ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.

Why you should listen

One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.

This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”

“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"

In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”

Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>

More profile about the speaker
Dan Dennett | Speaker | TED.com
TED2002

Dan Dennett: Dangerous memes

Dan Dennett: Những meme nguy hiểm

Filmed:
1,954,033 views

Bắt đầu với câu chuyện đơn giản về 1 con kiến, nhà triết học Dan Dennett mở ra chuỗi ý tưởng gợi phản ứng mạnh, đưa ra lập luận sắc bén cho sự tồn tại của các meme: những ý tưởng sống theo nghĩa đen.
- Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
How manynhiều CreationistsCreationists do we have in the roomphòng?
0
0
3000
Có bao nhiêu người theo Thuyết Sáng tạo
trong căn phòng này?
Hình như không.
00:28
ProbablyCó lẽ nonekhông ai. I think we're all DarwiniansDarwinians.
1
3000
3000
Tôi nghĩ chúng ta đều là những người
theo Thuyết Đắc-uyn.
00:31
And yetchưa manynhiều DarwiniansDarwinians are anxiouslo lắng, a little uneasykhó chịu --
2
6000
7000
Và có rất nhiều người
theo Thuyết Đắc-uyn
những người cảm thấy lo lắng và
một chút khó chịu
muốn xem xem mức giới hạn mà thuyết này
có thể đạt đến là bao xa
00:38
would like to see some limitsgiới hạn on just how farxa the DarwinismDarwinism goesđi.
3
13000
5000
00:43
It's all right.
4
18000
2000
Không sao cả.
00:45
You know spiderwebsspiderwebs? Sure, they are productscác sản phẩm of evolutionsự phát triển.
5
20000
4000
Bạn biết mạng nhện chứ?
Đương nhiên rồi, chúng là
những kết quả của cuộc cách mạng.
00:49
The WorldTrên thế giới WideRộng WebWeb? Not so sure.
6
24000
4000
Thế còn mạng lưới trên toàn thế giới?
Không chắc lắm.
00:53
BeaverHải ly damsđập, yes. HooverHoover DamDam, no.
7
28000
2000
Beaver Dams? Có. Hoover Dam? Không.
00:55
What do they think it is that preventsngăn ngừa the productscác sản phẩm of humanNhân loại ingenuityngây thơ
8
30000
6000
Họ nghĩ nó là gì khi nó ngăn chặn
những kết quả từ sự khéo léo của con người
01:01
from beingđang themselvesbản thân họ, fruitstrái cây of the treecây of life,
9
36000
3000
khỏi việc trở thành chính mình,
trái của cái cây cuộc đời,
01:04
and hencevì thế, in some sensegiác quan, obeyingtuân theo evolutionarytiến hóa rulesquy tắc?
10
39000
5000
và vì vậy, với một ý nghĩa nào đó,
phải nghe theo quy luật tiến hóa?
01:10
And yetchưa people are interestinglythú vị resistantkháng cự
11
45000
4000
Và mọi người thì đang chịu đựng
một cách thích thú
01:14
to the ideaý kiến of applyingáp dụng evolutionarytiến hóa thinkingSuy nghĩ to thinkingSuy nghĩ -- to our thinkingSuy nghĩ.
12
49000
7000
với ý tưởng áp dụng tư tưởng tiến hóa
vào tư tưởng –
đó là suy nghĩ của chúng ta.
01:21
And so I'm going to talk a little bitbit about that,
13
56000
4000
Và vì vậy, tôi sẽ nói một chút về điều đó,
01:25
keepingduy trì in mindlí trí that we have a lot on the programchương trình here.
14
60000
4000
tôi nhớ là có rất nhiều việc phải làm
trong chương trình ngày hôm nay.
01:29
So you're out in the woodsrừng, or you're out in the pastuređồng cỏ,
15
64000
4000
Được rồi, thủ tưởng tượng bạn đang ở
trong rừng, hoặc là một đồng cỏ
01:33
and you see this antkiến crawlingthu thập dữ liệu up this bladelưỡi dao of grasscỏ.
16
68000
3000
và bạn thấy con kiến này đang bò
trên một phiến cỏ.
01:36
It climbstrèo lên up to the tophàng đầu, and it fallsngã,
17
71000
3000
Nó bò lên trên đỉnh, rồi ngã,
01:39
and it climbstrèo lên, and it fallsngã, and it climbstrèo lên --
18
74000
3000
rồi nó lại bò tiếp, ngã tiếp,
rồi lại tiếp tục bò
01:42
tryingcố gắng to stayở lại at the very tophàng đầu of the bladelưỡi dao of grasscỏ.
19
77000
4000
Nó cố gắng để ở lại nơi cao nhất
của phiến cỏ.
01:46
What is this antkiến doing? What is this in aidviện trợ of?
20
81000
5000
Con kiến này đang làm gì vậy?
Mục đích của việc này là gì?
01:51
What goalsnhững mục tiêu is this antkiến tryingcố gắng to achieveHoàn thành by climbingleo this bladelưỡi dao of grasscỏ?
21
86000
7000
Vì cái gì mà con kiến này cứ mãi cố bò
lên đỉnh phiến cỏ?
01:58
What's in it for the antkiến?
22
93000
2000
Việc này có ý nghĩa gì với con kiến?
02:00
And the answercâu trả lời is: nothing. There's nothing in it for the antkiến.
