TEDGlobal 2011
Rory Stewart: Time to end the war in Afghanistan
Rory Stewart: Đã đến lúc kết thúc cuộc chiến ở Afghanistan
Filmed:
Readability: 4.6
776,009 views
Thành viên nội các người Anh, Rory Stewart ghé thăm Afghanistan sau ngày 11/9, nói chuyện với dân chúng và các nhà lãnh đạo quân sự. Giờ đây, một thập niên sau, ông đặt câu hỏi: Tại sao quân đội Phương Tây và các đồng minh vẫn đang chiến đấu ở đó? Ông chia sẻ các bài học từ các can thiệp vũ lực hiệu quả trong quá khứ -- ví như Bosnia -- và chỉ ra rằng sự nhường nhịn và chuyên môn của người dân bản địa là chìa khóa thành công.
Rory Stewart - Politician
Rory Stewart -- a perpetual pedestrian, a diplomat, an adventurer and an author -- is the member of British Parliament for Penrith and the Border. Full bio
Rory Stewart -- a perpetual pedestrian, a diplomat, an adventurer and an author -- is the member of British Parliament for Penrith and the Border. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
The question today is not:
0
0
3000
Câu hỏi ngày hôm nay không phải là:
00:18
Why did we invade Afghanistan?
1
3000
2000
Tại sao chúng ta xâm lược Afghanistan?
00:20
The question is:
2
5000
2000
Câu hỏi là:
00:22
why are we still in Afghanistan
3
7000
3000
Tại sao chúng ta vẫn ở Afghanistan
00:25
one decade later?
4
10000
3000
sau một thập niên?
00:28
Why are we spending
5
13000
2000
Tại sao chúng ta chi
00:30
$135 billion?
6
15000
4000
135 tỷ dollar?
00:34
Why have we got 130,000 troops on the ground?
7
19000
4000
Tại sao chúng ta có 130,000 quân lính trên chiến trận?
00:38
Why were more people killed
8
23000
2000
Tại sao nhiều người bị sát hại hơn
00:40
last month
9
25000
2000
trong tháng trước
00:42
than in any preceding month
10
27000
2000
so với bất kỳ tháng nào trước đó
00:44
of this conflict?
11
29000
2000
của cuộc xung đột này?
00:46
How has this happened?
12
31000
2000
Làm thế nào chuyện này lại xảy ra?
00:48
The last 20 years
13
33000
3000
20 năm qua
00:51
has been the age of intervention,
14
36000
3000
đã trở thành thời đại của sự can thiệp,
00:54
and Afghanistan is simply one act
15
39000
3000
và Afghanistan chỉ là một hồi đơn giản
00:57
in a five-act tragedy.
16
42000
2000
trong một bi kịch năm hồi.
00:59
We came out of the end of the Cold War
17
44000
3000
Chúng ta bước ra khỏi cuộc Chiến tranh Lạnh
01:02
in despair.
18
47000
2000
trong nỗi tuyệt vọng.
01:04
We faced Rwanda;
19
49000
2000
Chúng ta đối đầu với Rwanda;
01:06
we faced Bosnia,
20
51000
2000
với Bosnia;
01:08
and then we rediscovered our confidence.
21
53000
3000
và tìm lại được sự tự tin của mình.
01:11
In the third act, we went into Bosnia and Kosovo
22
56000
3000
Trong hồi thứ ba, chúng ta tới Bosnia và Kosovo
01:14
and we seemed to succeed.
23
59000
3000
và có vẻ như là chúng ta đã thành công.
01:17
In the fourth act, with our hubris,
24
62000
2000
Trong hồi thứ tư, với sự ngạo mạn,
01:19
our overconfidence developing,
25
64000
2000
và với sự tự tin thái quá đang lớn dần lên,
01:21
we invaded Iraq and Afghanistan,
26
66000
3000
chúng ta xâm lược Iraq và Afghanistan.
01:24
and in the fifth act,
27
69000
2000
Và trong hồi thứ năm,
01:26
we plunged into a humiliating mess.
28
71000
4000
chúng ta ngập sâu trong một mớ lộn xộn đáng xấu hổ.
01:30
So the question is: What are we doing?
29
75000
3000
Vậy câu hỏi là: Chúng ta đang làm gì?
01:33
Why are we still stuck in Afghanistan?
30
78000
3000
Tại sao chúng ta vẫn bế tắc ở Afghanistan?
01:36
And the answer, of course,
31
81000
2000
Và câu trả lời, tất nhiên,
01:38
that we keep being given
32
83000
2000
mà chúng ta vẫn cứ nhận được
01:40
is as follows:
33
85000
2000
là như sau:
01:42
we're told that we went into Afghanistan
34
87000
2000
Chúng ta được bảo rằng chúng ta tới Afghanistan
01:44
because of 9/11,
35
89000
2000
bởi vụ khủng bố 11/9,
01:46
and that we remain there
36
91000
2000
và chúng ta ở đó
01:48
because the Taliban poses an existential threat
37
93000
2000
bởi vì quân phiến loạn Taliban là một mối đe dọa tồn tại
01:50
to global security.
38
95000
2000
cho an ninh toàn cầu.
01:52
In the words of President Obama,
39
97000
3000
Theo lời tổng thống Obama,
01:55
"If the Taliban take over again,
40
100000
2000
"Nếu quân Taliban trở lại nắm quyền,
01:57
they will invite back Al-Qaeda,
41
102000
2000
chúng sẽ kéo theo quân khủng bố Al-Qaeda,
01:59
who will try to kill as many of our people
42
104000
3000
những người sẽ cố gắng giết càng nhiều người của chúng ta
02:02
as they possibly can."
43
107000
3000
càng tốt."
02:05
The story that we're told
44
110000
2000
Câu chuyện chúng ta được nghe kể
02:07
is that there was a "light footprint" initially --
45
112000
2000
là có một sự in dấu nhẹ nhàng ban đầu --
02:09
in other words, that we ended up in a situation
46
114000
2000
theo một cách nói khác, chúng ta mắc vào một tình huống
02:11
where we didn't have enough troops,
47
116000
2000
không có đủ quân,
02:13
we didn't have enough resources,
48
118000
2000
không có đủ trang thiết bị,
02:15
that Afghans were frustrated --
49
120000
2000
và người Afghan đã chán nản.
02:17
they felt there wasn't enough progress
50
122000
2000
Họ không cảm thấy có chút tiến triển nào
02:19
and economic development and security,
51
124000
3000
cũng như sự phát triển kinh tế và an ninh,
02:22
and therefore the Taliban came back --
52
127000
2000
và vì vậy quân Taliba trở lại.
02:24
that we responded in 2005 and 2006
53
129000
3000
Chúng ta đáp trả vào năm 2005 và 2006
02:27
with troop deployments,
54
132000
2000
bằng quân tiếp viện,
02:29
but we still didn't put enough troops on the ground.
55
134000
4000
nhưng chúng ta vẫn chưa đưa đủ quân lính lên chiến trận.
