ABOUT THE SPEAKER
Eduardo Sáenz de Cabezón - Math educator
Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories.

Why you should listen

Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories. He studied theology and has a PhD in mathematics from the University of La Rioja. He speaks on these two topics in universities and secondary schools as a storyteller for children, youth and adults. Sáenz de Cabezón has also been a professor of Computer Information Systems, Discrete Mathematics and Algebra at the University of La Rioja since 2010.

He won the FameLab contest for scientific monologues in Spain in 2013.

More profile about the speaker
Eduardo Sáenz de Cabezón | Speaker | TED.com
TEDxRiodelaPlata

Eduardo Sáenz de Cabezón: Math is forever

Eduardo Sáenz de Cabezón: Sonsuza kadar matematik !

Filmed:
1,878,468 views

Matematikçi Eduardo Sáenz de Cabezón, esprileri ve sevimliliğiyle, tüm dünyadaki sıkılan öğrencilerin beyinlerini yakan bir soruya cevap veriyor: Matematik ne işe yarıyor ? Matematiğin güzelliğinin bilimin bel kemiği olduğunu ve elmasların değil, teorilerin sonsuz olduğunu gösteriyor. İspanyolca dilinde, Türkçe altyazılarıyla.
- Math educator
Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
ImagineHayal you're in a barbar, or a clubkulüp,
0
1370
5750
Bir barda ya da klüpte
olduğunuzu ve konuşmaya başladığınızı
hayal edin ve bir süre sonra
bir soru geliyor,
00:19
and you startbaşlama talkingkonuşma, and after a while,
the questionsoru comesgeliyor up,
1
7120
3010
"Peki ne iş yapıyorsun ?"
00:22
"So, what do you do for work?"
2
10130
1870
00:24
And sincedan beri you think
your job is interestingilginç,
3
12015
2935
Ve siz işinizi ilgi çekiçi
bulduğunuz için
00:26
you say, "I'm a mathematicianmatematikçi."
(LaughterKahkaha)
4
14950
4280
" Matematikçiyim." diyorsunuz
(Gülüşmeler)
00:31
And inevitablykaçınılmaz, duringsırasında that conversationkonuşma
5
19690
2390
Konuşma sırasında,
kaçınılmaz olarak,
00:34
one of these two phrasesifadeler come up:
6
22080
3670
şu iki kalıptan biri geliyor,
A) "Matematiğim berbattı,
fakat bu benim hatam değildi.
00:37
A) "I was terriblekorkunç at mathmatematik,
but it wasn'tdeğildi my faulthatası.
7
25750
3445
00:41
It's because the teacheröğretmen
was awfulkorkunç." (LaughterKahkaha)
8
29195
3418
Bunun sebebi öğretmenin
çok kötü olmasıydı." (Gülüşmeler)
00:44
Or B) "But what is mathmatematik really for?"
9
32613
2969
Ya da B) "Matematik gerçekten
ne işe yarar ki ?"
00:47
(LaughterKahkaha)
10
35582
1028
(Kahkahalar)
00:48
I'll now addressadres CaseDava B.
11
36610
2345
Şimdi B olayını ele alacağım.
00:50
(LaughterKahkaha)
12
38955
1555
(Kahkahalar)
Birisi size matematiğin ne işe
yaradığını sorduğunda,
00:52
When someonebirisi askssorar you what mathmatematik is for,
they're not askingsormak you
13
40510
4844
size matematiksel bilim
uygulamalarını sormaz.
00:57
about applicationsuygulamaları
of mathematicalmatematiksel scienceBilim.
14
45354
2849
Size şunu sorarlar,
01:00
They're askingsormak you,
15
48203
1351
hayatımda bir sefer daha kullanmayacağım
bunca saçmalığı neden öğreniyorum ?
01:01
why did I have to studyders çalışma that bullshitsaçmalık
I never used in my life again? (LaughterKahkaha)
16
49554
3931
Sordukları şey aslında budur.