23
95000
6000
Và câu trả lời là: không gì cả.
Điều này chả có ý nghĩa gì với nó cả.
02:06
Well then, why is it doing this?
24
101000
3000
Vậy thì tại sao nó vẫn đang làm việc đó?
02:09
Is it just a flukemay mắn?
25
104000
2000
Chỉ là vì trùng hợp thôi ư?
02:11
Yeah, it's just a flukemay mắn. It's a lancetLancet flukemay mắn.
26
106000
7000
Đúng vậy, nó là một con sán.
Là sán mũi mác.
*Fluke vừa có nghĩa là trùng hợp
vừa có nghĩa là con sán.
02:18
It's a little brainóc wormsâu.
27
113000
2000
Nó là một loại kí sinh nhỏ vùng não.
02:20
It's a parasitický sinh trùng brainóc wormsâu that has to get into the stomachDạ dày of a sheepcừu or a cow
28
115000
5000
Loại ký sinh mà sẽ chui vào bụng
của một con cừu hay là một con bò
02:25
in ordergọi món to continuetiếp tục its life cyclechu kỳ.
29
120000
3000
để tiếp tục vòng đời của nó
02:28
SalmonCá hồi swimbơi upstreamthượng nguồn to get to theirhọ spawningsinh sản groundscăn cứ,
30
123000
5000
Còn cá hồi, bạn biết đó, nó bơi ngược dòng
để tìm đến nơi đẻ trứng
02:33
and lancetLancet flukesThùy commandeersung a passingđi qua antkiến,
31
128000
4000
và sán mũi mác thì bám vào một con kiến
đi ngang qua nó,
bò lên não con kiến và khiến cho con kiến
phải bò lên phiến cỏ
02:37
crawlthu thập thông tin into its brainóc, and drivelái xe it up a bladelưỡi dao of grasscỏ like an all-terrainmọi địa hình vehiclephương tiện.
32
132000
5000
như một chiếc xe chạy được trên
mọi địa hình.
02:42
So there's nothing in it for the antkiến.
33
137000
4000
Vậy thì việc này chẳng có nghĩa lý gì
với con kiến
02:46
The ant'skiến của brainóc has been hijackedbị tấn công by a parasiteký sinh trùng that infectslây nhiễm the brainóc,
34
141000
8000
Não bộ của con kiến đã bị chiếm đoạt bởi
một loài kí sinh tác động đến não,
02:54
inducinggây ra suicidaltự tử behaviorhành vi.
35
149000
3000
dẫn đến hành vi tự sát.
02:58
PrettyXinh đẹp scaryđáng sợ.
36
153000
2000
Khá là đáng sợ.
03:00
Well, does anything like that happenxảy ra with humanNhân loại beingschúng sanh?
37
155000
4000
Vậy thì có điều gì tương tự như thế xảy ra
với loài người không?
Tất nhiên là chỉ đại diện cho
một nguyên nhân nào đó,
03:05
This is all on behalfthay mặt of a causenguyên nhân other than one'scủa một người ownsở hữu geneticdi truyền fitnessthể dục, of coursekhóa học.
38
160000
5000
chứ không phải là sức khỏe di truyền
của một cá nhân nào
03:10
Well, it mayTháng Năm alreadyđã have occurredxảy ra to you
39
165000
5000
Nó có thể đã xảy ra với bạn,
03:15
that IslamHồi giáo meanscó nghĩa "surrenderđầu hàng," or "submissionnộp hồ sơ of self-interestsự quan tâm to the will of AllahAllah."
40
170000
10000
như “đạo Hồi” có nghĩa là “từ bỏ” hay
“ bỏ qua hết thảy thú vui của bản thân
để quy phục thánh Allah”
03:25
Well, it's ideasý tưởng -- not wormsWorms -- that hijackcướp our brainsnão.
41
180000
6000
Đó là những ý kiến chứ không phải là
loại giun sán chiếm đoạt não bộ chúng ta
03:31
Now, am I sayingnói that a sizablekhá lớn minoritydân tộc thiểu số of the world'scủa thế giới populationdân số
42
186000
5000
Vậy bây giờ có phải tôi đang nói rằng
một bộ phận quan trọng của dân số thế giới
03:36
has had theirhọ brainóc hijackedbị tấn công by parasitický sinh trùng ideasý tưởng?
43
191000
6000
đã bị điều khiển bởi những ý tưởng
đã ăn sâu vào đầu họ không?
03:43
No, it's worsetệ hơn than that.
44
198000
2000
Không, nó còn tệ hơn thế nữa
03:45
MostHầu hết people have.
45
200000
4000
Đa số mọi người đều bị
03:49
(LaughterTiếng cười)
46
204000
2000
(Tiếng cười)
03:53
There are a lot of ideasý tưởng to diechết for.
47
208000
2000
Có rất nhiều ý tưởng đáng để hy sinh:
03:55
FreedomTự do, if you're from NewMới HampshireHampshire.
48
210000
3000
Tự do, nếu bạn đến từ New Hampshire
03:58
(LaughterTiếng cười)
49
213000
3000
(Tiếng cười)
04:02
JusticeTư pháp. TruthSự thật. CommunismChủ nghĩa cộng sản.
50
217000
4000
Công lý. Sự thật. Chủ nghĩa Cộng sản
04:06
ManyNhiều people have laidđặt down theirhọ livescuộc sống for communismchủ nghĩa cộng sản,
51
221000
3000
Đã có rất nhiều người phải nằm xuống
vì Chủ nghĩa Cộng sản,
và cũng có rất nhiều người phải hy sinh
bản thân vì Chủ nghĩa Tư bản
04:09
and manynhiều have laidđặt down theirhọ livescuộc sống for capitalismchủ nghĩa tư bản.
52
224000
3000
04:12
And manynhiều for CatholicismCông giáo. And manynhiều for IslamHồi giáo.
