TED2015
Gary Haugen: The hidden reason for poverty the world needs to address now
Gary Haugen: Nguyên nhân sâu xa của đói nghèo trên thế giới
Filmed:
Readability: 4.3
1,872,728 views
Lòng từ bi đã có ý nghĩa làm giảm tổng thể mức nghèo đói toàn cầu kể từ năm 1980, luật sư về quyền dân sự Gary Haugen cho biết. Tuy nhiên đối với tất cả số tiền viện trợ của thế giới, có một vấn đề phổ biến ẩn giấu sự đói nghèo đang tồn tại. Haugen tiết lộ nguyên nhân cơ bản mà chúng ta phải nhìn nhận và hành động ngay bây giờ.
Gary Haugen - Human rights attorney
As founder of International Justice Mission, Gary Haugen fights the chronically neglected global epidemic of violence against the poor. Full bio
As founder of International Justice Mission, Gary Haugen fights the chronically neglected global epidemic of violence against the poor. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
To be honest, by personality,
0
767
2852
Nói thật lòng, tính cách của tôi,
00:15
I'm just not much of a crier.
1
3619
2617
không phải là người hay than vãn.
Tôi nghĩ tôi đang làm 1 công việc có ích.
00:19
But I think in my career
that's been a good thing.
that's been a good thing.
2
7316
3280
00:23
I'm a civil rights lawyer,
3
11246
1384
Đó là luật sư về quyền công dân,
00:24
and I've seen some
horrible things in the world.
horrible things in the world.
4
12630
3004
và tôi đã thấy nhiều điều kinh khủng trên đời.
00:29
I began my career working
police abuse cases in the United States.
police abuse cases in the United States.
5
17034
3810
Tôi bắt đầu xử lý các trường hợp
bị cảnh sát lạm dụng ở Mỹ.
bị cảnh sát lạm dụng ở Mỹ.
00:32
And then in 1994, I was sent to Rwanda
6
20844
3474
Cho đến năm 1994, thì tôi sang Rwanda
00:36
to be the director of the U.N.'s
genocide investigation.
genocide investigation.
7
24318
4930
với vị trí giám đốc điều tra
tội diệt chủng của Liên Hiệp Quốc.
tội diệt chủng của Liên Hiệp Quốc.
00:41
It turns out that tears
just aren't much help
just aren't much help
8
29908
3739
Và tôi nhận ra rằng những giọt nước mắt
cũng không giúp được nhiều
cũng không giúp được nhiều
00:45
when you're trying
to investigate a genocide.
to investigate a genocide.
9
33647
3529
khi điều tra tội diệt chủng.
00:49
The things I had to see,
and feel and touch
and feel and touch
10
37176
4861
Những điều tôi thấy, cảm nhận và chạm tới
00:54
were pretty unspeakable.
11
42037
2827
thật là khó diễn tả.
00:57
What I can tell you is this:
12
45534
3357
Tôi có thể kết luận rằng:
01:00
that the Rwandan genocide
13
48891
2097
Tội diệt chủng ở Rwanda là 1 trong những
01:02
was one of the world's
greatest failures of simple compassion.
greatest failures of simple compassion.
14
50988
5673
sai lầm lớn nhất của lòng trắc ẩn.
01:09
That word, compassion, actually
comes from two Latin words:
comes from two Latin words:
15
57711
3409
Từ lòng trắc ẩn có nguồn gốc từ 2 từ Latinh
01:13
cum passio, which simply mean
"to suffer with."
"to suffer with."
16
61120
5522
là "cum passio" có nghĩa là chịu đau khổ.
01:18
And the things that I saw and experienced
17
66642
3562
Và những gì tôi chứng kiến ở Rwanda
01:22
in Rwanda as I got up close
to human suffering,
to human suffering,
18
70204
2586
đã cho tôi được hiểu cặn kẽ về nó,
01:24
it did, in moments, move me to tears.
19
72790
3339
mà có những lúc phải bật khóc.
01:28
But I just wish that I,
and the rest of the world,
and the rest of the world,
20
76129
2726
Tôi chỉ ước rằng, mọi người trên đời này,
01:30
had been moved earlier.
21
78855
2515
và cả tôi nữa, có thể hành động sớm hơn.
01:33
And not just to tears,
22
81370
1664
Không chỉ ngồi khóc,
01:35
but to actually stop the genocide.
23
83034
3800
mà có thể thực sự ngăn chặn
được nạn diệt chủng.
được nạn diệt chủng.
01:38
Now by contrast, I've also been involved
24
86834
2458
Giờ thì ngược lại, tôi cũng đã
được tham gia vào
được tham gia vào
01:41
with one of the world's greatest
successes of compassion.
successes of compassion.
25
89292
5833
1 trong những thành công của lòng trắc ẩn.
01:47
And that's the fight against
global poverty.
global poverty.
26
95125
2946
Đó là việc chống đói nghèo trên toàn cầu.
01:50
It's a cause that probably
has involved all of us here.
has involved all of us here.
27
98071
2783
Một vấn đề liên quan đến tất cả chúng ta
01:52
I don't know if your first introduction
28
100854
1998
Bạn sẽ nghĩ gì khi nghĩ về đói nghèo?
