EG 2008
Mike Rowe: Learning from dirty jobs
Mike Rowe celebruje pracę. Każdą.
Filmed:
Readability: 3.1
8,719,644 views
Mike Rowe, prowadzący program "Brudna robota", opowiada wciągające (i przerażające) historie o pracy, z życia wzięte. Posłuchajmy o jego spostrzeżeniach, o obserwacji ciężkiej pracy i jak, bezpodstawnie, straciła ostatnio na znaczeniu w oczach społeczeństwa.
Mike Rowe - TV host
Mike Rowe is the host of "Dirty Jobs" -- an incredibly entertaining and heartfelt tribute to hard labor. Full bio
Mike Rowe is the host of "Dirty Jobs" -- an incredibly entertaining and heartfelt tribute to hard labor. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
The "Dirty Jobs" crew and I were called
0
0
3000
Wezwano mnie i ekipę "Brudnej roboty"
00:19
to a little town in Colorado, called Craig.
1
3000
3000
do miasteczka Craig, w Kolorado.
00:22
It's only a couple dozen square miles. It's in the Rockies.
2
6000
2000
parę hektarów na krzyż, w Górach Skalistych.
00:24
And the job in question was sheep rancher.
3
8000
3000
Chodziło o pracę hodowcy owiec.
00:27
My role on the show, for those of you who haven't seen it -- it's pretty simple.
4
11000
4000
Moja rola w programie jest bardzo prosta.
00:31
I'm an apprentice, and I work with the people who actually do the jobs in question.
5
15000
4000
Jestem uczniem i pracuję z ludźmi danej profesji.
00:35
And my responsibilities are to simply try and keep up
6
19000
3000
Staram się nadążyć,
00:38
and give an honest account of what it's like to be these people,
7
22000
3000
a potem przedstawić wierny opis
00:41
for one day in their life.
8
25000
2000
jednego dnia ich życia.
00:43
The job in question: herding sheep. Great.
9
27000
3000
Hodowla owiec. Świetnie.
00:46
We go to Craig and we check in to a hotel
10
30000
4000
Jedziemy do Craig i meldujemy się w hotelu.
00:50
and I realize the next day that castration
11
34000
3000
Dowiaduję się następnego dnia,
00:53
is going to be an absolute part of this work.
12
37000
2000
że muszę wziąć udział w kastracji.
00:55
So, normally, I never do any research at all.
13
39000
4000
Zwykle nie zbieram informacji przed programem.
00:59
But, this is a touchy subject, and I work for the Discovery Channel,
14
43000
3000
To jednak drażliwy temat, pracuję dla Discovery Channel,
01:02
and we want to portray accurately whatever it is we do,
15
46000
5000
a chcemy wiernie przedstawić wydarzenia,
01:07
and we certainly want to do it with a lot of respect for the animals.
16
51000
5000
traktując zwierzęta z szacunkiem.
01:12
So I called the Humane Society
17
56000
2000
Zadzwoniłem do Humane Society.
01:14
and I say, "Look, I'm going to be castrating some lambs,
18
58000
2000
"Mam kastrować jagnięta.
01:16
Can you tell me the deal?"
19
60000
2000
Możecie mi coś o tym powiedzieć?"
01:18
And they're like, "Yeah, it's pretty straightforward."
20
62000
2000
Odparli: "To całkiem proste."
01:20
They use a band -- basically a rubber band, like this, only a little smaller.
21
64000
6000
Używa się gumki, trochę mniejszej niż ta.
01:26
This one was actually around the playing cards I got yesterday,
22
70000
4000
Tę mam z talii kart, którą wczoraj dostałem,
01:30
but it had a certain familiarity to it.
23
74000
3000
ale jest podobna.
01:33
And I said, "Well, what exactly is the process?"
24
77000
3000
Pytam: "Jak to dokładnie wygląda?"
01:36
And they said, "The band is applied to the tail, tightly.
25
80000
3000
Mówią: "Gumką zaciskamy ogon.
01:39
And then another band is applied to the scrotum, tightly.
26
83000
4000
Drugą gumką ściska się worek mosznowy.
01:43
Blood flow is slowly retarded;
27
87000
2000
Krew krąży coraz wolniej,
01:45
a week later the parts in question fall off.
28
89000
2000
a po tygodniu organ odpada."
01:47
"Great -- got it."
29
91000
2000
"Świetnie! Kapuję!"
01:49
OK, I call the SPCA to confirm this -- they confirm it.
30
93000
3000
Zadzwoniłem też do TOZu, potwierdzili.
01:52
I also call PETA, just for fun, and they don't like it -- but they confirm it.
31
96000
3000
Zadzwoniłem i do PETA, dla zabawy. Niechętnie, ale potwierdzili.
01:55
OK, that's basically how you do it.
32
99000
2000
Czyli tak się to robi.
01:57
So the next day I go out.
33
101000
2000
Natępnego dnia wychodzę.
01:59
And I'm given a horse and we go get the lambs
34
103000
2000
Dostaję konia i jedziemy po jagnięta.
02:01
and we take them to a pen that we built,
35
105000
2000
Zapędzamy je do zagrody
02:03
and we go about the business of animal husbandry.
36
107000
4000
i zabieramy się do rzeczy.
02:07
Melanie is the wife of Albert.
37
111000
2000
Melanie to żona Alberta.
02:09
Albert is the shepherd in question.
38
113000
2000
Albert to rzeczony pasterz.
02:11
Melanie picks up the lamb -- two hands --
39
115000
2000
Melanie podnosi jagnię,
02:13
one hand on both legs on the right, likewise on the left.
40
117000
2000
w jednej ręce trzyma lewe nogi, w drugiej - prawe.
02:15
Lamb goes on the post, she opens it up.
41
119000
2000
Kładzie jagnię na słupku, rozwiera mu nogi.
02:17
Alright. Great.
42
121000
2000
No dobra.
02:19
Albert goes in, I follow Albert, the crew is around.
43
123000
2000
Przychodzi Albert. Ja i ekipa za nim.
02:21
I always watch the process done the first time before I try it.
44
125000
4000
Zawsze przyglądam się zanim coś zrobię,
02:25
Being an apprentice, you know, you do that.
45
129000
2000
jak przystało na czeladnika.
