TED2008
Paul Stamets: 6 ways mushrooms can save the world
Paul Stamets: Jak grzyby mogą ocalić świat - 6 sposobów
Filmed:
Readability: 5.1
6,118,855 views
Mykolog Paul Stamets wymienia sześć sposobów, w jakie grzyby mogą pomóc ocalić wszechświat: oczyszczanie zanieczyszczonej gleby, wytwarzanie substancji owadobójczych, leczenie ospy a nawet grypy.
Paul Stamets - Mycologist
Paul Stamets believes that mushrooms can save our lives, restore our ecosystems and transform other worlds. Full bio
Paul Stamets believes that mushrooms can save our lives, restore our ecosystems and transform other worlds. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I love a challenge, and saving the Earth is probably a good one.
0
0
4000
Kocham wyzwania takie jak ratowanie Ziemi.
00:22
We all know the Earth is in trouble.
1
4000
2000
Wiadomo, że Ziemia ma kłopoty.
00:24
We have now entered in the 6X,
2
6000
2000
Wkraczamy w okres 6-tej ekstynkcji
00:26
the sixth major extinction on this planet.
3
8000
3000
6-tego wielkiego wymierania.
00:29
I often wondered, if there was a United Organization of Organisms --
4
11000
3000
Ciekawe czy istnieje Organizacja Organizmów Zjednoczonych
00:32
otherwise known as "Uh-Oh" --
5
14000
2000
znana inaczej jako "O, o..."
00:34
(Laughter) -- and every organism had a right to vote,
6
16000
3000
(Śmiech) - i gdyby każdy organizm głosował
00:37
would we be voted on the planet, or off the planet?
7
19000
3000
to czy byłby za czy przeciw naszej obecności na Ziemi?
00:40
I think that vote is occurring right now.
8
22000
3000
Myślę, że to głosowanie właśnie się odbywa.
00:43
I want to present to you a suite of six mycological solutions,
9
25000
3000
Chcę przedstawić 6 mykologicznych rozwiązań
00:46
using fungi, and these solutions are based on mycelium.
10
28000
6000
opartych na użyciu grzybni.
00:53
The mycelium infuses all landscapes,
11
35000
3000
Grzybnia przenika wszystkie krajobrazy
00:56
it holds soils together, it's extremely tenacious.
12
38000
3000
spaja glebę, jest niesamowicie trwała.
00:59
This holds up to 30,000 times its mass.
13
41000
3000
Utrzymuje masę 30 000 razy większą od swojej.
01:02
They're the grand molecular disassemblers of nature -- the soil magicians.
14
44000
3000
Grzybnie to czarodzieje gleby - wielcy rozkładający natury.
01:05
They generate the humus soils across the landmasses of Earth.
15
47000
4000
Wytwarzają gleby próchniczne na rozległych obszarach.
01:09
We have now discovered that there is a multi-directional transfer
16
51000
5000
Odkryliśmy, że istnieje wielokierunkowy transfer
01:14
of nutrients between plants, mitigated by the mcyelium --
17
56000
4000
substancji odżywczych pomiędzy roślinami, koordynowany przez grzybnię -
01:18
so the mycelium is the mother
18
60000
2000
więc grzybnia jest matką
01:20
that is giving nutrients from alder and birch trees
19
62000
2000
która przekazuje składniki odżywcze z olch i brzóz
01:22
to hemlocks, cedars and Douglas firs.
20
64000
2000
cykutom, cedrom i jedlicom zielonym.
01:24
Dusty and I, we like to say, on Sunday, this is where we go to church.
21
66000
5000
Dusty i ja mówimy: "Tutaj w niedzielę chodzimy do kościoła."
01:29
I'm in love with the old-growth forest,
22
71000
2000
Jestem zakochany w starych lasach
01:31
and I'm a patriotic American because we have those.
23
73000
4000
i jestem patriotą, ponieważ je posiadamy.
01:35
Most of you are familiar with Portobello mushrooms.
24
77000
3000
Słyszeliście o pieczarkach.
01:38
And frankly, I face a big obstacle.
25
80000
2000
Stawiam czoła wielkiej przeszkodzie -
01:40
When I mention mushrooms to somebody,
26
82000
2000
gdy wspominam o grzybach
01:42
they immediately think Portobellos or magic mushrooms,
27
84000
2000
ludzie myślą o pieczarkach albo magicznych grzybkach
01:44
their eyes glaze over, and they think I'm a little crazy.
28
86000
3000
świecą im się oczy i myślą, że jestem szalony.
01:47
So, I hope to pierce that prejudice forever with this group.
29
89000
3000
Chcę skończyć z uprzedzeniami tych ludzi.
01:50
We call it mycophobia,
30
92000
2000
Nazywamy to mykofobią
01:52
the irrational fear of the unknown, when it comes to fungi.
31
94000
5000
irracjonalny strach przed nieznanym dotyczącym grzybów.
01:57
Mushrooms are very fast in their growth.
32
99000
3000
Grzyby rosną bardzo szybko.
02:00
Day 21, day 23, day 25.
33
102000
4000
Dzień 21, dzień 23, dzień 25.
02:04
Mushrooms produce strong antibiotics.
34
106000
2000
Produkują silne antybiotyki.
02:06
In fact, we're more closely related to fungi than we are to any other kingdom.
35
108000
3000
Jesteśmy bliżej spokrewnieni z grzybami niż z innymi królestwami.