01:54
might have been choruses of
"We Are the World,"
"We Are the World,"
29
102852
3365
Có lẽ là điệp khúc bài "We are the World",
01:58
or maybe the picture of a sponsored child
on your refrigerator door,
on your refrigerator door,
30
106217
4063
tấm hình của 1 đứa bé trên cửa tủ lạnh,
02:02
or maybe the birthday you
donated for fresh water.
donated for fresh water.
31
110280
4087
hoặc là dịp bạn quyên góp nước sạch.
02:06
I don't really remember what my first
introduction to poverty was
introduction to poverty was
32
114367
3214
Tôi không nhớ rõ lần đầu tiên
tôi biết nghèo đói là gì
tôi biết nghèo đói là gì
02:09
but I do remember the most jarring.
33
117581
3564
nhưng có 1 dịp làm tôi choáng váng nhất.
02:13
It was when I met Venus --
34
121145
2162
Đó là lúc tôi gặp Venus
02:15
she's a mom from Zambia.
35
123307
2722
Cô ấy là 1 người mẹ ở Zambia.
02:18
She's got three kids and she's a widow.
36
126029
3626
Có 3 đứa con và là 1 góa phụ.
02:21
When I met her, she had walked
about 12 miles
about 12 miles
37
129655
3367
Lúc đó, cô ấy đã đi bộ 12 dặm đến gặp tôi
02:25
in the only garments she owned,
38
133022
2673
trong 1 bộ quần áo duy nhất mà cô ấy có,
02:27
to come to the capital city
and to share her story.
and to share her story.
39
135695
4262
tìm tôi ở thủ đô
để kể câu chuyện của cô ấy.
để kể câu chuyện của cô ấy.
02:31
She sat down with me for hours,
40
139957
3615
Cô ngồi bên tôi hàng giờ đồng hồ,
02:35
just ushered me in to
the world of poverty.
the world of poverty.
41
143572
4525
và mở mắt cho tôi
về thế giới của đói nghèo.
về thế giới của đói nghèo.
02:40
She described what it was like
when the coals on the cooking fire
when the coals on the cooking fire
42
148097
3141
Nghèo đói, là khi những viên than trong lò
02:43
finally just went completely cold.
43
151238
3729
cuối cùng trở nên lạnh ngắt.
02:46
When that last drop
of cooking oil finally ran out.
of cooking oil finally ran out.
44
154967
4762
Khi những giọt dầu ăn cuối cùng
cạn kiệt
cạn kiệt
02:51
When the last of the food,
despite her best efforts,
despite her best efforts,
45
159729
3856
Và dù cô ấy có cố gắng đến mấy,
02:55
ran out.
46
163585
1108
lương thực cũng không còn.
02:58
She had to watch her youngest son, Peter,
47
166113
2983
Cô phải chứng kiến đứa con bé nhất, Peter
03:01
suffer from malnutrition,
48
169096
2782
bị chứng suy dinh dưỡng,
03:03
as his legs just slowly bowed
into uselessness.
into uselessness.
49
171878
4076
rồi đôi chân của bé từ từ bị liệt.
03:07
As his eyes grew cloudy and dim.
50
175954
3348
Đôi mắt thì từ từ mờ dần.
03:11
And then as Peter finally grew cold.
51
179302
4178
Và sau cùng thì cơ thể Peter lạnh ngắt.
03:18
For over 50 years, stories like this
have been moving us to compassion.
have been moving us to compassion.
52
186130
5681
50 năm qua, những câu chuyện tương tự
thức dậy nơi chúng ta lòng trắc ẩn
thức dậy nơi chúng ta lòng trắc ẩn
03:23
We whose kids have plenty to eat.
53
191811
2850
Con cái của chúng ta thì luôn
được ăn uống quá no đủ.
được ăn uống quá no đủ.
03:26
And we're moved not only
to care about global poverty,
to care about global poverty,
54
194661
2669
Và chúng ta được kêu gọi không chỉ
đơn thuần quan tâm đến nạn đói
đơn thuần quan tâm đến nạn đói
03:29
but to actually try to do our part
to stop the suffering.
to stop the suffering.
55
197330
4690
mà còn cần hành động để góp phần
chấm dứt sự đau khổ.
chấm dứt sự đau khổ.
03:34
Now there's plenty of room for critique
that we haven't done enough,
that we haven't done enough,
56
202020
3473
Có rất nhiều thực tế cho thấy rằng
chúng ta hành động chưa đủ
chúng ta hành động chưa đủ
03:37
and what it is that we've done
hasn't been effective enough,
hasn't been effective enough,
57
205493
4222
rằng những việc ta đã làm
cũng chưa mang lại tác động nhiều
cũng chưa mang lại tác động nhiều
03:41
but the truth is this:
58
209715
3130
nhưng sự thật là:
03:44
The fight against global poverty
is probably the broadest,
is probably the broadest,
59
212845
3551
Cuộc chiến chống đói nghèo
trên toàn cầu có lẽ sẽ là lâu nhất,
trên toàn cầu có lẽ sẽ là lâu nhất,
03:48
longest running manifestation of the
human phenomenon of compassion
human phenomenon of compassion
60
216396
5135
lớn nhất trong việc thực thi
lòng trắc ẩn giữa người với người
lòng trắc ẩn giữa người với người
03:53
in the history of our species.
61
221531
3142
trong lịch sử nhân loại.