02:27
Albert reaches in his pocket to pull out, you know, this black rubber band
46
131000
4000
Albert sięga do kieszeni po gumkę,
02:31
but what comes out instead is a knife.
47
135000
2000
ale wyciąga nóż.
02:34
And I'm like that's not rubber at all, you know.
48
138000
3000
Rany, to wcale nie gumka!
02:37
And he kind of flicked it open in a way that caught the sun
49
141000
4000
Otworzył nóż. W ostrzu odbiło się słońce
02:41
that was just coming over the Rockies, it was very --
50
145000
3000
wschodzące nad Górami Skalistymi.
02:45
it was, it was impressive.
51
149000
3000
Robi wrażenie.
02:48
In the space of about two seconds, Albert had the knife
52
152000
3000
W dwie sekundy Albert przykłada nóż
02:51
between the cartilage of the tail, right next to the butt of the lamb,
53
155000
5000
do chrząstki ogona jagnięcia, obok odbytu,
02:56
and very quickly the tail was gone and in the bucket that I was holding.
54
160000
3000
i odcięty ogon ląduje w wiadrze, które trzymam.
02:59
A second later, with a big thumb and a well calloused forefinger,
55
163000
4000
Kciukiem i zrogowaciałym palcem wskazującym
03:03
he had the scrotum firmly in his grasp.
56
167000
4000
złapał mocno za mosznę
03:07
And he pulled it toward him, like so,
57
171000
2000
i pociągnął do siebie,
03:09
and he took the knife and he put it on the tip.
58
173000
2000
wziął nóż i przyłożył do koniuszka.
03:11
Now you think you know what's coming, Michael -- you don't, OK?
59
175000
4000
Wiecie co teraz nastąpi, co? Otóż nie.
03:15
He snips it, throws the tip over his shoulder,
60
179000
3000
Nacina, wyrzuca skrawek przez ramię,
03:18
and then grabs the scrotum and pushes it upward,
61
182000
2000
łapie mosznę i wypycha w górę.
03:20
and then his head dips down, obscuring my view,
62
184000
4000
Opuszcza głowę, zasłaniając mi widok,
03:24
but what I hear is a slurping sound,
63
188000
2000
ale słyszę siorbanie
03:26
and a noise that sounds like Velcro being yanked off a sticky wall
64
190000
4000
i dźwięk, jak odrywanie rzepa od lepkiej ściany,
03:30
and I am not even kidding.
65
194000
2000
Wcale nie żartuję.
03:32
Can we roll the video?
66
196000
2000
Możemy włączyć film?
03:34
No I'm kidding -- we don't --
67
198000
2000
Żartuję, nie będziemy...
03:36
(Laughter)
68
200000
2000
(Śmiech)
03:38
I thought it best to talk in pictures.
69
202000
2000
Lepiej obrazowo opowiadać.
03:40
So, I do something now I've never ever done on a "Dirty Jobs" shoot, ever.
70
204000
5000
Po raz pierwszy w historii "Brudnej roboty"
03:45
I say, "Time out. Stop."
71
209000
2000
zawołałem "Kamera stop".
03:47
You guys know the show, we use take one, we don't do take two.
72
211000
3000
Znacie ten program. Kręcimy raz i wystarczy.
03:50
There's no writing, there's no scripting, there's no nonsense.
73
214000
3000
Nie ma scenariusza, dialogów i głupot.
03:53
We don't fool around, we don't rehearse --
74
217000
2000
Nie błaznujemy, nie robimy prób,
03:55
we shoot what we get!
75
219000
2000
kręcimy tak, jak jest.
03:57
I said, "Stop. This is nuts."
76
221000
2000
Powiedziałem: "Stop. Bez jaj."
03:59
I mean, you know.
77
223000
2000
To znaczy...
04:01
(Laughter)
78
225000
1000
(Śmiech)
04:02
"This is crazy.
79
226000
1000
To szaleństwo.
04:03
We can't do this."
80
227000
2000
Nie możemy tego zrobić.
04:05
And Albert's like, "What?"
81
229000
2000
Albert pyta: "Co?"
04:07
And I'm like, "I don't know what just happened,
82
231000
2000
Ja na to: "Nie wiem, co tu się dzieje,
04:09
but there are testicles in this bucket and that's not how we do it."
83
233000
3000
ale w wiadrze są jądra, a tak się nie robi".
04:12
And he said "Well, that's how we do it."
84
236000
2000
A on: "U nas tak się to robi."
04:14
And I said, "Why would you do it this way?"
85
238000
2000
"Ale dlaczego?"
04:16
And before I even let him explain,
86
240000
2000
Nie dałem mu nawet dojść do słowa.
04:18
I said, "I want to do it the right way, with the rubber bands."
87
242000
2000
"Chcę to zrobić jak należy, z gumkami".
04:20
And he says, "Like the Humane Society?"
88
244000
2000
A on: "Jak Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami?".
04:22
And I said, "Yes, like the Humane Society.
89
246000
2000
"Tak, tak jak TOZ.
04:24
Let's do something that doesn't make the lamb squeal and bleed --
90
248000
3000
Żeby jagnię nie beczało i nie krwawiło.
04:27
we're on in five continents, dude.
91
251000
2000
Nasz program leci na 5 kontynentach,
04:29
We're on twice a day on the Discovery Channel -- we can't do this."
92
253000
2000
w Discovery Channel - nie możemy tak".
04:31
He says, "OK."
93
255000
2000
On na to: "OK."
04:33
He goes to his box and he pulls out a bag of these little rubber bands.
94
257000
3000
Wyciągnął ze skrzyni torbę małych gumek.
04:36
Melanie picks up another lamb, puts it on the post,
95
260000
3000
Melanie przyniosła następne jagnię,
04:39
band goes on the tail, band goes on the scrotum.
96
263000
3000
jedna gumka na ogon, druga na mosznę.
04:42
Lamb goes on the ground, lamb takes two steps, falls down,
97
266000
3000
Jagnię staje na ziemi, robi dwa kroki, pada,
04:45
gets up, shakes a little,
98
269000
3000
wstaje, trzęsie się trochę,
04:48
takes another couple steps, falls down.
99
272000
2000
znów robi parę kroków, pada.
04:50
I'm like, this is not a good sign for this lamb, at all.
100
274000
4000
Myślę sobie, coś z nim niedobrze.
