TED2006
Dan Dennett: Let's teach religion -- all religion -- in schools
Dan Dennet'in Rick Warren'a cevabı
Filmed:
Readability: 3.9
3,728,395 views
Filozof Dan Dennett dinlerin -bütün dinlerin- okullarda öğretilmesini ve böylelikle onları bir doğa olayı gibi değerlendirebilmemizi istiyor. Sonra da Maksatlı Yaşam'ın ahlaklı olmak için, evrimi inkâr etmek gerektiği yönündeki iddiasını ele alıyor.
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
It's wonderful to be back.
0
1000
3000
Tekrar burada olmak harika.
00:29
I love this wonderful gathering.
1
4000
3000
Bu harika toplantıya bayılıyorum.
00:32
And you must be wondering, "What on Earth?
2
7000
2000
Diyeceksiniz ki: "Bu da ne?!
00:34
Have they put up the wrong slide?"
3
9000
2000
"Yanlış slaytı mı koydular?"
00:36
No, no.
4
11000
2000
Hayır, hayır.
00:38
Look at this magnificent beast and ask the question -- who designed it?
5
13000
7000
Şu muhteşem yaratığa bir bakın ve şu soruyu sorun: Bunu kim tasarladı?
00:45
This is TED.
6
20000
2000
Burası TED:
00:47
This is Technology, Entertainment, Design and there's a dairy cow.
7
22000
7000
Teknoloji, Eğlence ve Tasarım. Ve bu da bir süt ineği.
00:54
It's a quite wonderfully designed animal.
8
29000
4000
Bu epeyi iyi tasarlanmış bir hayvan.
00:58
And I was thinking, how do I introduce this?
9
33000
2000
Bunu nasıl takdim edebilirim, diyordum.
01:00
And I thought, well, maybe that old doggerel by Joyce Kilmer,
10
35000
5000
Belki Joyce Kilmer'in karaladığı o eski şiirle sunarım, dedim.
01:05
you know: "Poems are made by fools like me,
11
40000
2000
"Şiirleri, benim gibi ahmaklar yapar.
01:07
but only God can make a tree."
12
42000
2000
Ama bir ağacı ancak Tanrı yapar."
01:09
And you might say, "Well, God designed the cow."
13
44000
3000
Diyebilirsiniz ki, "İneği Tanrı tasarladı."
01:12
But, of course, God got a lot of help.
14
47000
3000
Ama elbette Tanrı epey yardım aldı.
01:16
This is the ancestor of cattle.
15
51000
3000
Bu büyükbaş hayvanların atası.
01:19
This is the Oryx.
16
54000
2000
Bu Afrika antilopu.
01:21
And it was designed by natural selection,
17
56000
2000
Ve doğal seçilim tarafından tasarlandı--
01:23
the process of natural selection, over many millions of years.
18
58000
4000
Milyonlarca yıl süren doğal seçilim süreciyle.
01:27
And then it became domesticated thousands of years ago.
19
62000
5000
Sonra, binlerce yıl önce evcilleştirildi.
01:32
And human beings became its stewards,
20
67000
5000
Ve insanlar bu hayvanın kâhyası konumuna geldiler,
01:37
and, without even knowing what they were doing,
21
72000
2000
ve ne yaptıklarını bile bilmeden,
01:39
they gradually redesigned it and redesigned it and redesigned it.
22
74000
4000
onu zaman içinde yeniden ve yeniden tasarladılar.
01:43
And then, more recently, they really began
23
78000
3000
Ve daha yakın zamanda, bir tür...
01:46
to do sort of reverse engineering on this beast
24
81000
3000
tümden gelim yöntemiyle, bu yaratığın
01:49
and figure out just what the parts were, how they worked
25
84000
3000
parçalarının neler olduğunu, nasıl işlediğini,
01:52
and how they might be optimized -- how they might be made better.
26
87000
4000
ve bunların en iyi hâle nasıl getirilebileceğini incelemeye başladılar.
01:57
Now why am I talking about cows?
27
92000
3000
Şimdi ben niye ineklerden bahsediyorum?
02:01
Because I want to say that much the same thing is true of religions.
28
96000
4000
Çünkü, aynı şeylerin dinler için de geçerli olduğunu söylemek istiyorum.
02:06
Religions are natural phenomena.
29
101000
3000
Dinler, doğa olaylarıdır.
02:09
They're just as natural as cows.
30
104000
2000
İnekler kadar doğaldırlar.
02:11
They have evolved over millennia.
31
106000
4000
Binlerce yıl içinde evrildiler.
02:15
They have a biological base, just like the Oryx.
32
110000
5000
Biyolojik temelleri vardır-- tıpkı Afrika antilopu gibi.
02:20
They have become domesticated, and human beings
33
115000
3000
Evcilleştirildiler ve insanlar
02:23
have been redesigning their religions for thousands of years.
34
118000
5000
dinleri, binlerce yıldır yeniden tasarlıyorlar.
02:29
This is TED, and I want to talk about design.
35
124000
4000
Burası TED ve ben tasarımdan bahsetmek istiyorum.
02:33
Because what I've been doing for the last four years,
36
128000
2000
Çünkü son dört senedir,
02:36
really since the first time you saw me -- some of you saw me at TED
37
131000
2000
beni ilk gördüğünüzden beri -bazılarınız beni TED'de,
02:38
when I was talking about religion, and in the last four years
38
133000
4000
dinden bahsederken gördü- dört senedir,
02:42
I've been working just about non-stop on this topic.
39
137000
3000
neredeyse hiç durmadan bu konu üzerinde çalışıyorum.
02:45
And you might say it's about the reverse engineering of religions.
40
140000
5000
Buna, dinlerin, tümden gelimle incelenmesi, diyebiliriz.
02:51
Now that very idea, I think, strikes terror in many people,
41
146000
6000
Daha bu düşünce bile, sanırım, birçok insanı
02:57
or anger, or anxiety of one sort or another.
42
152000
5000
korkutuyor veya sinirlendiriyor.
03:02
And that is the spell that I want to break.
43
157000
3000
Ben işte bu tılsımı bozmak istiyorum.
03:05
I want to say, no, religions are an important natural phenomenon.
44
160000
4000
Demek istiyorum ki: "Hayır, dinler önemli bir doğa olayıdır.
03:09
We should study them with the same intensity
45
164000
3000
"Ve onları, diğer önemli doğa olaylarını
03:12
that we study all the other important natural phenomena,
46
167000
3000
"incelediğimiz ciddiyetle incelemeliyiz."
03:15
like global warming, as we heard so eloquently last night from Al Gore.
47
170000
4000
Örneğin, dün akşam Al Gore'dan dinlediğimiz küresel ısınma.
03:19
Today's religions are brilliantly designed -- brilliantly designed.