03:56
And so I'd like to share
a pretty shattering insight
a pretty shattering insight
62
224673
3649
Vì thế tôi muốn chia sẻ
1 điều khá đau lòng
1 điều khá đau lòng
04:00
that might forever change the way
you think about that struggle.
you think about that struggle.
63
228322
4293
mà có thể thay đổi mãi mãi
cách các bạn nghĩ về vấn đề này
cách các bạn nghĩ về vấn đề này
04:04
But first, let me begin with what
you probably already know.
you probably already know.
64
232615
2823
Trước hết, tôi sẽ bắt đầu với
một điều chắc là bạn biết.
một điều chắc là bạn biết.
04:07
Thirty-five years ago, when I would have
been graduating from high school,
been graduating from high school,
65
235438
3482
Cách đây 35 năm,
khi tôi tốt nghiệp trung học,
khi tôi tốt nghiệp trung học,
04:10
they told us that 40,000 kids every day
died because of poverty.
died because of poverty.
66
238920
6377
người ta nói rằng có 40,000 trẻ em
chết mỗi ngày do nghèo đói.
chết mỗi ngày do nghèo đói.
04:17
That number, today, is now
down to 17,000.
down to 17,000.
67
245297
4372
Con số đó bây giờ chỉ còn là 17,000.
04:21
Way too many, of course,
68
249669
2006
Tất nhiên, vậy vẫn là quá nhiều,
04:23
but it does mean that every year,
69
251675
2677
nhưng nó đồng nghĩa rằng,
04:26
there's eight million kids who
don't have to die from poverty.
don't have to die from poverty.
70
254352
4548
có 8 triệu trẻ em không phải chết
vì nghèo đói.
vì nghèo đói.
04:31
Moreover, the number of
people in our world
people in our world
71
259650
2417
Hơn nữa, số người trên thế giới
04:34
who are living in extreme poverty,
72
262067
2163
đang sống cực kỳ nghèo khổ,
04:36
which is defined as living off
about a dollar and a quarter a day,
about a dollar and a quarter a day,
73
264230
3337
được cho là kiếm ít hơn
1,25 đô la mỗi ngày.
1,25 đô la mỗi ngày.
04:39
that has fallen from 50 percent,
74
267567
3612
đã giảm từ 50% ,
04:43
to only 15 percent.
75
271179
3234
xuống còn 15%.
04:47
This is massive progress,
76
275403
1450
Đó là bước tiến vĩ đại,
04:48
and this exceeds everybody's
expectations about what is possible.
expectations about what is possible.
77
276853
4825
và vượt ngoài mong đợi của mọi người.
04:54
And I think you and I,
78
282258
2865
Và tôi nghĩ rằng, cả tôi và bạn
04:57
I think, honestly, that we can
feel proud and encouraged
feel proud and encouraged
79
285123
4276
đều có thể tự hào và phấn khởi
05:01
to see the way that compassion
actually has the power
actually has the power
80
289399
3885
khi thấy lòng trắc ẩn thực sự
có sức mạnh lớn lao
có sức mạnh lớn lao
05:05
to succeed in stopping
the suffering of millions.
the suffering of millions.
81
293284
5192
giúp hàng triệu người
thoát khỏi khổ sở.
thoát khỏi khổ sở.
05:10
But here's the part that you
might not hear very much about.
might not hear very much about.
82
298476
4376
Nhưng đây sẽ là một điều
bạn ít khi nghe
bạn ít khi nghe
05:14
If you move that poverty mark just
up to two dollars a day,
up to two dollars a day,
83
302852
4734
Nếu tôi nâng mức định nghĩa
đói nghèo lên 2 US$/ngày.
đói nghèo lên 2 US$/ngày.
05:19
it turns out that virtually
the same two billion people
the same two billion people
84
307586
2999
thì gần như 2 tỉ con người
05:22
who were stuck in that harsh poverty
when I was in high school,
when I was in high school,
85
310585
3812
đã sống trong đói nghèo lúc tôi
đang học trung học,
đang học trung học,
05:26
are still stuck there,
86
314397
1881
vẫn đang khổ sở loay hoay ở nhóm đó,
05:28
35 years later.
87
316278
2389
sau 35 năm.
05:30
So why, why are so many billions
still stuck in such harsh poverty?
still stuck in such harsh poverty?
88
318667
5019
Vậy thì tại sao lại có hàng tỉ người
vẫn sống trong đói nghèo như vậy?
vẫn sống trong đói nghèo như vậy?
05:36
Well, let's think about
Venus for a moment.
Venus for a moment.
89
324396
2955
Uhm, hãy quay lại câu chuyện của Venus.
05:39
Now for decades, my wife and I have been
moved by common compassion
moved by common compassion
90
327351
3772
Hàng chục năm qua, vợ chồng tôi
cùng chia sẻ mối quan tâm này
cùng chia sẻ mối quan tâm này
05:43
to sponsor kids, to fund microloans,
91
331123
2829
chúng tôi tài trợ cho trẻ em,
cho các quỹ từ thiện,
cho các quỹ từ thiện,
05:45
to support generous levels of foreign aid.
92
333952
3519
cho các tổ chức cứu trợ.
05:49
But until I had actually talked to Venus,
93
337471
3092
Nhưng cho đến khi tôi được nói chuyện với Venus,
05:52
I would have had no idea that
none of those approaches
none of those approaches
94
340563
2637
tôi mới biết rằng tất cả các cách làm đó
05:55
actually addressed why she had
to watch her son die.
to watch her son die.
