ABOUT THE SPEAKER
Mac Stone - Photographer
Florida-based photographer Mac Stone specializes in documenting the Everglades, an area he prizes for its wildlife and flora.

Why you should listen

Mac Stone is a conservation photographer from Gainesville, Florida. Growing up exploring the springs, swamps, and hammocks of North Central Florida, he developed a passion for photography at a young age.

Over the years his camera has carried him to some of the most remote and imperiled areas this side of the globe. For six months, Stone lived in Ecuador during the presidential overthrow of 2005 and worked with Wildlife Conservation Society biologists in the Amazon rainforest. Soon after, he moved to Honduras and lived in a small village along the Cangrejal River. For two years he taught photography to underprivileged youth as a way to raise environmental awareness in the region. Some of the students have gone on to win international acclaim and start up their own eco-tourism businesses. Through photography, Stone strives to start new conversations and expose the dynamic relationship between mankind and the natural world.

Currently, his work focuses on America's swamps in an attempt to change public opinion towards our country’s wetlands. After spending five years living and working in the Everglades watershed, he will be releasing a 304-page coffee table book about the heralded River of Grass. Everglades: America's Wetland, published by University Press of Florida in October 2014 has won a silver medal with the Florida Book Awards and is now in its second printing.

More profile about the speaker
Mac Stone | Speaker | TED.com
TEDxUF

Mac Stone: Stunning photos of the endangered Everglades

Mac Stone: Tehlike altında olan Everglades'in müthiş fotoğrafları

Filmed:
1,268,200 views

Asırlar boyunca insanlar bataklıkları ve sulak alanları kaçınılması gereken engeller olarak gördüler. Ama Florida’daki Everglades'te yabani hayat hikâyelerini dokümente eden fotoğrafçı Mac Stone'a göre bataklık bir engel değil — millî bir zenginlik. Harika fotoğraflarıyla Stone, ihmal edilmiş, eski ve önemli yaban hayatı için yeni bir ışık yakıyor. Mesajı: Gidip kendiniz deneyimleyin. "Sadece yapın — ayağınızı suya sokun," diyor. "Size söz veriyorum, bataklık hayatınızı değiştirecek."
- Photographer
Florida-based photographer Mac Stone specializes in documenting the Everglades, an area he prizes for its wildlife and flora. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So I've had the great privilegeayrıcalık
0
658
2056
Dünyanın her yerinde
00:14
of travelingseyahat to some incredibleinanılmaz placesyerler,
1
2738
2416
bu uzak manzaraların ve kültürlerin
00:17
photographingfotoğraflama these distantuzak landscapesmanzaralar
and remoteuzak cultureskültürler
2
5178
4234
fotoğraflarını çekmek,
böyle harika yerleri gezmek gibi
00:21
all over the worldDünya.
3
9436
1426
büyük bir ayrıcalığa sahiptim.
00:22
I love my job.
4
10886
1410
İşimi seviyorum.
00:24
But people think it's
this stringsicim of epiphaniesEpiphania
5
12320
2565
Ancak insanlar bu işin bu görüntü dizesi,
00:26
and sunrisesgündoğumu and rainbowsGökkuşağı,
6
14909
2489
gün doğumu ve gökkuşakları
olduğunu sanıyorlar.
00:29
when in realitygerçeklik, it looksgörünüyor
more something like this.
7
17422
2764
Gerçekse, daha çok böyle bir şey.
00:32
(LaughterKahkaha)
8
20210
1222
(Gülüşmeler)
00:33
This is my officeofis.
9
21456
1525
Burası benim ofisim.
00:35
We can't affordparası yetmek the fanciestfantastik placesyerler
to staykalmak at night,
10
23473
2631
Lüks yerlerde gece kalmaya
gücümüz yetmediğinden,
00:38
so we tendeğiliminde to sleepuyku a lot outdoorsaçık havada.
11
26128
2838
daha çok dışarıda uyumayı tercih ediyoruz.
00:41
As long as we can staykalmak drykuru,
12
29365
1429
Kuru kalabildiğimiz sürece,
00:42
that's a bonusbonus.
13
30818
1401
bizim için ödül sayılır.
00:44
We alsoAyrıca can't affordparası yetmek
the fanciestfantastik restaurantsrestoranlar.
14
32243
2405
Lüks restoranlara da
paramız yetmeyeceğinden,
00:46
So we tendeğiliminde to eatyemek
whatever'sHer ne on the localyerel menumenü.
15
34672
2920
yerel menüde ne varsa onu
yemeyi tercih ediyoruz.
00:50
And if you're in the EcuadorianEkvadorramoRamo,
16
38045
3072
Eğer Ekvador Páramo'da iseniz,
00:53
you're going to eatyemek
a largegeniş rodentkemirgen calleddenilen a cuycuy.
17
41141
2762
kobay adı verilen büyük
bir kemirgen yersiniz.
00:55
(LaughterKahkaha)
18
43927
1617
(Gülüşmeler)
00:57
But what makesmarkaları our experiencesdeneyimler
perhapsbelki a little bitbit differentfarklı
19
45568
3618
Deneyimlerimizi ortalama bir insandan
01:01
and a little more uniquebenzersiz
than that of the averageortalama personkişi
20
49210
2722
belki de daha farklı
ve daha eşsiz yapan şey,
01:03
is that we have this gnawingkemiren thing
in the back of our mindus
21
51956
3456
en karanlık zamanlarda
ve en çaresiz zamanlarda bile
01:07
that even in our darkesten koyu momentsanlar,
and those timeszamanlar of despairumutsuzluk,
22
55436
3917
aklımızın bir köşesinde
içimizi kemiren bu şey var,
01:11
we think, "Hey, there mightbelki be
an imagegörüntü to be madeyapılmış here,
23
59377
3902
şöyle düşünürüz,
"Belki burada çekilecek bir resim,
01:15
there mightbelki be a storyÖykü to be told."
24
63303
2123
anlatılacak bir hikâye var."
01:18
And why is storytellinghikaye anlatımı importantönemli?
25
66164
1917
Peki hikâye anlatımı neden önemli?
01:20
Well, it helpsyardım eder us to connectbağlamak with our
culturalkültürel and our naturaldoğal heritagemiras.
26
68509
4530
Kültürel ve doğal mirasımızla bağlantı
kurmamıza yardımcı oluyor.
01:25
And in the SoutheastGüneydoğu,
27
73063
1159
Ve Güneydoğu'da
01:26
there's an alarmingendişe verici disconnectbağlantıyı kes
betweenarasında the publichalka açık
28
74246
3058
orada olmamıza neden olan
doğal alanlarla halk arasında
01:29
and the naturaldoğal areasalanlar that allowizin vermek
us to be here in the first placeyer.
29
77328
3723
dikkat çekici bir kopukluk var.
01:33
We're visualgörsel creaturesyaratıklar,
30
81770
2205
Bizler görsel varlıklarız,
01:35
so we use what we see
to teachöğretmek us what we know.
31
83999
3352
yani bildiklerimizi öğrenmek için
gördüğümüz şeyi kullanırız.
01:39
Now the majorityçoğunluk of us
aren'tdeğil going to willinglyisteyerek go
32
87773
2398
Büyük bir çoğunluğumuz isteyerek
01:42
way down to a swampBataklık.
33
90195
1652
bir bataklığa gitmez.
01:44
So how can we still expectbeklemek
those sameaynı people to then advocatesavunucu
34
92638
3594
Peki hâlâ aynı insanların
onları korumak adına
01:48
on behalfadına of theironların protectionkoruma?
35
96256
1718
savunuculuk yapmasını nasıl bekleriz?
01:50
We can't.
36
98410
1174
Yapamayız.
01:51
So my job, then, is to use photographyfotoğrafçılık
as a communicationiletişim toolaraç,
37
99608
4245
O zaman benim işim fotoğrafı
bir iletişim aracı olarak
01:55
to help bridgeköprü the gapboşluk
betweenarasında the scienceBilim and the aestheticsestetik,
38
103877
3975
bilim ve estetik arasındaki boşluğu
kapatmaya yardımcı olmak,
01:59
to get people talkingkonuşma,
39
107876
1618
insanları konuşturmak,
02:01
to get them thinkingdüşünme,
40
109518
1369
onları düşündürmek ve umarım
02:02
and to hopefullyinşallah, ultimatelyen sonunda,
41
110911
1657
sonunda onların önem vermesini
02:04
get them caringsempatik.
42
112592
1391
sağlamak üzere kullanmak.
02:06
I startedbaşladı doing this 15 yearsyıl agoönce
right here in GainesvilleGainesville,
43
114841
2910
Bunu 15 sene önce burada Gainesville'de,
02:09
right here in my backyardarka bahçe.