02:09
A group of 20 eukaryotic microbiologists
36
111000
3000
20 mikrobiologów zajmujących się eukariontami
02:12
published a paper two years ago erecting opisthokonta --
37
114000
3000
2 lata temu w referacie ustanowiła opisthokonta --
02:15
a super-kingdom that joins animalia and fungi together.
38
117000
3000
superkrólestwo łączące zwierzęta i grzyby.
02:18
We share in common the same pathogens.
39
120000
3000
Mamy takie same patogeny.
02:21
Fungi don't like to rot from bacteria,
40
123000
2000
Grzyby nie lubią gnić od bakterii
02:23
and so our best antibiotics come from fungi.
41
125000
4000
dlatego produkują najlepsze antybiotyki.
02:27
But here is a mushroom that's past its prime.
42
129000
2000
Ten grzyb najlepsze lata ma za sobą.
02:29
After they sporulate, they do rot.
43
131000
2000
Po wyprodukowaniu zarodników grzyby gniją.
02:31
But I propose to you that the sequence of microbes
44
133000
3000
Ale według mnie sekwencje mikrobów
02:34
that occur on rotting mushrooms
45
136000
2000
które pojawiają się na gnijących grzybach
02:36
are essential for the health of the forest.
46
138000
2000
są niezbędne dla zdrowia lasu.
02:38
They give rise to the trees,
47
140000
2000
Pomagają rosnąć drzewom
02:40
they create the debris fields that feed the mycelium.
48
142000
3000
tworzą odpady, które żywią grzybnię.
02:43
And so we see a mushroom here sporulating.
49
145000
3000
Tutaj widzimy grzyba wysiewającego zarodniki.
02:46
And the spores are germinating,
50
148000
2000
Zarodniki kiełkują
02:48
and the mycelium forms and goes underground.
51
150000
3000
tworzy się grzybnia i wnika w podłoże.
02:51
In a single cubic inch of soil, there can be more than eight miles of these cells.
52
153000
4000
W 2,5 cm3 gleby jest ponad 13 km tych komórek.
02:55
My foot is covering approximately 300 miles of mycelium.
53
157000
3000
Moja stopa pokrywa ok. 483 km grzybni.
02:58
This is photomicrographs from Nick Read and Patrick Hickey.
54
160000
5000
To mikrofotografie Nicka Reada i Patricka Hickey.
03:03
And notice that as the mycelium grows,
55
165000
2000
Zauważcie, że gdy grzybnia rośnie
03:05
it conquers territory and then it begins the net.
56
167000
3000
podbija terytorium i zaczyna tworzyć sieć.
03:11
I've been a scanning electron microscopist for many years,
57
173000
3000
Pracuję z elektronowym mikroskopem skaningowym od wielu lat.
03:14
I have thousands of electron micrographs,
58
176000
2000
Mam tysiące elektronowych mikrofotografii
03:16
and when I'm staring at the mycelium,
59
178000
2000
i kiedy wpatruję się w grzybnie
03:18
I realize that they are microfiltration membranes.
60
180000
2000
uświadamiam sobie, że to mikrofiltrujące błony.
03:20
We exhale carbon dioxide, so does mycelium.
61
182000
3000
Wydychamy dwutlenek węgla, tak jak grzybnia.
03:23
It inhales oxygen, just like we do.
62
185000
3000
Grzybnia wdycha tlen, tak jak my.
03:26
But these are essentially externalized stomachs and lungs.
63
188000
4000
Właściwie są to uzewnętrznione żołądki i płuca.
03:30
And I present to you a concept that these are extended neurological membranes.
64
192000
5000
Według pewnej koncepcji są to poszerzone neurologiczne błony.
03:35
And in these cavities, these micro-cavities form,
65
197000
3000
W tych otworach formują się mikrootwory
03:38
and as they fuse soils, they absorb water.
66
200000
2000
i spajając glebę, wchłaniają wodę.
03:40
These are little wells.
67
202000
2000
Są to małe strumyki.
03:42
And inside these wells, then microbial communities begin to form.
68
204000
3000
W strumykach tworzą się mikrobowe społeczności.
03:45
And so the spongy soil not only resists erosion,
69
207000
4000
Gąbczasta gleba nie tylko opiera się erozji
03:49
but sets up a microbial universe
70
211000
2000
ale ustanawia mikrobowy wszechświat
03:51
that gives rise to a plurality of other organisms.
71
213000
5000
powodujący wzrost wielu innych organizmów.
03:56
I first proposed, in the early 1990s,
72
218000
2000
We wczesnych latach 90. zasugerowałem
03:58
that mycelium is Earth's natural Internet.
73
220000
4000
że grzybnia to naturalny Internet Ziemi.
04:02
When you look at the mycelium, they're highly branched.
74
224000
5000
Patrząc na grzybnię widzisz jak jest rozgałęziona.
04:07
And if there's one branch that is broken, then very quickly,
75
229000
5000
Jeśli jedno rozgałęzienie ulegnie uszkodzeniu bardzo szybko
04:12
because of the nodes of crossing --
76
234000
2000
dzięki węzłom gałęzi -
04:14
Internet engineers maybe call them hot points --
77
236000
2000
spece od internetu nazywają je hotpointami -
04:16
there are alternative pathways for channeling nutrients and information.
78
238000
5000
to alternatywna droga przekazu substancji odżywczych i informacji.
04:21
The mycelium is sentient.
79
243000
2000
Grzybnia czuje.
04:23
It knows that you are there.
80
245000
2000
Wie, że tam jesteś.
