ABOUT THE SPEAKER
Antonio Damasio - Neuroscientist
Antonio Damasio's research in neuroscience has shown that emotions play a central role in social cognition and decision-making. His work has had a major influence on current understanding of the neural systems, which underlie memory, language, consciousness.

Why you should listen

Antonio Damasio is a leader in understanding the biological origin of consciousness. He also argues that emotions, far from being barriers to it, are a crucial component of decision-making. He is founder and director of the USC Brain and Creativity Institute, which draws on partners across academic disciplines to use the explosion of new neuroscience results to tackle issues from mental health to societal and global change.

Damasio is the author of Self Comes to Mind: Constructing the Conscious Brain, which was adapted into a musical composition performed by Yo-Yo Ma at the American Museum of Natural History.

More profile about the speaker
Antonio Damasio | Speaker | TED.com
TED2011

Antonio Damasio: The quest to understand consciousness

Antonia Damasio: hành trình tìm hiểu "Ý Thức".

Filmed:
2,124,061 views

Mỗi sáng chúng ta thức dậy và dần phục hồi nhận thức - đó quả là một sự thật diệu kỳ - nhưng chính xác thì chúng ta phục hồi lại thứ gì? Nhà thần kinh học Antonia Damasio tiếp cận vấn đề bằng câu hỏi đơn giản này để rồi mang đến cho chúng ta một vài ý niệm về cách thức mà bộ não sáng tạo ra thứ gọi là "nhận thức về bản thể".
- Neuroscientist
Antonio Damasio's research in neuroscience has shown that emotions play a central role in social cognition and decision-making. His work has had a major influence on current understanding of the neural systems, which underlie memory, language, consciousness. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I'm here to talk about
0
0
2000
Tôi đến đây để nói về
00:17
the wonderngạc nhiên and the mysteryhuyền bí
1
2000
3000
điều kì diệu và bí ẩn
00:20
of consciouscó ý thức mindstâm trí.
2
5000
3000
của tư duy ý thức.
00:23
The wonderngạc nhiên is about the factthực tế
3
8000
2000
Điều kì diệu là ở chỗ
00:25
that we all woketỉnh dậy up this morningbuổi sáng
4
10000
2000
mỗi chúng ta khi thức dậy vào sáng nay
00:27
and we had with it
5
12000
2000
và chúng ta đều sở hữu
00:29
the amazingkinh ngạc returntrở về of our consciouscó ý thức mindlí trí.
6
14000
3000
sự trở lại diệu kỳ của ý thức.
00:32
We recoveredphục hồi mindstâm trí with a completehoàn thành sensegiác quan of selftự
7
17000
3000
Chúng ta hồi phục lại tư duy vỡi một "nhận thức về bản ngã" hoàn chỉnh,
00:35
and a completehoàn thành sensegiác quan of our ownsở hữu existencesự tồn tại,
8
20000
3000
và một nhận thức trọn vẹn về sự tồn tại của chính chúng ta,
00:38
yetchưa we hardlykhó khăn ever pausetạm ngừng to considerxem xét this wonderngạc nhiên.
9
23000
2000
thế mà chúng ta hiếm khi dành đôi phút để nghĩ về điều kì diệu này.
00:40
We should, in factthực tế,
10
25000
2000
Thực ra chúng ta rất nên làm như vậy, vì trên thực tế,
00:42
because withoutkhông có havingđang có this possibilitykhả năng of consciouscó ý thức mindstâm trí,
11
27000
4000
nếu không có sự tồn tại của tư duy ý thức,
00:46
we would have no knowledgehiểu biết whatsoeverbất cứ điều gì
12
31000
2000
chúng ta sẽ chẳng có kiến thức hay những thứ tương tự như thế
00:48
about our humanitynhân loại;
13
33000
2000
về loài người chúng ta;
00:50
we would have no knowledgehiểu biết whatsoeverbất cứ điều gì about the worldthế giới.
14
35000
3000
chúng ta sẽ không biết chút gì về thế giới.
00:53
We would have no painsđau, but alsocũng thế no joysniềm vui.
15
38000
2000
Chúng ta không biết thế nào là đau đớn, nhưng cũng không biết thế nào là vui vẻ.
00:55
We would have no accesstruy cập to love
16
40000
3000
Và ta cũng không có cách nào biết yêu là gì,
00:58
or to the abilitycó khả năng to createtạo nên.
17
43000
3000
hay biết về khả năng sáng tạo.
01:01
And of coursekhóa học, ScottScott FitzgeraldFitzgerald said famouslynổi tiếng
18
46000
3000
Và dĩ nhiên, như một câu nói nổi tiếng của Scott Fitzgerald,
01:04
that "he who inventedphát minh consciousnessý thức
19
49000
3000
"người đã tạo ra nhận thức
01:07
would have a lot to be blamedđổ lỗi for."
20
52000
3000
sẽ được gán cho rất nhiều tội danh."
01:10
But he alsocũng thế forgotquên mất
21
55000
2000
Nhưng Fitzgerald lại quên mất rằng,
01:12
that withoutkhông có consciousnessý thức,
22
57000
2000
nếu không có nhận thức,
01:14
he would have no accesstruy cập to truethật happinesshạnh phúc
23
59000
3000
ông ấy đâu thể nào tìm được đến hạnh phúc thật sự
01:17
and even the possibilitykhả năng of transcendencesiêu.
24
62000
2000
hay thậm chí là khả năng của sự ưu việt.
01:19
So much for the wonderngạc nhiên, now for the mysteryhuyền bí.
25
64000
3000
Quá nhiều về điều kỳ diệu rồi, giờ tới sự bí ẩn nhé.
01:22
This is a mysteryhuyền bí
26
67000
2000
Đây là một điều bí ẩn
01:24
that has really been extremelyvô cùng hardcứng to elucidatelàm sáng tỏ.
27
69000
3000
cực kỳ khó để được làm sáng tỏ.
01:27
All the way back into earlysớm philosophytriết học
28
72000
3000
Trên tất cả các nẻo đường trở lại với những chân lý triết học
01:30
and certainlychắc chắn throughoutkhắp the historylịch sử of neurosciencethần kinh học,
29
75000
3000
và chắc chắn là xuyên suốt lịch sử của thần kinh học,
01:33
this has been one mysteryhuyền bí
30
78000
3000
điều này đã trở thành một bí ẩn,
01:36
that has always resistedchống lại elucidationgiải,
31
81000
2000
nó đã từ chối mọi nỗ lực làm sáng tỏ,
01:38
has got majorchính controversiestranh cãi.
32
83000
2000
và luôn nhận được nhiều sự tranh cãi nhất.
01:40
And there are actuallythực ra manynhiều people
33
85000
2000
Và thực ra đã có rất nhiều người
01:42
that think we should not even touchchạm it;
34
87000
2000
nghĩ rằng chúng ta thậm chí không nên động tới đề tài này;
01:44
we should just leaverời khỏi it alonemột mình, it's not to be solvedđã được giải quyết.
35
89000
2000
chúng ta hãy để nó yên, nó không phải là thứ dành để tìm hiểu hay tháo gỡ.
01:46
I don't believe that,
36
91000
2000
Tôi không tin điều đó,
01:48
and I think the situationtình hình is changingthay đổi.
37
93000
2000
và tôi nghĩ rằng tình thế đang thay đổi.
01:50
It would be ridiculousnực cười to claimyêu cầu
38
95000
2000
Thật là nực cười khi khẳng định rằng
01:52
that we know how we make consciousnessý thức
39
97000
3000
chúng ta biết rằng chúng ta tạo nên ý thức bằng cách nào
01:55
in our brainsnão,
40
100000
2000
trong não của chúng ta,
01:57
but we certainlychắc chắn can beginbắt đầu
41
102000
2000
nhưng ít nhất chắc chắn chúng ta có thể bắt đầu
01:59
to approachtiếp cận the questioncâu hỏi,
42
104000
2000
tiếp cận với câu hỏi.
02:01
and we can beginbắt đầu to see the shapehình dạng of a solutiondung dịch.
43
106000
3000
và chúng ta có thể bắt đầu hình dung được đáp án.
02:04
And one more wonderngạc nhiên to celebrateăn mừng
44
109000
3000
Một điều kì diệu nữa đáng để ăn mừng đó là
02:07
is the factthực tế that we have imaginghình ảnh technologiescông nghệ
45
112000
4000
hiện tại ta đã có những kĩ thuật hình ảnh
02:11
that now allowcho phép us to go insidephía trong the humanNhân loại brainóc
46
116000
4000
cho phép chúng ta đi vào bên trong bộ não của con người
02:15
and be ablecó thể to do, for examplethí dụ,
47
120000
2000
và có thể làm được những việc, ví dụ như,
02:17
what you're seeingthấy right now.
48
122000
2000
điều mà bạn đang thấy ngay lúc này.
02:19
These are imageshình ảnh that come from HannaHanna Damasio'sCủa Damasio labphòng thí nghiệm,
49
124000
3000
Đây là những hình ảnh đến từ phòng thí nghiệm của Hanna Damasio,
02:22
and which showchỉ you, in a livingsống brainóc,
50
127000
3000
cho bạn thấy, bên trong một bộ não đang sống,
02:25
the reconstructionxây dựng lại of that brainóc.
51
130000
2000
sự tái cấu trúc của chính bộ não này.
02:27
And this is a personngười who is alivesống sót.
52
132000
2000
Và đây là một người đang sống.
02:29
This is not a personngười
53
134000
2000
Đó không phải một thi thể
02:31
that is beingđang studiedđã học at autopsykhám nghiệm tử thi.
54
136000
3000
đang bị nghiên cứu.
02:34
And even more --
55
139000
2000
Và hơn thế nữa -
02:36
and this is something that one can be really amazedkinh ngạc about --
56
141000
3000
đây là một điều mà mọi người có lẽ thực sự bị choáng ngợp
02:39
is what I'm going to showchỉ you nextkế tiếp,
57
144000
2000
điều mà tôi sắp cho bạn thấy đây,
02:41
which is going underneathbên dưới the surfacebề mặt of the brainóc
58
146000
3000
diễn ra ngay bên dưới bề mặt của bộ não
02:44
and actuallythực ra looking in the livingsống brainóc
59
149000
3000
và thực sự nhìn bên trong bộ não sống
02:47
at realthực connectionskết nối, realthực pathwayscon đường.
60
152000
3000
tại những kết nối thực thời, những hành trình thật.
02:50
So all of those coloredcó màu linesđường dây
61
155000
3000
Như vậy tất cả những đường kẻ màu sắc đó
02:53
correspondtương ứng to buncheschùm of axonssợi trục thần kinh,
62
158000
3000
tương ứng với một búi axon,
02:56
the fiberssợi that jointham gia celltế bào bodiescơ thể
63
161000
2000
axon là những sợi nối kết giữa các phần tế bào
02:58
to synapsessynapse.
64
163000
3000
với các synapse.
03:01
And I'm sorry to disappointthất vọng you, they don't come in colormàu.
65
166000
2000
Và tôi rất xin lỗi vì làm bạn thất vọng, chúng không có màu sắc.
03:03
But at any ratetỷ lệ, they are there.
66
168000
3000
Nhưng dù sao đi nữa, chúng đều ở đó.
03:06
The colorsmàu sắc are codesMã số for the directionphương hướng,
67
171000
2000
Màu sắc này mã hóa cho phương hướng,
03:08
from whetherliệu it is back to fronttrước mặt
68
173000
2000
mà từ một điểm nó đi tới hay đi lui
03:10
or vicephó chủ versangược lại.
69
175000
2000
hoặc nghĩ lại.
03:12
At any ratetỷ lệ, what is consciousnessý thức?
70
177000
3000
Vậy suy cho cùng, ý thức là gì?
03:15
What is a consciouscó ý thức mindlí trí?
71
180000
2000
Tư duy có ý thức là gì?
03:17
And we could take a very simpleđơn giản viewlượt xem
72
182000
2000
Và chúng ta có thể có một vài góc nhìn đơn giản,
03:19
and say, well, it is that which we losethua
73
184000
4000
và rồi nói, à ừ, nó là thứ mà chúng ta mất đi
03:23
when we fallngã into deepsâu sleepngủ withoutkhông có dreamsnhững giấc mơ,
74
188000
5000
khi chúng ta đi ngủ mà không nằm mơ,
03:28
or when we go underDưới anesthesiagây tê,
75
193000
2000
hoặc khi chúng ta bị gây mê,
03:30
and it is what we regainLấy lại
76
195000
2000
và nó là thứ mà ta có được
03:32
when we recoverbình phục from sleepngủ
77
197000
2000
khi ta tỉnh giấc
03:34
or from anesthesiagây tê.
78
199000
2000
hay khi thuốc mê hết tác dụng.
03:36
But what is exactlychính xác that stuffđồ đạc that we losethua underDưới anesthesiagây tê,
79
201000
4000
Nhưng chính xác thì, thực ra những thứ mà chúng ta mất đi khi bị gây mê
03:40
or when we are in deepsâu, dreamlessgiấc sleepngủ?
80
205000
2000
hay trong những giấc ngủ sâu không mộng mị, là gì?
03:42
Well first of all,
81
207000
2000
Ừm, trước hết,
03:44
it is a mindlí trí,
82
209000
2000
nó là một dạng tinh thần, một dạng trí tuệ.
03:46
which is a flowlưu lượng of mentaltâm thần imageshình ảnh.
83
211000
2000
một dòng chảy của các hình ảnh tinh thần.
03:48
And of coursekhóa học considerxem xét imageshình ảnh
84
213000
2000
Và dĩ nhiên cân nhắc các hình ảnh
03:50
that can be sensorygiác quan patternsmẫu,
85
215000
2000
mà có thể là các chuỗi mẫu hình thuộc giác quan,
03:52
visualtrực quan, suchnhư là as you're havingđang có right now
86
217000
2000
liên quan tới thị giác, giống như thứ mà bạn đang có bây giờ
03:54
in relationmối quan hệ to the stagesân khấu and me,
87
219000
2000
trong mối tương quan với sân khấu và tôi,
03:56
or auditorythính giác imageshình ảnh,
88
221000
2000
hay các hình ảnh mang tính âm thanh
03:58
as you are havingđang có now in relationmối quan hệ to my wordstừ ngữ.
89
223000
2000
giống như thứ mà bạn đang có liên quan tới ngôn từ của tôi.
04:00
That flowlưu lượng of mentaltâm thần imageshình ảnh
90
225000
2000
Những hình ảnh về tinh thần đó
04:02
is mindlí trí.
91
227000
2000
được gọi là "trí tuệ".
04:04
But there is something elsekhác
92
229000
2000
Nhưng có những thứ khác
04:06
that we are all experiencingtrải nghiệm in this roomphòng.
93
231000
2000
mà tất cả chúng ta có thể cảm nhận trong căn phòng này
04:08
We are not passivethụ động exhibitorstriển lãm
94
233000
2000
Chúng ta không phải người tiếp thu thụ động
04:10
of visualtrực quan or auditorythính giác
95
235000
3000
các hình ảnh về thị giác, thính giác
04:13
or tactilexúc giác imageshình ảnh.
96
238000
2000
hoặc xúc giác.
04:15
We have selvesbản thân.
97
240000
2000
Chúng ta có bản ngã.
04:17
We have a Me
98
242000
2000
Chúng ta có "Tôi"
04:19
that is automaticallytự động presenthiện tại
99
244000
2000
Đó là một sự hiện hữu tự động
04:21
in our mindstâm trí right now.
100
246000
2000
trong tâm trí của chúng ta ngay lúc này.
04:23
We ownsở hữu our mindstâm trí.
101
248000
2000
Chúng ta sở hữu tâm trí của chính mình.
04:25
And we have a sensegiác quan that it's everyonetất cả mọi người of us
102
250000
3000
Và chúng ta có cảm nhận rằng mỗi người trong chúng ta
04:28
that is experiencingtrải nghiệm this --
103
253000
2000
những người đang trải nghiệm điều này
04:30
not the personngười who is sittingngồi nextkế tiếp to you.
104
255000
3000
không phải là người đang ngồi cạnh bạn.
04:33
So in ordergọi món to have a consciouscó ý thức mindlí trí,
105
258000
3000
Vậy để hiểu được trạng thái ý thức của tinh thần,
04:36
you have a selftự withinbên trong the consciouscó ý thức mindlí trí.
106
261000
4000
bạn có một bản ngã bên trong ý thức đó.
04:40
So a consciouscó ý thức mindlí trí is a mindlí trí with a selftự in it.
107
265000
3000
Như vậy một tư duy ý thức là một tư duy với bản ngã ngay bên trong nó.
04:43
The selftự introducesgiới thiệu the subjectivechủ quan perspectivequan điểm in the mindlí trí,
108
268000
3000
Bản ngã này mang đến khía cạnh về "chủ thể" bên trong tư duy,
04:46
and we are only fullyđầy đủ consciouscó ý thức
109
271000
2000
và chúng ta chỉ thực sự có ý thức
04:48
when selftự comesđến to mindlí trí.
110
273000
2000
khi bản ngã đến với tư duy.
04:50
So what we need to know to even addressđịa chỉ nhà this mysteryhuyền bí
111
275000
3000
Và điều chúng ta cần để chạm vào được bí ẩn này,
04:53
is, numbercon số one, how are mindstâm trí are put togethercùng với nhau in the brainóc,
112
278000
3000
chính là, số một, làm cách nào tư duy - tinh thần được sắp xếp bên trong bộ não,
04:56
and, numbercon số two, how selvesbản thân are constructedxây dựng.
113
281000
4000
và, số hai, làm cách nào bản ngã được cấu tạo.
05:00
Now the first partphần, the first problemvấn đề,
114
285000
3000
Phần đầu tiên, vấn đề đầu tiên,
05:03
is relativelytương đối easydễ dàng -- it's not easydễ dàng at all --
115
288000
3000
tương đối dễ - nó không hẳn là quá dễ dàng
05:06
but it is something that has been approachedtiếp cận graduallydần dần in neurosciencethần kinh học.
116
291000
4000
nhưng ít là có thể được trả lời một cách dần dần với thần kinh học.
05:10
And it's quitekhá cleartrong sáng that, in ordergọi món to make mindstâm trí,
117
295000
3000
Và khá rõ ràng rằng, để tạo nên tinh thần hay tư duy,
05:13
we need to constructxây dựng neuralthần kinh mapsbản đồ.
118
298000
3000
chúng ta cần phải cấu trúc nên bản đồ thần kinh.
05:16
So imaginetưởng tượng a gridlưới, like the one I'm showinghiển thị you right now,
119
301000
3000
Hãy tưởng tượng một mạng lưới, một hệ thông chấn song như cái mà tôi đang chiếu ở đây
05:19
and now imaginetưởng tượng, withinbên trong that gridlưới,
120
304000
2000
và bây giờ tưởng tượng, bên trong mạng lưới đó
05:21
that two-dimensionalhai chiều sheettấm,
121
306000
2000
bên trong phiến hai chiều đó,
05:23
imaginetưởng tượng neuronstế bào thần kinh.
122
308000
2000
tưởng tượng về các tế bào thần kinh.
05:25
And picturehình ảnh, if you will,
123
310000
2000
Và mường tượng ra, nếu như bạn muốn,
05:27
a billboardbillboard, a digitalkỹ thuật số billboardbillboard,
124
312000
2000
một bảng thông báo, một bản thông báo điện tử,
05:29
where you have elementscác yếu tố
125
314000
2000
nơi mà bạn có các yếu tố
05:31
that can be eitherhoặc litthắp sáng or not.
126
316000
2000
có thể được chiếu sáng hoặc không.
05:33
And dependingtùy on how you createtạo nên the patternmẫu
127
318000
3000
Tùy thuộc vào cách mà bạn sáng tạo nên những kiểu mẫu đó
05:36
of lightingthắp sáng or not lightingthắp sáng,
128
321000
3000
của việc chiếu sáng hay không chiếu sáng
05:39
the digitalkỹ thuật số elementscác yếu tố,
129
324000
2000
các yếu tố điện tử,
05:41
or, for that mattervấn đề, the neuronstế bào thần kinh in the sheettấm,
130
326000
2000
hoặc, với trường hợp này, các tế bào thần kinh bên trong phiến,
05:43
you're going to be ablecó thể to constructxây dựng a mapbản đồ.
131
328000
2000
bạn sắp có khả năng cấu trúc nên một bản đồ.
05:45
This, of coursekhóa học, is a visualtrực quan mapbản đồ that I'm showinghiển thị you,
132
330000
3000
Đây là, dĩ nhiên, là một bản đồ thị giác mà tôi đang cho bạn thấy
05:48
but this appliesáp dụng to any kindloại of mapbản đồ --
133
333000
2000
nhưng nó có thể được áp dụng với bất kì loại bản đồ nào
05:50
auditorythính giác, for examplethí dụ, in relationmối quan hệ to soundâm thanh frequenciestần số,
134
335000
3000
về thính giác, ví dụ như trong mối liên hệ với tần số âm thanh,
05:53
or to the mapsbản đồ that we constructxây dựng with our skinda
135
338000
3000
hoặc về những bản đồ chúng ta tạo nên với da của chúng ta
05:56
in relationmối quan hệ to an objectvật that we palpatepalpate.
136
341000
3000
trong mối liên hệ với một vật thể mà chúng ta cảm nhận.
05:59
Now to bringmang đến home the pointđiểm
137
344000
2000
Bây giờ quay trở lại với vấn đề chính
06:01
of how closegần it is --
138
346000
2000
đó là khoảng cách
06:03
the relationshipmối quan hệ betweengiữa the gridlưới of neuronstế bào thần kinh
139
348000
3000
của mối liên hệ giữa những đường kẻ của tế bào thần kinh
06:06
and the topographicalđịa hình arrangementsắp xếp
140
351000
2000
và sự sắp xếp theo địa hình
06:08
of the activityHoạt động of the neuronstế bào thần kinh
141
353000
2000
về hoạt động cả các tế bào thần kinh
06:10
and our mentaltâm thần experiencekinh nghiệm --
142
355000
2000
và những trải nghiệm tinh thần của chúng ta.
06:12
I'm going to tell you a personalcá nhân storycâu chuyện.
143
357000
2000
Tôi sắp kể cho bạn nghe một câu chuyện riêng tư.
06:14
So if I coverche my left eyemắt --
144
359000
3000
Và nếu tôi che mắt bên trái lại
06:17
I'm talkingđang nói about me personallycá nhân, not all of you --
145
362000
2000
tôi đang nói chỉ về riêng tôi chứ không phải toàn bộ các bạn
06:19
if I coverche my left eyemắt,
146
364000
2000
nếu tôi che mắt bên trái,
06:21
I look at the gridlưới -- prettyđẹp much like the one I'm showinghiển thị you.
147
366000
3000
tôi nhìn vào những đường kẻ này - gần giống như thứ mà tôi đang cho bạn thấy.
06:24
Everything is nicetốt đẹp and fine and perpendicularvuông góc.
148
369000
3000
Mọi thứ đều gọn ghẽ và vuông góc.
06:27
But sometimethỉnh thoảng agotrước, I discoveredphát hiện ra
149
372000
2000
Nhưng một thời gian trước đây, tôi khám phá ra
06:29
that if I coverche my left eyemắt,
150
374000
3000
nếu tôi che mắt trái lại,
06:32
insteadthay thế what I get is this.
151
377000
2000
thay vì nhìn thấy những điều này,
06:34
I look at the gridlưới and I see a warpingcong vênh
152
379000
3000
tôi nhìn vào các đường kẻ và thấy một khúc cong vênh
06:37
at the edgecạnh of my central-leftmiền trung-qua-trái fieldcánh đồng.
153
382000
3000
ở vùng biên ngoài, tại phía giữa của bên trái.
06:40
Very oddlẻ -- I've analyzedphân tích this for a while.
154
385000
2000
Rất kì lạ - tôi đã bắt đầu phân tích hiện tượng này một thời gian khá dài.
06:42
But sometimethỉnh thoảng agotrước,
155
387000
3000
Nhưng một thời gian trước,
06:45
throughxuyên qua the help of an opthamologistopthamologist colleagueđồng nghiệp of minetôi,
156
390000
3000
với sự giúp đỡ của một đồng nghiệp - một bác sĩ chuyên khoa mắt
06:48
CarmenCarmen PuliafitoPuliafito,
157
393000
2000
tên là Carmen Puliafito,
06:50
who developedđã phát triển a laserlaser scannermáy quét of the retinavõng mạc,
158
395000
3000
người đã phát triển máy scan laze lớn hơn,
06:53
I foundtìm out the the followingtiếp theo.
159
398000
2000
tôi tìm ra một số điều như sau.
06:55
If I scanquét my retinavõng mạc
160
400000
2000
Nếu tôi rà soắt võng mạc của mình
06:57
throughxuyên qua the horizontalngang planemáy bay that you see there in the little cornergóc,
161
402000
3000
xuyên qua mặt phẳng đường chân trời mà bạn thấy ở góc nhỏ đó,
07:00
what I get is the followingtiếp theo.
162
405000
2000
tôi sẽ nhận được những điều như thế này.
07:02
On the right sidebên, my retinavõng mạc is perfectlyhoàn hảo symmetricalđối xứng.
163
407000
3000
Owe bên phải, võng mạc của tôi đối xứng một cách hoàn hảo.
07:05
You see the going down towardsvề hướng the foveaEthmoidalis hố
164
410000
3000
Bạn nhìn thấy sự đi xuống về phía thị giác
07:08
where the opticquang nervedây thần kinh beginsbắt đầu.
165
413000
2000
nơi các dây thần kinh thị giác xuất phát.
07:10
But on my left retinavõng mạc there is a bumpbăng,
166
415000
2000
Nhưng với võng mạc bên trái thì có một chỗ u lên
07:12
which is markedđánh dấu there by the redđỏ arrowmũi tên.
167
417000
2000
được đánh dấu bởi mũi tên màu đỏ.
07:14
And it correspondstương ứng to a little cystu nang
168
419000
2000
Và nó tương ứng với một cái u nang nhỏ
07:16
that is locatednằm belowphía dưới.
169
421000
2000
nằm phía bên dưới.
07:18
And that is exactlychính xác what causesnguyên nhân
170
423000
3000
Và đó chính xác là điều
07:21
the warpingcong vênh of my visualtrực quan imagehình ảnh.
171
426000
3000
đã tạo nên sự méo mó trong hình ảnh thị giác của tôi.
07:24
So just think of this:
172
429000
2000
Và tôi nghĩ rằng:
07:26
you have a gridlưới of neuronstế bào thần kinh,
173
431000
2000
bạn có một đường kẻ, một mạng lưới các tế bào thần kinh,
07:28
and now you have a planemáy bay mechanicalcơ khí changethay đổi
174
433000
4000
và giờ thì bạn có một sự thay đổi mặt phẳng cơ học
07:32
in the positionChức vụ of the gridlưới,
175
437000
2000
về vị trí của các đường kẻ,
07:34
and you get a warpingcong vênh of your mentaltâm thần experiencekinh nghiệm.
176
439000
2000
và bạn nhận thấy một sự chênh vênh trong trải nghiệm tinh thần.
07:36
So this is how closegần
177
441000
2000
Và đó chính là sự gần gũi
07:38
your mentaltâm thần experiencekinh nghiệm
178
443000
2000
giữa trải nghiệm trong tâm trí bạn
07:40
and the activityHoạt động of the neuronstế bào thần kinh in the retinavõng mạc,
179
445000
3000
và các hoạt động của tế bào thần kinh trong võng mạc,
07:43
which is a partphần of the brainóc locatednằm in the eyeballnhãn cầu,
180
448000
3000
hay chính là một phần của bộ não được đặt trong cầu mắc,
07:46
or, for that mattervấn đề, a sheettấm of visualtrực quan cortexvỏ não.
181
451000
3000
hoặc, trong chuyện này, một phiến của lớp vỏ thị giác.
07:49
So from the retinavõng mạc
182
454000
2000
Như vậy từ võng mạc
07:51
you go ontotrên visualtrực quan cortexvỏ não.
183
456000
2000
bạn đi vào vỏ thị giác.
07:53
And of coursekhóa học, the brainóc addsbổ sung on
184
458000
2000
Và dĩ nhiên, bộ não thêm vào đó
07:55
a lot of informationthông tin
185
460000
2000
rất nhiều thông tin
07:57
to what is going on
186
462000
2000
thêm vào những thứ đang diễn ra
07:59
in the signalstín hiệu that come from the retinavõng mạc.
187
464000
2000
trong tín hiệu đến từ võng mạc.
08:01
And in that imagehình ảnh there,
188
466000
2000
Và trong bức ảnh đó ở tại đây,
08:03
you see a varietyđa dạng of islandshòn đảo
189
468000
2000
bạn nhìn thấy nhiều hòn đảo khác nhau
08:05
of what I call image-makingImage-Making regionsvùng in the brainóc.
190
470000
3000
của những thứ mà tôi gọi là các vùng dựng hình ảnh trong bộ não.
08:08
You have the greenmàu xanh lá for examplethí dụ,
191
473000
2000
Ví dụ như bạn có màu xanh lá
08:10
that correspondstương ứng to tactilexúc giác informationthông tin,
192
475000
2000
tương quan với những thông tin về xúc giác,
08:12
or the bluemàu xanh da trời that correspondstương ứng to auditorythính giác informationthông tin.
193
477000
3000
hoặc vùng màu xanh dương tương quan với thông tin thính giác.
08:15
And something elsekhác that happensxảy ra
194
480000
2000
Và một điều gì đó khác xảy ra
08:17
is that those image-makingImage-Making regionsvùng
195
482000
3000
đó là những vùng dựng hình ảnh
08:20
where you have the plottingâm mưu
196
485000
2000
nơi mà bạn có các định vị
08:22
of all these neuralthần kinh mapsbản đồ,
197
487000
2000
của tất cả các bản đồ thần kinh này,
08:24
can then providecung cấp signalstín hiệu
198
489000
2000
có thể cung cấp các tín hiệu
08:26
to this oceanđại dương of purplemàu tím that you see around,
199
491000
3000
tới đại dương của màu tím mà bạn thấy xung quanh,
08:29
which is the associationhiệp hội cortexvỏ não,
200
494000
2000
mà đó lại là vùng võ não tương ứng,
08:31
where you can make recordsHồ sơ of what wentđã đi on
201
496000
3000
nơi bạn có thể ghi nhận những điều đã xảy ra
08:34
in those islandshòn đảo of image-makingImage-Making.
202
499000
2000
trong các đảo ghi nhận hình ảnh.
08:36
And the great beautysắc đẹp, vẻ đẹp
203
501000
2000
Và điều đẹp đẽ ở đây
08:38
is that you can then go from memoryký ức,
204
503000
3000
chính là bạn có thể đi từ các kí ức
08:41
out of those associationhiệp hội corticesngữ,
205
506000
2000
ở các vùng võ não tương quan
08:43
and producesản xuất back imageshình ảnh
206
508000
3000
để tái tạo các hình ảnh
08:46
in the very sametương tự regionsvùng that have perceptionnhận thức.
207
511000
3000
trong chính những khu vực có thể tạo nên được nhận thức đó.
08:49
So think about how wonderfullytuyệt vời convenienttiện lợi and lazylười biếng
208
514000
3000
Hãy nghĩ xem, bộ não của chúng ta
08:52
the brainóc is.
209
517000
2000
thật vô cùng tiện lợi mà lười nhác biết bao.
08:54
So it providescung cấp certainchắc chắn areaskhu vực
210
519000
2000
Nó cung cấp những khu vực nhất định
08:56
for perceptionnhận thức and image-makingImage-Making.
211
521000
2000
cho nhận thức và cho việc dựng hình ảnh.
08:58
And those are exactlychính xác the sametương tự
212
523000
2000
Và đó là những vùng trùng lấp
09:00
that are going to be used for image-makingImage-Making
213
525000
3000
mà được dùng để đánh dấu hình ảnh
09:03
when we recallhồi tưởng informationthông tin.
214
528000
3000
nơi chúng ta sẽ triệu hồi lại thông tin.
09:06
So farxa the mysteryhuyền bí of the consciouscó ý thức mindlí trí
215
531000
3000
Như vậy, bí ẩn của tư duy ý thức
09:09
is diminishinggiảm dần a little bitbit
216
534000
2000
đã được thu giảm phần nào
09:11
because we have a generalchung sensegiác quan
217
536000
2000
bởi chúng ta đã hiểu được một cách đại khái
09:13
of how we make these imageshình ảnh.
218
538000
2000
bằng cách nào chúng ta tạo nên những hình ảnh này.
09:15
But what about the selftự?
219
540000
2000
Nhưng còn bản ngã thì sao?
09:17
The selftự is really the elusivekhó nắm bắt problemvấn đề.
220
542000
3000
Đó thực sự là một vấn đề rất khó nắm bắt.
09:20
And for a long time,
221
545000
2000
Và trong suốt một thời gian dài,
09:22
people did not even want to touchchạm it,
222
547000
2000
thậm chí không ai muốn chạm tới nó,
09:24
because they'dhọ muốn say,
223
549000
2000
bởi vì họ nói,
09:26
"How can you have this referencetài liệu tham khảo pointđiểm, this stabilitysự ổn định,
224
551000
3000
"Bằng cách nào chúng ta có một điểm tham khảo cố định, một điểm bền vững
09:29
that is requiredcần thiết to maintainduy trì
225
554000
2000
cần thiết để duy trì
09:31
the continuitytính liên tục of selvesbản thân day after day?"
226
556000
3000
sự liên tục của bản ngã từ ngày này qua ngày khác?"
09:34
And I thought about a solutiondung dịch to this problemvấn đề.
227
559000
3000
Và tôi nghĩ về một giải pháp cho vấn đề này.
09:37
It's the followingtiếp theo.
228
562000
2000
Chỉ ngay sau đây thôi.
09:39
We generatetạo ra brainóc mapsbản đồ
229
564000
2000
Chúng tôi phác họa ra bản đồ não bộ
09:41
of the body'scủa cơ thể interiorNội địa
230
566000
2000
của phần cơ thể phái bên trong
09:43
and use them as the referencetài liệu tham khảo for all other mapsbản đồ.
231
568000
3000
và dùng chúng như phần khảo chiếu cho tất cả các bản đồ khác.
09:46
So let me tell you just a little bitbit about how I cameđã đến to this.
232
571000
3000
Hãy để tôi kể cho bạn nghe bằng cách nào tôi đi đến giải pháp này.
09:49
I cameđã đến to this because,
233
574000
2000
Tôi làm được điều đó, bởi vì
09:51
if you're going to have a referencetài liệu tham khảo that we know as selftự --
234
576000
4000
nếu bạn có một khảo chiếu mà chúng ta biết là bản ngã,
09:55
the Me, the I
235
580000
2000
là cái Tôi, cái chính bản thân Tôi,
09:57
in our ownsở hữu processingChế biến --
236
582000
3000
bên trong chính sự chuyển biến của chúng ta -
10:00
we need to have something that is stableổn định,
237
585000
2000
chúng ta cần có điều gì đó ổn định,
10:02
something that does not deviateđi chệch much
238
587000
3000
điều gì đó không thay đổi quá nhiều
10:05
from day to day.
239
590000
2000
theo thời gian.
10:07
Well it so happensxảy ra that we have a singularsố ít bodythân hình.
240
592000
2000
Điều hiển nhiên là chúng ta có một cơ thể duy nhất.
10:09
We have one bodythân hình, not two, not threesố ba.
241
594000
3000
Chỉ một chứ không phải hai hay ba.
10:12
And so that is a beginningbắt đầu.
242
597000
2000
Và đó là sự bắt đầu.
10:14
There is just one referencetài liệu tham khảo pointđiểm, which is the bodythân hình.
243
599000
2000
Chỉ có một khảo chiếu duy nhất, chính là cơ thể.
10:16
But then, of coursekhóa học, the bodythân hình has manynhiều partscác bộ phận,
244
601000
3000
Nhưng rồi, dĩ nhiên là cơ thể có nhiều phần,
10:19
and things growlớn lên at differentkhác nhau ratesgiá,
245
604000
2000
và chúng được tăng trưởng với tốc độ khác nhau,
10:21
and they have differentkhác nhau sizeskích thước and differentkhác nhau people;
246
606000
2000
và chúng có kích cỡ khác nhau, những người khác nhau,
10:23
howeverTuy nhiên, not so with the interiorNội địa.
247
608000
3000
tuy nhiên, phần bên trong thì không như vậy.
10:26
The things that have to do
248
611000
2000
Điều mà chúng ta phải làm
10:28
with what is knownnổi tiếng as our internalbên trong milieubồng bột --
249
613000
2000
với cái được gọi là môi trường nội quan của chúng ta
10:30
for examplethí dụ, the wholetoàn thể managementsự quản lý
250
615000
2000
ví dụ như, sự quản lý toàn cục
10:32
of the chemistrieschemistries withinbên trong our bodythân hình
251
617000
2000
các hóa chất bên trong cơ thể
10:34
are, in factthực tế, extremelyvô cùng maintainedduy trì
252
619000
2000
trên thực tế, được duy trì tuyệt đối
10:36
day after day
253
621000
2000
từ ngày này qua ngày khác
10:38
for one very good reasonlý do.
254
623000
2000
vì một lý do tốt đẹp.
10:40
If you deviateđi chệch too much
255
625000
2000
Nếu bạn thay đổi quá nhiều
10:42
in the parametersthông số
256
627000
2000
trong phạm vi
10:44
that are closegần to the midlineđường giữa
257
629000
2000
gần với đường trung bình
10:46
of that life-permittingcho phép cuộc sống survivalSự sống còn rangephạm vi,
258
631000
3000
của khoảng tồn tại cho phép của sự sống
10:49
you go into diseasedịch bệnh or deathtử vong.
259
634000
2000
bạn sẽ bị bệnh hoặc chết.
10:51
So we have an in-builttrong xây dựng systemhệ thống
260
636000
3000
Như vậy chúng ta có một hệ thống cố hữu
10:54
withinbên trong our ownsở hữu livescuộc sống
261
639000
2000
ngay bên trong sự sống của chúng ta
10:56
that ensuresđảm bảo some kindloại of continuitytính liên tục.
262
641000
3000
đảm bảo cho một sự liên tục nhất định.
10:59
I like to call it an almosthầu hết infinitevô hạn samenessbắng from day to day.
263
644000
3000
Tôi thích gọi nó là một sự bất biến không dừng lại từ ngày này qua ngày khác.
11:02
Because if you don't have that samenessbắng, physiologicallySinh lý,
264
647000
4000
Nếu bạn không có sự bất biến đó, nói một cách sinh lý học thì
11:06
you're going to be sickđau ốm or you're going to diechết.
265
651000
2000
bạn có thể bị ốm hoặc sẽ chết.
11:08
So that's one more elementthành phần for this continuitytính liên tục.
266
653000
3000
Và đó là một yếu tố cần thiết cho sự bất biến này.
11:11
And the finalsau cùng thing
267
656000
2000
Và điều cuối cùng
11:13
is that there is a very tightchặt chẽ couplingkhớp nối
268
658000
2000
đó là ở đây có một sự kết nối rất chặt chẽ
11:15
betweengiữa the regulationQuy định of our bodythân hình withinbên trong the brainóc
269
660000
4000
giữa sự điều hòa của cơ thể do não bộ đảm nhận
11:19
and the bodythân hình itselfchinh no,
270
664000
2000
và chính cơ thể đó
11:21
unlikekhông giống any other couplingkhớp nối.
271
666000
3000
khác với tất cả sự kết nối khác.
11:24
So for examplethí dụ, I'm makingchế tạo imageshình ảnh of you,
272
669000
2000
Ví dụ như, tôi tạo nên một hình ảnh của bạn
11:26
but there's no physiologicalSinh lý bondliên kết
273
671000
3000
và không có bất kì cầu nối sinh lý nào
11:29
betweengiữa the imageshình ảnh I have of you as an audiencethính giả
274
674000
3000
giữa hình ảnh mà tôi có về bạn như một khán giả
11:32
and my brainóc.
275
677000
2000
và bộ não của tôi.
11:34
HoweverTuy nhiên, there is a closegần, permanentlyvĩnh viễn maintainedduy trì bondliên kết
276
679000
4000
Nhưng, có một cầu nối rất gần và được duy trì vĩnh viễn
11:38
betweengiữa the bodythân hình regulatingquy định partscác bộ phận of my brainóc
277
683000
3000
giữa phần não bộ điều khiển cơ thể
11:41
and my ownsở hữu bodythân hình.
278
686000
2000
và chính cơ thể ta.
11:43
So here'sđây là how it looksnhìn. Look at the regionkhu vực there.
279
688000
3000
Và đây là hình ảnh của nó. Hãy nhìn vào các vùng đó.
11:46
There is the brainóc stemthân cây in betweengiữa the cerebralnão cortexvỏ não
280
691000
3000
Đó là thân não nằm giữa phần võ não
11:49
and the spinaltủy sống corddây.
281
694000
2000
và cột sống.
11:51
And it is withinbên trong that regionkhu vực
282
696000
2000
Và bên trong vùng đó
11:53
that I'm going to highlightđiểm nổi bật now
283
698000
2000
vùng mà tôi sắp nhấn mạnh ngay bây giờ,
11:55
that we have this housingnhà ở
284
700000
3000
bên trong đó chúng ta
11:58
of all the life-regulationcuộc sống-quy định devicesthiết bị
285
703000
3000
có tất cả những công cụ điều hòa sự sống còn
12:01
of the bodythân hình.
286
706000
2000
của cơ thể
12:03
This is so specificriêng that, for examplethí dụ,
287
708000
3000
Điều này đặc biệt tới mức, ví dụ như,
12:06
if you look at the partphần that is coveredbao phủ in redđỏ
288
711000
3000
nếu bạn nhìn vào vùng được tô màu đỏ
12:09
in the upperphía trên partphần of the brainóc stemthân cây,
289
714000
2000
ở phần trên của thân não
12:11
if you damagehư hại that as a resultkết quả of a strokeCú đánh, for examplethí dụ,
290
716000
3000
nếu bạn làm tổn thương vùng đó sau một dư chấn nào đó như đột quỵ,
12:14
what you get is comahôn mê
291
719000
2000
bạn sẽ bị hôn mê
12:16
or vegetativethực vật statetiểu bang,
292
721000
2000
sẽ rơi vào trạng thái thực vật
12:18
which is a statetiểu bang, of coursekhóa học,
293
723000
2000
đó là một trạng thái, hiển nhiên là,
12:20
in which your mindlí trí disappearsbiến mất,
294
725000
2000
tư duy hay ý thức sẽ biến mất,
12:22
your consciousnessý thức disappearsbiến mất.
295
727000
3000
ý thức của bạn sẽ biến mất.
12:25
What happensxảy ra then actuallythực ra
296
730000
2000
Điều gì xảy ra sau đó thực tế
12:27
is that you losethua the groundingnền tảng of the selftự,
297
732000
3000
sẽ là bạn đánh mất nền tảng của bản ngã,
12:30
you have no longerlâu hơn accesstruy cập to any feelingcảm giác of your ownsở hữu existencesự tồn tại,
298
735000
3000
bạn sẽ không còn có thể chạm vào hay nhận biết các cảm giác về sự tồn tại của chính mình.
12:33
and, in factthực tế, there can be imageshình ảnh going on,
299
738000
3000
và, trên thực tế, ở đây có những hình ảnh đang tiếp diễn
12:36
beingđang formedhình thành in the cerebralnão cortexvỏ não,
300
741000
2000
đang được hình thành trong võ não
12:38
exceptngoại trừ you don't know they're there.
301
743000
2000
ngoại trừ việc bạn không biết chúng đang ở đó.
12:40
You have, in effecthiệu ứng, lostmất đi consciousnessý thức
302
745000
3000
Bạn đã, như một hậu quả, mất đi ý thức
12:43
when you have damagehư hại to that redđỏ sectionphần of the brainóc stemthân cây.
303
748000
4000
khi bạn có những tổn thương ở những vùng màu đỏ trong thân não.
12:47
But if you considerxem xét the greenmàu xanh lá partphần of the brainóc stemthân cây,
304
752000
3000
Nhưng nếu bạn nghĩ tới vùng màu xanh của thân não,
12:50
nothing like that happensxảy ra.
305
755000
2000
không có điều gì tương tự xảy ra.
12:52
It is that specificriêng.
306
757000
2000
Nó đặc biệt như thế đó.
12:54
So in that greenmàu xanh lá componentthành phần of the brainóc stemthân cây,
307
759000
3000
Vậy trong phần xanh của thân não,
12:57
if you damagehư hại it, and oftenthường xuyên it happensxảy ra,
308
762000
3000
nếu bạn bị tổn thương, và nó thường xuyên xảy ra,
13:00
what you get is completehoàn thành paralysistê liệt,
309
765000
2000
bạn sẽ bị bại liệt,
13:02
but your consciouscó ý thức mindlí trí is maintainedduy trì.
310
767000
3000
nhưng tư duy ý thức của bạn thì vẫn được duy trì.
13:05
You feel, you know, you have a fullyđầy đủ consciouscó ý thức mindlí trí
311
770000
3000
Bản cảm thấy, bạn biết rồi đó, bạn có một tư duy hoàn chỉnh
13:08
that you can reportbài báo cáo very indirectlygián tiếp.
312
773000
3000
mà bạn có thể tường thuật lại một cách không trực tiếp.
13:11
This is a horrifickinh khủng conditionđiều kiện. You don't want to see it.
313
776000
3000
Đây là một tình trạng cực kỳ tồi tệ. Bạn không muốn biết tới nó đâu.
13:14
And people are, in factthực tế, imprisonedbỏ tù
314
779000
2000
Và người ta, trong tình trạng đó, thực ra giống như bị giam cầm
13:16
withinbên trong theirhọ ownsở hữu bodiescơ thể,
315
781000
2000
trong cơ thể của chính họ,
13:18
but they do have a mindlí trí.
316
783000
2000
nhưng họ vẫn có tư duy, vẫn có tinh thần.
13:20
There was a very interestinghấp dẫn filmphim ảnh,
317
785000
2000
Có một bộ phim rất thú vị,
13:22
one of the rarehiếm good filmsphim donelàm xong
318
787000
2000
thực ra là một trong những bộ phim hay hiếm hoi trong lịch sử điện ảnh,
13:24
about a situationtình hình like this,
319
789000
2000
về một tình huống tương tự như vậy,
13:26
by JulianJulian SchnabelSchnabel some yearsnăm agotrước
320
791000
2000
được thực hiện bở Julian Schanbel vài năm về trước
13:28
about a patientbệnh nhân that was in that conditionđiều kiện.
321
793000
3000
về một bệnh nhân trong tình trạng như thế này.
13:31
So now I'm going to showchỉ you a picturehình ảnh.
322
796000
2000
Và giờ tôi sẽ cho bạn thấy một hình ảnh.
13:33
I promiselời hứa not to say anything about this,
323
798000
2000
Tôi hứa sẽ không nói bất kì điều gì về nó,
13:35
exceptngoại trừ this is to frightencảm giác lo sợ you.
324
800000
2000
ngoại trừ nó dùng để hù họa bạn.
13:37
It's just to tell you
325
802000
2000
Nó chỉ nói cho bạn biết
13:39
that in that redđỏ sectionphần of the brainóc stemthân cây,
326
804000
3000
trong khu vực màu đỏ của bộ não
13:42
there are, to make it simpleđơn giản,
327
807000
2000
ở đó, nói một cách đơn giản,
13:44
all those little squareshình vuông that correspondtương ứng to modulesmô-đun
328
809000
3000
có những ô vuông nhỏ tương quan tới các mô đun
13:47
that actuallythực ra make brainóc mapsbản đồ
329
812000
3000
tạo nên bản đồ bộ não
13:50
of differentkhác nhau aspectscác khía cạnh of our interiorNội địa,
330
815000
3000
của một khía cạnh khác của phần bên trong chúng ta,
13:53
differentkhác nhau aspectscác khía cạnh of our bodythân hình.
331
818000
2000
một khía cạnh khác của cơ thể chúng ta.
13:55
They are exquisitelytinh xảo topographicđịa hình
332
820000
3000
Chúng là những phân bố tinh tế
13:58
and they are exquisitelytinh xảo interconnectedkết nối
333
823000
2000
và chúng được kết nối một cách vô cùng tinh tế
14:00
in a recursiveđệ quy patternmẫu.
334
825000
2000
trong một mạng lưới kiểu mẫu đệ quy.
14:02
And it is out of this and out of this tightchặt chẽ couplingkhớp nối
335
827000
3000
Và điều nằm ở bên ngoài thứ này, bên ngoài sự kết nối chặt chẽ này
14:05
betweengiữa the brainóc stemthân cây and the bodythân hình
336
830000
2000
giữa bộ não và cơ thể
14:07
that I believe -- and I could be wrongsai rồi,
337
832000
2000
là điều mà tôi tin rằng tôi có thể sai,
14:09
but I don't think I am --
338
834000
2000
nhưng tôi không nghĩ tôi sai đâu
14:11
that you generatetạo ra this mappinglập bản đồ of the bodythân hình
339
836000
3000
không sai nếu bạn tạo ra bản đồ của cơ thể
14:14
that providescung cấp the groundingnền tảng for the selftự
340
839000
3000
một thứ tham chiếu cho nền tảng của bãn ngã
14:17
and that comesđến in the formhình thức of feelingscảm xúc --
341
842000
2000
và đến từ hình dạng của những cảm xúc
14:19
primordialnguyên thủy feelingscảm xúc, by the way.
342
844000
2000
những cảm xúc nguyên thủy, trên thực tế là vậy.
14:21
So what is the picturehình ảnh that we get here?
343
846000
2000
Và bức ảnh chúng ta có ở đây là gì?
14:23
Look at "cerebralnão cortexvỏ não," look at "brainóc stemthân cây,"
344
848000
2000
Hãy nhìn vào vỏ não, hãy nhìn vào thân não
14:25
look at "bodythân hình,"
345
850000
2000
nhìn vào vơ thể,
14:27
and you get the picturehình ảnh of the interconnectivitysự kết nối
346
852000
3000
và bạn sẽ thấy hình ảnh của sự kết nối
14:30
in which you have the brainóc stemthân cây providingcung cấp the groundingnền tảng for the selftự
347
855000
4000
mà từ đó thân não tạo ra nền tảng cho bản ngã
14:34
in a very tightchặt chẽ interconnectionkết nối with the bodythân hình.
348
859000
3000
trong một sự kết nối chặt chẽ với cơ thể
14:37
And you have the cerebralnão cortexvỏ não
349
862000
2000
Và bạn có vỏ não
14:39
providingcung cấp the great spectaclecảnh tượng of our mindstâm trí
350
864000
3000
cung cấp một khung cảnh hùng tráng của tư duy trong chúng ta
14:42
with the profusionprofusion of imageshình ảnh
351
867000
2000
với vô số các hình ảnh
14:44
that are, in factthực tế, the contentsnội dung of our mindstâm trí
352
869000
3000
và đó thực ra chính là những thứ được hàm chứa trong tinh thần của chúng ta
14:47
and that we normallybình thường paytrả mostphần lớn attentionchú ý to,
353
872000
3000
và chúng ta thường hay quan tâm đến,
14:50
as we should, because that's really
354
875000
2000
bởi vì chúng ta nên như thế, bởi vì nó thực sự
14:52
the filmphim ảnh that is rollinglăn in our mindstâm trí.
355
877000
2000
giống như những thước phim đang chạy qua trong tâm trí chúng ta
14:54
But look at the arrowsmũi tên.
356
879000
2000
Nhưng hãy nhìn vào những mũi tên đó.
14:56
They're not there for looksnhìn.
357
881000
2000
Chúng không phải ở đó cho việc nhìn ngắm.
14:58
They're there because there's this very closegần interactionsự tương tác.
358
883000
3000
Chúng ở đó bởi vì có một sự tương tác rất gần nhau.
15:01
You cannotkhông thể have a consciouscó ý thức mindlí trí
359
886000
2000
Bạn không thể có được một tư duy ý thức
15:03
if you don't have the interactionsự tương tác
360
888000
2000
nếu bạn không có tương tác
15:05
betweengiữa cerebralnão cortexvỏ não and brainóc stemthân cây.
361
890000
2000
giữa vỏ não và thân não.
15:07
You cannotkhông thể have a consciouscó ý thức mindlí trí
362
892000
2000
Bạn không thể có một tư duy ý thức
15:09
if you don't have the interactionsự tương tác
363
894000
2000
nếu bạn không có sự tương tác
15:11
betweengiữa the brainóc stemthân cây and the bodythân hình.
364
896000
2000
giữa thân não và cơ thể.
15:13
AnotherKhác thing that is interestinghấp dẫn
365
898000
2000
Một điều thú vị khác đó lại
15:15
is that the brainóc stemthân cây that we have
366
900000
2000
thân não của chúng ta
15:17
is sharedchia sẻ with a varietyđa dạng of other speciesloài.
367
902000
2000
khá giống với thân não của nhiều loài khác.
15:19
So throughoutkhắp vertebratesvật có xương sống,
368
904000
2000
Như vậy xuyên suốt lớp có xương sống,.
15:21
the designthiết kế of the brainóc stemthân cây is very similargiống to ourscủa chúng tôi,
369
906000
3000
cấu trúc của thân não tương tự như của chúng ta,
15:24
which is one of the reasonslý do why I think
370
909000
2000
đó là một lý do khiến tôi tin rằng
15:26
those other speciesloài have consciouscó ý thức mindstâm trí like we do.
371
911000
3000
những loài động vật đó cũng có tư duy ý thức giống như chúng ta.
15:29
ExceptNgoại trừ that they're not as richgiàu có as ourscủa chúng tôi,
372
914000
3000
Ngoại trừ việc nó không phong phú như của chúng ta,
15:32
because they don't have a cerebralnão cortexvỏ não like we do.
373
917000
2000
vì chúng không có vỏ não
15:34
That's where the differenceSự khác biệt is.
374
919000
2000
Đó chính là điểm khác biệt.
15:36
And I stronglymạnh mẽ disagreekhông đồng ý with the ideaý kiến
375
921000
3000
Và tôi hoàn toàn không đồng ý với quan điểm
15:39
that consciousnessý thức should be consideredxem xét
376
924000
3000
ý thức cần phải được xem xét
15:42
as the great productsản phẩm of the cerebralnão cortexvỏ não.
377
927000
2000
như một sản phẩm của võ nảo.
15:44
Only the wealthsự giàu có of our mindstâm trí is,
378
929000
2000
Chỉ dựa trên sự giàu có trong tâm trí chúng ta,
15:46
not the very factthực tế that we have a selftự
379
931000
3000
thì không phải là một bằng chứng tốt cho việc chúng ta có bản ngã
15:49
that we can refertham khảo
380
934000
2000
mà chúng ta có thể dẫn dụ ra
15:51
to our ownsở hữu existencesự tồn tại,
381
936000
2000
sự tồn tại của chính mình,
15:53
and that we have any sensegiác quan of personngười.
382
938000
4000
và rằng chúng ta có bất kì ý niệm nào về bản thân.
15:57
Now there are threesố ba levelscấp of selftự to considerxem xét --
383
942000
3000
Bây giờ có ba khía cạnh của bản ngã cần quan tâm
16:00
the protoProto, the corecốt lõi and the autobiographicaltự truyện.
384
945000
3000
bao gồm tiền tố, cốt lõi và tự truyện.
16:03
The first two are sharedchia sẻ
385
948000
2000
Hai cái đầu tiên được chia sẻ
16:05
with manynhiều, manynhiều other speciesloài,
386
950000
2000
với rất nhiều loài sinh vật khác
16:07
and they are really comingđang đến out
387
952000
2000
và chúng thực sự có nguồn gốc phần lớn
16:09
largelyphần lớn of the brainóc stemthân cây
388
954000
2000
từ thân não
16:11
and whateverbất cứ điều gì there is of cortexvỏ não in those speciesloài.
389
956000
3000
và không cần biết những giống loài đó có vỏ não hay không.
16:14
It's the autobiographicaltự truyện selftự
390
959000
2000
Chính là bản ngã tự thuật
16:16
which some speciesloài have, I think.
391
961000
2000
là cái chỉ vài loài có, tôi nghĩ vậy.
16:18
CetaceansBộ cá voi and primateslinh trưởng have alsocũng thế
392
963000
3000
Loài giáp xác và linh trưởng cũng có
16:21
an autobiographicaltự truyện selftự to a certainchắc chắn degreetrình độ.
393
966000
2000
một bản ngã tự thuật ở một mức độ nhất định.
16:23
And everybody'smọi người dogschó at home
394
968000
2000
Và bất kì con chó nào chúng ta nuôi ở nhà
16:25
have an autobiographicaltự truyện selftự to a certainchắc chắn degreetrình độ.
395
970000
3000
cũng có một bản ngã tự thuật tới một mức nào đó.
16:28
But the noveltytính mới is here.
396
973000
2000
Nhưng điều mới mẻ là ở đây.
16:30
The autobiographicaltự truyện selftự is builtđược xây dựng
397
975000
2000
Bản ngã tự thuật được xây dựng
16:32
on the basisnền tảng of pastquá khứ memorieskỷ niệm
398
977000
2000
phần lớn dựa trên các kí ức
16:34
and memorieskỷ niệm of the planscác kế hoạch that we have madethực hiện;
399
979000
3000
và kí ức về những kế hoạch mà chúng ta từng làm;
16:37
it's the livedđã sống pastquá khứ and the anticipateddự kiến futureTương lai.
400
982000
3000
nó sống trong quá khứ và dự đoán tương lai.
16:40
And the autobiographicaltự truyện selftự
401
985000
2000
Và bản ngã tự thuật
16:42
has promptedthúc đẩy extendedmở rộng memoryký ức, reasoninglý luận,
402
987000
3000
đã phát triển các kí ức được kéo dài, khả năng lý luận,
16:45
imaginationtrí tưởng tượng, creativitysáng tạo and languagengôn ngữ.
403
990000
2000
tưởng tượng, sáng tạo và ngôn ngữ.
16:47
And out of that cameđã đến the instrumentsdụng cụ of culturenền văn hóa --
404
992000
3000
Và từ đó mang tới những công cụ cho văn hóa,
16:50
religionstôn giáo, justiceSự công bằng,
405
995000
2000
tôn giáo, đạo lý,
16:52
tradebuôn bán, the artsnghệ thuật, sciencekhoa học, technologyCông nghệ.
406
997000
2000
thương mại, nghệ thuật, khoa học, công nghệ.
16:54
And it is withinbên trong that culturenền văn hóa
407
999000
2000
Và nó nằm ngay bên trong các văn hóa
16:56
that we really can get --
408
1001000
2000
mà chúng ta có thể nhận lấy
16:58
and this is the noveltytính mới --
409
1003000
2000
và đó là điều mới mẻ -
17:00
something that is not entirelyhoàn toàn setbộ by our biologysinh học.
410
1005000
4000
một điều gì đó mà không hoàn toàn được quy định bởi các thành tố sinh học của chúng ta.
17:04
It is developedđã phát triển in the culturesvăn hoá.
411
1009000
2000
Nó được phát triển trong các nền văn hóa.
17:06
It developedđã phát triển in collectivestập thể of humanNhân loại beingschúng sanh.
412
1011000
4000
Nó phát triển trong sự phối hợp của nhân loại
17:10
And this is, of coursekhóa học, the culturenền văn hóa
413
1015000
2000
Và nó, dì nhiên, là nền văn hóa
17:12
where we have developedđã phát triển something that I like to call
414
1017000
3000
nơi mà chúng ta phát triển thứ mà tôi hay gọi là
17:15
socio-culturalvăn hoá xã hội regulationQuy định.
415
1020000
2000
sự điều hòa xã hội - văn hóa.
17:17
And finallycuối cùng, you could rightlyđúng askhỏi,
416
1022000
2000
Và cuối cùng, bạn có thể hỏi ngay,
17:19
why carequan tâm about this?
417
1024000
2000
vì sao phải quan tâm tới những điều này?
17:21
Why carequan tâm if it is the brainóc stemthân cây or the cerebralnão cortexvỏ não
418
1026000
3000
Vì sao phải quan tâm tới thân não hay vỏ não
17:24
and how this is madethực hiện?
419
1029000
2000
và vì sao nó được tạo ra?
17:26
ThreeBa reasonslý do. First, curiositysự tò mò.
420
1031000
2000
Có ba lý do. Thứ nhất, sự tò mò.
17:28
PrimatesĐộng vật linh trưởng are extremelyvô cùng curiousHiếu kỳ --
421
1033000
2000
Linh trưởng cực kỳ tò mò
17:30
and humanscon người mostphần lớn of all.
422
1035000
2000
và tò mò nhất trong số đó là loài người.
17:32
And if we are interestedquan tâm, for examplethí dụ,
423
1037000
3000
Nếu ta quan tâm điều gì đó, ví dụ như,
17:35
in the factthực tế that anti-gravitychống lực hấp dẫn
424
1040000
2000
sự thật về lực phản trọng lượng
17:37
is pullingkéo galaxiesthiên hà away from the EarthTrái đất,
425
1042000
2000
đang kéo dãi ngân hà xa khỏi trái đất,
17:39
why should we not be interestedquan tâm in what is going on
426
1044000
2000
vì sao chúng ta lại không quan tâm tới điều gì đang diễn ra
17:41
insidephía trong of humanNhân loại beingschúng sanh?
427
1046000
3000
bên trong chính con người?
17:44
SecondThứ hai, understandinghiểu biết societyxã hội and culturenền văn hóa.
428
1049000
2000
Thứ hai, sự hiểu biết về xã hội và văn hoá.
17:46
We should look
429
1051000
2000
Chúng ta nên biết
17:48
at how societyxã hội and culturenền văn hóa
430
1053000
2000
bằng cách nào xã hội và văn hoá
17:50
in this socio-culturalvăn hoá xã hội regulationQuy định
431
1055000
2000
trong sự điều hoà xã hội - văn hoá này
17:52
are a work in progresstiến độ.
432
1057000
2000
đang vận hành liên tục.
17:54
And finallycuối cùng, medicinedược phẩm.
433
1059000
2000
Và cuối cùng, y học.
17:56
Let's not forgetquên that some of the worsttệ nhất diseasesbệnh tật
434
1061000
2000
Đừng quên rằng một trong những căn bệnh nghiêm trọng nhất
17:58
of humankindloài người
435
1063000
2000
của loài người
18:00
are diseasesbệnh tật suchnhư là as depressionPhiền muộn,
436
1065000
2000
là những bệnh như trầm cảm,
18:02
Alzheimer'sAlzheimer diseasedịch bệnh, drugthuốc uống addictionnghiện.
437
1067000
3000
Alzheimer, nghiện ngập.
18:05
Think of strokesđột qu</s> that can devastatetàn phá your mindlí trí
438
1070000
3000
Nghĩ về đột quỵ có thể tàn phá tâm trí bạn
18:08
or renderrender you unconsciousbất tỉnh.
439
1073000
2000
hoặc gây ảnh hưởng tới sự vô thức của bạn.
18:10
You have no prayercầu nguyện
440
1075000
3000
Bạn không có bất kì lời cầu nguyện nào
18:13
of treatingđiều trị those diseasesbệnh tật effectivelycó hiệu quả
441
1078000
3000
để chữa các bệnh này hiệu quả
18:16
and in a non-serendipitouskhông serendipitous way
442
1081000
2000
và theo một cách không may mắn
18:18
if you do not know how this workscông trinh.
443
1083000
2000
nếu như bạn không biết chúng vận hành ra sao.
18:20
So that's a very good reasonlý do
444
1085000
2000
Như vậy, đó là một lý do rất tốt
18:22
beyondvượt ra ngoài curiositysự tò mò
445
1087000
2000
vượt qua sự tò mò
18:24
to justifybiện hộ what we're doing,
446
1089000
2000
cho thấy sự cần thiết của những điều ta đang làm,
18:26
and to justifybiện hộ havingđang có some interestquan tâm in what is going on in our brainsnão.
447
1091000
3000
để xác tín việc so đôi chút hứng thú với những điều đang xảy ra trong bộ não.
18:29
Thank you for your attentionchú ý.
448
1094000
2000
Cảm ơn đã lắng nghe!
18:31
(ApplauseVỗ tay)
449
1096000
5000
(Võ tay)
Translated by Huong Ha
Reviewed by Tam Bui

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Antonio Damasio - Neuroscientist
Antonio Damasio's research in neuroscience has shown that emotions play a central role in social cognition and decision-making. His work has had a major influence on current understanding of the neural systems, which underlie memory, language, consciousness.

Why you should listen

Antonio Damasio is a leader in understanding the biological origin of consciousness. He also argues that emotions, far from being barriers to it, are a crucial component of decision-making. He is founder and director of the USC Brain and Creativity Institute, which draws on partners across academic disciplines to use the explosion of new neuroscience results to tackle issues from mental health to societal and global change.

Damasio is the author of Self Comes to Mind: Constructing the Conscious Brain, which was adapted into a musical composition performed by Yo-Yo Ma at the American Museum of Natural History.

More profile about the speaker
Antonio Damasio | Speaker | TED.com