ABOUT THE SPEAKER
Jorge Soto - Cancer technologist
Jorge Soto is helping develop a simple, noninvasive test that identifies cancer.

Why you should listen
Last year, electrical engineer Jorge Soto co-founded mirOculus with a group of fellow Singularity University students to push forward the development of a bold new test for cancer -- one that functions by looking for microRNA in the bloodstream, which could point to the presence of different types of cancer at very early stages. It's early stages for the device as well, but initial trials are promising. The open source device debuted publicly at the TEDGlobal conference in 2014.
 
Soto is a graduate of both Tec de Monterrey and Singularity University. In September 2013, he returned to Mexico to help the President’s Office develop strategies and projects that encourage civic participation, transparency, accountability and innovation in Mexico, and improve the communication between citizens and their institutions.
More profile about the speaker
Jorge Soto | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2014

Jorge Soto: The future of early cancer detection?

Jorge Soto: Tương lai của phát hiện sớm bệnh ung thư?

Filmed:
1,320,991 views

Cùng với một đội ngũ các kỹ thuật viên và các nhà khoa học, Jorge Soto đang phát triển một bài kiểm tra đơn giản, không xâm phạm, có mã nguồn mở, chp phép phát hiện sớm nhiều loại ung thư. Trên sân khấu TEDGlobal 2014, lần đầu tiên, ông giới thiệu một nguyên mẫu, hoạt động trên nền tảng di động.
- Cancer technologist
Jorge Soto is helping develop a simple, noninvasive test that identifies cancer. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Gần một năm trước,
00:12
AlmostGần a yearnăm agotrước,
0
691
1345
00:14
my aunt startedbắt đầu sufferingđau khổ back painsđau.
1
2036
2861
cô tôi bắt đầu
có dấu hiệu đau lưng.
00:16
She wentđã đi to see the doctorBác sĩ
2
4897
1365
Cô đã đến gặp bác sĩ
họ bảo cô đó là triệu chứng thông thường
của những ai chơi quần vợt
00:18
and they told her it was a normalbình thường injurychấn thương
3
6262
2249
00:20
for someonengười nào who had been playingđang chơi tennisquần vợt
4
8511
1654
suốt gần 30 năm.
00:22
for almosthầu hết 30 yearsnăm.
5
10165
2025
00:24
They recommendedkhuyến cáo that she do some therapytrị liệu,
6
12190
1968
Họ đề nghị cô làm liệu pháp
nhưng cũng không thấy đỡ hơn,
00:26
but after a while she wasn'tkhông phải là feelingcảm giác better,
7
14158
3095
00:29
so the doctorsbác sĩ decidedquyết định to do furtherthêm nữa testskiểm tra.
8
17253
3340
nên các bác sĩ quyết định
kiểm tra kĩ hơn.
00:32
They did an x-raytia X
9
20593
999
Họ chụp X-quang
00:33
and discoveredphát hiện ra an injurychấn thương in her lungsphổi,
10
21592
2089
và phát hiện một vết thương ở phổi,
00:35
and at the time they thought that the injurychấn thương
11
23681
1557
và họ nghĩ vết thương
00:37
was a strainsự căng thẳng, quá tải in the musclescơ bắp and tendonsgân
12
25238
1558
là do căng cơ và dây chằng
giữa xương sườn,
00:38
betweengiữa her ribsxương sườn,
13
26796
1170
00:39
but after a fewvài weekstuần of treatmentđiều trị,
14
27966
1769
nhưng sau vài tuần điều trị,
00:41
again her healthSức khỏe wasn'tkhông phải là gettingnhận được any better.
15
29735
4058
sức khỏe của cô vẫn không tốt lên.
00:45
So finallycuối cùng, they decidedquyết định to do a biopsysinh thiết,
16
33793
3690
Cuối cùng, họ quyết định lấy sinh thiết
00:49
and two weekstuần latermột lát sau,
17
37483
1217
hai tuần sau đó,
00:50
the resultscác kết quả of the biopsysinh thiết cameđã đến back.
18
38700
2743
lấy sinh thiết có kết quả:
00:53
It was stagesân khấu 3 lungphổi cancerung thư.
19
41443
4769
Ung thư phổi giai đoạn 3.
00:58
Her lifestylelối sống was almosthầu hết freemiễn phí of riskrủi ro.
20
46212
2902
Đời sống của cô gần như rất lành mạnh.
01:01
She never smokedhun khói a cigarettethuốc lá,
21
49114
1733
Cô chưa bao giờ hút thuốc,
01:02
she never drankUống alcoholrượu,
22
50847
1766
chưa bao giờ uống rượu,
01:04
and she had been playingđang chơi sportscác môn thể thao
23
52613
1102
và chơi thể thao suốt nửa đời người.
01:05
for almosthầu hết halfmột nửa her life.
24
53715
2182
01:07
PerhapsCó lẽ, that is why it tooklấy them almosthầu hết sixsáu monthstháng
25
55897
3176
Chắc đó là lý do họ mất sáu tháng
01:11
to get her properlyđúng diagnosedchẩn đoán.