04:54
Gets up, walks to the corner, it's quivering,
101
278000
3000
Jagnię wstaje, idzie do kąta, drży,
04:57
and it lies down and it's in obvious distress.
102
281000
3000
kładzie się, wyraźnie cierpi.
05:00
And I'm looking at the lamb and I say, "Albert, how long?
103
284000
4000
Pytam Alberta: "Jak długo tak?
05:04
When does he get up?"
104
288000
2000
Kiedy wstanie?"
05:06
He's like, "A day."
105
290000
2000
A on: "Jakiś dzień".
05:08
I said, "A day! How long does it take them to fall off?"
106
292000
2000
"Cały dzień! A za ile odpadną?"
05:10
"A week."
107
294000
2000
"Za tydzień"
05:12
Meanwhile, the lamb that he had just did his little procedure on
108
296000
4000
Tymczasem pierwsze jagnię, po zabiegu,
05:16
is, you know, he's just prancing around, bleeding stopped.
109
300000
4000
już skacze dookoła, krwawienie ustało.
05:20
He's, you know, nibbling on some grass, frolicking.
110
304000
4000
Skubie sobie trawę, figluje.
05:24
And I was just so blown away
111
308000
2000
Uderzyło mnie,
05:26
at how wrong I was, in that second.
112
310000
4000
jak bardzo się myliłem.
05:30
And I was reminded how utterly wrong I am, so much of the time.
113
314000
5000
Jak często kompletnie się mylę.
05:35
(Laughter)
114
319000
1000
(Śmiech)
05:36
And I was especially reminded of what an ridiculously short straw I had that day
115
320000
5000
Zrozumiałem też, że mam pecha,
05:41
because now I had to do what Albert had just done,
116
325000
2000
bo teraz muszę zrobić to, co Albert,
05:43
and there are like 100 of these lambs in the pen,
117
327000
3000
a w zagrodzie stoi ze 100 jagniąt.
05:46
and suddenly this whole thing's starting to feel like a German porno,
118
330000
4000
Nagle wszystko zaczęło przypominać
05:50
and I'm like ... (Laughter)
119
334000
3000
niemieckiego pornosa.
05:54
Melanie picks up the lamb,
120
338000
2000
Melanie podnosi jagnię,
05:56
puts it on the post, opens it up.
121
340000
2000
kładzie, rozwiera mu nogi.
05:58
Albert hands me the knife.
122
342000
2000
Albert wręcza mi nóż.
06:00
I go in, tail comes off.
123
344000
2000
Nacinam, odpada ogon.
06:02
I go in, I grab the scrotum, tip comes off.
124
346000
2000
Wchodzę, łapię mosznę, odpada koniuszek.
06:04
Albert instructs, "Push it way up there."
125
348000
2000
Albert instruuje: "Wypchnij tutaj".
06:06
I do.
126
350000
1000
Wypycham.
06:07
"Push it further."
127
351000
2000
"Wypchnij więcej".
06:09
I do.
128
353000
1000
Wypycham więcej.
06:10
The testicles emerge -- they look like thumbs, coming right at you --
129
354000
3000
Jądra, jak dwa kciuki wyjeżdzają wprost na mnie.
06:13
and he says, "Bite 'em.
130
357000
2000
A on mówi: "Gryź.
06:15
Just bite 'em off."
131
359000
2000
Po prostu je odgryź."
06:17
And I heard him, I heard all the words.
132
361000
3000
Słyszę jego głos, wszystkie słowa.
06:20
(Laughter)
133
364000
4000
(Śmiech)
06:24
Like, how did -- how did I get here?
134
368000
2000
Skąd ja się tu wziąłem?
06:26
How did -- you know -- I mean --
135
370000
2000
Jakim cudem tu jestem?
06:28
how did I get here?
136
372000
2000
Jakim cudem tu jestem?
06:30
(Laughter)
137
374000
1000
(Śmiech)
06:31
It's just -- it's one of those moments where the brain goes off on it's own:
138
375000
5000
W takich chwilach mózg się sam resetuje.
06:36
and suddenly, I'm standing there, in the Rockies,
139
380000
3000
Nagle stoję, w Górach Skalistych,
06:39
and all I can think of is the Aristotelian definition of a tragedy.
140
383000
4000
a myślę tylko o definicji tragedii wg Arystotelesa.
06:43
You know, Aristotle says a tragedy
141
387000
3000
Wg Arystotelesa tragedia to moment, w którym
06:46
is that moment when the hero comes face to face with his true identity.
142
390000
5000
bohater staje twarzą w twarz ze swą tożsamością.
06:51
(Laughter)
143
395000
1000
(Śmiech)
06:52
And I'm like, "What is this jacked-up metaphor?
144
396000
2000
Myślę: "Co to za nadęta metafora?
06:54
I don't like what I'm thinking right now."
145
398000
2000
Nie podoba mi się ta myśl"
06:56
And I can't get this thought out of my head,
146
400000
2000
Ale nie mogę się pozbyć ani tej myśli,
06:58
and I can't get that vision out of my sight,
147
402000
3000
ani widoku sprzed oczu,
07:01
so I did what I had to do.
148
405000
2000
więc robię, co należy.
07:03
I went in and I took them.
149
407000
2000
Wziąłem je i chwyciłem.
07:05
I took them like this,
150
409000
2000
O tak.
07:07
and I yanked my face back.
151
411000
2000
I szarpnąłem głową do tyłu.
07:09
And I'm standing there
152
413000
2000
No i stoję tak,
07:11
with two testicles on my chin.
153
415000
2000
z dwoma jądrami na brodzie.
07:13
(Laughter)
154
417000
2000
(Śmiech)
07:15
And now I can't get -- I can't shake the metaphor.
155
419000
3000
Nie mogę pozbyć się tej metafory.
07:18
OK, I'm still in "Poetics," in Aristotle,
156
422000
3000
Wciąż tkwię w Arystotelesie.
07:21
and I'm thinking -- out of nowhere, two terms come crashing into my head
157
425000
3000
Znikąd dopadły mnie 2 określenia,
07:24
that I haven't heard since my classics professor in college drilled them there.
158
428000
5000
wbite mi do głowy w college'u.
07:29
And they are anagnorisis and peripeteia.
159
433000
2000
Anagnorisis i peripeteia.
07:31
Anagnorisis and peripeteia.
160
435000
2000
Anagnorisis i peripeteia.
