TEDxRiodelaPlata
Dan Ariely: What makes us feel good about our work?
Dan Ariely: Dan Ariely: Yaptığımız işte bize kendimizi iyi hissettiren nedir?
Filmed:
Readability: 3.3
6,508,994 views
Bizi çalışmaya isteklendiren nedir? Yaygın kanaatin aksine, sadece para değil. Tam olarak zevk de değil. Öyle görünüyor ki çoğumuz sürekli ilerleme ve amaç duygusu hissettikçe başarılı oluyoruz. Davranışsal ekonomist Dan Ariely bizim işimizde anlam hakkındaki beklenmedik ve ince farkları olan davranışlarımızı ortaya çikaran iki ufuk açıcı deney sunuyor. (TEDxRiodelaPlata'da görüntülendi)
Dan Ariely - Behavioral economist
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want to talk a little bit today
0
405
1703
Bugün biraz iş gücü ve çalışma
00:14
about labor and work.
1
2108
3898
hakkında konuşmak istiyorum.
00:18
When we think about how people work,
2
6006
3164
İnsanların nasıl çalıştığını düşündüğümüzde,
00:21
the naive intuition we have
3
9170
2469
sahip olduğumuz saf sezgi
00:23
is that people are like rats in a maze --
4
11639
2166
insanların bir labirent içinde fareler gibi olduğu ve
00:25
that all people care about is money,
5
13805
2379
tüm ilgilendiklerinin para olduğudur.
00:28
and the moment we give people money,
6
16184
1312
Ve biz insanlara para verdiğimiz an,
00:29
we can direct them to work one way,
7
17496
1822
onları o şekilde veya
00:31
we can direct them to work another way.
8
19318
2104
bu şekilde çalışmaya yönlendirebiliriz.
00:33
This is why we give bonuses to bankers and pay in all kinds of ways.
9
21422
3301
Bu yüzden bankacılara ikramiye verip değişik yollarla ödeme yaparız.
00:36
And we really have this incredibly simplistic view
10
24723
3381
Ve biz gerçekten insanların çalışma sebebi ve iş gücü piyasasının neye benzediği hakkında
00:40
of why people work and what the labor market looks like.
11
28104
4358
bu inanılmaz basit görüşe sahibiz.
00:44
At the same time, if you think about it,
12
32462
2728
Aynı zamanda, eğer bunun hakkında düşünürsek,
00:47
there's all kinds of strange behaviors in the world around us.
13
35190
3333
etrafımızda her türlü garip davranışın olduğunu görüyoruz.
00:50
Think about something like mountaineering and mountain climbing.
14
38523
3132
Dağ tırmanışı ve dağcılık gibi şeyleri düşünün.
00:53
If you read books of people who climb mountains, difficult mountains,
15
41655
4536
Eğer dağ tırmanışı yapan, zorlu dağlara tırmanan insanların kitaplarını okuyorsanız,
00:58
do you think that those books are full of moments of joy and happiness?
16
46191
4997
bu kitapların sevinç ve mutluluk anlarıyla dolu olduğunu mu düşünüyorsunuz?
01:03
No, they are full of misery.
17
51188
2733
Hayır, onlar sefalet doludur.
01:05
In fact, it's all about frostbite and difficulty to walk
18
53921
3801
Aslında, bunların hepsi donmalar ve zorlu yürüyüşler hakkındadır
01:09
and difficulty of breathing --
19
57722
1684
ve nefes zorluğu --
01:11
cold, challenging circumstances.
20
59406
2599
soğuk, zor şartlar.
01:14
And if people were just trying to be happy,
21
62005
2698
Ve eğer insanlar sadece mutlu olmaya çalışıyor olsaydı,
01:16
the moment they would get to the top,
22
64703
2000
zirveye ulaştıkları anda,
01:18
they would say, "This was a terrible mistake.
23
66703
1769
"Bu korkunç bir hataydı,
01:20
I'll never do it again."
24
68472
1511
bir daha asla tekrarlamayacağım.” derlerdi.
01:21
(Laughter)
25
69983
1539
(kahkahalar)
01:23
"Instead, let me sit on a beach somewhere drinking mojitos."
26
71522
3632
"Bunun yerine, ben gideyim deniz kenarı bir yerde mojito içeyim.”
01:27
But instead, people go down,
27
75154
3260
Ama böyle söylemek yerine, insanlar aşağı iner
01:30
and after they recover, they go up again.
28
78414
3024
ve toparlandıktan sonra, tekrar yukarı çıkarlar.
01:33
And if you think about mountain climbing as an example,
29
81438
3412
Ve eğer dağ tırmanışını bir örnek olarak düşünürsek,
01:36
it suggests all kinds of things.
30
84850
2093
bu örnek bize birçok şey ileri sürer.
01:38
It suggests that we care about reaching the end, a peak.
31
86943
3961
Bu bizim amaca, bir tepeye ulaşmayı önemsediğimizi ileri sürer.
01:42
It suggests that we care about the fight, about the challenge.
32
90904
3534
Bu bizim mücadeleyi, meydan okumayı önemsediğimizi ileri sürer.
01:46
It suggests that there's all kinds of other things
33
94438
2049
Bizi çalışmaya ya da belli şekillerde davranmaya isteklendiren
01:48
that motivate us to work or behave in all kinds of ways.
34
96487
5497
birçok farklı şeyin olduğunu ileri sürer.
01:53
And for me personally, I started thinking about this
35
101984
2837
Benim şahsen bu konuda düşünmeye başlamam
01:56
after a student came to visit me.
36
104821
2818
bir öğrencinin ziyaretime gelmesinden sonra oldu.
01:59
This was a student that was one of my students a few years earlier.
37
107639
3999
Bu öğrenci daha önceki yıllarda öğrencim olan biriydi.
02:03
And he came one day back to campus.
38
111638
2184
Bir gün kampüse geri geldi
02:05
And he told me the following story:
39
113822
2249
ve bana şu hikayeyi anlattı:
02:08
He said that for more than two weeks, he was working on a PowerPoint presentation.
40
116071
5401
İki haftadan fazla bir süredir bir PowerPoint sunumu üzerinde çalışıyormuş.
02:13
He was working in a big bank.
41
121472
1769
Büyük bir bankada çalışıyormuş.
02:15
This was in preparation for a merger and acquisition.
42
123241
3897
Bu bir birleşme ve devralma için hazırlıkmış.
02:19
And he was working very hard on this presentation --
43
127138
2807
Bu sunum üzerinde oldukça yoğun çalışıyormuş--
02:21
graphs, tables, information.
44
129945
2009
grafikler, tablolar, bilgiler.
02:23
He stayed late at night every day.