26
59073
3124
để phát hiện đúng bệnh của cô.
01:14
My storycâu chuyện mightcó thể be, unfortunatelykhông may,
27
62197
2103
Câu chuyện của tôi, thật không may,
01:16
familiarquen to mostphần lớn of you.
28
64300
2239
giống với hầu hết các bạn.
01:18
One out of threesố ba people sittingngồi in this audiencethính giả
29
66539
2701
Một trong ba người ngồi ở đây
01:21
will be diagnosedchẩn đoán with some typekiểu of cancerung thư,
30
69240
2926
sẽ được chẩn đoán mắc ung thư,
01:24
and one out of fourbốn
31
72166
1146
và một trong bốn người
01:25
will diechết because of it.
32
73312
3598
sẽ chết vì nó.
01:28
Not only did that cancerung thư diagnosischẩn đoán
33
76910
2082
Chẩn đoán ung thư không chỉ
01:30
changethay đổi the life of our familygia đình,
34
78992
1867
thay đổi cuộc sống của gia đình bạn
01:32
but that processquá trình of going
35
80859
2013
và quá trình kiểm tra lặp đi lặp lại,
các bác sĩ miêu tả triệu chứng khác nhau,
01:34
back and forthra with newMới testskiểm tra,
36
82872
2608
01:37
differentkhác nhau doctorsbác sĩ describingmiêu tả symptomstriệu chứng,
37
85480
1768
01:39
discardingdiscarding diseasesbệnh tật over and over,
38
87248
3172
loại trừ bệnh hết lần này đến lần khác,
01:42
was stressfulcăng thẳng and frustratingbực bội,
39
90420
2380
thật sự rất áp lực và mệt mỏi,
01:44
especiallyđặc biệt for my aunt.
40
92800
1912
đặc biệt là với cô tôi.
01:46
And that is the way cancerung thư diagnosischẩn đoán has been donelàm xong
41
94712
2711
Và đó là cách chẩn đoán ung thư
01:49
sincekể từ the beginningbắt đầu of historylịch sử.
42
97423
2340
từ ngày đầu căn bệnh này xuất hiện.
01:51
We have 21st-centuryst-thế kỷ medicalY khoa treatmentsđiều trị and drugsma túy
43
99763
2846
Chúng ta có phương pháp
điều trị và thuốc của thế kỷ 21
01:54
to treatđãi cancerung thư,
44
102609
1563
để điều trị ung thư,
01:56
but we still have 20th-centuryth thế kỷ proceduresthủ tục
45
104172
2542
nhưng vẫn giữ phương thức
và quá trình chẩn đoán của thế kỉ 20.
01:58
and processesquy trình for diagnosischẩn đoán, if any.
46
106714
4128
Ngày nay, phần lớn ta
phải chờ triệu chứng
02:02
TodayHôm nay, mostphần lớn of us have to wait for symptomstriệu chứng
47
110842
2644
02:05
to indicatebiểu thị that something is wrongsai rồi.
48
113486
2467
mới chẩn đoán được bệnh.
02:07
TodayHôm nay, the majorityđa số of people still don't have accesstruy cập
49
115953
2517
Phần lớn mọi người không tiếp cận được
02:10
to earlysớm cancerung thư detectionphát hiện methodsphương pháp,
50
118470
2418
phương pháp phát hiện ung thư sớm,
02:12
even thoughTuy nhiên we know
51
120888
1372
dù biết rằng điều đó
là yếu tố quan trọng nhất
02:14
that catchingbắt kịp cancerung thư earlysớm
52
122260
1924
02:16
is basicallyvề cơ bản the closestgần nhất thing we have
53
124184
1463
để điều trị căn bệnh này.
02:17
to a silverbạc bulletđạn curechữa khỏi againstchống lại it.
54
125647
3480
02:21
We know that we can changethay đổi this in our lifetimecả đời,
55
129127
2481
Tình trạng này có thể được thay đổi
02:23
and that is why my teamđội and I
56
131608
1552
và đó là lí do nhóm tôi và tôi
quyết định bắt đầu hành trình này,
02:25
have decidedquyết định to beginbắt đầu this journeyhành trình,
57
133160
2194
hành trình cố gắng phát hiện ung thư
từ những giai đoạn đầu
02:27
this journeyhành trình to try to make cancerung thư detectionphát hiện
58
135354
2506
02:29
at the earlysớm stagesgiai đoạn
59
137860
1545
và giám sát các phản ứng
ở cấp độ phân tử
02:31
and monitoringgiám sát the appropriatethích hợp
responsephản ứng at the molecularphân tử levelcấp độ
60
139405
3152
02:34
easierdễ dàng hơn, cheapergiá rẻ hơn, smarterthông minh hơn
61
142557
4262
sớm hơn, rẻ hơn, thông minh hơn
02:38
and more accessiblecó thể truy cập than ever before.
62
146819
3457
và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết.