95
343200
5496
không thể ngăn chặn cái chết
của con trai cô.
của con trai cô.
06:01
"We were doing fine," Venus told me,
96
349806
4437
"Chúng tôi vẫn ổn" Venus nói,
06:06
"until Brutus started to cause trouble."
97
354243
4542
"cho đến khi Brutus bắt đầu bắt đầu gây sự".
06:10
Now, Brutus is Venus' neighbor
and "cause trouble"
and "cause trouble"
98
358785
2970
Brutus là hàng xóm của Venus,
06:13
is what happened the day after
Venus' husband died,
Venus' husband died,
99
361755
3526
và mọi chuyện bắt đầu
sau khi chồng của Venus qua đời,
sau khi chồng của Venus qua đời,
06:17
when Brutus just came and threw
Venus and the kids out of the house,
Venus and the kids out of the house,
100
365281
3932
Brutus ngang nhiên đến
đuổi mẹ con Venus ra khỏi nhà,
đuổi mẹ con Venus ra khỏi nhà,
06:21
stole all their land, and robbed
their market stall.
their market stall.
101
369213
3752
cướp hết đất, và lấy luôn sạp bán hàng của cô.
06:26
You see, Venus was thrown
into destitution by violence.
into destitution by violence.
102
374385
4957
Và Venus phải chịu cảnh cơ cực do bạo lực gây ra.
06:32
And then it occurred to me, of course,
103
380882
2009
Chuyện này làm tôi hiểu rằng,
06:34
that none of my child sponsorships,
none of the microloans,
none of the microloans,
104
382891
3799
tất nhiên không có quỹ tài trợ nào,
06:38
none of the traditional
anti-poverty programs
anti-poverty programs
105
386690
3862
hay các chương trình chống đói nghèo
06:42
were going to stop Brutus,
106
390552
3966
có thể ngăn chặn Brutus,
06:46
because they weren't meant to.
107
394518
3354
bởi vì đó không phải là mục đích của họ.
06:49
This became even more clear
to me when I met Griselda.
to me when I met Griselda.
108
397872
5006
Mọi chuyện sáng tỏ hơn khi tôi gặp Griselda.
06:54
She's a marvelous young girl
living in a very poor community
living in a very poor community
109
402878
4219
Đó là 1 cô gái trẻ sống ở 1 khu rất nghèo
06:59
in Guatemala.
110
407097
1816
ở Guatemala.
07:00
And one of the things
we've learned over the years
we've learned over the years
111
408913
2397
Và điều tôi thấy qua nhiều năm,
07:03
is that perhaps the most powerful thing
112
411310
2571
là có lẽ là điều mạnh mẽ nhất
07:05
that Griselda and her family can do
113
413881
2844
mà Griselda và gia đình có thể làm
07:08
to get Griselda and her family
out of poverty
out of poverty
114
416725
2665
để đưa họ thoát khỏi đói nghèo
07:11
is to make sure that she goes to school.
115
419390
3124
chính là đảm bảo cho cô bé ấy được đi học.
07:14
The experts call this the Girl Effect.
116
422514
4725
Các chuyện gia gọi là Hiệu Ứng Các Cô Gái.
07:19
But when we met Griselda,
she wasn't going to school.
she wasn't going to school.
117
427239
4082
Nhưng khi tôi gặp Griselda
thì cô ấy không được đi học.
thì cô ấy không được đi học.
07:23
In fact, she was rarely ever
leaving her home.
leaving her home.
118
431321
3557
Thậm chí hiếm khi ra khỏi nhà.
07:28
Days before we met her,
119
436388
1785
Vài ngày trước khi tôi gặp cô ấy,
07:30
while she was walking home
from church with her family,
from church with her family,
120
438173
2645
trên đường về từ nhà thờ cùng với gia đình,
07:32
in broad daylight,
121
440818
2315
giữa ban ngày ban mặt,
07:35
men from her community
just snatched her off the street,
just snatched her off the street,
122
443133
3477
những người đàn ông ở khu đó
07:38
and violently raped her.
123
446610
3098
đã hãm hiếp cô ngay bên đường.
07:41
See, Griselda had every
opportunity to go to school,
opportunity to go to school,
124
449708
4497
Bạn thấy đấy, Griselda hoàn toàn
có thể đến trường,
có thể đến trường,
07:46
it just wasn't safe for her to get there.
125
454205
3421
nhưng bản thân việc đó
là quá nguy hiểm.
là quá nguy hiểm.
07:49
And Griselda's not the only one.
126
457626
2840
Và Griselda không phải là cá biệt.
07:52
Around the world, poor women and girls
127
460466
2724
Trên khắp thế giới này,
phụ nữ và các cô gái nghèo,
phụ nữ và các cô gái nghèo,
07:55
between the ages of 15 and 44,
128
463190
5111
trong độ tuổi từ 15 đến 44,
08:00
they are -- when victims of
the everyday violence
the everyday violence
129
468301
4085
là nạn nhân của các hành động bạo lực gồm
08:04
of domestic abuse and sexual violence --
130
472386
3486
các hủ tục truyền thống và bạo lực tình dục.
08:07
those two forms of violence account
for more death and disability
for more death and disability
131
475872
4812
2 dạng này gây ra tử vong và thương tổn
08:12
than malaria, than car accidents,
than war combined.
than war combined.
