TEDxRiodelaPlata
Romina Libster: The power of herd immunity
Romina Libster: Sürü bağışıklığının gücü
Filmed:
Readability: 4.7
742,420 views
Aşılar, hastalıklardan nasıl korur -- aşı olamayacak kadar küçük yaştakileri bile? Bu, "Sürü Bağışıklığı" adı verilen bir konsept ve hastalık zincirini kırmak için büyük bir insan kitlesinin aşı olmasına bağlı. Sağlık araştırmacısı Romina Libster, kendi memleketinde ölümcül H1N1 (domuz gribi) salgının nasıl sürü bağışıklığını içerdiğini anlatıyor.
Romina Libster - Medical researcher
Dr. Romina Libster investigates influenza and other respiratory viruses, searching for ways to most effectively keep viruses from spreading. Full bio
Dr. Romina Libster investigates influenza and other respiratory viruses, searching for ways to most effectively keep viruses from spreading. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
One of the first patients
I had to see as a pediatrician was Sol,
I had to see as a pediatrician was Sol,
0
280
4780
Bir çocuk doktoru olarak görmek zorunda
olduğum ilk hastalardan biri Sol'dü,
olduğum ilk hastalardan biri Sol'dü,
00:17
a beautiful month-old baby
1
5370
2780
şiddetli solunum yolu enfeksiyonu
sebebi ile başvurmuş
sebebi ile başvurmuş
00:20
who was admitted with signs
of a severe respiratory infection.
of a severe respiratory infection.
2
8150
3680
bir aylık güzel bir bebek.
00:23
Until then, I had never seen
a patient worsen so fast.
a patient worsen so fast.
3
11830
4280
O zamana kadar bu denli
hızlı kötüleşen bir hasta görmemiştim.
hızlı kötüleşen bir hasta görmemiştim.
00:28
In just two days
she was connected to a respirator
she was connected to a respirator
4
16810
3000
Sadece iki gün içinde
solunum cihazına bağlandı
solunum cihazına bağlandı
00:31
and on the third day she died.
5
19810
2740
ve üçüncü gün öldü.
00:34
Sol had whooping cough.
6
22550
2750
Sol'de boğmaca hastalığı vardı.
00:37
After discussing the case in the room
and after a quite distressing catharsis,
and after a quite distressing catharsis,
7
25300
4710
Odada bu olayı tartıştıktan ve
üzücü bir duygusal boşalmadan sonra
üzücü bir duygusal boşalmadan sonra
00:42
I remember my chief resident said to me,
8
30460
2049
şefimin bana şunu söylediğini hatırlıyorum
00:44
"Okay, take a deep breath. Wash your face.
9
32509
3341
"Tamam, derin bir nefes al. Yüzünü yıka."
00:48
And now comes the hardest part:
10
36430
2620
İşte en zor kısım geliyor:
00:51
We have to go talk to her parents."
11
39050
2410
"Ailesi ile konuşmamız lazım."
00:54
At that time, a thousand questions
came to mind,
came to mind,
12
42150
3970
O an aklıma binlerce soru geldi:
00:58
from, "How could a one-month-old
baby be so unfortunate?"
baby be so unfortunate?"
13
46120
4330
"Nasıl olur da bir aylık bebek
bu kadar talihsiz olur?"
bu kadar talihsiz olur?"
01:03
to, "Could we have done
something about it?"
something about it?"
14
51200
2870
"Bu konuda biz bir şey
yapmış olabilir miyiz?"
yapmış olabilir miyiz?"
01:07
Before vaccines existed,
15
55400
2280
Aşılar var olmadan önce,
01:09
many infectious diseases
killed millions of people per year.
killed millions of people per year.
16
57680
4870
birçok bulaşıcı hastalık yıllar boyunca
milyonlarca kişiyi öldürdü.
milyonlarca kişiyi öldürdü.
01:15
During the 1918 flu pandemic
17
63100
3530
1918 yılındaki grip salgını sırasında
01:18
50 million people died.
18
66630
3150
50 milyon insan öldü.
01:21
That's greater than Argentina's
current population.
current population.
19
69780
3280
Bu sayı Arjantin'in şimdiki
nüfusundan fazla.
nüfusundan fazla.
01:25
Perhaps, the older ones among you
remember the polio epidemic
remember the polio epidemic
20
73060
4050
Belki aranızdaki yaşça büyük
kişiler 1956 yılında
kişiler 1956 yılında
01:29
that occurred in Argentina in 1956.
21
77110
2920
Arjantin'de patlak veren
çocuk felci salgınını hatırlar.
çocuk felci salgınını hatırlar.
01:32
At that time, there was no vaccine
available against polio.
available against polio.
22
80240
3320
O zamanlar çocuk felcine karşı
kullanılabilecek bir aşı yoktu.
kullanılabilecek bir aşı yoktu.
01:35
People didn't know what to do.
They were going crazy.
They were going crazy.