48
174000
5000
Günümüzdeki dinler mükemmelen tasarlanmışlardır-- mükemmelen.
03:24
They're immensely powerful social institutions
49
179000
4000
Son derece güçlü sosyal kurumlardır,
03:28
and many of their features can be traced back to earlier features
50
183000
6000
ve özelliklerinin bir çoğu, önceki özelliklerine dayandırılabilir
03:34
that we can really make sense of by reverse engineering.
51
189000
4000
ve bunları da en iyi, tümden gelimle anlayabiliriz.
03:39
And, as with the cow, there's a mixture of evolutionary design,
52
194000
5000
İnekte olduğu gibi, burada da evrimsel tasarım, yani...
03:44
designed by natural selection itself, and intelligent design --
53
199000
5000
doğal seçilim tarafından tasarlanma ile; akıllı tasarımın, yani...
03:49
more or less intelligent design -- and redesigned by human beings
54
204000
4000
insanlar tarafından, az çok akıllıca yeniden tasarlanmanın
03:53
who are trying to redesign their religions.
55
208000
4000
karışımı söz konusu.
03:58
You don't do book talks at TED, but I'm going to have just one slide
56
213000
5000
TED'de kitap tanıtımı olmaz; ama ben kitabımla ilgili
04:03
about my book, because there is one message in it
57
218000
4000
tek bir slayt göstereceğim, çünkü bu grubun
04:07
which I think this group really needs to hear.
58
222000
3000
duyması gereken bir mesaj içeriyor.
04:10
And I would be very interested to get your responses to this.
59
225000
4000
Ve buna ne diyeceğinizi merak ediyorum.
04:15
It's the one policy proposal that I make in the book,
60
230000
4000
Kitabımdaki önerilerimden birisinden bahsedeceğim--
04:19
at this time when I claim not to know enough about religion
61
234000
4000
şimdilik, din hakkında, başka bir öneri yapacak kadar
04:23
to know what other policy proposals to make.
62
238000
2000
çok şey bilmiyorum.
04:25
And it's one that echoes remarks that you've heard already today.
63
240000
5000
Bu öneri, bugün duyduğunuz başka fikirlere benziyor.
04:30
Here's my proposal.
64
245000
2000
Önerim şu:
04:32
I'm going to just take a couple of minutes to explain it --
65
247000
2000
Bir iki dakikada açıklayacağım.
04:34
education in world religions, on world religions, for all of our children in primary school,
66
249000
7000
İlkokul, orta okul, devlet okulları ile özel okullarda ve evde eğitim gören
04:41
in high school, in public schools, in private schools and in home schooling.
67
256000
4000
bütün çocuklara Dünya dinleri eğitimi.
04:46
So what I'm proposing is,
68
261000
2000
Önerim şu:
04:48
just as we require reading, writing, arithmetic, American history,
69
263000
6000
Okumayı, yazmayı, aritmetiği, Amerikan tarihini
04:54
so we should have a curriculum on facts
70
269000
4000
nasıl zorunlu kılıyorsak, Dünya dinleriyle ilgili
04:58
about all the religions of the world --
71
273000
2000
verileri içeren bir müfredatımız olmalı--
05:00
about their history, about their creeds, about their texts,
72
275000
6000
tarihleri, inanç sistemleri, metinleri,
05:06
their music, their symbolisms, their prohibitions, their requirements.
73
281000
4000
müzikleri, sembolleri, yasakları, şartları.
05:11
And this should be presented factually, straightforwardly,
74
286000
5000
Bunlar verilere dayanarak, açıkça,
05:16
with no particular spin, to all of the children in the country.
75
291000
6000
hiç saptırılmadan ülkedeki her çocuğa öğretilmeli.
05:23
And as long as you teach them that,
76
298000
3000
Ve çocuklara bunları öğrettiğiniz sürece,
05:26
you can teach them anything else you like.
77
301000
3000
başka ne isterseniz öğretebilirsiniz.
05:29
That, I think, is maximal tolerance for religious freedom.
78
304000
5000
Bence, inanç özgürlüğüne en fazla böyle müsamaha edilir.
05:34
As long as you inform your children about other religions,
79
309000
5000
Çocuklarınızı diğer dinler hakkında da eğittiğiniz sürece
05:39
then you may -- and as early as you like and whatever you like --
80
314000
3000
onlara istediğiniz yaşta,
05:42
teach them whatever creed you want them to learn.
81
317000
3000
istediğiniz inanç sistemini öğretebilirsiniz.
05:45
But also let them know about other religions.
82
320000
3000
Ama onları diğer dinlerden de haberdar edin.
05:48
Now why do I say that?
83
323000
3000
Niye böyle söylüyorum?
05:52
Because democracy depends on an informed citizenship.
84
327000
6000
Çünkü demokrasiler bilgili yurttaşlığa dayanır.
05:59
Informed consent is the very bedrock
85
334000
3000
Bilgili olarak gösterilen rıza,
06:02
of our understanding of democracy.
86
337000
3000
demokrasi anlayışımızın temelidir.
06:06
Misinformed consent is not worth it.
87
341000
4000
Yanlış bilgilendirmeyle alınan rıza kıymetsizdir.
06:10
It's like a coin flip; it doesn't count really.
88
345000
3000
Yazı tura atmak gibi-- hiçbir değeri yok.
06:13
Democracy depends on informed consent.
89
348000
3000
Demokrasi, bilgiliyken gösterilen rızaya dayanır.
06:16
This is the way we treat people as responsible adults.
90
351000
4000
Sorumlu yetişkenlere böyle davranılır.
06:20
Now, children below the age of consent are a special case.
91
355000
8000
Henüz reşit olmayan çocuklar özel bir durum teşkil ediyor.
06:30
I'm going to use a word that Pastor Rick just used --
92
365000
6000
Rahip Rick'in kullandığı bir kelimeyi kullanacağım:
06:36
parents are stewards of their children.
93
371000
2000
Ebeveynler, çocuklarının kâhyalarıdır.
06:38
They don't own them.
94
373000
3000
Onların sahipleri değildirler.
06:41
You can't own your children.
95
376000
2000
Çocuğunuzun sahibi olamazsınız.
06:43
You have a responsibility to the world,
96
378000
3000
Dünyaya, ülkeye, onlara karşı
06:46
to the state, to them, to take care of them right.
97
381000
5000
onlara iyi bakmakla mükellefsiniz.
06:52
You may teach them whatever creed you think is most important,
98
387000
6000
Onlara, en çok hangi inanç sistemini önemsiyorsanız onu öğretebilirsiniz,
06:58
but I say you have a responsibility to let them be informed
99
393000
5000
ama, diyorum ki, onları diğer inanç sistemlerinden
07:03
about all the other creeds in the world, too.