132
480684
7004
hơn cả sốt rét, tai nạn giao thông
và chiến tranh cộng lại.
và chiến tranh cộng lại.
08:23
The truth is, the poor of our world
are trapped in whole systems of violence.
are trapped in whole systems of violence.
133
491298
4777
Sự thật là, đói nghèo trên trái đất này
bị kìm hãm trong bạo lực.
bị kìm hãm trong bạo lực.
08:28
In South Asia, for instance,
I could drive past this rice mill
I could drive past this rice mill
134
496075
4033
Tôi từng đi qua 1 cánh đồng lúa
ở Nam Á
ở Nam Á
08:32
and see this man hoisting
these 100-pound sacks
these 100-pound sacks
135
500108
2937
và thấy 1 người đàn ông vác bao gạo
08:35
of rice upon his thin back.
136
503045
2044
100 pound trên lưng (khoảng 45 kg).
08:37
But I would have no idea, until later,
137
505089
1818
Nhưng cho đến mãi sau này
08:38
that he was actually a slave,
138
506907
2442
tôi mới biết rằng
ông ấy đã là 1 nô lệ,
ông ấy đã là 1 nô lệ,
08:41
held by violence in that rice mill
since I was in high school.
since I was in high school.
139
509349
4389
phải chịu áp bức
từ khi tôi còn học trung học.
từ khi tôi còn học trung học.
08:46
Decades of anti-poverty programs
right in his community
right in his community
140
514828
3411
Những chương trình chống đòi nghèo
08:50
were never able to rescue him
or any of the hundred other slaves
or any of the hundred other slaves
141
518239
4082
trong suốt nhiều thập kỷ
cũng không thể cứu ông ấy,
cũng không thể cứu ông ấy,
08:54
from the beatings and the rapes
and the torture
and the torture
142
522321
3636
và hàng trăm người nô lệ khác
khỏi sự đánh đập, hãm hiếp
khỏi sự đánh đập, hãm hiếp
08:57
of violence inside the rice mill.
143
525957
3695
và hành hạ trên cánh đồng lúa đó.
09:01
In fact, half a century of
anti-poverty programs
anti-poverty programs
144
529652
4380
Thực tế, chương trình chống
nghèo đói trong nửa thế kỷ qua
nghèo đói trong nửa thế kỷ qua
09:06
have left more poor people in slavery
145
534032
3674
đã để lại số người nghèo
trong chế độ nô lệ
trong chế độ nô lệ
09:09
than in any other time in human history.
146
537706
3365
hơn trong bất kỳ thời điểm nào
của lịch sử nhân loại.
của lịch sử nhân loại.
09:13
Experts tell us that there's about
35 million people in slavery today.
35 million people in slavery today.
147
541071
5979
Các chuyên gia thì nói rằng có khoảng
09:19
That's about the population
of the entire nation of Canada,
of the entire nation of Canada,
148
547050
3661
35 triệu người đang sống như nô lệ.
09:22
where we're sitting today.
149
550711
3468
Con số đó tương đương dân số Canada.
09:26
This is why, over time, I have come
to call this epidemic of violence
to call this epidemic of violence
150
554179
3304
Đó là lý do tại sao tôi luôn gọi
tình trạng bạo lực này
tình trạng bạo lực này
09:29
the Locust Effect.
151
557483
2289
là Đại dịch Châu chấu.
09:31
Because in the lives of the poor,
it just descends like a plague
it just descends like a plague
152
559772
3011
Vì nó tàn phá
cuộc sống của người nghèo
cuộc sống của người nghèo
09:34
and it destroys everything.
153
562783
2788
như một căn bệnh dịch hạch.
09:37
In fact, now when you survey
very, very poor communities,
very, very poor communities,
154
565571
4383
Khi đi khảo sát các khu dân cư cực nghèo,
09:41
residents will tell you that their
greatest fear is violence.
greatest fear is violence.
155
569954
4084
họ đều nói bạo lực là nỗi sợ lớn nhất.
09:46
But notice the violence that they fear
156
574038
2569
Nhưng cái họ nhắc tới
09:48
is not the violence of
genocide or the wars,
genocide or the wars,
157
576607
3178
không phải là bạo lực của
diệt chủng hay chiến tranh,
diệt chủng hay chiến tranh,
09:51
it's everyday violence.
158
579785
2355
mà là bạo lực xảy ra hàng ngày.
09:54
So for me, as a lawyer, of course,
my first reaction was to think,
my first reaction was to think,
159
582140
3213
Là một luật sư, tôi đã nghĩ ngay rắng
09:57
well, of course we've
got to change all the laws.
got to change all the laws.
160
585353
2314
chúng ta phải thay đổi luật.
09:59
We've got to make all this violence
against the poor illegal.
against the poor illegal.
161
587667
3500
Bạo lực đối với người nghèo
phải được công nhận là phạm pháp.
phải được công nhận là phạm pháp.
10:03
But then I found out, it already is.
162
591167
3735
Nhưng sau đó tôi thấy rằng
10:06
The problem is not that
the poor don't get laws,
the poor don't get laws,
163
594902
2840
vấn đề không phải người nghèo
không hiểu luật,
không hiểu luật,
10:09
it's that they don't get law enforcement.
164
597742
3700
mà là luật pháp không được thực thi
với họ.
với họ.