07:33
Anagnorisis is the Greek word for discovery.
161
437000
5000
Anagnorisis znaczy po grecku 'odkrycie',
07:38
Literally, the transition from ignorance to knowledge is anagnorisis.
162
442000
6000
przejście od ignorancji do wiedzy, czyli to,
07:44
It's what our network does;
163
448000
2000
czym zajmuje się nasza stacja.
07:46
it's what "Dirty Jobs" is.
164
450000
2000
Na tym polega "Brudna robota".
07:48
And I'm up to my neck in anagnorises every single day.
165
452000
3000
Co dzień po szyję tkwię w anagnorisach.
07:51
Great.
166
455000
1000
Świetnie.
07:52
The other word, peripeteia,
167
456000
3000
Drugie słowo, peripeteia,
07:55
that's the moment in the great tragedies, you know --
168
459000
5000
to moment w wielkich tragediach
08:00
Euripides and Sophocles --
169
464000
3000
Eurypidesa i Sofoklesa.
08:03
the moment where Oedipus has his moment,
170
467000
3000
Moment, w którym Edyp
08:06
where he suddenly realizes that hot chick
171
470000
3000
zdaje sobie sprawę, że odlotowa laska
08:09
he's been sleeping with and having babies with is his mother. OK.
172
473000
3000
z którą sypia i ma dzieci, to jego matka.
08:12
That's peripety
173
476000
2000
To jest perypetia
08:14
or peripeteia.
174
478000
2000
lub peripeteia.
08:16
And this metaphor in my head --
175
480000
2000
Z myślą o tej metaforze
08:18
I got anagnorisis and peripetia on my chin.
176
482000
2000
mam na brodzie anagnorisis i peripetię.
08:20
(Laughter)
177
484000
2000
(Śmiech)
08:22
I got to tell you, it's such a great device though.
178
486000
3000
To jest świetne narzędzie.
08:25
When you start to look for peripetia,
179
489000
2000
Kiedy zaczynasz szukać perypetii,
08:27
you find it everywhere.
180
491000
2000
znajdujesz ją wszędzie.
08:29
I mean, Bruce Willis in "The Sixth Sense," right?
181
493000
4000
Weźmy Bruce'a Willisa w "Szóstym zmyśle".
08:33
Spends the whole movie trying to help the little kid who sees dead people,
182
497000
3000
Cały film pomaga chłopcu widzącemu umarłych,
08:36
and then, boom -- "Oh, I'm dead" -- peripetia.
183
500000
2000
i nagle, bum, a, to ja umarłem. Perypetia.
08:38
You know?
184
502000
2000
Wiecie, o czym mówię?
08:40
It's crushing when the audience sees it the right way.
185
504000
2000
Kiedy widz to pojmuje, odczuwa wstrząs.
08:42
Neo in "The Matrix," you know?
186
506000
3000
Neo w "Matrixie".
08:45
"Oh, I'm living in a computer program" -- that's weird.
187
509000
3000
Ojej, żyję w programie komputerowym. Dziwne.
08:48
These discoveries that lead to sudden realizations;
188
512000
3000
Te odkrycia wiodą do nagłych olśnień.
08:51
and I've been having them, over 200 dirty jobs, I have them all the time,
189
515000
5000
Olśniewało mnie w ponad 200 brudnych robotach,
08:56
but that one -- that one drilled something home in a way that I just wasn't prepared for.
190
520000
5000
ale ta poruszyła mnie w niezwykły sposób.
09:01
And, as I stood there,
191
525000
3000
Stałem tam,
09:04
looking at the happy lamb that I had just defiled --
192
528000
5000
patrząc na wesołe jagnię, które właśnie zbrukałem.
09:09
but it looked OK.
193
533000
2000
Wyglądało w porządku.
09:11
Looking at that poor other little thing that I'd done it the right way on,
194
535000
3000
Patrzyłem na drugiego biedaka, którego kazałem potraktować poprawnie.
09:14
and I just was struck by
195
538000
3000
Uderzyło mnie,
09:17
if I'm wrong about that
196
541000
4000
że skoro nie miałem racji w tej sprawie,
09:21
and if I'm wrong so often, in a literal way,
197
545000
3000
i tak często nie mam racji,
09:24
what other peripatetic misconceptions might I be able to comment upon?
198
548000
5000
może mógłbym objaśniać i inne perypatetyczne nieporozumienia?
09:29
Because, look, I'm not a social anthropologist
199
553000
2000
Nie jestem socjo-antropologiem,
09:31
but I have a friend who is.
200
555000
2000
ale mam kolegę, który jest.
09:33
And I talk to him.
201
557000
2000
Rozmawiam z nim.
09:35
(Laughter)
202
559000
1000
(Śmiech)
09:36
And he says, "Hey Mike.
203
560000
2000
Powiedział mi
09:38
Look, I don't know if your brain is interested in this sort of thing or not,
204
562000
4000
Nie wiem, czy cię to intelektualnie zainteresuje,
09:42
but do you realize you've shot in every state?
205
566000
2000
ale wiesz, że kręciłeś we wszystkich stanach?
09:44
You've worked in mining, you've worked in fishing,
206
568000
3000
Pracowałeś w kopalni, w rybołówstwie,
09:47
you've worked in steel, you've worked in every major industry.
207
571000
4000
w stalowni, w każdym większym przemyśle.
09:51
You've had your back shoulder to shoulder with these guys
208
575000
4000
Pracowałeś ramię w ramię z facetami,
09:55
that our politicians are desperate to relate to every four years, right?"
209
579000
3000
o których zjednaniu politycy marzą co 4 lata.
09:58
I can still see Hillary doing the shots of rye,
210
582000
2000
Pamiętam, jak Hillary strzelała lufki żytniówki
10:00
dribbling down her chin, with the steel workers.
211
584000
2000
z pracownikami stalowni.
10:02
I mean, these are the people that I work with every single day.
212
586000
4000
Pracuję z takimi ludźmi codziennie.
10:06
"And if you have something to say about their thoughts, collectively,
213
590000
4000
Jeśli chcesz przekazać, co myślą, jako grupa,
10:10
it might be time to think about it.
214
594000
2000
warto nad tym pomyśleć.
10:12
Because, dude, you know, four years."
215
596000
4000
Bo wiesz, cztery lata.