100
398000
4000
haberdar etmekle de mükellefsiniz.
07:07
The reason I've taken this time is I've been fascinated to hear
101
402000
4000
Buna bu kadar zaman ayırdım çünkü
07:11
some of the reactions to this.
102
406000
2000
beni hayrete düşüren tepkiler aldım.
07:14
One reviewer for a Roman Catholic newspaper called it "totalitarian."
103
409000
7000
Katolik bir gazetenin eleştirmeni, önerime "totaliter" dedi.
07:21
It strikes me as practically libertarian.
104
416000
4000
Ben ise gerçekten özgürlükçü olduğunu düşünüyorum.
07:26
Is it totalitarian to require reading, writing and arithmetic?
105
421000
3000
Okuma, yazma ve aritmetiği zorunlu kılmak totaliterlik mi?
07:29
I don't think so.
106
424000
2000
Sanmıyorum.
07:31
All I'm saying is -- facts. Facts only.
107
426000
4000
Tek söylediğim-- veriler. Sadece veriler.
07:35
No values, just facts about all the world's religions.
108
430000
5000
Değerler değil; Dünya dinleriyle ilgili veriler.
07:41
Another reviewer called it "hilarious."
109
436000
3000
Bir başka eleştirmen "gülünç" dedi.
07:44
Well, I'm really bothered by the fact
110
439000
4000
Açıkçası bunu herhangi bir kimsenin
07:48
that anybody would think that was hilarious.
111
443000
3000
gülünç bulması beni rahatsız ediyor.
07:51
It seems to me to be such a plausible,
112
446000
3000
Ben bunu, mevcut demokrasi ilkelerimizin
07:55
natural extension of the democratic principles we already have,
113
450000
4000
olağan, doğal bir uzantısı gibi görüyorum
07:59
that I'm shocked to think anybody would find that just ridiculous.
114
454000
6000
ve birisinin bunu saçma bulmasına şaşıyorum.
08:05
I know many religions are so anxious about preserving the purity
115
460000
7000
Birçok dinin, çocuklarının, inançlarının saflığını korumak istediğini
08:12
of their faith among their children that they are intent
116
467000
5000
ve bu yüzden onları diğer dinlerden bîhaber
08:17
on keeping their children ignorant of other faiths.
117
472000
3000
bırakmaya çalıştıklarını biliyorum.
08:22
I don't think that's defensible, but I'd really be pleased
118
477000
4000
Bu savunulacak bir şey değil, ama bununla
08:26
to get your answers on that -- any reactions to that -- later.
119
481000
3000
ilgili tepkilerinizi sonra duymak isterim.
08:29
But now I'm going to move on.
120
484000
2000
Ama şimdi ilerleyeceğim.
08:31
Back to the cow.
121
486000
2000
İneğe dönelim.
08:33
This picture, which I pulled off the web --
122
488000
2000
İnternet'ten aldığım bu fotoğrafta--
08:36
the fellow on the left is really an important part of this picture.
123
491000
3000
soldaki adam bu fotoğrafın önemli bir parçası.
08:39
That's the steward.
124
494000
2000
O, kâhya.
08:41
Cows couldn't live without human stewards -- they're domesticated.
125
496000
5000
İnekler, kâhya insanlar olmasa yaşayamazlar-- evciller.
08:46
They're a sort of ectosymbiont.
126
501000
4000
Bir tür ortak yaşam oluşturmuşlar.
08:50
They depend on us for their survival.
127
505000
5000
Soylarının devamı için bize ihtiyaçları var.
08:55
And Pastor Rick was just talking about sheep.
128
510000
3000
Rahip Rick koyunlardan bahsediyordu.
08:58
I'm going to talk about sheep, too.
129
513000
2000
Ben de koyunlardan bahsedeceğim.
09:00
There's a lot of serendipitous convergence here.
130
515000
3000
Epey bir tesadüfi çakışma var.
09:04
How clever it was of sheep to acquire shepherds!
131
519000
4000
Koyunların bir çoban edinmesi ne kadar akıllıcaydı!
09:10
Think of what this got them.
132
525000
2000
Bunun onlara ne sağladığını bir düşünün.
09:12
They could outsource all their problems --
133
527000
3000
Bütün sorunlarını başka birisine havale ettiler--
09:15
protection from predators, food finding, health maintenance.
134
530000
5000
avcılardan korunma, yiyecek bulma, sağlık kontrolü.
09:22
The only cost in most flocks is a loss of free mating.
135
537000
6000
Birçok sürünün tek kaybı, özgürce çiftleşme oldu.
09:29
What a deal.
136
544000
2000
Ne alışveriş ama!
09:31
"How clever of sheep!" you might say.
137
546000
2000
"Koyunlardaki zekâya bak!" diyebilirsiniz.
09:33
Except, of course, it wasn't the sheep's cleverness.
138
548000
2000
Ama, tabii, iş koyunların zekâsında değil.
09:35
We all know sheep are not exactly rocket scientists -- they're not very smart.
139
550000
5000
Hepimiz koyunların çok zeki olmadıklarını biliriz.
09:40
It wasn't the cleverness of the sheep at all.
140
555000
3000
İş koyunların zekâsında değil.
09:43
They were clueless.
141
558000
2000
Hiçbir şeyden haberleri yok!
09:45
But it was a very clever move.
142
560000
3000
Ama çok zekice bir hamleydi.
09:48
Whose clever move was it?
143
563000
2000
Peki kimin zekice bir hamlesiydi?
09:50
It was a clever move of natural selection itself.
144
565000
3000
Doğal seçilimin zekice bir hamlesiydi.
09:53
Francis Crick, the co-discoverer of the structure of DNA
145
568000
6000
Francis Crick -Jim Watson'la beraber DNA'yı keşfenden bililm adamı-
09:59
with Jim Watson, once joked about what he called Orgel's Second Rule.
146
574000
5000
bir defasında Orgel'in İkinci Yasası'nı tiye almıştı.
10:04
Leslie Orgel is still a molecular biologist, brilliant guy,
147
579000
6000
Leslie Orgel hâlen harika bir moleküler biyolog.
10:10
and Orgel's Second Rule is: Evolution is cleverer than you are.
148
585000
3000
Orgel'in İkinci Yasası: Evrim, sizden daha zekidir.
10:14
Now, that is not Intelligent Design -- not from Francis Crick.
149
589000
6000
İşte Akıllı Tasarım öyle değil. Francis Crick öyle olduğunu söylemezdi.
10:21
Evolution is cleverer than you are.
150
596000
2000
"Evrim sizden daha zekidir."
10:23
If you understand Orgel's Second Rule, then you understand
151
598000
3000
Eğer Orgel'in İkinci Yasası'nı anlarsanız,
10:26
why the Intelligent Design movement is basically a hoax.
152
601000
6000
Akıllı Tasarım iddialarının da bir oyunbazlık olduğunu anlarsınız.
10:33
The designs discovered by the process of natural selection
153
608000
4000
Doğal seçilim sürecinin keşfettiği tasarımlar
10:37
are brilliant, unbelievably brilliant.
154
612000
3000
inanılmaz derecede dâhice.
10:40
Again and again biologists are fascinated with the brilliance of what's discovered.
155
615000
5000
Bu keşifler biyologları tekrar tekrar hayrete düşürüyor.
10:45
But the process itself is without purpose,
156
620000
3000
Ama sürecin kendisi amaçsız,
10:48
without foresight, without design.
157
623000
3000
öngörüsüz, tasarlanmamış.
10:51
When I was here four years ago,
158
626000
2000
Burada, dört sene önce,
10:53
I told the story about an ant climbing a blade of grass.
159
628000
2000
çime tırmanan bir karıncadan bahsetmiştim.
10:55
And why was the ant doing it?
160
630000
2000
Karınca ne yapıyordu?
10:57
Well, it's because its brain had been infected with a lancet fluke that was --
161
632000
5000
Beyni bir tür karaciğer kurdunun etkisine girmişti ve bu kurt
11:02
needed to get into the belly of a sheep or a cow in order to reproduce.
162
637000
5000
üremek için bir koyunun veya ineğin midesine girmeliydi.
11:07
It was sort of a spooky story.
163
642000
2000
Biraz ürpertici bir hikâyeydi.
11:09
And I think some people may have misunderstood.
164
644000
2000
Bazıları yanlış anlamış olabilir.
11:11
Lancet flukes aren't smart.
165
646000
2000
Karaciğer kurtları zeki değildir.
11:13
I submit that the intelligence of a lancet fluke is down there
166
648000
5000
Karaciğer kurtlarının zekâ seviyesinin, petunya ile havuç
11:18
somewhere between petunia and carrot.
167
653000
2000
arasında olduğunu ileri sürerim.
11:20
They're not really bright. They don't have to be.
168
655000
2000
Zeki değiller. Olmaları da gerekmiyor.
11:22
The lesson we learn from this is
169
657000
2000
Buradan öğreniyoruz ki,
11:24
you don't have to have a mind to be a beneficiary.
170
659000
3000
fayda sağlamak için zeki olmak gerekmez.
11:27
The design is there in nature, but it's not in anybody's head.
171
662000
5000
Tasarım, doğada mevcut; ama kimsenin zihninde değil.
11:32
It doesn't have to be.
172
667000
2000
Olmak zorunda da değil.
11:34
That's the way evolution works.
173
669000
2000
Evrim böyle işler.
11:36
The question -- was domestication good for sheep?
174
671000
2000
Evcilleştirme koyunlara yaradı mı?
11:38
It was great for their genetic fitness.
175
673000
2000
Genetik özelliklerini sürdürebilmeleri için harikaydı.
11:40
And here I want to remind you of a wonderful point
176
675000
4000
Bu noktada size, TED'de üç sene önce
11:44
that Paul MacCready made at TED three years ago.
177
679000
3000
Paul MacCready'nin değindiği harika bir şeyi hatırlatayım.
11:47
Here's what he said.
178
682000
2000
Şöyle demişti:
11:49
10,000 years ago at the dawn of agriculture,
179
684000
3000
10.000 yıl önce, tarımın başlangıcında,
11:52
human population, plus livestock and pets, was approximately
180
687000
3000
insan nüfusu artı çiftlik ve evcil hayvan nüfusu,
11:55
a tenth of one per cent of the terrestrial vertebrae landmass.
181
690000
5000
yaklaşık olarak, tüm karasal omurgalıların binde biri kadardı.
12:00
That was just 10,000 years ago.
182
695000
2000
Bu sadece 10.000 yıl önceydi.
12:02
Yesterday, in biological terms.
183
697000
3000
Biyoloji için daha dün sayılır.
12:05
What is it today? Does anybody remember what he told us?
184
700000
3000
Peki bugünkü durum ne? Ne dediğini hatırlıyor musunuz?
12:09
98 percent.
185
704000
2000
Yüzde 98.
12:11
That is what we have done on this planet.
186
706000
3000
Bu gezegende yaptığımız işte budur.
12:14
Now, I talked to Paul afterwards.
187
709000
2000
Sonra Paul'la konuşmuştum.
12:16
I wanted to check to find out how he'd calculated this,
188
711000
2000
Bu hesaplamayı nasıl yaptığını,
12:18
and get the sources and so forth.
189
713000
2000
kaynaklarını öğrenmek istedim.
12:20
And he gave me a paper that he had written on this.
190
715000
3000
Bana konuyla ilgili yazdığı bir makaleyi verdi.
12:23
There was a passage in it which he did not present here
191
718000
2000
O makalede, burada sunmadığı...
12:25
and I think it is so good I'm going to read it to you.
192
720000
3000
ama güzel bir bölüm vardı, onu okuyacağım:
12:28
"Over billions of years on a unique sphere,
193
723000
3000
"Eşşiz bir küre üzerine, milyarlarca yılda...
12:31
chance has painted a thin covering of life:
194
726000
3000
şans, ince bir kat yaşam sürdü:
12:34
complex, improbable, wonderful and fragile.
195
729000
4000
karmaşık, olanaksız, harika ve kırılgan.
12:38
Suddenly, we humans, a recently arrived species
196
733000
3000
Ansızın, biz insanlar, -yeni peydahlanan bir tür-
12:41
no longer subject to the checks and balances inherent in nature,
197
736000
3000
doğadaki dengeye ve düzene tabi olmaksızın,
12:44
have grown in population, technology and intelligence to a position of terrible power.
198
739000
5000
çoğalıp; teknoloji ve zekâ bakımından öyle ilerledik ki korkunç bir güce ulaştık.
12:49
We now wield the paintbrush."
199
744000
2000
Artık fırça bizim elimizde."
12:52
We heard about the atmosphere as a thin layer of varnish.
200
747000
3000
Atmosfere, ince bir kat cila, dendiğini duymuştuk.
12:55
Life itself is just a thin coat of paint on this planet.
201
750000
4000
Yaşam da bu gezegen üzerinde ince bir kat boya.
12:59
And we're the ones that hold the paintbrush.
202
754000
2000
Ve fırçayı tutan biziz.
13:01
And how can we do that?
203
756000
3000
Bunu nasıl yapabiliriz?
13:04
The key to our domination of the planet is culture,
204
759000
4000
Gezegene hükmetmenin anahtarı kültürde,
13:08
and the key to culture is religion.
205
763000
2000
ve kültürün anahtarı dinde.
13:11
Suppose Martian scientists came to Earth.
206
766000
3000
Marslı bilim adamları Dünya'ya geldi diyelim.
13:14
They would be puzzled by many things.
207
769000
3000
Şaşıracakları çok şey var.
13:19
Anybody know what this is?
208
774000
2000
Bunun ne olduğunu bilen var mı?
13:21
I'll tell you what it is.
209
776000
2000
Ben söyleyeyim:
13:23
This is a million people gathering on the banks of the Ganges in 2001,
210
778000
4000
2001'de, bir milyon insanın Ganj kıyılarında toplanması--
13:27
perhaps the largest single gathering of human beings ever,
211
782000
4000
herhalde en çok sayıda insanın bir araya geldiği toplantı,
13:31
as seen from satellite photograph.
212
786000
2000
uydudan göründüğü hâliyle.
13:33
Here's a big crowd.
213
788000
1000
İşte büyük bir kalabalık.
13:34
Here's another crowd in Mecca.
214
789000
2000
Bu da Mekke'deki bir kalabalık.
13:36
Martians would be amazed by this.
215
791000
3000
Marslılar bu işe hayret ederdi.
13:39
They'd want to know how it originated, what it was for and how it perpetuates itself.
216
794000
5000
Bunun nasıl başladığını, ne için olduğunu ve nasıl sürdüğünü öğrenmek isterlerdi.
13:44
Actually, I'm going to pass over this.
217
799000
2000
Aslında ben bunu es geçeceğim.
13:47
The ant isn't alone.
218
802000
2000
O karınca istisna değil.
13:49
There's all sorts of wonderful cases of species.
219
804000
3000
Pek çok türde, çok ilginç vak'alar oluyor.
13:52
In that case, a parasite gets into a mouse
220
807000
6000
Bu durumda ise, bir parazit bir farenin içine giriyor.
13:58
and it needs to get into the belly of a cat.
221
813000
2000
Amacı bir kedinin midesine yerleşmek.
14:00
And it turns the mouse into Mighty Mouse -- it makes it fearless,
222
815000
2000
O fareyi, gözü pek yapıyor;
14:02
so it runs out in the open, where it'll be eaten by a cat.
223
817000
3000
fare de kedilere yem olmaya gidiyor.
14:05
True story.
224
820000
2000
Gerçek hikâye.
14:07
In other words, we have these hijackers --
225
822000
2000
Yani, bunlar korsan--
14:09
you've seen this slide before, from four years ago --
226
824000
3000
bu slaydı dört sene önce de görmüştünüz--
14:12
a parasite that infects the brain
227
827000
2000
beyni ele geçiren,
14:14
and induces even suicidal behavior on behalf of a cause
228
829000
3000
ve organizmanın genetik çıkarı haricinde başka bir amaç ile
14:17
other than one's own genetic fitness.
229
832000
2000
intihar eğilimine bile sebep olan bir parazit.
14:19
Does that ever happen to us?
230
834000
3000
Bu bizde de olur mu?
14:22
Yes, it does -- quite wonderfully.
231
837000
4000
Evet, pekâlâ olur.
14:27
The Arabic word "Islam" means "submission."
232
842000
2000
"İslam" Arapça'da, teslim olmak, demek.
14:29
It means "surrender of self-interest to the will of Allah."
233
844000
3000
"Allah'a boyun eğme" anlamına gelir.
14:32
But I'm not just talking about Islam.
234
847000
2000
Sadece İslam'dan bahsetmiyorum.
14:34
I'm talking also about Christianity.
235
849000
2000
Hıristiyanlık'tan da bahsediyorum.
14:36
This is a parchment music page that I found in a Paris bookstall 50 years ago.
236
851000
5000
Bu, 50 sene önce, Paris'te küçük bir kitapçıda bulduğum bir parşömen nota kağıdı.
14:41
And on it it says, in Latin:
237
856000
2000
Üzerinde Latince şöyle diyor:
14:44
"Semen est verbum Dei. Sator autem Christus.
238
859000
3000
Semen est verbum Dei. Sator autem Christus.
14:47
The word of God is the seed and the sower of the seed is Christ."
239
862000
4000
"Tanrı'nın sözleri tohum, tohumu eken İsa'dır."
14:51
Same idea! Well, not quite.
240
866000
2000
Aynı düşünce-- pek sayılmaz.
14:53
But in fact, Christians, too, glory in the fact that they have surrendered to God.
241
868000
9000
Ama aslında, Hıristiyanlar da Tanrı'ya teslim olmalarıyla iftihar ederler.
15:02
I'll give you a few quotes.
242
877000
1000
Birkaç alıntı:
15:03
"The heart of worship is surrender.
243
878000
3000
"İbadet teslimiyettir.
15:06
Surrendered people obey God's words, even if it doesn't make sense."
244
881000
4000
"Teslim olanlar, -anlamsız da olsa- Tanrı'nın sözüne itaat ederler."
15:11
Those words are by Rick Warren.
245
886000
2000
Bunlar Rick Warren'ın sözleri.
15:13
Those are from "The Purpose Driven Life."
246
888000
3000
"Maksatlı Yaşam" adlı kitaptan.
15:17
And I want to turn now, briefly, to talk about that book, which I've read.
247
892000
3000
Şimdi kısaca, okuduğum bu kitaptan bahsedeceğim.
15:20
You've all got a copy.
248
895000
2000
Hepinizde bir nüshası var.
15:22
You've just heard the man.
249
897000
2000
Neler söylediğini de duydunuz.
15:24
And what I want to do now is say a bit about this book from the design standpoint,
250
899000
5000
Şimdi bu kitap hakkında, tasarım açısından bir şeyler söyleyeceğim;
15:29
because I think it's actually a brilliant book.
251
904000
3000
çünkü bence gerçekten harika bir kitap.
15:32
First of all, the goal.
252
907000
2000
Öncelikle, hedef.
15:34
And you heard just now what the goal is.
253
909000
2000
Hedefini az önce öğrendiniz:
15:36
It's to bring purpose to the lives of millions, and he has succeeded.
254
911000
3000
Milyonlarca insanın hayatına bir amaç kazandırmak-- ve başarılı oldu.
15:39
Is it a good goal?
255
914000
2000
Bu iyi bir hedef mi?
15:41
In itself, I'm sure we all agree, it is a wonderful goal.
256
916000
2000
Harika bir hedef, hak verirsiniz.
15:43
He's absolutely right.
257
918000
2000
Kesinlikle haklı.
15:45
There are lots of people out there who don't have purpose in their life,
258
920000
3000
Hayatta bir amacı olmayan birçok insan var;
15:48
and bringing purpose to their life is a wonderful goal.
259
923000
3000
ve onlara bir amaç kazandırmak, harika bir hedef.
15:51
I give him an A+ on this.
260
926000
2000
Bu konuda, yıldızlı pekiyi verdim ona.
15:55
Is the goal achieved?
261
930000
3000
Hedefe ulaşıldı mı?
15:58
Yes.
262
933000
2000
Evet.
16:00
30 million copies of this book.
263
935000
4000
30 milyon sattı kitap.
16:05
Al Gore, eat your heart out.
264
940000
2000
Al Gore, çatla!
16:07
(Laughter)
265
942000
3000
(Kahkahalar)
16:10
Just exactly what Al is trying to do, Rick is doing.
266
945000
4000
Al'in yapmaya çalıştığını Rick yapıyor.
16:14
This is a fantastic achievement.
267
949000
3000
Bu müthiş bir başarı.
16:17
And, the means -- how does he do it?
268
952000
5000
Peki bunu nasıl yapıyor?
16:22
It's a brilliant redesign of traditional religious themes --
269
957000
3000
Bu, geleneksel dinî temaların yeniden tasarlanması--
16:25
updating them, quietly dropping obsolete features,
270
960000
3000
onları güncelliyor, eskiyen bölümleri atıyor;
16:28
putting new interpretations on other features.
271
963000
2000
diğer bölümleri yeniden yorumluyor.
16:30
This is the evolution of religion that's been going on for thousands of years,
272
965000
3000
Binlerce yıldır süren din evrimi işte bu.
16:33
and he's just the latest brilliant practitioner of it.
273
968000
3000
O da bunun son başarılı uygulayıcısı.
16:38
I don't have to tell you this.
274
973000
2000
Bunu anlatmama gerek yok.
16:40
You've just heard the man.
275
975000
2000
Söylediklerini duydunuz.
16:42
Excellent insights into human psychology, wise advice on every page.
276
977000
4000
Her sayfada insan psikolojisine dair bilgiler, bilgece öğütler...
16:46
Moreover, he invites us to look under the hood.
277
981000
4000
Dahası, bizi işin perde arkasına da davet ediyor.
16:50
I really appreciated that.
278
985000
2000
Bunu takdir ettim.
16:52
For instance, he has an appendix where he explains
279
987000
2000
Örneğin, İncil'in hangi tercümlerini
16:54
his choice of translations of different Bible verses.
280
989000
3000
kullandığı açıkladığı bir ek var.
16:57
The book is clear, vivid, accessible, beautifully formatted.
281
992000
6000
Kitap gayet açık, inandırıcı, anlaşılabilir ve güzelce biçimlendirilmiş.
17:04
Just enough repetition.
282
999000
2000
Yeteri kadar tekrar var.
17:06
That's really important.
283
1001000
2000
Bu çok önemli.
17:08
Every time you read it or say it, you make another copy in your brain.
284
1003000
4000
Her okuyuşunuzda veya söyleyişinizde, zihninizde bir nüshasını daha yaratıyorsunuz.
17:13
Every time you read it or say it, you make another copy in your brain.
285
1008000
4000
Her okuyuşunuzda veya söyleyişinizde, zihninizde bir nüshasını daha yaratıyorsunuz.
17:17
(Laughter)
286
1012000
1000
(Kahkahalar)
17:18
With me, everybody -- every time you read it or say it,
287
1013000
4000
Hep beraber! Her okuyuşunuzda ve söyleyişinizde
17:22
you make another copy in your brain.
288
1017000
2000
zihninizde bir nüshasını daha yaratıyorsunuz.
17:24
Thank you.
289
1019000
2000
Sağ olun.
17:26
And now we come to my problem.
290
1021000
2000
Geldik benim derdime.
17:28
Because I'm absolutely sincere in my appreciation
291
1023000
4000
Bu kitabın takdir ettiğim yönleriyle
17:32
of all that I've said about this book.
292
1027000
2000
ilgili söylediklerim samimiydi.
17:34
But I wish it were better.
293
1029000
2000
Ama, keşke daha iyi olsaydı.
17:36
I have some problems with the book.
294
1031000
2000
Bu kitapla ilgili sorunlarım var.
17:38
And it would just be insincere of me not to address those problems.
295
1033000
4000
Ve bunlara değinmezsem riyakârlık etmiş olurum.
17:42
I wish he could do this with a revision,
296
1037000
4000
Keşke kitabı şöyle bir elden geçirip
17:46
a Mark 2 version of his book.
297
1041000
3000
ikinci bir versiyon yayınlasa.
17:50
"The truth will set you free" --
298
1045000
2000
"Hakikat sizi özgürleştirecek" --
17:52
that's what it says in the Bible, and it's something that I want to live by, too.
299
1047000
5000
İncil'de böyle yazıyor ve ben de buna inanmak istiyorum.
17:57
My problem is, some of the bits in it I don't think are true.
300
1052000
5000
Sorunum şu: bazı bölümlerinin doğru olmadığını düşünüyorum.
18:02
Now some of this is a difference of opinion,
301
1057000
4000
Bazıları yorum farkından kaynaklanıyor,
18:07
and that's not my main complaint.
302
1062000
2000
ama benim derdim bu değil.
18:09
That's worth mentioning.
303
1064000
2000
Bunu belirtmekte fayda var.
18:11
Here's a passage -- it's very much what he said, anyway.
304
1066000
2000
Şöyle bir bölüm var:
18:13
"If there was no God we would all be accidents,
305
1068000
2000
"Eğer Tanrı olmasaydı, hepimiz kazara,
18:15
the result of astronomical random chance in the Universe.
306
1070000
3000
şans eseri ortaya çıkmış olurduk.
18:18
You could stop reading this book because life
307
1073000
3000
Bu kitabı okumayı bırakabilirdiniz; çünkü
18:21
would have no purpose or meaning or significance.
308
1076000
3000
hayatınızın amacı, anlamı ve önemi olmazdı.
18:24
There would be no right or wrong and no hope beyond your brief years on Earth."
309
1079000
3000
'Doğru' ve 'yanlış' olmaz; buradaki vadenizden sonrası için umudunuz kalmazdı."
18:27
Now, I just do not believe that.
310
1082000
2000
Ben böyle düşünmüyorum.
18:29
By the way, I find Homer Groening's film
311
1084000
4000
Bu arada, Homer Groening'in filmi
18:33
presented a beautiful alternative to that very claim.
312
1088000
4000
bu iddiaya çok güzel bir alternatif sunuyor.
18:37
Yes, there is meaning and a reason for right or wrong.
313
1092000
4000
Evet, hayat anlamlı ve doğruyla yanlışın nedenleri var.
18:41
We don't need a belief in God to be good or to have meaning in us.
314
1096000
6000
Anlam kazanmamız ve iyi olmamız için Tanrı'ya inanmamız gerekmiyor.
18:47
But that is just a difference of opinion.
315
1102000
5000
Ama bu sadece bir yorum farkı.