01:05
That's what they're actuallyaslında askingsormak.
17
53485
2439
Yani matematikçilere matematiğin
ne işe yaradığı sorulduğunda,
01:07
So when mathematiciansmatematikçiler are askeddiye sordu
what mathmatematik is for,
18
55924
4200
iki gruba bölünme eğilimi gösterirler:
01:12
they tendeğiliminde to falldüşmek into two groupsgruplar:
19
60124
2280
Matematikçilerin %54.51'i karşı
saldırı pozisyonuna geçer
01:14
54.51 percentyüzde of mathematiciansmatematikçiler
will assumeüstlenmek an attackingsaldırma positionpozisyon,
20
62404
5335
ve %44.77'si ise savunma
pozisyonuna geçer.
01:20
and 44.77 percentyüzde of mathematiciansmatematikçiler
will take a defensivesavunma positionpozisyon.
21
68609
4950
Kendimi de içine kattığım
tuhaf bir %0.8'lik dilim var.
01:25
There's a strangegarip 0.8 percentyüzde,
amongarasında whichhangi I includeDahil etmek myselfkendim.
22
73559
3509
Saldıran kişiler kimler ?
01:29
Who are the onesolanlar that attacksaldırı?
23
77068
2087
Saldıran kişiler size sorunun
mantıksız olduğunu çünkü
01:31
The attackingsaldırma onesolanlar are mathematiciansmatematikçiler
who would tell you
24
79155
2747
01:33
this questionsoru makesmarkaları no senseduyu,
25
81902
1947
matematiğin kendi içinde
anlamı olduğunu,
01:35
because mathematicsmatematik
have a meaninganlam all theironların ownkendi --
26
83849
2748
kendi mantığıyla beraber
muazzam bir şey olduğunu
01:38
a beautifulgüzel edificeyapı with its ownkendi logicmantık --
27
86597
2547
ve tüm uygulamalar için araştırma
01:41
and that there's no pointpuan
28
89144
1867
01:43
in constantlysürekli searchingArama
for all possiblemümkün applicationsuygulamaları.
29
91011
2547
yapmanın gereksiz olduğunu
söyleyen matematikçilerdir.
01:45
What's the use of poetryşiir?
What's the use of love?
30
93558
2289
Şiir ne işe yarar ?
Aşk ne işe yarar ?
01:47
What's the use of life itselfkendisi?
What kindtür of questionsoru is that?
31
95847
3061
Hayatın kendisi ne işe yarar ?
Bu nası bir soru ?
01:50
(LaughterKahkaha)
32
98908
1621
(Kahkahalar)
Örneğin, bu atak tipinin
modeli dayanıklıdır.
01:52
HardyHardy, for instanceörnek, was a modelmodel
of this typetip of attacksaldırı.
33
100529
3767
01:56
And those who standdurmak in defensesavunma tell you,
34
104296
1946
Kendisini savunanlar ise
size şöyle söyler,
01:58
"Even if you don't realizegerçekleştirmek it, friendarkadaş,
mathmatematik is behindarkasında everything."
35
106242
4840
"Dostum en farkında olmasan bile,
her şeyin arkasında matematik vardır."
02:03
(LaughterKahkaha)
36
111082
1258
(Kahkahalar)
02:04
Those guys,
37
112340
1878
O adamlar,
sürekli köprülerden
ve bilgisayarlardan bahsederler.
02:06
they always bringgetirmek up
bridgesköprü and computersbilgisayarlar.
38
114218
4028
"Matematik bilmezsen,
köprün yıkılıcaktır."
02:10
"If you don't know mathmatematik,
your bridgeköprü will collapseçöküş."
39
118246
2595
(Kahkahalar)
02:12
(LaughterKahkaha)
40
120841
1445
02:14
It's truedoğru, computersbilgisayarlar are all about mathmatematik.
41
122286
3237
Bu doğru, bilgisayarların tüm
olayı matematiktir.