04:25
When you walk across landscapes,
81
247000
2000
Gdy spacerujesz na łonie natury
04:27
it leaps up in the aftermath of your footsteps trying to grab debris.
82
249000
5000
po twoich krokach wyrywa się w górę próbując wychwycić odpadki.
04:34
So, I believe the invention of the computer Internet
83
256000
4000
Wierzę, że wynalezienie Internetu
04:38
is an inevitable consequence
84
260000
2000
jest nieuniknioną konsekwencją
04:40
of a previously proven, biologically successful model.
85
262000
3000
udowodnionego biologicznie skutecznego modelu.
04:43
The Earth invented the computer Internet for its own benefit,
86
265000
4000
Ziemia wynalazła Internet dla swoich korzyści
04:47
and we now, being the top organism on this planet,
87
269000
4000
a my - organizmy królujące na tej planecie
04:51
are trying to allocate resources in order to protect the biosphere.
88
273000
6000
próbujemy alokować zasoby by chronić biosferę.
04:57
Going way out, dark matter conforms to the same mycelial archetype.
89
279000
5000
Ciemna materia wierna jest temu samemu archetypowi grzybni.
05:02
I believe matter begets life;
90
284000
2000
Wierzę, że materia daje życie
05:04
life becomes single cells; single cells become strings;
91
286000
3000
życie to pojedyncza komórka, komórki stają się sznurami
05:07
strings become chains; chains network.
92
289000
3000
sznury łańcuchami, łańcuchy siecią.
05:10
And this is the paradigm that we see throughout the universe.
93
292000
5000
Taki wzorzec obserwujemy we Wszechświecie.
05:16
Most of you may not know that fungi were the first organisms to come to land.
94
298000
3000
Może nie wiecie, że grzyby były pierwszymi organizmami na Ziemi.
05:19
They came to land 1.3 billion years ago,
95
301000
3000
Pojawiły się 1,3 miliardów lat temu
05:22
and plants followed several hundred million years later.
96
304000
3000
a rośliny kilkaset milionów lat później.
05:25
How is that possible?
97
307000
2000
Jak to możliwe?
05:27
It's possible because the mycelium produces oxalic acids,
98
309000
3000
To możliwe bo grzybnia produkuje kwasy szczawiowe
05:30
and many other acids and enzymes,
99
312000
2000
i wiele innych kwasów i enzymów
05:32
pockmarking rock and grabbing calcium and other minerals
100
314000
4000
wyżłabiających skały i wychwytujących wapń i inne minerały
05:36
and forming calcium oxalates.
101
318000
2000
i formujących szczawiany wapnia.
05:38
Makes the rocks crumble, and the first step in the generation of soil.
102
320000
5000
Skała kruszy się, a to pierwszy krok w powstawaniu gleby.
05:43
Oxalic acid is two carbon dioxide molecules joined together.
103
325000
4000
Kwas szczawiowy to dwie cząsteczki dwutlenku węgla.
05:47
So, fungi and mycelium
104
329000
2000
Więc grzyby i grzybnia zagrabiają
05:49
sequester carbon dioxide in the form of calcium oxalates.
105
331000
4000
dwutlenek węgla w formie szczawianów wapnia.
05:53
And all sorts of other oxalates
106
335000
2000
Wszystkie inne rodzaje szczawianów
05:55
are also sequestering carbon dioxide through the minerals
107
337000
3000
zagrabiają dwutlenek węgla poprzez minerały
05:58
that are being formed and taken out of the rock matrix.
108
340000
4000
które powstają i są odbierane skałom macierzystym.
06:02
This was first discovered in 1859.
109
344000
2000
To odkryto w 1859 roku.
06:04
This is a photograph by Franz Hueber.
110
346000
2000
To zdjęcie autorstwa Franza Huebera
06:06
This photograph's taken 1950s in Saudi Arabia.
111
348000
3000
zrobione w latach 50-tych w Arabii Saudyjskiej.
06:09
420 million years ago, this organism existed.
112
351000
4000
Ten organizm żył 420 milionów lat temu.
06:13
It was called Prototaxites.
113
355000
2000
Nazywał się Prototaxites.
06:15
Prototaxites, laying down, was about three feet tall.
114
357000
4000
Leżący Prototaxites miał około metra wysokości.
06:19
The tallest plants on Earth at that time were less than two feet.
115
361000
5000
W tym czasie najwyższe rośliny miały mniej niż 0,6m.
06:24
Dr. Boyce, at the University of Chicago,
116
366000
4000
Dr Boyce z University of Chicago
06:28
published an article in the Journal of Geology
117
370000
3000
tok temu opublikował artykuł
06:31
this past year determining that Prototaxites was a giant fungus,
118
373000
6000
w Journal of Geology, w którym ustalił
06:37
a giant mushroom.
119
379000
2000
że Prototaxites to gigantyczny grzyb.
06:39
Across the landscapes of Earth were dotted these giant mushrooms.
120
381000
4000
Cała Ziemia usiana była tymi gigantycznymi grzybami.
06:43
All across most land masses.
121
385000
3000
Prawie wszystkie lądy.
06:46
And these existed for tens of millions of years.
122
388000
3000
Żyły one przez dziesiątki milionów lat.
06:49
Now, we've had several extinction events, and as we march forward --
123
391000
4000
Było już parę ekstynkcji
06:53
65 million years ago -- most of you know about it --
124
395000
3000
65 milionów lat temu - większość z was o tym wie -
06:56
we had an asteroid impact.
125
398000
2000
uderzył asteroid.