10:14
In the developing world,
165
602542
1643
Ở các nước đang phát triển,
10:16
basic law enforcement systems
are so broken
are so broken
166
604185
3065
hệ thống thực thi pháp luật
cơ bản không được vận hành
cơ bản không được vận hành
10:19
that recently the U.N. issued
a report that found
a report that found
167
607250
3166
mà trong 1 báo cáo của Liên Hiệp Quốc
gần đây chỉ ra,
gần đây chỉ ra,
10:22
that "most poor people live
outside the protection of the law."
outside the protection of the law."
168
610416
5604
rằng "hầu hết người nghèo
không được pháp luật bảo vệ.
không được pháp luật bảo vệ.
10:28
Now honestly, you and I have
just about no idea
just about no idea
169
616020
2392
Phải thú nhận, rằng tôi và bạn
cũng không hiểu hết
cũng không hiểu hết
10:30
of what that would mean
170
618412
1597
điều đó có nghĩa là gì
10:32
because we have no
first-hand experience of it.
first-hand experience of it.
171
620009
3679
nếu không được trực tiếp chứng kiến.
10:35
Functioning law enforcement for us
is just a total assumption.
is just a total assumption.
172
623688
3077
Chúng ta mặc định rằng
pháp luật phải được thực thi.
pháp luật phải được thực thi.
10:38
In fact, nothing expresses that assumption
more clearly than three simple numbers:
more clearly than three simple numbers:
173
626765
4372
Niềm tin này biểu hiện rõ ràng qua
ba con số đơn giản
ba con số đơn giản
10:43
9-1-1,
174
631137
2461
9-1-1
10:45
which, of course, is the number
for the emergency police operator
for the emergency police operator
175
633598
3167
vâng, là số cứu trợ khẩn cấp của cảnh sát
10:48
here in Canada and in the United States,
176
636765
3301
ở Canada và Mỹ,
10:52
where the average response time
to a police 911 emergency call
to a police 911 emergency call
177
640066
4081
nơi mà thời gian phản hồi trung bình
cho một cuộc gọi khẩn cấp
cho một cuộc gọi khẩn cấp
10:56
is about 10 minutes.
178
644147
1663
là khoảng 10 phút.
10:57
So we take this just
completely for granted.
completely for granted.
179
645810
3185
Nên chúng ta nghĩ đó là điều hiển nhiên.
11:00
But what if there was no
law enforcement to protect you?
law enforcement to protect you?
180
648995
4517
Nhưng thử nghĩ xem nếu không có
luật pháp bảo vệ thì chuyện gì sẽ xảy ra?
luật pháp bảo vệ thì chuyện gì sẽ xảy ra?
11:06
A woman in Oregon recently
experienced what this would be like.
experienced what this would be like.
181
654582
4622
1 phụ nữ ở Oregon vừa mới
trải qua 1 chuyện như vậy
trải qua 1 chuyện như vậy
11:11
She was home alone in her
dark house on a Saturday night,
dark house on a Saturday night,
182
659204
4341
Một buỗi tối thứ bảy,
cô ấy đang ở nhà 1 mình
cô ấy đang ở nhà 1 mình
11:15
when a man started to tear
his way into her home.
his way into her home.
183
663545
2965
thì có 1 người đang ông xông vào nhà.
11:18
This was her worst nightmare,
184
666510
1957
Đó là cơn ác mộng tồi tệ nhất
11:20
because this man had actually put her
in the hospital from an assault
in the hospital from an assault
185
668467
4608
vì chính người đó đã hành hung cô
đến mức phải nhập viện
đến mức phải nhập viện
11:25
just two weeks before.
186
673075
2118
chỉ vừa cách đó 2 tuần.
11:27
So terrified, she picks up that phone
and does what any of us would do:
and does what any of us would do:
187
675193
3358
Quá hoảng sợ, cô nhấc điện thoại lên
11:30
She calls 911 --
188
678551
2645
và như một phản xạ, gọi 911,
11:33
but only to learn that because
of budget cuts in her county,
of budget cuts in her county,
189
681196
4832
nhưng trớ trêu là ngân sách
ở đó bị cắt giảm,
ở đó bị cắt giảm,
11:38
law enforcement wasn't available
on the weekends.
on the weekends.
190
686028
3369
nên luật pháp không được thực thi
vào cuối tuần.
vào cuối tuần.
11:41
Listen.
191
689397
790
Mời mọi người nghe.
11:42
Dispatcher: I don't have anybody
to send out there.
to send out there.
192
690187
2819
Nhân viên: Chúng tôi không có ai
để cử đến đó.
để cử đến đó.
11:45
Woman: OK
193
693006
1017
Người phụ nữ: Ok.
11:46
Dispatcher: Um, obviously if he comes
inside the residence and assaults you,
inside the residence and assaults you,
194
694023
4103
NV: nhưng nếu anh ta vẫn tiến tới
và hành hung cô,
và hành hung cô,
11:50
can you ask him to go away?
195
698126
1673
cô có thể bảo anh ta đi đi không?
11:51
Or do you know if
he is intoxicated or anything?
he is intoxicated or anything?
196
699799
2243
Hay liệu anh ta có bị xỉn
hay phê thuốc gì không?
hay phê thuốc gì không?
11:54
Woman: I've already asked him.
I've already told him I was calling you.
I've already told him I was calling you.