Aynı zamanda bu adamlar bilgi
gizliliğinin ve kredi kartlarının
02:17
And now these guys
have alsoAyrıca startedbaşladı sayingsöz
42
125523
2485
02:20
that behindarkasında informationbilgi securitygüvenlik
and creditkredi cardskartları are primeasal numberssayılar.
43
128013
5037
arkasında asal sayıların olduğunu
söylemeye başladılar.
Bunlar matematik öğretmeninize
sorduğunuzda size vereceği cevaplar.
02:25
These are the answerscevaplar your mathmatematik teacheröğretmen
would give you if you askeddiye sordu him.
44
133710
3669
O da savunuculardan biri.
02:29
He's one of the defensivesavunma onesolanlar.
45
137379
2165
Peki hangisi haklı ?
02:31
Okay, but who'skim right then?
46
139544
1840
Matematiğin bir amaca ihtiyacı
olmadığını söyleyenler mi
02:33
Those who say that mathmatematik
doesn't need to have a purposeamaç,
47
141384
2606
02:35
or those who say that mathmatematik
is behindarkasında everything we do?
48
143990
2859
yoksa yaptığımız her şeyin
arkasında matematik olduğunu
söyleyenler mi?
02:38
ActuallyAslında, bothher ikisi de are right.
49
146849
1671
Aslında iki taraf da doğru.
Ama hatırlayın size
02:40
But rememberhatırlamak I told you
50
148520
1663
başka bir şeyi iddia eden tuhaf bir
%0.8'lik dilime ait olduğumu söylemiştim
02:42
I belongait to that strangegarip 0.8 percentyüzde
claimingiddia something elsebaşka?
51
150183
3543
02:45
So, go aheadönde, asksormak me what mathmatematik is for.
52
153726
3203
Durmayın, bana matematiğin
ne işe yaradığını sorun.
Seyirci: Matematik ne işe yarar ?
02:48
AudienceSeyirci: What is mathmatematik for?
53
156929
2929
Eduardo Sáenz de Cabezón: Tamam
%76.31'iniz soruyu sordu,
02:51
EduardoEduardoenzEnz dede CabezCabezón: Okay,
76.34 percentyüzde of you askeddiye sordu the questionsoru,
54
159858
4815
%23.41'iniz hiçbir şey demedi,
02:56
23.41 percentyüzde didn't say anything,
55
164673
2927
ve %0.8'iniz..
02:59
and the 0.8 percentyüzde --
56
167600
1227
03:00
I'm not sure what those guys are doing.
57
168827
2848
O kişilerin ne yaptığından emin değilim.
03:03
Well, to my dearSayın 76.31 percentyüzde --
58
171675
3500
Sevgili %76.31'lik kesimime,
matematiğin bir amaca hizmet
etmek zorunda olmadığı doğru,
03:07
it's truedoğru that mathmatematik doesn't need
to serveservis a purposeamaç,
59
175175
4640
onun çok güzel bir yapı,
mantıklı ve muhtemelen insan
03:11
it's truedoğru that it's
a beautifulgüzel structureyapı, a logicalmantıksal one,
60
179815
2870
tarihinde elde edilmiş en
03:14
probablymuhtemelen one
of the greatestEn büyük collectivetoplu effortsçabaları
61
182685
2852
müşterek çabalardan biri olduğu doğru.
03:17
ever achievedelde in humaninsan historytarih.
62
185537
2096
Ama şu da doğru ki,
03:19
But it's alsoAyrıca truedoğru that there,
63
187633
2099
bilim adamları ve teknisyenler
ilerlemeleri için gerekli olan
03:21
where scientistsBilim adamları and techniciansteknisyenleri
are looking for mathematicalmatematiksel theoriesteoriler
64
189732
4599
matematik teorilerini arıyorlar,
03:26
that allowizin vermek them to advanceilerlemek,
65
194331
2310
her şey içine işlemiş olan
matematik yapısının içindeler.
03:28
they're withiniçinde the structureyapı of mathmatematik,
whichhangi permeatesnüfuz everything.