Phạm vi vấn đề, tất nhiên,
là chúng ta đang sống trong thời
02:42
The contextbối cảnh, of coursekhóa học,
63
150276
1372
02:43
is that we're livingsống at a time
64
151648
1543
02:45
where technologyCông nghệ is disruptinggây ảnh hưởng our presenthiện tại
65
153191
1409
mà công nghệ phát triển
với tốc độ chóng mặt,
02:46
at exponentialsố mũ ratesgiá,
66
154600
1507
và lĩnh vực sinh học
cũng không ngoại lệ.
02:48
and the biologicalsinh học realmcảnh giới is no exceptionngoại lệ.
67
156107
3010
02:51
It is said todayhôm nay that biotechcông nghệ sinh học is advancingtiến lên
68
159117
2430
Người ta nói rằng công nghệ sinh học
đang phát triển
02:53
at leastít nhất sixsáu timeslần fasternhanh hơn than the growthsự phát triển ratetỷ lệ
69
161547
2295
nhanh hơn ít nhất sáu lần
tốc độ phát triển
02:55
of the processingChế biến powerquyền lực of computersmáy vi tính.
70
163842
2376
của khả năng điều hành của máy tính.
02:58
But progresstiến độ in biotechcông nghệ sinh học
71
166218
1312
Nhưng tiến trình công nghệ sinh học
không chỉ đang tăng tốc
02:59
is not only beingđang acceleratedtăng tốc,
72
167530
1640
03:01
it is alsocũng thế beingđang democratizeddân chủ hóa.
73
169170
2046
mà còn ngày càng phổ biến.
03:03
Just as personalcá nhân computersmáy vi tính or the InternetInternet
74
171216
3212
Cũng như máy tính cá nhân hay Internet
hay điện thoại thông minh
03:06
or smartphonesđiện thoại thông minh leveledSan lấp the playingđang chơi fieldcánh đồng
75
174428
2451
thúc đẩy hoạt động kinh doanh,
chính trị hay giáo dục,
03:08
for entrepreneurshiptinh thần kinh doanh, politicschính trị or educationgiáo dục,
76
176879
2857
03:11
recentgần đây advancesnhững tiến bộ have leveledSan lấp it
up for biotechcông nghệ sinh học progresstiến độ as well,
77
179736
3420
các tiến bộ gần đây cũng thúc đẩy
tiến trình công nghệ sinh học,
03:15
and that is allowingcho phép
78
183156
1293
và cho phép
nhóm đa ngành như chúng tôi
03:16
multidisciplinaryđa ngành teamsđội like ourscủa chúng tôi
79
184449
2115
giải quyết và tiếp cận vấn đề
theo những cách mới.
03:18
to try to tacklegiải quyết and look at these problemscác vấn đề
80
186564
2655
03:21
with newMới approachescách tiếp cận.
81
189219
2351
Chúng tôi là nhóm
các nhà khoa học và công nghệ
03:23
We are a teamđội of scientistscác nhà khoa học and technologistskỹ sư công nghệ
82
191570
2623
03:26
from ChileChi-lê, PanamaPanama,
83
194193
2990
từ Chile, Panama,
03:29
MexicoMexico, IsraelIsrael and GreeceHy Lạp,
84
197183
3387
Mexico, Israel và Hi Lạp,
03:32
and baseddựa trên on recentgần đây scientificthuộc về khoa học discoverieskhám phá,
85
200570
2622
và dựa trên
các khám phá khoa học gần đây,
03:35
we believe that we have foundtìm
86
203192
1382
chúng tôi tin đã tìm thấy phương pháp
chẩn đoán sớm nhiều loại ung thư
03:36
a reliableđáng tin cậy and accuratechính xác way
87
204574
2801
03:39
of detectingphát hiện severalmột số typesloại of cancerung thư
88
207375
2002
chính xác và hiệu quả
thông qua mẫu máu.
03:41
at the very earlysớm stagesgiai đoạn throughxuyên qua a bloodmáu samplemẫu vật.
89
209377
2898
Chúng tôi làm điều đó bằng cách
phát hiện một nhóm phân tử rất nhỏ
03:44
We do it by detectingphát hiện a setbộ of very smallnhỏ bé moleculesphân tử
90
212275
2948
03:47
that circulatelưu thông freelytự do in our bloodmáu
91
215223
1669
lưu thông tự do trong máu
được gọi là microRNA.
03:48
calledgọi là microRNAsmicroRNAs.
92
216892
2796
03:51
To explaingiải thích what microRNAsmicroRNAs are
93
219688
2311
Để giải thích microRNA là gì
và tầm quan trọng của nó với ung thư,
03:53
and theirhọ importantquan trọng rolevai trò in cancerung thư,
94
221999
2215
03:56
I need to startkhởi đầu with proteinsprotein,
95
224214
1393
cần bắt đầu với các protein,
03:57
because when cancerung thư is presenthiện tại in our bodythân hình,
96
225607
2553
vì khi ung thư tồn tại
trong cơ thể,
04:00
proteinchất đạm modificationsửa đổi is observedquan sát
97
228160
1431
biến thể protein được tìm thấy
trong tất cả các tế bào ung thư.
