ABOUT THE SPEAKER
Steven Cowley - Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale.

Why you should listen

The promise of fusion seems to have inspired more science-fiction novels than it has real developments in renewable energy, but Steven Cowley has begun to upset that balance. As director of the Culham Fusion Science Center, he's collaborating with the UK Atomic Energy Authority and researchers on the France-based ITER fusion device on projects that may lead to cheap, nearly limitless carbon-free energy.

Fusion (the process by which lightweight atoms under pressure are fused to form heavier atoms, releasing energy) has long been the Holy Grail of renewable energy, but at the moment it only occurs in the cores of stars. Yet Cowley isn't too shy to proclaim that harnessing its power on an Earthly scale is now inevitable. At UCLA, he made observations on some of the most violent phenomena in the local universe -- solar flares, storms in the Earth's magnetosphere --  and now his research is coming directly into play as he plans devices that, theoretically, would contain 100-million-degree gas using powerful magnetic fields.

More profile about the speaker
Steven Cowley | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2009

Steven Cowley: Fusion is energy's future

Steven Cowley: Füzyon enerjinin geleceğidir

Filmed:
821,041 views

Fizikci Steven Cowley nükleer füzyonun yaşanan yakıt krizinde gerçek anlamda güvenilebilecek sürdürülebilir tek çözüm olduğundan çok emin. Füzyonun neden işe yarayacağını anlatıyor-- ve yeni bir enerji kaynağı yaratmak için kendisinin ve diğer pek çok kişinin hayatını adayıp zamana karşı çalıştıkları projeyi detaylandırıyor.
- Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
The keyanahtar questionsoru is, "When are we going to get fusionfüzyon?"
0
0
5000
Kilit olan "Füzyona ne zaman sahip olacağız" sorusu.
00:20
It's really been a long time sincedan beri we'vebiz ettik knownbilinen about fusionfüzyon.
1
5000
3000
Füzyonu tanımamızın üzerinden bayağı bir zaman geçti.
00:23
We'veBiz ettik knownbilinen about fusionfüzyon sincedan beri 1920,
2
8000
2000
1920 yılında Sör Arthur Stanley Eddington
00:25
when SirEfendim ArthurArthur StanleyStanley EddingtonEddington
3
10000
2000
ve İngiliz İlerici Bilimler Örgütü
00:27
and the Britishİngiliz AssociationDerneği for the Advancementİlerleme of ScienceBilim
4
12000
3000
güneşin neden ışıldadığını tahmin ettiklerinden beri
00:30
conjecturedHiroki that that's why the sunGüneş shinesparlar.
5
15000
3000
füzyondan haberdarız.
00:33
I've always been very worriedendişeli about resourcekaynak.
6
18000
3000
Kaynaklar konusunda her zaman çok endişeli olmuşumdur.
00:36
I don't know about you, but
7
21000
2000
Sizi bilmem ama
00:38
when my motheranne gaveverdi me foodGıda,
8
23000
2000
ne zaman annem bana yemek verse
00:40
I always sortedsıralanmış the onesolanlar I dislikedSevmediği
9
25000
3000
bir şekilde sevdiklerim ve sevmediklerimi
00:43
from the onesolanlar I likedsevilen.
10
28000
2000
birbirinden ayırırdım.
00:45
And I ateyemek yedi the dislikedSevmediği onesolanlar first,
11
30000
2000
Ve sevmediklerimi ilk önce yerdim,
00:47
because the onesolanlar you like, you want to savekayıt etmek.
12
32000
4000
çünkü sevdiklerinizi kurtarmak istersiniz.
00:51
And as a childçocuk you're always worriedendişeli about resourcekaynak.
13
36000
3000
Ve bir çocuk olarak kaynaklar konusunda endişe duyarsınız.
00:54
And oncebir Zamanlar it was sortçeşit of explainedaçıkladı to me
14
39000
3000
Bir defasında bana dünyanın kaynaklarını
00:57
how fasthızlı we were usingkullanma up the world'sDünyanın en resourceskaynaklar,
15
42000
4000
ne kadar hızlı kullanmakta olduğumuz anlatılmıştı,
01:01
I got very upsetüzgün,
16
46000
2000
Çok üzüldüm, hatta
01:03
about as upsetüzgün as I did when I realizedgerçekleştirilen
17
48000
2000
dünyanın sadece beş milyon yılı kaldığını
01:05
that the EarthDünya will only last about fivebeş billionmilyar yearsyıl
18
50000
2000
daha sonra güneş tarafından yutulacağını öğrendiğim
01:07
before it's swallowedyutulması by the sunGüneş.