10:16
You know, that's in my head, testicles are on my chin,
216
600000
4000
To mi chodzi po głowie, jądra na brodzie,
10:20
thoughts are bouncing around.
217
604000
2000
myśli się kłębią.
10:22
And, after that shoot, Dirty Jobs really didn't change,
218
606000
5000
To ujęcie nie zmieniło "Brudnej roboty" jako programu,
10:28
in terms of what the show is,
219
612000
1000
To ujęcie nie zmieniło "Brudnej roboty" jako programu,
10:29
but it changed for me, personally.
220
613000
2000
ale zmieniło mnie jako czlowieka.
10:31
And now, when I talk about the show,
221
615000
2000
Teraz, kiedy opowiadam o programie,
10:33
I no longer just tell the story you heard and 190 like it.
222
617000
5000
nie sypię już tylko historyjkami, jakich wiele.
10:38
I do, but I also start to talk about some of the other things I got wrong,
223
622000
5000
Mówię też o innych swoich pomyłkach,
10:43
some of the other notions of work
224
627000
2000
błędnych założeniach,
10:45
that I've just been assuming are sacrosanct,
225
629000
4000
które brałem za pewnik,
10:49
and they're not.
226
633000
2000
choć wcale takie nie są.
10:51
People with dirty jobs are happier than you think.
227
635000
3000
Ludzie od brudnej roboty są szczęśliwsi, niż sądzimy
10:54
As a group, they're the happiest people I know.
228
638000
2000
Nie ma od nich szczęśliwszej grupy.
10:56
And I don't want to start whistling "Look for the Union Label,"
229
640000
3000
Nie mówię tu o związkach zawodowych
10:59
and all that happy worker crap.
230
643000
2000
i bzdurach o szczęśliwych robotnikach.
11:01
I'm just telling you that these are balanced people who do unthinkable work.
231
645000
3000
Mówię tylko, że ci ludzie wykonują nieprawdopodobną robotę.
11:04
Roadkill picker-uppers whistle while they work. I swear to God --
232
648000
3000
Pogwizdują zbierając z asfaltu rozjechane zwierzaki, przysięgam!
11:07
I did it with them.
233
651000
2000
Sam to z nimi robiłem.
11:09
They've got this amazing sort of symmetry to their life.
234
653000
4000
Ich życie jest zdumiewająco symetryczne,
11:13
And I see it over and over and over again.
235
657000
3000
co potwierdzam raz za razem.
11:16
So I started to wonder what would happen
236
660000
2000
Co by się stało,
11:19
if we challenged some of these sacred cows.
237
663000
2000
gdyby rzucić wyzwanie świętym krowom?
11:21
Follow your passion --
238
665000
2000
"Idź za swoją pasją."
11:23
we've been talking about it here for the last 36 hours.
239
667000
3000
Mówimy tu o tym od 36 godzin.
11:26
Follow your passion -- what could possibly be wrong with that?
240
670000
3000
"Idź za swoją pasją" - cóż w tym złego?
11:29
Probably the worst advice I ever got.
241
673000
2000
Ano, to najgorsza rada, jaką w życiu dostałem.
11:31
(Laughter)
242
675000
1000
(Śmiech)
11:32
You know, follow your dreams and go broke, right?
243
676000
3000
Spełniaj swe marzenia i zbankrutuj.
11:35
I mean, that's all I heard growing up.
244
679000
2000
To słyszałem dorastając.
11:37
I didn't know what to do with my life,
245
681000
2000
Nie wiedziałem, co z sobą robić w życiu,
11:39
but I was told if you follow your passion, it's going to work out.
246
683000
2000
ale wmawiano mi, że idąc za pasją, dam sobie radę.
11:41
I can give you 30 examples, right now --
247
685000
2000
Podam wam ze 30 przykładów.
11:43
Bob Combs, the pig farmer in Las Vegas
248
687000
3000
Bob Combs, hodowca świń z Las Vegas
11:46
who collects the uneaten scraps of food from the casinos
249
690000
2000
zbiera resztki jedzenia z kasyn
11:48
and feeds them them to his swine.
250
692000
2000
i daje to świniom.
11:50
Why? Because there's so much protein in the stuff we don't eat
251
694000
2000
Dlaczego? Bo w resztkach jest tyle protein,
11:52
his pigs grow at twice the normal speed,
252
696000
2000
że świnie rosną mu 2 razy szybciej niż zwykle
11:54
and he is one rich pig farmer,
253
698000
2000
a on się bogaci,
11:56
and he is good for the environment,
254
700000
2000
pomaga środowisku
11:58
and he spends his days doing this incredible service,
255
702000
2000
za dnia wyświadcza tę niewiarogodną usługę,
12:00
and he smells like hell, but God bless him.
256
704000
2000
śmierdzi jak diabli, ale dzięki mu za to.
12:02
He's making a great living.
257
706000
2000
Świetnie zarabia.
12:04
You ask him, "Did you follow your passion here?"
258
708000
2000
Zapytaj, czy szedł za swoją pasją
12:06
and he'd laugh at you.
259
710000
2000
to cię wyśmieje.
12:08
The guy's worth -- he just got offered like 60 million dollars for his farm
260
712000
4000
Ktoś proponował mu 60 milionów za jego farmę
12:12
and turned it down, outside of Vegas.
261
716000
2000
pod Las Vegas - odmówił.
12:14
He didn't follow his passion.
262
718000
2000
Nie szedł za pasją.
12:16
He stepped back and he watched where everybody was going
263
720000
2000
Cofnął się i przypatrzył dokąd idą inni,
12:18
and he went the other way.
264
722000
2000
po czym ruszył w drugą stronę.
12:20
And I hear that story over and over.
265
724000
3000
Ta historia sie powtarza.
12:23
Matt Froind, a dairy farmer in New Canaan, Connecticut,
266
727000
3000
Matt Froind, producent mleka w New Canaan, Connecticut.
12:26
who woke up one day and realized the crap from his cows
267
730000
3000
Uświadomił sobie, że krowi nawóz
12:29
was worth more than their milk,
268
733000
2000
jest wart więcej od mleka,
12:31
if he could use it to make these biodegradable flower pots.
269
735000
3000
jeśli zrobi z niego bio-degradowalne doniczki.
12:34
Now, he's selling them to Walmart.
270
738000
2000
Sprzedaje je do Walmartu.