04:01
in all cancerousung thư cellstế bào.
98
229591
1611
04:03
As you mightcó thể know,
99
231202
1373
Bạn biết đấy,
04:04
proteinsprotein are largelớn biologicalsinh học moleculesphân tử
100
232575
2275
protein là các phân tử sinh học lớn
04:06
that performbiểu diễn differentkhác nhau functionschức năng withinbên trong our bodythân hình,
101
234850
2340
thực hiện các nhiệm vụ khác nhau
04:09
like catalyzingtác metabolictrao đổi chất reactionsphản ứng
102
237190
2085
như xúc tác cho phản ứng trao đổi chất,
đáp ứng các kích thích hay sao chép DNA,
04:11
or respondingđáp ứng to stimulikích thích
103
239275
1846
04:13
or replicatingsao chép DNADNA,
104
241121
1802
04:14
but before a proteinchất đạm is expressedbày tỏ or producedsản xuất,
105
242923
2743
nhưng trước khi một protein
phản ứng hay sản xuất,
04:17
relevantliên quan, thích hợp partscác bộ phận of its geneticdi truyền code
106
245666
1698
các phần liên quan tới mã di truyện
có trong DNA
04:19
presenthiện tại in the DNADNA
107
247364
2149
04:21
are copiedsao chép into the messengerMessenger RNARNA,
108
249513
3969
được sao chép từ RNA thông tin,
04:25
so this messengerMessenger RNARNA
109
253482
1910
vì thế, các RNA thông tin này
04:27
has instructionshướng dẫn on how to buildxây dựng a specificriêng proteinchất đạm,
110
255392
3714
nhận được chỉ dẫn
để tạo nên một protein cụ thể,
04:31
and potentiallycó khả năng it can buildxây dựng hundredshàng trăm of proteinsprotein,
111
259106
2600
và có khả năng tạo nên
hàng trăm protein,
04:33
but the one that tellsnói them when to buildxây dựng them
112
261706
2597
nhưng bộ phận chi phối
việc tạo khi nào
04:36
and how manynhiều to buildxây dựng
113
264303
2329
hay cần tạo bao nhiêu
04:38
are microRNAsmicroRNAs.
114
266632
2438
là microRNA.
04:41
So microRNAsmicroRNAs are smallnhỏ bé moleculesphân tử
115
269070
1830
MicroRNA là các phân tử nhỏ
04:42
that regulateđiều chỉnh genegen expressionbiểu hiện.
116
270900
2200
thể hiện cấu trúc gen.
04:45
UnlikeKhông giống như DNADNA, which is mainlychủ yếu fixedđã sửa,
117
273100
2215
Không giống như DNA cố định,
04:47
microRNAsmicroRNAs can varythay đổi dependingtùy on internalbên trong
118
275315
2149
microRNA có thể thay đổi
tuỳ thuộc vào
04:49
and environmentalmôi trường conditionsđiều kiện at any givenđược time,
119
277464
2857
điều kiện bên trong và bên ngoài
tại các thời điểm,
04:52
tellingnói us which genesgen are activelytích cực
expressedbày tỏ at that particularcụ thể momentchốc lát.
120
280321
3454
cho ta thấy gen nào chủ động thể hiện
vào các thời điểm đó.
04:55
And that is what makeslàm cho microRNAsmicroRNAs
121
283775
1419
Đó là lý do để microRNA trở thành
một dấu hiệu sinh học hứa hẹn cho ung thư,
04:57
suchnhư là a promisinghứa hẹn biomarkerbiomarker for cancerung thư,
122
285194
2301
04:59
because as you know,
123
287495
1882
vì như bạn biết đấy,
05:01
cancerung thư is a diseasedịch bệnh of alteredthay đổi genegen expressionbiểu hiện.
124
289377
3813
ung thư là căn bệnh
mà biểu hiện gen bị thay đổi.
05:05
It is the uncontrolledkhông kiểm soát được regulationQuy định of genesgen.
125
293190
3554
Nó là một qui luật
không thể kiểm soát của gen.
05:08
AnotherKhác importantquan trọng thing to considerxem xét
126
296744
1654
Một điều nữa cần lưu ý
05:10
is that no two cancersung thư are the sametương tự,
127
298398
2419
là không có hai loại ung thư giống nhau,
05:12
but at the microRNAmicroRNA levelcấp độ, there are patternsmẫu.
128
300817
3048
nhưng ở mức độ microRNA,
chúng vẫn có các kiểu mẫu.
