TED@State
Paul Collier: New rules for rebuilding a broken nation
Paul Collier przedstawia nowe zasady odbudowy zniszczonego państwa
Filmed:
Readability: 4.9
458,202 views
Długi konflikt może zniszczyć państwo pozostawiając po sobie biedę i chaos. A jak najlepiej pomóc w odbudowie krajów spustoszonych przez wojnę? Na konferencji TED@State Paul Collier wyjaśnia, na czym polegają problemy obecnych programów pomocy krajom dotkniętym konfliktem i poddaje 3 pomysły lepszego ich rozwiązania.
Paul Collier - Economist
Paul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all. Full bio
Paul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm going to talk about post-conflict recovery
0
0
6000
Będę mówił o odrabianiu strat powstałych na skutek konfliktu
00:22
and how we might do post-conflict recovery better.
1
6000
5000
i o tym, jak moglibyśmy lepiej sobie radzić z odbudową państw po konflikcie.
00:27
The record on post-conflict recovery is not very impressive.
2
11000
5000
Historia powojennej rekonstrukcji nie jest zbyt imponująca.
00:32
40 percent of all post-conflict situations,
3
16000
4000
W 40 procentach wszystkich przypadków,
00:36
historically, have reverted back to conflict within a decade.
4
20000
4000
historycznie patrząc, konflikt powraca przed upływem dekady.
00:40
In fact, they've accounted for half of all civil wars.
5
24000
5000
W gruncie rzeczy stąd bierze się połowa wszystkich wojen domowych.
00:45
Why has the record been so poor?
6
29000
3000
Dlaczego tak słabo to wygląda?
00:48
Well, the conventional approach
7
32000
3000
No cóż, konwencjonalne podejście
00:51
to post-conflict situations
8
35000
2000
do sytuacji po konflikcie
00:53
has rested on, on kind of, three principles.
9
37000
4000
opiera się tak jakby na trzech zasadach.
00:57
The first principle is: it's the politics that matters.
10
41000
5000
Pierwsza zasada jest taka, że najważniejsza jest polityka.
01:02
So, the first thing that is prioritized is politics.
11
46000
3000
Zatem pierwszą rzeczą traktowaną priorytetowo jest polityka.
01:05
Try and build a political settlement first.
12
49000
5000
Najpierw jest próba zbudowania ośrodka politycznego.
01:10
And then the second step is to say,
13
54000
3000
Potem drugi krok to stwierdzenie:
01:13
"The situation is admittedly dangerous, but only for a short time."
14
57000
3000
„Trzeba przyznać, że sytuacja jest groźna, ale to chwilowe.”
01:16
So get peacekeepers there, but get them home as soon as possible.
15
60000
5000
Zatem sprowadza się tam siły pokojowe tylko po to, żeby je szybko odesłać do domu.
01:21
So, short-term peacekeepers.
16
65000
3000
Więc mamy tymczasowe siły pokojowe.
01:24
And thirdly, what is the exit strategy for the peacekeepers?
17
68000
4000
I trzecia rzecz, jak wygląda strategia wyjścia sił pokojowych?
01:28
It's an election.
18
72000
2000
Organizuje się wybory.
01:30
That will produce a legitimate and accountable government.
19
74000
5000
One mają wyłonić legalny i rozliczalny rząd.
01:35
So that's the conventional approach.
20
79000
3000
Tak wygląda podejście tradycyjne.
01:38
I think that approach denies reality.
21
82000
4000
Uważam, że takie podejście zaprzecza rzeczywistości.
01:42
We see that there is no quick fix.
22
86000
4000
Widzimy, że nie ma żadnego cudownego sposobu.
01:46
There's certainly no quick security fix.
23
90000
3000
Z pewnością nie ma cudownego sposobu na bezpieczeństwo kraju.
01:49
I've tried to look at the risks of reversion to conflict,
24
93000
3000
Starałem się przyjrzeć ryzyku powrotu do konfliktu
01:52
during our post-conflict decade.
25
96000
2000
w trakcie naszej dekady po konflikcie.
01:54
And the risks stay high throughout the decade.
26
98000
4000
Ryzyko utrzymuje się na wysokim poziomie przez całą dekadę.
01:58
And they stay high regardless of the political innovations.
27
102000
7000
I pozostaje wysokie bez względu na innowacje polityczne.
02:05
Does an election produce an accountable and legitimate government?
28
109000
5000
Czy wybory wyłaniają prawowity i rozliczalny rząd?
02:10
What an election produces is a winner and a loser.
29
114000
5000
Rezultatem wyborów jest zwycięzca i przegrany.