02:33
And that it wasn't until 2009,
56
138000
3000
Và chỉ tới năm 2009,
02:36
when President Obama signed off on a surge,
57
141000
3000
khi tổng thổng Obama cho phép tăng viện,
02:39
that we finally had,
58
144000
2000
chúng ta mới có đủ,
02:41
in the words of Secretary Clinton,
59
146000
2000
theo lời của Clinton,
02:43
"the strategy, the leadership and the resources."
60
148000
3000
"chiến thuật, sự lãnh đạo và nguồn lực,"
02:46
So, as the president now reassures us,
61
151000
3000
vì thế, như tổng thống cam đoan lại với chúng ta,
02:49
we are on track to achieve our goals.
62
154000
4000
chúng ta đang tiến dần tới việc thực hiện mục tiêu của mình.
02:54
All of this is wrong.
63
159000
3000
Tất cả đều sai.
02:57
Every one of those statements is wrong.
64
162000
3000
Từng câu khẳng định đó đều sai.
03:01
Afghanistan does not
65
166000
2000
Afghanistan không hề
03:03
pose an existential threat
66
168000
2000
đưa ra một đe dọa tồn tại
03:05
to global security.
67
170000
2000
tới an ninh toàn cầu.
03:07
It is extremely unlikely
68
172000
2000
Và cũng vô cùng khó xảy ra chuyện
03:09
the Taliban would ever be able to take over the country --
69
174000
3000
quân Taliban có thể giành lại chính quyền --
03:12
extremely unlikely they'd be able to seize Kabul.
70
177000
2000
vô cùng khó để chúng có thể chiếm giữ Kabul.
03:14
They simply don't have a conventional military option.
71
179000
3000
Họ đơn giản là không có lựa chọn quân sự thông thường.
03:17
And even if they were able to do so, even if I'm wrong,
72
182000
3000
Và nếu ngay cả khi họ có thể làm vậy, ngay cả khi tôi sai,
03:20
it's extremely unlikely
73
185000
2000
cũng vô cùng khó xảy ra trường hợp
03:22
the Taliban would invite back Al-Qaeda.
74
187000
2000
quân Taliban sẽ mời gọi quân khủng bố Al-Qaeda.
03:24
From the Taliban's point of view,
75
189000
2000
Từ góc nhìn của quân Taliban,
03:26
that was their number one mistake last time.
76
191000
3000
đó là sai lầm lớn nhất của họ lần trước đó.
03:29
If they hadn't invited back Al-Qaeda,
77
194000
2000
Nếu họ đã không mời Al-Qaeda trở lại,
03:31
they would still be in power today.
78
196000
3000
họ vẫn nắm quyền tới ngày hôm nay.
03:34
And even if I'm wrong about those two things,
79
199000
2000
Và ngay cả khi tôi nhầm lẫn về hai điều đó,
03:36
even if they were able to take back the country,
80
201000
2000
ngay cả khi họ có thể chiếm lại đất nước,
03:38
even if they were to invite back Al-Qaeda,
81
203000
3000
ngay cả khi họ mời quân khủng bố quay trở lại,
03:41
it's extremely unlikely
82
206000
2000
cũng vô cùng khó khăn
03:43
that Al-Qaeda would significantly enhance
83
208000
2000
để Al-Qaeda có thể tăng cường mạnh mẽ
03:45
its ability to harm the United States
84
210000
2000
khả năng gây tổn hại tới nước Mỹ
03:47
or harm Europe.
85
212000
3000
hoặc Châu Âu.
03:50
Because this isn't the 1990s anymore.
86
215000
2000
Bởi đây không còn là những năm 90 nữa.
03:52
If the Al-Qaeda base
87
217000
2000
Nếu căn cứ của Al-Qaeda
03:54
was to be established near Ghazni,
88
219000
2000
được đóng gần Ghazni,
03:56
we would hit them very hard,
89
221000
2000
chúng ta có thể tấn công mạnh vào đó,
03:58
and it would be very, very difficult
90
223000
2000
và sẽ rất khó khăn
04:00
for the Taliban to protect them.
91
225000
2000
để quân Taliban có thể bảo vệ chúng.
04:02
Furthermore, it's simply not true
92
227000
3000
Hơn nữa, nó không chỉ đơn giản
04:05
that what went wrong in Afghanistan
93
230000
2000
rằng sai lầm tại Afghanistan
04:07
is the light footprint.
94
232000
2000
là bước in dấu nhẹ nhàng.
04:09
In my experience, in fact,
95
234000
2000
Theo kinh nghiệm của tôi, thực ra là,
04:11
the light footprint was extremely helpful.
96
236000
4000
bước in dấu nhẹ nhàng cực kỳ có lợi.
04:15
And these troops that we brought in --
97
240000
3000
Và những quân lính chúng ta mang thêm vào --
04:18
it's a great picture of David Beckham
98
243000
2000
là hình ảnh chuẩn xác về David Beckham
04:20
there on the sub-machine gun --
99
245000
2000
trên những khẩu súng máy chìm --
04:22
made the situation worse, not better.
100
247000
3000
làm tình hình trở nên tồi tệ hơn, chứ không tốt hơn.
04:25
When I walked across Afghanistan
101
250000
2000
Khi tôi đặt chân tới Afghanistan
04:27
in the winter of 2001-2002,
102
252000
3000
vào mùa đông 2001 - 2002,
04:30
what I saw was scenes like this.
103
255000
2000
tôi đã nhìn thấy những quang cảnh như thế này.
04:32
A girl, if you're lucky,
104
257000
2000
Một cô bé, nếu may mắn,
04:34
in the corner of a dark room --
105
259000
2000
trong góc phòng tối --
04:36
lucky to be able to look at the Koran.
106
261000
3000
may mắn có thể đọc được kinh Koran.
04:39
But in those early days
107
264000
2000
Nhưng trong những ngày đầu đó
04:41
when we're told we didn't have enough troops and enough resources,
108
266000
2000
khi chúng ta được bảo là chúng ta không có đủ quân lực,
04:43
we made a lot of progress in Afghanistan.
109
268000
2000
chúng ta đã tạo ra nhiều tiến triển ở Afghanistan.
04:45
Within a few months,
110
270000
2000
Trong vài tháng,
04:47
there were two and a half million more girls in school.
111
272000
3000
đã có thêm hơn 2,5 triệu bé gái được đến trường.
04:50
In Sangin where I was sick in 2002,
112
275000
3000
Tại Sangin nơi tôi bị ốm vào năm 2002,
04:53
the nearest health clinic
113
278000
2000
phòng khám gần nhất
04:55
was within three days walk.
114
280000
2000
cách ba ngày đi bộ.
04:57
Today, there are 14 health clinics
115
282000
3000
Ngày nay, có 14 phòng khám
05:00
in that area alone.
116
285000
2000
chỉ riêng trong khu vực đó.
05:02
There was amazing improvements.
117
287000
2000
Đã có những tiến bộ tuyệt vời.
05:04
We went from almost no Afghans
118
289000
2000
Chúng ta từ chỗ hầu như không có người Afghan nào
05:06
having mobile telephones during the Taliban
119
291000
2000
có điện thoại di động dưới thời Taliban
05:08
to a situation where, almost overnight,
120
293000
2000
tới một tình huống là, gần như sau một đêm,
05:10
three million Afghans had mobile telephones.