23
83560
2530
İnsanlar ne yapacaklarını bilmiyordu,
çıldırıyorlardı.
çıldırıyorlardı.
01:38
They would go painting trees
with caustic lime.
with caustic lime.
24
86090
2280
Ağaç gövdelerini
sönmüş kireçle boyuyorlardı.
sönmüş kireçle boyuyorlardı.
01:40
They'd put little bags of camphor
25
88370
1570
Çocukların çamaşırlarının içine
01:41
in their children's underwear,
as if that could do something.
as if that could do something.
26
89940
3520
küçük kafur keseleri yerleştiriyorlardı,
sanki bir gücü varmış gibi.
sanki bir gücü varmış gibi.
01:46
During the polio epidemic,
thousands of people died.
thousands of people died.
27
94080
4520
Çocuk felci salgını boyunca
binlerce insan yaşamını yitirdi.
binlerce insan yaşamını yitirdi.
01:50
And thousands of people were left
with very significant neurological damage.
with very significant neurological damage.
28
98600
4170
Ve bu hastalık binlerce insanda
çok ciddi sinirsel hasar bıraktı.
çok ciddi sinirsel hasar bıraktı.
01:56
I know this because I read about it,
29
104650
2640
Bunları biliyorum çünkü okudum,
01:59
because thanks to vaccines,
my generation was lucky
my generation was lucky
30
107290
3790
aşılar sayesinde böylesine
kötü bir salgın hastalığı
kötü bir salgın hastalığı
02:03
to not live through an epidemic
as terrible as this.
as terrible as this.
31
111080
2810
yaşamadığımız için
benim neslim şanslıydı.
benim neslim şanslıydı.
02:05
Vaccines are one of the great successes
of the 20th century's public health.
of the 20th century's public health.
32
113890
4790
Aşılar, 20. yüzyılın halk sağlığı
açısından büyük bir başarıdır.
açısından büyük bir başarıdır.
02:11
After potable water,
33
119210
2020
İçilebilir nitelikte sudan sonra
02:13
they are the interventions
that have most reduced mortality,
that have most reduced mortality,
34
121230
3610
ölüm oranlarının azalmasına
en çok sebep olan müdaheledir aşı,
en çok sebep olan müdaheledir aşı,
02:16
even more than antibiotics.
35
124840
2130
hatta antibiyotiklerden bile çok.
02:19
Vaccines eradicated terrible diseases
such as smallpox from the planet
such as smallpox from the planet
36
127570
4990
Aşılar, çiçek hastalığı gibi korkunç
bir hastalığı gezegenden yok ederken
bir hastalığı gezegenden yok ederken
02:24
and succeeded in significantly
reducing mortality
reducing mortality
37
132590
3610
kızamık, boğmaca, çocuk felci ve
bir çok hastalıklardan
bir çok hastalıklardan
02:28
due to other diseases such as measles,
38
136200
2250
kaynaklı ölüm oranlarını da
02:30
whooping cough, polio and many more.
39
138450
3330
ciddi bir oranda azaltmıştır.
02:34
All these diseases are considered
vaccine-preventable diseases.
vaccine-preventable diseases.
40
142320
6880
Tüm bu hastalıkların aşı ile
önlenebileceği kabul edilmektedir.
önlenebileceği kabul edilmektedir.
02:41
What does this mean?
41
149910
1760
Bu ne demek?
02:43
That they are potentially preventable,
42
151670
3020
Potansiyel olarak önlenebilir,
02:46
but in order to be so,
something must be done.
something must be done.
43
154690
2970
ama böyle olabilmesi için
bir şeyler yapılmalı.
bir şeyler yapılmalı.
02:49
You need to get vaccinated.
44
157660
2100
Yani aşı olmalısınız.
02:52
I imagine that most,
if not all of us here today,
if not all of us here today,
45
160270
3700
Sanırım buradaki herkes olmasa da çoğumuz
02:55
received a vaccine
at some point in our life.
at some point in our life.
46
163970
3240
hayatımızın bir noktasında aşı olduk.
03:00
Now, I'm not so sure that many of us know
47
168510
4450
Açıkçası hangi aşıların
veya güçlendiricilerin
veya güçlendiricilerin
03:04
which vaccines or boosters
we should receive after adolescence.
we should receive after adolescence.
48
172960
4330
ergenlik sonrasında olmamız gerektiğini
çoğumuzun bildiğini sanmıyorum.
çoğumuzun bildiğini sanmıyorum.
03:10
Have you ever wondered
who we are protecting
who we are protecting
49
178710
4080
Hiç merak ettiniz mi
aşı olduğumuzda
aşı olduğumuzda
03:14
when we vaccinate?
50
182790
1850
kimleri koruyoruz?
03:17
What do I mean by that?
51
185070
1630
Bununla ne mi demek istiyorum?
03:18
Is there any other effect
beyond protecting ourselves?
beyond protecting ourselves?
52
186700
4970
Kendimizi korumanın ötesinde
acaba başka bir etkisi var mı?
acaba başka bir etkisi var mı?
03:25
Let me show you something.
53
193050
2120
Size bir şey göstereyim.
03:27
Imagine for a moment
54
195760
2460
Bir anlığına düşünün,
03:30
that we are in a city
55
198220
2010
daha önce kızamık gibi
03:32
that has never had a case
of a particular disease,
of a particular disease,
56
200230
3250
belirli bir hastalık vakası yaşanmamış
03:35
such as the measles.
57
203480
1700
bir şehirdeyiz.
03:37
This would mean that no one in the city
has ever had contact with the disease.
has ever had contact with the disease.
58
205430
4860
Buradan, şehirdeki hiç kimsenin
bu hastalıkla temas etmediği anlamı çıkar.
bu hastalıkla temas etmediği anlamı çıkar.
03:42
No one has natural defenses against,
nor been vaccinated against measles.
nor been vaccinated against measles.
59
210290
4590
Ne birilerinin doğal savunması vardır,
ne de kızamık aşısı olmuşlardır.
ne de kızamık aşısı olmuşlardır.
03:47
If one day, a person sick with the measles
appears in this city
appears in this city
60
215680
4740
Bir gün bu kentteki
bir kişi kızamık olursa
bir kişi kızamık olursa
03:53
the disease won't find much resistance
61
221000
3510
hastalık çok fazla direnç bulamayacak,
03:56
and will begin spreading
from person to person,
from person to person,
62
224510
2930
kişiden kişiye bulaşmaya başlayacaktır
03:59
and in no time it will disseminate
throughout the community.
throughout the community.
63
227440
4060
ve çabucak toplumun geneline yayılacaktır.
04:03
After a certain time
64
231810
1720
Belirli bir süre sonunda ise
04:05
a big part of the population will be ill.
65
233530
3370
nüfusun büyük bir kısmı hastalanacaktır.
04:09
This happened when there were no vaccines.
66
237750
4160
Eğer aşı kullanılmazsa bu olay yaşanır.
04:14
Now, imagine the complete opposite case.
67
242630
4480
Şimdi tam tersini hayal edelim.
04:19
We are in a city
68
247420
2410
Nüfusun %90'dan fazlasının
04:21
where more than 90 percent
of the population
of the population
69
249830
2820
kızamığa karşı savunması
olduğu bir şehirdeyiz.
olduğu bir şehirdeyiz.
04:24
has defenses against
the measles, which means
the measles, which means
70
252650
2450
Bu şu demek; ya bu insanlar
04:27
that they either had the disease,
survived, and developed natural defenses;
survived, and developed natural defenses;
71
255100
3739
hastalığı daha önce geçirdiler
ve doğal bir savunma geliştirdiler
ve doğal bir savunma geliştirdiler
04:30
or that they had been
immunized against measles.
immunized against measles.
72
258839
3701
ya da kızamık aşısı oldular.
04:35
If one day,
73
263200
1610
Eğer bir gün
04:36
a person sick with the measles
appears in this city,
appears in this city,
74
264810
3930
bu şehirde kızamık hastalığı
geçiren biri görülürse
geçiren biri görülürse
04:41
the disease will find much more resistance
75
269230
3380
hastalık bir dirençle karşılacaktır
04:44
and won't be transmitted
that much from person to person.
that much from person to person.
76
272610
3490
ve kişiden kişiye bulaşmayacaktır.
04:48
The spread will probably remain contained
77
276780
3550
Muhtemelen, hastalığın yayılması
sınırlı olacak
sınırlı olacak
04:52
and a measles outbreak won't happen.
78
280750
2930
ve kızamık salgını başlamayacaktır.
04:57
I would like you
to pay attention to something.
to pay attention to something.
79
285060
2700
Bir şeye dikkatinizi çekmek istiyorum.
05:00
People who are vaccinated
80
288810
2680
Aşı olan insanlar
05:03
are not only protecting themselves,
81
291490
2800
sadece kendilerini korumazlar,
05:06
but by blocking the dissemination
of the disease
of the disease
82
294290
3610
aynı zamanda hastalığın toplum içinde
05:09
within the community,
83
297900
1640
yayılmasını önlerler,
05:11
they are indirectly protecting
the people in this community
the people in this community
84
299540
4680
yani dolaylı olarak
05:16
who are not vaccinated.
85
304220
2170
toplumdaki aşı olmamış
insanları da korurlar.
insanları da korurlar.
05:18
They create a kind of protective shield
86
306690
2970
Temasla bulaşabilen hastalığı engelleyen
05:21
which prevents them from
coming in contact with the disease,
coming in contact with the disease,
87
309660
3100
bir tip koruyucu kalkan oluştururlar
05:24
so that these people are protected.
88
312760
2620
ve böylece insanlar korunmuş olur.
05:28
This indirect protection
89
316670
3200
Bu dolaylı koruma,
05:31
that the unvaccinated people
within a community receive
within a community receive
90
319870
3500
toplum içindeki aşısız kişilerin
çevrelerinde
çevrelerinde
05:35
simply by being surrounded
by vaccinated people,
by vaccinated people,
91
323370
4010
aşılı insanların olmasıyla sağlanır
05:39
is called herd immunity.
92
327950
3060
ve buna sürü bağışıklığı denir.
05:45
Many people in the community
93
333130
2460
Toplumdaki birçok insan
05:47
depend almost exclusively
on this herd immunity
on this herd immunity
94
335590
3500
hastalıklara karşı korunabilmek için
neredeyse tamamen
neredeyse tamamen
05:51
to be protected against disease.
95
339090
2660
bu bahsettiğimiz
sürü bağışıklığına bağlıdır.
sürü bağışıklığına bağlıdır.
05:54
The unvaccinated people you see
in infographics are not just hypothetical.
in infographics are not just hypothetical.
96
342760
3960
Bilgilendirme grafiklerinde gördüğünüz
aşısız insanlar farazi değiller.
aşısız insanlar farazi değiller.
05:59
Those people are our nieces
and nephews, our children,
and nephews, our children,
97
347260
3340
O insanlar, bizim yeğenlerimiz,
bizim çocuklarımız,
bizim çocuklarımız,
06:02
who may be too young
to receive their first shots.
to receive their first shots.
98
350600
3370
hatta belki ilk aşılarını
olamayacak kadar küçükler.
olamayacak kadar küçükler.
06:07
They are our parents, our siblings,
99
355100
2310
Onlar, hastalığa sahip
06:09
our acquaintances,
100
357410
1430
ya da savunma sistemlerini
06:10
who may have a disease,
101
358840
1870
zayıflatan ilaçlar alan
06:12
or take medication
that lowers their defenses.
that lowers their defenses.
102
360710
3650
bizim ailemiz, bizim kardeşlerimiz,
bizim tanıdıklarımız.
bizim tanıdıklarımız.
06:18
There are also people who are
allergic to a particular vaccine.
allergic to a particular vaccine.
103
366010
4070
Bunun yanında belirli aşılara
alerjisi olan insanlar da vardır.
alerjisi olan insanlar da vardır.
06:23
They could even be among us,
104
371350
2400
Hatta aramızda bile olabilir bu kişiler.
06:25
any of us who got vaccinated,
105
373750
1860
Aramızda aşı olmuş herhangi biri için
06:27
but the vaccine didn't produce
the expected effect,
the expected effect,
106
375610
3800
aşı beklenen etkiyi vermemiş
olabilir,
olabilir,
06:31
because not all vaccines
are always 100 percent effective.
are always 100 percent effective.
107
379410
4190
çünkü tüm aşılar herkes için
%100 etkili değildir.
%100 etkili değildir.
06:35
All these people depend
almost exclusively on herd immunity
almost exclusively on herd immunity
108
383600
5200
Hastalıklara karşı korunmak
için tüm bu insanlar
için tüm bu insanlar
06:40
to be protected against diseases.
109
388800
2560
neredeyse tamamen
sürü bağışıklığına bağlıdır.
sürü bağışıklığına bağlıdır.
06:44
To achieve this effect of herd immunity,
110
392390
4810
Sürü bağışıklığında
bu etkiyi başarabilmek için
bu etkiyi başarabilmek için
06:49
it is necessary that a large percentage
of the population be vaccinated.
of the population be vaccinated.
111
397200
4670
nüfusun büyük bir kısmının
aşı olması gerekmektedir.
aşı olması gerekmektedir.
06:54
This percentage is called the threshold.
112
402500
3070
Bu orana "eşik değer" denir.
06:57
The threshold depends on many variables:
113
405570
3760
Eşik değeri çeşitli değişkenlere bağlıdır:
07:01
It depends on the germ's characteristics,
114
409330
2410
Mikropların karakteristiğine
07:03
and those of the immune response
that the vaccine generates.
that the vaccine generates.
115
411740
4300
ve aşının oluşturduğu bağışıklık
sisteminin tepkisine bağlıdır.
sisteminin tepkisine bağlıdır.
07:08
But they all have something in common.
116
416040
2390
Ama hepsinin ortak bir noktası vardır.
07:10
If the percentage of the population
in a vaccinated community
in a vaccinated community
117
418430
5210
Eğer toplumdaki aşılı kişilerin oranı
07:15
is below this threshold number,
118
423980
3070
eşik değerin altındaysa,
07:19
the disease will begin
to spread more freely
to spread more freely
119
427050
4060
hastalık çok rahatça yayılacak
07:23
and may generate an outbreak
of this disease within the community.
of this disease within the community.
120
431110
4670
ve toplum içinde salgın oluşturacaktır.
07:27
Even diseases which were
at some point controlled may reappear.
at some point controlled may reappear.
121
435780
7080
Hatta kontrol edilebilen bazı hastalıklar
bile yeniden görülebilir.
bile yeniden görülebilir.
07:36
This is not just a theory.
122
444550
2190
Bu sadece bir teori değil.
07:38
This has happened,
and is still happening.
and is still happening.
123
446740
2360
Bu yaşandı ve hala da yaşanıyor.
07:43
In 1998, a British researcher
published an article
published an article
124
451050
4700
1998'de bir İngiliz araştırmacı
07:47
in one of the most important
medical journals,
medical journals,
125
455750
2780
çok saygın bir tıp dergisinde
bir makale yayınladı,
bir makale yayınladı,
07:50
saying that the MMR vaccine,
126
458530
2620
bu yazıda kızamık, kızamıkçık
ve kabakulak
ve kabakulak
07:53
which is given for measles,
mumps and rubella,
mumps and rubella,
127
461150
2730
hastalıkları için yapılan KKK aşısının
07:55
was associated with autism.
128
463880
1870
otizm ile ilişkisi olduğunu
iddia etti.
iddia etti.
07:57
This generated an immediate impact.
129
465750
2700
Bu anında bir etki yarattı.
08:01
People began to stop getting vaccinated,
and stopped vaccinating their children.
and stopped vaccinating their children.
130
469010
4650
İnsanlar aşı olmaktan vazgeçti,
çocuklarının aşı olmasını engelledi.
çocuklarının aşı olmasını engelledi.
08:05
And what happened?
131
473680
1620
Ve ne mi oldu?
08:07
The number of people vaccinated,
132
475300
2680
Dünya üzerindeki bir çok toplulukta
08:09
in many communities around the world,
fell below this threshold.
fell below this threshold.
133
477980
3980
aşı olan insan sayısı eşik değerin
altına düştü.
altına düştü.
08:13
And there were outbreaks of measles
in many cities in the world --
in many cities in the world --
134
481960
3560
Ve dünyadaki bir çok kentte
kızamık salgını boy gösterdi --
kızamık salgını boy gösterdi --
08:17
in the U.S., in Europe.
135
485520
2440
ABD'de, Avrupa'da.
08:19
Many people got sick.
136
487960
2160
Birçok insan hastalandı.
08:22
People died of measles.
137
490120
2780
İnsanlar kızamık yüzünden öldü.
08:25
What happened?
138
493870
1480
Peki ne oldu?
08:27
This article also generated a huge stir
within the medical community.
within the medical community.
139
495350
4120
Bu makale tıp dünyasında
geniş bir karışıklığa sebep oldu.
geniş bir karışıklığa sebep oldu.
08:32
Dozens of researchers began to assess
if this was actually true.
if this was actually true.
140
500020
3670
Onlarca araştırmacı bu makalenin
doğruluğunu değerlendirmeye başladı.
doğruluğunu değerlendirmeye başladı.
08:37
Not only could no one find
141
505130
3290
Nüfus düzeyinde KKK ve otizm arasında
nedensel hiç bir ilişki
nedensel hiç bir ilişki
08:40
a causal association between MMR
and autism at the population level,
and autism at the population level,
142
508420
5249
hiç bir araştırmacı tarafından
bulunamadığı gibi
bulunamadığı gibi
08:45
but it was also found that this article
had incorrect claims.
had incorrect claims.
143
513669
4901
ayrıca bu makalenin yanlış
iddialarda bulunduğu da saptandı.
iddialarda bulunduğu da saptandı.
08:50
Even more, it was fraudulent.
144
518820
2550
Dahası, bu bir düzmeceydi.
08:54
It was fraudulent.
145
522120
2390
Düzmece.
08:57
In fact, the journal publicly retracted
the article in 2010.
the article in 2010.
146
525120
6430
Ve dergi 2010 yılında halka açık olarak
bu makaleyi geri çekti.
bu makaleyi geri çekti.
09:04
One of the main concerns and excuses
for not getting vaccinated
for not getting vaccinated
147
532880
3900
Aşı olmamanın esas kaygı ve
endişelerinden biri de
endişelerinden biri de
09:08
are the adverse effects.
148
536780
2190
yan etkilerdir.
09:11
Vaccines, like other drugs,
can have potential adverse effects.
can have potential adverse effects.
149
539770
5640
Aşılar diğer ilaçlar gibi
olası yan etkilere sahiptir.
olası yan etkilere sahiptir.
09:17
Most are mild and temporary.
150
545970
2510
Çoğu hafif ve geçicidir.
09:20
But the benefits are always greater
than possible complications.
than possible complications.
151
548480
5990
Fakat, faydaları her zaman olası
komplikasyonlardan daha büyük.
komplikasyonlardan daha büyük.
09:27
When we are ill,
we want to heal fast.
we want to heal fast.
152
555740
4560
Hasta olduğumuzda
çabuk iyileşmek isteriz.
çabuk iyileşmek isteriz.
09:32
Many of us who are here
153
560300
2120
Burada çoğumuz
09:34
take antibiotics
when we have an infection,
when we have an infection,
154
562420
3670
bir enfeksiyona maruz kalınca
antibiyotik alırız,
antibiyotik alırız,
09:38
we take anti-hypertensives
when we have high blood pressure,
when we have high blood pressure,
155
566090
3180
kan şekerimiz yükseldiğinde
hipertansiyon ilaçları alırız,
hipertansiyon ilaçları alırız,
09:41
we take cardiac medications.
156
569270
2180
kalp ilaçları alırız.
09:43
Why? Because we are sick
and we want to heal fast.
and we want to heal fast.
157
571450
3250
Neden? Çünkü hastayız ve
bir an önce iyileşmek istiyoruz.
bir an önce iyileşmek istiyoruz.
09:46
And we don't question it much.
158
574700
2020
Ve bunu çok da sorgulamıyoruz.
09:48
Why is it so difficult
to think of preventing diseases,
to think of preventing diseases,
159
576720
4430
Peki neden henüz sağlıklıyken
kendimize bakarak
kendimize bakarak
09:53
by taking care of ourselves
when we are healthy?
when we are healthy?
160
581890
3210
hastalıkları önlemeyi
düşünmek bu kadar zor?
düşünmek bu kadar zor?
09:57
We take care of ourselves a lot
when affected by an illness,
when affected by an illness,
161
585100
3190
Hastalandığımızda ya da
belirgin bir tehlike durumunda
belirgin bir tehlike durumunda
10:00
or in situations of imminent danger.
162
588290
2960
kendimize çok özen gösterebiliyoruz.
10:04
I imagine most of us here,
163
592140
2670
Sanıyorum ki buradaki birçok kişi
10:06
remember the influenza-A pandemic
164
594810
3730
2009 yılında Arjantin'de ve
tüm dünyada patlak veren
tüm dünyada patlak veren
10:10
which broke out in 2009
in Argentina and worldwide.
in Argentina and worldwide.
165
598540
3390
grip-A salgınını hatırlayacaktır.
10:14
When the first cases
began to come to light,
began to come to light,
166
602490
3030
İlk vakalar yaşanmaya başladığında
10:17
we, here in Argentina,
were entering the winter season.
were entering the winter season.
167
605520
3840
burada, Arjantin'de,
kış mevsimine giriyorduk.
kış mevsimine giriyorduk.
10:21
We knew absolutely nothing.
168
609910
2210
Konu hakkında hiç bir şey bilmiyorduk.
10:24
Everything was a mess.
169
612120
1410
Her şey karmakarışıktı.
10:25
People wore masks on the street,
ran into pharmacies to buy alcohol gel.
ran into pharmacies to buy alcohol gel.
170
613530
5370
Sokakta insanlar maskeleriyle alkol bazlı
jel almak için eczanelere koşuyorlardı.
jel almak için eczanelere koşuyorlardı.
10:30
People would line up
in pharmacies to get a vaccine,
in pharmacies to get a vaccine,
171
618900
3350
İnsanlar eczanelerde aşı
olmak için sıralara giriyorlardı
olmak için sıralara giriyorlardı
10:34
without even knowing
if it was the right vaccine
if it was the right vaccine
172
622250
2560
ama aşıların bu yeni viruse
karşı onları koruyabilecek
karşı onları koruyabilecek
10:36
that would protect them
against this new virus.
against this new virus.
173
624810
2540
doğru aşı olup olmadığını bilmeden.
10:39
We knew absolutely nothing.
174
627350
2300
Kesinlikle hiç bir şey bilmiyorduk.
10:41
At that time, in addition to doing
my fellowship at the Infant Foundation,
my fellowship at the Infant Foundation,
175
629650
4830
O zamanlar Bebek Vakfı
bilim kurulu üyeliği dışında
bilim kurulu üyeliği dışında
10:46
I worked as a home pediatrician
for a prepaid medicine company.
for a prepaid medicine company.
176
634740
3910
ev ziyaretleri yapan çocuk doktoru olarak
bir sağlık şirketinde çalışıyordum.
bir sağlık şirketinde çalışıyordum.
10:51
I remember that I started
my shift at 8 a.m.,
my shift at 8 a.m.,
177
639670
3240
Vardiyanın saat 8'de
başladığını hatırlıyorum
başladığını hatırlıyorum
10:54
and by 8, I already had a list
of 50 scheduled visits.
of 50 scheduled visits.
178
642910
4150
ve henüz saat 8'ken
listede 50 randevu vardı.
listede 50 randevu vardı.
10:59
It was chaos;
people didn't know what to do.
people didn't know what to do.
179
647060
2880
Tam bir kaostu;
insanlar ne yapacağını bilmiyorlardı.
insanlar ne yapacağını bilmiyorlardı.
11:02
I remember the types of patients
that I was examining.
that I was examining.
180
650860
4550
Muayene ettiğim hastaları hatırlıyorum.
11:07
The patients were a little older than
what we were used to seeing in winter,
what we were used to seeing in winter,
181
655690
4360
Hastalar, kışın görmeye alışık
olduğumuz hastalara göre daha yaşlıydı
olduğumuz hastalara göre daha yaşlıydı
11:12
with longer fevers.
182
660050
2340
ve daha uzun ateşli.
11:14
And I mentioned that
to my fellowship mentor,
to my fellowship mentor,
183
662390
3680
Bunu bir başka bilim üyesine
dile getirdiğimde
dile getirdiğimde
11:18
and he, for his part, had heard
the same from a colleague,
the same from a colleague,
184
666070
3520
bana, kendi adına,
başka bir meslektaşından
başka bir meslektaşından
11:21
about the large number
of pregnant women
of pregnant women
185
669590
2730
zor yönetilen klinik profillere sahip
11:24
and young adults
186
672320
1690
hastanede, yoğun bakımda yatan
11:26
being hospitalized in intensive care,
187
674010
2240
çok sayıda hamile ve genç yetişkin
11:28
with hard-to-manage clinical profiles.
188
676250
2910
hakkında aynı şeyi duymuştu.
11:32
At that time, we set out to understand
what was happening.
what was happening.
189
680760
5840
O an ne olup bittiğini anlamaya
karar verdik.
karar verdik.
11:39
First thing Monday morning,
we took the car
we took the car
190
687300
3120
Pazartesi sabah ilk iş
arabayı aldık ve
arabayı aldık ve
11:42
and went to a hospital
in Buenos Aires Province,
in Buenos Aires Province,
191
690420
2930
Buenos Aires şehrindeki
yeni salgın virüs vakalarında
yeni salgın virüs vakalarında
11:45
that served as a referral hospital
for cases of the new influenza virus.
for cases of the new influenza virus.
192
693350
5670
başvuru hastanesi olarak
hizmet eden hastaneye gittik.
hizmet eden hastaneye gittik.
11:51
We arrived at the hospital;
it was crowded.
it was crowded.
193
699020
2530
Hastaneye vardık;
çok kalabalıktı.
çok kalabalıktı.
11:53
All health staff were dressed
in NASA-like bio-safety suits.
in NASA-like bio-safety suits.
194
701550
3920
Tüm sağlık personeli NASA-vari
bio-güvenlik kostümü giyiyordu.
bio-güvenlik kostümü giyiyordu.
11:57
We all had face masks in our pockets.
195
705470
2200
Bizimse cebimizde yüz
maskelerimiz duruyordu.
maskelerimiz duruyordu.
11:59
I, being a hypochondriac,
didn't breathe for two hours.
didn't breathe for two hours.
196
707670
2730
Evhamlı biri olarak,
iki saat boyunca nefes almadım.
iki saat boyunca nefes almadım.
12:02
But we could see what was happening.
197
710400
3120
Fakat ne olduğunu görebiliyorduk.
12:05
Immediately, we started
reaching out to pediatricians
reaching out to pediatricians
198
713520
3690
Bir an önce, şehirdeki ve
Buenos Aires eyaletindeki
Buenos Aires eyaletindeki
12:09
from six hospitals in the city
and in Buenos Aires Province.
and in Buenos Aires Province.
199
717210
4220
6 hastaneden, bütün çocuk
doktorlarına ulaşmaya başladık.
doktorlarına ulaşmaya başladık.
12:13
Our main goal was to find out
200
721440
3330
Asıl hedefimiz, bu yeni virüsün
12:16
how this new virus behaved
in contact with our children,
in contact with our children,
201
724770
3890
çocuklarımızla teması durumundaki
davranışını
davranışını
12:20
in the shortest time possible.
202
728660
2580
en kısa sürede öğrenmekti.
12:23
A marathon work.
203
731240
2960
Adeta bir maraton çalışması.
12:26
In less than three months,
204
734200
2870
Üç aydan kısa bir sürede,
12:29
we could see what effect
this new H1N1 virus had
this new H1N1 virus had
205
737070
6090
bu yeni H1N1 virüsü tarafından etkilenen
12:35
on the 251 children
hospitalized by this virus.
hospitalized by this virus.
206
743160
6140
ve bu virüs yüzünden hastanelik olan
251 çocuk üzerindeki etkisini görebildik.
251 çocuk üzerindeki etkisini görebildik.
12:41
We could see which children
got more seriously ill:
got more seriously ill:
207
749520
3980
Hangi çocukların daha ciddi
hastalandığını görebildik:
hastalandığını görebildik:
12:45
children under four, especially those
less than one year old;
less than one year old;
208
753500
3620
dört yaş altı çocuklar,
özellikle bir yaşından küçük;
özellikle bir yaşından küçük;
12:49
patients with neurological diseases;
209
757120
2800
nörolojik hastalıklara sahip hastalar
12:51
and young children
with chronic pulmonary diseases.
with chronic pulmonary diseases.
210
759920
3290
ve kronik akciğer hastalığı olan
küçük çocuklar.
küçük çocuklar.
12:55
Identifying these at-risk groups
was important
was important
211
763210
4810
Sadece Arjantin'de değil
13:00
to include them as priority groups
212
768020
2710
salgının henüz etkilemediği
diğer ülkelerde de
diğer ülkelerde de
13:02
in the recommendations
for getting the influenza vaccine,
for getting the influenza vaccine,
213
770730
3000
grip aşısını olacak
öncelikli grupları
öncelikli grupları
13:05
not only here in Argentina,
214
773730
1860
önerilerde sunmak için
13:07
but also in other countries
which the pandemic not yet reached.
which the pandemic not yet reached.
215
775590
4060
bu risk gruplarını belirleyebilmek
çok önemliydi.
çok önemliydi.
13:12
A year later,
216
780750
1680
Bir yıl sonra,
13:14
when a vaccine against the pandemic
H1N1 virus became available,
H1N1 virus became available,
217
782430
5090
H1N1 virüs salgınına karşı
aşı geliştirildiğinde
aşı geliştirildiğinde
13:19
we wanted to see what happened.
218
787520
2720
ne olduğunu görmek istedik.
13:22
After a huge vaccination campaign
219
790240
3170
Risk grubundaki çocukları koruma amaçlı
13:25
aimed at protecting at-risk groups,
220
793410
4770
büyük bir aşı kampanyası ile
13:30
these hospitals, with 93 percent
of the at-risk groups vaccinated,
of the at-risk groups vaccinated,
221
798180
6960
risk gruplarının % 93 'ü aşılanmıştı,
13:37
had not hospitalized a single patient
222
805140
3630
ve bu hastanelere tek bir hasta bile
13:40
for the pandemic H1N1 virus.
223
808770
2680
yayılan H1N1 virüsü tanısıyla
hastaneye kaldırılmamıştı.
hastaneye kaldırılmamıştı.
13:43
(Applause)
224
811450
3050
(Alkış)
13:47
In 2009: 251.
225
815920
3960
2009 yılında: 251
13:53
In 2010: zero.
226
821490
2950
2010 yılında: Sıfır
13:56
Vaccination is an act
of individual responsibility,
of individual responsibility,
227
824440
4780
Aşı olmak bireysel sorumluluk eylemidir,
14:01
but it has a huge collective impact.
228
829220
4030
fakat büyük bir kolektif etkiye sahiptir.
14:06
If I get vaccinated,
not only am I protecting myself,
not only am I protecting myself,
229
834790
4620
Eğer ben aşı olursam,
sadece kendimi korumuyorum;
sadece kendimi korumuyorum;
14:11
but I am also protecting others.
230
839420
3210
aynı zamanda diğerlerini de
korumuş oluyorum.
korumuş oluyorum.
14:15
Sol had whooping cough.
231
843520
2370
Sol, boğmaca idi.
14:19
Sol was very young,
232
847500
2200
Sol, çok küçüktü
14:21
and she hadn't yet received
her first vaccine against whooping cough.
her first vaccine against whooping cough.
233
849700
4530
ve boğmacaya karşı ilk aşısını olamadı.
14:27
I still wonder what would have happened
234
855160
3800
Hala merak ediyorum
14:30
if everyone around Sol
had been vaccinated.
had been vaccinated.
235
858960
5910
acaba Sol'ün etrafındaki tüm bireyler
aşılanmış olsaydı ne olurdu.
aşılanmış olsaydı ne olurdu.
14:37
(Applause)
236
865740
2060
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Romina Libster - Medical researcherDr. Romina Libster investigates influenza and other respiratory viruses, searching for ways to most effectively keep viruses from spreading.
Why you should listen
Dr. Romina Libster is a staff scientist and assistant investigator at the National Scientific and Technical Research Council, in Buenos Aires, Argentina. She received her Doctor of Medicine, with High Honors from the University Of Buenos Aires School Of Medicine in 2004. She then completed her pediatric internship and residency at the “Pedro de Elizalde” Children’s Hospital in Buenos Aires, Argentina from 2004-2008. Upon completion of this training she began her Post-Doctoral Research Fellowship at the Fundación INFANT in Buenos Aires under the tutelage of a renowned investigator, Dr. Fernando P. Polack. Shortly after assuming her fellowship position, she began the Master in Clinical Effectiveness Program in Buenos Aires. She conducted a series of complex and innovative studies on respiratory viruses, with a special focus on influenza. Romina was invited by Dr. Kathryn M. Edwards to join the Vanderbilt Vaccine Research Program team at Vanderbilt University in 2009 where she is leading a large clinical trial to determine the safety and immunogenicity of sequential rotavirus vaccine schedules. In 2013, Dr. Libster returned to her home country through a repatriation program from Fundación INFANT where she joined the faculty at the institution.
Romina Libster | Speaker | TED.com