12:36
Follow his passion? The guy's -- come on.
271
740000
5000
Idź za pasją - dajcie spokój.
12:41
So I started to look at passion,
272
745000
3000
Zacząłem przyglądać się pasji.
12:44
I started to look at efficiency versus effectiveness --
273
748000
4000
Obserwowałem wydajność kontra efektywność.
12:48
as Tim talked about earlier, that's a huge distinction.
274
752000
2000
Jak wspominał Tim, to wielka różnica.
12:50
I started to look at teamwork and determination,
275
754000
3000
Obserwowałem pracę zespołową i determinację
12:53
and basically all those platitudes they call "successories"
276
757000
3000
i inne banały, tzw. akcesoria sukcesu,
12:56
that hang with that schmaltzy art in boardrooms around the world right now.
277
760000
4000
których kiczowate obrazy wiszą w salach konferencyjnych świata.
13:00
That stuff --
278
764000
2000
Wszystko stanęło na głowie.
13:02
it's suddenly all been turned on its head.
279
766000
3000
Wszystko stanęło na głowie.
13:05
Safety -- safety first?
280
769000
2000
Bezpieczeństwo przede wszystkim.
13:07
Going back to, you know, OSHA and PETA and the Humane Society:
281
771000
5000
BHP, PETA i Humane Society.
13:12
what if OSHA got it wrong?
282
776000
3000
A jeśli BHP się myli?
13:15
I mean -- this is heresy, what I'm about to say --
283
779000
2000
Może to, co powiem, zabrzmi jak herezja,
13:17
but what if it's really safety third?
284
781000
3000
ale jeśli bezpieczeństwo jest tylko
13:20
Right?
285
784000
1000
na trzecim miejscu?
13:21
(Laughter)
286
785000
2000
(Śmiech)
13:23
No, I mean really.
287
787000
2000
Poważnie.
13:25
What I mean to say is I value my safety on these crazy jobs
288
789000
4000
Cenię bezpieczeństwo podczas pracy
13:29
as much as the people that I'm working with,
289
793000
2000
tak samo jak ci, z którymi pracuję.
13:31
but the ones who really get it done,
290
795000
3000
Ale żeby coś osiągnąć, nie można
13:34
they're not out there talking about safety first.
291
798000
3000
stawiać bezpieczeństwa na pierwszym miejscu.
13:37
They know that other things come first --
292
801000
3000
Oni wiedzą, że tam stoi co innego:
13:40
the business of doing the work comes first,
293
804000
2000
wykonanie pracy.
13:42
the business of getting it done.
294
806000
2000
wykonanie pracy.
13:44
And I'll never forget, up in the Bering Sea, I was on a crab boat
295
808000
3000
Nie zapomnę Morza Beringa, na krewetkowcu,
13:47
with the "Deadliest Catch" guys -- which I also work on -- in the first season.
296
811000
4000
z ekipą innego programu Discovery, przy którym pracowałem.
13:51
We're about 100 miles off the coast of Russia:
297
815000
3000
Jesteśmy 160 km od wybrzeży Rosji.
13:54
50-foot seas, big waves, green water coming over the wheelhouse, right?
298
818000
4000
Głębokość 15m, duża fala, woda przelewa się przez pokład.
13:58
Most hazardous environment I'd ever seen,
299
822000
3000
Niebezpiecznie jak licho.
14:01
and I was back with a guy, lashing the pots down.
300
825000
2000
Z drugim gościem przywiązywalismy pojemniki.
14:03
So, I'm 40 feet off the deck,
301
827000
3000
Wiszę 12m nad pokładem,
14:06
which is like looking down at the top of your shoe,
302
830000
2000
jakbym patrzył na czubek buta,
14:08
you know, and it's doing this in the ocean.
303
832000
2000
a wszystko robi tak.
14:10
Unspeakably dangerous.
304
834000
2000
niewymownie niebezpieczne.
14:12
I scamper down, I go into the wheelhouse
305
836000
2000
Pędzę na mostek
14:14
and I say, with some level of incredulity,
306
838000
2000
i mówię z niedowierzaniem:
14:16
"Captain, OSHA."
307
840000
2000
"Kapitanie, BHP."
14:18
And he says, "OSHA? Ocean."
308
842000
3000
On pyta: "BHP? To ocean."
14:21
And he points out there.
309
845000
2000
I pokazuje tam.
14:23
(Laughter)
310
847000
2000
(Śmiech)
14:25
But in that moment, what he said next can't be repeated in the lower 48.
311
849000
6000
Potem powiedział coś tak nieparlamentarnego,
14:31
It can't be repeated on any factory floor or any construction site.
312
855000
3000
że nie da się powtórzyć nawet na budowie.
14:34
But he looked at me, and he said, "Son" --
313
858000
2000
Spojrzał na mnie: "Synu..."
14:36
he's my age, by the way, he calls me son, I love that --
314
860000
3000
ma tyle lat, co ja, a mówi mi "synu", cudowne,
14:39
he says, "Son, I'm a captain of a crab boat.
315
863000
2000
"Synu, jestem kapitanem krewetkowca.
14:41
My responsibility is not to get you home alive.
316
865000
3000
Nie mam dostarczyć cię do domu żywego,
14:44
My responsibility is to get you home rich."
317
868000
2000
tylko bogatego."
14:46
(Laughter)
318
870000
2000
(Śmiech)
14:48
You want to get home alive, that's on you.
319
872000
2000
"Chcesz wrócić żywy - to twoja sprawa."
14:50
And for the rest of that day, safety first.
320
874000
3000
Odtąd sam dbałem o bezpieczeństwo.
14:53
I was like --
321
877000
3000
Robiłem tak...
14:56
So, the idea that we create this false --
322
880000
3000
Tworzymy fałszywy spokój ducha,
14:59
this sense of complacency
323
883000
2000
Tworzymy fałszywy spokój ducha,
15:01
when all we do is talk about somebody else's responsibility
324
885000
4000
biorąc odpowiedzialność za kogoś
15:05
as though it's our own, and vice versa.
325
889000
2000
lub przypisując mu własną.
15:07
Anyhow, a whole lot of things.
326
891000
2000
Dużo by mówić.
15:09
I could talk at length about the many little distinctions we made
327
893000
3000
Dostrzegliśmy wiele różnic,
15:12
and the endless list of ways that I got it wrong.