05:15
SeveralMột số scientificthuộc về khoa học studieshọc have shownđược hiển thị
129
303865
2250
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy
05:18
that abnormalbất thường microRNAmicroRNA expressionbiểu hiện levelscấp
130
306115
3341
mức độ biểu hiện của
microRNA dưới mức bình thường
05:21
variesthay đổi and createstạo ra a uniqueđộc nhất, specificriêng patternmẫu
131
309456
3115
đa dạng và tạo ra một mô hình
cụ thể duy nhất
05:24
for eachmỗi typekiểu of cancerung thư,
132
312571
1688
cho mỗi loại ung thư,
05:26
even at the earlysớm stagesgiai đoạn,
133
314259
1732
thậm chí phản ánh tiến độ của bệnh,
ở những giai đoạn đầu,
05:27
reflectingphản ánh the progressiontiến triển of the diseasedịch bệnh,
134
315991
1890
05:29
and whetherliệu it's respondingđáp ứng to medicationthuốc men
135
317881
1901
liệu nó phản ứng với thuốc
hay thuyên giảm,
05:31
or in remissionmiễn thuế,
136
319782
1208
05:32
makingchế tạo microRNAsmicroRNAs a perfecthoàn hảo,
137
320990
2133
khiến microRNA trở thành
05:35
highlycao sensitivenhạy cảm biomarkerbiomarker.
138
323123
3604
một dấu hiệu sinh học hoàn hảo
và có tính nhạy cảm cao.
05:38
HoweverTuy nhiên, the problemvấn đề with microRNAsmicroRNAs
139
326727
2674
Tuy nhiên, vấn đề nảy sinh với microRNA
05:41
is that we cannotkhông thể use existinghiện tại DNA-basedDựa trên DNA technologyCông nghệ
140
329401
2549
là không thể dùng
công nghệ dựa trên DNA có sẵn
05:43
to detectphát hiện them in a reliableđáng tin cậy way,
141
331950
2613
để phát hiện ung thư
một cách hiệu quả,
05:46
because they are very shortngắn sequencestrình tự of nucleotidesnucleotide,
142
334563
2790
vì chúng là những đoạn nucleotide
rất ngắn,
05:49
much smallernhỏ hơn than DNADNA.
143
337353
2182
nhỏ hơn nhiều so với DNA.
05:51
And alsocũng thế, all microRNAsmicroRNAs are
very similargiống to eachmỗi other,
144
339535
3015
Và tất cả microRNA đều giống nhau,
05:54
with just tinynhỏ bé differencessự khác biệt.
145
342550
2047
khác biệt ở đây là rất nhỏ.
05:56
So imaginetưởng tượng tryingcố gắng to differentiatephân biệt two moleculesphân tử,
146
344597
2520
Thử tưởng tượng,
phân biệt hai mẫu phân tử
05:59
extremelyvô cùng similargiống, extremelyvô cùng smallnhỏ bé.
147
347117
3194
cực kì giống nhau, cực kì nhỏ.
06:02
We believe that we have foundtìm a way to do so,
148
350311
2906
Chúng tôi tin mình đã tìm ra cách
và đây là lần đầu tiên chúng tôi
công bố trước công chúng.
06:05
and this is the first time that we'vechúng tôi đã shownđược hiển thị it in publiccông cộng.
149
353217
2749
06:07
Let me do a demonstrationtrình diễn.
150
355966
2501
Để tôi giải thích rõ hơn.
06:10
ImagineHãy tưởng tượng that nextkế tiếp time you go to your doctorBác sĩ
151
358467
2441
Hình dung lần gặp bác sĩ tới
06:12
and do your nextkế tiếp standardTiêu chuẩn bloodmáu testthử nghiệm,
152
360908
1923
và làm xét nghiệm máu thông thường,
06:14
a labphòng thí nghiệm techniciankỹ thuật viên extractschất chiết xuất từ a totaltoàn bộ RNARNA,
153
362831
2352
nhân viên phòng thí nghiệm tách RNA,
06:17
which is quitekhá simpleđơn giản todayhôm nay,
154
365183
1923
điều khá đơn giản ngày nay,
đặt lên bảng khuôn có 96 lỗ
tiêu chuẩn như cái này.
06:19
and putsđặt it in a standardTiêu chuẩn
96-well-Vâng plateđĩa like this one.
155
367106
2792
06:21
EachMỗi well of these platestấm
156
369898
1667
Mỗi lỗ của bảng khuôn
06:23
has specificriêng biochemistryhóa sinh that we assignchỉ định,
157
371565
2639
có hóa sinh cụ thể,
06:26
that is looking for a specificriêng microRNAmicroRNA,
158
374204
2340
để tìm một microRNA cụ thể,
06:28
actingdiễn xuất like a trapcái bẫy that closesđóng cửa
159
376544
1779
nó hoạt động như một cái bẫy
chỉ đóng khi microRNA xuất hiện trong mẫu,
06:30
only when the microRNAmicroRNA is presenthiện tại in the samplemẫu vật,
160
378323
2357
06:32
and when it does, it will shinetỏa sáng with greenmàu xanh lá colormàu.
161
380680
3121
và khi đó, nó sẽ có màu xanh.
06:35
To runchạy the reactionphản ứng,
162
383801
1103
Để phản ứng xảy ra,
06:36
you put the plateđĩa insidephía trong a devicethiết bị like this one,
163
384904
3136
bạn đặt bảng khuôn trong thiết bị
như thế này
06:40
and then you can put your smartphoneđiện thoại thông minh on tophàng đầu of it.