66
196641
3797
Bilimin arkasında ne olduğunu
görebilmemiz için
03:32
It's truedoğru that we have to go
somewhatbiraz deeperDaha derine,
67
200438
3147
biraz daha derine inmemiz
gerektiği doğru.
03:35
to see what's behindarkasında scienceBilim.
68
203585
1723
Bilim adamları bir sezgi üzerinde
çalışıyorlar, yaratıcılık.
03:37
ScienceBilim operatesfaaliyet on intuitionsezgi, creativityyaratıcılık.
69
205308
3550
Matematik sezgileri kontrol eder
ve yaratıcılığı evcilleştirir.
03:41
MathMatematik controlskontroller intuitionsezgi
and tameseğitiyor creativityyaratıcılık.
70
209348
3424
Bunu daha önce duymamış
nerdeyse her insan,
03:45
AlmostNeredeyse everyoneherkes
who hasn'tdeğil sahiptir heardduymuş this before
71
213747
2190
0.1 mm kalınlığında bir kağıt parçası
,ki bu normalde kullandığımız kalınlık,
03:47
is surprisedşaşırmış when they hearduymak
that if you take
72
215937
2710
03:50
a 0.1 millimetermilimetre thickkalın sheettabaka of paperkâğıt,
the sizeboyut we normallynormalde use,
73
218647
4540
yeteri kadar büyük olsaydı,
kağıdı 50 kere katladığımızda,
03:55
and, if it were bigbüyük enoughyeterli,
foldkat it 50 timeszamanlar,
74
223187
3318
kağıdın kalınlığının Dünya'dan Güneş'e
olan uzaklık kadar genişleyeceğini
03:58
its thicknesskalınlık would extenduzatmak almostneredeyse
the distancemesafe from the EarthDünya to the sunGüneş.
75
226505
5700
duyduğunda şaşırıyor.
Sezgileriniz size bunun imkansız
olduğunu söyler.
04:04
Your intuitionsezgi tellsanlatır you it's impossibleimkansız.
76
232600
2601
Hesabı yapın ve
bunun doğru olduğunu görün.
04:07
Do the mathmatematik and you'llEğer olacak see it's right.
77
235201
2421
İşte matematik bu işe yarar.
04:09
That's what mathmatematik is for.
78
237622
2513
Bilimin, bilimin her çeşidinin,
mantıklı olduğu doğrudur
04:12
It's truedoğru that scienceBilim, all typestürleri
of scienceBilim, only makesmarkaları senseduyu
79
240135
3782
çünkü içinde yaşadığımız bu güzel dünyayı
daha iyi anlamamızı sağlarlar.
04:15
because it makesmarkaları us better understandanlama
this beautifulgüzel worldDünya we livecanlı in.
80
243917
3371
Ve bunu yaparken,
içinde yaşadığımız dünyanın
04:19
And in doing that,
81
247288
1381
04:20
it helpsyardım eder us avoidönlemek the pitfallstuzaklar
of this painfulacı verici worldDünya we livecanlı in.
82
248669
3510
görünmez tuzaklarını
engellememize yardımcı olurlar.
04:24
There are sciencesbilimler that help us
in this way quiteoldukça directlydirekt olarak.
83
252179
3478
Bize tamamen bu yönde
yardımcı olan bilimler var.
Örneğin tümör bilimi.
04:27
OncologicalOnkoloji scienceBilim, for exampleörnek.
84
255657
1756
Uzaktan, bazen imrenerek
baktığımız diğerleri de var
04:29
And there are othersdiğerleri we look at from afaruzaktan,
with envykıskançlık sometimesara sıra,
85
257413
3491
ama onları destekleyenlerin
biz olduğumuzu biliyoruz.
04:32
but knowingbilme that we are
what supportsdestekler them.
86
260904
2560
Tüm basit bilimler onları destekler,
04:35
All the basictemel sciencesbilimler
supportdestek them,
87
263464
2749
matematik dahil.