197
702042
3373
PN: Tôi đã đuổi rồi, tôi có nói là tôi đang gọi 911.
11:57
He's broken in before,
busted down my door, assaulted me.
busted down my door, assaulted me.
198
705415
2673
Anh ta cũng vẫn đập cửa vào nhà
và hành hung tôi.
và hành hung tôi.
12:00
Dispatcher: Uh-huh.
199
708088
945
NV: À vâng.
12:01
Woman: Um, yeah, so ...
200
709033
1153
PN: Um, cho nên..
12:02
Dispatcher: Is there any way you could
safely leave the residence?
safely leave the residence?
201
710186
3219
NV: Có cách nào để chị thoát khỏi chỗ đó
1 cách an toàn không?
1 cách an toàn không?
12:05
Woman: No, I can't, because he's blocking
pretty much my only way out.
pretty much my only way out.
202
713405
3417
PN: Không, vì anh ta đã chặn
con đường duy nhất rồi.
con đường duy nhất rồi.
12:08
Dispatcher: Well, the only thing I can do
is give you some advice,
is give you some advice,
203
716822
3146
NV: Ồ, vậy tôi chỉ có thể đưa ra
vài lời khuyên
vài lời khuyên
12:11
and call the sheriff's office tomorrow.
204
719968
2716
và gọi cho cảnh sát trưởng sáng mai.
12:14
Obviously, if he comes in and
unfortunately has a weapon
unfortunately has a weapon
205
722684
4812
Nếu xui xẻo mà chị thấy anh ta có vũ khí
12:19
or is trying to cause you physical harm,
that's a different story.
that's a different story.
206
727496
3326
hoặc cố tình đánh chị thì là câu chuyện khác.
12:22
You know, the sheriff's office
doesn't work up there.
doesn't work up there.
207
730822
2667
Cảnh sát trưởng thì không có ở đây, chị biết đấy
12:25
I don't have anybody to send."
208
733489
2656
Và giờ cũng không có ai khác để cử đi."
12:29
Gary Haugen: Tragically, the woman
inside that house
inside that house
209
737735
2653
Gary Haugen: Thật đau lòng,
người phụ nữ đó
người phụ nữ đó
12:32
was violently assaulted, choked and raped
210
740388
5939
đã bị hành hung, bóp cổ và hãm hiếp
12:38
because this is what it means to live
outside the rule of law.
outside the rule of law.
211
746327
6044
bởi vì luật pháp không bảo vệ được cô ấy.
12:45
And this is where billions
of our poorest live.
of our poorest live.
212
753841
4014
Và đó là tình trạng của
hàng tỉ người nghèo hiện nay.
hàng tỉ người nghèo hiện nay.
12:52
What does that look like?
213
760015
2428
Cụ thể là thế nào?
12:54
In Bolivia, for example, if a man
sexually assaults a poor child,
sexually assaults a poor child,
214
762443
4428
Ở Bolivia, khi 1 người đàn ông
hãm hiếp 1 đứa trẻ nghèo,
hãm hiếp 1 đứa trẻ nghèo,
12:58
statistically, he's at greater risk
of slipping in the shower and dying
of slipping in the shower and dying
215
766871
4673
thì khả năng anh ta trượt chân
té chết trong nhà tắm,
té chết trong nhà tắm,
13:03
than he is of ever going
to jail for that crime.
to jail for that crime.
216
771544
3398
còn cao hơn khả năng
phải vào tù vì tội hãm hiếp.
phải vào tù vì tội hãm hiếp.
13:08
In South Asia, if you
enslave a poor person,
enslave a poor person,
217
776002
4685
Ở Nam Á, nếu bạn bắt người khác làm nô lệ,
13:12
you're at greater risk of being
struck by lightning
struck by lightning
218
780687
2923
thì nguy cơ bị sét đánh
13:15
than ever being sent
to jail for that crime.
to jail for that crime.
219
783610
3050
cao hơn là nguy cơ bị bắt bỏ tù.
13:18
And so the epidemic of everyday
violence, it just rages on.
violence, it just rages on.
220
786660
4979
Và cứ thế,
nạn bạo lực hoành hành mỗi ngày.
nạn bạo lực hoành hành mỗi ngày.
13:23
And it devastates our efforts to try
to help billions of people
to help billions of people
221
791639
4099
Và nó phá hủy mọi nỗ lực của chúng ta
13:27
out of their two-dollar-a-day hell.
222
795738
3577
nhằm giúp đỡ hàng tỷ người thoái khỏi
địa ngục 2-đô-la-1-ngày
địa ngục 2-đô-la-1-ngày
13:31
Because the data just doesn't lie.
223
799315
2502
Vì số liệu thì không gian dối,
và chúng cho thấy rắng
và chúng cho thấy rắng
13:33
It turns out that you can give
all manner of goods and services
all manner of goods and services
224
801817
3059
Chúng ta có thể tập trung của cài sức lực
13:36
to the poor,
225
804876
1153
để giúp người nghèo,
13:38
but if you don't restrain the hands
of the violent bullies
of the violent bullies
226
806029
3126
nhưng nếu không ngăn chặn
bàn tay của bạo lực
bàn tay của bạo lực
13:41
from taking it all away,
227
809155
1835
phá hủy chúng,
13:42
you're going to be very disappointed
in the long-term impact of your efforts.
in the long-term impact of your efforts.
