TED in the Field
Nicholas Negroponte: Taking OLPC to Colombia
Nicholas Negroponte dergon OLPC në Kolombi
Filmed:
Readability: 3.5
390,783 views
Ted ndjeksi Nicholas Negroponte në Kolombi duke i derguar llaptop brenda teritorit të kontrolluar dikur nga gurilet. Partneri i tij? Departamenti i mbrojtëjes së Kolombis, i cili e sheh një llaptop për secilin fëmij si një investim në regjion. ( edhe ju gjithashtu mund të përfshiheni.)
Nicholas Negroponte - Tech visionary
The founder of the MIT Media Lab, Nicholas Negroponte pushed the edge of the information revolution as an inventor, thinker and angel investor. He's the driving force behind One Laptop per Child, building computers for children in the developing world. Full bio
The founder of the MIT Media Lab, Nicholas Negroponte pushed the edge of the information revolution as an inventor, thinker and angel investor. He's the driving force behind One Laptop per Child, building computers for children in the developing world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:00
It's amazing, when you meet a head of state and you say,
0
0
2000
Është e mahnitëshme kur e takoni udhëheqësin e shtetit dhe ju thoni,
00:02
"What is your most precious natural resource?" --
1
2000
4000
"cila është resursi më i nevojshem naturyral?"--
00:06
they will not say children at first.
2
6000
2000
ata nuk do të thon fëmijet së pari.
00:08
And then when you say children,
3
8000
2000
Dhe kur ju thoni fëmija,
00:10
they will pretty quickly agree with you.
4
10000
2000
ata shumë shpejt do të pajtohen me ju.
00:19
(Video): We're traveling today with
5
19000
2000
(Video): Ne po udhëtojm sot me
00:21
the Minister of Defense of Colombia,
6
21000
3000
Ministrin e mbrotjes së Kolombisë,
00:24
head of the army and the head of the police,
7
24000
2000
udhëheqsi i armates dhe udhëheqesi i policisë,
00:26
and we're dropping off 650 laptops
8
26000
3000
dhe ne po shkarkojmë 650 llaptop
00:29
today to children
9
29000
2000
sotë për fëmijet
00:31
who have no television, no telephone
10
31000
2000
të cilet nuk kanë televizjonë, nuk kan telefonë
00:33
and have been in a community
11
33000
2000
dhe kanë qenë në komunitet
00:35
cut off from the rest of the world
12
35000
2000
të izoluar nga bota
00:37
for the past 40 years.
13
37000
3000
për të pakten 40 vitet e fundit.
00:40
The importance of delivering laptops to this region
14
40000
3000
Rëndësia e dërgimit të llaptopëve për këtë regjion
00:43
is connecting kids who have otherwise been unconnected
15
43000
3000
është lidhja e fëmijeve të cilat nuk kan qen të lidhur
00:46
because of the FARC,
16
46000
2000
për arsyeje të FARC,
00:48
the guerrillas that started off 40 years ago
17
48000
3000
guerilet të cilet kishin filluar para 40 viteve
00:51
as a political movement and then became a drug movement.
18
51000
4000
si një lëvizje politike dhe pas u bë një lëvizje e droges.
00:56
There are one billion children in the world,
19
56000
2000
Janë një miljardë fëmij në botë,
00:58
and 50 percent of them don't have electricity
20
58000
2000
dhe 50 përqind e tyre nuk kanë energji elektrike
01:00
at home or at school.
21
60000
3000
në shkollë apo në shtëpi.
01:03
And in some countries -- let me pick Afghanistan --
22
63000
2000
Dhe në disa shtete -- si përshembull Afganistanë --
01:05
75 percent of the little girls don't go to school.
23
65000
3000
75 përqin e vajzave të vogla nuk shkonë në shkollë.
01:08
And I don't mean that they drop out of school
24
68000
2000
Dhe nuk e them ata që e lejn shkollën
01:10
in the third or fourth grade -- they don't go.
25
70000
2000
në klaset e treta dhe të katërta-- ata nuk shkojnë.
01:12
So in the three years
26
72000
2000
Pra në tri vitet
01:14
since I talked at TED and showed a prototype,
27
74000
3000
që unë kam folur në ted dhe kur shfaqa prototipin,
01:17
it's gone from an idea
28
77000
2000
ka kaluar nga një ide
01:19
to a real laptop.