04:38
includingdahil olmak üzere mathmatematik.
88
266213
2436
Bilim olan her şey, bilim
matematiğin şiddetidir.
04:40
All that makesmarkaları scienceBilim, scienceBilim
is the rigortitizlik of mathmatematik.
89
268649
3717
Şiddet faktörleri vardır çünkü
sonuçları sonsuzdur.
04:44
And that rigortitizlik factorsfaktörler in
because its resultsSonuçlar are eternalsonsuz.
90
272366
4876
Bazen size şöyle demiş olabillirler
ya da siz şöyle demiş olabilirsiniz,
04:49
You probablymuhtemelen said or were told
at some pointpuan
91
277242
2515
04:51
that diamondselmaslar are foreversonsuza dek, right?
92
279757
2951
elmaslar sonsuzdur, değil mi?
04:56
That dependsbağlıdır on
your definitiontanım of foreversonsuza dek!
93
284178
2214
Sonsuzluğu nasıl tanımladığınıza
göre değişir !
04:58
A theoremteoremi -- that really is foreversonsuza dek.
94
286392
2491
Gerçekten sonsuz olan bir teorem.
05:00
(LaughterKahkaha)
95
288883
1251
05:02
The PythagoreanPisagor theoremteoremi is still truedoğru
96
290134
3352
(Kahkahalar)
Pisagor teoremi hala doğru
05:05
even thoughgerçi PythagorasPisagor is deadölü,
I assuresağlamak you it's truedoğru. (LaughterKahkaha)
97
293486
3115
Pisagor ölmüş olsa da, sizi temin
ederim ki, doğru. (Kahkahalar)
05:08
Even if the worldDünya collapsedçökmüş
98
296601
1345
Dünya enkaz haline gelse bile,
05:09
the PythagoreanPisagor theoremteoremi
would still be truedoğru.
99
297946
2445
Pisagor teoremi hala doğru olurdu.
05:12
WhereverHer yerde any two triangleüçgen sidestaraf
and a good hypotenusehipotenüs get togetherbirlikte
100
300391
4061
İki üçgen kenarı ve iyi bir hipotenüs
nerede bir araya gelirlerse gelsinler
05:16
(LaughterKahkaha)
101
304452
1221
(Kahkahaka)
05:17
the PythagoreanPisagor theoremteoremi goesgider all out.
It worksEserleri like crazyçılgın.
102
305673
2861
Pisagor her zaman devrede olacak.
Deli gibi çalışıyor.
05:20
(ApplauseAlkış)
103
308534
2821
(Alkış)
05:27
Well, we mathematiciansmatematikçiler devoteadamak ourselveskendimizi
to come up with theoremsteoremleri.
104
315535
3872
Biz matematikçiler, kendimizi
teorem bulmaya adadık.
Sonsuz doğruluklar.
05:31
EternalSonsuz truthsgerçekler.
105
319407
1736
Ama sonsuz doğrular, teoremler ve
önemsiz varsayımlar arasındaki
05:33
But it isn't always easykolay to know
the differencefark betweenarasında
106
321143
2766
05:35
an eternalsonsuz truthhakikat, or theoremteoremi,
and a meresırf conjecturevarsayım.
107
323909
2906
farkı bilmek her zaman kolay değildir.
Kanıta ihtiyacınız var.
05:38
You need proofkanıt.
108
326815
3014
Örneğin,
05:41
For exampleörnek,
109
329829
1767
hadi diyelim benim kocaman,
devasa, sonsuz bir alanım varmış.
05:43
let's say I have a bigbüyük,
enormousmuazzam, infinitesonsuz fieldalan.
110
331596
4827
O alanı eşit parçalara bölmek istiyomuşum,
ama hiç boşluk kalmadan.
05:48
I want to coverkapak it with equaleşit piecesparçalar,
withoutolmadan leavingayrılma any gapsboşluklar.
111
336423
3709
05:52
I could use squareskareler, right?