53
227000
4000
Nhiều người bỏ mạng vì đạo Công giáo
và đạo Hồi
04:16
These are just a fewvài of the ideasý tưởng that are to diechết for.
54
231000
5000
Đây chỉ là một số nhỏ những ý tưởng
có thể khiến ta sẵn sàng hy sinh.
04:21
They're infectioustruyền nhiễm.
55
236000
2000
Chúng có tính lây lan.
04:24
YesterdayHôm qua, AmoryAmory LovinsLovins spokenói about "infectioustruyền nhiễm repititisrepititis."
56
239000
4000
Hôm qua, Amory Lovins đã nói về
“infectious repititis.“
04:28
It was a termkỳ hạn of abuselạm dụng, in effecthiệu ứng.
57
243000
3000
Thực vậy. Đó là một thuật ngữ lạm dụng.
04:31
This is unthinkingkhông suy nghĩ engineeringkỹ thuật.
58
246000
2000
Đó là kỹ thuật không suy nghĩ.
04:33
Well, mostphần lớn of the culturalvăn hoá spreadLan tràn that goesđi on
59
248000
4000
Đa phần sự di tản văn hóa
04:37
is not brilliantrực rỡ, newMới, out-of-the-boxout-of-the-box thinkingSuy nghĩ.
60
252000
4000
chẳng sáng tạo chút nào, suy nghĩ
“chưa thoát ra khỏi chiếc hộp”
04:41
It's "infectioustruyền nhiễm repetitisrepetitis,"
61
256000
2000
Đó gọi là “infectious repititis,”
và chúng ta cũng nên có
cho mình một giả thuyết
04:43
and we mightcó thể as well try to have a theorylý thuyết of what's going on when that happensxảy ra
62
258000
5000
của việc điều gì đang diễn ra
khi nó thực sự xảy đến
04:48
so that we can understandhiểu không the conditionsđiều kiện of infectionnhiễm trùng.
63
263000
4000
Như vậy chúng ta mới có thể hiểu
những điều kiện của sự lây nhiễm.
04:54
HostsMáy chủ work hardcứng to spreadLan tràn these ideasý tưởng to othersKhác.
64
269000
7000
Những vật chủ chăm chỉ lan truyền
những ý tưởng này đến những vật chủ khác.
05:01
I myselfriêng tôi am a philosophernhà triết học, and one of our occupationalnghề nghiệp hazardsnguy hiểm
65
276000
6000
Bản thân tôi là một nhà tâm lý, và
một trong những chướng ngại
nghề nghiệp của chúng ta
05:07
is that people askhỏi us what the meaningÝ nghĩa of life is.
66
282000
4000
là mọi người thường hỏi ý nghĩa
của cuộc đời này là gì
05:11
And you have to have a bumperbội thu stickerdán nhãn,
67
286000
3000
Và bạn phải có một khẩu hiệu
cho riêng mình,
05:14
you know. You have to have a statementtuyên bố.
68
289000
3000
bạn biết đó. Bạn phải nói một điều gì đó.
05:17
So, this is minetôi.
69
292000
2000
Chẳng hạn như lời phát biểu của tôi
05:19
The secretbí mật of happinesshạnh phúc is: Find something more importantquan trọng than you are
70
294000
4000
Bí mật của hạnh phúc: đó là tìm thấy
điều gì đó quan trọng hơn bản thân bạn
05:23
and dedicatedâng hiến your life to it.
71
298000
2000
và dâng hiến cuộc đời bạn cho nó.
05:25
MostHầu hết of us -- now that the "Me DecadeThập kỷ" is well in the pastquá khứ --
72
300000
4000
Đa số trong chúng ta –
bây giờ thì
“thập niên của tôi” là nguồn cảm hứng
trong quá khứ -
05:29
now we actuallythực ra do this.
73
304000
2000
giờ chúng ta đang thực sự làm điều đó.
05:31
One setbộ of ideasý tưởng or anotherkhác
74
306000
3000
Một loạt các ý tưởng
đã thay thế một cách đơn giản các
nhu cầu sinh học của
05:34
have simplyđơn giản replacedthay thế our biologicalsinh học imperativesmệnh lệnh in our ownsở hữu livescuộc sống.
75
309000
4000
chúng ta trong cuộc sống của chính mình.
05:38
This is what our summumSUMMUM bonumBonum is.
76
313000
3000
Đây chính là điều tốt nhất của chúng ta.
05:41
It's not maximizingtối đa the numbercon số of grandchildrencháu we have.
77
316000
3000
Không phải việc chúng ta
có bao nhiêu con cháu.
05:44
Now, this is a profoundthâm thúy biologicalsinh học effecthiệu ứng.
78
319000
4000
Giờ nhìn xem, đây là một tác động
sinh học rất thâm thúy.
05:48
It's the subordinationsubordination of geneticdi truyền interestquan tâm to other interestssở thích.
79
323000
3000
Đó là sự lệ thuộc của thú vui di truyền
với những thú vui khác.
05:51
And no other speciesloài does anything at all like it.
80
326000
4000
Và không một loài nào có thể làm được
điều tương tự như vậy.
05:55
Well, how are we going to think about this?
81
330000
2000
Vậy thì chúng ta sẽ nghĩ
như thế nào về nó?
05:57
It is, on the one handtay, a biologicalsinh học effecthiệu ứng, and a very largelớn one.
82
332000
4000
Điều này một mặt là tác động lớn,
rất lớn về sinh học.
06:01
UnmistakableKhông thể nhầm lẫn.
83
336000
2000
Hiển nhiên là như vậy
06:03
