dead,
I assure you it's true. (Laughter)
I assure you it's true. (Laughter)
97
293486
3115
(Śmiech)
Nawet jeśli świat się zawali,
to nadal będzie prawdziwe.
to nadal będzie prawdziwe.
05:08
Even if the world collapsed
98
296601
1345
05:09
the Pythagorean theorem
would still be true.
would still be true.
99
297946
2445
Jeśli tylko spotkają się dwa boki
i porządna przeciwprostokątna,
i porządna przeciwprostokątna,
05:12
Wherever any two triangle sides
and a good hypotenuse get together
and a good hypotenuse get together
100
300391
4061
(Śmiech)
05:16
(Laughter)
101
304452
1221
twierdzenie Pitagorasa wymiata.
05:17
the Pythagorean theorem goes all out.
It works like crazy.
It works like crazy.
102
305673
2861
05:20
(Applause)
103
308534
2821
(Brawa)
Matematycy zajmują się
tworzeniem twierdzeń,
tworzeniem twierdzeń,
05:27
Well, we mathematicians devote ourselves
to come up with theorems.
to come up with theorems.
104
315535
3872
prawd ponadczasowych,
05:31
Eternal truths.
105
319407
1736
05:33
But it isn't always easy to know
the difference between
the difference between
106
321143
2766
choć nie zawsze jest łatwo
odróżnić twierdzenie
odróżnić twierdzenie
05:35
an eternal truth, or theorem,
and a mere conjecture.
and a mere conjecture.
107
323909
2906
od zwykłego przypuszczenia.
Potrzebny jest dowód.
05:38
You need proof.
108
326815
3014
05:41
For example,
109
329829
1767
Wyobraźcie sobie, na przykład,
05:43
let's say I have a big,
enormous, infinite field.
enormous, infinite field.
110
331596
4827
że mamy do dyspozycji
nieskończenie wielkie pole.
nieskończenie wielkie pole.
Chcę ustawić na nim jednakowe elementy,
05:48
I want to cover it with equal pieces,
without leaving any gaps.
without leaving any gaps.
111
336423
3709
ale bez żadnych luk.
Mogę użyć kwadratów,
05:52
I could use squares, right?
112
340132
2124
albo trójkątów, ale już nie
okręgów, bo pojawią się szpary.
okręgów, bo pojawią się szpary.
05:54
I could use triangles.
Not circles, those leave little gaps.
Not circles, those leave little gaps.
113
342256
3966
Jakiej figury najlepiej użyć?
05:58
Which is the best shape to use?
114
346777
2357
Takiej, która pokryje taką samą
powierzchnię, ale ma najmniejszy obwód.
powierzchnię, ale ma najmniejszy obwód.
06:01
One that covers the same surface,
but has a smaller border.
but has a smaller border.
115
349134
4553
W 300 roku Pappus
z Aleksandrii stwierdził,
z Aleksandrii stwierdził,
06:05
In the year 300, Pappus of Alexandria
said the best is to use hexagons,
said the best is to use hexagons,
116
353687
4709
że najlepiej użyć sześciokątów,
tak jak robią to pszczoły,
06:10
just like bees do.
117
358396
1847
ale tego nie udowodnił!
06:12
But he didn't prove it.
118
360243
1747
Powiedział: "Sześciokąty, super!
Użyjmy sześciokątów!"
Użyjmy sześciokątów!"
06:13
The guy said, "Hexagons, great!
Let's go with hexagons!"
Let's go with hexagons!"
119
361990
2698
Ale że tego nie udowodnił,
było to jedynie przypuszczenie.
było to jedynie przypuszczenie.
06:16
He didn't prove it,
it remained a conjecture.
it remained a conjecture.
120
364688
2968
06:19
"Hexagons!"
121
367656
1678
Jak pewnie wiecie, świat podzielił się
na Pappistów i anty-Pappistów,
na Pappistów i anty-Pappistów,
06:21
And the world, as you know,
split into Pappists and anti-Pappists,
split into Pappists and anti-Pappists,
122
369334
3630
aż w końcu, 1700 lat później,
06:24
until 1700 years later
123
372964
5289
w 1999 roku Thomas Hales
06:30
when in 1999, Thomas Hales proved
124
378253
5454
udowodnił,
że Pappus i pszczoły mają rację
06:35
that Pappus and the bees were right --
the best shape to use was the hexagon.
the best shape to use was the hexagon.
125
383707
4934
i najlepiej użyć sześciokątów.
Tak oto powstało
twierdzenie plastra miodu,
twierdzenie plastra miodu,
06:40
And that became a theorem,
the honeycomb theorem,
the honeycomb theorem,
126
388641
2482
które na zawsze już pozostanie prawdziwe,
06:43
that will be true forever and ever,
127
391123
2060
dłużej niż jakikolwiek diament.
06:45
for longer than any diamond
you may have. (Laughter)
you may have. (Laughter)
128
393183
3041
(Śmiech)
A jeśli przejdziemy do trzech wymiarów?
06:48
But what happens if we go
to three dimensions?
to three dimensions?
129
396229
2804
Jeśli chciałbym wypełnić przestrzeń
jednakowymi elementami,
jednakowymi elementami,
06:51
If I want to fill the space
with equal pieces,
with equal pieces,
130
399033
3911
bez wolnych przestrzeni,
06:55
without leaving any gaps,
131
403464
1341
to mogę użyć sześcianów.
06:56
I can use cubes, right?
132
404805
1833
Kule się nie nadają, bo powstaną luki.
06:58
Not spheres, those leave little gaps.
(Laughter)
(Laughter)
133
406638
3356
(Śmiech)
07:01
What is the best shape to use?
134
409994
2963
Jakiej bryły najlepiej użyć?
Lord Kelvin, ten od stopni Kelvina,
07:04
Lord Kelvin, of the famous
Kelvin degrees and all,
Kelvin degrees and all,
135
412957
4060
stwierdził, że najlepiej użyć
ośmiościanu ściętego.
ośmiościanu ściętego.
07:09
said that the best was to use
a truncated octahedron
a truncated octahedron
136
417607
5514
(Śmiech)
07:16
which, as you all know --
137
424791
2716
Czyli, jak na pewno wiecie...
(Śmiech)
07:19
(Laughter) --
138
427507
1528
Wygląda tak!
07:21
is this thing here!
139
429035
1779
(Brawa)
07:22
(Applause)
140
430814
2939
07:27
Come on.
141
435778
1447
Ejże!
07:30
Who doesn't have a truncated
octahedron at home? (Laughter)
octahedron at home? (Laughter)
142
438025
2837
No przecież w każdym
domu jest taki ośmiościan.
domu jest taki ośmiościan.
(Śmiech)
07:32
Even a plastic one.
143
440862
1227
Choćby plastikowy.
"Idą goście, przynieś ośmiościan?"
"Idą goście, przynieś ośmiościan?"
07:34
"Honey, get the truncated octahedron,
we're having guests."
we're having guests."
144
442089
2757
Każdy ma przynajmniej jeden!
07:36
Everybody has one!
(Laughter)
(Laughter)
145
444846
1394
(Śmiech)
Ale Kelvin tego nie udowodnił
07:38
But Kelvin didn't prove it.
146
446240
2374
i pozostało to przypuszczeniem Kelvina.
07:40
It remained a conjecture --
Kelvin's conjecture.
Kelvin's conjecture.
147
448614
4041
Oczywiście, świat podzielił się
na Kelvinistów i anty-Kelvinistów.
na Kelvinistów i anty-Kelvinistów.
07:44
The world, as you know, then split into
Kelvinists and anti-Kelvinists
Kelvinists and anti-Kelvinists
148
452655
5522
(Śmiech)
07:50
(Laughter)
149
458177
1422
Aż jakieś sto lat później,
07:51
until a hundred or so years later,
150
459599
3897
ponad sto lat później,
ktoś wynalazł lepszą strukturę.
07:58
someone found a better structure.
151
466203
3869
Weaire i Phelan wymyślili takie coś.
08:02
Weaire and Phelan
found this little thing over here --
found this little thing over here --
152
470917
5109
(Śmiech)
08:08
(Laughter) --
153
476026
1639
Nadali tej strukturze
bardzo wymyślną nazwę...
bardzo wymyślną nazwę...
08:09
this structure to which they gave
the very clever name
the very clever name
154
477665
3544
struktura Weaire-Phelan.
08:13
"the Weaire-Phelan structure."
155
481209
2166
(Śmiech)
08:15
(Laughter)
156
483375
2536
Wygląda dziwnie, ale wcale taka nie jest,
08:17
It looks like a strange object,
but it isn't so strange,
but it isn't so strange,
157
485911
2657
istnieje nawet w przyrodzie.
08:20
it also exists in nature.
158
488568
1671
Co ciekawe, z powodu swoich
geometrycznych właściwości
geometrycznych właściwości
08:22
It's very interesting that this structure,
159
490239
2605
08:24
because of its geometric properties,
160
492844
2193
została wykorzystana
do budowy pływalni olimpijskiej
do budowy pływalni olimpijskiej
08:27
was used to build the Aquatics Center
for the Beijing Olympic Games.
for the Beijing Olympic Games.
161
495037
5192
na Olimpiadę w Pekinie.
Michael Phelps zdobył tam
osiem złotych medali
osiem złotych medali
08:32
There, Michael Phelps
won eight gold medals,
won eight gold medals,
162
500969
2745
08:35
and became the best swimmer of all time.
163
503714
3161
i został najlepszym
pływakiem wszechczasów.
pływakiem wszechczasów.
Przynajmniej do czasu,
kiedy nie pojawi się ktoś lepszy.
kiedy nie pojawi się ktoś lepszy.
08:38
Well, until someone better
comes along, right?
comes along, right?
164
506875
3741
Podobnie może być
ze strukturą Weaire-Phelan.
ze strukturą Weaire-Phelan.
08:42
As may happen
with the Weaire-Phelan structure.
with the Weaire-Phelan structure.
165
510616
2399
Jest najlepsza, dopóki
nie pojawi się lepsza od niej.
nie pojawi się lepsza od niej.
08:45
It's the best
until something better shows up.
until something better shows up.
166
513015
2618
Ale ta struktura naprawdę ma szansę na to,
08:47
But be careful, because this one
really stands a chance
really stands a chance
167
515633
4592
że za sto, a może za 1700 lat,
08:52
that in a hundred or so years,
or even if it's in 1700 years,
or even if it's in 1700 years,
168
520225
4980
ktoś udowodni, że to właśnie ona
08:57
that someone proves
it's the best possible shape for the job.
it's the best possible shape for the job.
169
525205
5398
nadaje się najbardziej.
Wtedy powstanie twierdzenie,
prawda na wieki wieków.
prawda na wieki wieków.
09:02
It will then become a theorem,
a truth, forever and ever.
a truth, forever and ever.
170
530978
4370
istniejąca dłużej niż jakikolwiek diament.
09:07
For longer than any diamond.
171
535348
2954
Więc...
09:10
So, if you want to tell someone
172
538837
3730
No cóż...
Jeśli chcecie komuś wyznać wieczną miłość,
09:15
that you will love them forever
173
543777
3046
(Śmiech)
możecie podarować diament,
ale jeśli chcecie powiedzieć,
ale jeśli chcecie powiedzieć,
09:18
you can give them a diamond.
174
546823
2067
09:20
But if you want to tell them
that you'll love them forever and ever,
that you'll love them forever and ever,
175
548890
3531
że kochacie tę osobę na wieki wieków,
09:24
give them a theorem!
176
552421
1751
podarujcie jej twierdzenie!
09:26
(Laughter)
177
554172
1091
(Śmiech)
Tak, tak...
09:27
But hang on a minute!
178
555263
2590
Ale poczekajcie!
Twierdzenie to trzeba
udowodnić, inaczej wasza miłość
udowodnić, inaczej wasza miłość
09:30
You'll have to prove it,
179
558783
1400
09:32
so your love doesn't remain
180
560183
2283
pozostanie jedynie przypuszczeniem.
09:34
a conjecture.
181
562466
1833
(Brawa)
09:36
(Applause)
182
564299
3244
ABOUT THE SPEAKER
Eduardo Sáenz de Cabezón - Math educatorEduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories.
Why you should listen
Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories. He studied theology and has a PhD in mathematics from the University of La Rioja. He speaks on these two topics in universities and secondary schools as a storyteller for children, youth and adults. Sáenz de Cabezón has also been a professor of Computer Information Systems, Discrete Mathematics and Algebra at the University of La Rioja since 2010.
He won the FameLab contest for scientific monologues in Spain in 2013.
Eduardo Sáenz de Cabezón | Speaker | TED.com