02:15
And the loser is unreconciled.
30
119000
5000
A przegrany jest niepogodzony ze swą przegraną.
02:20
The reality is that we need to reverse the sequence.
31
124000
4000
Prawda jest taka, że musimy odwrócić kolejność.
02:24
It's not the politics first;
32
128000
2000
Polityka nie może być na pierwszym miejscu;
02:26
it's actually the politics last.
33
130000
3000
polityka jest tak naprawdę ostatnią rzeczą.
02:29
The politics become easier as the decade progresses
34
133000
3000
Z upływem dekady polityka staje się łatwiejsza,
02:32
if you're building on a foundation
35
136000
3000
jeśli buduje się na fundamentach
02:35
of security and economic development --
36
139000
5000
bezpieczeństwa i rozwoju gospodarczego.
02:40
the rebuilding of prosperity.
37
144000
2000
Odbudowania dobrej koniunktury.
02:42
Why does the politics get easier?
38
146000
2000
Dlaczego polityka staje się łatwiejsza?
02:44
And why is it so difficult initially?
39
148000
2000
Dlaczego na początku jest taka trudna?
02:46
Because after years of stagnation and decline,
40
150000
4000
Ponieważ po latach stagnacji i upadku
02:50
the mentality of politics is that it's a zero-sum game.
41
154000
6000
mentalność polityki jest taka, że to jest gra o sumie zerowej.
02:56
If the reality is stagnation,
42
160000
2000
Jeśli rzeczywistość to stagnacja,
02:58
I can only go up if you go down.
43
162000
3000
ja mogę iść do góry tylko wtedy, jeśli ty pójdziesz w dół.
03:01
And that doesn't produce a productive politics.
44
165000
5000
A to nie tworzy owocnej polityki.
03:06
And so the mentality has to shift from
45
170000
3000
Zatem mentalność musi przesunąć się
03:09
zero-sum to positive-sum
46
173000
2000
z sumy zerowej na sumę dodatnią,
03:11
before you can get a productive politics.
47
175000
4000
aby powstała szansa na owocną politykę.
03:15
You can only get positive, that mental shift,
48
179000
2000
Takie pozytywne przestawienie mentalne da się uzyskać,
03:17
if the reality is that prosperity is being built.
49
181000
4000
jeśli realia ekonomiczne to budowanie dobrej koniunktury.
03:21
And in order to build prosperity, we need security in place.
50
185000
5000
Żeby zbudować dobrą koniunkturę, potrzebujemy sprawnie działającego systemu bezpieczeństwa.
03:26
So that is what you get when you face reality.
51
190000
2000
Tak to wygląda, jeśli przyjrzeć się faktom.
03:28
But the objective of facing reality
52
192000
2000
Lecz celem przyjrzenia się rzeczywistości
03:30
is to change reality.
53
194000
2000
jest zmiana rzeczywistości.
03:32
And so now let me suggest
54
196000
2000
Pozwólcie zatem, że zaproponuję
03:34
two complimentary approaches
55
198000
4000
dwa uzupełniające się podejścia
03:38
to changing the reality of the situations.
56
202000
3000
prowadzące do zmiany istniejących realiów.
03:41
The first is to recognize the interdependence
57
205000
4000
Pierwsze to rozpoznać współzależność
03:45
of three key actors, who are different actors,
58
209000
5000
trzech kluczowych uczestników, którzy się bardzo różnią
03:50
and at the moment are uncoordinated.
59
214000
3000
i obecnie ich działania są nieskoordynowane.
03:53
The first actor is the Security Council.
60
217000
3000
Pierwszy uczestnik procesu odbudowy to rada bezpieczeństwa.
03:56
The Security Council typically has the responsibility
61
220000
4000
Rada bezpieczeństwa jest zwykle odpowiedzialna
04:00
for providing the peacekeepers
62
224000
2000
za sprowadzenie sił pokojowych,
04:02
who build the security.
63
226000
3000
które budują bezpieczeństwo.
04:05
And that needs to be recognized,
64
229000
2000
Należy uznać za fakt,
04:07
first of all, that peacekeeping works.
65
231000
3000
i to bezsporny, że utrzymanie pokoju przy pomocy oddziałów sił pokojowych działa.
04:10
It is a cost-effective approach.
66
234000
2000
Jest to metoda opłacalna.
04:12
It does increase security.
67
236000
3000
Rzeczywiście zwiększa bezpieczeństwo.
04:15
But it needs to be done long-term.
68
239000
2000
Ale takie działania trzeba prowadzić długoterminowo.