06:58
The Earth was struck by an asteroid,
126
400000
2000
Kiedy nastąpiło uderzenie
07:00
a huge amount of debris was jettisoned into the atmosphere.
127
402000
4000
ogrom odpadów poszybował do atmosfery.
07:04
Sunlight was cut off, and fungi inherited the Earth.
128
406000
5000
Światło słoneczne zostało odcięte, Ziemię odziedziczyły grzyby.
07:09
Those organisms that paired with fungi were rewarded,
129
411000
4000
Organizmy łączące się w pary z grzybami skorzystały
07:13
because fungi do not need light.
130
415000
2000
bo grzyby nie potrzebują światła.
07:16
More recently, at Einstein University,
131
418000
2000
Na Einstein University ustalono
07:18
they just determined that fungi use radiation as a source of energy,
132
420000
5000
że grzyby używają promieniowania jako źródła energii
07:23
much like plants use light.
133
425000
2000
tak jak rośliny używają światła.
07:25
So, the prospect of fungi existing on other planets elsewhere,
134
427000
4000
Więc wizja grzybów żyjących na innych planetach
07:29
I think, is a forgone conclusion,
135
431000
2000
jest z góry przesądzona
07:31
at least in my own mind.
136
433000
2000
przynajmniej według mnie.
07:33
The largest organism in the world is in Eastern Oregon.
137
435000
3000
We wschodnim Oregonie mamy największy żywy organizm.
07:36
I couldn't miss it. It was 2,200 acres in size:
138
438000
3000
Nie mogłem go przegapić -- zajmuje 900 ha.
07:39
2,200 acres in size, 2,000 years old.
139
441000
4000
Powierzchnia 900 ha, wiek 2000 lat.
07:43
The largest organism on the planet is a mycelial mat, one cell wall thick.
140
445000
4000
Jest to grzybnia posiadająca jedną ścianę komórkową.
07:47
How is it that this organism can be so large,
141
449000
5000
Jakim cudem organizm może być tak wielki
07:52
and yet be one cell wall thick,
142
454000
2000
posiadając jedną ścianę komórkową
07:54
whereas we have five or six skin layers that protect us?
143
456000
2000
podczas gdy ludzie mają sześć warstw skóry?
07:56
The mycelium, in the right conditions, produces a mushroom --
144
458000
3000
W odpowiednich warunkach z grzybni wyrasta grzyb --
07:59
it bursts through with such ferocity that it can break asphalt.
145
461000
3000
przedziera się z tak gwałtownie, że rozbija asfalt.
08:02
We were involved with several experiments.
146
464000
3000
Wzięliśmy udział w kilku eksperymentach.
08:05
I'm going to show you six, if I can,
147
467000
2000
Pokażę wam 6 sposobów
08:07
solutions for helping to save the world.
148
469000
2000
mogących pomóc ocalić świat.
08:09
Battelle Laboratories and I joined up in Bellingham, Washington.
149
471000
3000
W Bellingham spotkałem się z Battelle Laboratories.
08:12
There were four piles saturated with diesel and other petroleum waste:
150
474000
4000
Były tam cztery nasypy nasycone odpadami ropy naftowej.
08:16
one was a control pile; one pile was treated with enzymes;
151
478000
4000
Jednego użyliśmy jako kontrolnego, na jeden podziałano enzymami
08:20
one pile was treated with bacteria;
152
482000
4000
jeden poddano działaniu bakterii
08:24
and our pile we inoculated with mushroom mycelium.
153
486000
2000
a nasz nasyp impregnowaliśmy grzybnią.
08:26
The mycelium absorbs the oil.
154
488000
3000
Grzybnia pochłania ropę.
08:29
The mycelium is producing enzymes --
155
491000
2000
Grzybnia produkuje enzymy -
08:31
peroxidases -- that break carbon-hydrogen bonds.
156
493000
3000
peroksydazy - niszczące wiązania węglowo-wodorowe.
08:34
These are the same bonds that hold hydrocarbons together.
157
496000
3000
Te same wiązania, które trzymają razem węglowodory.
08:37
So, the mycelium becomes saturated with the oil,
158
499000
3000
Grzybnia nasyca się ropą.
08:40
and then, when we returned six weeks later,
159
502000
3000
Po sześciu tygodniach
08:43
all the tarps were removed,
160
505000
2000
usunięto wszystkie plandeki
08:45
all the other piles were dead, dark and stinky.
161
507000
2000
nasypy były martwe, ciemne i śmierdzące.
08:47
We came back to our pile, it was covered
162
509000
2000
Wróciliśmy do naszego nasypu
08:49
with hundreds of pounds of oyster mushrooms,
163
511000
1000
pokryty był boczniakami ostrygowatymi
08:50
and the color changed to a light form.
164
512000
3000
a kolor zmienił się na jasny.
08:53
The enzymes remanufactured the hydrocarbons
165
515000
3000
Enzymy przetworzyły węglowodory
08:56
into carbohydrates -- fungal sugars.
166
518000
2000
na węglowodany - grzybowe cukry.
08:58
Some of these mushrooms are very happy mushrooms.
167
520000
2000
Niektóre z nich są niezwykle szczęśliwymi grzybami.
09:00
They're very large.
168
522000
2000
Są wielkie.
09:02
They're showing how much nutrition that they could've obtained.
169
524000
2000
Pokazują ile składników odżywczych otrzymały.
09:04
But something else happened, which was an epiphany in my life.
170
526000
4000
Ale zdarzyło się się coś więcej - moje święto .