164
388040
3890
và để điện thoại thông minh lên trên nó.
06:43
If we can have a cameraMáy ảnh here
165
391930
2740
Nếu có máy ảnh ở đây,
06:46
so you can see my screenmàn.
166
394670
2708
các bạn sẽ thấy được
màn hình điện thoại.
06:49
A smartphoneđiện thoại thông minh is a connectedkết nối computermáy vi tính
167
397378
2396
Một điện thoại thông minh
kết nối với máy tính và máy ảnh,
06:51
and it's alsocũng thế a cameraMáy ảnh,
168
399774
1609
đủ tốt để phục vụ cho
mục đích của chúng ta.
06:53
good enoughđủ for our purposemục đích.
169
401383
2148
06:59
The smartphoneđiện thoại thông minh is takinglấy picturesnhững bức ảnh,
170
407431
1980
Điện thoại đang chụp ảnh,
07:01
and when the reactionphản ứng is over,
171
409411
1344
khi phản ứng kết thúc,
nó sẽ gửi hình ảnh
07:02
it will sendgửi the picturesnhững bức ảnh
172
410755
1043
07:03
to our onlineTrực tuyến databasecơ sở dữ liệu for processingChế biến
173
411798
2314
tới nguồn dữ liệu trên mạng để xử lý
và phiên dịch.
07:06
and interpretationgiải thích.
174
414112
1618
07:07
This entiretoàn bộ processquá trình lastskéo dài around 60 minutesphút,
175
415730
2725
Cả quá trình này kéo dài tầm 60 phút,
07:10
but when the processquá trình is over,
176
418455
1845
nhưng khi kết thúc,
07:12
wellsWells that shinetỏa sáng are matchedkết hợp
with the specificriêng microRNAsmicroRNAs
177
420300
3025
những lỗ sáng lên
phù hợp với microRNA cụ thể
07:15
and analyzedphân tích in termsđiều kiện of how much and how fastNhanh
178
423325
2644
sẽ được phân tích
độ sáng và tốc độ sáng.
07:17
they shinetỏa sáng.
179
425969
1249
07:19
And then, when this entiretoàn bộ processquá trình is over,
180
427218
4268
Sau đó, khi toàn bộ quá trình kết thúc,
ta có thứ này đây.
07:23
this is what happensxảy ra.
181
431486
2458
07:25
This chartđồ thị is showinghiển thị the specificriêng microRNAsmicroRNAs
182
433944
2597
Biểu đồ này hiển thị
các microRNA cụ thể
07:28
presenthiện tại in this samplemẫu vật
183
436541
1435
xuất hiện trên mẫu này
07:29
and how they reactedphản ứng over time.
184
437976
2412
và cách mà chúng phản ứng.
07:32
Then, if we take this specificriêng patternmẫu of microRNAmicroRNA
185
440388
2502
Nếu lấy một
mô hình cụ thể của microRNA
07:34
of this person'sngười samplesmẫu
186
442890
1406
từ mẫu người này
07:36
and compareso sánh it with existinghiện tại scientificthuộc về khoa học documentationtài liệu
187
444296
2976
và so sánh với các tài liệu khoa học
07:39
that correlatestương quan microRNAmicroRNA patternsmẫu
188
447272
1948
tương quan với mô hình microRNA
07:41
with a specificriêng presencesự hiện diện of a diseasedịch bệnh,
189
449220
5281
với sự hiện diện cụ thể của bệnh,
07:46
this is how pancreatictuyến tụy cancerung thư looksnhìn like.
190
454501
3449
ung thư tụy trông như thế này đây.
07:49
This insidephía trong is a realthực samplemẫu vật
191
457950
2657
Phần bên trong này là một mẫu thực
07:52
where we just detectedphát hiện pancreatictuyến tụy cancerung thư.
192
460607
3319
mà người ta mới vừa phát hiện ung thư tụy.
07:55
(ApplauseVỗ tay)
193
463926
4439
(Vỗ tay)
Một khía cạnh quan trọng
của cách tiếp cận này
08:04
AnotherKhác importantquan trọng aspectkhía cạnh of this approachtiếp cận
194
472086
2358
08:06
is the gatheringthu thập and miningkhai thác mỏ of datadữ liệu in the cloudđám mây,
195
474444
2339
là tập trung và khai phá
dữ liệu đám mây,
08:08
so we can get resultscác kết quả in realthực time
196
476783
1643
thế nên cần lấy kết quả đúng lúc
và phân tích thông tin đầy đủ.
08:10
and analyzephân tích them with our contextualtheo ngữ cảnh informationthông tin.