04:17
It needs to be a decade-long approach,
69
241000
2000
Muszą one trwać całą dekadę
04:19
rather than just a couple of years.
70
243000
2000
a nie zaledwie kilka lat.
04:21
That's one actor, the Security Council.
71
245000
3000
To jeden uczestnik, rada bezpieczeństwa.
04:24
The second actor, different cast of guys,
72
248000
3000
Drugi uczestnik, inna obsada,
04:27
is the donors.
73
251000
2000
to donatorzy.
04:29
The donors provide post-conflict aid.
74
253000
3000
Donatorzy zapewniają pomoc po konflikcie.
04:32
Typically in the past,
75
256000
3000
Zazwyczaj do tej pory
04:35
the donors have been interested in the first couple of years,
76
259000
3000
donatorzy interesowali się przez pierwsze kilka lat
04:38
and then they got bored.
77
262000
2000
a potem zaczynało im się nudzić.
04:40
They moved on to some other situation.
78
264000
3000
Przechodzili do jakiejś następnej sytuacji.
04:43
Post-conflict economic recovery
79
267000
2000
Odbudowa gospodarki po konflikcie
04:45
is a slow process.
80
269000
2000
jest procesem powolnym.
04:47
There are no quick processes in economics
81
271000
3000
W ekonomii nie ma szybkich procesów
04:50
except decline.
82
274000
2000
za wyjątkiem spadku.
04:52
You can do that quite fast.
83
276000
2000
To da się zrobić całkiem szybko.
04:54
(Laughter)
84
278000
1000
(Śmiech)
04:55
So the donors have to stick with this situation
85
279000
5000
Czyli donatorzy muszą wytrwać w konkretnej sytuacji
05:00
for at least a decade.
86
284000
4000
przez co najmniej dekadę.
05:04
And then the third key actor
87
288000
2000
I jeszcze trzeci kluczowy uczestnik,
05:06
is the post-conflict government.
88
290000
3000
czyli rząd w warunkach po konflikcie.
05:09
And there are two key things it's got to do.
89
293000
2000
Musi on zrobić dwie bardzo ważne rzeczy.
05:11
One is it's got to do economic reform,
90
295000
4000
Jedna to przeprowadzenie reformy gospodarczej,
05:15
not fuss about the political constitution.
91
299000
3000
a nie robienie zamieszania wokół konstytucji politycznej.
05:18
It's got to reform economic policy.
92
302000
2000
Rząd musi zreformować politykę gospodarczą.
05:20
Why? Because during conflict
93
304000
3000
Dlaczego? Ponieważ podczas konfliktu
05:23
economic policy typically deteriorates.
94
307000
3000
zwykle pogarsza się polityka gospodarcza.
05:26
Governments snatch short-term opportunities
95
310000
4000
Rządy łapią krótkoterminowe okazje.
05:30
and, by the end of the conflict, the chickens have come home to roost.
96
314000
4000
A kiedy konflikt się kończy, muszą wypić piwo, którego sobie nawarzyły.
05:34
So this legacy of conflict is really bad economic policy.
97
318000
3000
Zatem spuścizną po konflikcie jest fatalna polityka ekonomiczna.
05:37
So there is a reform agenda, and there is an inclusion agenda.
98
321000
4000
Czyli mamy program reform i program inkluzji.
05:41
The inclusion agenda doesn't come from elections.
99
325000
3000
Program inkluzji nie jest wynikiem wyborów.
05:44
Elections produce a loser, who is then excluded.
100
328000
5000
Wybory wyłaniają przegranego, którego w efekcie spotyka wykluczenie.
05:49
So the inclusion agenda means genuinely
101
333000
3000
Program inkluzji oznacza autentyczne
05:52
bringing people inside the tent.
102
336000
3000
włączanie ludzi w działania na rzecz osiągnięcia wspólnego celu.
05:55
So those three actors.
103
339000
2000
Więc tych troje uczestników.
05:57
And they are interdependent
104
341000
2000
Są oni wzajemnie od siebie zależni
05:59
over a long term.
105
343000
3000
w perspektywie długofalowej.
06:02
If the Security Council doesn't commit to security
106
346000
4000
Jeśli rada bezpieczeństwa nie zrobi czegoś w kwestii bezpieczeństwa
06:06
over the course of a decade,
107
350000
2000
w przeciągu dekady,
06:08
you don't get the reassurance which produces private investment.
108
352000
4000
nie stworzy się gwarancji, które sprowadzą prywatnych inwestorów.
06:12
If you don't get the policy reform and the aid,
109
356000
4000
Jeśli nie stworzy się polityki reform i pomocy,
06:16
you don't get the economic recovery,
110
360000
2000
nie ma odnowy gospodarczej,
06:18
which is the true exit strategy for the peacekeepers.