19
52000
3000
zaman kadar çok üzülmüştüm.
01:10
BigBüyük eventsolaylar in my life,
20
55000
3000
Hayatımdaki büyük olaylar,
01:13
a strangegarip childçocuk.
21
58000
2000
tuhaf bir çocuk işte.
01:15
(LaughterKahkaha)
22
60000
1000
(kahkahalar)
01:16
EnergyEnerji, at the momentan, is dominatedhakim by resourcekaynak.
23
61000
3000
Enerji, şu anda, kaynaklar tarafından sağlanıyor.
01:19
The countriesülkeler that make a lot of moneypara out of energyenerji
24
64000
3000
Enerjiden çok para kazanan ülkelerin altlarında
01:22
have something underneathaltında them.
25
67000
3000
birşeyler var
01:25
Coal-poweredKömür-yeti industrialSanayi revolutiondevrim in this countryülke --
26
70000
4000
Bu ülkedeki katı yakıt-enerjili sanayi devrimi--
01:29
oilsıvı yağ, gasgaz, sorry.
27
74000
4000
petrol, gaz, pardon.
01:33
(LaughterKahkaha)
28
78000
3000
(kahkahalar)
01:36
GasGaz, I'm probablymuhtemelen the only personkişi
29
81000
2000
Gaz, ben muhtemelen Bay Putin
01:38
who really enjoyssahiptir it when MisterBayım PutinPutin
30
83000
2000
gaz musluğunu her kapattığında mutlu olan
01:40
turnsdönüşler off the gasgaz tapmusluk, because my budgetbütçe goesgider up.
31
85000
3000
tek kişiyimdir, çünkü bütçem artıyor.
01:43
We're really dominatedhakim now
32
88000
5000
Şu hızlıca, hızlıca ve
01:48
by those things that we're usingkullanma up fasterDaha hızlı and fasterDaha hızlı and fasterDaha hızlı.
33
93000
5000
daha da hızlıca kullandığımız şeylerin hükmü altına girmiş durumdayız.
01:53
And as we try to liftasansör billionsmilyarlarca of people out of povertyyoksulluk
34
98000
3000
Ve üçüncü dünyadaki, gelişmekte olan dünyada,
01:56
in the ThirdÜçüncü WorldDünya, in the developinggelişen worldDünya,
35
101000
4000
milyarlarca kişiyi fakirlikten çıkarmaya çalışırken
02:00
we're usingkullanma energyenerji fasterDaha hızlı and fasterDaha hızlı.
36
105000
2000
enerjiyi daha da hızlı kullanıyoruz.
02:02
And those resourceskaynaklar are going away.
37
107000
2000
Ve bu kaynaklar kayboluyor.
02:04
And the way we'lliyi make energyenerji in the futuregelecek
38
109000
2000
Ve gelecekte enerjiyi kaynaklardan
02:06
is not from resourcekaynak,
39
111000
3000
elde edemeyeceğiz,
02:09
it's really from knowledgebilgi.
40
114000
2000
bunu iyi biliyoruz.
02:11
If you look 50 yearsyıl into the futuregelecek,
41
116000
3000
Gelecekteki 50 yıla bakarsanız,
02:14
the way we probablymuhtemelen will be makingyapma energyenerji
42
119000
2000
enerji elde edebileceğimiz üç şeyden
02:16
is probablymuhtemelen one of these threeüç,
43
121000
3000
birisi muhtemelen biraz rüzgar,
02:19
with some windrüzgar, with some other things,
44
124000
2000
biraz da başka şeyler yardımıyla olacak,
02:21
but these are going to be the basebaz loadyük energyenerji driverssürücüleri.
45
126000
3000
yine de bu üçü enerji yönetiminin ana kaynağını teşkil edecek.
02:24
SolarGüneş can do it, and we certainlykesinlikle have to developgeliştirmek solargüneş.
46
129000
5000
Güneş enerjisi (solar) bunu yapabilir ve kesinlikle soları
02:29
But we have a lot of knowledgebilgi to gainkazanç before we can make solargüneş
47
134000
3000
geliştirmek zorundayız. Ama soları dünyanın ana enerji kaynağı yapmak için
02:32
the basebaz loadyük energyenerji supplyarz for the worldDünya.