09:08
They sporulated, the spores attract insects,
171
530000
2000
Grzyby rozsiały zarodniki, zarodniki przyciągnęły owady
09:10
the insects laid eggs, eggs became larvae.
172
532000
4000
owady złożyły jaja, z jaj powstały larwy.
09:14
Birds then came, bringing in seeds,
173
536000
2000
Xjawiły się ptaki, przynosząc nasiona
09:16
and our pile became an oasis of life.
174
538000
2000
i nasz nasyp stał się oazą życia.
09:18
Whereas the other three piles were dead, dark and stinky,
175
540000
4000
Pozostałe trzy nasypy były martwe, ciemne i śmierdzące
09:22
and the PAH's -- the aromatic hydrocarbons --
176
544000
3000
a liczba wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych -
09:25
went from 10,000 parts per million to less than 200 in eight weeks.
177
547000
4000
zmniejszyła się ze 10 000 na milion do 200 w 8 tygodni.
09:29
The last image we don't have.
178
551000
3000
Ostatniego zdjęcia nie mamy -
09:32
The entire pile was a green berm of life.
179
554000
2000
cały nasyp stał się zieloną stertą życia.
09:34
These are gateway species,
180
556000
2000
Grzyby to gatunki przejściowe
09:36
vanguard species that open the door for other biological communities.
181
558000
5000
otwierające drzwi innym biologicznym społecznościom.
09:41
So I invented burlap sacks, bunker spawn --
182
563000
4000
Wynalazłem worki z juty -- z odpadami --
09:45
and putting the mycelium -- using storm blown debris,
183
567000
3000
umieściłem w nich grzybnię - użyłem odpadków powstałych po burzy.
09:48
you can take these burlap sacks and put them downstream
184
570000
3000
Worki można ułożyć zgodnie z prądem rzeki
09:51
from a farm that's producing E. coli, or other wastes,
185
573000
3000
przy gospodarstwie rolnym produkującym E.coli lub inne odpady
09:54
or a factory with chemical toxins,
186
576000
2000
lub fabryce z chemicznymi toksynami
09:56
and it leads to habitat restoration.
187
578000
2000
co prowadzi do odrodzenia środowiska.
09:58
So, we set up a site in Mason County, Washington,
188
580000
3000
Wybraliśmy działkę w Mason County w stanie Waszyngton.
10:01
and we've seen a dramatic decrease in the amount of coliforms.
189
583000
3000
Widzieliśmy dramatyczny spadek liczby bakterii coli.
10:04
And I'll show you a graph here.
190
586000
3000
Pokażę wam wykres.
10:07
This is a logarithmic scale, 10 to the eighth power.
191
589000
2000
To wykres logarytmiczny, 10 do potęgi 8
10:09
There's more than a 100 million colonies per gram,
192
591000
3000
oznacza ponad 100 milionów kolonii na gram
10:12
and 10 to the third power is around 1,000.
193
594000
3000
a 10 do potęgi 3 to ok. 1000 kolonii.
10:15
In 48 hours to 72 hours, these three mushroom species
194
597000
4000
Od godziny 48 do 72 te 3 gatunki grzybów
10:19
reduced the amount of coliform bacteria 10,000 times.
195
601000
4000
zredukowały ilość bakterii coli 10 000 razy.
10:23
Think of the implications.
196
605000
2000
Pomyślcie o następstwach.
10:25
This is a space-conservative method that uses storm debris --
197
607000
4000
Ta metoda używająca odpadków po burzy oszczędza miejsce --
10:29
and we can guarantee that we will have storms every year.
198
611000
2000
a na pewno co roku będziemy mieć burze.
10:31
So, this one mushroom, in particular, has drawn our interest over time.
199
613000
5000
Jeden grzyb szczególnie nas zainteresował.
10:36
This is my wife Dusty,
200
618000
2000
To moja żona Dusty
10:38
with a mushroom called Fomitopsis officinalis -- Agarikon.
201
620000
2000
z grzybem Fomitopsis officinalis - pniarkiem lekarskim.
10:40
It's a mushroom exclusive to the old-growth forest
202
622000
3000
Występuje tylko w starych lasach.
10:43
that Dioscorides first described in 65 A.D.
203
625000
2000
Po raz pierwszy opisał je Dioskurydes w 65r. n.e.
10:45
as a treatment against consumption.
204
627000
2000
jako lekarstwo przeciwko gruźlicy.
10:47
This mushroom grows in Washington State, Oregon,
205
629000
3000
Ten grzyb rośnie w stanie Waszyngton, w Oregonie
10:50
northern California, British Columbia, now thought to be extinct in Europe.
206
632000
3000
Północnej Kalifornii, Kolumbii Brytyjskiej, w Europie jest uznany za wymarłego.
10:53
May not seem that large --
207
635000
2000
Może się nie wydawać taki duży -
10:55
let's get closer.
208
637000
2000
przybliżmy.
10:57
This is extremely rare fungus.
209
639000
2000
No niezwykle rzadki grzyb.
10:59
Our team -- and we have a team of experts that go out --
210
641000
3000
Nasza załoga - w jej skład wchodzą eksperci -
11:02
we went out 20 times in the old-growth forest last year.
211
644000
3000
udała się w tym roku 20 razy do starych lasów.
11:05
We found one sample to be able to get into culture.
212
647000
3000
Znaleźliśmy 1 próbkę z której zrobiliśmy hodowlę.
11:08
Preserving the genome of these fungi in the old-growth forest
213
650000
4000
Zachowanie genomu tego grzyba w starych lasach
11:12
I think is absolutely critical for human health.