112
340132
2124
Kareler kullanırım, değil mi ?
Üçgenler kullanırım. Daireler kullanmam,
onlar küçük boşluklar bırakır.
05:54
I could use trianglesüçgenler.
Not circlesçevreler, those leaveayrılmak little gapsboşluklar.
113
342256
3966
Kullanılacak en iyi şekil hangisi ?
05:58
WhichHangi is the besten iyi shapeşekil to use?
114
346777
2357
Aynı alanı kaplayıp, daha küçük
kenarlara sahip olan.
06:01
One that coverskapaklar the sameaynı surfaceyüzey,
but has a smallerdaha küçük bordersınır.
115
349134
4553
300 yılında, İskenderiye'nin Pappus'u,
kullanılacak en iyi şeklin altıgen
06:05
In the yearyıl 300, PappusTaşımak of AlexandriaAlexandria
said the besten iyi is to use hexagonsaltıgen yanarak bahislerin doğru,
116
353687
4709
olduğunu söyledi,
arıların yaptığı gibi.
06:10
just like beesArılar do.
117
358396
1847
Ama bunu kanıtlamadı.
06:12
But he didn't provekanıtlamak it.
118
360243
1747
O, "Altıgenler harika !
Haydı altıgen kullanalım !" dedi.
06:13
The guy said, "HexagonsAltıgen yanarak bahislerin doğru, great!
Let's go with hexagonsaltıgen yanarak bahislerin doğru!"
119
361990
2698
06:16
He didn't provekanıtlamak it,
it remainedkalmıştır a conjecturevarsayım.
120
364688
2968
Bunu kanıtlamadı,
bu bir varsayım olarak kaldı.
"Altıgenler !"
06:19
"HexagonsAltıgen yanarak bahislerin doğru!"
121
367656
1678
06:21
And the worldDünya, as you know,
splitBölünmüş into PappistsPappists and anti-PappistsAnti-Pappists,
122
369334
3630
Bildiğiniz gibi dünya
1700 yılına kadar
Pappusçular ve Pappusçu olmayanlar
olarak ikiye ayrılırdı ta ki 1999 yılında,
06:24
untila kadar 1700 yearsyıl latersonra
123
372964
5289
Thomas Hales, Pappus ve arıların
haklı olduğunu kanıtlayana kadar--
06:30
when in 1999, ThomasThomas HalesHales provedkanıtlanmış
124
378253
5454
kullanılacak en iyi şekil altıgendi.
06:35
that PappusTaşımak and the beesArılar were right --
the besten iyi shapeşekil to use was the hexagonAltıgen.
125
383707
4934
Böylece bir teorem oldu,
bal peteği teoremi,
06:40
And that becameoldu a theoremteoremi,
the honeycombPetek theoremteoremi,
126
388641
2482
sonsuza kadar doğru kalacak,
06:43
that will be truedoğru foreversonsuza dek and ever,
127
391123
2060
sahip olabileceğiniz herhangi
bir elmastan daha uzun bir süre.
06:45
for longeruzun than any diamondelmas
you mayMayıs ayı have. (LaughterKahkaha)
128
393183
3041
(Kahkahalar)
Peki ya 3 boyutumuz olsa ?
06:48
But what happensolur if we go
to threeüç dimensionsboyutlar?
129
396229
2804
Boşluğu eşit parçalarla
doldurmak istesek,
06:51
If I want to filldoldurmak the spaceuzay
with equaleşit piecesparçalar,
130
399033
3911
yine hiç aralık kalmadan.
06:55
withoutolmadan leavingayrılma any gapsboşluklar,
131
403464
1341
Küpler kullanabilirim, değil mi ?
06:56
I can use cubesküpleri, right?
132
404805
1833
06:58
Not spheresküreleri, those leaveayrılmak little gapsboşluklar.
(LaughterKahkaha)
133
406638
3356
Küreler değil, onlar küçük
boşluklar bırakır. (Kahkahalar)
07:01
What is the besten iyi shapeşekil to use?