328
896000
2000
ale często nie miałem racji.
15:14
But, what it all comes down to is this.
329
898000
3000
Wniosek nasuwa się taki.
15:17
I formed a theory, and I'm going to share it now
330
901000
3000
Sformułowałem teorię, którą teraz się podzielę
15:20
in my remaining two minutes and 30 seconds.
331
904000
2000
przez ostatnie 2 minuty i 30 sekund.
15:22
It goes like this --
332
906000
1000
Wypowiedzieliśmy wojnę pracy,
15:24
we've declared war on work,
333
908000
3000
Wypowiedzieliśmy wojnę pracy,
15:27
as a society, all of us.
334
911000
2000
jako społeczeństwo.
15:29
It's a civil war.
335
913000
2000
To wojna domowa.
15:31
It's a cold war, really.
336
915000
3000
A raczej zimna wojna.
15:34
We didn't set out to do it
337
918000
2000
Nie mieliśmy takiego zamiaru,
15:36
and we didn't twist our mustache in some Machiavellian way,
338
920000
3000
nie podkręcaliśmy machiawellicznego wąsa,
15:39
but we've done it.
339
923000
2000
ale jednak.
15:41
And we've waged this war on at least four fronts,
340
925000
3000
Toczymy wojnę na 4 frontach.
15:44
certainly in Hollywood.
341
928000
2000
W Hollywood,
15:46
The way we portray working people on TV --
342
930000
2000
telewizyjne portrety pracujących ludzi
15:48
it's laughable.
343
932000
2000
są śmiechu warte.
15:50
If there's a plumber, he's 300 pounds and he's got a giant butt crack. Admit it.
344
934000
4000
Hydraulik musi mieć 130kg i tyłek wystający ze spodni.
15:54
You see him all the time.
345
938000
2000
Ciągle takich widzimy.
15:56
That's what plumbers look like, right?
346
940000
2000
Tak wyglądają hydraulicy, nie?
15:58
We turn them into heroes, or we turn them into punch lines.
347
942000
2000
Robimy z nich bohaterów albo puenty dowcipów.
16:00
That's what TV does.
348
944000
2000
To robi telewizja.
16:02
We try hard on "Dirty Jobs" not to do that,
349
946000
2000
W "Brudnej robocie" staramy się tego nie robić.
16:04
which is why I do the work and I don't cheat.
350
948000
2000
Dlatego wykonuję pracę i nie oszukuję.
16:06
But, we've waged this war on Madison Avenue.
351
950000
5000
Wojnę wytoczył świat reklamy.
16:11
I mean, so many of the commercials that come out there --
352
955000
3000
Wychodzi tyle reklam
16:15
in the way of a message, what's really being said?
353
959000
2000
z jakim przesłaniem?
16:17
Your life would be better if you could work a little less,
354
961000
2000
Żeby żyć lepiej, trzeba mniej pracować,
16:19
if you didn't have to work so hard, if you could get home a little earlier,
355
963000
2000
pracować lżej, wcześniej wracać do domu,
16:21
if you could retire a little faster, if you could punch out a little sooner --
356
965000
3000
wcześniej przejść na emeryturę, wyjść z pracy.
16:24
it's all in there, over and over, again and again.
357
968000
3000
Powtarzają nam to w kółko.
16:27
Washington? I can't even begin to talk about the deals and policies in place
358
971000
4000
Waszyngton. Trudno mi nawet mówić o polityce
16:31
that affect the bottom line reality of the available jobs
359
975000
4000
wpływającej na faktycznie potrzebne zawody,
16:35
because I don't really know.
360
979000
2000
bo jej nie znam.
16:37
I just know that that's a front in this war.
361
981000
2000
Ale to front wojenny.
16:39
And right here guys, Silicon Valley,
362
983000
2000
Po czwarte Dolina Krzemowa.
16:41
I mean -- how many people have an iPhone on them right now?
363
985000
3000
Ilu z was ma przy sobie iPhona?
16:44
How many people have their Blackberries?
364
988000
2000
A ile Blackberry?
16:46
We're plugged in; we're connected.
365
990000
2000
Jesteśmy podłączeni, połączeni.
16:48
I would never suggest for a second
366
992000
2000
W życiu nie sugerowałbym,
16:50
that something bad has come out of the tech revolution.
367
994000
3000
że coś złego wynika z rewolucji technicznej.
16:53
Good grief, not to this crowd.
368
997000
2000
Nie na tej sali.
16:55
(Laughter)
369
999000
2000
(Śmiech)
16:57
But I would suggest that innovation without imitation
370
1001000
4000
Sugeruję natomiast, że innowacja bez imitacji
17:01
is a complete waste of time.
371
1005000
2000
to kompletna strata czasu.
17:03
And nobody celebrates imitation
372
1007000
3000
Jednak nikt nie świętuje imitacji,
17:06
the way "Dirty Jobs" guys know it has to be done.
373
1010000
4000
jak uczą nas ludzie z "Brudnej roboty".
17:10
Your iPhone without those people making the same interface,
374
1014000
3000
iPhone bez ludzi robiących ten sam interfejs,
17:13
the same circuitry, the same board, over and over?
375
1017000
3000
te same układy, te same płyty, na okrągło.
17:16
All of that? That's what makes it equally as possible
376
1020000
3000
iPhony są możliwe zarówno dzięki tej pracy,
17:19
as the genius that goes inside of it.
377
1023000
3000
jak i geniuszowi w środku.
17:22
So, we've got this new toolbox, you know.
378
1026000
3000
To nowa skrzynka z narzędziami.
17:25
Our tools today don't look like shovels and picks.
379
1029000
3000
Dzisiejsze narzędzia nie przypominają łopat i wideł.
17:28
They look like the stuff we walk around with.
380
1032000
4000
Wyglądają jak to, z czym chodzimy.
17:32
And so the collective effect of all of that
381
1036000
5000
Kolektywnie przesunęliśmy
17:37
has been this marginalization of lots and lots of jobs.
382
1041000
5000
mnóstwo zawodów poza margines.
17:42
And I realized, probably too late in this game --
383
1046000
4000
Zrozumiałem, może za późno,
17:46
I hope not, because I don't know if I can do 200 more of these things --
384
1050000
2000
a może nie, bo nie wiem czy stać mnie na kolejne 200 odcinków,
17:48
but we're going to do as many as we can.
