TEDxRainier
Leslie Morgan Steiner: Why domestic violence victims don't leave
Лесли Морган Стайнер: Гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч яагаад тэсдэг вэ?
Filmed:
Readability: 3.8
5,800,883 views
Өөрийг нь байнга дарамталж, амь насанд нь заналхийлдэг эрд Лесли Морган Стайнер "галзуу" дурлажээ. Стэйнер энэ харилцааны бараан түүхийг хуваалцаж, гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогчийн талаарх хүмүүсийн ташаа ойлголтыг засч, хүчирхийллийн хажуугаар дуугүй өнгөрөх байдлыг таслахад бид бүгд хэрхэн хувь нэмэр оруулах боломжтойг онцоллоо.
Leslie Morgan Steiner - Writer
Leslie Morgan Steiner is a writer and outspoken advocate for survivors of domestic violence -- which includes herself. Full bio
Leslie Morgan Steiner is a writer and outspoken advocate for survivors of domestic violence -- which includes herself. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm here today to talk about a disturbing question,
0
681
3288
Би өнөөдөр сэтгэл зовоосон асуулт,
00:19
which has an equally disturbing answer.
1
3969
3698
эн тэнцүү төвөгтэй хариултын талаар ярья.
00:23
My topic is the secrets of domestic violence,
2
7667
3602
Энэ бол гэр бүлийн хүчирхийллийн нууц.
00:27
and the question I'm going to tackle
3
11269
2334
Хүн бүрийн байнга асуудаг асуултад
00:29
is the one question everyone always asks:
4
13603
4081
хариулахыг би оролдоод үзье.
00:33
Why does she stay?
5
17684
1612
Эмэгтэйчүүд яагаад тэсдэг вэ?
00:35
Why would anyone stay with a man who beats her?
6
19296
3996
Өөрийг нь зоддог эрийг
яагаад орхидоггүй вэ?
яагаад орхидоггүй вэ?
00:39
I'm not a psychiatrist, a social worker
7
23292
2977
Би сэтгэл засалч, нийгмийн ажилтан,
00:42
or an expert in domestic violence.
8
26269
2335
гэр бүлийн хүчирхийллийн мэргэжилтэн биш.
00:44
I'm just one woman with a story to tell.
9
28604
3199
Би өөрийн гэсэн түүхтэй, жирийн эмэгтэй.
00:47
I was 22. I had just graduated from Harvard College.
10
31803
4513
Би 22 настай, Харвардыг дөнгөж төгсчихсөн.
00:52
I had moved to New York City for my first job
11
36316
2472
Анхны ажлаар Нью-Йорк хот руу нүүж
00:54
as a writer and editor at Seventeen magazine.
12
38788
3296
"17" сэтгүүлийн сэтгүүлч, редактор боллоо.
00:57
I had my first apartment,
13
42084
2240
Анхны байр,
01:00
my first little green American Express card,
14
44324
3200
нов ногоохон, анхны зээлийн карт,
01:03
and I had a very big secret.
15
47524
3028
бас маш том нууцтай боллоо.
01:06
My secret was that I had this gun
16
50552
3699
Тэр нь задардаг сумаар
цэнэглэсэн буу байв.
цэнэглэсэн буу байв.
01:10
loaded with hollow-point bullets pointed at my head
17
54251
3438
Насны хань минь гэж бодсон залуу
01:13
by the man who I thought was my soulmate,
18
57689
2563
тэр бууг өчнөөн удаа толгойд минь тулгаж,
01:16
many, many times.
19
60252
3485
чичлэн сүрдүүлдэг байв.
01:19
The man who I loved more than anybody on Earth
20
63737
3560
Ертөнцөд хэнээс ч илүү хайрладаг хүн минь
01:23
held a gun to my head and threatened to kill me
21
67297
4079
толгойд буу тулган,
тоолохын аргагүй олон удаа
тоолохын аргагүй олон удаа
01:27
more times than I can even remember.
22
71376
3185
намайг ална хэмээн заналхийлдэг байв.
01:30
I'm here to tell you the story of crazy love,
23
74561
2743
Би та нарт галзуу дурлалын тухай,
01:33
a psychological trap disguised as love,
24
77304
3184
хайраар халхалсан
сэтгэлзүйн хавхны тухай яръя.
сэтгэлзүйн хавхны тухай яръя.
01:36
one that millions of women and even a few men
25
80488
2852
Ийм хавханд хэдэн сая эмэгтэй,
эрчүүд ч мөн
эрчүүд ч мөн
01:39
fall into every year.
26
83340
2381
жил бүр орсоор байна.
01:41
It may even be your story.
27
85721
2749
Энэ таны ч түүх байж магад.
01:44
I don't look like a typical domestic violence survivor.
28
88470
3043
Би гэр бүлийн хүчирхийллийн
хохирогч шиг харагддаггүй.
хохирогч шиг харагддаггүй.
01:47
I have a B.A. in English from Harvard College,
29
91513
2306
Би Харвардын англи хэлний бакалавр,
01:49
an MBA in marketing from Wharton Business School.
30
93819
2362
Вартоны магистр зэрэгтэй.
01:52
I've spent most of my career working for Fortune 500 companies
31
96181
3292
Fortune 500 компаниуд болох Жонсон Жонсон,
01:55
including Johnson & Johnson, Leo Burnett and The Washington Post.
32
99473
4272
Лео Бөрнетт, Вашингтон Пост
сонинд ажилласан.
сонинд ажилласан.
01:59
I've been married for almost 20 years to my second husband
33
103745
3796
Хоёр дахь нөхөртэйгээ
20 гаруй жил амьдарч,
20 гаруй жил амьдарч,
02:03
and we have three kids together.
34
107541
2789
гурван хүүхдийн аав, ээж болсон.
02:06
My dog is a black lab, and I drive a Honda Odyssey minivan.
35
110330
4229
Би хар лабрадор нохой, Хонда унадаг.
02:10
(Laughter)
36
114559
2480
(Инээд)
02:12
So my first message for you is that domestic violence
37
117039
2719
Нэгдүгээрт, гэр бүлийн хүчирхийлэл
02:15
happens to everyone --
38
119758
2368
шашин, орлого,
боловсролын түвшингээс үл хамааран
боловсролын түвшингээс үл хамааран
02:18
all races, all religions, all income and education levels.
39
122126
4176
бүх хүнд тохиолдож болно.
02:22
It's everywhere.
40
126302
1939
Эргэн тойронд чинь, хаа сайгүй байна.
02:24
And my second message is that everyone thinks
41
128241
2520
Хоёрдугаарт, хүмүүс
гэр бүлийн хүчирхийллийн
гэр бүлийн хүчирхийллийн
02:26
domestic violence happens to women,
42
130761
2118
хохирогчид нь эмэгтэйчүүд учраас
02:28
that it's a women's issue.
43
132879
2268
энэ бол эмэгтэйчүүдийн асуудал гэж боддог.
02:31
Not exactly.
44
135147
2219
Үнэндээ тийм биш.
02:33
Over 85 percent of abusers are men, and domestic abuse
45
137366
4112
Хүчирхийлэгчдийн 85-аас
илүү хувь нь эрчүүд ба
илүү хувь нь эрчүүд ба
02:37
happens only in intimate, interdependent, long-term relationships,
46
141478
5918
хүчирхийлэл урт хугацааны,
дотно харилцаанд үүсдэг.
дотно харилцаанд үүсдэг.
02:43
in other words, in families,
47
147396
2169
Өөрөөр хэлбэл, гэр бүлийн нандин орчинд,
02:45
the last place we would want or expect to find violence,
48
149565
3865
хамгийн ээлтэй, энэрэнгүй байх тэр орчинд
02:49
which is one reason domestic abuse is so confusing.
49
153430
4278
хүчирхийлэл бий болдог нь
хүмүүсийг төөрөгдүүлдэг.
хүмүүсийг төөрөгдүүлдэг.
02:53
I would have told you myself that I was the last person on Earth
50
157708
3551
Намайг зоддог эрийг тэвчих хүн би биш гэж
02:57
who would stay with a man who beats me,
51
161259
2572
өөртөө ч, та нарт ч хэлмээр байвч
02:59
but in fact I was a very typical victim because of my age.
52
163831
3407
би залуу хохирогчийн
нийтлэг дүр байсан юм.
нийтлэг дүр байсан юм.
03:03
I was 22, and in the United States,
53
167238
3285
Би 22-той байсан.
АНУ-д 16-24 насны эмэгтэйчүүд
АНУ-д 16-24 насны эмэгтэйчүүд
03:06
women ages 16 to 24 are three times as likely
54
170523
3849
гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөх эрсдэл нь
03:10
to be domestic violence victims
55
174372
2761
бусад насныхантай харьцуулбал
03:13
as women of other ages,
56
177133
2815
гурав дахин их байдаг.
03:15
and over 500 women and girls this age
57
179948
3303
16-24 насны 500 гаруй охид бүсгүйчүүд
03:19
are killed every year by abusive partners,
58
183251
3571
жил бүр хамтран амьдрагч, найз залуу,
03:22
boyfriends, and husbands in the United States.
59
186822
4633
нөхрийнхөө гарт амь үрэгддэг.
03:27
I was also a very typical victim because I knew nothing
60
191455
3060
Би хүчирхийллийн шинж тэмдэг,
дохионы талаар
дохионы талаар
03:30
about domestic violence, its warning signs or its patterns.
61
194515
4585
ямар ч мэдлэггүй, нийтлэг хохирогч байв.
03:35
I met Conor on a cold, rainy January night.
62
199100
5065
Би Конортой 1 сарын бороотой
жихүүн үдэш танилцсан.
жихүүн үдэш танилцсан.
03:40
He sat next to me on the New York City subway,
63
204165
2963
Нью Йоркийн метронд дэргэд минь сууж,
03:43
and he started chatting me up.
64
207128
2139
яриа өдөж эхэллээ.
03:45
He told me two things.
65
209267
1868
Надад хоёр зүйл хэлсэн юм.
03:47
One was that he, too, had just graduated from an Ivy League school,
66
211135
3802
Нэгт, надтай адил Ivy League
сургууль төгссөн
сургууль төгссөн
03:50
and that he worked at a very impressive Wall Street bank.
67
214937
4355
мөн Wall Street дэх
мундаг банкинд ажилладаг.