44
117775
1875
burada arka bahçemde yapmaya başladım.
02:11
And I felldüştü in love
with adventuremacera and discoverykeşif,
45
119674
2848
Macera ve keşfe,
02:14
going to explorekeşfetmek
all these differentfarklı placesyerler
46
122546
2057
ön kapımdan sadece birkaç dakika alan
02:16
that were just minutesdakika
from my frontön doorstepkapılarına.
47
124627
2293
bütün bu farklı yerleri
keşfetmeye âşık oldum.
02:18
There are a lot
of beautifulgüzel placesyerler to find.
48
126944
2588
Bulunacak bir sürü güzel yer var.
02:21
DespiteRağmen all these yearsyıl that have passedgeçti,
49
129872
2302
Geçen bütün bu yıllara rağmen
02:24
I still see the worldDünya
throughvasitasiyla the eyesgözleri of a childçocuk
50
132198
2294
hâlâ dünyayı bir çocuğun
gözlerinden görürüm
02:26
and I try to incorporatedahil
that senseduyu of wondermentşaşkınlık
51
134516
2853
ve bu hayret duygusunu,
02:29
and that senseduyu of curiositymerak
into my photographyfotoğrafçılık
52
137393
4681
bu merak duygusunu
olabildiğince fotoğraflarıma
02:34
as oftensık sık as I can.
53
142098
1750
dâhil etmeye çalışırım.
02:37
And we're prettygüzel luckyşanslı
because here in the SouthGüney,
54
145006
2298
Çok şanslıyız, çünkü burada güneyde
02:39
we're still blessedmübarek
with a relativelyNispeten blankboş canvastuval
55
147328
3072
en ilginç maceralar ve
inanılmaz deneyimlerle
02:42
that we can filldoldurmak with the mostçoğu
fancifulhayali adventuresmacera
56
150424
3184
doldurabileceğimz nispeten
boş bir kanvasımız
02:45
and incredibleinanılmaz experiencesdeneyimler.
57
153632
2447
olduğu için şanslıyız.
02:48
It's just a mattermadde of how faruzak
our imaginationhayal gücü will take us.
58
156103
3944
Mesele sadece hayal gücümüzün
bizi nereye götüreceği.
02:52
See, a lot of people
look at this and they say,
59
160402
2199
Bakın, bir sürü insan
bunu görüp şöyle der,
02:54
"Oh yeah, wowvay, that's a prettygüzel treeağaç."
60
162625
1778
"Ah, evet, vay, bu çok hoş bir ağaç."
Ama sadece bir ağaç görmüyorum --
02:56
But I don't just see a treeağaç --
61
164427
1471
02:57
I look at this and I see opportunityfırsat.
62
165922
2579
buna bakıp imkân görüyorum.
03:00
I see an entiretüm weekendhafta sonu.
63
168525
1597
Tüm hafta sonunu görüyorum.
03:03
Because when I was a kidçocuk,
these were the typestürleri of imagesGörüntüler
64
171122
2637
Çünkü çocukken, bu tür resimler
03:05
that got me off the sofakanepe
and daredcesaret me to explorekeşfetmek,
65
173783
2468
beni kanepeden kaldırıp
keşfetmeye cesaret etmemi,
03:08
daredcesaret me to go find the woodsWoods
66
176275
1441
gidip ormanı bulmaya ve
elimi suyun altına sokup neler olduğunu
görmeye cesaret etmemi sağlardı.
03:09
and put my headkafa underwatersualtı
and see what we have.
67
177740
2895
03:13
And folksarkadaşlar, I've been photographingfotoğraflama
all over the worldDünya
68
181433
2801
Arkadaşlar, dünyanın dört bir yanında
fotoğraf çekiyorum
ve sizi temin ediyorum
03:16
and I promisesöz vermek you,
69
184258
1341
03:17
what we have here in the SouthGüney,
70
185623
1495
burada güneyde sahip olduğumuz şey,
03:19
what we have in the SunshineGüneş ışığı StateDevlet,
71
187142
1681
Güneşli Eyalet'te sahip olduğumuz şey
03:20
rivalsrakip anything elsebaşka that I've seengörüldü.
72
188847
2295
gördüğüm her şeyle yarışır.
03:23
But yethenüz our tourismturizm industrysanayi is busymeşgul
promotingteşvik all the wrongyanlış things.
73
191943
4012
Ama turizm endüstrimiz tamamen
yanlış şeyleri pazarlamakla meşgul.
03:28
Before mostçoğu kidsçocuklar are 12,
they'llacaklar have been to DisneyDisney WorldDünya
74
196698
2731
Çoğu çocuk 12 yaşına gelmeden önce
kanoya binmekten
veya yıldızlı bir gökyüzünde
kamp yapmaktan
03:31
more timeszamanlar than they'veonlar ettik been in a canoeKano
75
199453
1961
03:33
or campingkamp underaltında a starryyıldızlı skygökyüzü.
76
201438
2842
daha fazla kez Disney Dünyası'na gidecek.
03:36
And I have nothing againstkarşısında DisneyDisney
or MickeyMickey; I used to go there, too.
77
204816
3547
Disney ve Mickey'e karşı değilim,
eskiden ben de oraya giderdim.
03:40
But they're missingeksik out on those
fundamentaltemel connectionsbağlantıları
78
208387
2659
Ama ev dedikleri yer için
03:43
that createyaratmak a realgerçek senseduyu
of pridegurur and ownershipsahiplik
79
211070
3222
gerçek bir gurur ve aidiyet hissi yaratan
03:46
for the placeyer that they call home.
80
214316
2103
temel bağlantılardan yoksunlar.
03:49
And this is compoundedbileşik by the issuekonu
that the landscapesmanzaralar
81
217251
3039
Doğal mirasımızı tanımlayan
03:52
that definetanımlamak our naturaldoğal heritagemiras
82
220314
2109
ve içme suyumuz için su havzalarını
03:54
and fuelyakıt our aquiferaküfer
for our drinkingiçme waterSu
83
222447
2976
besleyen alanların korkutucu,
tehlikeli ve ürkütücü
03:57
have been deemedsayılır as scarykorkutucu
and dangeroustehlikeli and spookyürpertici.
84
225447
4443
olarak görülmesi meselesiyle
bu katlanıyor.
Atalarımız buraya
ilk geldiklerinde bizi uyardılar,
04:02
When our ancestorsatalarımız first camegeldi here,
85
230329
1753
04:04
they warneduyardı, "StayKonaklama out
of these areasalanlar, they're hauntedperili.
86
232106
2636
"Bu alanlardan uzak durun,
buralar tekin değil.
04:06
They're fulltam of evilkötülük spiritsalkollü içkiler and ghostsHayaletler."
87
234766
3097
Kötü ruhlar ve hayaletlerle dolu."
04:09
I don't know where
they camegeldi up with that ideaFikir.
88
237887
2346
Bu fikri nasıl edindiklerini bilmiyorum.
04:12
But it's actuallyaslında led
to a very realgerçek disconnectbağlantıyı kes,
89
240804
2632
Ama aslında halkın
ilgisiz, sessiz kalmasını
04:15
a very realgerçek negativenegatif mentalityzihniyet
90
243460
1761
ve sonunda çevreyi riske sokmasını
04:17
that has kepttuttu the publichalka açık
disinterestedilgisiz, silentsessiz,
91
245245
3578
sağlayan gerçek bir kopukluğa,
04:20
and ultimatelyen sonunda, our environmentçevre at riskrisk.
92
248847
2565
gerçekten negatif bir bilince sebep oldu.
04:24
We're a statebelirtmek, bildirmek that's surroundedçevrili
and definedtanımlanmış by waterSu,
93
252523
3452
Suyla çevrili ve bununla
tanımlanan bir eyaletiz,
04:27
and yethenüz for centuriesyüzyıllar,
94
255999
1276
ama yüzyıllardır
04:29
swampsbataklıklar and wetlandssulak alanlar have been regardedkabul
95
257299
1893
bataklıklar ve sulak alanlar
04:31
as these obstaclesengeller to overcomeüstesinden gelmek.
96
259216
2707
mücadele edilmesi gerekli
engeller olarak görüldü.
04:34
And so we'vebiz ettik treatedişlenmiş them
as these second-classikinci sınıf ecosystemsekosistemler,
97
262367
3982
Öyle ki onlara ikinci sınıf
ekosistemler olarak davrandık,
04:38
because they have
very little monetaryparasal valuedeğer
98
266373
2264
çünkü çok az parasal değere sahipler
04:40
and of coursekurs, they're knownbilinen
to harborliman alligatorsTimsahlar and snakesyılan --
99
268661
3685
ve elbette timsah ve yılanlara
barınak olmakla bilinirler --
04:44
whichhangi, I'll admititiraf etmek, these aren'tdeğil
the mostçoğu cuddlysevimli of ambassadorsbüyükelçileri.
100
272370
3298
itiraf ediyorum ki bunlar
en kucaklanası temsilciler değiller.
04:47
(LaughterKahkaha)
101
275692
1136
(Gülüşmeler)
04:48
So it becameoldu assumedkabul, then,
that the only good swampBataklık
102
276852
2778
Bu yüzden tek iyi bataklığın
kurumuş bataklık
04:51
was a drainedSüzülmüş swampBataklık.
103
279654
1318
olduğu varsayıldı.
04:53
And in factgerçek,
104
281364
1151
Ve aslında
04:54
drainingboşaltma a swampBataklık to make way
for agriculturetarım and developmentgelişme
105
282539
3411
kısa zaman öncesine kadar tarıma
ve kalkınmaya yol açmak için
04:57
was considereddüşünülen the very essenceöz
of conservationkoruma not too long agoönce.
106
285974
3913
bataklık kurutmak konservasyonun
gerekliliği olarak görüldü.
05:02
But now we're backpedalingbackpedaling,
107
290522
1546
Ama artık geriye pedal çeviriyoruz,
05:04
because the more we come to learnöğrenmek
about these soddensırılsıklam landscapesmanzaralar,
108
292092
3351
çünkü bu sulu yerler hakkında
daha fazlasını öğrendikçe,
05:07
the more secretssırlar we're startingbaşlangıç to unlockkilidini
109
295467
1966
türler arası ilişkiler ile habitatların,
05:09
about interspeciesinterspecies relationshipsilişkiler
110
297457
2363
su havzalarının ve
uçuş yollarının bağlantısı
05:11
and the connectivitybağlantı of habitatshabitatları,
watershedshavzaların and flywaysflyways.
111
299844
4550
hakkında daha fazla sır
açığa çıkarmaya başlıyoruz.
05:17
Take this birdkuş, for exampleörnek:
112
305040
1985
Örneğin, bu kuşu ele alalım:
05:19
this is the prothonotaryprothonotary warblerötleğen.
113
307049
1888
Bu, sarı ötleğen.
05:20
I love this birdkuş because
it's a swampBataklık birdkuş,
114
308961
2186
Bu kuşu seviyorum,
çünkü bir bataklık kuşu,
05:23
throughvasitasiyla and throughvasitasiyla, a swampBataklık birdkuş.
115
311171
1704
tamamen bir bataklık kuşu.
05:24
They nestyuva and they matedostum and they breeddoğurmak
in these old-growthyaşlı swampsbataklıklar
116
312899
3648
Bu suyla kaplı ormanlardaki
bu eski bataklıklarda
yuva yapar, çiftleşir ve ürerler.
05:28
in these floodedsular altında forestsormanlar.
117
316571
1464
05:30
And so after the springbahar,
after they raiseyükseltmek theironların younggenç,
118
318059
2548
Bahardan sonra,
yavrularını büyüttükten sonra
05:32
they then flyuçmak thousandbin of milesmil
over the GulfKörfez of MexicoMeksika
119
320631
2805
Meksika Körfezi üzerinden
Orta ve Güney Amerika'ya
05:35
into CentralMerkez and SouthGüney AmericaAmerika.
120
323460
1949
binlerce mil uçarlar.
05:37
And then after the winterkış,
121
325806
1252
Kıştan sonra
05:39
the springbahar rollsRulo around
and they come back.
122
327082
2015
bahar gelir ve onlar da geri gelirler.
05:41
They flyuçmak thousandsbinlerce of milesmil
over the GulfKörfez of MexicoMeksika.
123
329121
2899
Meksika Körfezi üzerinde
binlerce mil uçarlar.
05:44
And where do they go? Where do they landarazi?
124
332044
2906
Nereye giderler? Nereye inerler?
05:47
Right back in the sameaynı treeağaç.
125
335474
2516
Aynı ağacın üzerine.
05:50
That's nutsfındık.
126
338686
1150
Bu delilik.
05:52
This is a birdkuş the sizeboyut
of a tennistenis balltop --
127
340151
3347
Bu tenis topu büyüklüğünde bir kuş --
05:55
I mean, that's crazyçılgın!
128
343522
1677
yani bu çılgınlık!
Bugün buraya gelirken GPS
(Küresel konumlandırma sistemi)
05:57
I used a GPSGPS to get here todaybugün,
129
345223
2550
05:59
and this is my hometownMemleket.
130
347797
1667
kullandım ve burası benim şehrim.
06:01
(LaughterKahkaha)
131
349488
1271
(Gülüşmeler)
06:02
It's crazyçılgın.
132
350783
1157
Bu çılgınca.
06:04
So what happensolur, then, when this birdkuş
fliessinekler over the GulfKörfez of MexicoMeksika
133
352374
3690
Peki bu kuş kış için
Meksika Körfezi üzerinden
06:08
into CentralMerkez AmericaAmerika for the winterkış
134
356088
1868
Orta Amerika'ya uçtuğunda
06:09
and then the springbahar rollsRulo around
and it fliessinekler back,
135
357980
2441
ve sonra bahar gelip de geri uçtuğunda
06:12
and it comesgeliyor back to this:
136
360445
2767
ve buna geri döndüğünde ne olur?
06:15
a freshlytaze soddedsodded golfgolf coursekurs?
137
363236
1894
Yeni çimle kaplanmış bir golf sahası.
06:17
This is a narrativeöykü that's
all too commonlyçoğunlukla unravelingçözülüyor
138
365942
2589
Bu eyalette çokça karşılaşılan
06:20
here in this statebelirtmek, bildirmek.
139
368555
1187
bir hikâye.
06:21
And this is a naturaldoğal processsüreç
that's occurredoluştu for thousandsbinlerce of yearsyıl
140
369766
3239
Bu binlerce yılda oluşan doğal bir süreç
06:25
and we're just now learningöğrenme about it.
141
373029
1778
ve biz bunu yeni öğreniyoruz.
06:26
So you can imaginehayal etmek all elsebaşka we have
to learnöğrenmek about these landscapesmanzaralar
142
374831
3163
Yani onları öncelikle korusaydık,
bu alanlar hakkında
06:30
if we just preservekorumak them first.
143
378018
1858
neler öğrenebileceğimizi düşünün.
06:31
Now despiterağmen all this richzengin life
that aboundsdoludur in these swampsbataklıklar,
144
379900
4531
Bu bataklıklarda bolca olan
bütün bu zengin
06:36
they still have a badkötü nameisim.
145
384455
1824
hayata rağmen hâlâ kötü ünleri var.
06:38
ManyBirçok people feel uncomfortablerahatsız
with the ideaFikir of wadinggölet ve göllerde
146
386828
3666
Birçok insan Florida'nın
kara suyunda yürüme
06:42
into Florida'sFlorida'nın blackwaterkarasu.
147
390518
1664
fikrinden rahatsız olur.
06:44
I can understandanlama that.
148
392206
1789
Bunu anlayabiliyorum.
06:46
But what I lovedsevilen about growingbüyüyen up
in the SunshineGüneş ışığı StateDevlet
149
394019
3141
Ama Güneşli Eyalet'te
büyürken en sevdiğim şey,
06:49
is that for so manyçok of us,
150
397184
1282
birçoğumuz ayaklarımızı
06:50
we livecanlı with this latentgizli
but very palpablesomut fearkorku
151
398490
3789
suya soktuğumuzda bizden daha eski
06:54
that when we put our toesayak parmakları into the waterSu,
152
402303
2341
ve daha adapte olmuş
bir şeyler olabileceğine
06:56
there mightbelki be something much more ancienteski
153
404668
2982
dair gizli ve çokça duyulan
06:59
and much more adapteduyarlanmış than we are.
154
407674
2137
bir korkuyla yaşar.
07:02
KnowingBilerek that you're not topüst dogköpek
is a welcomedmemnuniyetle karşıladı discomfortrahatsızlık, I think.
155
410664
4799
Bence patronun siz olmadığını bilmek
hoş karşılanan bir rahatsızlık.
07:08
How oftensık sık in this modernmodern
and urbankentsel and digitaldijital ageyaş
156
416082
3886
Bu modern, şehirli ve dijital çağda
07:11
do you actuallyaslında get the chanceşans
to feel vulnerablesavunmasız,
157
419992
3644
ne sıklıkla korunmasız hissetme
07:15
or considerdüşünmek that the worldDünya mayMayıs ayı not
have been madeyapılmış for just us?
158
423660
4166
veya dünyanın sadece bizim için
olmadığını düşünme şansınız olur?
07:19
So for the last decadeonyıl,
159
427850
1282
Son on yılda
07:21
I beganbaşladı seekingarayan out these areasalanlar
where the concretebeton yieldsverimleri to forestorman
160
429156
3395
betonun ormana döndüğü
ve çamların servilere döndüğü
07:24
and the pinesçam ağaçları turndönüş to cypressSelvi,
161
432575
2178
bu alanları aramaya başladım,
07:26
and I viewedbakıldı all these
mosquitoesSivrisinek and reptilessürüngenler,
162
434777
3645
bu sivrisinekleri ve sürüngenleri,
07:30
all these discomfortsrahatsızlıkları,
163
438446
1499
bütün o rahatsızlıkları
07:31
as affirmationsaffirmations that I'd foundbulunan
truedoğru wildernessçöl,
164
439969
3532
gerçek yabani hayatı bulduğuma
dair bir teyit olarak gördüm
07:35
and I embracekucaklamak them whollytamamen.
165
443525
2160
ve onları tamamen kucakladım.
07:37
Now as a conservationkoruma photographerfotoğrafçı
obsessedkafayı takmış with blackwaterkarasu,
166
445709
3403
Kara sulara takıntılı bir
konservasyon fotoğrafçısı olarak
07:41
it's only fittinguydurma that I'd
eventuallysonunda endson up
167
449136
2120
sonunda hepsinden
daha ünlü olan bataklığa
07:43
in the mostçoğu famousünlü swampBataklık of all:
168
451280
2177
gitmem yakışık alırdı:
07:45
the EvergladesEverglades.
169
453481
1250
Everglades.
07:47
GrowingBüyüyen up here in NorthKuzey CentralMerkez FloridaFlorida,
170
455144
1969
Burada Orta Kuzey Florida'da büyürken,
07:49
it always had these enchantedmemnun oldum namesisimler,
171
457137
1730
hep bu büyüleyici isimler vardı,
07:50
placesyerler like LoxahatcheeLoxahatchee and FakahatcheeFakahatchee,
172
458891
3342
Loxahatchee, Fakahatchee,
07:54
CorkscrewTirbuşon, BigBüyük CypressSelvi.
173
462257
2122
Corkscrew, Big Cypress gibi yerler.
07:56
I startedbaşladı what turneddönük
into a five-yearbeş yıllık projectproje
174
464403
3540
Umarım Everglades'i yeni bir ışığa,
daha ilham verici bir ışığa
07:59
to hopefullyinşallah reintroducetekrar takdim
the EvergladesEverglades in a newyeni lightışık,
175
467967
3750
tekrar kavuşturacak beş yıllık bir projeye
08:03
in a more inspiredyaratıcı lightışık.
176
471741
1681
dönüşen şeye başladım.
08:05
But I knewbiliyordum this would be a talluzun boylu ordersipariş,
because here you have an areaalan
177
473922
3225
Ama bunun uzun boylu olacağını
biliyordum, çünkü burada yaklaşık
08:09
that's roughlykabaca a thirdüçüncü the sizeboyut
the statebelirtmek, bildirmek of FloridaFlorida, it's hugeKocaman.
178
477171
3029
Florida eyaletinin üçte biri
kadar kocaman bir alanınız var.
08:12
And when I say EvergladesEverglades,
179
480224
1277
Everglades dediğimde
08:13
mostçoğu people are like,
"Oh, yeah, the nationalUlusal parkpark."
180
481525
2468
çoğu insan şöyle der,
"Ah evet, millî park."
08:16
But the EvergladesEverglades is not just a parkpark;
it's an entiretüm watersheddönüm noktası,
181
484017
5013
Ama Everglades sadece bir park değil;
bütünüyle bir su havzası,
08:21
startingbaşlangıç with the KissimmeeKissimmee
chainzincir of lakesGöller in the northkuzeyinde,
182
489054
3005
kuzeyde Kissimmee
göl zincirleriyle başlar
08:24
and then as the rainsyağmurlar
would falldüşmek in the summeryaz,
183
492083
2225
ve yazın yağmur yağdıkça
08:26
these downpoursyağışların sürmesi would flowakış
into LakeGöl OkeechobeeOkeechobee,
184
494332
2632
bu sağanaklar Okeechobee Gölü'ne akar
08:28
and LakeGöl OkeechobeeOkeechobee would filldoldurmak up
and it would overflowtaşma its banksbankalar
185
496988
3247
ve Okeechobee Gölü
dolarak kıyılardan taşar,
08:32
and spillsızıntısı southwardgüneye doğru, ever slowlyyavaşça,
with the topographytopografya,
186
500259
3274
topografyayla beraber yavaşça
güneye doğru akar,
08:35
and get into the rivernehir of grassçimen,
the SawgrassSawgrass PrairiesPrairies,
187
503557
2596
servi bataklıklarıyla birleşmeden önce
08:38
before metingmeting into the cypressSelvi slewsslews,
188
506177
2045
otlak nehrine,
Sawgrass Prairies'e gelir,
08:40
untila kadar going furtherayrıca southgüney
into the mangrovemangrov swampsbataklıklar,
189
508246
2687
ta ki güneye mangrov
bataklıklarına gidene dek
08:42
and then finallyen sonunda -- finallyen sonunda --
reachingulaşan FloridaFlorida BayBay,
190
510957
3750
ve sonra sonunda -- sonunda --
Florida Koyu'na erişir,
08:46
the emeraldZümrüt gemtaş of the EvergladesEverglades,
191
514731
1773
Everglades'in zümrüt cevherine,
08:48
the great estuaryHaliç,
192
516528
1183
büyük haliçe,
08:49
the 850 square-milekilometrekarelik estuaryHaliç.
193
517735
2253
850 mil (1368 km) karelik haliçe.
08:52
So sure, the nationalUlusal parkpark
is the southerngüney endson of this systemsistem,
194
520464
4333
Elbette ki millî park
bu sistemin güney ucu,
08:56
but all the things that make it uniquebenzersiz
are these inputsgirişler that come in,
195
524821
3303
ama onu benzersiz yapan şeylerin
hepsi bütün bu girdiler,
09:00
the freshtaze waterSu that startsbaşlar
100 milesmil northkuzeyinde.
196
528148
2807
100 mil (161 km) kuzeyde
başlayan tatlı su.
09:02
So no mannertavır of these politicalsiyasi
or invisiblegörünmez boundariessınırları
197
530979
3265
Hiçbir çeşit politik
veya görünmez sınır parkı
09:06
protectkorumak the parkpark from pollutedkirlenmiş waterSu
or insufficientyetersiz waterSu.
198
534268
4387
kirli sudan veya yetersiz sudan korumaz.
09:11
And unfortunatelyne yazık ki, that's preciselytam
what we'vebiz ettik donetamam.
199
539242
2826
Ne yazık ki yaptığımız şey tamamen bu.
09:14
Over the last 60 yearsyıl,
200
542630
1533
Son 60 yılda
09:16
we have drainedSüzülmüş, we have dammedDammeD,
we have dredgedtemizletir the EvergladesEverglades
201
544187
3357
Everglades'i boşalttık,
baraj kurduk, dibini taradık,
09:19
to where now only one thirdüçüncü of the waterSu
that used to reachulaşmak the bayDefne
202
547568
3981
ki eskiden koya erişen
suyun sadece üçte biri
09:23
now reachesulaşır the bayDefne todaybugün.
203
551573
2007
bugün koya erişiyor.
09:26
So this storyÖykü is not all sunshinegüneş ışığı
and rainbowsGökkuşağı, unfortunatelyne yazık ki.
204
554586
3668
Yani ne yazık ki bu hikâye hep
güneş ışığı ve gökkuşakları değil.
09:30
For better or for worsedaha da kötüsü,
205
558953
1886
İyi ya da kötü,
09:32
the storyÖykü of the EvergladesEverglades
is intrinsicallydoğal olarak tiedbağlı
206
560863
3417
Everglades'in hikâyesi
özünde insanoğlunun
09:36
to the peakstepeler and the valleysvadiler
of mankind'sinsanlığın relationshipilişki
207
564304
3196
doğal yaşamla ilişkisinin
09:39
with the naturaldoğal worldDünya.
208
567524
1340
iniş çıkışlarına bağlı.
09:41
But I'll showgöstermek you
these beautifulgüzel picturesresimler,
209
569255
2025
Fakat size bu güzel
resimleri göstereceğim,
09:43
because it getsalır you on boardyazı tahtası.
210
571304
1461
çünkü sizi buraya çekebilirim.
09:44
And while I have your attentionDikkat,
I can tell you the realgerçek storyÖykü.
211
572789
3128
Dikkatiniz bendeyken
gerçek hikâyeyi anlatabilirim.
09:47
It's that we're takingalma this,
212
575941
1951
Bunu alıyoruz
09:49
and we're tradingticari it for this,
213
577916
2963
ve bununla değiştiriyoruz,
09:52
at an alarmingendişe verici rateoran.
214
580903
1495
korkutucu bir hızla.
09:55
And what's lostkayıp on so manyçok people
215
583358
1710
Birçok insanda kayıp olan şey,
09:57
is the sheersırf scaleölçek
of whichhangi we're discussingtartışılması.
216
585092
2511
tartıştığımız şeyin büyüklüğü.
09:59
Because the EvergladesEverglades is not just
responsiblesorumluluk sahibi for the drinkingiçme waterSu
217
587627
3428
Çünkü Everglades sadece
yedi milyon Floridalının
10:03
for 7 millionmilyon FloridiansFloridalılar;
218
591079
2204
içme suyundan sorumlu değil;
10:05
todaybugün it alsoAyrıca providessağlar
the agriculturaltarım fieldsalanlar
219
593307
2538
bugün aynı zamanda
300 milyondan fazla Amerikalıya
10:07
for the year-roundyıl boyunca tomatoesdomates and orangesportakal
220
595869
2559
yıl boyunca domates ve portakal için
10:10
for over 300 millionmilyon AmericansAmerikalılar.
221
598452
2831
tarımsal alanlar da sağlıyor.
10:14
And it's that sameaynı seasonalMevsimlik pulsenabız
of waterSu in the summeryaz
222
602391
3314
Bu, 6.000 sene önce
otlak nehrini oluşturan,
10:17
that builtinşa edilmiş the rivernehir of grassçimen
6,000 yearsyıl agoönce.
223
605729
3893
yazın meydana gelen
aynı mevsimsel su atışı.
10:22
Ironicallyİronik bir şekilde, todaybugün, it's alsoAyrıca responsiblesorumluluk sahibi
for the over halfyarım a millionmilyon acresdönüm
224
610284
4378
İronik olarak bugün
yarım milyon hektar
10:26
of the endlesssonsuz rivernehir of sugarcaneşeker kamışı.
225
614686
2455
sonsuz şeker kamışı
tarlalarından da sorumlu.
10:29
These are the sameaynı fieldsalanlar
that are responsiblesorumluluk sahibi
226
617899
2169
Bunlar su havzalarına giderek daha fazla
10:32
for dumpingdamping exceedinglyson derece highyüksek levelsseviyeleri
of fertilizersGübreler into the watersheddönüm noktası,
227
620092
4024
gübre dökülmesinden sorumlu olan,
sonsuza dek sistemi
10:36
foreversonsuza dek changingdeğiştirme the systemsistem.
228
624140
2163
değiştiren aynı alanlar.
10:38
But in ordersipariş for you to not just
understandanlama how this systemsistem worksEserleri,
229
626749
3212
Ama sizin bu sistemin
nasıl çalıştığını anlamanız,
aynı zamanda ona kişisel
olarak bağlanmanız için
10:41
but to alsoAyrıca get personallyŞahsen
connectedbağlı to it,
230
629985
2063
10:44
I decidedkarar to breakkırılma the storyÖykü down
into severalbirkaç differentfarklı narrativesanlatılar.
231
632072
3275
hikâyeyi birçok farklı anlatıya
bölmeye karar verdim.
10:47
And I wanted that storyÖykü to startbaşlama
in LakeGöl OkeechobeeOkeechobee,
232
635371
2788
Bu hikâyenin Okeechobee Gölü'nde
başlamasını istedim,
10:50
the beatingdayak heartkalp of the EvergladeEverglade systemsistem.
233
638183
2747
Everglade sisteminin atan kalbi.
10:52
And to do that, I pickedseçilmiş an ambassadorBüyükelçi,
234
640954
2463
Bunu yapmak için de bir temsilci seçtim,
10:55
an iconicikonik speciesTürler.
235
643441
1249
sembolik bir tür.
10:57
This is the EvergladeEverglade snailsalyangoz kiteuçurtma.
236
645204
1992
Bu, Everglade salyangoz çaylağı.
10:59
It's a great birdkuş,
237
647720
1246
Harika bir kuş
11:00
and they used to nestyuva in the thousandsbinlerce,
238
648990
1874
ve eskiden kuzey Everglades'te
11:02
thousandsbinlerce in the northernkuzey EvergladesEverglades.
239
650888
1803
binlercesi yuvalanırdı.
11:04
And then they'veonlar ettik gonegitmiş down
to about 400 nestingiç içe geçirme pairsçiftleri todaybugün.
240
652715
3504
Bugünse yaklaşık 400
yuva yapan çifte düştüler.
11:08
And why is that?
241
656243
1345
Peki bunun nedeni ne?
Bunun nedeni sadece tek yiyecek
kaynakları, pinpon topu büyüklüğündeki
11:09
Well, it's because they eatyemek
one sourcekaynak of foodGıda, an appleelma snailsalyangoz,
242
657612
3124
11:12
about the sizeboyut of a ping-pongMasa Tenisi balltop,
an aquaticsuda yaşayan gastropodgastropod.
243
660760
3401
bir su karındanbacaklısı olan
elma salyangozları ile beslenmeleri.
11:16
So as we startedbaşladı dammingdamming up
the EvergladesEverglades,
244
664185
3225
Everglades'te baraj yaptıkça,
11:19
as we startedbaşladı dikingdiking LakeGöl OkeechobeeOkeechobee
and drainingboşaltma the wetlandssulak alanlar,
245
667434
3477
Okeechobee Gölü'ne set çekip
sulu alanları boşaltmaya
11:22
we lostkayıp the habitatyetişme ortamı for the snailsalyangoz.
246
670935
2112
başladıkça salyangoz habitatını yitirdik.
11:25
And thusBöylece, the populationnüfus
of the kitesUçurtma declinedreddetti.
247
673071
2792
Böylece çaylak popülasyonu azaldı.
11:28
And so, I wanted a photoFotoğraf that would
not only communicateiletişim kurmak this relationshipilişki
248
676454
3496
Böylece sadece sulak alanlar,
salyangoz ve kuşlar
11:31
betweenarasında wetlandsulak, snailsalyangoz and birdkuş,
249
679974
3089
arasındaki ilişkiyi değil,
11:35
but I alsoAyrıca wanted a photoFotoğraf
that would communicateiletişim kurmak
250
683087
2249
aynı zamanda bu ilişkinin
ne kadar müthiş
11:37
how incredibleinanılmaz this relationshipilişki was,
251
685360
2794
olduğunu ve bu sağlıklı
sulak alanla bu kuşun
11:40
and how very importantönemli it is
that they'veonlar ettik come to dependbağımlı on eachher other,
252
688178
4156
birbirlerine bağımlı olmalarının
ne kadar önemli olduğunu
11:44
this healthysağlıklı wetlandsulak and this birdkuş.
253
692358
1667
anlatan bir fotoğraf da istedim.
11:46
And to do that, I brainstormedbeyin fırtınası this ideaFikir.
254
694049
1972
Bunu yapmak için bu fikri ürettim.
11:48
I startedbaşladı sketchingçizimi
out these plansplanları to make a photoFotoğraf,
255
696045
3238
Fotoğrafı yapmak için
bu planları çizmeye başladım
11:51
and I sentgönderilen it to the wildlifeyaban hayatı biologistbiyolog
down in OkeechobeeOkeechobee --
256
699307
2887
ve Okeechobee'deki yaban hayatı
biyoloğuna gönderdim --
bu soyu tehlikede olan bir kuş,
yani bu yapmak özel izin istiyor.
11:54
this is an endangerednesli tehlike altında olan birdkuş,
so it takes specialözel permissionizin to do.
257
702218
3087
11:57
So I builtinşa edilmiş this submergedsular altında platformplatform
258
705329
1694
Böylece salyangozları tam altında
11:59
that would holdambar snailsSalyangozlar
just right underaltında the waterSu.
259
707047
2482
tutacak olan bir su altı
platformu inşa ettim.
12:01
And I spentharcanmış monthsay planningplanlama
this crazyçılgın ideaFikir.
260
709553
4458
Bu çılgın fikri planlamak
için aylarımı harcadım.
12:06
And I tookaldı this platformplatform
down to LakeGöl OkeechobeeOkeechobee
261
714035
2976
Bu platformu Okeechobee Gölü'ne götürüp
12:09
and I spentharcanmış over a weekhafta in the waterSu,
262
717035
2072
bunu ileteceğini düşündüğüm bir resmi
12:11
wadinggölet ve göllerde waist-deepBel-derin,
9-hour-saat shiftskaymalar from dawnşafak untila kadar duskakşam karanlığı,
263
719131
3716
çekmek için çamurda belime kadar
derinde, güneşin doğuşundan batışına dek
12:14
to get one imagegörüntü that I thought
mightbelki communicateiletişim kurmak this.
264
722871
3160
dokuz saatlik vardiyayla, orada bir
haftadan fazla zaman harcadım.
12:18
And here'sburada the day that it finallyen sonunda workedişlenmiş:
265
726055
2215
İşte sonunda bunu başardığım gün:
12:20
[VideoVideo: (MacMac StoneTaş narratinganlatımı)
After settingayar up the platformplatform,
266
728294
2857
[Video: (Mac Stone anlatıyor)
Platformu kurduktan sonra
12:23
I look off and I see a kiteuçurtma
cominggelecek over the cattailsuzun.
267
731175
2537
bakınca su kamışlarına
doğru gelen bir çaylak gördüm.
12:25
And I see him scanningtarama and searchingArama.
268
733736
1922
Gözleriyle taradığını
ve araştırdığını gördüm.
12:27
And he getsalır right over the traptuzak,
269
735682
1605
Direkt tuzağın üzerine gitti
12:29
and I see that he's seengörüldü it.
270
737311
1521
ve onu gördüğünü gördüm.
12:30
And he beelinesbeelines,
he goesgider straightDüz for the traptuzak.
271
738856
2723
Kestirmeden doğruca tuzağa doğru gitti.
12:33
And in that momentan,
all those monthsay of planningplanlama, waitingbekleme,
272
741603
3156
O anda bütün o aylar boyunca
planlamaya, beklemeye,
12:36
all the sunburnGüneş yanığı, mosquitosivrisinek bitesısırıkları --
273
744783
2110
güneş yanıklarına,
sivrisinek ısırıklarına --
12:38
suddenlyaniden, they're all worthdeğer it.
274
746917
2538
birden hepsine değdi.
12:41
(MacMac StoneTaş in filmfilm) Oh my goshAllah Allah,
I can't believe it!]
275
749479
3915
(Mac Stone filmde) Aman Tanrım,
buna inanamıyorum!]
12:45
You can believe how excitedheyecanlı I was
when that happenedolmuş.
276
753695
2597
Bu olduğunda ne kadar heyecanlı
olduğuma inanabilirsiniz.
12:48
But what the ideaFikir was,
277
756316
1340
Ama fikir şu ki,
bu kuşu daha önce hiç görmemiş
12:49
is that for someonebirisi
who'skim never seengörüldü this birdkuş
278
757680
2199
ve onu önemsemek için
bir sebebi olmayan biri için
12:51
and has no reasonneden to carebakım about it,
279
759903
2070
12:53
these photosfotoğraflar, these newyeni perspectivesbakış açıları,
280
761997
2625
bu fotoğraflar, bu yeni perspektifler
12:56
will help sheddöken a little newyeni lightışık
on just one speciesTürler
281
764646
3122
bu su havzasını bu kadar müthiş,
değerli ve önemli
12:59
that makesmarkaları this watersheddönüm noktası
so incredibleinanılmaz, so valuabledeğerli, so importantönemli.
282
767792
4282
hâle getiren bir tek türe küçük
bir ışık yakmaya yardımcı olacaktır.
13:04
Now, I know I can't come
here to GainesvilleGainesville
283
772615
2923
Şimdi biliyorum ki buraya
Gainesville'e gelip de
size timsahlar hakkında
konuşmadan Everglades'teki
13:07
and talk to you about animalshayvanlar
in the EvergladesEverglades
284
775562
2246
13:09
withoutolmadan talkingkonuşma about gatorsTimsahlar.
285
777832
1788
hayvanlar hakkında konuşmuş olmam.
Timsahları seviyorum,
timsahları severek büyüdüm.
13:11
I love gatorsTimsahlar, I grewbüyüdü up lovingseven gatorsTimsahlar.
286
779644
2290
13:14
My parentsebeveyn always said I had
an unhealthysağlıksız relationshipilişki with gatorsTimsahlar.
287
782361
3416
Ebeveynlerim hep timsahlarla
sağlıksız bir ilişkim olduğunu söyledi.
Ama onlar hakkında sevdiğim şey,
13:17
But what I like about them is,
288
785801
1468
13:19
they're like the freshwatertatlı su
equivalenteşdeğer of sharksKöpekbalıkları.
289
787293
2604
köpek balıklarının tatlı su
eşdeğeri olmaları.
13:21
They're fearedkorkulan, they're hatednefret edilen,
290
789921
1648
Onlardan korkulur, nefret edilir
13:23
and they are tragicallytrajik bir şekilde misunderstoodyanlış.
291
791593
2364
ve korkunç derecede yanlış anlaşılırlar.
13:26
Because these are a uniquebenzersiz speciesTürler,
they're not just apexApex predatorsyırtıcı.
292
794386
3764
Çünkü bunlar benzersiz türlerdir,
sadece uç yırtıcılar değiller.
13:30
In the EvergladesEverglades,
293
798174
1290
Everglades'te
13:31
they are the very architectsmimarlar
of the EvergladesEverglades,
294
799488
2494
bunlar Everglades'in mimarlarıdır,
13:34
because as the waterSu dropsdamla
down in the winterkış
295
802006
2143
çünkü kuru sezonda kışın
13:36
duringsırasında the drykuru seasonsezon,
296
804173
1158
yağmur yağdığında,
13:37
they startbaşlama excavatingkazı these holesdelikler
calleddenilen gatorTimsah holesdelikler.
297
805355
3022
timsah delikleri adı verilen
bu delikleri kazmaya başlarlar.
13:40
And they do this because
as the waterSu dropsdamla down,
298
808401
2310
Ve bunu yaparlar, çünkü su geldikçe,
13:42
they'llacaklar be ableyapabilmek to staykalmak wetıslak
and they'llacaklar be ableyapabilmek to foragehayvan yemi için.
299
810735
3387
ıslak kalabilecekler ve
yiyecek arayabilecekler.
13:46
And now this isn't just affectingetkileyen them,
300
814645
2319
Bu sadece onları etkilemiyor,
bu ilişkiye bağlı olan diğer
hayvanlar da etkiliyor,
13:48
other animalshayvanlar alsoAyrıca dependbağımlı
on this relationshipilişki,
301
816988
2233
13:51
so they becomeolmak a keystonekilit taşı speciesTürler as well.
302
819245
2678
bu yüzden kilit taşı bir
tür hâline geldiler.
13:54
So how do you make an apexApex predatoryırtıcı hayvan,
an ancienteski reptilesürüngen,
303
822677
4235
Bir uç yırtıcıyı, antik bir sürüngeni,
13:58
at oncebir Zamanlar look like it dominateshakim the systemsistem,
304
826936
2478
nasıl hem sisteme baskı yapan,
14:01
but at the sameaynı time, look vulnerablesavunmasız?
305
829438
2443
hem de savunmasız görünür
hâle getirebilirsiniz?
14:04
Well, you wadeçamurda yürümek into a pitçukur
of about 120 of them,
306
832706
4043
Bunlardan 120 tanesinin olduğu
bir çukura yürüyüp,
14:08
then you hopeumut that you've madeyapılmış
the right decisionkarar.
307
836773
2406
sonra da doğru kararı
verdiğinizi umarsınız.
14:11
(LaughterKahkaha)
308
839203
1764
(Gülüşmeler)
14:13
I still have all my fingersparmaklar, it's coolgüzel.
309
841955
1960
Hâlâ bütün parmaklarım var, harika.
14:16
But I understandanlama, I know
I'm not going to rallyRalli you guys,
310
844677
2702
Ama anlıyorum ki sizi
bir araya getiremeyeceğim,
14:19
I'm not going to rallyRalli the troopsasker to
"SaveKaydet the EvergladesEverglades for the gatorsTimsahlar!"
311
847403
3610
"Timsahlar için Everglades'i kurtarın!"
diyerek birlikleri toplayamayacağım.
Böyle olmayacak,
çünkü onlara çok sık rastlanıyor,
14:23
It won'talışkanlık happenolmak because
they're so ubiquitousher yerde birden bulunan,
312
851037
2198
14:25
we see them now,
313
853259
1151
onları şimdi görüyoruz,
14:26
they're one of the great conservationkoruma
successbaşarı storieshikayeleri of the US.
314
854434
3342
ABD'deki en başarılı konservasyon
hikâyelerinden biridirler.
14:29
But there is one speciesTürler in the EvergladesEverglades
that no mattermadde who you are,
315
857800
3326
Ama Everglades'te kim olursanız olun
14:33
you can't help but love, too,
and that's the roseateroseate spoonbillkaşıkçı (kuş).
316
861150
3079
seveceğiniz bir tür var
ve bu da pembe kaşıkçı balıkçıl.
14:36
These birdskuşlar are great, but they'veonlar ettik had
a really toughsert time in the EvergladesEverglades,
317
864253
3631
Bu kuşlar harika, ama Everglades'te
gerçekten zor zamanlar yaşadılar,
14:39
because they startedbaşladı out with thousandsbinlerce
of nestingiç içe geçirme pairsçiftleri in FloridaFlorida BayBay,
318
867908
3466
çünkü Florida Koyu'nda binlerce
yuvalanan çift olarak başlayıp
14:43
and at the turndönüş of the 20thinci centuryyüzyıl,
319
871398
2063
20. yüzyılın başında
14:45
they got down to two -- two nestingiç içe geçirme pairsçiftleri.
320
873485
3592
ikiye indiler -- yuva yapan iki çift.
14:49
And why?
321
877101
1164
Peki neden?
14:50
That's because womenkadınlar thought
they lookedbaktı better on theironların hatsşapka
322
878681
2896
Çünkü kadınlar havada
uçmalarındansa şapkalarında
14:53
then they did flyinguçan in the skygökyüzü.
323
881601
2013
daha iyi göründüğünü düşündüler.
14:56
Then we bannedyasaklı the plumetüy tradeTicaret,
324
884324
2409
Sonra tüy ticaretini yasakladık
14:58
and theironların numberssayılar startedbaşladı reboundingribaund.
325
886757
2118
ve sayıları tekrar artmaya başladı.
15:00
And as theironların numberssayılar startedbaşladı reboundingribaund,
326
888899
2025
Ve sayıları tekrar artmaya başlayınca,
bilim insanları dikkat etmeye başladı,
15:02
scientistsBilim adamları beganbaşladı to payödeme attentionDikkat,
327
890948
1739
15:04
they startedbaşladı studyingders çalışıyor these birdskuşlar.
328
892711
1713
bu kuşları araştırmaya başladılar.
15:06
And what they foundbulunan out is that
329
894448
1485
Buldukları şeyse
15:07
these birds'kuşların behaviordavranış
is intrinsicallydoğal olarak tiedbağlı
330
895957
2158
bu kuşların davranışlarının aslen
15:10
to the annualyıllık draw-downÇiz aşağı
cycledevir of waterSu in the EvergladesEverglades,
331
898139
2918
Everglades su havzasını
tanımlayan şey olan
Everglades'teki yıllık su döngüsünün
geri çekilmesine bağlı olduğu.
15:13
the thing that definestanımlar
the EvergladesEverglades watersheddönüm noktası.
332
901081
2679
15:16
What they foundbulunan out is that
333
904291
1537
Buldukları şey
15:17
these birdskuşlar startedbaşladı nestingiç içe geçirme in the winterkış
as the waterSu drewdrew down,
334
905852
3068
bu kuşlar kışın sular çekilince
yuva yapmaya başlıyorlar,
15:20
because they're tactiledokunsal feedersbesleyiciler,
so they have to touchdokunma whateverher neyse they eatyemek.
335
908944
3580
çünkü bunlar dokunsal besleniyorlar,
yani yedikleri şeye dokunmaları lazım.
15:24
And so they wait for these
concentratedkonsantre poolshavuzları of fishbalık
336
912548
3098
Bundan dolayı yoğun balık havuzunun
yavruları için yeterli besini
sağlamalarını beklerler.
15:27
to be ableyapabilmek to feedbesleme enoughyeterli
to feedbesleme theironların younggenç.
337
915670
2397
15:30
So these birdskuşlar becameoldu the very iconikon
of the EvergladesEverglades --
338
918877
2989
Bu yüzden bu kuşlar Everglades'in
sembolü hâline gelmiştir --
15:33
an indicatorgösterge speciesTürler
of the overalltüm healthsağlık of the systemsistem.
339
921890
3492
sistemin bütününün sağlığını
gösteren bir türdür.
15:37
And just as theironların numberssayılar were reboundingribaund
in the mid-orta20thinci centuryyüzyıl --
340
925406
3207
Sayıları 20. yüzyılın ortasında
tekrar artmaya başlayınca --
15:40
shootingçekim up to 900, 1,000, 1,100, 1,200 --
341
928637
4649
900, 1.000, 1.100, 1.200'e çıkınca --
15:45
just as that startedbaşladı happeningolay, we startedbaşladı
drainingboşaltma the southerngüney EvergladesEverglades.
342
933310
3756
bu olmaya başlayınca, güney Everglades'i
boşaltmaya başladık.
15:49
And we stoppeddurduruldu two-thirdsüçte iki
of that waterSu from movinghareketli southgüney.
343
937090
3504
Bu suyun üçte ikisinin
güneye gidişini durdurduk.
15:52
And it had drasticköklü consequencessonuçları.
344
940618
2499
Bunun güçlü etkileri oldu.
15:55
And just as those numberssayılar
startedbaşladı reachingulaşan theironların peakzirve,
345
943584
2614
Bu sayılar tepeye ulaşmaya başlayınca,
15:58
unfortunatelyne yazık ki, todaybugün,
the realgerçek spoonbillkaşıkçı (kuş) storyÖykü,
346
946222
3073
ne yazık ki bugün gerçek
kaşıkçı balıkçıl hikâyesi,
16:01
the realgerçek photoFotoğraf of what it looksgörünüyor like
is more something like this.
347
949319
4617
neye benzediğinin gerçek
hikâyesi bunun gibi.
16:07
And we're down to lessaz than 70
nestingiç içe geçirme pairsçiftleri in FloridaFlorida BayBay todaybugün,
348
955007
4616
Bugün Florida Koyu'nda 70 yuva
yapan çifte düştü,
16:11
because we'vebiz ettik disruptedbozulduğu
the systemsistem so much.
349
959647
2544
çünkü sisteme çok fazla müdahale ettik.
16:14
So all these differentfarklı organizationsorganizasyonlar
are shoutinghaykırış, they're screamingbağıran,
350
962215
3251
Bütün bu farklı organizasyonlar
bağırıyorlar, çığlık atıyorlar,
16:17
"The EvergladesEverglades is fragilekırılgan! It's fragilekırılgan!"
351
965490
2015
"Everglades kırılgan! O kırılgan!"
16:19
It is not.
352
967529
1151
Değil.
16:20
It is resilientesnek.
353
968704
1550
Dayanıklı.
Çünkü aldığımız her şeye rağmen,
yaptığımız her şeye rağmen, boşaltmamıza,
16:22
Because despiterağmen all we'vebiz ettik takenalınmış,
despiterağmen all we'vebiz ettik donetamam and we'vebiz ettik drainedSüzülmüş
354
970278
3492
baraj kurmamıza, dibini taramamıza rağmen
16:25
and we'vebiz ettik dammedDammeD and we'vebiz ettik dredgedtemizletir it,
355
973794
1839
16:27
piecesparçalar of it are still here,
waitingbekleme to be put back togetherbirlikte.
356
975657
2896
parçaları hâlâ orada,
bir araya konmayı bekliyor.
16:30
And this is what I've lovedsevilen
about SouthGüney FloridaFlorida,
357
978577
2254
Ve Güney Florida ile
ilgili sevdiğim şey bu,
16:32
that in one placeyer, you have
this unstoppabledurdurulamaz forcekuvvet of mankindinsanlık
358
980855
3774
tek bir yerde insanoğlunun
durdurulamaz gücünün
16:36
meetingtoplantı the immovabletaşınmaz objectnesne
of tropicaltropikal naturedoğa.
359
984653
3435
tropikal doğanın sabit nesnesiyle
buluştuğu şeye sahipsiniz.
16:40
And it's at this newyeni frontiersınır
that we are forcedzorunlu with a newyeni appraisaldeğerleme.
360
988973
3840
İşte bu yeni sınırda yeni bir
değerlendirmeye zorlanıyoruz.
16:44
What is wildernessçöl worthdeğer?
361
992837
1683
Yaban hayatının değeri nedir?
16:47
What is the valuedeğer of biodiversitybiyolojik çeşitlilik,
or our drinkingiçme waterSu?
362
995119
3094
Biyoçeşitliliğin veya
içme suyumuzun değeri nedir?
16:51
And fortunatelyneyse ki, after decadeson yıllar of debatetartışma,
363
999195
2433
Şanslıyız ki onlarca yıllık
tartışmalardan sonra
16:53
we're finallyen sonunda startingbaşlangıç to actdavranmak
on those questionssorular.
364
1001652
2967
sonunda bu sorular üzerine
harekete geçmeye başlıyoruz.
16:56
We're slowlyyavaşça undertakingtaahhütname these projectsprojeler
365
1004643
2357
Koya tatlı suyu geri getirmek
16:59
to bringgetirmek more freshwatertatlı su back to the bayDefne.
366
1007024
2496
için yavaş yavaş bu projelere girişiyoruz.
17:01
But it's up to us as citizensvatandaşlar,
as residentssakinleri, as stewardsstewardlar
367
1009544
3655
Ama bu biz vatandaşların,
ikamet edenlerin, temsilcilerin
seçilmiş yetkililere verdikleri sözleri
tutmalarını sağlamasına bağlı.
17:05
to holdambar our electedseçildi officialsYetkililer
to theironların promisessözler.
368
1013223
2955
17:09
What can you do to help?
369
1017154
1833
Yardım etmek için ne yapabilirsiniz?
17:11
It's so easykolay.
370
1019011
1255
Çok kolay.
17:12
Just get outsidedışında, get out there.
371
1020290
1968
Sadece dışarı çıkın, oraya gidin.
17:14
Take your friendsarkadaşlar out, take your kidsçocuklar out,
372
1022282
2031
Arkadaşlarınızı, çocuklarınızı,
17:16
take your familyaile out.
373
1024337
1575
ailenizi dışarı çıkarın.
17:17
HireKiralık a fishingBalık tutma guidekılavuz.
374
1025936
1662
Balıkçılık rehberi tutun.
17:19
ShowGöster the statebelirtmek, bildirmek that protectingkoruyucu wildernessçöl
375
1027622
1983
Devlete yaban hayatını korumanın
17:21
not only makesmarkaları ecologicalekolojik senseduyu,
but economicekonomik senseduyu as well.
376
1029629
4087
sadece ekolojik olarak değil, ekonomik
olarak da mantıklı olduğunu gösterin.
17:26
It's a lot of funeğlence, just do it --
put your feetayaklar in the waterSu.
377
1034288
3327
Çok eğlenceli, sadece yapın --
ayağınızı suya sokun.
17:29
The swampBataklık will changedeğişiklik you, I promisesöz vermek.
378
1037639
2514
Bataklık sizi değiştirecek, söz veriyorum.
17:33
Over the yearsyıl, we'vebiz ettik been so generouscömert
379
1041351
1872
Yıllardır ülkedeki diğer alanlarla
17:35
with these other landscapesmanzaralar
around the countryülke,
380
1043247
3070
ilgili olarak son derece cömerttik,
17:38
cloakinggizleme them with this AmericanAmerikan pridegurur,
381
1046341
2821
onları Amerikalı onuru ile sakladık,
17:41
placesyerler that we now considerdüşünmek to definetanımlamak us:
382
1049186
2371
şimdi bizi tanımlayan yerler olarak:
17:43
GrandGrand CanyonKanyon, YosemiteYosemite, YellowstoneYellowstone.
383
1051581
3125
Büyük Kanyon, Yosemite, Yellowstone.
17:46
And we use these parksparklar
and these naturaldoğal areasalanlar
384
1054730
2409
Bu parkları ve bu doğal alanları
17:49
as beaconsişaretleri and as culturalkültürel compassesPergel.
385
1057163
3243
yol göstericiler ve kültürel pusulalar
olarak kullanıyoruz.
17:53
And sadlyNe yazık ki, the EvergladesEverglades is very commonlyçoğunlukla
386
1061184
2045
Ne yazık ki Everglades genelde
17:55
left out of that conversationkonuşma.
387
1063253
1916
bu konunun dışında kalıyor.
17:57
But I believe it's everyher bitbit
as iconicikonik and emblematicsembolik
388
1065600
2508
Ama inanıyorum ki bu da diğer
yaban hayatı olan yerler gibi
18:00
of who we are as a countryülke
389
1068132
1873
ülke olarak kim olduğumuza dair
18:02
as any of these other wildernessesormanlar.
390
1070029
2501
benzer şekilde sembolik ve simgesel.
18:04
It's just a differentfarklı kindtür of wildvahşi.
391
1072554
2487
Sadece farklı bir yaban.
18:08
But I'm encouragedteşvik,
392
1076057
1327
Ama ümitliyim,
18:09
because maybe we're finallyen sonunda
startingbaşlangıç to come around,
393
1077408
2694
çünkü belki sonunda yola geliyoruz,
18:12
because what was oncebir Zamanlar deemedsayılır
this swampyBataklık wastelandboş arazi,
394
1080126
2587
çünkü bir zamanlar bataklığımsı
boş bir arazi sayılan
18:14
todaybugün is a WorldDünya HeritageMiras siteyer.
395
1082737
2063
bu yer şimdi Dünya Kültür Mirası alanı.
18:17
It's a wetlandsulak
of internationalUluslararası importanceönem.
396
1085404
2754
Uluslararası önemde bir sulak alan.
18:20
And we'vebiz ettik come a long way
in the last 60 yearsyıl.
397
1088699
2803
Son 60 yılda uzun yol katettik.
18:23
And as the world'sDünyanın en largesten büyük and mostçoğu
ambitiousiddialı wetlandsulak restorationrestorasyon projectproje,
398
1091526
4394
Dünyanın en büyük ve en iddialı
sulak alan restorasyonu projesi olarak,
18:27
the internationalUluslararası spotlightspot ışık
is on us in the SunshineGüneş ışığı StateDevlet.
399
1095944
4341
Güneşli Eyalet'te uluslararası
sahne ışıkları bizim üzerimizde.
Çünkü eğer sistemi iyileştirebilirsek,
18:32
Because if we can healiyileşmek this systemsistem,
400
1100309
1733
18:34
it's going to becomeolmak an iconikon
for wetlandsulak restorationrestorasyon
401
1102066
3449
tüm dünyada sulak alan restorasyonu için
18:37
all over the worldDünya.
402
1105539
1365
bir sembol hâline gelecek.
18:40
But it's up to us to decidekarar ver whichhangi legacymiras
we want to attachiliştirmek our flagbayrak to.
403
1108236
4546
Ama bayrağımıza hangi
mirası ekleyeceğimize
karar vermek bizim elimizde.
18:45
They say that the EvergladesEverglades
is our greatestEn büyük testÖlçek.
404
1113508
3384
Everglades'in bizim için en büyük
sınav olduğu söyleniyor.
18:49
If we passpas it, we get to keep the planetgezegen.
405
1117984
2670
Eğer geçersek, gezegeni koruyacağız.
18:53
I love that quotealıntı,
406
1121565
1403
Bu alıntıyı seviyorum,
18:54
because it's a challengemeydan okuma, it's a prodüretim emri satırları.
407
1122992
2033
çünkü bu bir meydan okuma, bir teşvik.
18:57
Can we do it? Will we do it?
408
1125049
1879
Yapabilir miyiz? Yapacak mıyız?
18:58
We have to, we mustşart.
409
1126952
1739
Yapmalıyız, yapmak zorundayız.
19:01
But the EvergladesEverglades is not just a testÖlçek.
410
1129507
1965
Ama Everglades sadece bir sınav değil.
19:03
It's alsoAyrıca a gifthediye,
411
1131916
1619
Aynı zamanda hediye
19:05
and ultimatelyen sonunda, our responsibilitysorumluluk.
412
1133559
2867
ve sonuç olarak bizim sorumluluğumuz.
19:08
Thank you.
413
1136959
1151
Teşekkürler.
19:10
(ApplauseAlkış)
414
1138134
3866
(Alkış)
Translated by Eren Gokce
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mac Stone - Photographer
Florida-based photographer Mac Stone specializes in documenting the Everglades, an area he prizes for its wildlife and flora.

Why you should listen

Mac Stone is a conservation photographer from Gainesville, Florida. Growing up exploring the springs, swamps, and hammocks of North Central Florida, he developed a passion for photography at a young age.

Over the years his camera has carried him to some of the most remote and imperiled areas this side of the globe. For six months, Stone lived in Ecuador during the presidential overthrow of 2005 and worked with Wildlife Conservation Society biologists in the Amazon rainforest. Soon after, he moved to Honduras and lived in a small village along the Cangrejal River. For two years he taught photography to underprivileged youth as a way to raise environmental awareness in the region. Some of the students have gone on to win international acclaim and start up their own eco-tourism businesses. Through photography, Stone strives to start new conversations and expose the dynamic relationship between mankind and the natural world.

Currently, his work focuses on America's swamps in an attempt to change public opinion towards our country’s wetlands. After spending five years living and working in the Everglades watershed, he will be releasing a 304-page coffee table book about the heralded River of Grass. Everglades: America's Wetland, published by University Press of Florida in October 2014 has won a silver medal with the Florida Book Awards and is now in its second printing.

More profile about the speaker
Mac Stone | Speaker | TED.com