18:52
That's not what I'm really worried about.
316
1107000
2000
Beni endişelendiren bu değil.
18:54
How about this -- "God designed this planet's environment just so we could live in it."
317
1109000
5000
Buna ne demeli: "Tanrı bu gezegenin doğasını sadece içinde biz yaşayabilelim diye yarattı"?
19:00
I'm afraid that a lot of people take that sentiment to mean
318
1115000
5000
Korkarım birçok insan bu ifadeden, Al Gore'un
19:05
that we don't have to do the sorts of things that Al Gore
319
1120000
2000
teşvik ettiği şeyleri
19:07
is trying so hard to get us to do.
320
1122000
2000
yapmamız gerekmediği sonucunu çıkarıyor.
19:09
I'm not happy with that sentiment at all.
321
1124000
3000
Bu ifadeden hiç memnun değilim.
19:12
And then I find this -- "All the evidence available in the biological sciences
322
1127000
4000
Bir de bu var: "Biyoloji bilimlerinin sunduğu kanıtlar
19:16
supports the core proposition that the cosmos is especially designed whole
323
1131000
4000
evrenin, birincil hedefi ve amacı olan
19:20
with life and mankind as its fundamental goal and purpose,
324
1135000
3000
yaşam ve insanlık için tasarlandığını;
19:23
a whole in which all facets of reality have their meaning
325
1138000
2000
ve gerçekliğin bütün anlamlarının
19:25
and explanation in this central fact."
326
1140000
2000
burada yattığını destekliyor."
19:27
Well, that's Michael Denton. He's a creationist.
327
1142000
3000
Bu, Michael Denton. Yaratılışçı.
19:30
And here I think, "Wait a minute."
328
1145000
3000
"Bir saniye", diyorum kendi kendime.
19:33
I read this again.
329
1148000
2000
Tekrar okuyorum.
19:35
I read it three or four times and I think,
330
1150000
2000
Üç dört defa okuyorum;
19:37
"Is he really endorsing intelligent design?
331
1152000
2000
"Burada 'akıllı tasarımı' mı telkin ediyor?
19:39
Is he endorsing creationism here?"
332
1154000
2000
"Yaratılışçılığı mı telkin ediyor?" diyorum.
19:41
And you can't tell.
333
1156000
2000
Bir şey söyleyemiyorum.
19:43
So I'm sort of thinking, "Well, I don't know,
334
1158000
2000
Diyorum ki, "Bilemiyorum,
19:45
I don't know if I want to get upset with this yet."
335
1160000
2000
"kafayı şimdiden buna takmalı mıyım?"
19:47
But then I read on and I read this: "First, Noah had never seen rain,
336
1162000
4000
Devam edip şunu okuyorum: "Nuh, yağmur nedir, bilmiyordu;
19:51
because prior to the flood God irrigated the earth from the ground up."
337
1166000
4000
çünkü selden önce Tanrı toğrağı aşağıdan suluyordu."
19:56
I wish that sentence weren't in there, because I think it is false.
338
1171000
5000
Keşke bu cümle burada olmasaydı, çünkü bence yanlış.
20:01
And I think that thinking this way about the history of the planet,
339
1176000
3000
Ve gezegenin tarihini böyle ele almak
20:04
after we've just been hearing about the history
340
1179000
3000
-- gezegenin milyonlarca yıllık
20:07
of the planet over millions of years,
341
1182000
3000
tarihini yeni öğrenmeye başlamışken --
20:11
discourages people from scientific understanding.
342
1186000
3000
insanları bilimsel anlayıştan uzaklaştırıyor.
20:14
Now, Rick Warren uses scientific terms and scientific factoids
343
1189000
8000
Rick Warren, bilimsel terimleri ve doğru sanılan bazı ifadeleri
20:22
and information in a very interesting way.
344
1197000
3000
çok ilginç bir şekilde kullanıyor:
20:25
Here's one: "God deliberately shaped and formed you to serve him
345
1200000
3000
"Tanrı sizi, özgün bir işlev edinin ve kendisine
20:28
in a way that makes your ministry unique.
346
1203000
2000
hizmet edin, diye yarattı.
20:30
He carefully mixed the DNA cocktail that created you."
347
1205000
5000
Sizi var eden DNA karışımını dikkatlice hazırladı."
20:37
I think that's false.
348
1212000
3000
Bence bu yanlış.
20:40
Now maybe we want to treat it as metaphorical.
349
1215000
3000
Hadi bunu, mecazi olarak değerlendirdik, diyelim.
20:43
Here's another one -- "For instance, your brain can store 100 trillion facts.
350
1218000
4000
Bir tane daha: "Örneğin, beyniniz 100 trilyon veri depolayıp;
20:47
Your mind can handle 15,000 decisions a second."
351
1222000
3000
saniyede 15.000 karar verebilir."
20:50
Well, it would be interesting to find the interpretation where I would accept that.
352
1225000
4000
Bunu nasıl yorumlayıp kabul edebilirim, bilmiyorum.
20:54
There might be some way of treating that as true.
353
1229000
3000
Buna, doğru, demenin bir yolu olabilir.
20:57
"Anthropologists have noted that worship is a universal urge,
354
1232000
4000
"Antropologlar, ibadetin evrensel ve
21:01
hardwired by God into the very fiber of our being,
355
1236000
3000
içimize Tanrı'nın yerleştirdiği
21:04
an inbuilt need to connect with God."
356
1239000
3000
bir dürtü olduğunu belirtirler."
21:08
Well, there's a sense which I agree with him,
357
1243000
2000
Buna hak veriyorum; ama
21:10
except I think it has an evolutionary explanation.
358
1245000
2000
bence bu evrimle açıklanabilir.
21:12
And what I find deeply troubling in this book
359
1247000
4000
Bu kitapta en rahatsız edici bulduğum şey ise
21:16
is that he seems to be arguing that if you want to be moral,
360
1251000
4000
ahlaklı olmak ve hayatınıza
21:20
if you want to have meaning in your life,
361
1255000
2000
anlam kazandırmak için,
21:22
you have to be an Intelligent Designer -- you have to deny
362
1257000
4000
bir "akıllı tasarımcı" olmanız ve evrimi reddetmeniz
21:26
the theory of evolution by natural selection.
363
1261000
3000
gerektiğini söylemesi.
21:29
And I think, on the contrary, that it is very important to solving
364
1264000
3000
Bence tam tersine, sorunlarımızı çözmek için
21:32
the world's problems that we take evolutionary biology seriously.
365
1267000
4000
evrim biyolojisini ciddiye almamız lazım.
21:37
Whose truth are we going to listen to?
366
1272000
2000
Kimin gerçeklerini dinleyeceğiz?