111
362000
4000
która jest prawdziwą strategią wyjścia dla sił pokojowych.
06:22
So we should recognize that interdependence,
112
366000
4000
Powinniśmy rozpoznać tę współzależność
06:26
by formal, mutual commitments.
113
370000
3000
stwarzając wzajemne formalne zobowiązania.
06:29
The United Nations actually has a language
114
373000
3000
Prawdę mówiąc Organizacja Narodów Zjednoczonych ma już język, który może
06:32
for these mutual commitments, the recognition of mutual commitments;
115
376000
3000
wyrazić wzajemne zobowiązania, uznać te wzajemne zobowiązania.
06:35
it's called the language of compact.
116
379000
4000
Jest to język porozumienia.
06:39
And so we need a post-conflict compact.
117
383000
3000
Tak więc potrzebujemy porozumienia po konflikcie.
06:42
The United Nations even has an agency which could broker these compacts;
118
386000
3000
Organizacja Narodów Zjednoczonych ma nawet agencję, która mogłaby te porozumienia negocjować.
06:45
it's called the Peace Building Commission.
119
389000
4000
Jest to Komisja Budowania Pokoju.
06:49
It would be ideal to have a standard set of norms
120
393000
5000
Idealnie byłoby mieć standardowy zestaw norm,
06:54
where, when we got to a post-conflict situation,
121
398000
3000
które w sytuacji po konflikcie,
06:57
there was an expectation of these mutual commitments
122
401000
4000
byłyby oczywistym rozwiązaniem wzajemnych zobowiązań
07:01
from the three parties.
123
405000
3000
tych trzech powiązanych ze sobą partnerów.
07:04
So that's idea one:
124
408000
3000
To jest jeden pomysł.
07:07
recognize interdependence.
125
411000
3000
Rozpoznać współzależność.
07:10
And now let me turn to the second approach, which is complimentary.
126
414000
4000
Teraz pozwólcie, że zajmę się drugim sposobem, który uzupełnia ten poprzedni.
07:14
And that is to focus on a few critical objectives.
127
418000
9000
Chodzi o skupienie się na kilku najważniejszych celach.
07:23
Typical post-conflict situation is a zoo
128
427000
3000
Typowa sytuacja po konflikcie to zoo
07:26
of different actors with different priorities.
129
430000
4000
z różnymi uczestnikami o różnych priorytetach.
07:30
And indeed, unfortunately, if you navigate by needs
130
434000
4000
I niestety faktycznie, jeśli kierować się potrzebami,
07:34
you get a very unfocused agenda,
131
438000
3000
wychodzi z tego bardzo rozregulowany program.
07:37
because in these situations, needs are everywhere,
132
441000
3000
Ponieważ w takich sytuacjach potrzeby są wszędzie.
07:40
but the capacity to implement change is very limited.
133
444000
4000
Lecz możliwości wprowadzania zmian są bardzo ograniczone.
07:44
So we have to be disciplined and focus on things that are critical.
134
448000
5000
Dlatego musimy być zdyscyplinowani i skoncentrować się na rzeczach, które są ważne.
07:49
And I want to suggest that in the typical post-conflict situation
135
453000
3000
Chcę zasugerować, że w typowej sytuacji po konflikcie
07:52
three things are critical.
136
456000
3000
trzy rzeczy są ważne.
07:55
One is jobs.
137
459000
2000
Jedna to miejsca pracy.
07:57
One is improvements in basic services --
138
461000
2000
Kolejna to polepszenie działania podstawowych instytucji użyteczności publicznej.
07:59
especially health, which is a disaster during conflict.
139
463000
4000
Zwłaszcza opieki zdrowotnej, która podczas konfliktu jest katastrofalna.
08:03
So jobs, health, and clean government.
140
467000
5000
Tak więc praca, zdrowie i nieposzlakowany rząd.
08:08
Those are the three critical priorities.
141
472000
4000
To są trzy decydujące priorytety.
08:12
So I'm going to talk a little about each of them.
142
476000
2000
Opowiem trochę o każdym z nich.
08:14
Jobs.
143
478000
2000
Miejsca pracy.
08:16
What is a distinctive approach
144
480000
3000
Jakie jest indywidualne podejście
08:19
to generating jobs in post-conflict situations?
145
483000
3000
do tworzenia miejsc pracy w sytuacjach po konflikcie?
08:22
And why are jobs so important?
146
486000
2000
Dlaczego miejsca pracy są takie ważne?
08:24
Jobs for whom? Especially jobs for young men.