Now, what theorieslý thuyết do we want to use to look at this?
84
338000
3000
Giờ thì chúng ta muốn dùng những
học thuyết nào để xem xét?
06:06
Well, manynhiều theorieslý thuyết. But how could something tiecà vạt them togethercùng với nhau?
85
341000
3000
Vâng, Rất nhiều học thuyết.
Nhưng làm sao để có thể
kết hợp chúng lại với nhau?
06:09
The ideaý kiến of replicatingsao chép ideasý tưởng;
86
344000
3000
Suy nghĩ về những ý tưởng tái tạo;
06:12
ideasý tưởng that replicatesao chép by passingđi qua from brainóc to brainóc.
87
347000
5000
những suy nghĩ mà được tái tạo
từ bộ não này sang bộ não khác.
06:17
RichardRichard DawkinsDawkins, whomai you'llbạn sẽ be hearingthính giác latermột lát sau in the day, inventedphát minh the termkỳ hạn "memesmemes,"
88
352000
5000
Richard darwins, người bạn sẽ
nghe sau này,
đã sáng tạo ra thuật ngữ “memes”,
06:22
and put forwardphía trước the first really cleartrong sáng and vividsinh động versionphiên bản of this ideaý kiến
89
357000
5000
và đưa ra phiên bản đầu tiên
rõ ràng và sống động nhất của ý tưởng này
trong quyển sách tên là
“Gien ích kỷ” của ông.
06:27
in his booksách "The SelfishÍch kỷ GeneGene."
90
362000
2000
06:29
Now here am I talkingđang nói about his ideaý kiến.
91
364000
3000
Bây giờ tôi đang ở đây, nói về
ý tưởng của ông ấy.
06:32
Well, you see, it's not his. Yes -- he startedbắt đầu it.
92
367000
6000
À, bạn thấy đó, không phải của ông ấy.
Đúng, ông ấy là người bắt đầu.
06:38
But it's everybody'smọi người ideaý kiến now.
93
373000
3000
Nhưng bây giờ thì nó là ý tưởng
của tất cả mọi người.
06:41
And he's not responsiblechịu trách nhiệm for what I say about memesmemes.
94
376000
4000
Và ông ấy thì không chịu trách nhiệm
cho những gì mà tôi nói về “memes”.
06:45
I'm responsiblechịu trách nhiệm for what I say about memesmemes.
95
380000
4000
Tôi mới là người chịu trách nhiệm
cho điều này.
06:50
ActuallyTrên thực tế, I think we're all responsiblechịu trách nhiệm
96
385000
3000
Thật ra thì tôi nghĩ tất cả mọi người
đều chịu trách nhiệm
06:53
for not just the intendeddự định effectshiệu ứng of our ideasý tưởng,
97
388000
6000
cho không chỉ những tác động
có chủ tâm của chúng ta,
06:59
but for theirhọ likelycó khả năng misusesmisuses.
98
394000
3000
mà còn chịu trách nhiệm cho xu hướng
sử dụng sai thuật ngữ này.
07:03
So it is importantquan trọng, I think, to RichardRichard, and to me,
99
398000
4000
Vì vậy tôi nghĩ điều này thật sự
quan trọng, đối với Richard, đối với tôi,
07:07
that these ideasý tưởng not be abusedlạm dụng and misusedlạm dụng.
100
402000
4000
rằng những ý tưởng này không bị lạm dụng,
và không bị sử dụng sai.
07:11
They're very easydễ dàng to misuselạm dụng. That's why they're dangerousnguy hiểm.
101
406000
3000
Rất dễ để dùng sai chúng. Đó là lí do
tại sao mà chúng nguy hiểm.
07:14
And it's just about a full-timetoàn thời gian jobviệc làm
102
409000
3000
Nó chỉ nói về một công việc toàn thời gian
07:17
tryingcố gắng to preventngăn chặn people who are scaredsợ hãi of these ideasý tưởng
103
412000
3000
cố gắng ngăn cản những người sợ hãi
về những ý tưởng này
07:20
from caricaturingcaricaturing them and then runningđang chạy off to one direthị trường hấp dẫn purposemục đích or anotherkhác.
104
415000
8000
khỏi việc cường điệu chúng và
rồi chạy trốn khỏi sự cố ý tai hại.
07:28
So we have to keep pluggingcắm away,
105
423000
3000
Vì vậy chúng ta phải không ngừng
kiên trì và bền bỉ,
07:31
tryingcố gắng to correctchính xác the misapprehensionsmisapprehensions
106
426000
2000
cố gắng chỉnh sửa những cách hiểu sai lầm
07:33
so that only the benignnhẹ and usefulhữu ích variantsbiến thể of our ideasý tưởng continuetiếp tục to spreadLan tràn.
107
428000
8000
như thế thì lòng tốt và những
biến thể hữu dụng từ
những ý tưởng của chúng ta mới
có thể tiếp tục được lan tỏa.
07:41
But it is a problemvấn đề.
108
436000
2000
Nhưng đó là một vấn đề.
07:45
We don't have much time, and I'm going to go over just a little bitbit of this and cutcắt tỉa out,
109
440000
5000
Chúng ta không có nhiều thời gian,
và tôi chỉ đi nhanh qua nó thêm
một chút nữa thôi,
07:50
because there's a lot of other things that are going to be said.
110
445000
3000
bởi vì có rất nhiều thứ nữa cần phải nói.
07:53
So let me just pointđiểm out: memesmemes are like virusesvi rút.
111
448000
5000
Vậy, hãy để tôi nói luôn:
memes giống như là vi-rút vậy.
07:58
That's what RichardRichard said, back in '93.
112
453000
2000
Đó là điều Richard đã nói, vào năm 93.
Và bạn có thể nghĩ rằng
“ồ, làm sao có thể như vậy?
08:00
And you mightcó thể think, "Well, how can that be?
113
455000
2000
08:02
I mean, a virusvirus is -- you know, it's stuffđồ đạc! What's a memememe madethực hiện of?"
114
457000
7000
Ý tôi là, vi-rút – bạn biết đó,
là một thứ!
Còn một meme thì được làm từ gì?"
08:09
YesterdayHôm qua, NegroponteNegroponte was talkingđang nói about viralvirus telecommunicationsviễn thông
115
464000
5000
Hôm qua, Negroponte đã nói về
vi-rút viễn thông
nhưng mà vi-rút là gì?
08:14
but -- what's a virusvirus?
116
469000
1000
08:15
A virusvirus is a stringchuỗi of nucleicnucleic acidaxit with attitudeThái độ.
117
470000
4000
Một con vi-rút là một axit nucleic dạng
dây cộng thêm cả thái độ.
08:19
(LaughterTiếng cười)
118
474000
1000
(Tiếng cười)
08:20
That is, there is something about it
119
475000
2000
Đúng vậy, có một điều gì đó ở nó
08:22
that tendsxu hướng to make it replicatesao chép better than the competitioncuộc thi does.
120
477000
4000
có xu hướng làm cho nó tái tạo còn
tốt hơn cả hiệu ứng một cuộc thi gây ra.
08:26
And that's what a memememe is. It's an informationthông tin packetgói with attitudeThái độ.
121
481000
4000
Đó gọi là meme. Một túi thông tin
kèm theo thái độ.
08:30
What's a memememe madethực hiện of? What are bitsbit madethực hiện of, MomCười to?
122
485000
6000
Một meme được làm từ gì? Những cái bit
được làm từ gì hả mẹ?
08:36
Not siliconsilicon.
123
491000
2000
Không phải là silicon.
08:38
They're madethực hiện of informationthông tin, and can be carriedmang in any physicalvật lý mediumTrung bình.
124
493000
4000
Chúng được làm từ thông tin,
và có thể được mang đi dưới
hoàn cảnh vật chất nào.
08:42
What's a wordtừ madethực hiện of?
125
497000
2000
Một từ ngữ thì được làm từ cái gì?
08:44
SometimesĐôi khi when people say, "Do memesmemes existhiện hữu?"
126
499000
5000
Thỉnh thoảng khi mọi người nói
“memes có thật sự tồn tại?”
08:49
I say, "Well, do wordstừ ngữ existhiện hữu? Are they in your ontologyontology?"
127
504000
4000
Nói “từ ngữ tồn tại?
Chúng có nằm trong bản thể học
của anh không?”
08:53
If they are, wordstừ ngữ are memesmemes that can be pronouncedphát âm.
128
508000
5000
Nếu có, vậy thì từ ngữ là memes
mà có thể đánh vần được.
08:58
Then there's all the other memesmemes that can't be pronouncedphát âm.
129
513000
3000
Như thế thì có rất nhiều memes khác
mà chúng ta không thể đánh vần được.
09:01
There are differentkhác nhau speciesloài of memesmemes.
130
516000
3000
Có rất nhiều loại memes khác nhau.
09:09
RememberHãy nhớ the ShakersShakers? GiftQuà tặng to be simpleđơn giản?
131
524000
4000
Còn nhớ the Shakers chứ? Lấy nó cho
đơn giản nhé?
09:13
SimpleĐơn giản, beautifulđẹp furnituređồ nội thất?
132
528000
3000
Nội thất đẹp và đơn giản?
09:16
And, of coursekhóa học, they're basicallyvề cơ bản extincttuyệt chủng now.
133
531000
3000
Và tất nhiên là chúng cơ bản
là đã bị tiêu diệt rồi.
09:19
And one of the reasonslý do is that amongtrong số the creedtín ngưỡng of Shaker-domShaker-dom
134
534000
6000
Và một trong những lí do nằm trong
tín điều của Shaker-dom
09:25
is that one should be celibatecelibate.
135
540000
2000
là một người không nên lấy chồng hoặc vợ.
Không chỉ đối với những giáo sĩ.
Mà là tất cả mọi người.
09:27
Not just the priestslinh mục. EverybodyTất cả mọi người.
136
542000
2000
09:29
Well, it's not so surprisingthật ngạc nhiên that they'vehọ đã goneKhông còn extincttuyệt chủng. (LaughterTiếng cười)
137
544000
8000
Vâng, không lấy gì làm ngạc nhiên khi họ
đều tuyệt chủng cả rồi.
09:37
But in factthực tế that's not why they wentđã đi extincttuyệt chủng.
138
552000
3000
Nhưng thực tế thì đó không phải là
lí do mà họ tuyệt chủng.
09:42
They survivedsống sót as long as they did
139
557000
3000
Họ đã tồn tại cũng lâu như họ đã từng
ở vào thời điểm mà mạng lưới
an toàn của xã hội chưa xuất hiện.
09:45
at a time when the socialxã hội safetyan toàn netslưới weren'tkhông phải there.
140
560000
2000
09:47
And there were lots of widowsgóa phụ and orphanstrẻ mồ côi,
141
562000
3000
Đã có rất nhiều góa phụ và trẻ mồ côi,
những người có hoàn cảnh như vậy,
09:50
people like that, who neededcần a fosternuôi dưỡng home.
142
565000
3000