214
654000
3000
jest niezwykle istotne dla ludzkiego zdrowia.
11:15
I've been involved with the U.S. Defense Department BioShield program.
215
657000
4000
Brałem udział w programie BioShield Departamentu Obrony USA.
11:19
We submitted over 300 samples of mushrooms that were boiled in hot water,
216
661000
3000
Wysłaliśmy ponad 300 próbek grzybów gotowanych w gorącej wodzie
11:22
and mycelium harvesting these extracellular metabolites.
217
664000
3000
i grzybnie zbierające te zewnątrzkomórkowe metabolity.
11:25
And a few years ago,
218
667000
3000
Parę lat temu
11:28
we received these results.
219
670000
2000
otrzymaliśmy wyniki.
11:31
We have three different strains of Agarikon mushrooms
220
673000
5000
Są trzy różne odmiany pniarka
11:36
that were highly active against poxviruses.
221
678000
2000
mające silne działanie przeciw wirusom ospy.
11:38
Dr. Earl Kern, who's a smallpox expert
222
680000
3000
Dr Earl Kern, ekspert zajmujący się ospą
11:41
of the U.S. Defense Department, states that any compounds
223
683000
2000
twierdzi, że jakiekolwiek związki chemiczne
11:43
that have a selectivity index of two or more are active.
224
685000
3000
o indeksie selektywności dwa lub powyżej są aktywne.
11:46
10 or greater are considered to be very active.
225
688000
2000
A 10 lub więcej - są bardzo aktywne.
11:48
Our mushroom strains were in the highly active range.
226
690000
4000
Nasze grzyby należały do bardzo aktywnych.
11:52
There's a vetted press release that you can read --
227
694000
3000
Możecie znaleźć informację prasową
11:55
it's vetted by DOD --
228
697000
2000
zweryfikowaną przez Departament Obrony
11:57
if you Google "Stamets" and "smallpox."
229
699000
2000
wpisując w Google "Stamets" i "smallpox".
11:59
Or you can go to NPR.org and listen to a live interview.
230
701000
3000
Na NPR.org możecie posłuchać wywiadu na żywo.
12:02
So, encouraged by this, naturally we went to flu viruses.
231
704000
5000
Podbudowani, przeszliśmy do wirusów grypy.
12:07
And so, for the first time, I am showing this.
232
709000
3000
To pokazuję po raz pierwszy.
12:10
We have three different strains of Agarikon mushrooms
233
712000
3000
Są różne odmiany pniarka
12:13
highly active against flu viruses.
234
715000
2000
działające silnie przeciwko wirusom grypy.
12:15
Here's the selectivity index numbers --
235
717000
2000
To indeksy selektywności -
12:17
against pox, you saw 10s and 20s -- now against flu viruses,
236
719000
3000
przeciwko ospie to było 10 i 20 -- przeciwko wirusom grypy
12:20
compared to the ribavirin controls,
237
722000
2000
w porównaniu z rybawiryną
12:22
we have an extraordinarily high activity.
238
724000
3000
mamy niesamowicie wysoką aktywność.
12:25
And we're using a natural extract
239
727000
2000
Używamy naturalnego wyciągu
12:27
within the same dosage window as a pure pharmaceutical.
240
729000
2000
w tej samej dawce, co czystego leku.
12:29
We tried it against flu A viruses -- H1N1, H3N2 --
241
731000
4000
Wypróbowaliśmy go na wirusach grypy typu A - H1N1, H3N2 -
12:33
as well as flu B viruses.
242
735000
2000
jak też wirusach typu B.
12:35
So then we tried a blend,
243
737000
2000
Następnie wypróbowaliśmy mieszaninę.
12:37
and in a blend combination we tried it against H5N1,
244
739000
4000
Przetestowaliśmy ją dla H5N1
12:41
and we got greater than 1,000 selectivity index.
245
743000
4000
i wartość indeksu selektywności przekroczyła 1000.
12:45
(Applause)
246
747000
1000
(Brawa)
12:46
I then think that we can make the argument
247
748000
5000
Myślę, że możemy potraktować
12:51
that we should save the old-growth forest
248
753000
2000
ochronę starych lasów
12:53
as a matter of national defense.
249
755000
4000
jako kwestię bezpieczeństwa narodowego.
12:57
(Applause)
250
759000
3000
(Brawa)
13:00
I became interested in entomopathogenic fungi --
251
762000
4000
Zainteresowałem się grzybami entomopatogenicznymi -
13:04
fungi that kill insects.
252
766000
2000
grzybami zabijającymi owady.
13:06
Our house was being destroyed by carpenter ants.
253
768000
2000
Nasz dom niszczyły mrówki Camponotus.
13:08
So, I went to the EPA homepage, and they were recommending studies
254
770000
3000
Wszedłem na stronę Agencji Ochrony Środowiska - zalecali wykonanie badań
13:11
with metarhizium species of a group of fungi
255
773000
3000
nad grzybami z grupy metarhizium
13:14
that kill carpenter ants, as well as termites.
256
776000
3000
które zabijają mrówki oraz termity.
13:17
I did something that nobody else had done.
257
779000
2000
Zrobiłem coś wyjątkowego.
13:19
I actually chased the mycelium, when it stopped producing spores.
258
781000
3000
Zaczekałem aż grzybnia przestanie produkować zarodniki.
13:22
These are spores -- this is in their spores.
259
784000
2000
To są zarodniki - to wnętrze ich zarodników.