121
295000
4000
3 triệu người Afghan có di động.
05:14
And we had progress in the free media.
122
299000
2000
Và chúng ta đã có những tiến bộ về truyền thông tự do.
05:16
We had progress in elections --
123
301000
2000
Chúng ta có những tiến bộ về bầu cử --
05:18
all of this with the so-called light footprint.
124
303000
3000
tất cả đi kèm với thứ mà ta gọi là "bước in dấu nhẹ nhàng".
05:21
But when we began to bring more money,
125
306000
3000
Nhưng khi chúng ta bắt đầu đổ thêm nhiều tiền,
05:24
when we began to invest more resources,
126
309000
3000
khi chúng ta bắt đầu đầu tư vào nhiều trang thiết bị hơn,
05:27
things got worse, not better. How?
127
312000
3000
mọi thứ trở nên tồi tệ chứ không tốt hơn. Sao vậy?
05:30
Well first see, if you put 125 billion dollars a year
128
315000
3000
Đầu tiên hãy nhìn vào việc nếu bạn đổ 125 tỉ dollar một năm
05:33
into a country like Afghanistan
129
318000
2000
vào một đất nước như Afghanistan
05:35
where the entire revenue of the Afghan state
130
320000
3000
nơi mà tổng thu nhập quốc dân
05:38
is one billion dollars a year,
131
323000
2000
là 1 tỉ dollar 1 năm,
05:40
you drown everything.
132
325000
3000
bạn sẽ nhấn chìm mọi thứ.
05:43
It's not simply corruption and waste
133
328000
2000
Nó không chỉ đơn thuần là sự tham nhũng và lãng phí
05:45
that you create;
134
330000
2000
mà bạn tạo nên;
05:47
you essentially replace the priorities of the Afghan government,
135
332000
3000
bạn đã về bản chất thay thế những ưu tiên của chính phủ Afghanistan,
05:50
the elected Afghan government,
136
335000
2000
chính phủ có được nhờ bầu cử,
05:52
with the micromanaging tendencies
137
337000
2000
với những xu hướng quản lý vi mô
05:54
of foreigners on short tours
138
339000
3000
của khách nước ngoài trong các chuyến du lịch ngắn ngày
05:57
with their own priorities.
139
342000
2000
với những ưu tiên của riêng họ.
05:59
And the same is true for the troops.
140
344000
2000
Và điều tương tự xảy ra với quân lính.
06:01
When I walked across Afghanistan,
141
346000
2000
Khi tôi tới Afghanistan,
06:03
I stayed with people like this.
142
348000
2000
tôi đã ở với những người như thế này.
06:05
This is Commandant Haji Malem Mohsin Khan of Kamenj.
143
350000
3000
Đây là Sĩ quan Haji Malem Mohsin Khan của Kamenji.
06:08
Commandant Haji Malem Mohsin Khan of Kamenj was a great host.
144
353000
3000
Sĩ quan Haji Malem Mohsin Khan của Kamenji là một vị chủ nhà tuyệt vời.
06:11
He was very generous,
145
356000
2000
Ông ấy rất rộng lượng
06:13
like many of the Afghans I stayed with.
146
358000
2000
như rất nhiều người Afghan tôi đã từng ở cùng.
06:15
But he was also considerably more conservative,
147
360000
3000
Nhưng ông ấy cũng khá bảo thủ,
06:18
considerably more anti-foreign,
148
363000
2000
khá bài ngoại,
06:20
considerably more Islamist
149
365000
2000
và mang đậm tinh thần Hồi giáo
06:22
than we'd like to acknowledge.
150
367000
3000
hơn là chúng ta muốn biết.
06:25
This man, for example, Mullah Mustafa,
151
370000
2000
Ví dụ như người này, Mullah Mustafa,
06:27
tried to shoot me.
152
372000
2000
đã cố bắn tôi.
06:29
And the reason I'm looking a little bit perplexed in this photograph
153
374000
3000
Và lý do tôi trông tôi hơi bối rối trong tấm ảnh này
06:32
is I was somewhat frightened,
154
377000
2000
là tôi đã hơi e sợ,
06:34
and I was too afraid on this occasion
155
379000
2000
và tôi đã quá e sợ trong trường hợp này
06:36
to ask him, having run for an hour through the desert
156
381000
2000
để hỏi anh ta, người đã chạy một tiếng qua sa mạc
06:38
and taken refuge in this house,
157
383000
2000
tới tị nạn ở ngôi nhà này,
06:40
why he had turned up and wanted to have his photograph taken with me.
158
385000
4000
tại sao anh ta lại đến đó và muốn chụp bức ảnh này cùng tôi.
06:44
But 18 months later, I asked him
159
389000
2000
Nhưng 18 tháng sau, tôi đã hỏi anh ta
06:46
why he had tried to shoot me.
160
391000
2000
tại sao anh ta lại muốn bắn tôi.
06:48
And Mullah Mustafa -- he's the man with the pen and paper --
161
393000
2000
Và Mullag Mustafa -- người đàn ông cầm giấy bút --
06:50
explained that the man sitting immediately to the left as you look at the photograph,
162
395000
3000
giải thích rằng người đàn ông đứng ngay phía bên trái tấm hình,
06:53
Nadir Shah
163
398000
2000
Nadir Shah
06:55
had bet him that he couldn't hit me.
164
400000
3000
đã cược rằng anh ta không thể đánh tôi.
06:58
Now this is not to say
165
403000
2000
Ý tôi không phải là
07:00
Afghanistan is a place full of people like Mullah Mustafa.
166
405000
3000
Afghanistan là nơi có đầy những người như Mullah Mustafa.
07:03
It's not; it's a wonderful place
167
408000
3000
Không hề; đó là một nơi tuyệt vời
07:06
full of incredible energy and intelligence.
168
411000
3000
căng tràn sức sống và sự thông minh đến khó tin.
07:09
But it is a place
169
414000
2000
Nhưng đó là một nơi
07:11
where the putting-in of the troops
170
416000
2000
mà sự tăng viện binh
07:13
has increased the violence rather than decreased it.
171
418000
3000
đã làm tăng sự bạo lực, hơn là làm giảm nó.
07:16
2005, Anthony Fitzherbert,
172
421000
2000
Vào năm 2005, Anthony Fitzherbert,
07:18
an agricultural engineer,
173
423000
2000
một kỹ sư nông nghiệp,
07:20
could travel through Helmand,
174
425000
2000
có thể du hành qua Helmand,
07:22
could stay in Nad Ali, Sangin and Ghoresh,
175
427000
2000
có thể ở Nad Ali, Sangin và Ghoresh,
07:24
which are now the names of villages where fighting is taking place.
176
429000
3000
những ngôi làng mà giờ đang diễn ra các cuộc tranh đấu.
07:27
Today, he could never do that.
177
432000
3000
Ngày nay, anh ấy sẽ không thể làm được điều đó.
07:30
So the idea that we deployed the troops
178
435000
2000
Vậy tôi cho rằng việc chúng ta thêm viện binh
07:32
to respond to the Taliban insurgency
179
437000
2000
để đáp trả cho sự nổi loạn của Taliban
07:34
is mistaken.