21:40
Well, this from "The Purpose Driven Life" --
367
1275000
3000
Maksatlı Yaşam şöyle diyor:
21:43
"The Bible must become the authoritative standard for my life,
368
1278000
3000
"Hayatımı İncil'e göre kurmalı,
21:46
the compass I rely on for direction, the counsel I listen to
369
1281000
3000
yönümü ona göre belirlemeli, önemli kararlarımı
21:49
for making wise decisions and the benchmark I use for evaluating everything."
370
1284000
4000
ona danışmalı ve her şeyi ona göre değerlendirmeliyim."
21:53
Well maybe, OK, but what's going to follow from this?
371
1288000
5000
Pekâlâ, iyi de, bundan sonra ne gelecek?
21:58
And here's one that does concern me.
372
1293000
3000
İşte beni endişelendiren bu.
22:02
Remember I quoted him before with this line --
373
1297000
3000
Unutmayın, şöyle demişti:
22:05
"Surrendered people obey God's word, even if it doesn't make sense."
374
1300000
3000
"Teslim olanlar, -anlamsız da olsa- Tanrı'nın sözüne itaat ederler."
22:10
And that's a problem.
375
1305000
4000
Ve bu bir sorun.
22:15
"Don't ever argue with the Devil.
376
1310000
2000
"Şeytanla tartışmayın.
22:17
He's better at arguing than you are, having had thousands of years to practice."
377
1312000
4000
"O sizden daha iyi bir tartışmacı; binlerce yıl alıştırma yaptı."
22:21
Now Rick Warren didn't invent this clever move.
378
1316000
4000
Bu kurnaz hamleyi Rick Warren bulmadı.
22:25
It's an old move.
379
1320000
2000
Bu eski bir hamle.
22:27
It's a very clever adaptation of religions.
380
1322000
3000
Dinlerin, zekice bir uyarlaması.
22:30
It's a wildcard for disarming any reasonable criticism.
381
1325000
4000
Makul eleştirileri etkisiz hâle getirmek için kullanılan bir joker.
22:35
"You don't like my interpretation?
382
1330000
2000
"Yorumumu beğenmediniz mi?
22:37
You've got a reasonable objection to it?
383
1332000
2000
Makul bir itirazınız var mı?
22:39
Don't listen, don't listen!
384
1334000
2000
Dinlemeyin, dinlemeyin!
22:41
That's the Devil speaking."
385
1336000
2000
Bu konuşan Şeytan."
22:44
This discourages the sort of reasoning citizenship
386
1339000
5000
Bu bizi, muhakeme yeteneği olan bireyler
22:49
it seems to me that we want to have.
387
1344000
3000
yaratma çabamızdan alıkoyuyor.
22:52
I've got one more problem, then I'm through.
388
1347000
3000
Bir derdim daha var; sonra bitiriyorum.
22:55
And I'd really like to get a response if Rick is able to do it.
389
1350000
5000
Ve eğer mümkünse, Rick'in cevabını duymak isterim.
23:00
"In the Great Commission, Jesus said, 'Go to all people of all nations
390
1355000
3000
"İsa, öğrencilerine göründüğünde, 'Bütün ulusları, öğrencim
23:03
and make them my disciples. Baptize them in the name of the Father,
391
1358000
3000
olarak yetiştirin. Onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adıyla
23:06
the Son and the Holy Spirit, and teach them to do everything I've told you.'"
392
1361000
3000
vaftiz edin. Size buyurduğum her şeye uymayı onlara öğretin.' dedi."
23:09
The Bible says Jesus is the only one who can save the world.
393
1364000
5000
İncil'e göre, dünyayı sadece İsa kurtarabilir.
23:14
Now here we've seen many wonderful maps of the world
394
1369000
3000
Burada, son bir iki günde çok güzel
23:17
in the last day or so.
395
1372000
2000
Dünya haritaları gördük.
23:19
Here's one, not as beautiful as the others.
396
1374000
2000
Bu, diğerleri kadar güzel değil.
23:21
It simply shows the religions of the world.
397
1376000
3000
Sadece Dünya dinlerini gösteriyor.
23:24
And here's one that shows the sort of current breakdown of the different religions.
398
1379000
5000
Burada da dinlerin günümüzdeki dökümünü görüyoruz.
23:29
Now do we really want to commit ourselves to engulfing
399
1384000
9000
Diğer dinlerin kitapları, "başkalarını dinleme, onlar Şeytan!" derken,
23:38
all the other religions when their holy books are telling them,
400
1393000
6000
biz gerçekten onları içimizde sindirmek --
23:44
"Don't listen to the other side, that's just Satan talking!"
401
1399000
5000
için mi uğraşıyoruz?
23:49
It seems to me that that's a very problematic ship
402
1404000
6000
Bu bana, ileride çok sorun çıkaracak
23:55
to get on for the future.
403
1410000
3000
bir seçenek gibi geliyor.
23:58
I found this sign as I was driving to Maine recently,
404
1413000
5000
Bu levhayı yakın zamanda Maine'e giderken, bir kilisenin önünde gördüm,
24:03
in front of a church -- "Good without God becomes zero."
405
1418000
2000
"Tanrı olmadan, iyilik hiçtir."
24:05
Sort of cute.
406
1420000
2000
Hoş bir kelime oyunu.
24:07
A very clever little meme.
407
1422000
2000
Çok kurnaz bir mem.
24:11
I don't believe it and I think this idea, popular as it is -- not in this guise
408
1426000
7000
Ben hak vermiyorum; ve bu düşüncenin hâlihazırda yaygın olması
24:18
but in general -- is itself one of the main problems that we face.
409
1433000
4000
-- gizli saklı da değil -- bugün yüzleştiğimiz en önemli sorunlardan biri.
24:22
If you are like me, you know many wonderful, committed, engaged
410
1437000
7000
Benim gibiler; Tanrı'ya inanmadığı hâlde iyilik eden,
24:29
atheists, agnostics, who are being very good without God.
411
1444000
6000
nice içten, pırlanta gibi ateist ve bilinemezci tanıyor.
24:35
And you also know many religious people who hide behind their sanctity
412
1450000
5000
Ve nice dindar insan tanıyoruz ki, kutsal değerlerin arkasına sığınıp
24:40
instead of doing good works.
413
1455000
2000
iyilik etmekten kaçıyorlar.
24:42
So, I wish we could drop this meme.
414
1457000
4000
Bu yüzden, bu memden kurtulmayı diliyorum.
24:46
I wish this meme would go extinct.
415
1461000
2000
Keşke bu mem'in soyu tükense.
24:48
Thanks very much for your attention.
416
1463000
2000
Dinlediğiniz için teşekkürler.
24:50
(Applause)
417
1465000
3000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientistDan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.
Why you should listen
One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.
This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”
“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"
In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”
Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>
Dan Dennett | Speaker | TED.com