мундаг банкинд ажилладаг.
03:55
But what made the biggest impression on me that first meeting
68
219292
3660
Анхны уулзалтаар тэр ухаалаг, хөгжилтэй,
03:58
was that he was smart and funny
69
222952
3288
жирийн фермийн хүү шиг харагдаж,
гүнзгий сэтгэгдэл үлдээсэн юм.
04:02
and he looked like a farm boy.
70
226240
1400
04:03
He had these big cheeks, these big apple cheeks
71
227640
2347
Тэр алим шиг, том булцгар хацартай,
04:05
and this wheat-blond hair,
72
229987
1685
цайвар шаргал үстэй,
04:07
and he seemed so sweet.
73
231672
3287
үнэхээр эелдэг залуу байв.
04:10
One of the smartest things Conor did, from the very beginning,
74
234959
3784
Конорын анхнаасаа зохиосон заль нь
04:14
was to create the illusion that I was the dominant partner in the relationship.
75
238743
5574
намайг илүү хүчтэй хамтрагч
гэж төөрөгдүүлэх байв.
гэж төөрөгдүүлэх байв.
04:20
He did this especially at the beginning
76
244317
2201
Эхэн үедээ намайг тахин шүтэх байдлаар
04:22
by idolizing me.
77
246518
2866
үүнийгээ илэрхийлж байв.
04:25
We started dating, and he loved everything about me,
78
249384
3286
Болзож эхлэхэд миний талаарх
бүхнийг биширдэг байв.
бүхнийг биширдэг байв.
04:28
that I was smart, that I'd gone to Harvard,
79
252670
1684
Харвард төгссөн,
өсвөр насны охидыг дэмждэг,
өсвөр насны охидыг дэмждэг,
04:30
that I was passionate about helping teenage girls, and my job.
80
254354
3030
ажилдаа дуртайг минь тэр биширнэ.
04:33
He wanted to know everything about my family
81
257384
2531
Миний гэр бүл, бага нас, мөрөөдлийн тухай
04:35
and my childhood and my hopes and dreams.
82
259915
2616
бүхнийг мэдэхийг хүсч байлаа.
04:38
Conor believed in me, as a writer and a woman,
83
262531
3634
Конор эмэгтэй хүн, сэтгүүлчийн минь хувьд,
04:42
in a way that no one else ever had.
84
266165
3679
хэн ч итгэж байгаагүйгээр надад итгэсэн.
04:45
And he also created a magical atmosphere of trust between us
85
269844
4325
Тэр нууцаа надтай илэн далангүй хуваалцаж,
04:50
by confessing his secret,
86
274169
2520
бидний хооронд ид шидийн мэт
орчин үүсгэлээ.
орчин үүсгэлээ.
04:52
which was that, as a very young boy starting at age four,
87
276689
4480
Дөрвөн настайгаасаа эхлэн хойд аавдаа
04:57
he had been savagely and repeatedly physically abused
88
281169
2911
зодуулж, эцэст нь хүчирхийллийг тэвчилгүй,
04:59
by his stepfather,
89
284080
1686
8 дугаар ангиасаа сургуулиа хаяж,
05:01
and the abuse had gotten so bad that he had had to drop out of school in eighth grade,
90
285766
3940
хэдий хичээлдээ сайн байсан ч
05:05
even though he was very smart,
91
289706
2619
20 гаруй жилийн турш хөлөө олох гэж
05:08
and he'd spent almost 20 years rebuilding his life.
92
292325
3256
хэрхэн зүтгэснээ надад ярьсан юм.
05:11
Which is why that Ivy League degree
93
295581
3156
Ийм ч учраас Ivy League диплом,
05:14
and the Wall Street job and his bright shiny future
94
298737
2813
Wall Street-ийн ажил, гэрэлтсэн ирээдүй нь
05:17
meant so much to him.
95
301550
2571
түүнд маш үнэ цэнэтэй байсан юм.
05:20
If you had told me
96
304121
2144
Энэ ухаалаг, хошин, мэдрэмтгий залуу
05:22
that this smart, funny, sensitive man who adored me
97
306265
5364
нэг л өдөр намайг нүүрээ будах үгүйг,
05:27
would one day dictate whether or not I wore makeup,
98
311629
4383
даашинзны урт, богиныг шүүмжилж,
хаана амьдрах, ямар ажил хийх,
хэнтэй найзлах,
хэнтэй найзлах,
05:31
how short my skirts were,
99
316012
2050
05:33
where I lived, what jobs I took,
100
318062
1930
баярыг хэрхэн өнгөрүүлэхийг зааварчилна
05:35
who my friends were and where I spent Christmas,
101
319992
3364
гэдгийг хэн нэгэн надад хэлсэн бол
05:39
I would have laughed at you,
102
323356
1948
миний хөх инээд хүрэх байлаа.
05:41
because there was not a hint of violence or control
103
325304
3048
Учир нь хүчирхийлэл, уур хилэн, хяналтын
05:44
or anger in Conor at the beginning.
104
328352
3484
өчүүхэн хэлтэрхий ч түүнээс илрээгүй юм.
05:47
I didn't know that the first stage
105
331836
3125
Гэр бүлийн хүчирхийллийн эхэн үед
05:50
in any domestic violence relationship
106
334961
2375
хохирогчийг өөртөө татах,
урхидах нь чухал гэдгийг
урхидах нь чухал гэдгийг
05:53
is to seduce and charm the victim.
107
337336
3652
би огтхон ч мэдээгүй.
05:56
I also didn't know that the second step is to isolate the victim.
108
340988
4760
Дараагийн шатанд түүнийг ганцаардуулдаг.
06:01
Now, Conor did not come home one day and announce,
109
345748
4154
Гэхдээ Конор нэгэн өдөр гэнэт л
"Энэ Ромео, Жульетта хэсэг маань
сайхан байлаа.
сайхан байлаа.
06:05
"You know, hey, all this Romeo and Juliet stuff has been great,
110
349902
3134
06:08
but I need to move into the next phase
111
353036
2005
Одоо дараагийн шатандаа оръё, би чамайг
06:10
where I isolate you and I abuse you" — (Laughter) —
112
355041
4179
шахаж хавчиж, хүчирхийлье" - (Инээд)
06:15
"so I need to get you out of this apartment
113
359220
1355
"Тиймээс одоо эндээс нүүж,
06:16
where the neighbors can hear you scream
114
360575
1641
чамайг зодоход хөршүүд сонсохгүй,
06:18
and out of this city where you have friends and family
115
362216
2473
гэр бүл, найзууд чинь
хөхөрсөн ул мөрийг харахгүй
хөхөрсөн ул мөрийг харахгүй
06:20
and coworkers who can see the bruises."
116
364689
3306
хол газар нүүе" гэж хэлээгүй.
06:23
Instead, Conor came home one Friday evening
117
367995
4221
Оронд нь, Конор нэг Баасан гарагийн орой
06:28
and he told me that he had quit his job that day,
118
372216
2731
мөрөөдлийн ажлаасаа гарсан тухай,
06:30
his dream job,
119
374947
2465
надаас болоод ажлаасаа гарахаар шийдсэн,
06:33
and he said that he had quit his job because of me,
120
377412
4141
надаас хичнээн их хайр,
аюулгүй байдлыг мэдэрдэг,
аюулгүй байдлыг мэдэрдэг,
06:37
because I had made him feel so safe and loved
121
381553
3178
Wall Street-д өөрийгөө
батлан харуулах шаардлагагүй,
батлан харуулах шаардлагагүй,
06:40
that he didn't need to prove himself on Wall Street anymore,
122
384731
3123
харин ч хөл хөдөлгөөн ихтэй хотоос,
06:43
and he just wanted to get out of the city
123
387854
2515
хүчирхийлэлд автсан гэр бүлээсээ холдож,
06:46
and away from his abusive, dysfunctional family,
124
390369
2978
Нью Ингланд мужийн бяцхан хот руу нүүж,
06:49
and move to a tiny town in New England
125
393347
3122
амьдралаа цоо шинээр эхлэн, надтай хамт
06:52
where he could start his life over with me by his side.
126
396469
3573
амар амгалан амьдрах хүсэлтэйгээ хэлэв.
06:55
Now, the last thing I wanted to do was leave New York,
127
400042
3866
Нью Йоркоос нүүж, дуртай ажлаа солих нь
06:59
and my dream job,
128
403908
3607
огт төлөвлөөгүй, хүсээгүй зүйл байсан ч,
07:03
but I thought you made sacrifices for your soulmate,
129
407515
2583
ханийнхаа төлөө золиос гаргах ёстой гээд
07:05
so I agreed, and I quit my job,
130
410098
3464
би ажлаасаа гарч, Конор бид хоёр
07:09
and Conor and I left Manhattan together.
131
413562
2631
Манхаттенаас нүүсэн билээ.
07:12
I had no idea I was falling into crazy love,
132
416193
4366
Би "галзуу" дурлалд автаж,
хянамгай бэлдсэн,
хянамгай бэлдсэн,
07:16
that I was walking headfirst into a carefully laid
133
420559
3632
бие, санхүү, сэтгэл зүйн хавханд
07:20
physical, financial and psychological trap.
134
424191
4980
эргэлт буцалтгүй орсноо мэдээгүй юм.
07:25
The next step in the domestic violence pattern
135
429171
2320
Гэр бүлийн хүчирхийллийн
дараагийн алхам бол,
дараагийн алхам бол,
07:27
is to introduce the threat of violence
136
431491
4282
хүчирхийллийн аюулыг мэдрүүлж,
07:31
and see how she reacts.
137
435773
2199
хохирогчийн хариу үйлдлийг турших байдаг.
07:33
And here's where those guns come in.
138
437972
2709
Энэ үед л буу амьдралд минь орж ирсэн.
07:36
As soon as we moved to New England -- you know,
139
440681
2918
Чухам аюулгүй гээд байсан
07:39
that place where Connor was supposed to feel so safe --
140
443599
2738
Нью Ингландад нүүж ирэнгүүтээ
07:42
he bought three guns.
141
446337
2416
Конор гурван буу худалдаж авлаа.
07:44
He kept one in the glove compartment of our car.
142
448753
3440
Нэгийг нь машины урд тасалгаанд,
07:48
He kept one under the pillows on our bed,
143
452193
2656
хоёр дахийг орон дотроо, дэрэн доор,
07:50
and the third one he kept in his pocket at all times.
144
454849
3162
гурав дахийг халаасандаа байнга авч явна.
07:53
And he said that he needed those guns
145
458011
2318
Бага насандаа үзсэн хүчирхийллийн улмаас
07:56
because of the trauma he'd experienced as a young boy.
146
460329
2796
буутай болохыг хүссэн гэж тэр тайлбарлав.
07:59
He needed them to feel protected.
147
463125
2484
Аюулгүй байдлыг мэдрэхэд буу хэрэгтэй гэв.
08:01
But those guns were really a message for me,
148
465609
2912
Хэдийгээр тэр надад гар хүрээгүй ч,
08:04
and even though he hadn't raised a hand to me,
149
468521
2694
мөч бүрт амь насанд минь
заналхийлж буйг
заналхийлж буйг
08:07
my life was already in grave danger every minute of every day.
150
471215
5806
тэр буунууд сануулж байлаа.
08:12
Conor first physically attacked me
151
477021
3573
Конор анх удаа миний биед халдсан нь
08:16
five days before our wedding.
152
480594
2825
хуримаас таван хоногийн өмнө байв.
08:19
It was 7 a.m. I still had on my nightgown.
153
483419
4192
Өглөөний 7 цагт би унтлагын хувцастайгаа,
08:23
I was working on my computer trying to finish a freelance writing assignment,
154
487611
4240
компьютер дээрээ ажиллаж суув.
08:27
and I got frustrated,
155
491851
1814
Би цагтай уралдаж, бачимдуу байлаа.
08:29
and Conor used my anger as an excuse
156
493665
3087
Конор байдлыг ашиглаж, хоёр гараараа
08:32
to put both of his hands around my neck
157
496752
3151
хоолойг минь чанга боож хашгирах бүү хэл,
08:35
and to squeeze so tightly that I could not breathe or scream,
158
499903
3820
амьсгалахад хэцүү болгоод зогсохгүй
08:39
and he used the chokehold
159
503723
1824
хоолойг боосон барьцаараа толгойгоор минь
08:41
to hit my head repeatedly against the wall.
160
505547
4426
хана балбасан юм.
08:45
Five days later, the ten bruises on my neck had just faded,
161
509973
5318
Үүнээс таван өдрийн дараа, хүзүүн дээрх
08:51
and I put on my mother's wedding dress,
162
515291
2475
гарын ормоор хөхөрсөн нь
арилав уу үгүй юу
арилав уу үгүй юу
ээжийнхээ хуримын даашинзыг
өмсөөд түүнтэй гэрлэлээ.
өмсөөд түүнтэй гэрлэлээ.
08:53
and I married him.
163
517766
2317
08:55
Despite what had happened,
164
520083
2281
Ийм зүйл тохиолдсон ч,
08:58
I was sure we were going to live happily ever after,
165
522364
3519
бид бие биедээ дэндүү хайртай учраас
09:01
because I loved him, and he loved me so much.
166
525883
4081
аз жаргалтай амьдарна гэж итгэсээр байлаа.
09:05
And he was very, very sorry.
167
529964
3372
Тэр үнэхээр харамсч,
олонтаа уучлалт гуйсан.
олонтаа уучлалт гуйсан.
09:09
He had just been really stressed out by the wedding
168
533336
3173
Хуримлана, надтай гэр бүл босгоно гэдэг
09:12
and by becoming a family with me.
169
536509
2197
түүнд их цочрол өгч, сандаргасан гэв.
09:14
It was an isolated incident,
170
538706
1721
Энэ бол ганц удаагийн тохиолдол,
09:16
and he was never going to hurt me again.
171
540427
3596
дахиж надад хэзээ ч гар хүрэхгүй гэлээ.
09:19
It happened twice more on the honeymoon.
172
544023
2580
Бал сарын үеэр дахиад 2 тохиолдол гарлаа.
09:22
The first time, I was driving to find a secret beach
173
546603
3087
Эхний удаад, далайн нууцхан эрэг хайн
09:25
and I got lost,
174
549690
2702
машин жолоодож явахдаа би төөрч,
09:28
and he punched me in the side of my head so hard
175
552392
2970
Конор толгой руу хүчтэй цохисноос
09:31
that the other side of my head repeatedly hit
176
555362
2144
жолоочийн талын цонхыг би
09:33
the driver's side window.
177
557506
2407
хэдэнтээ мөргөж билээ.
09:35
And then a few days later, driving home from our honeymoon,
178
559913
3366
Ингээд бал сарын аяллаас буцахад
09:39
he got frustrated by traffic,
179
563279
2283
замын түгжрэлд бачуурсан тэр
09:41
and he threw a cold Big Mac in my face.
180
565562
3432
нүүр рүү минь хүйтэн бургер шидсэн.
09:44
Conor proceeded to beat me once or twice a week
181
568994
2608
Конортой гэрлэсэн 2 жил хагасын туршид
09:47
for the next two and a half years of our marriage.
182
571602
3417
би 7 хоногт 1-2 удаа зодуулдаг байв.
09:50
I was mistaken in thinking that I was unique
183
575019
3125
Надад л ийм зүйл таарсан,
09:54
and alone in this situation.