13:24
I was able to morph the culture
260
786000
2000
Udało mi się zmodyfikować hodowlę
13:26
into a non-sporulating form.
261
788000
2000
do formy nie produkującej zarodników.
13:28
And so the industry has spent over 100 million dollars
262
790000
3000
Przemysł wydał ponad 100 milionów dolarów
13:31
specifically on bait stations to prevent termites from eating your house.
263
793000
4000
żeby twojego domu nie zjadły termity.
13:35
But the insects aren't stupid,
264
797000
2000
Ale owady nie są głupie
13:37
and they would avoid the spores when they came close,
265
799000
2000
i unikały zarodników, gdy te się zbliżały
13:39
and so I morphed the cultures into a non-sporulating form.
266
801000
3000
więc zmieniłem kultury na nie produkujące zarodników.
13:42
And I got my daughter's Barbie doll dish,
267
804000
2000
Od córki wziąłem talerzyk dla Barbie
13:44
I put it right where a bunch of carpenter ants
268
806000
2000
położyłem w miejscu, gdzie mrówki
13:46
were making debris fields, every day,
269
808000
2000
codziennie składały odpadki
13:48
in my house, and the ants were attracted to the mycelium,
270
810000
4000
i grzybnia przyciągała mrówki
13:52
because there's no spores.
271
814000
2000
bo nie było zarodników.
13:54
They gave it to the queen.
272
816000
1000
Dały ją królowej.
13:55
One week later, I had no sawdust piles whatsoever.
273
817000
3000
Tydzień później nie było żadnych trocin.
13:58
And then -- a delicate dance between dinner and death --
274
820000
6000
A później - cienka linia pomiędzy obiadem a śmiercią -
14:04
the mycelium is consumed by the ants,
275
826000
3000
mrówki skonsumowały grzybnie
14:07
they become mummified, and, boing, a mushroom pops out of their head.
276
829000
4000
zamieniły się w mumie i - uwaga - z głów wyskakuje im grzyb.
14:11
(Laughter)
277
833000
1000
(Śmiech)
14:12
Now after sporulation, the spores repel.
278
834000
4000
Po wysianiu zarodników działają one jak odstraszacz.
14:16
So, the house is no longer suitable for invasion.
279
838000
4000
Więc dom nie nadaje się już do inwazji.
14:20
So, you have a near-permanent solution for reinvasion of termites.
280
842000
4000
To niemal trwałe rozwiązanie problemu inwazji termitów.
14:24
And so my house came down, I received my first patent
281
846000
3000
Mój dom wyburzono, otrzymałem swój pierwszy patent
14:27
against carpenter ants, termites and fire ants.
282
849000
2000
przeciwko mrówkom Camponotus, termitom i mrówkom ognistym.
14:29
Then we tried extracts, and lo and behold,
283
851000
3000
Później próbowaliśmy wyciągów
14:32
we can steer insects to different directions.
284
854000
2000
teraz potrafimy prowadzić owady do różnych miejsc.
14:34
This has huge implications.
285
856000
2000
To ma wielkie konsekwencje.
14:36
I then received my second patent -- and this is a big one.
286
858000
2000
Wtedy otrzymałem drugi patent - wielki patent.
14:38
It's been called an Alexander Graham Bell patent.
287
860000
2000
Nazwany patentem Aleksandra Grahama Bella -
14:40
It covers over 200,000 species.
288
862000
2000
obejmuje 200 000 gatunków.
14:42
This is the most disruptive technology --
289
864000
2000
To najbardziej destrukcyjna technologia
14:44
I've been told by executives of the pesticide industry --
290
866000
3000
jaką kierownicy przemysłu owadobójczego
14:47
that they have ever witnessed.
291
869000
2000
kiedykolwiek widzieli.
14:49
This could totally revamp the pesticide industries throughout the world.
292
871000
3000
To może zmienić przemysł owadobójczy na całym świecie.
14:52
You could fly 100 Ph.D. students under the umbrella of this concept,
293
874000
4000
Można by było zrobić na tym 100 doktoratów
14:56
because my supposition is that entomopathogenic fungi,
294
878000
3000
bo moja teza jest taka, że grzyby entomopatogeniczne
14:59
prior to sporulation, attract the very insects
295
881000
2000
przed wysiewem zarodników przyciągają te same owady
15:01
that are otherwise repelled by those spores.
296
883000
3000
które odstraszane są przez zarodniki.
15:04
And so I came up with a Life Box, because I needed a delivery system.
297
886000
4000
Stworzyłem Life Box, bo potrzebowałem systemu transportowego.
15:08
The Life Box -- you're gonna be getting a DVD of the TED conference --
298
890000
4000
Life Box - dostaniecie DVD z konferencji TED -
15:12
you add soil, you add water,
299
894000
2000
dodajecie glebę, dodajecie wody
15:14
you have mycorrhizal and endophytic fungi as well as spores,
300
896000
5000
macie grzyby mikoryzowe i grzyby endofityczne
15:19
like of the Agarikon mushroom.
301
901000
2000
oraz zarodniki np. pniarka.
15:21
The seeds then are mothered by this mycelium.
302
903000
3000
Zarodnikom matkuje grzybnia.
15:24
And then you put tree seeds in here,
303
906000
3000
Wkładacie tam nasiona drzewa
15:27
and then you end up growing -- potentially --
304
909000
3000
i - potencjalnie kończycie wyhodowawszy
15:30
an old-growth forest from a cardboard box.
305
912000
2000
stary las z kartonu.