họ rất cần có một gia đình nhận nuôi.
09:53
And so they had a readysẳn sàng supplycung cấp of convertschuyển đổi.
143
568000
3000
Vì vậy, họ luôn sẵn sàng có
nhu cầu chuyển đổi.
09:56
And they could keep it going.
144
571000
2000
Và họ giữ cho điều đó được tiếp tục.
Và theo nguyên tắc thì điều đó
có thể được tiếp tục mãi mãi,
09:58
And, in principlenguyên tắc, it could'vecó thể goneKhông còn on forevermãi mãi,
145
573000
2000
10:00
with perfecthoàn hảo celibacysống độc thân on the partphần of the hostsmáy chủ.
146
575000
3000
với cuộc sống độc thân hoàn hảo
về phía những vật chủ.
10:03
The ideaý kiến beingđang passedthông qua on throughxuyên qua proselytizingnhiệt,
147
578000
5000
Ý tưởng thì được nghe theo
chỉ trong chốc lát
10:08
insteadthay thế of throughxuyên qua the genegen linehàng.
148
583000
3000
thay vì được truyền đi qua nhiều thế hệ.
10:13
So the ideasý tưởng can livetrực tiếp on in spitebất bình of the factthực tế
149
588000
4000
Vậy thì những ý tưởng có thể tồn tại
dù thực tế rằng
10:17
that they're not beingđang passedthông qua on geneticallycó tính di truyền.
150
592000
3000
chúng không được đi tiếp đến
những đời sau.
Một meme có thể được phát triển
10:20
A memememe can flourishhưng thịnh in spitebất bình of havingđang có a negativetiêu cực impactva chạm on geneticdi truyền fitnessthể dục.
151
595000
4000
thay vì sở hữu một tác động tiêu cực
đối với sức khỏe di truyền.
10:24
After all, the memememe for Shaker-domShaker-dom was essentiallybản chất a sterilizingkhử trùng parasiteký sinh trùng.
152
599000
8000
Sau hết, loại meme dành cho Shaker-dom
cơ bản là một vật ký sinh làm triệt sản.
10:33
There are other parasiteský sinh trùng that do this -- which renderrender the hostchủ nhà sterilekhô khan.
153
608000
6000
Cũng có nhiều vật ký sinh như vậy,
chúng làm cho vật chủ bị vô sinh.
10:40
It's partphần of theirhọ plankế hoạch.
154
615000
2000
Đó là một phần trong kế hoạch của chúng.
10:42
They don't have to have mindstâm trí to have a plankế hoạch.
155
617000
4000
Chúng không cần phải có trí óc
để tạo ra kế hoạch.
10:47
I'm just going to drawvẽ tranh your attentionchú ý to just one
156
622000
5000
Tôi chỉ muốn lưu ý các bạn về chỉ một
10:52
of the manynhiều implicationshàm ý of the memeticmemetic perspectivequan điểm, which I recommendgiới thiệu.
157
627000
8000
trong rất nhiều ẩn ý nói về những
quan điểm về meme,
tôi khuyên là nên như thế.
Tôi không có nhiều thời gian để
đi sâu hơn vào nó nữa.
11:01
I've not time to go into more of it.
158
636000
2000
11:03
In JaredJared Diamond'sCủa kim cương wonderfulTuyệt vời booksách, "GunsSúng, GermsVi trùng and SteelThép,"
159
638000
4000
Quyển sách hay của
Jared Diamond,
“Súng, Những mầm bệnh và Thép,”
11:07
he talksnói chuyện about how it was germsvi trùng, more than gunssúng and steelThép,
160
642000
6000
Ông nói về mầm bệnh là như thế nào,
nhiều hơn là về súng và thép,
11:13
that conqueredchinh phục the newMới hemispherebán cầu -- the WesternTây hemispherebán cầu --
161
648000
5000
điều đã chinh phục được một bán cầu mới
– bán cầu phía Tây –
nơi đã chinh phục được
phần còn lại của thế giới.
11:18
that conqueredchinh phục the restnghỉ ngơi of the worldthế giới.
162
653000
2000
11:20
When EuropeanChâu Âu explorersthám hiểm and travelerskhách du lịch spreadLan tràn out,
163
655000
7000
Khi những nhà thám hiểm và những
nhà du hành châu Âu di tản ra,
11:27
they broughtđưa with them the germsvi trùng
164
662000
2000
họ mang theo trong mình những mầm bệnh
11:29
that they had becometrở nên essentiallybản chất immunemiễn dịch to,
165
664000
3000
mà cơ bản đã được miễn dịch
với bản thân họ,
11:32
that they had learnedđã học how to toleratetha thứ over
166
667000
3000
những mầm bệnh mà họ đã biết cách
làm sao để chịu đựng được
11:35
hundredshàng trăm and hundredshàng trăm of yearsnăm, thousandshàng nghìn of yearsnăm,
167
670000
3000
qua hàng trăm, hàng ngàn năm,
11:38
of livingsống with domesticatedthuần hóa animalsđộng vật who were the sourcesnguồn of those pathogensmầm bệnh.
168
673000
4000
chung sống với gia súc – những con vật
mang nguồn bệnh.
11:43
And they just wipedxóa sổ out -- these pathogensmầm bệnh just wipedxóa sổ out the nativetự nhiên people,
169
678000
5000
Và những nguồn bệnh này đã tiêu diệt
người bản xứ,
11:48
who had no immunitymiễn dịch to them at all.
170
683000
3000