184
578144
2643
ганцаараа ийм байна гэж
бодсон нь эндүүрэл байв.
бодсон нь эндүүрэл байв.
09:56
One in three American women
185
580787
2191
Америк эмэгтэйчүүдийн 1/3 нь
амьдралынхаа аль нэг үед
амьдралынхаа аль нэг үед
09:58
experiences domestic violence or stalking at some point in her life,
186
582978
4152
гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртдөг аж.
10:03
and the CDC reports that 15 million children
187
587130
3641
АНУ-д жил бүр 15 сая хүүхэд
хүчирхийлэлд өртдөг
хүчирхийлэлд өртдөг
10:06
are abused every year, 15 million.
188
590771
3410
хэмээн тайлагнажээ. 15 сая шүү дээ.
10:10
So actually, I was in very good company.
189
594181
4373
Тэгэхээр үнэндээ би ганцаар биш байж.
10:14
Back to my question:
190
598554
2416
Эргээд асуултаа санацгаая.
10:16
Why did I stay?
191
600970
2495
Би яагаад тэссээр байв?
10:19
The answer is easy.
192
603465
2738
Хариулт нь маш энгийн.
10:22
I didn't know he was abusing me.
193
606203
2688
Би хүчирхийлэлд өртөж буйгаа мэдээгүй.
10:24
Even though he held those loaded guns to my head,
194
608891
3848
Тэр толгойд минь буу тулгаж,
10:28
pushed me down stairs,
195
612739
2223
шатны уруу намайг түлхэж,
10:30
threatened to kill our dog,
196
614962
1381
нохойгоо егүүтгэхээр сүрдүүлж,
10:32
pulled the key out of the car ignition as I drove down the highway,
197
616343
3923
хурдны зам дээр машины
түлхүүрийг сугалахад ч,
түлхүүрийг сугалахад ч,
10:36
poured coffee grinds on my head
198
620266
2517
ажлын ярилцлагад явахаар бэлдэж байхад
10:38
as I dressed for a job interview,
199
622783
2316
буталсан кофений үр толгой дээр асгахад ч
10:40
I never once thought of myself as a battered wife.
200
625099
4370
хүчирхийллийн хохирогч болсон
гэж огт бодоогүй.
гэж огт бодоогүй.
10:45
Instead, I was a very strong woman
201
629469
3577
Харин ч би маш хүчирхэг эмэгтэй,
10:48
in love with a deeply troubled man,
202
633046
2252
ийм зовлон, шаналалтай эрийг хайрлан,
10:51
and I was the only person on Earth
203
635298
2057
Конорыг зөв замд нь залах
10:53
who could help Conor face his demons.
204
637355
3440
цорын ганц хүн гэж бүрэн итгэсэн байв.
10:56
The other question everybody asks is,
205
640795
3711
Бүх хүний асуудаг дараагийн асуулт бол
11:00
why doesn't she just leave?
206
644506
2417
зүгээр л орхиод явчихгүй яав аа?
11:02
Why didn't I walk out? I could have left any time.
207
646923
3951
Би яагаад яваагүй вэ?
Боломж үргэлж байсан.
Боломж үргэлж байсан.
11:06
To me, this is the saddest and most painful question that people ask,
208
650874
4712
Хамгийн гунигтай, хэцүү асуулт.
11:11
because we victims know something you usually don't:
209
655586
3091
Хохирогчийн сайн мэддэг ч
бусдад хэлдэггүй зүйл бол
бусдад хэлдэггүй зүйл бол
11:14
It's incredibly dangerous to leave an abuser.
210
658677
4393
хүчирхийлэгчийг орхиж явах маш аюултай.
11:18
Because the final step in the domestic violence pattern
211
663070
3319
Гэр бүлийн хүчирхийллийн эцсийн алхам бол,
11:22
is kill her.
212
666389
2895
хохирогчийг хөнөөх байдаг.
11:25
Over 70 percent of domestic violence murders
213
669284
2541
Гэр бүлийн хүчирхийллийн аллагын 70% нь
11:27
happen after the victim has ended the relationship,
214
671825
4068
хохирогч харилцаагаа зогсоож,
хүчирхийлэгчийг орхиж явсны
дараа гардаг.
дараа гардаг.
11:31
after she's gotten out,
215
675893
1893
11:33
because then the abuser has nothing left to lose.
216
677786
3251
Хүчирхийлэгчид алдах зүйл үлдээгүй учраас.
11:36
Other outcomes include long-term stalking,
217
681037
3091
Бусад тохиолдолд
хүчирхийлэгч дахин гэрлэсэн ч
хүчирхийлэгч дахин гэрлэсэн ч
11:40
even after the abuser remarries;
218
684128
2952
хохирогчийг урт хугацаанд даган мөшгөх,
11:42
denial of financial resources;
219
687080
2155
санхүүгийн туслалцаа үзүүлэхээс татгалзах,
11:45
and manipulation of the family court system
220
689235
2389
гэр бүлийн шүүхийн тогтолцоог
буруугаар ашиглаж,
буруугаар ашиглаж,
11:47
to terrify the victim and her children,
221
691624
2823
ээжийг нь зоддог эртэй
хөндлөнгийн ажиглагчгүйгээр,
хөндлөнгийн ажиглагчгүйгээр,
11:50
who are regularly forced by family court judges
222
694447
4926
заавал, тогтмол уулзах шийдвэр гаргуулан
11:55
to spend unsupervised time
223
699373
1969
хүүхдүүдийг, хохирогчийг айлгаж,
11:57
with the man who beat their mother.
224
701342
3671
зовоосоор байдаг.
12:00
And still we ask, why doesn't she just leave?
225
705013
4175
Гэтэл бид хохирогч яагаад
тэсдэг вэ гэж асуусаар л.
тэсдэг вэ гэж асуусаар л.
12:05
I was able to leave,
226
709188
1754
Сүүлийн удаагийн аймшигтай зодуурын дараа
12:06
because of one final, sadistic beating
227
710942
2902
миний үгүйсгэл нуран унаж,
12:09
that broke through my denial.
228
713844
3159
түүнийг орхих тэнхээтэй болсон юм.
12:12
I realized that the man who I loved so much
229
717003
3170
Дуугаа хураасаар байвал хайртай эр минь
12:16
was going to kill me if I let him.
230
720173
2910
намайг алахад ч бэлэн гэдгийг ойлгосон.
12:18
So I broke the silence.
231
723083
2515
Тэгээд л би нам гүм байдлыг эвдсэн юм.
12:21
I told everyone:
232
725598
2830
Би бүх хүнд, цагдаа, хөршүүддээ,
12:24
the police, my neighbors,
233
728428
3785
найзууд, гэр бүлийнхэн,
12:28
my friends and family, total strangers,
234
732213
3840
танихгүй хүмүүст ч хэлсэн.
12:31
and I'm here today because you all helped me.
235
736053
6854
Та нар бүгд тусалсан учир би энд байна.
12:38
We tend to stereotype victims
236
742907
2538
Бид хохирогчдыг хайрцаглах хандлагатай,
12:41
as grisly headlines,
237
745445
3062
"өөрийгөө зовоогч," "гэмтсэн бараа" гэх
12:44
self-destructive women, damaged goods.
238
748507
3296
тааламжгүй нэр, цол өгдөг.
12:47
The question, "Why does she stay?"
239
751803
3003
"Яагаад тэсээд байв?"
гэх асуулт ч заримдаа
гэх асуулт ч заримдаа
12:50
is code for some people for, "It's her fault for staying,"
240
754806
5636
"Тэсээд байсан нь түүний буруу"
гэсэнтэй адил.
гэсэнтэй адил.
12:56
as if victims intentionally choose to fall in love with men
241
760442
3324
Хохирогчид өөрийг нь егүүтгэх эрчүүдийг л
12:59
intent upon destroying us.
242
763766
2632
албаар сонгож, дурласан мэт хандана.
13:02
But since publishing "Crazy Love,"
243
766398
2504
"Галзуу дурлал" номыг гаргасны дараа
13:04
I have heard hundreds of stories from men and women
244
768902
3523
хэдэн зуун эрчүүд,
эмэгтэйчүүд надад хандаж,
эмэгтэйчүүд надад хандаж,
13:08
who also got out,
245
772425
2445
хүчирхийлэгчээс харилцаагаа таслан,
13:10
who learned an invaluable life lesson from what happened,
246
774870
4380
ямар үнэлж баршгүй сургамж авснаа,
13:15
and who rebuilt lives -- joyous, happy lives --
247
779250
4213
одоо баяр баясгалан, хайр дүүрэн амьдарч,
13:19
as employees, wives and mothers,
248
783463
2334
аз жаргалтай ээж, эхнэр болсноо ярьсан.
13:21
lives completely free of violence, like me.
249
785797
4681
Тэд надтай адил
хүчирхийлэлгүй амьдарч байна.
хүчирхийлэлгүй амьдарч байна.
13:26
Because it turns out that I'm actually a very typical domestic violence victim
250
790478
4031
Хүчирхийллийн нийтлэг хохирогч
байсан шигээ
байсан шигээ
13:30
and a typical domestic violence survivor.
251
794509
3444
давж чадсан нийтлэг дүр би мөн байлаа.
13:33
I remarried a kind and gentle man,
252
797953
4025
Би сайхан сэтгэлтэй, эелдэг эртэй гэрлэж,
13:37
and we have those three kids.
253
801978
2336
бид гурван хүүхэдтэй болсон.
13:40
I have that black lab, and I have that minivan.
254
804314
3401
Би хар лабрадор нохой,
Хонда мини машинтай.
Хонда мини машинтай.
13:43
What I will never have again,
255
807715
3466
Харин миний амьдралд
13:47
ever,
256
811181
2958
юунд дахиад орон зай байхгүй гээч.
13:50
is a loaded gun held to my head
257
814139
2125
Надад хайртай гэж амладаг хүний
13:52
by someone who says that he loves me.
258
816264
3643
толгойд минь чичлэх, дүүрэн сумтай буу.
13:55
Right now, maybe you're thinking,
259
819907
2631
Яг одоо, та "Ямар хачирхалтай юм бэ?"
13:58
"Wow, this is fascinating,"
260
822538
1907
"Ямар гэнэн юм бэ?" гэж бодож магадгүй.