48
137000
4000
önce çok fazla bilgi edinmeye ihtiyacımız var.
02:36
FissionFizyon.
49
141000
3000
Füzyon.
02:39
Our governmenthükümet is going to put in sixaltı newyeni nuclearnükleer powergüç stationsistasyonlar.
50
144000
4000
Hükümetimiz altı yeni nükleer enerji santralı kuruyor.
02:43
They're going to put in sixaltı newyeni nuclearnükleer powergüç stationsistasyonlar,
51
148000
2000
Onlar da altı yeni nükleer enerji santrali kuracaklar,
02:45
and probablymuhtemelen more after that.
52
150000
2000
Ve muhtemelen daha sonra daha çoğu gelecek.
02:47
ChinaÇin is buildingbina nuclearnükleer powergüç stationsistasyonlar. EverybodyHerkes is.
53
152000
2000
Çin nükleer enerji santrali inşa ediyor. Herkes yapıyor.
02:49
Because they know that that is one sure way
54
154000
3000
Bunun karbondan bağımsız tek enerji olduklarını
02:52
to do carbon-freekarbon-ücretsiz energyenerji.
55
157000
4000
bildikleri için yapıyorlar.
02:56
But if you wanted to know what the perfectmükemmel energyenerji sourcekaynak is,
56
161000
3000
Ama mükemmel enerji kaynağı hangisidir, öğrenmek isterseniz,
02:59
the perfectmükemmel energyenerji sourcekaynak is one
57
164000
2000
Mükemmel enerji kaynağı
03:01
that doesn't take up much spaceuzay,
58
166000
3000
çok fazla yer kaplamayan,
03:04
has a virtuallyfiilen inexhaustibletükenmez supplyarz,
59
169000
3000
ve gerçekten de bitmez ve tükenmez bir kaynak olan,
03:07
is safekasa, doesn't put any carbonkarbon into the atmosphereatmosfer,
60
172000
4000
güvenli ve atmosfere karbon atmayan,
03:11
doesn't leaveayrılmak any long-liveduzun ömürlü radioactiveradyoaktif wasteatık:
61
176000
4000
uzun sürekli radyoaktif atık bırakmayandır,
03:15
it's fusionfüzyon.
62
180000
2000
bu füzyondur.
03:17
But there is a catchyakalamak. Of coursekurs there is always a catchyakalamak in these casesvakalar.
63
182000
2000
Ama bir bityeniği da var. Elbette, böyle durumlarda her zaman bir bityeniği vardır.
03:19
FusionFüzyon is very hardzor to do.
64
184000
3000
Füzyonun yapılması çok zor.
03:22
We'veBiz ettik been tryingçalışıyor for 50 yearsyıl.
65
187000
3000
50 yıldır deniyoruz.
03:25
Okay. What is fusionfüzyon? Here comesgeliyor the nuclearnükleer physicsfizik.
66
190000
3000
Tamam. Füzyon nedir? İşte nükleer fizik bilgisi geliyor.
03:28
And sorry about that, but this is what turnsdönüşler me on.
67
193000
3000
Ve bundan dolayı çok üzgünüm ama beni tahrik eden şey bu.
03:31
(LaughterKahkaha)
68
196000
2000
(kahkahalar)
03:33
I was a strangegarip childçocuk.
69
198000
4000
Tuhaf bir çocuktum vesselam.
03:37
NuclearNükleer energyenerji comesgeliyor for a simplebasit reasonneden.
70
202000
4000
Nükleer enerji basit bir nedenden gelir.
03:41
The mostçoğu stablekararlı nucleusÇekirdeği is ironDemir, right in the middleorta of the periodicperiyodik tabletablo.
71
206000
4000
En istikrarlı çekirdek peryodik tablonun tam ortasındaki demirindir.
03:45
It's a medium-sizedorta ölçekli nucleusÇekirdeği.
72
210000
2000
orta büyüklükte bir çekirdektir.
03:47
And you want to go towardskarşı ironDemir if you want to get energyenerji.
73
212000
4000
Ve enerji almak isterseniz demire doğru gitmek istersiniz.
03:51
So, uraniumuranyum, whichhangi is very bigbüyük, wants to splitBölünmüş.
74
216000
3000
Yani çok büyük olan uranyum bölünmek ister.
03:54
But smallküçük atomsatomları want to joinkatılmak togetherbirlikte,
75
219000
3000
Ama küçük atomlar ve küçük çekirdekler
03:57
smallküçük nucleiesaslar want to joinkatılmak togetherbirlikte
76
222000
2000
bir araya gelip daha büyümek ve
03:59
to make biggerDaha büyük onesolanlar to go towardskarşı ironDemir.
77
224000
2000
demire doğru gitmek isterler.
04:01
And you can get energyenerji out this way.
78
226000
2000
Ve bu şekilde de bir enerji elde edersiniz.
04:03
And indeedaslında that's exactlykesinlikle what starsyıldızlar do.
79
228000
2000
Ve evet, yıldızlar aynen bunu yaparlar.
04:05
In the middleorta of starsyıldızlar, you're joiningbirleştirme hydrogenhidrojen togetherbirlikte to make heliumHelyum
80
230000
4000
Yıldızların tam ortasında oksijen yapmak için, hidrojenleri birleştirip helyum,
04:09
and then heliumHelyum togetherbirlikte to make carbonkarbon,
81
234000
2000
helyumları birleştirip karbon yapıyorsunuz,
04:11
to make oxygenoksijen, all the things that you're madeyapılmış of
82
236000
2000
sizin mevcut olduğunuz herşey
04:13
are madeyapılmış in the middleorta of starsyıldızlar.
83
238000
3000
yıldızların ortasında mevcuttur.
04:16
But it's a hardzor processsüreç to do
84
241000
2000
Ama bu yapılması zor bir işlem
04:18
because, as you know, the middleorta of a starstar is quiteoldukça hotSıcak,
85
243000
3000
çünkü bildiğiniz gibi yıldızların ortası oldukça sıcaktır,
04:21
almostneredeyse by definitiontanım.
86
246000
4000
neredeyse kelimenin tam anlamıyla.
04:25
And there is one reactionreaksiyon
87
250000
3000
Ve tek bir reaksiyon vardır
04:28
that's probablymuhtemelen the easiesten kolay fusionfüzyon reactionreaksiyon to do.
88
253000
5000
Bu yapılması belki de en basit füzyon reaksiyonudur.
04:33
It's betweenarasında two isotopesizotoplar of hydrogenhidrojen, two kindsçeşit of hydrogenhidrojen:
89
258000
4000
İki çeşit hidrojenin iki izotopu arasında döteryum vardır,
04:37
deuteriumdöteryum, whichhangi is heavyağır hydrogenhidrojen,
90
262000
3000
ve bu ağır hidrojendir,
04:40
whichhangi you can get from seawaterdeniz suyu,
91
265000
2000
bunu deniz suyundan elde edebilirsiniz,
04:42
and tritiumTritium whichhangi is super-heavySüper ağır hydrogenhidrojen.
92
267000
4000
ve süper ağır hidrojen trityum.
04:46
These two nucleiesaslar, when they're faruzak apartayrı, are chargedyüklü.
93
271000
4000
Bu iki çekirdek, birbirlerinden çok uzakta yüklenirler.
04:50
And you pushit them togetherbirlikte and they repelpüskürtmek.
94
275000
3000
Ve onları birbirlerine iterseniz geri teperler.
04:53
But when you get them closekapat enoughyeterli,
95
278000
2000
Ama onları yeteri kadar yakınlaştırabilirseniz,
04:55
something calleddenilen the stronggüçlü forcekuvvet startsbaşlar to actdavranmak
96
280000
2000
kuvvetli güç denilen bir şey harekete geçip
04:57
and pullsçeker them togetherbirlikte.
97
282000
2000
onları biraraya çeker.
04:59
So, mostçoğu of the time they repelpüskürtmek.
98
284000
2000
Yani, çoğunlukla geri teperler.
05:01
You get them closeryakın and closeryakın and closeryakın and then at some pointpuan
99
286000
2000
Daha ve daha da yakınlaştırırsanız bir noktaya geldiğinizde
05:03
the stronggüçlü forcekuvvet gripskulpları them togetherbirlikte.
100
288000
3000
yüksek bir güç onları bir arada kavrar.
05:06
For a momentan they becomeolmak heliumHelyum 5,
101
291000
2000
Bir an içlerinde beş parçacık olduğu için
05:08
because they'veonlar ettik got fivebeş particlesparçacıklar insideiçeride them.
102
293000
2000
helyum 5'e dönüşürler.
05:10
So, that's that processsüreç there. DeuteriumDöteryum and tritiumTritium goesgider togetherbirlikte
103
295000
2000
Yani buradaki işlem budur. Döteryum ve trityum bir araya gelir
05:12
makesmarkaları heliumHelyum 5.