147
488000
5000
Dla kogo te miejsca pracy? Zwłaszcza dla młodych mężczyzn.
08:29
In post-conflict situations,
148
493000
2000
W sytuacjach po konflikcie
08:31
the reason that they so often revert to conflict,
149
495000
4000
powodem, dla którego konflikt tak często wraca,
08:35
is not because elderly women get upset.
150
499000
3000
nie jest to, że starsze panie zaczynają się wkurzać.
08:38
It's because young men get upset.
151
502000
3000
To młodzi mężczyźni się denerwują.
08:41
And why are they upset? Because they have nothing to do.
152
505000
3000
Dlaczego się denerwują? Ponieważ nie mają nic do roboty.
08:44
And so we need a process of generating jobs,
153
508000
6000
Zatem potrzebny jest proces tworzenia miejsc pracy,
08:50
for ordinary young men, fast.
154
514000
3000
dla przeciętnego młodego mężczyzny, i to szybko.
08:53
Now, that is difficult.
155
517000
3000
Owszem, jest to trudne.
08:56
Governments in post-conflict situation
156
520000
2000
Rządy w sytuacjach po konflikcie
08:58
often respond by puffing up the civil service.
157
522000
4000
często reagują rozdymając służbę cywilną.
09:02
That is not a good idea.
158
526000
2000
To nie jest dobry pomysł.
09:04
It's not sustainable.
159
528000
2000
Nie da się tego utrzymać.
09:06
In fact, you're building a long-term liability
160
530000
3000
W gruncie rzeczy na długie lata buduje się ciężar finansowy
09:09
by inflating civil service.
161
533000
2000
rozdymując służbę cywilną.
09:11
But getting the private sector to expand is also difficult,
162
535000
4000
Ale rozwinięcie sektora prywatnego jest również trudne.
09:15
because any activity which is open to international trade
163
539000
5000
Ponieważ żadne działanie otwarte na handel międzynarodowy
09:20
is basically going to be uncompetitive
164
544000
2000
tak naprawdę nie będzie konkurencyjne
09:22
in a post-conflict situation.
165
546000
2000
w kraju po konflikcie.
09:24
These are not environments where you can build export manufacturing.
166
548000
5000
To nie są warunki, w jakich można budować produkcję na eksport.
09:29
There's one sector which isn't exposed to international trade,
167
553000
5000
Istnieje jeden sektor, który nie jest powiązany z międzynarodowym handlem,
09:34
and which can generate a lot of jobs,
168
558000
3000
a który może stworzyć wiele miejsc pracy.
09:37
and which is, in any case, a sensible sector
169
561000
2000
I który zresztą jest praktycznym sektorem,
09:39
to expand, post-conflict,
170
563000
2000
który warto po konflikcie rozwinąć.
09:41
and that is the construction sector.
171
565000
4000
Jest to sektor budowlany.
09:45
The construction sector has a vital role,
172
569000
3000
Sektor budownictwa pełni ważną rolę,
09:48
obviously, in reconstruction.
173
572000
3000
rzecz jasna, w odbudowie.
09:51
But typically that sector has withered away during conflict.
174
575000
5000
Ale zwykle ten sektor obumiera podczas konfliktu.
09:56
During conflict people are doing destruction.
175
580000
2000
Podczas konfliktu ludzie zajmują się niszczeniem.
09:58
There isn't any construction going on. And so the sector shrivels away.
176
582000
4000
Niczego się nie buduje. I tak ten sektor zanika.
10:02
And then when you try and expand it,
177
586000
2000
A potem kiedy próbuje się go rozbudować,
10:04
because it's shriveled away,
178
588000
2000
ponieważ zmarniał,
10:06
you encounter a lot of bottlenecks.
179
590000
3000
wszędzie natykasz się na przeszkody.
10:09
Basically, prices soar
180
593000
2000
Zasadniczo ceny gwałtownie rosną
10:11
and crooked politicians then milk the rents from the sector,
181
595000
4000
a szemrani politycy doją wtedy zyski z sektora.
10:15
but it doesn't generate any jobs.
182
599000
2000
Ale to nie tworzy miejsc pracy.
10:17
And so the policy priority is to break the bottlenecks
183
601000
3000
Tak więc priorytetem polityki jest przełamać blokady
10:20
in expanding the construction sector.
184
604000
3000
na drodze rozwoju sektora budowlanego.
10:23
What might the bottlenecks be?
185
607000
2000
Z jakimi blokadami możemy mieć do czynienia?
10:25
Just think what you have to do
186
609000
3000
Wystarczy pomyśleć co trzeba zrobić,
10:28
successfully to build a structure, using a lot of labor.
