TEDxRainier
Leslie Morgan Steiner: Why domestic violence victims don't leave
Leslie Morgan Steiner: Pse viktimat e dhunës familjare nuk largohen
Filmed:
Readability: 3.8
5,800,883 views
Leslie Morgan Steiner ishte në një“crazy love” -- Një dashuri e çmendur me një burrë qe rregullisht e rrihte dhe e kërcenonte. Steiner tregon historinë e sai të tmerrshme, duke korigjuar stereotipet qe shumë njerëz kane ndaj viktimave të dhunës familjare, dhe shpjegon si mund të ndihmojme këta viktima duke thyer heshtjen. (Filmuar në TEDxRainier.)
Leslie Morgan Steiner - Writer
Leslie Morgan Steiner is a writer and outspoken advocate for survivors of domestic violence -- which includes herself. Full bio
Leslie Morgan Steiner is a writer and outspoken advocate for survivors of domestic violence -- which includes herself. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm here today to talk about a disturbing question,
0
681
3288
Jam ketu sot per të folur për një çështje shqetësuese,
00:19
which has an equally disturbing answer.
1
3969
3698
që ka gjithashtu një përgjigje shqetësuese.
00:23
My topic is the secrets of domestic violence,
2
7667
3602
Tema ime është, secretet e dhunës në familje,
00:27
and the question I'm going to tackle
3
11269
2334
dhe çeshtja qe do trajtoj
00:29
is the one question everyone always asks:
4
13603
4081
është pyetja që gjithkush bën:
00:33
Why does she stay?
5
17684
1612
Përse ajo qëndron?
00:35
Why would anyone stay with a man who beats her?
6
19296
3996
Përse dikush do vazhdoje të qëndroje me një burrë që e rreh?
00:39
I'm not a psychiatrist, a social worker
7
23292
2977
Nuk jam as psikiatre as punojëse sociale
00:42
or an expert in domestic violence.
8
26269
2335
as një eksperte në dhunën familjare.
00:44
I'm just one woman with a story to tell.
9
28604
3199
Jam vetëm një grua me një histori për të treguar.
00:47
I was 22. I had just graduated from Harvard College.
10
31803
4513
Isha 22 vjeç. Sapo isha diplomuar në universitetin Harvard.
00:52
I had moved to New York City for my first job
11
36316
2472
Isha trasferuar në New York City për punën time të parë
00:54
as a writer and editor at Seventeen magazine.
12
38788
3296
si shkrimtare dhe redaktuese për revistën Seventeen.
00:57
I had my first apartment,
13
42084
2240
Kisha apartamentin tim të parë,
01:00
my first little green American Express card,
14
44324
3200
Karten time të vogël American Express të parë,
01:03
and I had a very big secret.
15
47524
3028
dhe kisha një sekret të madh.
01:06
My secret was that I had this gun
16
50552
3699
Sekreti im ishte që kisha këte pistoletë
01:10
loaded with hollow-point bullets pointed at my head
17
54251
3438
të mbushur me plumba me majë boshe mbi kokë
01:13
by the man who I thought was my soulmate,
18
57689
2563
e drejtuar nga burri që mendoja
se ishte njeriu i jetës time,
se ishte njeriu i jetës time,
01:16
many, many times.
19
60252
3485
shumë, shumë herë.
01:19
The man who I loved more than anybody on Earth
20
63737
3560
Burri që kam dashur më shumë se gjithçka në botë
01:23
held a gun to my head and threatened to kill me
21
67297
4079
mbante një pistoletë mbi kokën time
dhe më kercenonte për vdekje
dhe më kercenonte për vdekje
01:27
more times than I can even remember.
22
71376
3185
aq shumë herë sa qe nuk më kujtohen të gjitha.
01:30
I'm here to tell you the story of crazy love,
23
74561
2743
Jam këtu për të treguar historinë e dashurisë të çmendur,
01:33
a psychological trap disguised as love,
24
77304
3184
një kurth psikologjik i maskuar si dashuri,
01:36
one that millions of women and even a few men
25
80488
2852
një kurth ku miliona gra dhe ndonjë burrë
01:39
fall into every year.
26
83340
2381
bien çdo vit.
01:41
It may even be your story.
27
85721
2749
Kjo mund të jetë edhe historia juaj.
01:44
I don't look like a typical domestic violence survivor.
28
88470
3043
Un nuk dukem një e mbijetuar tipike e dhunës familjare.
01:47
I have a B.A. in English from Harvard College,
29
91513
2306
Kam një diplomë në anglisht nga universiteti Harvard,
01:49
an MBA in marketing from Wharton Business School.
30
93819
2362
një master në marketing nga Wharton Business school.
01:52
I've spent most of my career working for Fortune 500 companies
31
96181
3292
Kam kaluar karierën time duke
punuar për 500 kompanitë më të mira
punuar për 500 kompanitë më të mira
01:55
including Johnson & Johnson, Leo Burnett and The Washington Post.
32
99473
4272
përfshirë Johnson&Johnson,
Leo Burnett dhe Washington Post.
Leo Burnett dhe Washington Post.
01:59
I've been married for almost 20 years to my second husband
33
103745
3796
Kam 20 vjet që jam martuar me burrin e dytë
02:03
and we have three kids together.
34
107541
2789
dhe kemi tre femijë.
02:06
My dog is a black lab, and I drive a Honda Odyssey minivan.
35
110330
4229
Qeni im është një labrador i zi,
dhe ngas një minivan Honda odissey.
dhe ngas një minivan Honda odissey.
02:10
(Laughter)
36
114559
2480
(Të qeshura)
02:12
So my first message for you is that domestic violence
37
117039
2719
Mesazhi parë që kam për ju, është që dhuna familjare
02:15
happens to everyone --
38
119758
2368
i ndosh gjithkushi --
02:18
all races, all religions, all income and education levels.
39
122126
4176
gjitha racat, gjitha fetë, ne të gjitha nivelet e pasurise dhe arsimit.
02:22
It's everywhere.
40
126302
1939
Eshtë kudo.
02:24
And my second message is that everyone thinks
41
128241
2520
Mesazhi im i dytë, është qe re gjithë mendojnë se
02:26
domestic violence happens to women,
42
130761
2118
dhuna familjare i ndodh grave,
02:28
that it's a women's issue.
43
132879
2268
është problemi i grave.
02:31
Not exactly.
44
135147
2219
Nuk është e saktë.
02:33
Over 85 percent of abusers are men, and domestic abuse
45
137366
4112
Më shumë se 85% i abuzuesve
jane burra, dhe abuzimi familjar
jane burra, dhe abuzimi familjar
02:37
happens only in intimate, interdependent, long-term relationships,
46
141478
5918
ndodh vetëm në marrëdhënie
të gjata, intime dhe të ndervarura,
të gjata, intime dhe të ndervarura,
02:43
in other words, in families,
47
147396
2169
me pak fjalë, në familje,
02:45
the last place we would want or expect to find violence,
48
149565
3865
vendi i fundit ku duam ose
mund të presim të gjejme dhunë,
mund të presim të gjejme dhunë,
02:49
which is one reason domestic abuse is so confusing.
49
153430
4278
q eshte një nga arsyet për të cilën dhuna
familjare është kaq e ngatërruar.
familjare është kaq e ngatërruar.
02:53
I would have told you myself that I was the last person on Earth
50
157708
3551
Do ju kisha thënë për mua qe isha njeriu i fundit në botë
02:57
who would stay with a man who beats me,
51
161259
2572
qe do qendronte me një burrë qe e rreh,
02:59
but in fact I was a very typical victim because of my age.
52
163831
3407
por ne fakt isha një viktimë
tipike për arsye të moshes time.
tipike për arsye të moshes time.
03:03
I was 22, and in the United States,
53
167238
3285
Isha 22 vjeç, dhe në ShBA,
03:06
women ages 16 to 24 are three times as likely
54
170523
3849
grat nga 16 deri në 24 jan tre herë më në rrezik
03:10
to be domestic violence victims
55
174372
2761
për të qenë viktima të dhunës familjare
03:13
as women of other ages,
56
177133
2815
se gratë në moshë tjetër,
03:15
and over 500 women and girls this age
57
179948
3303
dhe më shume se 500 gra dhe vajza në këte moshë
03:19
are killed every year by abusive partners,
58
183251
3571
vriten çdo vit nga partnerë abuzues,
03:22
boyfriends, and husbands in the United States.
59
186822
4633
të fejuar dhe bashkëshortë në ShBA.
03:27
I was also a very typical victim because I knew nothing
60
191455
3060
Isha një viktim tipike sepse nuk dija as gjë
03:30
about domestic violence, its warning signs or its patterns.
61
194515
4585
për dhunën familjare, per shenjat
e rrezikut ose për sistemin e saj.
e rrezikut ose për sistemin e saj.
03:35
I met Conor on a cold, rainy January night.
62
199100
5065
Takova Conor-in një natë të ftohte me shi.
03:40
He sat next to me on the New York City subway,
63
204165
2963
Ai u ul afër meje në metron e New Yorkut
03:43
and he started chatting me up.
64
207128
2139
dhe filloi te bëjë muhabet.
03:45
He told me two things.
65
209267
1868
Me tha dy gjëra.
03:47
One was that he, too, had just graduated from an Ivy League school,
66
211135
3802
E para qe edhe ai sa po ishte diplomuar në një shkollë private me prestigj,
03:50
and that he worked at a very impressive Wall Street bank.
67
214937
4355
dhe qe punonte në një bankë të rendesishme në Wall street.
03:55
But what made the biggest impression on me that first meeting
68
219292
3660
Por gjeja që më terhoqi më shumë herën e parë
03:58
was that he was smart and funny
69
222952
3288
ai ishte i zgjuar dhe me humor
04:02
and he looked like a farm boy.
70
226240
1400
dhe dukej si një djalë fshati.
04:03
He had these big cheeks, these big apple cheeks
71
227640
2347
Kishte faqet e medha, faqet si molla
04:05
and this wheat-blond hair,
72
229987
1685
dhe flokët ngjyre gruri,
04:07
and he seemed so sweet.
73
231672
3287
dhe dukej shumë i ëmbël.
04:10
One of the smartest things Conor did, from the very beginning,
74
234959
3784
Një nga gjërat më të zgjuara
qe Conor bëri që nga fillimi,
qe Conor bëri që nga fillimi,
04:14
was to create the illusion that I was the dominant partner in the relationship.
75
238743
5574
ishte krijimi i iluzionit se isha unë
partneri dominues në raportin.
partneri dominues në raportin.
04:20
He did this especially at the beginning
76
244317
2201
E bëri këte kryesisht në fillim
04:22
by idolizing me.
77
246518
2866
duke më adhuruar.
04:25
We started dating, and he loved everything about me,
78
249384
3286
Filluam takimet, dhe ai adhuronte çdo gjë timen,
04:28
that I was smart, that I'd gone to Harvard,
79
252670
1684
Unë isha e zgjuar, kisha shkuar në Harvard,
04:30
that I was passionate about helping teenage girls, and my job.
80
254354
3030
qe isha e pasionuar për të ndihmuar vajzat, dhe punën time.
04:33
He wanted to know everything about my family
81
257384
2531
Donte të dinte gjithçka për familjen time
04:35
and my childhood and my hopes and dreams.
82
259915
2616
femijerinë time, ëndrat dhe shpresat e mija.
04:38
Conor believed in me, as a writer and a woman,
83
262531
3634
Conor kishte besim tek unë, si shkrimtare dhe si grua,
04:42
in a way that no one else ever had.
84
266165
3679
si askush më parë.
04:45
And he also created a magical atmosphere of trust between us
85
269844
4325
Ai krioi një atmosfere besimi midis nesh
04:50
by confessing his secret,
86
274169
2520
më tregoi sekretin e tij,
04:52
which was that, as a very young boy starting at age four,
87
276689
4480
që kur ishte një djalë i vogël 4 vjeç,
04:57
he had been savagely and repeatedly physically abused
88
281169
2911
ai ka qenë egërsisht dhe vazhdimisht i abuzuar fizikisht
04:59
by his stepfather,
89
284080
1686
nga njerku i tij,
05:01
and the abuse had gotten so bad that he had had to drop out of school in eighth grade,
90
285766
3940
dhe abuzimet ishin kaq të renda qe u detyrua te lërë shkollen në klasë të tetë
05:05
even though he was very smart,
91
289706
2619
edhe pse ishte shumë i zgjuar,
05:08
and he'd spent almost 20 years rebuilding his life.
92
292325
3256
dhe i jane dashur gati 20 vjet për të rindertuar jetën e tij.
05:11
Which is why that Ivy League degree
93
295581
3156
Dhe ja pse diploma në shkollën prestigjose
05:14
and the Wall Street job and his bright shiny future
94
298737
2813
puna në Wall Street dhe e ardhmja e shkëlqyer
05:17
meant so much to him.
95
301550
2571
ishin kaq të rendësishme per atë.
05:20
If you had told me
96
304121
2144
Ne se me thonit
05:22
that this smart, funny, sensitive man who adored me
97
306265
5364
Qe ky djalë zgjuar, i qeshur
dhe i ndjeshëm, qe më adhuronte
dhe i ndjeshëm, qe më adhuronte
05:27
would one day dictate whether or not I wore makeup,
98
311629
4383
një ditë do vendoste në mundesha
ose jo te vija make up,
ose jo te vija make up,
05:31
how short my skirts were,
99
316012
2050
sa i shkurtër ishte fundi im,
05:33
where I lived, what jobs I took,
100
318062
1930
ku jetoja, çfare pune kisha zgjedhur,
05:35
who my friends were and where I spent Christmas,
101
319992
3364
Kush ishin shoqet e mija dhe ku do kaloja krishtlindjet,
05:39
I would have laughed at you,
102
323356
1948
do kisha qeshur,
05:41
because there was not a hint of violence or control
103
325304
3048
sepse nuk kishte një aluzion dhune ose kontrolli
05:44
or anger in Conor at the beginning.
104
328352
3484
ose inati te Conor në fillimet.
05:47
I didn't know that the first stage
105
331836
3125
Nuk dija që faza e parë
05:50
in any domestic violence relationship
106
334961
2375
në një marrëdhenje me dhunë familjare
05:53
is to seduce and charm the victim.
107
337336
3652
është të joshes dhe të magjepsësh viktimën.
05:56
I also didn't know that the second step is to isolate the victim.
108
340988
4760
Dhe nuk dija as se faza dytë ishte izolimi i viktimës.
06:01
Now, Conor did not come home one day and announce,
109
345748
4154
Conor nuk erdhi në shtepi një ditë dhe tha
06:05
"You know, hey, all this Romeo and Juliet stuff has been great,
110
349902
3134
"E di qe kjo historia me Romeon dhe Julieten është e lezeçme
06:08
but I need to move into the next phase
111
353036
2005
por me duhet të kaloj në fazën tjetër
06:10
where I isolate you and I abuse you" — (Laughter) —
112
355041
4179
ku të izoloj dhe të abuzoj" (Të qeshura)
06:15
"so I need to get you out of this apartment
113
359220
1355
"me duhet të te nxjerr jashtë nga ky apartament
06:16
where the neighbors can hear you scream
114
360575
1641
ku fqinjët të degjojne kur bërtet
06:18
and out of this city where you have friends and family
115
362216
2473
dhe larg nga ky qytet ku ke shoqeri, familje
06:20
and coworkers who can see the bruises."
116
364689
3306
dhe kolegë qe shohin shenjat."
06:23
Instead, Conor came home one Friday evening
117
367995
4221
Përkundrazi, Conor erdhi një të premte në darkë
06:28
and he told me that he had quit his job that day,
118
372216
2731
dhe më tha qe kishte lënë punën atë ditë,
06:30
his dream job,
119
374947
2465
punën e ëndrave të tij,
06:33
and he said that he had quit his job because of me,
120
377412
4141
dhe tha që arsya për të cilen kishte lërë punën isha unë,
06:37
because I had made him feel so safe and loved
121
381553
3178
sepse me mua ndihej kaq i dashuruar dhe i mbrojtur
06:40
that he didn't need to prove himself on Wall Street anymore,
122
384731
3123
qe nuk kishte më nevoje per te treguar
vlerën e vet në Wall Street,
vlerën e vet në Wall Street,
06:43
and he just wanted to get out of the city
123
387854
2515
dhe donte vetëm të largohej nga qyteti
06:46
and away from his abusive, dysfunctional family,
124
390369
2978
dhe nga familja e tij abuzive dhe e shkatërruar,
06:49
and move to a tiny town in New England
125
393347
3122
dhe të levizte në një qytezë e vogël në New England
06:52
where he could start his life over with me by his side.
126
396469
3573
ku mund të fillonte një jetë re me mua për krah.
06:55
Now, the last thing I wanted to do was leave New York,
127
400042
3866
Gjeja fundit qe doja të beja në atë moment ishte të largohesha nga New York,
06:59
and my dream job,
128
403908
3607
dhe nga puna që kisha ëndëruar,
07:03
but I thought you made sacrifices for your soulmate,
129
407515
2583
por mendoja se është normale të
sakrifikohesh për njeriun e jetës,
sakrifikohesh për njeriun e jetës,
07:05
so I agreed, and I quit my job,
130
410098
3464
keshtu pranova, dhe lashe punën time,
07:09
and Conor and I left Manhattan together.
131
413562
2631
Dhe u larguam të dy nga Manhattan.
07:12
I had no idea I was falling into crazy love,
132
416193
4366
Nuk mendoja fare se po bija në një dashuri të çmendur,
07:16
that I was walking headfirst into a carefully laid
133
420559
3632
qe po shkoja drejt një kurthi
07:20
physical, financial and psychological trap.
134
424191
4980
fizik, financjar dhe psikologjik.
07:25
The next step in the domestic violence pattern
135
429171
2320
Faza tjetër në sistemin e dhunës familjare
07:27
is to introduce the threat of violence
136
431491
4282
është të futësh kërcënimin e violencës
07:31
and see how she reacts.
137
435773
2199
dhe të shohësh se si ajo reagon.
07:33
And here's where those guns come in.
138
437972
2709
Dhe ja ku dolën pistoletat.
07:36
As soon as we moved to New England -- you know,
139
440681
2918
Sa po levizëm në New England-- e dini,
07:39
that place where Connor was supposed to feel so safe --
140
443599
2738
ai vend ku Conor do ndihej kaq i sigurt--
07:42
he bought three guns.
141
446337
2416
bleu tre pistoleta.
07:44
He kept one in the glove compartment of our car.
142
448753
3440
Mbante një në kroskot të makinës tonë.
07:48
He kept one under the pillows on our bed,
143
452193
2656
Mbante një posht jastëkut në krevatin tonë,
07:50
and the third one he kept in his pocket at all times.
144
454849
3162
dhe tjetrën e mbante gjithmonë në xhep.
07:53
And he said that he needed those guns
145
458011
2318
Dhe tha që i nevojiteshin këta pistoleta
07:56
because of the trauma he'd experienced as a young boy.
146
460329
2796
për arsye të traumës qe kishte kaluar kur ishte femijë.
07:59
He needed them to feel protected.
147
463125
2484
I duheshin për t'u ndjerë i mbrojtur.
08:01
But those guns were really a message for me,
148
465609
2912
Por ata pistoleta ishin një mesazh për mua,
08:04
and even though he hadn't raised a hand to me,
149
468521
2694
se edhe se pse ai nuk më kishte ngritur dorë,
08:07
my life was already in grave danger every minute of every day.
150
471215
5806
jeta ime ishte në rrezik të madh çdo minut të çdo dite.
08:12
Conor first physically attacked me
151
477021
3573
Conor më sulmoi për herë të parë
08:16
five days before our wedding.
152
480594
2825
pesë dite para martesës.
08:19
It was 7 a.m. I still had on my nightgown.
153
483419
4192
Ishte ora 7 e mengjesit. Kisha akoma këmishën e natës.
08:23
I was working on my computer trying to finish a freelance writing assignment,
154
487611
4240
Po punoja në komputer për të mbaruar një shkrim të pavarur,
08:27
and I got frustrated,
155
491851
1814
dhe u irritova,
08:29
and Conor used my anger as an excuse
156
493665
3087
dhe Conor perdori inatim tim si një justifikim
08:32
to put both of his hands around my neck
157
496752
3151
për të më vërë dy duart ne fyt
08:35
and to squeeze so tightly that I could not breathe or scream,
158
499903
3820
dhe për të me shtrënguar kaq fort sa që nuk mundesha të merrja frymë ose të bërtisja,
08:39
and he used the chokehold
159
503723
1824
dhe me këte shtrengim
08:41
to hit my head repeatedly against the wall.
160
505547
4426
më përplasi koken shumë herë kundra murit.
08:45
Five days later, the ten bruises on my neck had just faded,
161
509973
5318
Pes dite më pas, dhjetë shenjat mbi fytin tim kishin kaluar
08:51
and I put on my mother's wedding dress,
162
515291
2475
dhe vendosa fustanin e dasmes se mamase time,
08:53
and I married him.
163
517766
2317
dhe u martova.
08:55
Despite what had happened,
164
520083
2281
Pavarësisht nga çfarë kishte ndodhur,
08:58
I was sure we were going to live happily ever after,
165
522364
3519
isha e sigurt se ne do të jetonim të lumtur,
09:01
because I loved him, and he loved me so much.
166
525883
4081
sepse unë e doja dhe ai më donte akoma më shumë.
09:05
And he was very, very sorry.
167
529964
3372
Dhe i vinte shumë, shumë keq.
09:09
He had just been really stressed out by the wedding
168
533336
3173
Ishte vetëm shumë i stresuar nga dasma
09:12
and by becoming a family with me.
169
536509
2197
dhe nga idea qe do kishim një familje.
09:14
It was an isolated incident,
170
538706
1721
Ishte një episod i vetem,
09:16
and he was never going to hurt me again.
171
540427
3596
dhe ai nuk do më lendonte kurrë më.
09:19
It happened twice more on the honeymoon.
172
544023
2580
Ndodhi dy herë tjera në muaj të mjaltit.
09:22
The first time, I was driving to find a secret beach
173
546603
3087
Herën e parë, isha duke ngarë makinën për të gjetur një plazh të fshehur
09:25
and I got lost,
174
549690
2702
dhe humba,
09:28
and he punched me in the side of my head so hard
175
552392
2970
dhe ai më goditi në kokë kaq fort
09:31
that the other side of my head repeatedly hit
176
555362
2144
qe ana tjetër e kokës preku shumë herë
09:33
the driver's side window.
177
557506
2407
xhamin e shoferit.
09:35
And then a few days later, driving home from our honeymoon,
178
559913
3366
Dhe prap pak ditë më pas, duke u kthyer në shtëpi nga muaji i mjaltit,
09:39
he got frustrated by traffic,
179
563279
2283
u bërë nervos nga trafiku,
09:41
and he threw a cold Big Mac in my face.
180
565562
3432
dhe më hodhi një Big Mac të nxehtë në fytyrë.
09:44
Conor proceeded to beat me once or twice a week
181
568994
2608
Conor vazhdoi të më rrahi një ose dy herë në javë
09:47
for the next two and a half years of our marriage.
182
571602
3417
gjate dy vitet e gjysem të marteses sonë.
09:50
I was mistaken in thinking that I was unique
183
575019
3125
Gaboja kur mendoja se isha e veçantë
09:54
and alone in this situation.
184
578144
2643
dhe e vetmuar në këte situatë.
09:56
One in three American women
185
580787
2191
Një ne tre gra në amerikë
09:58
experiences domestic violence or stalking at some point in her life,
186
582978
4152
perjetojne dhunë familjare ose ndjekje në një moment të jetës,
10:03
and the CDC reports that 15 million children
187
587130
3641
dhe CDC raporton se 15 miljon femijë
10:06
are abused every year, 15 million.
188
590771
3410
abuzohen cdo vit, 15 miljon.
10:10
So actually, I was in very good company.
189
594181
4373
Keshtu që kisha shoqeri të mirë.
10:14
Back to my question:
190
598554
2416
Duke u kthyer tek pyetja ime:
10:16
Why did I stay?
191
600970
2495
Pse qendrova?
10:19
The answer is easy.
192
603465
2738
Përgjigja është e thjeshtë.
10:22
I didn't know he was abusing me.
193
606203
2688
Nuk e dija se ai ishte duke abuzuar.
10:24
Even though he held those loaded guns to my head,
194
608891
3848
Edhe se mbante ata pistoletat mbi kokën time,
10:28
pushed me down stairs,
195
612739
2223
më shtyri nga shkallet,
10:30
threatened to kill our dog,
196
614962
1381
kercenoi të vriste qenin tonë,
10:32
pulled the key out of the car ignition as I drove down the highway,
197
616343
3923
hoqi çelesat nga kuadri makinës kur isha në autostradë,
10:36
poured coffee grinds on my head
198
620266
2517
me derdhi kafe të bluar në kokë
10:38
as I dressed for a job interview,
199
622783
2316
kur u vesha për një takim pune,
10:40
I never once thought of myself as a battered wife.
200
625099
4370
nuk e konsiderova as një here veten si një grua që rrihet.
10:45
Instead, I was a very strong woman
201
629469
3577
Perkundrazi isha një grua shumë e fortë
10:48
in love with a deeply troubled man,
202
633046
2252
e dashuruar me një burrë me probleme të thella,
10:51
and I was the only person on Earth
203
635298
2057
dhe isha i vetmi person në botë
10:53
who could help Conor face his demons.
204
637355
3440
qe mund të ndihmonte Conor-in të perballesh me problemet e tij.
10:56
The other question everybody asks is,
205
640795
3711
Pyetja tjetër qe gjithkush bën është,
11:00
why doesn't she just leave?
206
644506
2417
pse nuk largohet?
11:02
Why didn't I walk out? I could have left any time.
207
646923
3951
Pse nuk ika që aty? Mund të kisha ikur shumë herë.
11:06
To me, this is the saddest and most painful question that people ask,
208
650874
4712
Kjo për mua është pyetja më
e dhimbshme qe të tjerët më bëjne,
e dhimbshme qe të tjerët më bëjne,
11:11
because we victims know something you usually don't:
209
655586
3091
sepse ne viktimat shohim diçka qe ju nuk shikoni në pergjithsi:
11:14
It's incredibly dangerous to leave an abuser.
210
658677
4393
Eshtë tepër e rrezikshme të largohesh nga një abuzues.
11:18
Because the final step in the domestic violence pattern
211
663070
3319
Sepse faza fundit në sistemin e dhunës familjare
11:22
is kill her.
212
666389
2895
është ta vrases ate.
11:25
Over 70 percent of domestic violence murders
213
669284
2541
Me se 70% e vrasjeve nga dhuna familjare
11:27
happen after the victim has ended the relationship,
214
671825
4068
ndodhin pasi viktima ka ndaluar marëdhenien,
11:31
after she's gotten out,
215
675893
1893
pasi ajo ka dale,
11:33
because then the abuser has nothing left to lose.
216
677786
3251
sepse vetëm ateherë abuzuesi nuk ka gjë për të humbur.
11:36
Other outcomes include long-term stalking,
217
681037
3091
Rezultate tjera jane ndjekje për nje kohe të gjiatë,
11:40
even after the abuser remarries;
218
684128
2952
edhe pasi abuzuesi martohet perseri;
11:42
denial of financial resources;
219
687080
2155
mohimi i ndihmës financiare;
11:45
and manipulation of the family court system
220
689235
2389
dhe manipulimi i sistemit gjygjësor të familjes
11:47
to terrify the victim and her children,
221
691624
2823
për të tmerruar viktimën dhe femijet e saj,
11:50
who are regularly forced by family court judges
222
694447
4926
qe jane të detyruar nga gjykata familjare
11:55
to spend unsupervised time
223
699373
1969
te kaluar kohë pa supervizim
11:57
with the man who beat their mother.
224
701342
3671
me burrin qe rreh mamane e tyre.
12:00
And still we ask, why doesn't she just leave?
225
705013
4175
Dhe ne akoma pyesim, pse ajo nuk largohet?
12:05
I was able to leave,
226
709188
1754
Pata mundësinë te largoheshar,
12:06
because of one final, sadistic beating
227
710942
2902
fale një goditje të rendë të fundit
12:09
that broke through my denial.
228
713844
3159
qe tejkaloi mohimin tim.
12:12
I realized that the man who I loved so much
229
717003
3170
Kuptova qe burri qe dashuroja kaq shumë
12:16
was going to kill me if I let him.
230
720173
2910
do më kishte vrarë në se do e kisha lejuar.
12:18
So I broke the silence.
231
723083
2515
Keshtu thyeva heshtjen.
12:21
I told everyone:
232
725598
2830
I thashe të gjitheve:
12:24
the police, my neighbors,
233
728428
3785
poilicisë, fqinjëve,
12:28
my friends and family, total strangers,
234
732213
3840
shoqerisë dhe familjes, të huajve,
12:31
and I'm here today because you all helped me.
235
736053
6854
dhe jam këtu se ju të gjithe më ndihmuat.
12:38
We tend to stereotype victims
236
742907
2538
Ne i konsiderojme viktimat
12:41
as grisly headlines,
237
745445
3062
si tituj të frikshëm,
12:44
self-destructive women, damaged goods.
238
748507
3296
si gra vëtë shkatërruese, mallra të demtuar.
12:47
The question, "Why does she stay?"
239
751803
3003
Pyetja, "Perse qendron ajo?"
12:50
is code for some people for, "It's her fault for staying,"
240
754806
5636
është kodi i disa tjerve për të thënë "është faji i asaj në se qendron,"
12:56
as if victims intentionally choose to fall in love with men
241
760442
3324
sikur viktimat vendosin vetë të dashurohen me burra
12:59
intent upon destroying us.
242
763766
2632
qe duan te na shkatërojne ne.
13:02
But since publishing "Crazy Love,"
243
766398
2504
Qe kur kam publikuar "Crazy Love"
13:04
I have heard hundreds of stories from men and women
244
768902
3523
Kam degjuar qindra histori ngra burra dhe gra
13:08
who also got out,
245
772425
2445
qe kane shpetuar,
13:10
who learned an invaluable life lesson from what happened,
246
774870
4380
qe kane mësuar një leksion të rendësishëm për jetën nga ajo qe ndodhi,
13:15
and who rebuilt lives -- joyous, happy lives --
247
779250
4213
dhe qe rindertuan jetën -- jetë të lumtur e të gëzuar --
13:19
as employees, wives and mothers,
248
783463
2334
si punojës, bashkshorte dhe nëna,
13:21
lives completely free of violence, like me.
249
785797
4681
jetë komplet të lira nga dhuna, si unë.
13:26
Because it turns out that I'm actually a very typical domestic violence victim
250
790478
4031
Sepse me sa duket jam faktikisht një viktim tipike e dhunës familjare
13:30
and a typical domestic violence survivor.
251
794509
3444
dhe nje e mbijetuar nga dhuna familjare.
13:33
I remarried a kind and gentle man,
252
797953
4025
Jam martuar me një burrë të mirë dhe të ëmbël,
13:37
and we have those three kids.
253
801978
2336
dhe kemi këta tre femijët.
13:40
I have that black lab, and I have that minivan.
254
804314
3401
Kam labradorin e zi, dhe minivanin.
13:43
What I will never have again,
255
807715
3466
Cfarë nuk do kem më,
13:47
ever,
256
811181
2958
kurrë,
13:50
is a loaded gun held to my head
257
814139
2125
është një pistolete e mbushur mbi kokë
13:52
by someone who says that he loves me.
258
816264
3643
nga nje njeri qe thotë se më do.
13:55
Right now, maybe you're thinking,
259
819907
2631
Në këte moment po mendoni,
13:58
"Wow, this is fascinating,"
260
822538
1907
"Sa interesante,"
14:00
or, "Wow, how stupid was she,"
261
824445
3128
ose, "Sa budallaqe ka qenë,"
14:03
but this whole time, I've actually been talking about you.
262
827573
6003
por gjate gjithe kesai kohe, kam folur për ju.
14:09
I promise you there are several people
263
833576
3517
Ju betohem se aty jane shume njerëz
14:12
listening to me right now
264
837093
1742
qe po më degjojne
14:14
who are currently being abused
265
838835
3012
qe pesojne abuzime aktualisht
14:17
or who were abused as children
266
841847
2515
ose qe kane qenë të abuzuar në femijeri
14:20
or who are abusers themselves.
267
844362
3370
ose qe jane abuzues ato vetë.
14:23
Abuse could be affecting your daughter,
268
847732
1937
Abuzimi mund të preki vajzën tuaj,
14:25
your sister, your best friend right now.
269
849669
5293
motren tuaj, shoqen tuaj të ngushtë në këte moment.
14:30
I was able to end my own crazy love story
270
854962
3444
Une rrita të dal nga dashuria ime e çmendur
14:34
by breaking the silence.
271
858406
2201
duke thyer heshtjen.
14:36
I'm still breaking the silence today.
272
860607
2515
Akoma sot jam duke thyer heshtjen.
14:39
It's my way of helping other victims,
273
863122
3816
Eshtë mënyra ime per te ndihmuar viktima tjera,
14:42
and it's my final request of you.
274
866938
3368
dhe kam një kerkese të fundit.
14:46
Talk about what you heard here.
275
870306
2832
Flisni për çfarë keni degjuar këtu.
14:49
Abuse thrives only in silence.
276
873138
3328
Abuzimi ushqehet vetem nga heshtja.
14:52
You have the power to end domestic violence
277
876466
3703
Ju keni mundësinë për të ndaluar dhunën familjare
14:56
simply by shining a spotlight on it.
278
880169
3509
vetën duke ndezur një dritë mbi te.
14:59
We victims need everyone.
279
883678
3074
Ne viktimave na nevojitet gjithkush.
15:02
We need every one of you to understand
280
886752
4073
Na nevojitet qe gjithe ju të kuptoni
15:06
the secrets of domestic violence.
281
890825
3778
sekretet e dhunës familjare.
15:10
Show abuse the light of day by talking about it
282
894603
2984
Tregoni dritën abuzimit duke folur për te
15:13
with your children, your coworkers,
283
897587
2127
me femijet tuaj, me kolegët,
15:15
your friends and family.
284
899714
1937
shoqerinë dhe familjen.
15:17
Recast survivors as wonderful, lovable people
285
901651
3446
Modeloni mbjetuesit si njerëz të shkëlqyer, të dashur
15:20
with full futures.
286
905097
2815
me të ardhme të plota.
15:23
Recognize the early signs of violence
287
907912
3481
Njihni shenjat e para të dhunës
15:27
and conscientiously intervene,
288
911393
2833
dhe nderhyni me vetëdije,
15:30
deescalate it, show victims a safe way out.
289
914226
4162
e tejkaloni, tregoni viktimës një rrugë për të dalur.
15:34
Together we can make our beds,
290
918388
3995
Sebashku mund të bejme krevatet tona,
15:38
our dinner tables and our families
291
922383
3617
tavolinat dhe familjet tona
15:41
the safe and peaceful oases they should be.
292
926000
3257
vendin dhe parajsën e sigurt qe duhet të jenë.
15:45
Thank you.
293
929257
1972
Faleminderit.
15:47
(Applause)
294
931229
7708
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Leslie Morgan Steiner - WriterLeslie Morgan Steiner is a writer and outspoken advocate for survivors of domestic violence -- which includes herself.
Why you should listen
Leslie Morgan Steiner is the author of Crazy Love, a memoir about her marriage to a man who routinely abused and threatened her. In it she describes the harrowing details that unfolded unexpectedly -- from the moment she met a warm, loving, infatuated man on the subway, to the moment he first laid a hand on her, when he grabbed her neck just days before their wedding. Steiner also edited Mommy Wars: Stay-at-Home and Career Moms Face Off on Their Choices, Their Lives, Their Families, a collection of essays by women struggling to balance motherhood and their careers.
Steiner received her MBA in marketing from Wharton School of Business and worked in marketing for Johnson & Johnson before transitioning to writing, as General Manager of the Washington Post Magazine. Steiner writes a weekly column called "Two Cents on Modern Motherhood," for the website Mommy Track’d, and she has just finished her third book, on the effect of fertility treatments on modern motherhood.
Read her thoughts about this TED Talk on CNN.com >>
Leslie Morgan Steiner | Speaker | TED.com