45
131954
3067
Her gece geç saatlere kadar işte kalmış.
02:27
And the day before it was due,
46
135021
2453
Ve bitirilmesi gerekenden bir gün önce,
02:29
he sent his PowerPoint presentation to his boss,
47
137474
3214
PowerPoint sunumunu patronuna göndermiş
02:32
and his boss wrote him back and said,
48
140688
2655
ve patronu ona bir cevap yazarak şöyle demiş:
02:35
"Nice presentation, but the merger is canceled."
49
143343
4910
"Güzel sunum, ama birleşme iptal edildi."
02:40
And the guy was deeply depressed.
50
148253
2090
Adam derin bir depresyona girmiş.
02:42
Now at the moment when he was working,
51
150343
2430
Çalıştığı zamanlarda
02:44
he was actually quite happy.
52
152773
1770
aslında oldukça mutluymuş.
02:46
Every night he was enjoying his work,
53
154543
2279
Her gece yaptığı o işten zevk alıyormuş,
02:48
he was staying late, he was perfecting this PowerPoint presentation.
54
156822
4650
geç saatlere kadar çalışıp, bu PowerPoint sunumunu mükemmel hale getirmiş.
02:53
But knowing that nobody would ever watch that made him quite depressed.
55
161472
5150
Ama kimsenin izlemeyeceğini bilmek onu oldukça depresyona sokmuş.
02:58
So I started thinking about how do we experiment
56
166622
2705
Bu yüzden bu 'çalışmalarımızın meyveleri' fikriyle
03:01
with this idea of the fruits of our labor.
57
169327
3817
biz nasıl deneyler yapabiliriz diye düşünmeye başladım.
03:05
And to start with, we created a little experiment
58
173144
4232
Ve başlangıç olarak, küçük bir deney hazırladık.
03:09
in which we gave people Legos, and we asked them to build with Legos.
59
177376
6028
İnsanlara legolar verdik ve onlardan bu legolarla bir şey yapmalarını istedik.
03:15
And for some people, we gave them Legos and we said,
60
183404
4202
Ve bazı insanlara da legolar verdik ve dedik ki,
03:19
"Hey, would you like to build this Bionicle for three dollars?
61
187606
4715
"3 dolara bu Bionicle’ı yapmak ister misin?
03:24
We'll pay you three dollars for it."
62
192321
2023
Bunun için sana 3 dolar ödeyeceğiz."
03:26
And people said yes, and they built with these Legos.
63
194344
3248
İnsanlar kabul etti ve verdiğimiz legoları yaptılar.
03:29
And when they finished, we took it, we put it under the table,
64
197592
3870
Bitirdiklerinde Bionicle’ı aldık masanın altına koyduk
03:33
and we said, "Would you like to build another one, this time for $2.70?"
65
201462
5025
ve dedik ki, “Bir tane daha yapmak ister misin, bu sefer 2,70 dolar karşılığında?"
03:38
If they said yes, we gave them another one.
66
206487
1709
Eğer evet derlerse, onlara başka bir tane daha verdik.
03:40
And when they finished, we asked them,
67
208196
1302
Ve bitirdiklerinde, onlara
03:41
"Do you want to build another one?" for $2.40, $2.10, and so on,
68
209498
4739
"Başka bir tane daha kurmak ister misin?" 2,40 dolar, 2,10 dolar karşılığında,
03:46
until at some point people said, "No more. It's not worth it for me."
69
214237
5448
“Hayır, o kadara değmez.” diyene kadar, ödenecek miktarı azaltarak sorduk.
03:51
This was what we called the meaningful condition.
70
219685
2837
İşte buna anlamlı şartlandırma diyoruz.
03:54
People built one Bionicle after another.
71
222522
3141
İnsanlar art arda Bionicle inşa ettiler.
03:57
After they finished every one of them, we put them under the table.
72
225663
3229
Her birini bitirdiklerinde, onları masanın altına koyduk.
04:00
And we told them that at the end of the experiment,
73
228892
2372
Ve deneyin sonunda onlara dedik ki,
04:03
we will take all these Bionicles, we will disassemble them,
74
231264
3292
bu Bionicle'ları alacağız ve tekrar parçalara ayıracağız,
04:06
we will put them back in the boxes, and we will use it for the next participant.
75
234556
4657
onları kutulara koyup bir sonraki katılımcı için kullanacağız.
04:11
There was another condition.
76
239213
1794
Başka bir şartlandırma şekli daha var.
04:13
This other condition was inspired by David, my student.
77
241007
4649
Bu diğer şartlandırmada öğrencim David’den esinlenildi.
04:17
And this other condition we called the Sisyphic condition.
78
245656
3378
Ve buna Sisifos şartlandırması diyoruz.
04:21
And if you remember the story about Sisyphus,
79
249034
2441
Eğer Sisifos hakkındaki hikayeyi hatırlarsanız,
04:23
Sisyphus was punished by the gods to push the same rock up a hill,
80
251475
5049
Sisifos tanrılar tarafından aynı taşı tepeye çıkarmakla cezalandırılmıştı,
04:28
and when he almost got to the end,
81
256524
2015
Tam sona gelmek üzereyken,
04:30
the rock would roll over, and he would have to start again.
82
258539
3058
taş yuvarlanıp düşüyordu ve tekrar başlamak zorunda kalıyordu.
Siz bunu boşa iş yapmanın esası olarak düşünebilirsiniz.
04:33
And you can think about this as the essence of doing futile work.
83
261597
5094
04:38
You can imagine that if he pushed the rock on different hills,
84
266691
2817
Eğer taşı farklı bir tepeye taşısaydı, en azından
04:41
at least he would have some sense of progress.
85
269508
2808
biraz ilerleme hissi yaşayabilirdi diye düşünebilirsiniz.
04:44
Also, if you look at prison movies,
86
272316
2538
Aynı zamanda, eğer hapishane filmlerine bakarsanız,
04:46
sometimes the way that the guards torture the prisoners
87
274854
3353
bazen gardiyanlar mahpuslara işkence olsun diye
04:50
is to get them to dig a hole
88
278207
2134
bir çukur kazdırırlar
04:52
and when the prisoner is finished, they ask him to fill the hole back up and then dig again.
89
280341
4466
ve mahpus işini bitirdiğinde, çukuru geri doldurtup tekrar kazdırırlar.
04:56
There's something about this cyclical version
90
284807
2288
Bu birşeylerin tekrar tekrar tekrar yapıldığı
04:59
of doing something over and over and over
91
287095
2368
döngüsel uyarlamada özellikle
05:01
that seems to be particularly demotivating.
92
289463
2943
şevk kırıcı birşey var.