134
409994
2963
Kullanılacak en iyi şekil nedir ?
Ünlü Kelvin derecelerinin
ve dahasının Lord Kelvin'i,
07:04
LordLord KelvinKelvin, of the famousünlü
KelvinKelvin degreesderece and all,
135
412957
4060
tepesi kesilmiş sekizyüzlü
kullanmamız gerektiğini söyler.
07:09
said that the besten iyi was to use
a truncatedkesildi octahedronOCTAHEDRON
136
417607
5514
ki o, hepinizin bildiği --
(Kahkahalar)
07:16
whichhangi, as you all know --
137
424791
2716
buradaki şey !
07:19
(LaughterKahkaha) --
138
427507
1528
07:21
is this thing here!
139
429035
1779
(Alkış)
07:22
(ApplauseAlkış)
140
430814
2939
07:27
Come on.
141
435778
1447
Hadi ama.
07:30
Who doesn't have a truncatedkesildi
octahedronOCTAHEDRON at home? (LaughterKahkaha)
142
438025
2837
Kim evinde tepesi kesilmiş bir
sekizyüzlü bulundurmaz ki ?
07:32
Even a plasticplastik one.
143
440862
1227
(Kahkahalar)
Hatta plastik bir tane bile.
07:34
"HoneyTatlım, get the truncatedkesildi octahedronOCTAHEDRON,
we're havingsahip olan guestsmisafir."
144
442089
2757
"Tatlım, tepesi kesilmiş sekizyüzlüyü
getir, misafirlerimiz var."
07:36
EverybodyHerkes has one!
(LaughterKahkaha)
145
444846
1394
Herkeste bir tane vardır!
(Kahkahalar)
07:38
But KelvinKelvin didn't provekanıtlamak it.
146
446240
2374
Ama Kelvin bunu kanıtlayamadı.
07:40
It remainedkalmıştır a conjecturevarsayım --
Kelvin'sKelvin conjecturevarsayım.
147
448614
4041
Bir varsayım olarak kaldı --
Kelvin'in varsayımı.
07:44
The worldDünya, as you know, then splitBölünmüş into
KelvinistsKelvinists and anti-KelvinistsAnti-Kelvinists
148
452655
5522
Bildiğiniz gibi, dünya Kelvinistler
ve anti-Kelvinistler olarak ayrılır.
(Kahkahalar)
07:50
(LaughterKahkaha)
149
458177
1422
ta ki yüzyıl ya da daha sonrasına kadar,
07:51
untila kadar a hundredyüz or so yearsyıl latersonra,
150
459599
3897
birisi daha iyi bir yapı buldu.
07:58
someonebirisi foundbulunan a better structureyapı.
151
466203
3869
Weaire ve Phelan, oradaki
küçük şeyi buldular.
08:02
WeaireWeaire and PhelanPhelan
foundbulunan this little thing over here --
152
470917
5109
(Kahkahalar)
08:08
(LaughterKahkaha) --
153
476026
1639
bu yapıya çok zekice bir isim verdiler,
08:09
this structureyapı to whichhangi they gaveverdi
the very cleverzeki nameisim
154
477665
3544
"Weaire-Phelan Yapısı."
08:13
"the Weaire-Weaire-€“PhelanPhelan structureyapı."
155
481209
2166
(Kahkahalar)
08:15
(LaughterKahkaha)
156
483375
2536
Tuhaf bir nesne gibi görünebilir,
ama o kadar da tuhaf değil,
08:17
It looksgörünüyor like a strangegarip objectnesne,
but it isn't so strangegarip,
157
485911
2657
08:20
it alsoAyrıca existsvar in naturedoğa.
158
488568
1671
doğada da bulunuyor.
Bu yapı, geometrik özellikleri
sebebiyle
08:22
It's very interestingilginç that this structureyapı,
159
490239
2605
08:24
because of its geometricgeometrik propertiesözellikleri,
160
492844
2193
Pekin Olimpiyat Oyunları için
Su Sporları merkezinin inşaatında
08:27
was used to buildinşa etmek the AquaticsSu sporları CenterMerkezi
for the BeijingBeijing OlympicOlimpiyat GamesOyunlar.