187
612000
3000
żeby z powodzeniem zbudować obiekt, wykorzystując dużo siły roboczej.
10:31
First you need access to land.
188
615000
2000
Po pierwsze potrzebujesz dostępu do ziemi.
10:33
Often the legal system is broken down
189
617000
2000
Często system prawny jest zniszczony,
10:35
so you can't even get access to land.
190
619000
2000
więc nawet nie możesz uzyskać dostępu do ziemi.
10:37
Secondly you need skills,
191
621000
2000
Po drugie potrzebujesz kwalifikacji,
10:39
the mundane skills of the construction sector.
192
623000
4000
przyziemnych umiejętności sektora budowlanego.
10:43
In post-conflict situations we don't just need Doctors Without Borders,
193
627000
4000
W sytuacjach po konflikcie nie potrzebujemy jedynie lekarzy bez granic,
10:47
we need Bricklayers Without Borders,
194
631000
2000
potrzebujemy murarzy bez granic,
10:49
to rebuild the skill set.
195
633000
3000
żeby odbudować posiadane kwalifikacje.
10:52
We need firms. The firms have gone away.
196
636000
3000
Potrzebujemy firm. Firmy się wyniosły.
10:55
So we need to encourage the growth of local firms.
197
639000
3000
Musimy zachęcić lokalne firmy do rozwoju.
10:58
If we do that, we not only get the jobs,
198
642000
3000
Jeśli to zrobimy, nie tylko zdobędziemy miejsca pracy
11:01
we get the improvements in public infrastructure,
199
645000
3000
ale uzyskamy poprawę publicznej infrastruktury,
11:04
the restoration of public infrastructure.
200
648000
3000
odbudowę publicznej infrastruktury.
11:07
Let me turn from jobs to the second objective,
201
651000
6000
Pozwólcie, że przejdę od miejsc pracy do drugiego celu,
11:13
which is improving basic social services.
202
657000
4000
którym jest poprawa podstawowych usług socjalnych.
11:17
And to date, there has been a sort of a schizophrenia
203
661000
4000
Do dziś panuje coś w rodzaju schizofrenii
11:21
in the donor community,
204
665000
2000
w społeczności donatorów,
11:23
as to how to build basic services
205
667000
3000
odnośnie tego jak budować podstawowe usługi socjalne
11:26
in post-conflict sectors.
206
670000
2000
na obszarach po konflikcie.
11:28
On the one hand it pays lip service
207
672000
2000
Z jednej strony opłaca się udzielać nieszczerego poparcia
11:30
to the idea of rebuild an effective state
208
674000
4000
idei odbudowy efektywnego państwa,
11:34
in the image of Scandinavia in the 1950s.
209
678000
3000
na wzór Skandynawii w latach 1950.
11:37
Lets develop line ministries of this, that, and the other,
210
681000
3000
Rozbudujmy ministerstwa tego, tamtego i owego,
11:40
that deliver these services.
211
684000
3000
które te usługi zapewniają.
11:43
And it's schizophrenic because in their hearts
212
687000
3000
Jest to schizofreniczne, ponieważ w głębi duszy
11:46
donors know that's not a realistic agenda,
213
690000
3000
donatorzy wiedzą, że to nie jest realistyczny program.
11:49
and so what they also do is the total bypass:
214
693000
3000
Tak więc to co robią to jest również totalny unik.
11:52
just fund NGOs.
215
696000
4000
Po prostu sponsorują organizacje pozarządowe.
11:56
Neither of those approaches is sensible.
216
700000
3000
Żadne takie podejście nie jest rozsądne.
11:59
And so what I'd suggest
217
703000
4000
To co ja bym zasugerował
12:03
is what I call Independent Service Authorities.
218
707000
3000
to coś, co nazywam Niezależnymi Służbami Rządzącymi.
12:06
It's to split the functions of a monopoly line ministry up into three.
219
710000
5000
Po to, żeby rozbić funkcje odpowiedniego ministerstwa monopolisty na trzy.
12:11
The planning function and policy function stays with the ministry;
220
715000
4000
Funkcja planowania i funkcja polityki zostaje w ministerstwie.
12:15
the delivery of services on the ground,
221
719000
3000
Żeby zapewnić usługi socjalne na miejscu
12:18
you should use whatever works --
222
722000
2000
powinno zastosować się to, co się sprawdza,
12:20
churches, NGOs, local communities,
223
724000
3000
kościoły, organizacje pozarządowe, społeczności lokalne.
12:23
whatever works.
224
727000
2000
Cokolwiek działa.