những người không hề miễn dịch với chúng.
11:51
And we're doing it again.
171
686000
3000
Và rồi bây giờ chúng ta lại đang
làm lại việc đó.
11:55
We're doing it this time with toxicchất độc ideasý tưởng.
172
690000
4000
Lần này là những ý tưởng độc hại.
12:00
YesterdayHôm qua, a numbercon số of people -- NicholasNicholas NegroponteNegroponte and othersKhác --
173
695000
4000
Hôm qua, một nhóm người
–Nicholas Negroponte và những người khác –
12:04
spokenói about all the wonderfulTuyệt vời things
174
699000
2000
đã phát biểu về những điều tốt đẹp
12:06
that are happeningxảy ra when our ideasý tưởng get spreadLan tràn out,
175
701000
3000
đang diễn ra khi chúng ta
lưu truyền những ý tưởng,
nhờ vào công nghệ vượt bậc
trên toàn thế giới.
12:09
thankscảm ơn to all the newMới technologyCông nghệ all over the worldthế giới.
176
704000
2000
12:11
And I agreeđồng ý. It is largelyphần lớn wonderfulTuyệt vời. LargelyPhần lớn wonderfulTuyệt vời.
177
706000
6000
Và tôi đồng ý. Đó là một điều cực kỳ,
cực kỳ tuyệt vời.
12:17
But amongtrong số all those ideasý tưởng that inevitablychắc chắn flowlưu lượng out into the wholetoàn thể worldthế giới
178
712000
8000
Nhưng giữa những ý tưởng không thể
không được lan rộng ra khắp thế giới,
12:25
thankscảm ơn to our technologyCông nghệ, are a lot of toxicchất độc ideasý tưởng.
179
720000
5000
nhờ vào công nghệ tiên tiến của chúng ta,
là rất nhiều ý tưởng độc hại.
12:30
Now, this has been realizedthực hiện for some time.
180
725000
3000
Bây giờ, điều này ít nhiều cũng đã
được chú ý đến.
12:33
SayyidSayyid QutbQutb is one of the foundingthành lập fatherscha of fanaticalcuồng tín IslamHồi giáo,
181
728000
6000
Sayyid Qutb là một trong những
cha đẻ của Đạo Hồi cuồng tín,
12:39
one of the ideologuesIdeologues that inspiredcảm hứng OsamaOsama binbin LadenLaden.
182
734000
5000
một trong những nhà lý luận đã
truyền cảm hứng cho Osama bin Laden.
12:44
"One has only to glancenháy mắt at its pressnhấn filmsphim, fashionthời trang showstrình diễn, beautysắc đẹp, vẻ đẹp contestscuộc thi,
183
739000
5000
“Thứ hướng đến
cuộn phim, show thời trang,
các cuộc thi sắc đẹp, phòng nhảy,
12:49
ballroomsđều, winerượu nho barsthanh and broadcastingphát sóng stationstrạm." MemesMemes.
184
744000
6000
những quầy rượu và các
trạm phát tin.” Memes.
12:55
These memesmemes are spreadingtruyền bá around the worldthế giới
185
750000
4000
Những meme này đang tràn ra toàn thế giới
12:59
and they are wipinglau out wholetoàn thể culturesvăn hoá.
186
754000
5000
và chúng đang hủy hoại tất cả
các nền văn hóa.
13:04
They are wipinglau out languagesngôn ngữ.
187
759000
2000
Chúng đang phá hoại các ngôn ngữ.
13:06
They are wipinglau out traditionstruyền thống and practicesthực tiễn.
188
761000
5000
Chúng đang thiêu rụi tất cả truyền thống
và lệ thường của chúng ta.
13:11
And it's not our faultlỗi, anymorenữa không than it's our faultlỗi when our germsvi trùng layđặt nằm wastechất thải
189
766000
8000
Và đó không phải là lỗi của chúng ta,
điều này không còn đúng nữa khi mà
những mầm bệnh của chúng ta tấn công
13:19
to people that haven'tđã không developedđã phát triển the immunitymiễn dịch.
190
774000
3000
đến những người chưa phát triển
hệ miễn dịch của họ.
13:22
We have an immunitymiễn dịch to all of the junkrác rưởi that liesdối trá around the edgescạnh of our culturenền văn hóa.
191
777000
6000
Chúng ta đều có hệ miễn dịch với
tất cả những thứ tạp nham nằm
bên bờ văn hóa của mình.
13:28
We're a freemiễn phí societyxã hội, so we let pornographynội dung khiêu dâm and all these things -- we shrugshrug them off.
192
783000
6000
Chúng ta là một xã hội tự do, vì vậy
chúng ta để mặc cho những thứ đồi trụy
– chúng ta chỉ nhún vai bỏ qua.
13:34
They're like a mildnhẹ nhàng coldlạnh.
193
789000
2000
Chúng chỉ như là một cơn cảm lạnh nhẹ.
13:36
They're not a biglớn dealthỏa thuận for us.
194
791000
2000
Chúng không hề gì đối với chúng ta.
13:38
But we should recognizenhìn nhận that for manynhiều people in the worldthế giới,
195
793000
4000
Nhưng chúng ta nên nhận thấy rằng
đối với rất nhiều người trên thế giới,
13:42
they are a biglớn dealthỏa thuận.
196
797000
4000
Chúng thực sự là một vấn đề.
13:46
And we should be very alertcảnh báo to this.
197
801000
3000
Và chúng ta nên được cảnh giác
về điều này.
Khi chúng ta lan truyền nền giáo dục
cũng như công nghệ của mình,