197
478426
3437
Nếu muốn hiểu rõ hơn
08:13
If we want to better understandhiểu không
198
481863
1478
08:15
and decodegiải mã diseasesbệnh tật like cancerung thư,
199
483341
2115
và giải mã các căn bệnh như ung thư,
08:17
we need to stop treatingđiều trị them
200
485456
1350
cần phải ngừng coi chúng
là những bệnh cấp và cách ly,
08:18
as acutenhọn, isolatedbị cô lập episodestập phim,
201
486806
2182
08:20
and considerxem xét and measuređo everything
202
488988
1924
và xem xét, tính toán mọi thứ
có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
08:22
that affectsảnh hưởng our healthSức khỏe on a permanentdài hạn basisnền tảng.
203
490912
4308
Toàn bộ nền tảng này
là một nguyên mẫu đang được thử nghiệm.
08:27
This entiretoàn bộ platformnền tảng is a workingđang làm việc prototypenguyên mẫu.
204
495220
4286
08:31
It usessử dụng state-of-the-arthiện đại nhất molecularphân tử biologysinh học,
205
499506
3465
Nó sử dụng sinh học phân tử mới nhất,
08:34
a low-costgiá thấp, 3D-printedD-in. devicethiết bị,
206
502971
2746
một thiết bị 3D giá rẻ,
08:37
and datadữ liệu sciencekhoa học
207
505717
1962
và khoa học dữ liệu
08:39
to try to tacklegiải quyết one of humanity'snhân loại
toughestkhó khăn nhất challengesthách thức.
208
507679
3915
cố gắng giải quyết một trong
những thách thức lớn nhất của loài người.
08:43
SinceKể từ khi we believe earlysớm cancerung thư detectionphát hiện
209
511594
2002
Với niềm tin rằng phát hiện ung thư sớm
nên được phổ biến rộng rãi,
08:45
should really be democratizeddân chủ hóa,
210
513596
1788
toàn bộ chi phí cho giải pháp này
thấp hơn phương pháp hiện tại 50 lần
08:47
this entiretoàn bộ solutiondung dịch costschi phí at leastít nhất 50 timeslần lessít hơn
211
515384
2385
08:49
than currenthiện hành availablecó sẵn methodsphương pháp,
212
517769
2001
08:51
and we know that the communitycộng đồng can help us
213
519770
1733
và biết rằng cộng đồng có thể
giúp đẩy nhanh tiến độ,
08:53
accelerateđẩy nhanh this even more,
214
521503
1485
08:54
so we're makingchế tạo the designthiết kế of the devicethiết bị
215
522988
1935
thế nên, chúng tôi để thiết bị
có mã nguồn mở.
08:56
open-sourcemã nguồn mở.
216
524923
2477
(Vỗ tay)
08:59
(ApplauseVỗ tay)
217
527400
3594
Để tôi nói rõ hơn
09:07
Let me say very clearlythông suốt
218
535944
1597
09:09
that we are at the very earlysớm stagesgiai đoạn,
219
537541
1735
rằng dù đang ở giai đoạn đầu,
chúng ta vẫn có thể
09:11
but so farxa, we have been ablecó thể
220
539276
1981
09:13
to successfullythành công identifynhận định the microRNAmicroRNA patternmẫu
221
541257
2609
xác định thành công
mô hình microRNA
09:15
of pancreatictuyến tụy cancerung thư, lungphổi cancerung thư,
222
543866
3262
của ung thư tụy, ung thư phổi,
09:19
breastnhũ hoa cancerung thư and hepaticHepatic cancerung thư.
223
547128
3060
ung thư vú và ung thư gan.
09:22
And currentlyhiện tại, we're doing a clinicallâm sàng trialthử nghiệm
224
550188
3182
Hiện tại, chúng tôi đang thực hiện
một thí nghiệm lâm sàng
09:25
in collaborationhợp tác with the
GermanĐức CancerBệnh ung thư ResearchNghiên cứu CenterTrung tâm
225
553370
2879
phối hợp với Trung tâm
nghiên cứu Ung thư Đức
09:28
with 200 womenđàn bà for breastnhũ hoa cancerung thư.
226
556249
3591
cho 200 phụ nữ bị ung thư vú.
09:31
(ApplauseVỗ tay)
227
559840
3608
(Vỗ tay)
09:35
This is the singleĐộc thân non-invasivekhông xâm lấn,
228
563448
2714
Đây là bài kiểm tra duy nhất,
09:38
accuratechính xác and affordablegiá cả phải chăng testthử nghiệm
229
566162
2742
chính xác với chi phí phải chăng,
09:40
that has the potentialtiềm năng to dramaticallyđột ngột changethay đổi
230
568904
2246
có khả năng thay đổi đáng kể
09:43
how cancerung thư proceduresthủ tục and diagnosticschẩn đoán
231
571150
1810
cách chẩn đoán và xử lý ung thư.
09:44
have been donelàm xong.
232
572960
1820
09:46
SinceKể từ khi we're looking for the microRNAmicroRNA patternsmẫu
233
574780
1617
Vì chúng tôi lúc nào cũng tìm kiểm
mô hình microRNA trong máu,
09:48
in your bloodmáu at any givenđược time,
234
576397
2565
bạn không cần
xác định loại ung thư,
09:50
you don't need to know
which cancerung thư you're looking for.