12:25
And in between, there should be a public agency,
225
729000
3000
A jednocześnie powinna istnieć agencja publiczna,
12:28
the Independent Service Authority,
226
732000
2000
Niezależne Służby Rządzące,
12:30
which channels public money,
227
734000
2000
które zajmą się dystrybucją pieniędzy publicznych,
12:32
and especially donor money,
228
736000
2000
a zwłaszcza pieniędzy od donatorów,
12:34
to the retail providers.
229
738000
3000
do podmiotów detalicznych.
12:37
So the NGOs become part of a public government system,
230
741000
5000
Organizacje pozarządowe stają się w ten sposób częścią publicznego systemu rządów,
12:42
rather than independent of it.
231
746000
3000
a nie czymś zupełnie oddzielnym.
12:45
One advantage of that is that you can allocate money coherently.
232
749000
4000
Zaletą tego jest to, że można logicznie przydzielać pieniądze.
12:49
Another is, you can make NGOs accountable.
233
753000
3000
Kolejna to, że NGO są wtedy obowiązane do rozliczania się.
12:52
You can use yardstick competition,
234
756000
2000
Można zastosować uczciwą konkurencję.
12:54
so they have to compete against each other
235
758000
3000
Żeby musiały rywalizować ze sobą
12:57
for the resources.
236
761000
2000
o środki.
12:59
The good NGOs, like Oxfam, are very keen on this idea.
237
763000
3000
Dobre organizacje pozarządowe, takie jak Oxfam, popierają ten pomysł.
13:02
They want to have the discipline and accountability.
238
766000
6000
Chcą mieć dyscyplinę i przejrzystość finansową.
13:08
So that's a way to get basic services scaled up.
239
772000
3000
To sposób, żeby rozszerzyć podstawowe usługi socjalne.
13:11
And because the government would be funding it,
240
775000
3000
A ponieważ finansowałby to rząd,
13:14
it would be co-branding these services.
241
778000
2000
rząd również firmowałby tę pomoc.
13:16
So they wouldn't be provided thanks to
242
780000
4000
Tak, że nie byłaby ona dostępna dzięki
13:20
the United States government and some NGO.
243
784000
4000
rządowi Stanów Zjednoczonych i jakiejś organizacji pozarządowej.
13:24
They would be co-branded
244
788000
2000
Byłaby ona współ-firmowana
13:26
as being done by the post-conflict government, in the country.
245
790000
5000
jako działanie prowadzone przez rząd po konflikcie, w danym kraju.
13:31
So, jobs, basic services, finally, clean government.
246
795000
6000
Czyli miejsca pracy, podstawowe usługi socjalne, i na koniec czysty rząd.
13:37
Clean means follow their money.
247
801000
3000
Czysty oznacza przejrzystość finansową.
13:40
The typical post-conflict government is so short of money
248
804000
5000
Typowy rząd po-konfliktowy ma tak mało pieniędzy,
13:45
that it needs our money
249
809000
2000
że potrzebuje naszych pieniędzy,
13:47
just to be on a life-support system.
250
811000
3000
po to żeby w ogóle utrzymać się przy życiu.
13:50
You can't get the basic functions of the state done
251
814000
3000
Nie da się spełnić podstawowych funkcji państwa
13:53
unless we put money into the core budget of these countries.
252
817000
4000
jeśli nie włożymy pieniędzy do podstawowego budżetu tych krajów.
13:57
But, if we put money into the core budget,
253
821000
4000
Ale jeśli włożymy pieniądze do podstawowego budżetu
14:01
we know that there aren't the budget systems with integrity
254
825000
7000
wiemy, że nie istnieją uczciwe systemy budżetowe,
14:08
that mean that money will be well spent.
255
832000
3000
gwarantujące, że pieniądze zostaną dobrze wydane.
14:11
And if all we do is put money in and close our eyes
256
835000
4000
Jeśli tylko włożymy pieniądze i zamkniemy oczy,
14:15
it's not just that the money is wasted --
257
839000
2000
to nie tylko są to zmarnowane pieniądze,
14:17
that's the least of the problems --
258
841000
2000
to jeszcze najmniejszy problem,
14:19
it's that the money is captured.
259
843000
3000
to pieniądze przechwycone.
14:22
It's captured by the crooks who are at the heart of the political problem.
260
846000
6000
Przechwycone przez oszustów, którzy są źródłem problemów politycznych.
14:28
And so inadvertently we empower the people who are the problem.
261
852000
5000
I tym samym niechcący dajemy władzę ludziom, którzy są głównym problemem.
14:33
So building clean government means, yes, provide money
262
857000
3000
Budowanie czystego rządu oznacza, tak, zapewnić pieniądze
14:36
to the budget,
263
860000
2000
na budżet.
14:38
but also provide a lot of scrutiny,
264
862000
5000
Ale również zapewnić duży nadzór.
14:43
which means a lot of technical assistance that follows the money.
265
867000
3000
Co oznacza mnóstwo pomocy technicznej, która idzie za pieniędzmi.
14:46
Paddy Ashdown, who was the grand high nabob of Bosnia
266
870000
5000
Paddy Ashdown, który był Wysokim Przedstawicielem dla Bośni i Hercegowiny
14:51
to the United Nations,
267
875000
2000
z ramienia Organizacji Narodów Zjednoczonych,
14:53
in his book about his experience, he said,
268
877000
2000
w książce o swoich doświadczeniach powiedział:
14:55
"I realize what I needed
269
879000
3000
„Zdałem sobie sprawę, że tym czego potrzebowałem
14:58
was accountants without borders,
270
882000
4000
byli księgowi bez granic,
15:02
to follow that money."
271
886000
2000
którzy by śledzili te pieniądze.”
15:04
So that's the -- let me wrap up,
272
888000
3000
Więc to -- pozwólcie, że podsumuję,
15:07
this is the package.
273
891000
3000
to jest cały pakiet.
15:10
What's the goal?
274
894000
2000
Co jest celem?
15:12
If we follow this, what would we hope to achieve?
275
896000
4000
Na jakie osiągnięcia możemy liczyć, jeśli tak zrobimy?
15:16
That after 10 years,
276
900000
3000
Otóż po 10 latach
15:19
the focus on the construction sector
277
903000
3000
skoncentrowanie się na sektorze budowlanym
15:22
would have produced both jobs
278
906000
2000
przyniosłoby zarówno miejsca pracy,
15:24
and, hence, security --
279
908000
2000
jak i, w związku z tym, bezpieczeństwo.
15:26
because young people would have jobs --
280
910000
2000
Ponieważ młodzi ludzie mieliby pracę.
15:28
and it would have reconstructed the infrastructure.
281
912000
4000
A to odbudowałoby infrastrukturę.
15:32
So that's the focus on the construction sector.
282
916000
3000
Więc jest nacisk na sektor budowlany.
15:35
The focus on the basic service delivery
283
919000
2000
Nacisk na dostarczenie podstawowych usług socjalnych i komunalnych
15:37
through these independent service authorities
284
921000
3000
poprzez te niezależne służby rządzące
15:40
would have rescued basic services
285
924000
3000
uratowałby podstawowe usługi
15:43
from their catastrophic levels,
286
927000
3000
od katastrofy.
15:46
and it would have given ordinary people
287
930000
3000
I dałby zwykłym ludziom
15:49
the sense that the government was doing something useful.
288
933000
4000
poczucie, że rząd robi coś pożytecznego.
15:53
The emphasis on clean government
289
937000
3000
Nacisk na czysty rząd
15:56
would have gradually squeezed out the political crooks,
290
940000
3000
stopniowo wyparłby politycznych oszustów.
15:59
because there wouldn't be any money
291
943000
4000
Ponieważ nie byłoby pieniędzy
16:03
in taking part in the politics.
292
947000
2000
za udzielanie się w polityce.
16:05
And so gradually the selection,
293
949000
2000
I stopniowo selekcja,
16:07
the composition of politicians,
294
951000
2000
skład osobowy rządzących sił politycznych
16:09
would shift from the crooked to the honest.
295
953000
5000
zmieniłby się z nieuczciwego na uczciwy.
16:14
Where would that leave us?
296
958000
3000
Co by nam to dało?
16:17
Gradually it would shift
297
961000
2000
Stopniowo nastąpiłoby przejście
16:19
from a politics of plunder
298
963000
3000
od polityki rabunkowej
16:22
to a politics of hope. Thank you.
299
966000
3000
do polityki nadziei. Dziękuję.
16:25
(Applause)
300
969000
5000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Paul Collier - EconomistPaul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all.
Why you should listen
Paul Collier studies the political and economic problems of the very poorest countries: 50 societies, many in sub-Saharan Africa, that are stagnating or in decline, and taking a billion people down with them. His book The Bottom Billion identifies the four traps that keep such countries mired in poverty, and outlines ways to help them escape, with a mix of direct aid and external support for internal change.
From 1998 to 2003, Collier was the director of the World Bank's Development Research Group; he now directs the Centre for the Study of African Economies at Oxford, where he continues to advise policymakers.
Paul Collier | Speaker | TED.com