13:49
As we spreadLan tràn our educationgiáo dục and our technologyCông nghệ,
198
804000
3000
một trong những việc mà
chúng ta đang làm
13:52
one of the things that we are doing is we're the vectorsvectơ of memesmemes
199
807000
8000
là trở thành vật trung gian của memes
14:00
that are correctlyđúng viewedXem by the hostsmáy chủ of manynhiều other memesmemes
200
815000
6000
mà đang được quan sát một cách
chính xác bởi những vật chủ của
rất nhiều memes khác.
14:06
as a direthị trường hấp dẫn threatmối đe dọa to theirhọ favoriteyêu thích memesmemes --
201
821000
3000
Là một sự đe dọa khủng khiếp
đối với memes yêu thích của chúng –
14:09
the memesmemes that they are preparedchuẩn bị to diechết for.
202
824000
3000
những memes mà chúng đã chuẩn bị
để hy sinh bản thân mình.
14:12
Well now, how are we going to tell the good memesmemes from the badxấu memesmemes?
203
827000
4000
Vậy thì bây giờ, làm thế nào để
chúng ta cho những meme tốt biết về
những meme xấu?
14:16
That is not the jobviệc làm of the sciencekhoa học of memeticsMemetics.
204
831000
5000
Đó không phải là việc của ngành khoa học
nghiên cứu về meme.
14:21
MemeticsMemetics is morallyđạo đức neutralTrung tính. And so it should be.
205
836000
6000
Ngành nghiên cứu về meme là trung lập,
một cách có đạo đức. Và nó nên như vậy.
14:27
This is not the placeđịa điểm for hateghét bỏ and angerSự phẫn nộ.
206
842000
4000
Đây không phải là nơi của sự ghét bỏ
hay tức giận.
14:31
If you've had a friendngười bạn who'sai diedchết of AIDSAIDS, then you hateghét bỏ HIVPHÒNG CHỐNG HIV.
207
846000
5000
Nếu bạn có một người bạn chết vì
căn bệnh AIDS, vậy thì bạn ghét AIDS.
14:36
But the way to dealthỏa thuận with that is to do sciencekhoa học,
208
851000
4000
Nhưng cách thức để đối diện với nó
là phải làm khoa học,
14:40
and understandhiểu không how it spreadslan truyền and why in a morallyđạo đức neutralTrung tính perspectivequan điểm.
209
855000
7000
Và hiểu được cách nó lan rộng, tại sao
lại với một quan điểm trung lập,
một cách có đạo đức.
14:47
Get the factssự kiện.
210
862000
2000
Hãy dựa trên thực tế.
14:49
Work out the implicationshàm ý.
211
864000
4000
Thực hiện các ẩn ý.
14:53
There's plentynhiều of roomphòng for moralđạo đức passionniềm đam mê onceMột lần we'vechúng tôi đã got the factssự kiện
212
868000
4000
Còn không gian cho
sự đam mê có đạo đức khi chúng ta
có được sự thật
Và có thể tìm ra điều tuyệt vời nhất
mà mình nên làm.
14:57
and can figurenhân vật out the besttốt thing to do.
213
872000
2000
14:59
And, as with germsvi trùng, the tricklừa is not to try to annihilatetiêu diệt them.
214
874000
5000
Và với những mầm bệnh, mẹo là
không nên cố tiêu diệt chúng.
15:04
You will never annihilatetiêu diệt the germsvi trùng.
215
879000
3000
Bạn sẽ không bao giờ có thể triệt tiêu
được những mầm bệnh.
15:07
What you can do, howeverTuy nhiên, is fosternuôi dưỡng publiccông cộng healthSức khỏe measurescác biện pháp and the like
216
882000
6000
Tuy nhiên, điều mà bạn có thể làm là
khuyến khích các hình thức chăm sóc
sức khỏe cộng đồng và những điều tương tự
15:13
that will encouragekhuyến khích the evolutionsự phát triển of avirulenceavirulence.
217
888000
5000
mà có thể sẽ khuyến khích cuộc
cách mạng không độc hại.
15:19
That will encouragekhuyến khích the spreadLan tràn of relativelytương đối benignnhẹ mutationsđột biến
218
894000
7000
Điều đó sẽ phần nào cổ vũ sự lan truyền
các thể đột biến lành
của những thứ độc hại nhất.
15:26
of the mostphần lớn toxicchất độc varietiesgiống.
219
901000
3000
*Thứ ở đây là chỉ cấp phân loại dưới
loài trong sinh vật học
15:29
That's all the time I have,
220
904000
3000
Thời gian tôi chỉ có chừng đó thôi,
15:32
so thank you very much for your attentionchú ý.
221
907000
3000
cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã chú ý.
Translated by Tuyet Ngan
Reviewed by Tracy Tran

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.

Why you should listen

One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.

This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”

“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"

In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”

Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>

More profile about the speaker
Dan Dennett | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee