TED2013
Alex Laskey: How behavioral science can lower your energy bill
Alex Laskey: Khoa học Hành vi giúp bạn giảm tiền điện thế nào?
Filmed:
Readability: 3.9
1,182,944 views
Làm sao để giảm tải hóa đơn tiền điện? Bạn có tin chỉ cần bắt chước người hàng xóm của mình là bạn sẽ giảm được cơ số tiền điện? Alex Laskey sẽ chứng minh cho bạn thấy chỉ một thói quen trong hành vi con người có thể biến chúng ta thành những người sử dụng năng lượng tốt hơn, thông minh hơn với hóa đơn tiền điện thấp hơn.
Alex Laskey - Energy software maker
Alex Laskey helps power companies to help their customers cut down -- using data analysis, marketing and a pinch of psychology. Full bio
Alex Laskey helps power companies to help their customers cut down -- using data analysis, marketing and a pinch of psychology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
How many of you have checked your email today?
0
594
2539
Bao nhiêu quý vị ngồi đây đã kiểm tra email ngày hôm nay?
00:15
Come on, raise your hands.
1
3133
1896
Xin hãy giơ tay lên ạ.
00:17
How many of you are checking it right now?
2
5029
2131
Vậy bao nhiêu quý vị đang kiểm tra email ngay lúc này?
00:19
(Laughter)
3
7160
1558
(Tiếng cười)
00:20
And how about finances? Anybody check that today?
4
8718
2500
Thế còn tài chính thì sao ạ? Đã có ai kiểm tra tài chính hôm nay chưa?
00:23
Credit card, investment account?
5
11218
2488
Còn cả thẻ tín dụng, tài khoản đầu tư?
00:25
How about this week?
6
13706
3953
Bạn đã kiểm tra chúng tuần này chưa?
00:29
Now, how about your household energy use?
7
17659
3117
Thế còn việc tiêu thụ điện của gia đình thì sao?
00:32
Anybody check that today?
8
20776
1938
Đã có ai kiểm tra lượng sử dụng điện ngày hôm nay chưa?
00:34
This week? Last week?
9
22714
4152
Tuần này thế nào? Tuần trước ra sao?
00:38
A few energy geeks spread out across the room.
10
26866
3128
Trong căn phòng này có một số chuyên gia về điện.
00:41
It's good to see you guys.
11
29994
2569
Thật vui khi được gặp các bạn ở đây.
00:44
But the rest of us -- this is a room filled with people
12
32563
3235
Nhưng với những người còn lại - đây là căn phòng được lấp đầy bởi những người
00:47
who are passionate about the future of this planet,
13
35798
2982
đam mê về tương lai của hành tinh này,
00:50
and even we aren't paying attention
14
38780
1831
và thậm chí chúng ta cũng không chú ý tới
00:52
to the energy use that's driving climate change.
15
40611
2960
việc sử dụng năng lượng đang gây ra sự thay đổi khí hậu.
00:55
The woman in the photo with me is Harriet.
16
43571
2655
Người phụ nữ đứng cạnh tôi trong bức ảnh là Harriet.
00:58
We met her on our first family vacation.
17
46226
2537
Chúng tôi gặp bà trong lần đi nghỉ đầu tiên của cả gia đình.
01:00
Harriet's paying attention to her energy use,
18
48763
2362
Harriet rất chú ý tới cách sử dụng điện năng,
01:03
and she is decidedly not an energy geek.
19
51125
2860
bà rõ ràng không phải là chuyên gia về điện.
01:05
This is the story of how Harriet came to pay attention.
20
53985
5239
Đây là câu chuyện làm thế nào mà Harriet quan tâm tới việc sử dụng điện năng.
01:11
This is coal,
21
59224
2029
Đây là than đá,
01:13
the most common source of electricity on the planet,
22
61253
3357
nguồn cung cấp điện phổ biến nhất trên hành tinh này,
01:16
and there's enough energy in this coal
23
64610
3224
và lượng than đá này có đủ năng lượng
01:19
to light this bulb for more than a year.
24
67834
3952
để thắp sáng chiếc bóng đèn này trong hơn một năm.
01:23
But unfortunately, between here and here,
25
71786
2071
Nhưng, thật không may, giữa than đá và bóng đèn,
01:25
most of that energy is lost to things
26
73857
1432
phần lớn năng lượng bị thất thoát qua những thứ
01:27
like transmission leakage and heat.
27
75289
2885
như sự tỏa nhiệt và rò rỉ qua quá trình truyền năng lượng.
01:30
In fact, only 10 percent ends up as light.
28
78174
3579
Trong thực tế, chỉ 10 phần trăm năng lượng tạo ra ánh sáng.
01:33
So this coal will last a little bit more than a month.
29
81753
4008
Vì vậy than đá sẽ thắp sáng được hơn một tháng.
01:37
If you wanted to light this bulb for a year,
30
85761
2609
Nếu bạn muốn thắp sáng bóng đèn này trong một năm
01:40
you'd need this much coal.
31
88370
5038
bạn sẽ cần nhiều than đá như thế này.
01:45
The bad news here is that, for every unit of energy we use,
32
93408
3044
Tin xấu là, để có được một đơn vị năng lượng mà chúng ta sử dụng,
01:48
we waste nine.
33
96452
2073
chúng ta lãng phí mất chín đơn vị.
01:50
That means there's good news,
34
98525
1631
Nếu hiểu theo nghĩa tốt thì là,
01:52
because for every unit of energy we save,
35
100156
2583
vì mỗi đơn vị năng lượng chúng ta tiết kiệm được,
01:54
we save the other nine.
36
102739
3265
chúng ta tiết kiệm được chín đơn vị khác.
01:58
So the question is, how can we get the people in this room
37
106004
5281
Vậy câu hỏi ở đây là, làm thế nào để chúng ta có thể kêu gọi những người trong căn phòng này
02:03
and across the globe to start paying attention
38
111300
2966
và trên toàn cầu bắt đầu chú ý đến
02:06
to the energy we're using,
39
114266
2086
năng lượng mà chúng ta đang sử dụng,
02:08
and start wasting less of it?
40
116352
2976
và giảm việc lãng phí chúng?
02:11
The answer comes from a behavioral science experiment
41
119328
2387
Câu trả lời đến từ một thí nghiệm khoa học hành vi
02:13
that was run one hot summer, 10 years ago,
42
121715
3381
được thực hiện vào một mùa hè oi ả, 10 năm về trước,
02:17
and only 90 miles from here,
43
125096
2136
và chỉ cách đây 90 km,
02:19
in San Marcos, California.
44
127232
3376
ở San Marcos, California.
02:22
Graduate students put signs on every door in a neighborhood,
45
130608
2681
Các sinh viên đã dán các thông điệp lên cửa của từng ngôi nhà trong một khu phố,
02:25
asking people to turn off their air conditioning
46
133289
2821
yêu cầu mọi người tắt điều hòa
02:28
and turn on their fans.
47
136110
2210
và bật quạt.
02:30
One quarter of the homes received a message that said,
48
138320
2288
Một phần tư các gia đình nhận được thông điệp sau:
02:32
did you know you could save 54 dollars a month this summer?
49
140608
2318
bạn có biết làm thế nào để tiết kiệm 54 đô la một tháng trong mùa hè này?
02:34
Turn off your air conditioning, turn on your fans.
50
142926
1818
Hãy tắt điều hòa và bật quạt.
02:36
Another group got an environmental message.
51
144744
1834
Một nhóm các gia đình khác nhận được thông điệp về môi trường.
02:38
And still a third group got a message about
52
146578
2089
Và nhóm gia đình còn lại nhận được thông điệp kêu gọi họ
02:40
being good citizens, preventing blackouts.
53
148667
2680
trở thành công dân tốt và ngăn ngừa tình trạng mất điện.
02:43
Most people guessed that money-saving message would work best of all.
54
151347
3717
Hầu hết mọi người đoán là thông điệp kêu gọi tiết kiệm tiền sẽ đạt được hiệu quả tốt nhất.
02:47
In fact, none of these messages worked.
55
155064
2613
Nhưng thực tế, không có thông điệp nào trong số trên mang lại hiệu quả.
02:49
They had zero impact on energy consumption.
56
157677
2856
Các thông điệp không có tác động gì tới việc tiêu thụ năng lượng của người dân.
02:52
It was as if the grad students hadn't shown up at all.
57
160533
4121
Cứ như thể là các sinh viên chưa hề truyền tải bất cứ một thông điệp nào tới họ.
02:56
But there was a fourth message,
58
164654
1820
Nhưng có một thông điệp thứ tư,
02:58
and this message simply said,
59
166474
2123
và thông điệp này rất chi là đơn giản,
03:00
"When surveyed, 77 percent of your neighbors
60
168597
3910
"Khi được khảo sát, 77 phần trăm hàng xóm của bạn
03:04
said that they turned off their air conditioning and turned on their fans.
61
172507
2490
cho biết họ tắt điều hòa và bật quạt.
03:06
Please join them. Turn off your air conditioning
62
174997
1805
Vì thế, xin hãy chung tay với những người hàng xóm. Hãy tắt điều hòa
03:08
and turn on your fans."
63
176802
1261
và bật quạt."
03:10
And wouldn't you know it, they did.
64
178063
2697
Bạn sẽ không ngờ được là, thông điệp này đã có tác dụng.
03:12
The people who received this message
65
180760
1954
Những người nhận được thông điệp này
03:14
showed a marked decrease in energy consumption
66
182714
2522
đã thực hiện sự cắt giảm rõ rệt trong việc tiêu thụ năng lượng
03:17
simply by being told what their neighbors were doing.
67
185236
3411
chỉ đơn giản bằng việc được thông báo cái mà hàng xóm của họ làm.
03:20
So what does this tell us?
68
188647
1700
Vậy chúng ta có thể thấy được gì từ cuộc thí nghiệm này?
03:22
Well, if something is inconvenient,
69
190347
2217
Khi phải làm một việc bất tiện nào đó,
03:24
even if we believe in it,
70
192564
1989
ngay cả khi chúng ta tin tưởng là nên làm,
03:26
moral suasion, financial incentives, don't do much to move us --
71
194553
3878
những thuyết phục về đạo đức hay ưu đãi tài chính không có tác động nhiều đến chúng ta--
03:30
but social pressure, that's powerful stuff.
72
198431
3670
nhưng áp lực xã hội, là một thứ rất có quyền năng.
03:34
And harnessed correctly, it can be a powerful force for good.
73
202101
3618
Và khi được khai thác một cách đúng đắn, nó có thể là một công cụ cực kỳ hữu ích để thực hiện những điều tốt đẹp.
03:37
In fact, it already is.
74
205719
2165
Thực tế là áp lực xã hội đã làm được điều đó.
03:39
Inspired by this insight, my friend Dan Yates and I
75
207884
2632
Với cảm hứng từ thực tế này, bạn tôi Dan Yates và tôi
03:42
started a company called Opower.
76
210516
2176
đã bắt đầu một công ty có tên là Opower.
03:44
We built software and partnered with utility companies
77
212692
2469
Chúng tôi xây dựng phần mềm và hợp tác với các công ty tiện ích
03:47
who wanted to help their customers save energy.
78
215161
2803
những công ty muốn giúp khách hàng của họ tiết kiệm năng lượng.
03:49
We deliver personalized home energy reports
79
217964
3066
Chúng tôi cung cấp các bản báo cáo năng lượng gia đình được cá nhân hoá
03:53
that show people how their consumption
80
221030
1718
giúp cho khách hàng so sánh lượng tiêu thụ điện của gia đình họ
03:54
compares to their neighbors in similar-sized homes.
81
222748
2872
với các gia đình khác có cùng số người trong khu phố họ sống.
03:57
Just like those effective door hangers,
82
225620
2240
Cũng giống như các sinh viên tham gia trong thí nghiệm trên,
03:59
we have people comparing themselves to their neighbors,
83
227860
2464
chúng tôi giúp mọi người so sánh bản thân họ với hàng xóm,
04:02
and then we give everyone targeted recommendations
84
230324
2516
và sau đó chúng tôi đưa ra những khuyến nghị mục tiêu cho tất cả mọi người
04:04
to help them save.
85
232840
1650
để giúp họ tiết kiệm điện.
04:06
We started with paper, we moved to a mobile application,
86
234490
2306
Từ việc thực hiện thí nghiệm trên giấy tờ, chúng tôi chuyển sang sử dụng ứng dụng điện thoại di động,
04:08
web, and now even a controllable thermostat,
87
236796
2929
web, và bây giờ thậm chí là một bộ điều chỉnh nhiệt,
04:11
and for the last five years we've been running
88
239725
2017
và trong năm năm qua chúng tôi đã thực hiện
04:13
the largest behavioral science experiment in the world.
89
241742
4403
cuộc thử nghiệm khoa học hành vi lớn nhất trên thế giới.
04:18
And it's working.
90
246145
1664
Và nó đã có hiệu quả.
04:19
Ordinary homeowners and renters have saved
91
247809
2097
Những người chủ gia đình và người thuê nhà thông thường đã tiết kiệm
04:21
more than 250 million dollars on their energy bills,
92
249906
3140
được hơn 250 triệu đô la trên hóa đơn điện của họ,
04:25
and we're just getting started.
93
253046
1513
và chúng tôi mới chỉ đang bắt đầu.
04:26
This year alone, in partnership with more than 80 utilities
94
254559
3260
Chỉ riêng năm nay, trong quan hệ đối tác với hơn 80 tiện ích
04:29
in six countries, we're going to generate
95
257819
2254
tại sáu quốc gia, chúng tôi sẽ tạo ra
04:32
another two terawatt hours of electricity savings.
96
260073
3152
thêm hai giờ terawatt tiết kiệm điện.
04:35
Now, the energy geeks in the room know two terawatt hours,
97
263225
2041
Những người chuyên về điện đang ngồi trong căn phòng này biết rõ thế nào là hai giờ terawatt,
04:37
but for the rest of us, two terawatt hours
98
265266
2039
còn với những người còn lại, hai giờ terawatt
04:39
is more than enough energy to power every home
99
267305
3339
có thể hiểu là vượt quá số năng lượng cần có để thắp sáng mỗi ngôi nhà
04:42
in St. Louis and Salt Lake City combined
100
270644
3294
ở cả St. Louis và thành phố Salt Lake gộp lại
04:45
for more than a year.
101
273938
1568
trong hơn một năm.
04:47
Two terawatt hours, it's roughly half
102
275506
1966
Hai giờ terawatt gần bằng một nửa
04:49
what the U.S. solar industry produced last year.
103
277472
2586
sản lượng điện năng mà ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Mỹ sản xuất được trong năm ngoái.
04:52
And two terawatt hours? In terms of coal,
104
280058
3591
Hai giờ terawatt, nói về than đá,
04:55
we'd need to burn 34 of these wheelbarrows
105
283649
3157
chúng ta cần đốt cháy số than trên 34 xe cút kít
04:58
every minute around the clock every day for an entire year
106
286806
3996
mỗi phút trong 24 giờ mỗi ngày trong suốt một năm
05:02
to get two terawatt hours of electricity.
107
290802
2104
để có được hai giờ terawatt điện.
05:04
And we're not burning anything.
108
292906
1317
Chúng tôi sẽ không đốt cháy một xe than nào.
05:06
We're just motivating people to pay attention
109
294223
1728
Chúng tôi sẽ chỉ thúc đẩy mọi người chú ý
05:07
and change their behavior.
110
295951
3013
và thay đổi hành vi của họ.
05:10
But we're just one company, and this is just
111
298964
2290
Nhưng chúng tôi chỉ là một công ty, và chỉ có thể
05:13
scratching the surface.
112
301254
2137
làm xước bề mặt tảng đá.
05:15
Twenty percent of the electricity in homes is wasted,
113
303391
3565
20% điện trong các hộ gia đình bị lãng phí,
05:18
and when I say wasted, I don't mean that people have
114
306956
2004
và khi tôi nói lãng phí, tôi không ám chỉ là các gia đình sử dụng
05:20
inefficient lightbulbs. They may.
115
308960
3353
các bóng đèn hoạt động không hiệu quả. Chúng có thể hiệu quả.
05:24
I mean we leave the lights on in empty rooms,
116
312313
3144
Ý tôi là chúng ta luôn để điện trong phòng ngay cả khi không sử dụng,
05:27
and we leave the air conditioning on when nobody's home.
117
315457
3030
và để điều hòa bật dù không có ai ở nhà.
05:30
That's 40 billion dollars a year wasted
118
318487
3084
Như vậy, có 40 tỷ đô la đã bị lãng phí một năm
05:33
on electricity that does not contribute to our well-being
119
321571
3249
vào tiền điện. Việc này chẳng đóng góp được gì cho phúc lợi của chúng ta
05:36
but does contribute to climate change.
120
324820
2647
mà góp phần vào sự thay đổi khí hậu.
05:39
That's 40 billion -- with a B --
121
327467
2120
Đấy là 40 tỷ
05:41
every year in the U.S. alone.
122
329587
2283
mỗi năm chỉ tính riêng ở Mỹ.
05:43
That's half our coal usage right there.
123
331870
3365
Sự lãng phí này chiếm tới một nửa việc sử dụng than đá của chúng ta.
05:47
Now thankfully, some of the world's best material scientists
124
335235
2772
May mắn là, một số nhà khoa học vật chất giỏi nhất thế giới
05:50
are looking to replace coal with sustainable resources
125
338007
3506
đang tìm kiếm để thay thế than bằng các nguồn tài nguyên bền vững
05:53
like these,
126
341513
1138
như thế này,
05:54
and this is both fantastic and essential.
127
342651
3498
và điều này rất tuyệt vời và cần thiết.
05:58
But the most overlooked resource to get us
128
346149
2038
Nhưng nguồn tài nguyên bị chúng ta bỏ qua nhiều nhất, thứ giúp chúng ta đạt đến
06:00
to a sustainable energy future, it isn't on this slide.
129
348187
3546
một tương lai năng lượng bền vững lại không xuất hiện trên slide này.
06:03
It's in this room. It's you, and it's me.
130
351733
4656
Nó ở ngay đây, trong căn phòng này. Đó là bạn, là tôi.
06:08
And we can harness this resource
131
356389
2684
Chúng ta có thể khai thác tài nguyên này
06:11
with no new material science
132
359073
1837
mà không cần ngành khoa học vật chất mới
06:12
simply by applying behavioral science.
133
360910
3192
chỉ đơn giản bằng cách áp dụng khoa học hành vi.
06:16
We can do it today, we know it works,
134
364102
2084
Chúng ta có thể làm điều đó ngay hôm nay, chúng ta biết nó sẽ có hiệu quả,
06:18
and it will save us money right away.
135
366186
3728
và sẽ giúp chúng ta tiết kiệm tiền ngay lập tức.
06:21
So what are we waiting for?
136
369914
2751
Vậy, chúng ta còn chờ gì nữa?
06:24
Well, in most places, utility regulation
137
372665
2727
Ở hầu hết mọi nơi, những quy định về sử dụng năng lượng
06:27
hasn't changed much since Thomas Edison.
138
375392
4316
không thay đổi nhiều kể từ thời Thomas Edison.
06:31
Utilities are still rewarded when their customers
139
379708
2930
Các dịch vụ tiện ích vẫn được cung cấp đầy đủ khi khách hàng
06:34
waste energy.
140
382638
1564
lãng phí năng lượng.
06:36
They ought to be rewarded for helping their customers save it.
141
384202
3803
Các tiện ích nên được dùng như những phần thưởng để khuyến khích khách hàng tiết kiệm.
06:40
But this story is much more than about household energy use.
142
388005
3406
Nhưng câu chuyện lãng phí điện năng không chỉ xảy ra trong việc tiêu thụ năng lượng trong các hộ gia đình.
06:43
Take a look at the Prius.
143
391411
2062
Hãy xem xét chiếc xe Prius này.
06:45
It's efficient not only because Toyota invested in material science
144
393473
3022
Chiếc xe này hoạt động hiệu quả không chỉ bởi vì Toyota đầu tư vào ngành khoa học vật chất
06:48
but because they invested in behavioral science.
145
396495
2475
mà còn vì họ đã đầu tư vào khoa học hành vi.
06:50
The dashboard that shows drivers how much energy
146
398970
2140
Bảng điều khiển giúp người lái xe thấy được
06:53
they're saving in real time
147
401110
1964
họ tiết kiệm được bao nhiêu năng lượng
06:55
makes former speed demons
148
403074
1515
làm cho con quỷ tốc độ trước đây trong mỗi người
06:56
drive more like cautious grandmothers.
149
404589
2753
lái xe như những bà mẹ thận trọng.
06:59
Which brings us back to Harriet.
150
407342
2564
Lại nói về Harriet.
07:01
We met her on our first family vacation.
151
409906
2188
Chúng tôi gặp bà vào kỳ nghỉ gia đình đầu tiên.
07:04
She came over to meet my young daughter,
152
412094
2187
Trong một lần đến gặp đứa con gái nhỏ của tôi,
07:06
and she was tickled to learn that my daughter's name
153
414281
2171
và cô ấy rất vui khi biết rằng tên của con gái tôi
07:08
is also Harriet.
154
416452
2054
cũng là Harriet.
07:10
She asked me what I did for a living,
155
418506
1425
Bà hỏi tôi đã làm gì để kiếm sống,
07:11
and I told her, I work with utilities
156
419931
1545
và tôi trả lời bà rằng, tôi làm việc với tiện ích
07:13
to help people save energy.
157
421476
1876
để giúp mọi người tiết kiệm năng lượng.
07:15
It was then that her eyes lit up.
158
423352
2226
Ngay khi đó, mắt bà sáng lên.
07:17
She looked at me, and she said,
159
425578
1932
Bà nhìn tôi, và nói,
07:19
"You're exactly the person I need to talk to.
160
427510
2228
"Anh chính là người mà tôi cần nói chuyện.
07:21
You see, two weeks ago, my husband and I got a letter
161
429738
2183
Hai tuần trước, chồng tôi và tôi nhận được một lá thư
07:23
in the mail from our utility.
162
431921
2320
từ dịch vụ tiện ích của chúng tôi.
07:26
It told us we were using twice as much energy as our neighbors."
163
434241
3198
Trong đó nói rằng rằng chúng tôi đang tiêu thụ điện nhiều gấp đôi hàng xóm."
07:29
(Laughter)
164
437439
3430
(Tiếng cười)
07:32
"And for the last two weeks, all we can think about,
165
440869
2820
"Và trong hai tuần qua, tất cả những gì mà chúng tôi nghĩ tới,
07:35
talk about, and even argue about,
166
443689
2288
nói đến, và thậm chí tranh luận về,
07:37
is what we should be doing to save energy.
167
445977
1720
là chúng tôi cần phải làm gì để tiết kiệm điện.
07:39
We did everything that letter told us to do,
168
447697
2865
Chúng tôi đã làm tất cả mọi thứ lá thư khuyến nghị,
07:42
and still I know there must be more.
169
450562
2802
tôi biết là còn những thứ khác cần làm.
07:45
Now I'm here with a genuine expert.
170
453364
1678
Giờ thì tôi đang ở đây với một chuyên gia chính hãng.
07:47
Tell me. What should I do to save energy?"
171
455042
4759
Hãy cho tôi biết tôi nên làm gì để tiết kiệm điện?"
07:51
There are many experts who can help answer Harriet's question.
172
459801
4052
Có nhiều chuyên gia có thể giúp Harriet trả lời câu hỏi này.
07:55
My goal is to make sure
173
463853
2062
Mục tiêu của tôi là đảm bảo
07:57
we are all asking it.
174
465915
2298
rằng tất cả chúng ta đều đang đặt ra câu hỏi đó.
08:00
Thank you.
175
468213
1358
Cảm ơn quý vị đã lắng nghe.
08:01
(Applause)
176
469571
4603
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Alex Laskey - Energy software makerAlex Laskey helps power companies to help their customers cut down -- using data analysis, marketing and a pinch of psychology.
Why you should listen
What's a powerful way to help people use less power at home? Pit them against their neighbors. As founder and president of Opower, Alex Laskey helps utlity companies show customers, right on their utility bills, where their own house sits on the spectrum of neighborhood energy wasters -- and how to beat the game. It seems silly, but the large-scale reductions in energy usage are no joke.
Opower works with more than 80 utilities on three continents, and serves over 15 million customers. Since its launch in 2008, it has cumulatively saved utility customers more than $200 million and 2 terawatt hours (TWh) of energy -- enough to power a city of more than a quarter million people. It's all through a powerful combination of behavioral science, data analytics and good marketing.
In the next twelve months, Opower is on track to save another 1 TWh, equivalent to more than one half the generation of the entire US solar power plant industry in 2011. In May 2016, Opower was bought by Oracle.
Alex Laskey | Speaker | TED.com