05:04
So in the second condition of this experiment, that's exactly what we did.
93
292406
3497
Bu yüzden deneyin ikinci şeklinde, biz de aynen bunu yaptık.
05:07
We asked people, "Would you like to build one Bionicle for three dollars?"
94
295903
5087
İnsanlara dedik ki “3 dolara bir Bionicle’ı yapmak ister misin?”
05:12
And if they said yes, they built it.
95
300990
1914
Evet derlerse, yaptılar.
05:14
Then we asked them, "Do you want to build another one for $2.70?"
96
302904
3487
Sonra dedik ki “2,70 dolar karşılığında bir tane daha yapmak ister misin?”
05:18
And if they said yes, we gave them a new one,
97
306391
3359
Evet derlerse, yeni bir tane verdik
05:21
and as they were building it,
98
309750
1965
ve onlar yenisini yaparken
05:23
we took apart the one that they just finished.
99
311715
2868
biz henüz bitirdikleri Bionicle’ı parçalarına ayırdık.
05:26
And when they finished that,
100
314583
2628
Ve onlar yenisini yapmayı bitirdiklerinde,
05:29
we said, "Would you like to build another one, this time for 30 cents less?"
101
317211
3667
“Bir tane daha yapmak ister misiniz, bu sefer 30 sent daha az alacaksınız?”
05:32
And if they said yes, we gave them the one that they built and we broke.
102
320878
4033
Eğer evet derlerse, daha önce onların yapıp bizim parçalarına ayırdığımızı verdik.
05:36
So this was an endless cycle
103
324911
2300
Bu böyle bitmeyen bir döngüydü,
05:39
of them building and us destroying in front of their eyes.
104
327211
4979
onlar yapıyor, biz gözlerinin önünde parçalıyorduk.
05:44
Now what happens when you compare these two conditions?
105
332190
4153
Şimdi bu iki deneyi karşılaştırırsak ne olur?
05:48
The first thing that happened
106
336343
1086
Öncelikle olan şey
05:49
was that people built many more Bionicles -- they built 11 versus seven --
107
337429
3715
anlamlı şartlandırmadaki insanlar Sisifos şartlandırmasındaki insanlardan
05:53
in the meaningful condition versus the Sisyphus condition.
108
341144
3652
daha fazla Bionicle yaptılar. —11’e karşı 7 —
05:56
And by the way, we should point out that this was not a big meaning.
109
344796
3068
Bu arada, çok büyük bir anlamdan bahsetmediğimizi de belirtelim
05:59
People were not curing cancer or building bridges.
110
347864
2414
İnsanlar kansere çare buluyor ya da köprüler inşa ediyor falan değiller.
06:02
People were building Bionicles for a few cents.
111
350278
4105
İnsanlar birkaç sent için Bionicle yapıyorlardı.
06:06
And not only that, everybody knew that the Bionicles would be destroyed quite soon.
112
354383
5051
Dahası, hepsi Bionicle’ların kısa bir süre sonra parçalanacağını biliyorlardı.
06:11
So there was not a real opportunity for big meaning.
113
359434
2894
Öyle büyük bir anlam için gerçek bir fırsat yoktu.
06:14
But even the small meaning made a difference.
114
362328
3885
Ama küçük bir anlam bile bir fark yarattı.
06:18
Now we had another version of this experiment.
115
366213
2371
Sonra bu deneyin başka bir uyarlamasını yaptık.
06:20
In this other version of the experiment,
116
368584
1539
Deneyin bu diğer uyarlamasında
06:22
we didn't put people in this situation,
117
370123
2337
insanları bu duruma sokmadık,
06:24
we just described to them the situation, much as I am describing to you now,
118
372460
4419
sadece durumu onlara anlattık; tıpkı size şimdi anlattığım gibi
06:28
and we asked them to predict what the result would be.
119
376879
3116
ve onlara sonucun ne olacağını tahmin etmelerini istedik.
06:31
What happened?
120
379995
1096
Ne oldu ?
06:33
People predicted the right direction but not the right magnitude.
121
381091
4051
İnsanların tahminleri doğru yöndeydi ama doğru çapta değildi.
06:37
People who were just given the description of the experiment
122
385142
4056
Deneyin sadece anlatıldıği insanlar anlamlı şartlandırmadaki
06:41
said that in the meaningful condition people would probably build one more Bionicle.
123
389198
4313
insanların muhtemelen bir tane daha fazla Bionicle yapacağını söylediler.
06:45
So people understand that meaning is important,
124
393511
2450
Yani insanlar anlamın etkisini biliyorlar,
06:47
they just don't understand the magnitude of the importance,
125
395961
2763
sadece bu etkinin büyüklüğünü bilmiyorlar,
06:50
the extent to which it's important.
126
398724
2154
ne derecede etkili olabileceğini bilmiyorlar.
06:52
There was one other piece of data we looked at.
127
400878
3084
Bir başka veriyi daha inceledik.
06:55
If you think about it, there are some people who love Legos and some people who don't.
128
403962
4918
Düşünürseniz, legolari seven insanlar vardır, sevmeyenler vardır.
07:00
And you would speculate that the people who love Legos
129
408880
2082
Ve diyebilirsiniz ki legoları seven insanlar
07:02
will build more Legos, even for less money,
130
410962
2582
az para için bile olsa daha çok lego yapiyor olabilir,
07:05
because after all, they get more internal joy from it.
131
413544
2934
çünkü ne de olsa bundan daha çok içten bir zevk alıyorlar.
07:08
And the people who love Legos less will build less Legos
132
416478
3305
Ve logoları daha az seven insanlar daha az lego yapıyor,
07:11
because the enjoyment that they derive from it is lower.
133
419783
2944
çünkü bu işten daha az zevk alıyorlar.
07:14
And that's actually what we found in the meaningful condition.
134
422727
2834
Ve anlamlı şartlandırmada bizim de bulduğumuz gerçekten bu oldu.
07:17
There was a very nice correlation between love of Lego
135
425561
3037
Lego sevgisi ve insanların yaptığı lego sayısı arasında
07:20
and the amount of Legos people built.
136
428598
2129
çok güzel bir ilinti vardı.
07:22
What happened in the Sisyphic condition?
137
430727
2551
Sisofik şartlandırmada ne oldu ?
07:25
In that condition the correlation was zero.
138
433278
2905
Sisofik şartlandırma yönteminde bu ilinti sıfırdı.
07:28
There was no relationship between the love of Lego and how much people built,
139
436183
4441
Lego sevgisiyle kaç tane yaptıkları arasında hiç ilişki yoktu.