29
79000
3000
tek një llaptop realë
01:22
We have half a million laptops today
30
82000
2000
Kemi gjysmë miljoni llaptop sotë
01:24
in the hands of children.
31
84000
3000
në duart e fëmijeve
01:27
We have about a quarter of a million in transit
32
87000
2000
Dhe pothuajse i kemi një të treten e milionit në tranzit
01:29
to those and other children,
33
89000
2000
për këta dhe për fëmijet e tjerë,
01:32
and then there are another quarter of a million more
34
92000
3000
dhe pastaj kemi edhe një treten e milion tjetër
01:36
that are being ordered at this moment.
35
96000
2000
të cilët janë porositur në këtë moment.
01:38
So, in rough numbers, there are a million laptops.
36
98000
2000
pra në përgjethësi, janë një miljonë llaptop.
01:40
That's smaller than I predicted --
37
100000
2000
Kjo është më e vogel sesa që unë e kisha parashikuar --
01:42
I predicted three to 10 million --
38
102000
2000
E parashikova tre deri në 10 miljonë --
01:44
but is still a very large number.
39
104000
2000
mirpo akoma është një numer mjaft i madhë.
01:46
In Colombia, we have about 3,000 laptops.
40
106000
4000
Në Kolombi, kemi rreth 3,000 llaptop.
01:50
It's the Minister of Defense with whom we're working,
41
110000
3000
Është ministri i mbrotjes ai që ne kemi punuar.
01:53
not the Minister of Education, because it is seen as
42
113000
3000
jo ministri i arsimit, sepse është dukur si strategji
01:56
a strategic defense issue
43
116000
2000
e mbrojtëjes
01:58
in the sense of liberating these zones
44
118000
5000
në sensin e mbulushmeris së këtyre zonave
02:03
that had been completely closed off,
45
123000
2000
të cilat kanë qen të mbylluara,
02:05
in which the people who had been causing, if you will,
46
125000
4000
në të cilin njerëzit kan qen të shkaktuara, nëse mendoni 40 vite
02:09
40 years' worth of bombings and kidnappings
47
129000
4000
të cilat është bombarduar dhe kidnapuar
02:13
and assassinations lived.
48
133000
2000
dhe lufta për mbijetesë.
02:15
And suddenly,
49
135000
2000
Dhe njëherazi
02:17
the kids have connected laptops.
50
137000
2000
fëmijet kanë lidhur llaptopet.
02:19
They've leapfrogged.
51
139000
2000
Ata janë të stërknaqur.
02:21
The change is absolutely monumental,
52
141000
4000
Ndryshimi është absolutisht monomentalë,
02:25
because it's not just opening it up,
53
145000
2000
sepse nuk ëstë vetem hapja,
02:27
but it's opening it up to the rest of the world.
54
147000
3000
mirpo janë të hapur me te gjith boten.
02:30
So yes, they're building roads, yes, they're putting in telephone,
55
150000
2000
Pra po, ata janë duke ndërtuar rrugë, po, janë duke ndërtuar telefona,
02:32
yes, there will be television.
56
152000
2000
po, do të kenë televizione.
02:34
But the kids six to 12 years old
57
154000
2000
Mirpo këta fëmij gjashtë deri në dymbëdhjet vjeq
02:36
are surfing the Internet in Spanish and in local languages,
58
156000
4000
janë duke surfuar internetin në Spanjollisht dhe në gjuhet e tyre lokale,
02:40
so the children grow up
59
160000
2000
pra fëmijet janë të rritur
02:42
with access to information,
60
162000
2000
me akces tek informacionet,
02:44
with a window into the rest of the world.
61
164000
3000
me një dritare të hapur për në të gjith boten.
02:47
Before, they were closed off.
62
167000
2000
Përpara, ishin të mbyllur.
02:49
Interestingly enough, in other countries,
63
169000
2000
Është mjaftë interesante, në shtet të tjera,
02:51
it will be the Minister of Finance who sees it
64
171000
2000
do të ishte ministri i financave ai që do të shihte
02:53
as an engine of economic growth.
65
173000
4000
si një motor për rritje ekonomike.
02:57
And that engine is going to see the results in 20 years.
66
177000
4000
Dhe ky motorë do të shihet si rezultat në 20 vitet e ardhëshme.