385
1052000
2000
że pokażemy ich, ile tylko się da.
17:50
And to me the most important thing to know
386
1054000
3000
Trzeba się koniecznie dowiedzieć
17:53
and to really come face to face with,
387
1057000
2000
i stanąć twarzą w twarz z tym,
17:55
is that fact that I got it wrong about a lot of things,
388
1059000
3000
że często się mylę,
17:58
not just the testicles on my chin.
389
1062000
2000
nie tylko co do jąder.
18:00
I got a lot wrong.
390
1064000
3000
Myliłem się wiele razy.
18:03
So, we're thinking -- by we, I mean me --
391
1067000
4000
Uważam, że powinniśmy rozmawiać
18:07
that the thing to do is to talk about a PR campaign for work,
392
1071000
7000
o kampanii PR na rzecz pracy,
18:14
manual labor, skilled labor.
393
1078000
2000
pracy manualnej, wymagającej wprawy.
18:16
Somebody needs to be out there
394
1080000
3000
Ktoś powinien
18:19
talking about the forgotten benefits.
395
1083000
3000
mówić o zapomnianych korzyściach,
18:22
I'm talking about grandfather stuff,
396
1086000
2000
jak za czasów dziadka.
18:24
the stuff a lot us probably grew up with
397
1088000
2000
Wielu z nas na tym wyrosło
18:26
but we've kind of -- you know, kind of lost
398
1090000
3000
ale teraz jesteśmy trochę zagubieni.
18:29
a little.
399
1093000
2000
ale teraz jesteśmy trochę zagubieni.
18:31
Barack wants to create two and a half million jobs.
400
1095000
2000
Barack chce stworzyć 2,5 miliona miejsc pracy.
18:33
The infrastructure is a huge deal.
401
1097000
3000
Infrastruktura to wielka rzecz.
18:36
This war on work, that I suppose exists, has casualties
402
1100000
3000
Wojna o pracę, która chyba się toczy,
18:39
like any other war.
403
1103000
1000
ma ofiary, jak każda inna wojna.
18:40
The infrastructure's the first one;
404
1104000
2000
Pierwszą ofiarą jest infrastruktura.
18:42
declining trade-school enrollments are the second one.
405
1106000
2000
Druga ofiara to spadek liczby uczniów w technikach.
18:44
Every single year: fewer electricians,
406
1108000
3000
Co roku mamy mniej elektryków,
18:47
fewer carpenters, fewer plumbers,
407
1111000
2000
cieśli, hydraulików,
18:49
fewer welders, fewer pipefitters,
408
1113000
3000
spawaczy, specjalistów od wodociągów
18:52
fewer steamfitters.
409
1116000
2000
czy ogrzewania.
18:54
The infrastructure jobs that everybody is talking about creating
410
1118000
4000
Prace w infrastrukturze, o których słyszymy
18:58
are those guys --
411
1122000
2000
to właśnie te zawody.
19:00
the ones that have been in decline, over and over.
412
1124000
2000
Te, które od lat upadają.
19:02
Meanwhile, we've got two trillion dollars -- at a minimum,
413
1126000
3000
Tymczasem potrzeba minimum 2 bilionów dolarów,
19:05
according to the American Society of Civil Engineers --
414
1129000
2000
wg Amerykańskiego Towarzystwa Inżynierów Cywilnych,
19:07
that we need to expend to even make a dent in the infrastructure,
415
1131000
3000
by choć trochę polepszyć infrastrukturę,
19:10
which is currently rated at a D minus.
416
1134000
2000
obecnie ocenianą na 3 z minusem.
19:12
So, if I were running for anything, and I'm not,
417
1136000
5000
Gdybym ubiegał się o urząd,
19:17
I would simply say that the jobs we hope to make
418
1141000
3000
powiedziałbym, że miejsca pracy,
19:20
and the jobs we hope to create
419
1144000
2000
które staramy się stworzyć
19:22
aren't going to stick unless they're jobs that people want.
420
1146000
3000
nie utrzymają się, jeśli ludzie ich nie zechcą.
19:25
And I know the point of this conference
421
1149000
3000
Ta część konferencji
19:28
is to celebrate things that are near and dear to us,
422
1152000
3000
ma celebrować to, co nam drogie i bliskie,
19:31
but I also know that clean and dirty aren't opposites.
423
1155000
3000
jednak wiem, że czyste i brudne to nie przeciwieństwa.
19:34
They're two sides of the same coin,
424
1158000
2000
To dwie strony tej samej monety,
19:36
just like innovation and imitation,
425
1160000
2000
jak innowacja i imitacja,
19:38
like risk and responsibility,
426
1162000
2000
jak ryzyko i odpowiedzialność,
19:40
like peripetia and anagnorisis,
427
1164000
2000
jak peripetia i anagnorisis,
19:42
like that poor little lamb, who I hope isn't quivering anymore,
428
1166000
4000
jak to biedne jagnię, które, mam nadzieję, już nie drży,
19:46
and like my time that's gone.
429
1170000
2000
jak czas, który mi się skończył.
19:48
It's been great talking to you
430
1172000
2000
Świetnie się gadało,
19:50
and get back to work, will you?
431
1174000
2000
a teraz wracajcie do pracy, dobrze?
19:52
(Applause)
432
1176000
2000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Mike Rowe - TV hostMike Rowe is the host of "Dirty Jobs" -- an incredibly entertaining and heartfelt tribute to hard labor.
Why you should listen
It's quite likely that Mike Rowe has held more jobs than any living person. Rowe is a co-creator and the host of the series Dirty Jobs, now in its fifth year on the Discovery Channel. On the show, he learns and performs hundreds of jobs that require, it's fair to say, a little bit of getting dirty -- from chick sexer to mushroom farmer, beekeeper to boiler repairman. He and his show celebrate the sweaty and vital labor that's often hidden behind gleaming office towers.
His own career has run from the world of opera to the world of QVC shopping television, for which he was a legendary late-night pitchman. In addition to Dirty Jobs, he is also the voice of Deadliest Catch, the spokesperson for Ford, and host of numerous other television shows and sporting events. In his latest incarnation, Rowe has become an unofficial spokesperson for workers. He shares his mission and other resources on the site MikeRoweWORKS.com (flagged "Under Construction / Never Finished").
Mike Rowe | Speaker | TED.com