07:32
which suggests to me that with this manipulation
140
440624
2921
Buradan aklıma gelen şey bu insanların gözlerinin önünde
07:35
of breaking things in front of people's eyes,
141
443545
2366
oyuncakları parçalama hilesiyle
07:37
we basically crushed any joy that they could get out of this activity.
142
445911
4669
esasen bu uğraştan alabilecekleri bütün keyfi kaçırdık.
07:42
We basically eliminated it.
143
450580
2781
Kökünden ortadan kaldırdık.
07:45
Soon after I finished running this experiment,
144
453361
3717
Bu deneyi bitirdikten kısa bir süre sonra
07:49
I went to talk to a big software company in Seattle.
145
457078
4064
Seattle şehrinde büyük bir yazılım şirketine konuşma yapmaya gittim.
07:53
I can't tell you who they were, but they were a big company in Seattle.
146
461142
3594
Kim olduklarını söyleyemem ama Seattle’da büyük bir şirket.
07:56
And this was a group within this software company that was put in a different building.
147
464736
4358
Yazılım şirketi içinde farklı bir binaya yerleştirilmiş bir gruptu.
08:01
And they asked them to innovate and create the next big product for this company.
148
469094
5183
Onlardan bir yenilik, şirketin yeni büyük ürününü geliştirmelerini istemişlerdi.
08:06
And the week before I showed up,
149
474277
1866
Ben varmadan bir hafta önce
08:08
the CEO of this big software company went to that group, 200 engineers,
150
476143
4067
bu büyük yazılım şirketinin CEO’su bu 200 mühendisten oluşan gruba gidip
08:12
and canceled the project.
151
480210
3101
projeyi iptal etmişti.
08:15
And I stood there in front of 200 of the most depressed people I've ever talked to.
152
483311
5155
Hayatımda konuştuğum en sıkıntılı 200 kişinin önünde duruyordum.
08:20
And I described to them some of these Lego experiments,
153
488466
3195
Ve onlara yaptığımız bazı Lego deneylerinden bahsettim,
08:23
and they said they felt like they had just been through that experiment.
154
491661
4846
bana adeta aynı deneyden geçtiklerini hissettiklerini söylediler.
08:28
And I asked them, I said,
155
496507
1622
Onlara sordum, dedim ki;
08:30
"How many of you now show up to work later than you used to?"
156
498129
3530
“Kaçınız işe daha önce geldiğinizden daha geç geliyorsunuz?”
08:33
And everybody raised their hand.
157
501659
2204
Hepsi elini kaldırdı.
08:35
I said, "How many of you now go home earlier than you used to?"
158
503863
2981
Dedim ki, “Kaçınız eve daha önce gittiğinizden daha erken gidiyorsunuz?”
08:38
And everybody raised their hand.
159
506844
1799
Hepsi elini kaldırdı.
08:40
I asked them, "How many of you now add not-so-kosher things to your expense reports?"
160
508643
5866
“Kaçınız harcama raporlarınıza eklememeniz gereken şeyler ekliyorsunuz?”
08:46
And they didn't really raise their hands,
161
514509
1752
Hani gerçekten ellerini kaldırmadılar ama beni akşam yemeğine çıkartıp
harcama raporlarıyla neler yapabileceklerini gösterdiler.
08:48
but they took me out to dinner and showed me what they could do with expense reports.
162
516261
5624
08:53
And then I asked them, I said,
163
521885
1699
Ve onlara sordum, dedim ki;
“CEO sizin canınızı sıkmamak için ne yapabilirdi?”
08:55
"What could the CEO have done to make you not as depressed?"
164
523584
4600
09:00
And they came up with all kinds of ideas.
165
528184
2364
Bir çok farklı fikir ortaya attılar.
09:02
They said the CEO could have asked them to present to the whole company
166
530548
3238
CEO son iki yıldır neler yaptıklarını ve neye karar verdiklerini
09:05
about their journey over the last two years and what they decided to do.
167
533786
3307
bütün şirkete sunmalarını isteyebilirdi dediler.
09:09
He could have asked them to think about which aspect of their technology
168
537093
3865
Onların teknolojilerinin hangi yönünün organizasyonun diğer kısımlarına
09:12
could fit with other parts of the organization.
169
540958
3546
uyabileceğini düşünmelerini isteyebileceğini söylediler.
09:16
He could have asked them to build some prototypes, some next-generation prototypes,
170
544504
3374
Onlardan bazı ön ürünler, yeni nesil ön ürünler hazırlamalarını isteyip
09:19
and seen how they would work.
171
547878
1871
nasıl çalışacağını görebilirdi dediler.
09:21
But the thing is that any one of those
172
549749
1995
Ama şu var ki bunların her biri
09:23
would require some effort and motivation.
173
551744
2967
biraz çaba ve motivasyon gerektirir.
09:26
And I think the CEO basically did not understand the importance of meaning.
174
554711
4153
Ve sanırım CEO basitçe anlamın önemini anlamamıştı.
09:30
If the CEO, just like our participants,
175
558864
2264
Eğer CEO, tıpkı bizim katılımcılarımız gibi,
09:33
thought the essence of meaning is unimportant,
176
561128
3101
anlamın özünün önemsiz olduğunu düşündüyse
09:36
then he [wouldn't] care.
177
564229
1357
umursamamış olabilir.
09:37
And he would tell them, "At the moment I directed you in this way,
178
565586
2965
Ve diyebilir ki, “O zaman sizi öyle yönlendirmiştim,
09:40
and now that I am directing you in this way,
179
568551
1602
ve şimdi böyle yönlendiriyorum,
09:42
everything will be okay."
180
570153
1960
herşey iyi olacak."
09:44
But if you understood how important meaning is,
181
572113
2548
Ama anlamın önemini anladıysanız,
09:46
then you would figure out that it's actually important
182
574661
2417
insanların yaptıkları şeyleri umursamalarını sağlamak için
09:49
to spend some time, energy and effort
183
577078
1883
biraz zaman, enerji ve çaba harcamanın
09:50
in getting people to care more about what they're doing.
184
578961
3435
gerçekten önemli olduğu sonucuna varırsınız.
09:54
The next experiment was slightly different.
185
582396
2708
Bir sonraki deney biraz farklıydı.
09:57
We took a sheet of paper with random letters,
186
585104
2657
Üzerinde rastgele harfler olan bir sayfa kağıt aldık
09:59
and we asked people to find pairs of letters that were identical next to each other.
187
587761
4471
ve insanlardan aynı harf çiftlerini bulmalarını istedik.
10:04
That was the task.
188
592232
1148
Görev buydu.
10:05
And people did the first sheet.
189
593380
1383
İnsanlar ilk sayfayı yaptılar.