180
439000
2000
là sai lầm.
07:36
Rather than preceding the insurgency,
181
441000
2000
Thay vì rút lui,
07:38
the Taliban followed the troop deployment,
182
443000
3000
quân Taliban nối đuôi quân tiếp viện.
07:41
and as far as I'm concerned,
183
446000
2000
Như tôi để ý thấy,
07:43
the troop deployment caused their return.
184
448000
3000
viện binh khiến họ quay trở lại.
07:46
Now is this a new idea?
185
451000
2000
Đây có phải là một quan điểm mới không?
07:48
No, there have been any number of people
186
453000
2000
Không, đã có rất nhiều người khẳng định
07:50
saying this over the last seven years.
187
455000
3000
như vậy suốt bảy năm qua.
07:53
I ran a center at Harvard
188
458000
2000
Tôi điều hành một trung tâm ở Harvard
07:55
from 2008 to 2010,
189
460000
2000
từ năm 2008 đến 2010.
07:57
and there were people like Michael Semple there
190
462000
2000
Và đã có những người như Michael Semple ở đó
07:59
who speak Afghan languages fluently,
191
464000
2000
những người nói tiếng Afghan trôi chảy,
08:01
who've traveled to almost every district in the country.
192
466000
3000
những người đã đặt chân tới hầu hết các thành phố trên đất nước.
08:04
Andrew Wilder, for example,
193
469000
3000
Ví như Andrew Wilder,
08:07
born on the Pakistan-Iranian border,
194
472000
3000
được sinh ra ở khu vực biên giới Pakistan - Iran,
08:10
served his whole life
195
475000
2000
phục vụ cả đời
08:12
in Pakistan and Afghanistan.
196
477000
2000
tại Pakistan và Afghanistan.
08:14
Paul Fishstein who began working there in 1978 --
197
479000
2000
Paul Fishstein người bắt đầu làm việc tại đó vào năm 1978 --
08:16
worked for Save the Children,
198
481000
2000
làm việc cho "Save the Children" (Hội bảo vệ trẻ em)
08:18
ran the Afghan research and evaluation unit.
199
483000
3000
điều hành đơn vị nghiên cứu và đánh giá khu vực Afghan.
08:22
These are people
200
487000
2000
Đó là những người
08:24
who were able to say consistently
201
489000
2000
có thể khẳng định chắc chắn
08:26
that the increase in development aid
202
491000
2000
rằng sự tăng viện
08:28
was making Afghanistan less secure, not more secure --
203
493000
3000
đã khiến Afghanistan trở nên bất ổn hơn chứ không phải ngược lại --
08:31
that the counter-insurgency strategy
204
496000
2000
và chiến thuật chống phản loạn
08:33
was not working and would not work.
205
498000
3000
đã không có tác dụng và sẽ không có tác dụng.
08:36
And yet, nobody listened to them.
206
501000
3000
Dù vậy, chẳng ai nghe họ.
08:39
Instead,
207
504000
2000
Thay vào đó,
08:41
there was a litany of astonishing optimism.
208
506000
2000
lại là một sự lạc quan đáng ngạc nhiên.
08:43
Beginning in 2004,
209
508000
3000
Từ năm 2004,
08:46
every general came in saying,
210
511000
3000
các tướng quân đều nói,
08:49
"I've inherited a dismal situation,
211
514000
2000
"Tôi đã nhận (từ người tiền nhiệm) một tình trạng hỗn loạn,
08:51
but finally I have the right resources and the correct strategy,
212
516000
3000
nhưng cuối cùng tôi có những nguồn lực cần thiết và chiến thuật đúng đắn,
08:54
which will deliver,"
213
519000
2000
sẽ có kết quả như mong đợi."
08:56
in General Barno's word in 2004,
214
521000
2000
theo lời tướng Barno vào năm 2004,
08:58
the "decisive year."
215
523000
2000
"năm quyết định".
09:00
Well guess what? It didn't.
216
525000
2000
Đoán thử xem nào? Kết quả không như mong đợi.
09:02
But it wasn't sufficient to prevent General Abuzaid saying
217
527000
3000
Nhưng như vậy là chưa đủ để ngăn tướng Abuzaid nói rằng
09:05
that he had the strategy and the resources
218
530000
2000
ông có chiến thuật và nguồn lực
09:07
to deliver, in 2005,
219
532000
2000
để đem đến kết quả, vào năm 2005,
09:09
the "decisive year."
220
534000
2000
"năm quyết định"
09:11
Or General David Richards to come in 2006
221
536000
3000
Hoặc tướng David Richards khi nhậm chức vào năm 2006,
09:14
and say he had the strategy and the resources
222
539000
2000
nói rằng ông có chiến thuật và nguồn lực để
09:16
to deliver the "crunch year."
223
541000
2000
đem lại "năm vang dội"
09:18
Or in 2007,
224
543000
2000
Hoặc vào năm 2007,
09:20
the Norwegian deputy foreign minister, Espen Eide,
225
545000
3000
thứ trưởng bộ ngoại giao Na Uy, Espen Eide,
09:23
to say that that would deliver the "decisive year."
226
548000
3000
cho rằng sẽ đem tới "năm quyết định"
09:26
Or in 2008, Major General Champoux
227
551000
2000
Hoặc vào năm 2008, Đại tướng Champoux
09:28
to come in and say he would deliver the "decisive year."
228
553000
3000
xuất hiện và nói ông sẽ đem tới "năm quyết định"
09:31
Or in 2009, my great friend,
229
556000
2000
Hoặc vào năm 2009, người bạn tốt của tôi,
09:33
General Stanley McChrystal,
230
558000
2000
tướng Stanley McChrystal,
09:35
who said that he was "knee-deep in the decisive year."
231
560000
3000
nói rằng ông đã "ngập sâu tới đầu gối trong năm quyết định."
09:38
Or in 2010,
232
563000
2000
hoặc vào năm 2010,
09:40
the U.K. foreign secretary, David Miliband,
233
565000
3000
thư ký ngoại giao Anh, David Miliband,
09:43
who said that at last we would deliver the "decisive year."
234
568000
3000
người nói rằng cuối cùng chúng ta sẽ mang tới "năm quyết định."
09:46
And you'll be delighted to hear in 2011, today,
235
571000
3000
Và các bạn sẽ rất hài lòng khi nghe rằng vào năm 2011, năm nay,
09:49
that Guido Westerwelle, the German foreign minister,
236
574000
3000
Guido Westerwelle, bộ trưởng ngoại giao của Đức,
09:52
assures us that we are in the "decisive year."
237
577000
3000
bảo đảm với chúng ta rằng chúng ta đang có "năm quyết định."
09:57
(Applause)
238
582000
6000
(Vỗ tay)
10:03
How do we allow
239
588000
2000
Làm thế nào mà chúng ta cho phép
10:05
any of this to happen?
240
590000
2000
những chuyện này xảy ra?