161
495037
5192
kullanıldı.
Michael Phelps sekiz
altın madalya kazandı
08:32
There, MichaelMichael PhelpsPhelps
wonwon eightsekiz goldaltın medalsMadalyalar,
162
500969
2745
08:35
and becameoldu the besten iyi swimmeryüzücü of all time.
163
503714
3161
ve tüm zamanların
en iyi yüzücüsü oldu.
08:38
Well, untila kadar someonebirisi better
comesgeliyor alonguzun bir, right?
164
506875
3741
Ondan daha iyi
birisi çıkana kadar, değil mi ?
Tıpkı Weaire-Phelan yapısına olan gibi.
08:42
As mayMayıs ayı happenolmak
with the Weaire-Weaire-€“PhelanPhelan structureyapı.
165
510616
2399
08:45
It's the besten iyi
untila kadar something better showsgösterileri up.
166
513015
2618
Daha iyisi çıkana kadar
en iyisi bu.
Ama dikkatli olun, bu şeyin
yüzyıllık da olsa hatta 1700
08:47
But be carefuldikkatli, because this one
really standsstandları a chanceşans
167
515633
4592
yılında bile olsa şansı var,
08:52
that in a hundredyüz or so yearsyıl,
or even if it's in 1700 yearsyıl,
168
520225
4980
birisinin onun kullanılacak en iyi
şekil olduğunu kanıtlama şansı.
08:57
that someonebirisi proveskanıtlıyor
it's the besten iyi possiblemümkün shapeşekil for the job.
169
525205
5398
Sonrasında teoremden gerçeğe
dönüşecek, sonsuza kadar
09:02
It will then becomeolmak a theoremteoremi,
a truthhakikat, foreversonsuza dek and ever.
170
530978
4370
Herhangi bir elmastan daha uzun.
Eğer birisine
09:07
For longeruzun than any diamondelmas.
171
535348
2954
onu sonsuza kadar
sevdiğinizi söylemek isterseniz
09:10
So, if you want to tell someonebirisi
172
538837
3730
09:15
that you will love them foreversonsuza dek
173
543777
3046
ona elmas verebilirsiniz.
09:18
you can give them a diamondelmas.
174
546823
2067
Ama onları sonsuzluktan da öte
sevdiğinizi söylemek isterseniz
09:20
But if you want to tell them
that you'llEğer olacak love them foreversonsuza dek and ever,
175
548890
3531
09:24
give them a theoremteoremi!
176
552421
1751
onlara bir teorem verin !
09:26
(LaughterKahkaha)
177
554172
1091
(Alkış)
09:27
But hangasmak on a minutedakika!
178
555263
2590
Ama bir dakika !
Bunu kanıtlamak zorundasınız,
09:30
You'llYou'll have to provekanıtlamak it,
179
558783
1400
09:32
so your love doesn't remainkalmak
180
560183
2283
böylece aşkınız
bir varsayım olarak kalmaz.
09:34
a conjecturevarsayım.
181
562466
1833
09:36
(ApplauseAlkış)
182
564299
3244
(Alkış)
Translated by Neslihan Kara
Reviewed by Özge Altınok

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Eduardo Sáenz de Cabezón - Math educator
Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories.

Why you should listen

Eduardo Sáenz de Cabezón links science with humor and stories. He studied theology and has a PhD in mathematics from the University of La Rioja. He speaks on these two topics in universities and secondary schools as a storyteller for children, youth and adults. Sáenz de Cabezón has also been a professor of Computer Information Systems, Discrete Mathematics and Algebra at the University of La Rioja since 2010.

He won the FameLab contest for scientific monologues in Spain in 2013.

More profile about the speaker
Eduardo Sáenz de Cabezón | Speaker | TED.com