14:00
or, "Wow, how stupid was she,"
261
824445
3128
Гэхдээ энэ хугацааны туршид
14:03
but this whole time, I've actually been talking about you.
262
827573
6003
би таны л тухай яриад байсан юм.
14:09
I promise you there are several people
263
833576
3517
Намайг яг одоо сонсож буй
14:12
listening to me right now
264
837093
1742
хэд хэдэн хүн
14:14
who are currently being abused
265
838835
3012
одоо хүчирхийлэл дор амьдарч,
14:17
or who were abused as children
266
841847
2515
хүүхэд насандаа хохирогч байсан,
14:20
or who are abusers themselves.
267
844362
3370
эсвэл өөрөө хүчирхийлэгч байгаа.
14:23
Abuse could be affecting your daughter,
268
847732
1937
Таны охин, эгч дүү, эсвэл найз чинь
14:25
your sister, your best friend right now.
269
849669
5293
хүчирхийлэлд өртөж байж ч магад.
14:30
I was able to end my own crazy love story
270
854962
3444
Өөрийн галзуу дурлалын түүхийг би
14:34
by breaking the silence.
271
858406
2201
нам гүм байдлыг зогсоож төгсгөсөн.
14:36
I'm still breaking the silence today.
272
860607
2515
Нам гүмийг одоо ч таслахыг хичээж байна.
14:39
It's my way of helping other victims,
273
863122
3816
Үүгээрээ би бусад хохирогчид тусална.
14:42
and it's my final request of you.
274
866938
3368
Та бүхнийг ч туслахыг хүсч байна.
14:46
Talk about what you heard here.
275
870306
2832
Энд дуулсан зүйлийн тухай ярилцаарай.
14:49
Abuse thrives only in silence.
276
873138
3328
Хүчирхийлэл нам гүмд л хүчээ авдаг.
14:52
You have the power to end domestic violence
277
876466
3703
Гэр бүлийн хүчирхийллийг гэрэлд гаргаж,
14:56
simply by shining a spotlight on it.
278
880169
3509
зогсоох хүч танд бий.
14:59
We victims need everyone.
279
883678
3074
Хохирогч бидэнд
бүх хүний тусламж хэрэгтэй.
бүх хүний тусламж хэрэгтэй.
15:02
We need every one of you to understand
280
886752
4073
Гэр бүлийн хүчирхийллийн нууцыг
15:06
the secrets of domestic violence.
281
890825
3778
бүх хүн таньж мэдэх хэрэгтэй.
15:10
Show abuse the light of day by talking about it
282
894603
2984
Хүчирхийллийн тухай хүүхэдтэйгээ,
15:13
with your children, your coworkers,
283
897587
2127
хамт олон, найзууд,
гэрийнхэнтэйгээ ярьж,
гэрийнхэнтэйгээ ярьж,
15:15
your friends and family.
284
899714
1937
нууц байх боломжийг зогсоо.
15:17
Recast survivors as wonderful, lovable people
285
901651
3446
Хохирогчдыг гайхалтай,
хайрламаар, ирээдүйтэй
хайрламаар, ирээдүйтэй
15:20
with full futures.
286
905097
2815
хүмүүс гэж бусдад харуул, итгүүл.
15:23
Recognize the early signs of violence
287
907912
3481
Хүчирхийллийн эхний дохиог таньж мэд.
15:27
and conscientiously intervene,
288
911393
2833
Ухамсартайгаар таслан зогсоо.
15:30
deescalate it, show victims a safe way out.
289
914226
4162
Хүчирхийллийг дараагийн шатанд бүү оруул.
15:34
Together we can make our beds,
290
918388
3995
Бид хамтдаа гэр бүлийн орчин,
15:38
our dinner tables and our families
291
922383
3617
унтах ор, хоолны өрөөгөө
15:41
the safe and peaceful oases they should be.
292
926000
3257
аюулгүй, амар амгалан газар байлгаж чадна.
15:45
Thank you.
293
929257
1972
Баярлалаа.
15:47
(Applause)
294
931229
7708
(Алга ташилт)
ABOUT THE SPEAKER
Leslie Morgan Steiner - WriterLeslie Morgan Steiner is a writer and outspoken advocate for survivors of domestic violence -- which includes herself.
Why you should listen
Leslie Morgan Steiner is the author of Crazy Love, a memoir about her marriage to a man who routinely abused and threatened her. In it she describes the harrowing details that unfolded unexpectedly -- from the moment she met a warm, loving, infatuated man on the subway, to the moment he first laid a hand on her, when he grabbed her neck just days before their wedding. Steiner also edited Mommy Wars: Stay-at-Home and Career Moms Face Off on Their Choices, Their Lives, Their Families, a collection of essays by women struggling to balance motherhood and their careers.
Steiner received her MBA in marketing from Wharton School of Business and worked in marketing for Johnson & Johnson before transitioning to writing, as General Manager of the Washington Post Magazine. Steiner writes a weekly column called "Two Cents on Modern Motherhood," for the website Mommy Track’d, and she has just finished her third book, on the effect of fertility treatments on modern motherhood.
Read her thoughts about this TED Talk on CNN.com >>
Leslie Morgan Steiner | Speaker | TED.com