10:07
Well the answer, of course, is,
241
592000
2000
Vâng câu trả lời, tất nhiên, là,
10:09
if you spend 125 billion or 130 billion
242
594000
2000
nếu bạn chi 125 hoặc 130 tỉ dollar
10:11
dollars a year in a country,
243
596000
3000
một năm ở một nước,
10:14
you co-opt almost everybody.
244
599000
2000
bạn thu phục hầu hết mọi người,
10:16
Even the aid agencies,
245
601000
2000
kể cả các đại diện cứu trợ --
10:18
who begin to receive an enormous amount of money
246
603000
2000
những người bắt đầu nhận những khoản tiền kếch xù
10:20
from the U.S. and the European governments
247
605000
2000
từ các chính phủ Mỹ và Châu Âu
10:22
to build schools and clinics,
248
607000
2000
để xây trường học và trạm xá --
10:24
are somewhat disinclined
249
609000
2000
đã hầu như mất đi xu thế
10:26
to challenge the idea
250
611000
2000
thách thức quan niệm
10:28
that Afghanistan is an existential threat
251
613000
2000
rằng Afghanistan là một mối đe dọa tồn tại
10:30
to global security.
252
615000
2000
đối với an ninh toàn cầu.
10:32
They're worried, in other words,
253
617000
2000
Họ lo lắng là, theo cách khác,
10:34
that if anybody believes that it wasn't such a threat --
254
619000
2000
rằng nếu bất cứ ai tin rằng nó không phải là mối đe dọa --
10:36
Oxfam, Save the Children
255
621000
2000
Oxfam, Save the Children --
10:38
wouldn't get the money
256
623000
2000
sẽ không được nhận tiền
10:40
to build their hospitals and schools.
257
625000
2000
để xây các bệnh viện và trường học.
10:42
It's also very difficult to confront a general
258
627000
2000
Nó cũng rất khó cho một tướng
10:44
with medals on his chest.
259
629000
2000
với huân chương trên ngực áo.
10:46
It's very difficult for a politician,
260
631000
3000
Khó cho một chính trị gia,
10:49
because you're afraid that many lives have been lost in vain.
261
634000
3000
vì bạn lo rằng nhiều sinh mạng đã mất trong vô vọng.
10:52
You feel deep, deep guilt.
262
637000
2000
Bạn cảm thấy tội lỗi sâu sắc.
10:54
You exaggerate your fears,
263
639000
3000
Bạn phóng đại các nỗi sợ hãi.
10:57
and you're terrified about the humiliation
264
642000
3000
Và bạn hoảng loạn về nỗi nhục nhã
11:00
of defeat.
265
645000
2000
của việc bị đánh bại.
11:02
What is the solution to this?
266
647000
2000
Vậy đâu là giải pháp cho vấn đề này?
11:04
Well the solution to this
267
649000
2000
Vâng giải pháp cho vấn đề này
11:06
is we need to find a way
268
651000
2000
là chúng ta cần tìm một con đường
11:08
that people like Michael Semple, or those other people,
269
653000
3000
để những người như Michael Semple và những người khác,
11:11
who are telling the truth, who know the country,
270
656000
3000
những người đang nói sự thật, những người hiểu rõ đất nước ấy,
11:14
who've spent 30 years on the ground --
271
659000
2000
những người đã dành 30 năm trên mảnh đất ấy --
11:16
and most importantly of all,
272
661000
2000
và hơn hết thảy,
11:18
the missing component of this --
273
663000
2000
thành phần bị bỏ sót --
11:20
Afghans themselves,
274
665000
2000
chính những người Afghan,
11:22
who understand what is going on.
275
667000
3000
những người hiểu rõ điều đang xảy ra.
11:25
We need to somehow get their message
276
670000
3000
Chúng ta cần bằng một cách nào đó đưa thông điệp của họ
11:28
to the policymakers.
277
673000
2000
tới với những người hoạch định chính sách.
11:30
And this is very difficult to do
278
675000
2000
Và điều này rất khó thực hiện
11:32
because of our structures.
279
677000
2000
bởi cấu trúc tư pháp của chúng ta.
11:34
The first thing we need to change
280
679000
2000
Điều đầu tiên chúng ta cần thay đổi
11:36
is the structures of our government.
281
681000
2000
là cấu trúc của chính phủ của ta.
11:38
Very, very sadly,
282
683000
2000
Rất, rất đáng buồn,
11:40
our foreign services, the United Nations,
283
685000
2000
các ban đối ngoại, Liên Hợp Quốc,
11:42
the military in these countries
284
687000
2000
quân đội ở những nước đó
11:44
have very little idea of what's going on.
285
689000
2000
biết rất ít về điều đang xảy ra.
11:46
The average British soldier is on a tour of only six months;
286
691000
3000
Một lính Anh trung bình chỉ tới diễu qua trong sáu tháng;
11:49
Italian soldiers, on tours of four months;
287
694000
3000
lính Ý, bốn tháng;
11:52
the American military, on tours of 12 months.
288
697000
3000
quân đội Mỹ, 12 tháng.
11:55
Diplomats are locked in embassy compounds.
289
700000
3000
Các quan hệ ngoại giao chỉ gói gọn trong hệ thống các đại sứ quán.
11:58
When they go out, they travel in these curious armored vehicles
290
703000
3000
Khi họ ra ngoài, họ du hành trong những chiếc xe bóc sắt bí ẩn
12:01
with these somewhat threatening security teams
291
706000
3000
với những đội vệ sĩ đôi chút đáng sợ
12:04
who ready 24 hours in advance
292
709000
2000
những người sẵn sàng từ 24 giờ trước đó
12:06
who say you can only stay on the ground for an hour.
293
711000
2000
những người nói bạn chỉ có thể đứng trên mặt đất trong 1 giờ đồng hồ
12:08
In the British embassy in Afghanistan
294
713000
2000
Trong đại sứ quán Anh ở Afghanistan
12:10
in 2008,
295
715000
2000
trong năm 2008,
12:12
an embassy of 350 people,
296
717000
2000
gồm 350 người,
12:14
there were only three people who could speak Dari,
297
719000
3000
chỉ có 3 người có thể nói tiếng Dari,
12:17
the main language of Afghanistan, at a decent level.
298
722000
3000
ngôn ngữ chính của Afghanistan, ở trình độ chấp nhận được.
12:20
And there was not a single Pashto speaker.
299
725000
3000
Và không có một người nói tiếng Pashto nào.
12:23
In the Afghan section in London
300
728000
3000
Ở phân khu Afghan ở London
12:26
responsible for governing Afghan policy on the ground,
301
731000
3000
chịu trách nhiệm quản lý chính sách về Afghan,
12:29
I was told last year
302
734000
2000
tôi được kể vào năm ngoái
12:31
that there was not a single staff member
303
736000
2000
rằng không có một thành viên nào
12:33
of the foreign office in that section
304
738000
3000
của văn phòng đối ngoại ở khu vực đó
12:36
who had ever served
305
741000
2000
từng phục vụ
12:38
on a posting in Afghanistan.
306
743000
2000
tại một trạm nào ở Afghanistan.
12:40
So we need to change that institutional culture.
307
745000
2000
Vì thế chúng ta cần thay đổi văn hóa quan liêu ấy.
12:42
And I could make the same points about the United States
308
747000
3000
Và tôi có thể đưa ra quan điểm tương tự về nước Mỹ
12:45
and the United Nations.
309
750000
2000
và Liên Hợp Quốc.
12:47
Secondly, we need to aim off of the optimism of the generals.
310
752000
3000
Điều thứ hai, chúng ta cần kéo sự lạc quan của các tướng quân xuống.
12:50
We need to make sure that we're a little bit suspicious,
311
755000
3000
Chúng ta cần bảo đảm là chúng ta hơi hoài nghi một chút,
12:53
that we understand that optimism
312
758000
2000
rằng chúng ta tin rằng sự lạc quan
12:55
is in the DNA of the military,
313
760000
2000
có trong DNA của quân đội,
12:57
that we don't respond to it
314
762000
2000
rằng chúng ta không đáp trả nó
12:59
with quite as much alacrity.
315
764000
2000
với sự sốt sắng như hiện tại.
13:01
And thirdly, we need to have some humility.
316
766000
3000
Và thứ ba, chúng ta cần có sự nhún nhường.
13:04
We need to begin from the position
317
769000
2000
Chúng ta cần bắt đầu từ vị trí
13:06
that our knowledge, our power,
318
771000
2000
mà sự hiểu biết và quyền lực
13:08
our legitimacy
319
773000
2000
và tính pháp lý của chúng ta
13:10
is limited.
320
775000
2000
bị giới hạn.
13:12
This doesn't mean
321
777000
2000
Điều này không có nghĩa là
13:14
that intervention around the world is a disaster.
322
779000
2000
sự can thiệp diễn ra quanh thế giới là một thảm họa.
13:16
It isn't.
323
781000
2000
Không hề.
13:18
Bosnia and Kosovo
324
783000
2000
Bosnia và Kosovo
13:20
were signal successes,
325
785000
2000
là những thành công ghi dấu,
13:22
great successes.
326
787000
3000
những thành công to lớn.
13:25
Today when you go to Bosnia
327
790000
2000
Ngày nay khi bạn tới Bosnia
13:27
it is almost impossible to believe
328
792000
2000
gần như là không thể tin được rằng
13:29
that what we saw in the early 1990s happened.
329
794000
4000
điều chúng ta thấy vào đầu thập niên 90 đã xảy ra.
13:33
It's almost impossible to believe the progress we've made
330
798000
3000
Gần như không thể tin được những tiến triển chúng ta tạo ra
13:36
since 1994.
331
801000
3000
từ năm 1994.
13:39
Refugee return,
332
804000
2000
Dân tị nạn quay trở lại,
13:41
which the United Nations High Commission for Refugees
333
806000
2000
điều mà Ủy ban Cao cấp về Tị nạn của Liên hiệp quốc
13:43
thought would be extremely unlikely,
334
808000
2000
cho rằng không thể xảy ra,
13:45
has largely happened.
335
810000
2000
đã xảy ra trên diện rộng.
13:47
A million properties have been returned.
336
812000
2000
Một triệu bất động sản được trao trả.
13:49
Borders between the Bosniak territory
337
814000
2000
Biên giới giữa lãnh thỗ người Bosnia theo đạo Hồi
13:51
and the Bosnian-Serb territory have calmed down.
338
816000
3000
và lãnh thổ người Bosnia Serbi đã bình ổn.
13:54
The national army has shrunk.
339
819000
3000
Quy mô quân đội quốc gia đã thu hẹp.
13:57
The crime rates in Bosnia today
340
822000
2000
Tỉ lệ tội phạm ở Bosnia ngày nay
13:59
are lower than they are in Sweden.
341
824000
3000
còn thấp hơn ở Thụy Điển.
14:03
This has been done
342
828000
2000
Điều này đã được thực hiện
14:05
by an incredible, principled effort
343
830000
3000
nhờ một cố gắng đến khó tin và đầy nghiêm khắc
14:08
by the international community,
344
833000
2000
của cộng đồng quốc tế,
14:10
and, of course, above all,
345
835000
2000
và, tất nhiên, trên hết,
14:12
by Bosnians themselves.
346
837000
2000
của chính người Bosnia.
14:14
But you need to look at context.
347
839000
2000
Nhưng chúng ta cần nhìn vào hoàn cảnh.
14:16
And this is what we've lost in Afghanistan and Iraq.
348
841000
3000
Và đây là những gì chúng ta đã mất ở Afghan và Iraq.
14:19
You need to understand that in those places
349
844000
2000
Bạn cần hiểu rằng ở những nơi đó
14:21
what really mattered
350
846000
2000
điều thực sự có giá trị
14:23
was, firstly, the role of Tudman and Milosevic
351
848000
2000
là, đầu tiên, vai trò của Tudman và Milosevic
14:25
in coming to the agreement,
352
850000
2000
trong việc tiến tới thỏa thuận,
14:27
and then the fact those men went,
353
852000
3000
và cả sự thực mà những người đó trải qua,
14:30
that the regional situation improved,
354
855000
2000
là tình hình khu vực đã cải thiện,
14:32
that the European Union could offer Bosnia
355
857000
3000
và Liên minh Châu Âu có thể đưa ra cho Bosnia
14:35
something extraordinary:
356
860000
2000
một đề nghị đặc biệt:
14:37
the chance to be part
357
862000
2000
cơ hội trở thành một phần
14:39
of a new thing, a new club,
358
864000
2000
của một câu lạc bộ mới,
14:41
a chance to join something bigger.
359
866000
3000
cơ hội để tham gia một thứ lớn hơn.
14:44
And finally, we need to understand that in Bosnia and Kosovo,
360
869000
3000
Và cuối cùng, chúng ta cần hiểu rằng ở Bosnia và Kosovo,
14:47
a lot of the secret of what we did,
361
872000
2000
bí mật của điều ta làm được,
14:49
a lot of the secret of our success,
362
874000
2000
bí mật của sự thành công,
14:51
was our humility --
363
876000
2000
chính là sự nhún nhường của chúng ta --
14:53
was the tentative nature of our engagement.
364
878000
3000
chính là bản chất ngập ngừng của sự cam kết.
14:56
We criticized people a lot in Bosnia
365
881000
2000
Chúng ta chỉ trích rất nhiều người ở Bosnia
14:58
for being quite slow to take on war criminals.
366
883000
2000
vì đã chậm chạp thách thức các tội phạm chiến tranh.
15:00
We criticized them
367
885000
2000
Chúng ta chỉ trích họ
15:02
for being quite slow to return refugees.
368
887000
2000
vì đã chậm chạp đưa những người tị nạn trở lại.
15:04
But that slowness, that caution,
369
889000
2000
Nhưng sự chậm chạp đó, sự cẩn trọng đó,
15:06
the fact that President Clinton initially said
370
891000
3000
sự thực là tổng thống Clinton đã nói từ đầu
15:09
that American troops would only be deployed for a year,
371
894000
2000
rằng lính Mỹ sẽ chỉ tiếp viện trong một năm,
15:11
turned out to be a strength,
372
896000
2000
trở thành một thế mạnh,
15:13
and it helped us to put our priorities right.