10:06
And then we asked them if they wanted to do the next sheet for a little bit less money
190
594763
3060
Sonra biraz daha az para karşılığında bir sayfa daha yapar mısınız diye sorduk.
10:09
and the next sheet for a little bit less money, and so on and so forth.
191
597823
2958
Ve sonraki sayfayı biraz daha az, vesaire..
10:12
And we had three conditions.
192
600781
1883
Elimizde üç şartlandırma vardı.
10:14
In the first condition, people wrote their name on the sheet,
193
602664
3688
İlk şartlandırmada insanlar sayfanın üzerine isimlerini yazdılar,
10:18
found all the pairs of letters, gave it to the experimenter.
194
606352
3678
bütün harf çiftlerini buldular, deneyi yapana verdiler.
10:22
The experimenter would look at it, scan it from top to bottom,
195
610030
3966
Deneyci baştan sonra inceleyip
10:25
say "uh huh" and put it on the pile next to them.
196
613996
4150
“hı hı” dedi ve kağıdı yanlarındaki öbeğin üstüne koydu.
10:30
In the second condition, people did not write their name on it.
197
618146
3699
İkinci şartlandırmada insanlar üzerine isimlerini yazmadılar.
10:33
The experimenter looked at it,
198
621845
2218
Deneyci şöyle bir baktı,
10:36
took the sheet of paper, did not look at it, did not scan it,
199
624063
3133
kağıdı aldi ve hiç bakıp incelemeden
10:39
and simply put it on the pile of pages.
200
627196
3599
basitçe kağıt öbeğinin üstüne koydu.
10:42
So you take a piece, you just put it on the side.
201
630795
2652
Yani bir parça alıp, sadece kenara koydunuz.
10:45
And in the third condition,
202
633447
1146
Üçüncü şartlandırmada
10:46
the experimenter got the sheet of paper and directly put it into a shredder.
203
634593
8378
deneyci sayfayı alıp doğrudan kağıt imha makinesine koydu.
10:54
What happened in those three conditions?
204
642971
2817
Bu üç şartlandırmada ne oldu ?
10:57
In this plot I'm showing you at what pay rate people stopped.
205
645788
4432
Bu grafikte size insanların hangi ücrette durduklarını gösteriyorum.
11:02
So low numbers mean that people worked harder. They worked for much longer.
206
650220
4518
Düşük rakamlar insanların daha gayretli çalıştığı anlamına geliyor. Daha çok çalıştılar.
11:06
In the acknowledged condition, people worked all the way down to 15 cents.
207
654738
4916
Tasdik edilme şartlanmasında, insanlar 15 sent seviyesine kadar çalıştılar.
11:11
At 15 cents per page, they basically stopped these efforts.
208
659654
3744
Sayfa başı 15 sent seviyesinde, artık çaba sarfetmeyi bıraktılar.
11:15
In the shredder condition, it was twice as much -- 30 cents per sheet.
209
663398
4755
Kağıt imha makinesi durumunda, iki kat fazlaydı - sayfa başı 30 sent.
11:20
And this is basically the result we had before.
210
668153
2173
Bu basitçe daha önce aldığımız sonuç.
11:22
You shred people's efforts, output,
211
670326
3478
İnsanların çabalarını, ürettiklerini imha ettiğinizde
11:25
you get them not to be as happy with what they're doing.
212
673804
2499
yaptıklarıyla o kadar mutlu olmamalarını sağlayabiliyorsunuz.
11:28
But I should point out, by the way,
213
676303
1535
Ama şunu da işaret etmeliyim bu arada
11:29
that in the shredder condition, people could have cheated.
214
677838
2965
kağıt imha makinesi şartlanmasında insanlar hile yapabilirdi.
11:32
They could have done not so good work,
215
680803
2181
Çok da iyi olmayan bir iş çıkarabilirlerdi,
11:34
because they realized that people were just shredding it.
216
682984
2503
çünkü insanların zaten imha edeceğini fark etmişlerdi.
11:37
So maybe the first sheet you would do good work,
217
685487
1867
Belki ilk kağıt için iyice uğraşırsınız,
11:39
but then you see nobody is really testing it,
218
687354
1919
ama sonra kimsenin gerçekten kontrol etmediğini görünce
11:41
so you would do more and more and more.
219
689273
2195
bir tane daha, bir tane daha, bir tane daha yaparsınız.
11:43
So in fact, in the shredder condition,
220
691468
1562
Yani aslında, kağıt imha makinesi şartlanmasında
11:45
people could have submitted more work and gotten more money
221
693030
2874
insanlar daha fazla sayfa tamamlayıp, daha fazla para alabilirlerdi
11:47
and put less effort into it.
222
695904
2419
ve daha az çaba harcayabilirlerdi.
11:50
But what about the ignored condition?
223
698323
2147
Peki ya göz ardı etme şartlandırması?
11:52
Would the ignored condition be more like the acknowledged or more like the shredder,
224
700470
3513
Göz ardı etme şartlandırması daha çok tasdik edilen şartlanma gibi mi yoksa imha makinesi gibi mi,
11:55
or somewhere in the middle?
225
703983
2019
ya da ortalarda bir yerlerde mi ?
11:58
It turns out it was almost like the shredder.
226
706002
3356
Hemen hemen imha makinesi şartlandırması gibi olduğu ortaya çıktı.
12:01
Now there's good news and bad news here.
227
709358
2807
Şimdi burada hem iyi haber hem de kötü haber var.
12:04
The bad news is that ignoring the performance of people
228
712165
4635
Kötü haber şu ki, insanların performansını göz ardı etmek
12:08
is almost as bad as shredding their effort in front of their eyes.
229
716800
4500
çabalarını gözlerinin önünde imha etmek kadar kötü.
12:13
Ignoring gets you a whole way out there.
230
721300
3750
Göz ardı etmek sizi tamamen devre dışı bırakıyor.
12:17
The good news is that by simply looking at something that somebody has done,
231
725050
4400
İyi haber de şu, birinin yaptığı şeye basitçe bir bakıp,
12:21
scanning it and saying "uh huh,"
232
729450
2215
inceleyip, “hı hı” demek
12:23
that seems to be quite sufficient
233
731665
1404
tamamıyla yeterli olarak görünüyor
12:25
to dramatically improve people's motivations.
234
733069
3243
ve insanların motivasyonunu önemli ölçüde artırıyor.
12:28
So the good news is that adding motivation doesn't seem to be so difficult.
235
736312
5481
Yani iyi haber motivasyonu arttırmak o kadar da zor görünmüyor.
12:33
The bad news is that eliminating motivations
236
741793
2297
Kötü haber şu ki; motivasyonu düşürmek
12:36
seems to be incredibly easy,
237
744090
1775
inanılmaz kolay görünüyor
12:37
and if we don't think about it carefully, we might overdo it.