104
297000
2000
ve helyum 5'i oluşturur.
05:14
HeliumHelyum splitsböler out, and a neutronnötron comesgeliyor out
105
299000
3000
Helyum bölünür ve bir nötron dışarı çıkarken
05:17
and lots of energyenerji comesgeliyor out.
106
302000
2000
çok büyük bir enerji de açığa çıkar.
05:19
If you can get something to about 150 millionmilyon degreesderece,
107
304000
3000
150 milyon derece gibi bir ısı elde edebilirseniz
05:22
things will be rattlingtehdidi around so fasthızlı
108
307000
2000
herşey hızlıca tıkırdamaya başlar,
05:24
that everyher time they collideçarpışmak in just the right configurationyapılandırma,
109
309000
4000
her ne zaman doğru konfigürasyonda çarpışsalar
05:28
this will happenolmak, and it will releaseserbest bırakmak energyenerji.
110
313000
2000
bu oluşur ve enerji serbestleştirirler.
05:30
And that energyenerji is what powersgüçler fusionfüzyon.
111
315000
4000
İşte bu enerji de füzyona gücünü verir.
05:34
And it's this reactionreaksiyon that we want to do.
112
319000
3000
Ve yapmak istediğimiz reaksiyon da işte bu.
05:37
There is one trickinessgüvenilmezlik about this reactionreaksiyon.
113
322000
3000
Bu reaksiyonun tek aldatıcılığı var.
05:40
Well, there is a trickinessgüvenilmezlik that you have to make it 150 millionmilyon degreesderece,
114
325000
3000
Yani, evet, 150 milyon derecenin bir bityeniği var ama
05:43
but there is a trickinessgüvenilmezlik about the reactionreaksiyon yethenüz.
115
328000
3000
hala bu reaksiyonun da bir bit yeniği var.
05:46
It's prettygüzel hotSıcak.
116
331000
2000
Oldukça sıcak.
05:48
The trickinessgüvenilmezlik about the reactionreaksiyon is that
117
333000
2000
Bu reaksiyonun asıl bityeniği
05:50
tritiumTritium doesn't existvar olmak in naturedoğa.
118
335000
2000
doğada trityum olmaması.
05:52
You have to make it from something elsebaşka.
119
337000
2000
Onu başka birşeyden yapmak zorundasınız.
05:54
And you make if from lithiumlityum. That reactionreaksiyon at the bottomalt,
120
339000
3000
Ve onu lityumdan yapabilirsiniz. En altta yatan reaksiyon olan
05:57
that's lithiumlityum 6, plusartı a neutronnötron,
121
342000
4000
lityum 6 ve artı bir nötron,
06:01
will give you more heliumHelyum, plusartı tritiumTritium.
122
346000
2000
size daha çok helyum artı trityum verir.
06:03
And that's the way you make your tritiumTritium.
123
348000
2000
Trityumunuzu bu şekilde yaparsınız.
06:05
But fortunatelyneyse ki, if you can do this fusionfüzyon reactionreaksiyon,
124
350000
3000
Ama çok şükür, bu füzyon reaksiyonunu yapabilirseniz,
06:08
you've got a neutronnötron, so you can make that happenolmak.
125
353000
4000
bir nötronunuz olur ve bunu başarabilirsiniz.
06:12
Now, why the hellcehennem would we botherrahatsız to do this?
126
357000
3000
Şimdi, bunu ne halt etmeye yapacağız?
06:15
This is basicallytemel olarak why we would botherrahatsız to do it.
127
360000
3000
Bu basitçe yapmaya niyet etme nedenimizdir.
06:18
If you just plotarsa how much fuelyakıt
128
363000
4000
Eğer ne kadar yakıtımızın kaldığını
06:22
we'vebiz ettik got left, in unitsbirimler of
129
367000
2000
hali hazırdaki dünya tüketimi
06:24
presentmevcut worldDünya consumptiontüketim.
130
369000
2000
birimiyle hesaplarsanız,
06:26
And as you go acrosskarşısında there you see
131
371000
3000
oraya varana dek göreceğiniz
06:29
a fewaz tensonlarca of yearsyıl of oilsıvı yağ -- the bluemavi linehat, by the way,
132
374000
2000
bir kaç on yıllık petroldür-- bu arada mavi çizgi
06:31
is the lowesten düşük estimatetahmin of existingmevcut resourceskaynaklar.