373
898000
3000
và nó giúp chúng ta thẳng thắn đặt ra các thứ tự ưu tiên.
15:16
One of the saddest things
374
901000
2000
Một trong những điều đáng buồn nhất
15:18
about our involvement in Afghanistan
375
903000
2000
về sự can thiệp của chúng ta ở Afghanistan
15:20
is that we've got our priorities out of sync.
376
905000
2000
là chúng ta không quản lý được các ưu tiên của mình.
15:22
We're not matching our resources to our priorities.
377
907000
3000
Chúng ta không kết nối được nguồn lực với các ưu tiên.
15:25
Because if what we're interested in is terrorism,
378
910000
3000
Bởi vì nếu điều chúng ta quan tâm là khủng bố,
15:28
Pakistan is far more important than Afghanistan.
379
913000
3000
thì Pakistan đáng lo ngại hơn Afghanistan.
15:31
If what we're interested in is regional stability,
380
916000
2000
Nếu chúng ta quan tâm tới bình ổn khu vực,
15:33
Egypt is far more important.
381
918000
2000
Ai Cập còn quan trọng hơn.
15:35
If what we're worried about is poverty and development,
382
920000
3000
Nếu điều chúng ta lo lắng là sự nghèo đói và chậm phát triển,
15:38
sub-Saharan Africa is far more important.
383
923000
3000
khu vực châu Phi hạ Sahara còn quan trọng hơn.
15:41
This doesn't mean that Afghanistan doesn't matter,
384
926000
3000
Điều này không có nghĩa là Afghanistan không quan trọng,
15:44
but that it's one of 40 countries in the world
385
929000
2000
nhưng đó chỉ là một trong 40 nước trên thế giới
15:46
with which we need to engage.
386
931000
2000
mà chúng ta cần liên kết.
15:48
So if I can finish with a metaphor for intervention,
387
933000
4000
Vậy nếu tôi có thể kết thúc với một phép ẩn dụ cho sự can thiệp,
15:52
what we need to think of
388
937000
3000
điều chúng ta cần nghĩ tới
15:55
is something like mountain rescue.
389
940000
3000
là sự giải cứu trên núi.
15:58
Why mountain rescue?
390
943000
2000
Tại sao lại là giải cứu trên núi?
16:00
Because when people talk about intervention,
391
945000
3000
Bởi vì khi người ta nói về can thiệp chính trị,
16:03
they imagine that some scientific theory --
392
948000
2000
họ tưởng tượng các lý thuyết khoa học --
16:05
the Rand Corporation goes around
393
950000
2000
tập đoàn Rand đi loanh quanh
16:07
counting 43 previous insurgencies
394
952000
3000
đếm 43 cuộc nổi loạn trước đó
16:10
producing mathematical formula
395
955000
2000
chế ra công thức toán học
16:12
saying you need one trained counter-insurgent
396
957000
2000
nói rằng bạn cần một người chống nổi loạn được đào tạo bài bản
16:14
for every 20 members of the population.
397
959000
3000
cho mỗi 20 người dân.
16:17
This is the wrong way of looking at it.
398
962000
2000
Đó là cách nghĩ sai lầm.
16:19
You need to look at it in the way that you look at mountain rescue.
399
964000
3000
Bạn cần nhìn vào nó như cách bạn nhìn vào một cuộc giải cứu trên núi.
16:22
When you're doing mountain rescue,
400
967000
2000
Khi bạn đang giải cứu trên núi,
16:24
you don't take a doctorate in mountain rescue,
401
969000
3000
bạn không tìm lấy người có bằng tiến sỹ về giải cứu trên núi,
16:27
you look for somebody who knows the terrain.
402
972000
3000
bạn tìm ai đó hiểu biết về địa hình.
16:30
It's about context.
403
975000
2000
Nó phụ thuộc vào hoàn cảnh.
16:32
You understand that you can prepare,
404
977000
2000
Bạn hiểu rằng bạn có thể chuẩn bị,
16:34
but the amount of preparation you can do
405
979000
2000
nhưng sự chuẩn bị của bạn
16:36
is limited --
406
981000
2000
là có giới hạn.
16:38
you can take some water, you can have a map,
407
983000
2000
Bạn có thể trữ nước, trữ một tấm bản đồ,
16:40
you can have a pack.
408
985000
2000
chuẩn bị một ba lô đồ.
16:42
But what really matters
409
987000
2000
Nhưng điều quan trọng
16:44
is two kinds of problems --
410
989000
2000
là 2 vấn đề --
16:46
problems that occur on the mountain
411
991000
2000
vấn đề xảy ra ở trên núi
16:48
which you couldn't anticipate,
412
993000
2000
mà bạn không thể tính trước được,
16:50
such as, for example, ice on a slope,
413
995000
3000
ví dụ như, băng trên sườn dốc,
16:53
but which you can get around,
414
998000
2000
nhưng thứ đó bạn có thể tránh được,
16:55
and problems which you couldn't anticipate
415
1000000
3000
và những vấn đề bạn không thể đoán trước được
16:58
and which you can't get around,
416
1003000
2000
và cũng không thể đi vòng qua được,
17:00
like a sudden blizzard or an avalanche
417
1005000
2000
như một trận bão tuyết bất ngờ hoặc một trận lở tuyết
17:02
or a change in the weather.
418
1007000
2000
hoặc thay đổi thời tiết.
17:04
And the key to this
419
1009000
2000
Và chìa khóa cho điều này
17:06
is a guide who has been on that mountain,
420
1011000
3000
là một hướng dẫn viên người đã ở trên ngọn núi đó,
17:09
in every temperature,
421
1014000
2000
trong mọi điều kiện nhiệt độ,
17:11
at every period --
422
1016000
2000
ở mọi thời điểm --
17:13
a guide who, above all,
423
1018000
2000
một hướng dẫn viên mà, trên hết,
17:15
knows when to turn back,
424
1020000
2000
hiểu khi nào phải quay lại,
17:17
who doesn't press on relentlessly
425
1022000
2000
người không cố sống cố chết dấn bước
17:19
when conditions turn against them.
426
1024000
2000
khi điều kiện không thuận lợi.
17:21
What we look for
427
1026000
2000
Điều chúng ta tìm kiếm
17:23
in firemen, in climbers, in policemen,
428
1028000
3000
ở lính cứu hỏa, người leo núi, và cảnh sát,
17:26
and what we should look for in intervention,
429
1031000
2000
và điều chúng ta cần tìm ở cuộc can thiệp,
17:28
is intelligent risk takers --
430
1033000
2000
là những người đón nhận mạo hiểm khôn khéo --
17:30
not people who plunge blind off a cliff,
431
1035000
3000
không phải những kẻ nhắm mắt lao xuống vực,
17:33
not people who jump into a burning room,
432
1038000
3000
không phải những kẻ lao vào căn phòng đang cháy,
17:36
but who weigh their risks,
433
1041000
2000
mà là những người biết cân nhắc lợi hại,
17:38
weigh their responsibilities.
434
1043000
2000
cân nhắc trách nhiệm.