238
745865
3691
ve eğer dikkatli düşünmezsek, dozunu kaçırabiliriz.
12:41
So this is all in terms of negative motivation
239
749556
3485
Şimdi bütün bunlar negatif motivasyon
12:45
or eliminating negative motivation.
240
753041
2883
ya da negatif motivasyonu ortadan kaldırma ile ilgiliydi.
12:47
The next part I want to show you is something about the positive motivation.
241
755924
4490
Sizlere göstereceğim bir sonraki kısım pozitif motivasyon ile ilgili.
12:52
So there is a store in the U.S. called IKEA.
242
760414
4128
Amerika’da bir mağaza var, IKEA isimli.
12:56
And IKEA is a store with kind of okay furniture that takes a long time to assemble.
243
764542
6848
IKEA, parçalarının monte edilmesinin zaman aldığı orta kalitede mobilya satan bir yer.
13:03
(Laughter)
244
771390
1950
(Kahkahalar)
13:05
And I don't know about you, but every time I assemble one of those,
245
773340
2840
Sizi bilmem ama, ben parçaları birleştirdiğim her sefer
13:08
it takes me much longer, it's much more effortful, it's much more confusing.
246
776180
4086
daha çok zaman harcıyorum, daha çok uğraşıyorum, daha çok kafam karışıyor.
13:12
I put things in the wrong way.
247
780266
2920
Parçaları yanlış şekillerde koyuyorum.
13:15
I can't say enjoy those pieces.
248
783186
2604
Bu mobilyaların pek hoşuma gittiğini söyleyemeyeceğim.
13:17
I can't say I enjoy the process.
249
785790
3250
Bütun bu işlemin pek hoşuma gittiğini de söyleyemeyeceğim.
13:21
But when I finish it, I seem to like those IKEA pieces of furniture
250
789040
3863
Ama bitirdiğimde, o IKEA mobilyayı diğerlerinden
13:24
more than I like other ones.
251
792903
2371
daha çok seviyorum gibi geliyor.
13:27
And there's an old story about cake mixes.
252
795274
4372
Kek karışımları ile ilgili eski bir hikaye var.
13:31
So when they started cake mixes in the '40s,
253
799646
3028
40lı yıllarda ilk kek karışımlarını yapmaya başladıklarında
13:34
they would take this powder and they would put it in a box,
254
802674
3815
bu tozu alıp bir kutunun içine koydular
13:38
and they would ask housewives to basically pour it in, stir some water in it,
255
806489
4439
ve ev hanımlarına basitçe bir kaba boşaltıp su eklemelerini,
13:42
mix it, put it in the oven, and -- voila! -- you had cake.
256
810928
4512
karıştırıp fırına vermelerini istediler ve - işte! - kekiniz hazır.
13:47
But it turns out they were very unpopular.
257
815440
2199
Ama hiç tutulmadığını gördüler.
13:49
People did not want them.
258
817639
1785
İnsanlar istemediler.
13:51
And they thought about all kinds of reasons for that.
259
819424
2299
Araştırmacılar buna neden olabilecek bir çok şeyi düşündüler.
13:53
Maybe the taste was not good.
260
821723
1433
Belki tadı güzel değildi.
13:55
No, the taste was great.
261
823156
1500
Hayır, tadı harikaydı.
13:56
What they figured out was that there was not enough effort involved.
262
824656
5024
Sonra farkettiler ki yeteri kadar çaba harcanmıyordu.
14:01
It was so easy that nobody could serve cake to their guests
263
829680
3401
O kadar kolaydı ki kimse bu keki misafirlerine ikram edip
14:05
and say, "Here is my cake."
264
833081
2308
buyrun “İşte benim kekim” diyemiyordu.
14:07
No, no, no, it was somebody else's cake.
265
835389
1569
Hayır, hayır, hayır, başkasının kekiydi.
14:08
It was as if you bought it in the store.
266
836958
2015
Sanki hazır alınmış bir kek gibiydi.
14:10
It didn't really feel like your own.
267
838973
2411
Size aitmiş hissi vermiyordu.
14:13
So what did they do?
268
841384
1659
Peki ne yaptılar ?
14:15
They took the eggs and the milk out of the powder.
269
843043
3667
Yumurtayı ve sütü karışımdan çıkardılar.
14:18
(Laughter)
270
846710
1353
(Kahkahalar)
14:20
Now you had to break the eggs and add them.
271
848063
3841
Artık yumurtaları kırıp eklemeniz gerekiyordu.
14:23
You had to measure the milk and add it, mixing it.
272
851904
2970
Sütü ölçüp, ekleyip karıştırmanız gerekiyordu.
14:26
Now it was your cake. Now everything was fine.
273
854874
2815
Artık sizin kekiniz oldu. Herşey yoluna girdi.
14:29
(Applause)
274
857689
9586
(Alkışlar)
14:39
Now I think a little bit like the IKEA effect,
275
867275
2768
Şimdi sanırım biraz IKEA etkisi gibi
14:42
by getting people to work harder,
276
870043
1966
insanları daha çok çalıştırarak
14:44
they actually got them to love what they're doing to a higher degree.
277
872009
3753
yaptıkları şeyi daha fazla sevmelerini sağladılar.
14:47
So how do we look at this question experimentally?
278
875762
3022
Peki bu soruya deneysel olarak nasıl bakabiliriz ?
14:50
We asked people to build some origami.
279
878784
2439
İnsanlardan origami yapmalarını istedik.
14:53
We gave them instructions on how to create origami,
280
881223
2853
Origaminin nasıl yapılacağını anlatan açıklama verdik
14:56
and we gave them a sheet of paper.
281
884076
1686
ve bir sayfa kağıt verdik.
14:57
And these were all novices, and they built something that was really quite ugly --
282
885762
4314
Herkes acemiydi, oldukça çirkin seyler yaptılar.
15:02
nothing like a frog or a crane.
283
890076
2667
Hiçbiri kurbağa ya da vinç gibi şeyler değildi.
15:04
But then we told them, we said, "Look, this origami really belongs to us.
284
892743
3532
Ama sonra onlara dedik ki, “Bak, bu origami aslında bize ait.
15:08
You worked for us, but I'll tell you what, we'll sell it to you.
285
896275
2817
Sen bizim için çalıştın, ama bak ne diyeceğim, sana satalım bunu.
15:11
How much do you want to pay for it?"
286
899092
2135
Kaç para ödemek istersin?”
15:13
And we measured how much they were willing to pay for it.
287
901227
2983
Ve kaç para ödeyebileceklerini ölçtük.
15:16
And we had two types of people.
288
904210
1973
İki tip insan vardı.
15:18
We had the people who built it,
289
906183
1927
Yapan insanlar vardı ve
15:20
and we had the people who did not build it and just looked at it as external observers.
290
908110
4914
yapmayıp dışardan gözlemci olarak bakan insanlar vardı.
15:25
And what we found was that the builders thought
291
913024
2404
Yapanların bunların güzel origami parçaları
15:27
that these were beautiful pieces of origami,
292
915428
3514
olduğunu düşündüklerini gördük;
15:30
and they were willing to pay for them five times more
293
918942
2539
ve onlar beş kat daha fazla ödeyebileceklerdi,
15:33
than the people who just evaluated them externally.
294
921481
3158
dışardan gözlemci olan insanlarla karşılaştırdığımızda.
15:36
Now you could say, if you were a builder,
295
924639
3025
Şimdi diyebilirsiniz ki, eğer siz yaptıysanız,
15:39
do you think that, "Oh, I love this origami, but I know that nobody else would love it?"
296
927664
6439
Ne düşünürsünüz, “Ben bu origamiyi çok seviyorum ama biliyorum ki başka kimse sevmez” mi
15:46
Or do you think, "I love this origami, and everybody else will love it as well?"
297
934103
5694
yoksa “Ben bu origamiyi çok seviyorum ve herkes de çok sevecek” mi ?
15:51
Which one of those two is correct?
298
939797
2469
Bu ikisinden hangisi doğru ?
15:54
Turns out the builders not only loved the origami more,
299
942266
3157
Gördük ki, yapanlar, sadece origamiyi sevmediler,
15:57
they thought that everybody would see the world in their view.
300
945423
3498
herkesin dünyayı kendilerinin gördüğü gibi göreceğini düşündüler.
16:00
They thought everybody else would love it more as well.
301
948921
3021
Herkesin çok seveceğini düşündüler.
16:03
In the next version we tried to do the IKEA effect.
302
951942
3052
Bir sonraki uyarlamada IKEA etkisini yapmayı denedik.
16:06
We tried to make it more difficult.
303
954994
1799
Daha zor bir hale getirmeye çalıştık.
16:08
So for some people we gave the same task.
304
956793
2910
Bazı insanlara aynı görevi verdik.
16:11
For some people we made it harder by hiding the instructions.
305
959703
4022
Bazılarından açıklamayı saklayıp işi zorlaştırdık.
16:15
At the top of the sheet, we had little diagrams of how do you fold origami.
306
963725
4272
Sayfanın en üstünde origaminin nasıl katlandığını anlatan küçük şekiller vardı.
16:19
For some people we just eliminated that.
307
967997
2746
Bazı insanlara o kısımları vermedik.
16:22
So now this was tougher. What happened?
308
970743
2959
Yani şimdi daha zorlaşmıştı. Ne oldu ?
16:25
Well in an objective way, the origami now was uglier, it was more difficult.
309
973702
5907
Tarafsız olarak bakarsak, origami şimdi daha çirkindi, daha zordu.
16:31
Now when we looked at the easy origami,
310
979609
2102
Ve kolay origamiye baktığımızda aynı şeyi gördük:
16:33
we saw the same thing: Builders loved it more, evaluators loved it less.
311
981711
4392
Yapanlar daha çok sevdi, gözlemciler daha az sevdi.
16:38
When you looked at the hard instructions,
312
986103
2161
Zor açıklamalara baktığımızda,
16:40
the effect was larger.
313
988264
2930
etki daha büyüktü.
16:43
Why? Because now the builders loved it even more.
314
991194
5078
Neden? Çünkü şimdi origamiyi yapanlar daha da çok sevmişti.
16:48
They put all this extra effort into it.
315
996272
2654
Çok daha fazla çaba harcadılar.
16:50
And evaluators? They loved it even less.
316
998926
4098
Peki gözlemciler? Çok daha az sevdiler.
16:55
Because in reality it was even uglier than the first version.
317
1003024
4405
Çünkü gerçekte ilk hallerinden çok daha çirkinlerdi.
16:59
Of course, this tells you something about how we evaluate things.
318
1007429
5097
Tabii ki, bu size nasıl değerlendirme yaptığımız hakkında birşeyler anlatıyor.
17:04
Now think about kids.
319
1012526
2205
Şimdi çocukları düşünün.
17:06
Imagine I asked you, "How much would you sell your kids for?"
320
1014731
4414
Farzedin ki size sordum, “Çocuğunuzu kaça satarsınız?”
17:11
Your memories and associations and so on.
321
1019145
2635
Hatıralarınızı, bağınızı falan.
17:13
Most people would say for a lot, a lot of money --
322
1021780
3423
Birçok insan çok fazla, hem de bayağı çok fazla ister,
17:17
on good days.
323
1025203
1836
iyi günlerde..
17:19
(Laughter)
324
1027039
1264
(Kahkahalar)
17:20
But imagine this was slightly different.
325
1028303
1768
Ama farzedin ki biraz farklı olsaydı.
Farzedin ki kendi çocuğunuz olmasaydı,
17:22
Imagine if you did not have your kids,
326
1030071
1579
17:23
and one day you went to the park and you met some kids,
327
1031650
3334
ve bir gün bir parka gittiğinizde çocuklarla tanışsaydınız,
sanki sizin çocuklarınızmış gibi.
17:26
and they were just like your kids.
328
1034984
1237
17:28
And you played with them for a few hours.
329
1036221
1721
Birkaç saat oynasaydınız onlarla.
17:29
And when you were about to leave, the parents said,
330
1037942
2220
Ayrılmak üzereyken, ebeveynleri deseydi ki,
17:32
"Hey, by the way, just before you leave, if you're interested, they're for sale."
331
1040162
4130
“Ha, bu arada, ayrılmadan önce, eğer ilgilenirseniz, satılıklar.”
(Kahkahalar)
17:36
(Laughter)
332
1044292
2273
17:38
How much would you pay for them now?
333
1046565
2859
Kaç para öderdiniz?
17:41
Most people say not that much.
334
1049424
2500
Birçok insan pek fazla değil der.
17:43
And this is because our kids are so valuable,
335
1051924
4819
Bunun sebebi çocuklarımızın çok değerli olmasıdır.
17:48
not just because of who they are,
336
1056743
2065
Sadece kim olduklarıyla ilgili değil,
17:50
but because of us, because they are so connected to us
337
1058808
3908
bizim yüzümüzden, bize çok yakın olmaları yüzünden,
17:54
and because of the time and connection.
338
1062716
2268
zaman ve ilişki yüzünden.
17:56
And by the way, if you think that IKEA instructions are not good,
339
1064984
3258
Bu arada, IKEA açıklamalarının iyi olmadığını düşünüyorsanız
18:00
think about the instructions that come with kids.
340
1068242
1919
bir de çocukların kullanma kılavuzunu bir düşünün.
18:02
Those are really tough.
341
1070161
1237
Oldukça zor.
18:03
(Laughter)
342
1071398
1074
(Kahkahalar)
18:04
By the way, these are my kids, which, of course, are wonderful and so on.
343
1072472
4480
Bu arada, bunlar benim çocuklarım, ve tabii ki harikalar falan.
18:08
Which comes to tell you one more thing,
344
1076952
1948
Size bir şey daha söyleme fırsatı veriyor
18:10
which is, much like our builders,
345
1078900
2316
o da şu ki; tıpkı bizim lego yapan denekler gibi,
18:13
when they look at the creature of their creation,
346
1081216
3745
kendi yaratmış olduğumuz varlığa baktığımızda
18:16
we don't see that other people don't see things our way.
347
1084961
4741
başka insanların onu bizim gibi görmediklerini anlamıyoruz.
18:21
Let me say one last comment.
348
1089702
3131
Son bir yorum yapayım.
18:24
If you think about Adam Smith versus Karl Marx,
349
1092833
3397
Adam Smith’e karşı Karl Marx’ı düşünürseniz
18:28
Adam Smith had the very important notion of efficiency.
350
1096230
4116
Adam Smith’in verimin önemi konusunda çok önemli bir görüşü vardı.
18:32
He gave an example of a pin factory.
351
1100346
2834
İğne fabrikası örneğini verirdi.
18:35
He said pins have 12 different steps,
352
1103180
3265
İğnelerin 12 farklı aşaması olduğunu söylerdi
18:38
and if one person does all 12 steps, production is very low.
353
1106445
4117
ve bir insan bütün 12 aşamayı yaparsa üretim çok düşük olurdu.
18:42
But if you get one person to do step one
354
1110562
2500
Ama bir insan birinci aşamayı yaparsa
18:45
and one person to do step two and step three and so on,
355
1113062
2403
ve başka bir insan ikinci aşamayi, diğeri üçüncüyü şeklinde giderse,
18:47
production can increase tremendously.
356
1115465
2798
Üretim olağanüstü düzeyde artabilir.
18:50
And indeed, this is a great example and the reason for the Industrial Revolution and efficiency.
357
1118263
5534
Gerçekten de, bu harika bir örnek ve Sanayi Devrimi’nin ve verimliliğin sebebidir.
18:55
Karl Marx, on the other hand,
358
1123797
2083
Öte yandan Karl Marx
18:57
said that the alienation of labor is incredibly important
359
1125880
3301
emeğin yabancılaşmasının insanların yaptıkları şeyle ilişkilerini
19:01
in how people think about the connection to what they are doing.
360
1129181
3604
düşünmelerinde inanılmaz önemli olduğunu söyledi.
19:04
And if you make all 12 steps, you care about the pin.
361
1132785
3294
Eğer bütün 12 aşamayı siz yaparsanız, iğneye önem verirsiniz.
19:08
But if you make one step every time, maybe you don't care as much.
362
1136079
3824
Ama her seferinde sadece bir aşama yaparsanız, belki o kadar önemsemezsiniz.
19:11
And I think that in the Industrial Revolution,
363
1139903
2883
Sanırim Sanayi Devrimi’nde
19:14
Adam Smith was more correct than Karl Marx,
364
1142786
3344
Adam Smith Karl Marx’tan daha doğruydu
19:18
but the reality is that we've switched
365
1146130
2817
ama gerçek şu ki, bizler değiştik.
19:20
and now we're in the knowledge economy.
366
1148947
2366
Artık bilgi ekonomisindeyiz.
19:23
And you can ask yourself, what happens in a knowledge economy?
367
1151313
2733
Kendinize sorabilirsiniz, bilgi ekonomisinde ne olur?
19:26
Is efficiency still more important than meaning?
368
1154046
3418
Verimlilik anlamdan hala daha önemli midir ?
19:29
I think the answer is no.
369
1157464
1582
Bence cevap hayır.
19:31
I think that as we move to situations
370
1159046
2167
Bence insanların çabaları, dikkatleri, verdikleri önem,
19:33
in which people have to decide on their own
371
1161213
2983
hissettikleri bağ konularında kendileri karar vermeleri gerektiği
19:36
about how much effort, attention, caring, how connected they feel to it,
372
1164196
3788
durumlara doğru ilerledikçe
19:39
are they thinking about labor on the way to work and in the shower and so on,
373
1167984
4050
ve işe giderken ve duş alırken emekleri hakkında düşünürlerken
19:44
all of a sudden Marx has more things to say to us.
374
1172034
4459
bir anda Marx bize daha çok şey anlatabiliyor.
19:48
So when we think about labor, we usually think about motivation and payment as the same thing,
375
1176493
4937
Yani emek hakkında düşünürken, genellikle motivasyon ve ödemeyi eş alırız
19:53
but the reality is that we should probably add all kinds of things to it --
376
1181430
3758
ama gerçekte daha birçok farklı şey eklememiz lazım
19:57
meaning, creation, challenges, ownership, identity, pride, etc.
377
1185188
4355
anlam, yaratım, zorluklar, sahiplik, kimlik, gurur... vs
20:01
And the good news is that if we added all of those components and thought about them,
378
1189543
4307
İyi haber bütün bu bileşenleri ekleyip düşünürsek,
20:05
how do we create our own meaning, pride, motivation,
379
1193850
3398
kendi anlamımızı, gururumuzu, motivasyonumuzu nasıl yaratabiliriz diye,
20:09
and how do we do it in our workplace and for the employees,
380
1197248
3433
ve bunu iş yerimizde ve çalışanlarımız için nasıl yaparız diye,
20:12
I think we could get people to both be more productive and happier.
381
1200681
3823
bence insanları hem daha üretken hem de daha mutlu yapabiliriz.
20:16
Thank you very much.
382
1204504
1680
Çok teşekkür ederim.
20:18
(Applause)
383
1206184
1800
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Ariely - Behavioral economistThe dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why.
Why you should listen
Dan Ariely is a professor of psychology and behavioral economics at Duke University and a founding member of the Center for Advanced Hindsight. He is the author of the bestsellers Predictably Irrational, The Upside of Irrationality, and The Honest Truth About Dishonesty -- as well as the TED Book Payoff: The Hidden Logic that Shapes Our Motivations.
Through his research and his (often amusing and unorthodox) experiments, he questions the forces that influence human behavior and the irrational ways in which we often all behave.
Dan Ariely | Speaker | TED.com