133
376000
3000
mevcut kaynakların en kötü tahminidir.
06:34
And the yellowSarı linehat is the mostçoğu optimisticiyimser estimatetahmin.
134
379000
4000
Ve sarı çizgi de en iyimser tahmin.
06:38
And as you go acrosskarşısında there you will see
135
383000
2000
Ve oraya doğru giderken birkaç on yılllık,
06:40
that we'vebiz ettik got a fewaz tensonlarca of yearsyıl, and perhapsbelki 100 yearsyıl
136
385000
2000
beki de yüz yıllık fosil
06:42
of fossilfosil fuelsyakıtlar left.
137
387000
3000
yakıtımız kaldığını görürsünüz.
06:45
And god knowsbilir we don't really want to burnyanmak all of it,
138
390000
2000
Ve tanrı biliyor ki bunun hepsini yakmayı istemiyoruz.
06:47
because it will make an awfulkorkunç lot of carbonkarbon in the airhava.
139
392000
2000
Çünkü havaya inanılmaz bir karbon salımına neden olur.
06:49
And then we get to uraniumuranyum.
140
394000
3000
Ve sonra da uranyuma varıyoruz.
06:52
And with currentşimdiki reactorreaktör technologyteknoloji
141
397000
2000
Ve mevcut reaktör teknolojimizle
06:54
we really don't have very much uraniumuranyum.
142
399000
3000
çok fazla uranyuma da sahip değiliz.
06:57
And we will have to extractözüt uraniumuranyum from seadeniz waterSu,
143
402000
2000
Ve uranyumu da deniz suyundan ayrıştırmamız lazım,
06:59
whichhangi is the yellowSarı linehat,
144
404000
2000
buda sarı çizgidir,
07:01
to make conventionalKonvansiyonel nuclearnükleer powergüç stationsistasyonlar
145
406000
3000
yani konvansiyonel nükleer enerji santrallerinin yapımı
07:04
actuallyaslında do very much for us.
146
409000
2000
aslında bizim çok işimize yarar.
07:06
This is a bitbit shockingşok edici, because in factgerçek our governmenthükümet
147
411000
2000
Bu biraz şok edici çünkü hükümetimizin Kyoto'yu karşılamak
07:08
is relyingbağlı olduğu on that for us to meetkarşılamak KyotoKyoto,
148
413000
3000
için sırtını dayadığı da bu
07:11
and do all those kindtür of things.
149
416000
2000
ve bunun gibi şeylerdir.
07:13
To go any furtherayrıca you would have to have breederdamızlık technologyteknoloji.
150
418000
2000
Daha ileriye gitmek için üretim teknolojisine sahip olmalısınız.
07:15
And breederdamızlık technologyteknoloji is fasthızlı breedersdoğurmak. And that's prettygüzel dangeroustehlikeli.
151
420000
4000
Ve üretim teknolojisi hızlı üreyenlerdir. Buda oldukça tehlikeli.
07:19
The bigbüyük thing, on the right,
152
424000
2000
Sağ taraftaki büyük şey
07:21
is the lithiumlityum we have in the worldDünya.
153
426000
2000
dünyada sahip olduğumuz lityum.
07:23
And lithiumlityum is in seadeniz waterSu. That's the yellowSarı linehat.
154
428000
3000
Lityum deniz suyunda var. buda sarı çizgi.
07:26
And we have 30 millionmilyon yearsyıl worthdeğer of fusionfüzyon fuelyakıt in seadeniz waterSu.
155
431000
4000
Deniz suyunda 30 milyon yıllık füzyon yakıtımız var.
07:30
EverybodyHerkes can get it. That's why we want to do fusionfüzyon.
156
435000
3000
Herkes bunu alabilir. Bu nedenle füzyonu istiyoruz.
07:33
Is it cost-competitivemaliyet-rekabet?
157
438000
3000
Maaliyeti hesaplı mı?
07:36
We make estimatestahminler of what we think it would costmaliyet
158
441000
2000
Gerçek bir füzyon enerji santralının yapılması için
07:38
to actuallyaslında make a fusionfüzyon powergüç plantbitki.
159
443000
2000
harcanacak paraya dair tahminler yürütüyoruz.
07:40
And we get withiniçinde about the sameaynı pricefiyat
160
445000
3000
Ve şu an elektrik için harcananla
07:43
as currentşimdiki electricityelektrik.
161
448000
2000
aşağı yukarı aynı hesaba geliyor.
07:45
So, how would we make it?
162
450000
2000
Yani, nasıl yapmalıyız?
07:47
We have to holdambar something at 150 millionmilyon degreesderece.
163
452000
3000
Birşeyi 150 milyon derecede tutmamız gerekiyor.
07:50
And, in factgerçek, we'vebiz ettik donetamam this.
164
455000
3000
Ve aslında biz bunu yaptık.
07:53
We holdambar it with a magneticmanyetik fieldalan.
165
458000
2000
Manyetik bir alan ile tutabildik.
07:55
And insideiçeride it, right in the middleorta of this toroidalsimit shapeşekil, doughnuthalka shapeşekil,
166
460000
5000
Bu toroidal, delikli halka şeklin tam ortasında,
08:00
right in the middleorta is 150 millionmilyon degreesderece.
167
465000
2000
bu şeklin tam ortası 150 milyon derece.
08:02
It boilskaynar away in the middleorta at 150 millionmilyon degreesderece.
168
467000
4000
Tam ortası 150 milyon derecede kaynayıp yok oluyor.
08:06
And in factgerçek we can make fusionfüzyon happenolmak.
169
471000
2000
Ve aslında füzyonu başarabiliriz.
08:08
And just down the roadyol, this is JETJET.
170
473000
2000
Ve yolun sonunda da JET var.
08:10
It's the only machinemakine in the worldDünya that's actuallyaslında donetamam fusionfüzyon.
171
475000
2000
Bu aslında dünyada füzyonu başarmış tek makinadır.
08:12
When people say fusionfüzyon is 30 yearsyıl away, and always will be,
172
477000
3000
insanlar füzyonun 30 yıl sonra yapılabileceğiniz söylüyor,
08:15
I say, "Yeah, but we'vebiz ettik actuallyaslında donetamam it." Right?
173
480000
3000
söyleyecek de, ama evet, biz aslında bunu yaptık, tamam mı?
08:18
We can do fusionfüzyon. In the centermerkez of this devicecihaz
174
483000
2000
Füzyonu başarabiliriz. Bu aletin tam ortasında
08:20
we madeyapılmış 16 megawattsmegawatt of fusionfüzyon powergüç in 1997.
175
485000
3000
1997'de 16 megawatt'lık füzyon enerjisi yapabildik.
08:23
And in 2013 we're going to fireateş it up again
176
488000
3000
Ve 2013'de yeniden aleti çalıştırıp
08:26
and breakkırılma all those recordskayıtlar.
177
491000
2000
bütün rekorları sil baştan kıracağız.
08:28
But that's not really fusionfüzyon powergüç. That's just makingyapma some fusionfüzyon happenolmak.
178
493000
3000
Ama bu gerçek füzyon enerjisi değil. Bu sadece biraz füzyon yapmak.
08:31
We'veBiz ettik got to take that, we'vebiz ettik got to make that into a fusionfüzyon reactorreaktör.
179
496000
3000
Bunu buradan alıp bir füzyon reaktörü şekline götürmemiz lazım.
08:34
Because we want 30 millionmilyon yearsyıl worthdeğer of fusionfüzyon powergüç for the EarthDünya.
180
499000
5000
çünkü dünyamız için 30 milyon yıllık füzyon enerjisi istiyoruz.
08:39
This is the devicecihaz we're buildingbina now.
181
504000
2000
Şimdi inşa ettiğimiz alet de bu.
08:41
It getsalır very expensivepahalı to do this researchAraştırma.
182
506000
2000
Bu araştırmayı yapmak çok pahalıya mal oluyor.
08:43
It turnsdönüşler out you can't do fusionfüzyon on a tabletablo topüst
183
508000
2000
Ve tüm o soğuk füzyon saçmalıklarına rağmen
08:45
despiterağmen all that coldsoğuk fusionfüzyon nonsensesaçmalık. Right?
184
510000
3000
masa üstünde füzyon yapamadığımızı görüyoruz. Tamam mı?
08:48
You can't. You have to do it in a very bigbüyük devicecihaz.
185
513000
3000
Yapamazsınız. çok büyük bir alette yapmalısınız.
08:51
More than halfyarım the world'sDünyanın en populationnüfus is involvedilgili in buildingbina this devicecihaz
186
516000
3000
Dünya nüfusunun yarısından fazlası, güney Fransa'da bu aletin yapımıyla
08:54
in southerngüney FranceFransa, whichhangi is a niceGüzel placeyer to put an experimentdeney.