17:40
Because the worst thing we have done in Afghanistan
435
1045000
3000
Bởi điều tồi tệ nhất chúng ta làm ở Afghanistan
17:43
is this idea
436
1048000
2000
là cho rằng
17:45
that failure is not an option.
437
1050000
3000
thất bại không phải là một sự lựa chọn.
17:48
It makes failure invisible,
438
1053000
3000
Điều này khiến thất bại trở nên không thể thấy được,
17:51
inconceivable and inevitable.
439
1056000
3000
không thể tưởng tượng được và không thể tránh được.
17:54
And if we can resist
440
1059000
2000
Và nếu chúng ta có thể cản lại
17:56
this crazy slogan,
441
1061000
2000
câu khẩu hiệu điên khùng này,
17:58
we shall discover --
442
1063000
2000
chúng ta sẽ khám phá ra --
18:00
in Egypt, in Syria, in Libya,
443
1065000
2000
ở Ai Cập, ở Syria, ở Libya,
18:02
and anywhere else we go in the world --
444
1067000
3000
và bất kể nơi nào chúng ta tới trên thế giới --
18:05
that if we can often do much less than we pretend,
445
1070000
3000
rằng nếu chúng ta thường làm được ít hơn là chúng ta ra vẻ là làm được,
18:08
we can do much more than we fear.
446
1073000
4000
chúng ta có thể làm được nhiều điều hơn chúng ta sợ.
18:12
Thank you very much.
447
1077000
2000
Cảm ơn rất nhiều.
18:14
(Applause)
448
1079000
2000
(Vỗ tay)
18:16
Thank you. Thank you very much.
449
1081000
3000
Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
18:19
Thank you. Thank you very much.
450
1084000
3000
Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.
18:22
Thank you. Thank you. Thank you.
451
1087000
4000
Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều. Cảm ơn.
18:26
(Applause)
452
1091000
8000
(Vỗ tay)
18:34
Thank you.
453
1099000
2000
Cảm ơn.
18:36
Thank you. Thank you.
454
1101000
2000
Cảm ơn. Cảm ơn.
18:38
Thank you.
455
1103000
2000
Cảm ơn.
18:40
(Applause)
456
1105000
2000
(Vỗ tay)
18:42
Bruno Giussani: Rory, you mentioned Libya at the end.
457
1107000
3000
Bruno Giussani: Rory, anh có nhắc tới Libya ở cuối câu chuyện.
18:45
Just briefly, what's your take on the current events there
458
1110000
3000
Ngắn gọn thôi, anh nghĩ gì về những sự kiện mới xảy ra ở đó
18:48
and the intervention?
459
1113000
2000
và sự can thiệp?
18:50
Rory Stewart: Okay, I think Libya poses the classic problem.
460
1115000
3000
Rory Stewart: Được thôi, tôi nghĩ Libya đặt ra vấn đề kinh điển.
18:53
The problem in Libya
461
1118000
2000
Vấn đề ở Libya
18:55
is that we are always pushing for the black or white.
462
1120000
2000
là chúng ta luôn thúc ép cho trắng đen rõ ràng.
18:57
We imagine there are only two choices:
463
1122000
2000
Chúng ta tưởng tượng là chỉ có 2 lựa chọn:
18:59
either full engagement and troop deployment
464
1124000
3000
hoặc là cam kết trọn vẹn và cử viện binh
19:02
or total isolation.
465
1127000
2000
hoặc biệt lập hoàn toàn.
19:04
And we are always being tempted up to our neck.
466
1129000
3000
Chúng ta luôn bị cám dỗ để dấn sâu vào.
19:07
We put our toes in and we go up to our neck.
467
1132000
2000
Chúng ta nhúng chân vào và bị ngập tới tận cổ.
19:09
What we should have done in Libya
468
1134000
2000
Điều chúng ta lẽ ra nên làm ở Libya
19:11
is we should have stuck to the U.N. resolution.
469
1136000
2000
là chúng ta đã nên bám vào giải pháp của LHQ.
19:13
We should have limited ourselves very, very strictly
470
1138000
3000
Chúng ta nên kiềm chế bản thân một cách nghiêm ngặt
19:16
to the protection of the civilian population in Benghazi.
471
1141000
3000
tới sự bảo vệ của dân số ở Benghazi.
19:19
We could have done that.
472
1144000
2000
Chúng ta lẽ ra có thể làm được điều đó.
19:21
We set up a no-fly zone within 48 hours
473
1146000
3000
Chúng ta lập nên một vùng cấm bay trong vòng 48 tiếng
19:24
because Gaddafi had no planes
474
1149000
2000
bởi vì Gaddafi không có chiếc máy bay nào
19:26
within 48 hours.
475
1151000
2000
trong vòng 48 tiếng.
19:28
Instead of which, we've allowed ourselves to be tempted
476
1153000
3000
Thay vào đó, chúng ta cho phép chúng ta bị cám dỗ
19:31
towards regime change.
477
1156000
2000
bởi sự thay đổi chế độ cai trị.
19:33
In doing so, we've destroyed our credibility with the Security Council,
478
1158000
4000
Bằng cách đó chúng ta phá hoại sự tin cậy của mình với hội đồng bảo an,
19:37
which means it's very difficult
479
1162000
2000
có nghĩa là rất khó
19:39
to get a resolution on Syria,
480
1164000
2000
để có một giải pháp về Syria,
19:41
and we're setting ourselves up again for failure.
481
1166000
3000
và chúng ta đang tiến gần tới thất bại.
19:44
Once more, humility,
482
1169000
2000
Một lần nữa, sự nhún nhuờng,
19:46
limits, honesty,
483
1171000
2000
sự kiềm chế, sự chân thành,
19:48
realistic expectations
484
1173000
2000
những mong đợi phù hợp với thực tế
19:50
and we could have achieved something to be proud of.
485
1175000
2000
và chúng ta có thể đạt được những điều đáng tự hào.
19:52
BG: Rory, thank you very much.
486
1177000
2000
BG: Rory, cảm ơn anh rất nhiều.
19:54
RS: Thank you. (BG: Thank you.)
487
1179000
2000
RS: Cảm ơn. (BG: Cảm ơn.)
ABOUT THE SPEAKER
Rory Stewart - PoliticianRory Stewart -- a perpetual pedestrian, a diplomat, an adventurer and an author -- is the member of British Parliament for Penrith and the Border.
Why you should listen
Now the member of British Parliament for Penrith and the Border, in rural northwest England, Rory Stewart has led a fascinatingly broad life of public service. He joined the Foreign Office after school, then left to begin a years-long series of walks across the Muslim world. In 2002, his extraordinary walk across post-9/11 Afghanistan resulted in his first book, The Places in Between. After the invasion of Iraq in 2003, he served as a Deputy Governorate Co-Ordinator in Southern Iraq for the coalition forces, and later founded a charity in Kabul.
To secure his Conservative seat in Parliament, he went on a walking tour of Penrith, covering the entire county as he talked to voters. In 2008, Esquire called him one of the 75 most influential people of the 21st century.
He says: "The world isn't one way or another. Things can be changed very, very rapidly by someone with sufficient confidence, sufficient knowledge and sufficient authority."
Rory Stewart | Speaker | TED.com