235
578962
1896
09:52
You don't need to have any symptomstriệu chứng.
236
580858
2167
không cần bất kì triệu chứng nào.
09:55
You only need one millilitermililit of bloodmáu
237
583025
2808
Bạn chỉ cần 1ml máu
09:57
and a relativelytương đối simpleđơn giản arraymảng of toolscông cụ.
238
585833
3510
và một chuỗi dụng cụ đơn giản.
10:01
TodayHôm nay, cancerung thư detectionphát hiện happensxảy ra mainlychủ yếu
239
589343
2812
Ngày nay, phát hiện ung thư
xảy ra chủ yếu
10:04
when symptomstriệu chứng appearxuất hiện.
240
592155
2085
khi triệu chứng xuất hiện.
10:06
That is, at stagesân khấu 3 or 4,
241
594240
2629
Lúc đấy là giai đoạn 3 hoặc 4,
10:08
and I believe that is too latemuộn.
242
596869
1924
và tôi cho rằng
đã là quá muộn.
10:10
It is too expensiveđắt for our familiescác gia đình.
243
598793
2148
Quá đắt giá với các gia đình,
10:12
It is too expensiveđắt for humanitynhân loại.
244
600941
2452
với loài người.
10:15
We cannotkhông thể losethua the warchiến tranh againstchống lại cancerung thư.
245
603393
2947
Ta không thể để thua
trong cuộc chiến chống ung thư.
10:18
It not only costschi phí us billionshàng tỷ of dollarsUSD,
246
606340
1890
Nó không chỉ tiêu tốn hàng tỷ đô la,
10:20
but it alsocũng thế costschi phí us the people we love.
247
608230
2922
mà còn lấy đi của ta những
người thân yêu nhất.
10:23
TodayHôm nay, my aunt, she's fightingtrận đánh bravelydũng cảm
248
611152
3498
Cô tôi đang chiến đấu dũng cảm,
cố vượt qua nó bằng suy nghĩ tích cực.
10:26
and going throughxuyên qua this processquá trình
with a very positivetích cực attitudeThái độ.
249
614650
2910
10:29
HoweverTuy nhiên, I want fightschiến đấu like this
250
617560
2578
Tuy nhiên, tôi mong các cuộc chiến
như thế này sẽ hiếm khi xảy ra.
10:32
to becometrở nên very rarehiếm.
251
620138
1623
10:33
I want to see the day
252
621761
1127
Tôi mong đến ngày
10:34
when cancerung thư is treatedđã xử lý easilydễ dàng
253
622888
1927
mà ung thư được chữa trị dễ dàng
10:36
because it can be routinelythường diagnosedchẩn đoán
254
624815
2152
bởi vì nó có thể được chẩn đoán
10:38
at the very earlysớm stagesgiai đoạn,
255
626967
1957
ngay từ giai đoạn đầu,
10:40
and I'm certainchắc chắn
256
628924
1092
và tôi chắc chắn
10:42
that in the very nearở gần futureTương lai,
257
630016
2136
trong tương lai gần,
10:44
because of this
258
632152
1298
nhờ cái này
và nhiều đột phá khác
10:45
and other breakthroughsđột phá that we are seeingthấy
259
633450
1240
10:46
everymỗi day in the life scienceskhoa học,
260
634690
2023
trong khoa học đời sống,
10:48
the way we see cancerung thư
261
636713
1632
cách chúng ta nhìn nhận ung thư
sẽ thay đổi về mặt cơ bản.
10:50
will radicallytriệt để changethay đổi.
262
638345
1991
Cho chúng ta cơ hội phát hiện sớm,
10:52
It will give us the chancecơ hội of detectingphát hiện it earlysớm,
263
640336
2464
10:54
understandinghiểu biết it better,
264
642800
1765
hiểu rõ hơn,
10:56
and findingPhát hiện a curechữa khỏi.
265
644565
2236
và tìm ra cách chữa trị.
10:58
Thank you very much.
266
646801
1679
Xin cảm ơn rất nhiều.
11:00
(ApplauseVỗ tay)
267
648480
8208
Translated by Vi Nguyen
Reviewed by Nhu PHAM

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jorge Soto - Cancer technologist
Jorge Soto is helping develop a simple, noninvasive test that identifies cancer.

Why you should listen
Last year, electrical engineer Jorge Soto co-founded mirOculus with a group of fellow Singularity University students to push forward the development of a bold new test for cancer -- one that functions by looking for microRNA in the bloodstream, which could point to the presence of different types of cancer at very early stages. It's early stages for the device as well, but initial trials are promising. The open source device debuted publicly at the TEDGlobal conference in 2014.
 
Soto is a graduate of both Tec de Monterrey and Singularity University. In September 2013, he returned to Mexico to help the President’s Office develop strategies and projects that encourage civic participation, transparency, accountability and innovation in Mexico, and improve the communication between citizens and their institutions.
More profile about the speaker
Jorge Soto | Speaker | TED.com