187
519000
3000
ilgileniyor. Fransa bu deneyi yapmak için güzel bir yer.
08:57
SevenYedi nationsmilletler are involvedilgili in buildingbina this.
188
522000
4000
Yedi ulus bu aletin yapımında çalışıyor.
09:01
It's going to costmaliyet us 10 billionmilyar. And we'lliyi produceüretmek halfyarım a gigawattgigawatt of fusionfüzyon powergüç.
189
526000
4000
Bize 10 milyona malolacak. Ve yarım gigawatt füzyon enerjisi üreteceğiz.
09:05
But that's not electricityelektrik yethenüz.
190
530000
3000
Ama bu henüz elektrik değil.
09:08
We have to get to this.
191
533000
2000
Buraya ulaşmamız lazım.
09:10
We have to get to a powergüç plantbitki.
192
535000
2000
Bir enerji istasyonu elde etmeliyiz.
09:12
We have to startbaşlama puttingkoyarak electricityelektrik on the gridızgara
193
537000
2000
Bu çok kompleks teknoloji ile şebekelere
09:14
in this very complexkarmaşık technologyteknoloji.
194
539000
2000
elektrik vermeye başlamalıyız.
09:16
And I'd really like it to happenolmak a lot fasterDaha hızlı than it is.
195
541000
3000
Ve şu an olduğundan çok daha çabuk olmasını isterdim.
09:19
But at the momentan, all we can imaginehayal etmek is sometimebazen in the 2030s.
196
544000
5000
Ama şu an 2030 gibi hayal edebiliyoruz.
09:24
I wishdilek this were differentfarklı. We really need it now.
197
549000
2000
Bunun farklı olmasını isterdim. Buna gerçekten ihtiyacımız var.
09:26
We're going to have a problemsorun with powergüç
198
551000
2000
Beş yıl içinde bu ülkede enerji ile ilgili
09:28
in the nextSonraki fivebeş yearsyıl in this countryülke.
199
553000
2000
sıkıntı yaşamaya başlayaccağız.
09:30
So 2030 looksgörünüyor like an infinitysonsuzluk away.
200
555000
4000
Ve 2030 sanki sonsuz uzakmış gibi geliyor.
09:34
But we can't abandonterk it now; we have to pushit forwardileri,
201
559000
2000
Ama şimdi vazgeçemeyiz, füzyonu başarmak için
09:36
get fusionfüzyon to happenolmak.
202
561000
2000
bastırmak, ilerlemek zorundayız.
09:38
I wishdilek we had more moneypara, I wishdilek we had more resourceskaynaklar.
203
563000
2000
Daha çok paramızın ve daha çok kaynağımızın olmasını isterdim.
09:40
But this is what we're aimingnişan at,
204
565000
2000
Ama hedefimiz bu,
09:42
sometimebazen in the 2030s --
205
567000
2000
2030 yılı civarında--
09:44
realgerçek electricelektrik powergüç from fusionfüzyon. Thank you very much.
206
569000
2000
füzyondan gerçek elektrik enerjisi sağlamak. Teşekkür ederim.
09:46
(ApplauseAlkış)
207
571000
3000
(alkışlar)
Translated by Seda Demirel
Reviewed by Levent Celik

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Steven Cowley - Physicist
Steven Cowley directs the UK's leading fusion research center. Soon he'll helm new experiments that may make cheap fusion energy real on a commercial scale.

Why you should listen

The promise of fusion seems to have inspired more science-fiction novels than it has real developments in renewable energy, but Steven Cowley has begun to upset that balance. As director of the Culham Fusion Science Center, he's collaborating with the UK Atomic Energy Authority and researchers on the France-based ITER fusion device on projects that may lead to cheap, nearly limitless carbon-free energy.

Fusion (the process by which lightweight atoms under pressure are fused to form heavier atoms, releasing energy) has long been the Holy Grail of renewable energy, but at the moment it only occurs in the cores of stars. Yet Cowley isn't too shy to proclaim that harnessing its power on an Earthly scale is now inevitable. At UCLA, he made observations on some of the most violent phenomena in the local universe -- solar flares, storms in the Earth's magnetosphere --  and now his research is coming directly into play as he plans devices that, theoretically, would contain 100-million-degree gas using powerful magnetic fields.

More profile about the speaker
Steven Cowley | Speaker | TED.com