15:32
I want to reinvent the delivery system,
306
914000
3000
Chcę na nowo wynaleźć sposób dostarczania
15:35
and the use of cardboard around the world,
307
917000
2000
i użycie kartonu na całym świecie
15:37
so they become ecological footprints.
308
919000
2000
by stały się ekologicznymi odciskami.
15:39
If there's a YouTube-like site that you could put up,
309
921000
3000
Jeśli moglibyście założyć stronę typu YouTube,
15:42
you could make it interactive, zip code specific --
310
924000
2000
moglibyście uczynić ją interaktywną i zlokalizować
15:44
where people could join together,
311
926000
2000
stronę gdzie ludzie mogliby się łączyć
15:46
and through satellite imaging systems,
312
928000
2000
i przez systemy obrazowania satelitarnego
15:48
through Virtual Earth or Google Earth,
313
930000
2000
przez Virtual Earth albo Google Earth
15:50
you could confirm carbon credits are being sequestered
314
932000
2000
moglibyście zatwierdzać izolowanie węgla
15:52
by the trees that are coming through Life Boxes.
315
934000
3000
przez drzewa, które wywodzą się z Life Box-ów.
15:55
You could take a cardboard box delivering shoes,
316
937000
3000
Możecie wziąć karton po butach
15:58
you could add water -- I developed this for the refugee community --
317
940000
4000
dodać wody - to wersja dla społeczności uchodźców -
16:02
corns, beans and squash and onions.
318
944000
2000
dodać kukurydzy, fasoli i dyni i cebuli.
16:04
I took several containers -- my wife said, if I could do this, anybody could --
319
946000
4000
Wziąłem kilka pojemników -- każdy może to zrobić --
16:08
and I ended up growing a seed garden.
320
950000
2000
i stworzyłem ogród nasion.
16:10
Then you harvest the seeds --
321
952000
2000
Potem zbiera się nasiona -
16:12
and thank you, Eric Rasmussen, for your help on this --
322
954000
4000
dziękuję Ericowi Rasmussenowi za pomoc w tej kwestii -
16:16
and then you're harvesting the seed garden.
323
958000
2000
i potem zbiera się nasiona.
16:18
Then you can harvest the kernels, and then you just need a few kernels.
324
960000
4000
Następnie pestki, potrzeba tylko paru pestek -
16:22
I add mycelium to it, and then I inoculate the corncobs.
325
964000
4000
dodaję do nich grzybnię i impregnuję kolby kukurydzy.
16:26
Now, three corncobs, no other grain --
326
968000
3000
Trzy kolby kukurydzy, żadnych innych nasion -
16:29
lots of mushrooms begin to form.
327
971000
2000
rozwija się wiele grzybów.
16:31
Too many withdrawals from the carbon bank,
328
973000
3000
Zbyt duża ilość znika z banku węglowego
16:34
and so this population will be shut down.
329
976000
2000
i populacja zamiera.
16:36
But watch what happens here.
330
978000
2000
Ale zobaczcie, co dzieje się tutaj.
16:40
The mushrooms then are harvested,
331
982000
2000
Zbieramy grzyby
16:42
but very importantly,
332
984000
4000
ale - co ważne
16:46
the mycelium has converted the cellulose into fungal sugars.
333
988000
3000
grzybnia zmieniła celulozę w grzybowe cukry.
16:49
And so I thought, how could we address the energy crisis in this country?
334
991000
5000
Pomyślałem, jak możemy odpowiedzieć na kryzys energetyczny?
16:56
And we came up with Econol.
335
998000
3000
Wymyśliliśmy Econol --
16:59
Generating ethanol from cellulose using mycelium as an intermediary --
336
1001000
5000
produkcję etanolu z celulozy przy użyciu grzybni jako pośrednika -
17:04
and you gain all the benefits that I've described to you already.
337
1006000
3000
i zyskujecie wszystkie korzyści, które już wam opisałem.
17:07
But to go from cellulose to ethanol is ecologically unintelligent,
338
1009000
5000
Ale przemiana celulozy w etanol nie jest ekologiczna
17:12
and I think that we need to be econologically intelligent
339
1014000
4000
a musimy być świadomi ekologicznie
17:16
about the generation of fuels.
340
1018000
2000
jeśli chodzi o produkcję paliw.
17:18
So, we build the carbon banks on the planet, renew the soils.
341
1020000
3000
Budujemy banki węgla na planecie, odnawiamy gleby -
17:21
These are a species that we need to join with.
342
1023000
3000
grzyby to gatunek, z którym musimy się połączyć.
17:24
I think engaging mycelium can help save the world.
343
1026000
5000
Użycie grzybni może ocalić świat.
17:29
Thank you very much.
344
1031000
2000
Dziękuję bardzo.
17:31
(Applause)
345
1033000
2000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Paul Stamets - MycologistPaul Stamets believes that mushrooms can save our lives, restore our ecosystems and transform other worlds.
Why you should listen
Entrepreneurial mycologist Paul Stamets seeks to rescue the study of mushrooms from forest gourmets and psychedelic warlords. The focus of Stamets' research is the Northwest's native fungal genome, mycelium, but along the way he has filed 22 patents for mushroom-related technologies, including pesticidal fungi that trick insects into eating them, and mushrooms that can break down the neurotoxins used in nerve gas.
There are cosmic implications as well. Stamets believes we could terraform other worlds in our galaxy by sowing a mix of fungal spores and other seeds to create an ecological footprint on a new planet.
Paul Stamets | Speaker | TED.com