03:01
It's not going to happen, you know, in one year,
67
181000
3000
Nuk do të ndodh, ju e dini, për një vitë,
03:04
but it's an important, deeply economic
68
184000
3000
mirpo është një rëndësi e madhe ekonomike
03:07
and cultural change
69
187000
2000
dhe një ndyrshim kulturor
03:09
that happens through children.
70
189000
2000
i cili ndodh nepërmjet fëmijeve.
03:12
Thirty-one countries in total are involved,
71
192000
2000
Tridhjet e një shtete në total janë të përfshira,
03:14
and in the case of Uruguay,
72
194000
3000
dhe në qështjen e Uruguay,
03:17
half the children already have them,
73
197000
2000
gjysma e fëmijeve pothuajse kanë,
03:19
and by the middle of 2009,
74
199000
3000
dhe në mes të viti 2009,
03:22
every single child in Uruguay will have a laptop --
75
202000
3000
secili fëmij në Uruguay do të ketë një llaptopë --
03:25
a little green laptop.
76
205000
2000
një llaptop të vogël të gjelbert.
03:27
Now what are some of the results?
77
207000
2000
Tani qfar janë disa nga rezultatet?
03:29
Some of the results
78
209000
2000
disa nga rezultatet
03:31
that go across every single country
79
211000
3000
të cilat kanë akces në secilin shtet
03:34
include teachers saying
80
214000
2000
përfshir edhe mësuesit duke then
03:36
they have never loved teaching so much,
81
216000
3000
që kurr nuk e kan adhuruar mësimëdhenjen kaq shumë,
03:39
and reading comprehension
82
219000
2000
dhe leximi
03:41
measured by third parties -- not by us -- skyrockets.
83
221000
4000
matur nga pjesët e treta -- jo nga ne mrekullishtë.
03:45
Probably the most important thing we see
84
225000
3000
Ndoshta gjëja më e rendësishme që ne shofim
03:48
is children teaching parents.
85
228000
3000
është fëmijet duke mësuar prinderit.
03:51
They own the laptops. They take them home.
86
231000
3000
Ata posedojnë llaptop. I marrin në shtëpi.
03:54
And so when I met with three children from the schools,
87
234000
3000
Dhe kur u takova me tre nxënsit nga shkolla,
03:57
who had traveled all day to come to Bogota,
88
237000
4000
të cilet kanë udhëtuar gjithë diten për të ardhur në Bogota,
04:01
one of the three children brought her mother.
89
241000
3000
njëri nga tre fëmijet solli me vete edhe mamanë e tijë.
04:04
And the reason she brought her mother
90
244000
2000
dhe arësyja përse ajo e solli maman e saj
04:06
is that this six-year-old child
91
246000
3000
ishte se fëmiju gjashtë vjeq
04:09
had been teaching her mother
92
249000
2000
kan qen duke mësuar maman e saj
04:11
how to read and write.
93
251000
2000
si të lexoj dhe të shkruaj.
04:13
Her mother had not gone to primary school.
94
253000
3000
Mamaja e saj nuk ishte vijuar shkollen fillore.
04:16
And this is such an inversion,
95
256000
2000
Dhe ky është një inversion i madhë,
04:18
and such a wonderful example
96
258000
3000
dhe ky është një shembull shumë i mirë
04:21
of children being the agents of change.
97
261000
3000
i fëmijeve që po behen agjent të ndryshimit.
04:25
So now, in closing, people say,
98
265000
2000
Pra tani, në fund njerizit thonë,
04:27
now why laptops?
99
267000
2000
tani përse llaptop?
04:29
Laptops are a luxury; it's like giving them iPods. No.
100
269000
3000
Llaptopet janë lluks; është sikuse t'ju dhëjm iPod. Jo.
04:32
The reason you want laptops
101
272000
2000
Arësyaja përse ju dëshironi llaptop
04:34
is that the word is education, not laptop.
102
274000
4000
është se bota është edukim, jo llaptop.
04:38
This is an education project, not a laptop project.
103
278000
3000
Ky është një projekt edukimi, jo një projekt lloptësh.
04:41
They need to learn learning. And then, just think --
104
281000
2000
Ata kanë nevoj të mësojnë mësimet. Dhe pataj vetem mendoj --
04:43
they can have, let's say, 100 books.
105
283000
2000
ata mund të ken, le të themi 100 libra.
04:45
In a village, you have 100 laptops,
106
285000
3000
Në një fshat, ju keni 100 llaptop,
04:48
each with a different set of 100 books,
107
288000
3000
secili me një set të ndryshem të 100, librave
04:51
and so that village suddenly has 10,000 books.
108
291000
3000
dhe kështu fshti papritmas behet me 10,000 libra.
04:54
You and I didn't have 10,000 books when we went to primary school.
109
294000
4000
Ju dhe unë nuk patem 10,000 libra kur ishin në shkollen fillore.
04:58
Sometimes school is under a tree,
110
298000
2000
Nganjëher shkolla është përfundi një peme,
05:00
or in many cases, the teacher has only a fifth-grade education,
111
300000
4000
apo në shumicen e rasteve, mësuesit kanë vetem pesë klasa të edukimit,
05:04
so you need a collaborative model of learning,
112
304000
3000
pra ju duhet një bashkëveprim i modelit të mësimit,
05:07
not just building more schools and training more teachers,
113
307000
2000
jo vetem ndërtimi i shkollave dhe trajnimi i më shumë nxënsve,
05:09
which you have to do anyway.
114
309000
2000
të cilat duhet berë në gjdomenyrë.
05:11
So we're once again doing "Give One, Get One."
115
311000
3000
Ne akom jemi duke e berë "jep një, merr një."
05:14
Last year, we ran a "Give One, Get One" program,
116
314000
2000
Vitin e kaluar, kemi vepruar " jep një, merr një" progrm,
05:16
and it generated over 100,000 laptops
117
316000
4000
dhe kemi garantuar mbi 100,000 llaptop
05:20
that we were then able to give free.
118
320000
3000
që pastaj ti japim pa pagesë.
05:23
And by being a zero-dollar laptop,
119
323000
2000
Dhe të qenit një llaptop zero dollaresh,
05:25
we can go to countries that can't afford it at all.
120
325000
3000
ne mund tu'a japim shteteve të cilat nuk mund ta përballojnë.
05:28
And that's what we did. We went to Haiti,
121
328000
3000
Dhe mu këtë e kemi berë. Ne shkuam në Haiti,
05:31
we went to Rwanda, Afghanistan,
122
331000
2000
ne shkuam në Rwanda, Afganistan,
05:33
Ethiopia, Mongolia.
123
333000
3000
Etiopi, Mongoli.
05:36
Places that are not markets,
124
336000
2000
Vende të cilat nuk janë tregje,
05:38
seeding it with the principles of
125
338000
3000
duke ndarë me principe të
05:41
saturation, connectivity, low ages, etc.
126
341000
3000
durimit, lidhjeve, vjetërsist etj.
05:44
And then we can actually roll out large numbers.
127
344000
4000
Dhe pastaj ne mundemi të ofrojmë numra të mëdha.
05:48
So think of it this way:
128
348000
2000
Pra unë mendoj se është menyra:
05:50
think of it as inoculating children
129
350000
3000
mendo për të sikurse një fëmij në ekupator
05:53
against ignorance.
130
353000
3000
kunder injurances.
05:56
And think of the laptop as a vaccine.
131
356000
2000
Dhe unë e mendoj llaptopin si një vakcinë.
05:58
You don't vaccinate a few children.
132
358000
2000
Ju nuk i vakcinoni vetem disa fëmij.
06:00
You vaccinate all the children in an area.
133
360000
3000
Ju i vakcinoni të gjithë fëmijet në një zonë.
ABOUT THE SPEAKER
Nicholas Negroponte - Tech visionaryThe founder of the MIT Media Lab, Nicholas Negroponte pushed the edge of the information revolution as an inventor, thinker and angel investor. He's the driving force behind One Laptop per Child, building computers for children in the developing world.
Why you should listen
A pioneer in the field of computer-aided design, Negroponte founded (and was the first director of) MIT's Media Lab, which helped drive the multimedia revolution and now houses more than 500 researchers and staff across a broad range of disciplines. An original investor in Wired (and the magazine's "patron saint"), for five years he penned a column exploring the frontiers of technology -- ideas that he expanded into his 1995 best-selling book Being Digital. An angel investor extraordinaire, he's funded more than 40 startups, and served on the boards of companies such as Motorola and Ambient Devices.
But his latest effort, the One Laptop per Child project, may prove his most ambitious. The organization is designing, manufacturing and distributing low-cost, wireless Internet-enabled computers costing roughly $100 and aimed at children. Negroponte hopes to put millions of these devices in the hands of children in the developing world.
Nicholas Negroponte | Speaker | TED.com