228
810990
4359
thì cũng không thể tạo ra được
tác động lâu dài nào cả.
tác động lâu dài nào cả.
13:47
So you would think that the disintegration
of basic law enforcement
of basic law enforcement
229
815889
3771
Vậy, bạn sẽ nghĩ
việc thực thi các luật cơ bản
việc thực thi các luật cơ bản
13:51
in the developing world
would be a huge priority
would be a huge priority
230
819660
3015
ở các nước đang phát triển
sẽ được ưu tiên hàng đầu
sẽ được ưu tiên hàng đầu
13:54
for the global fight against poverty.
231
822675
3240
trong việc chống đói nghèo.
13:57
But it's not.
232
825915
2133
Nhưng không phải.
14:01
Auditors of international assistance
recently couldn't find
recently couldn't find
233
829028
3797
Các số liệu của các tổ chức quốc tể
14:04
even one percent of aid going
to protect the poor
to protect the poor
234
832825
3834
không chỉ ra được 1% nào
của quỹ cứu trợ
của quỹ cứu trợ
14:08
from the lawless chaos
of everyday violence.
of everyday violence.
235
836659
4331
được dành để bảo vệ người nghèo khỏi
hỗn loạn của xã hội vô luật.
hỗn loạn của xã hội vô luật.
14:12
And honestly, when we do talk about
violence against the poor,
violence against the poor,
236
840990
3306
Nhưng đôi khi chúng ta nói về
bạo lực chống lại người nghèo
bạo lực chống lại người nghèo
14:16
sometimes it's in the weirdest of ways.
237
844296
3509
bằng những cách kỳ khôi nhất có thể.
14:19
A fresh water organization tells
a heart-wrenching story
a heart-wrenching story
238
847805
3083
1 tổ chức nước sạch kể
về 1 trường hợp đau lòng
về 1 trường hợp đau lòng
14:22
of girls who are raped on the way
to fetching water,
to fetching water,
239
850888
3592
của những cô gái bị hãm hiếp
trên đường đi lấy nước
trên đường đi lấy nước
14:26
and then celebrates
the solution of a new well
the solution of a new well
240
854480
3810
và đưa ra cách giải quyết
là xây 1 cái giếng mới
là xây 1 cái giếng mới
14:30
that drastically shortens their walk.
241
858290
3455
giúp quãng đường đi của họ ngắn lại.
14:33
End of story.
242
861745
2208
Câu chuyện là như thế.
14:36
But not a word about the rapists who
are still right there in the community.
are still right there in the community.
243
864863
5490
Không ai nhắc 1 từ nào đến kẻ hãm hiếp
vẫn tồn tại trong xã hội đó.
vẫn tồn tại trong xã hội đó.
14:43
If a young woman on one
of our college campuses
of our college campuses
244
871813
2314
Giả sử có 1 sinh viên trong trường
14:46
was raped on her walk to the library,
245
874127
3146
bị hãm hiếp trên đường đến thư viện,
14:49
we would never celebrate the solution
of moving the library closer to the dorm.
of moving the library closer to the dorm.
246
877273
5848
chúng ta không giải quyết bằng cách
dời thư viện gần ký túc xá.
dời thư viện gần ký túc xá.
14:55
And yet, for some reason,
this is okay for poor people.
this is okay for poor people.
247
883121
3991
Nhưng không hiểu sao người ta lại
cư xử như vậy với người nghèo.
cư xử như vậy với người nghèo.
15:00
Now the truth is, the traditional experts
248
888915
2554
Sự thật là những chuyên gia nổi tiếng
15:03
in economic development
and poverty alleviation,
and poverty alleviation,
249
891469
2306
trong việc phát triển kinh tế
và xóa đói giảm nghèo
và xóa đói giảm nghèo
15:05
they don't know how to fix this problem.
250
893775
2260
cũng không biết cách giải quyết.
15:08
And so what happens?
251
896035
1821
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra?
15:09
They don't talk about it.
252
897856
2091
Họ không nhắc đến chuyện đó.
15:13
But the more fundamental reason
253
901237
4171
Nguyên nhân cơ bản hơn khiến cho
15:17
that law enforcement for the poor
in the developing world
in the developing world
254
905408
2780
việc thực thi pháp luật ở thế giới thứ ba
15:20
is so neglected,
255
908188
1884
bị bỏ mặc,
15:22
is because the people inside
the developing world, with money,
the developing world, with money,
256
910072
3885
là vì những người có tiền ở đó,
15:25
don't need it.
257
913957
2118
thì lại không cần đến pháp luật.
15:29
I was at the World Economic
Forum not long ago
Forum not long ago
258
917165
2580
Tôi vừa tham dự diễn đàn kinh tế thế giới
15:31
talking to corporate executives who have
massive businesses in the developing world
massive businesses in the developing world
259
919745
3944
và nói chuyện với các doanh nhân
thành công
thành công
15:35
and I was just asking them,
260
923689
2082
ở các nước đang phát triển và hỏi họ rằng,
15:37
"How do you guys protect all your people
and property from all the violence?"
and property from all the violence?"
261
925771
5554
"Các bạn làm gì để bảo vệ nhân lực
và tài sản của mình được an toàn?"
và tài sản của mình được an toàn?"
15:43
And they looked at each other,
and they said, practically in unison,
and they said, practically in unison,
262
931325
4822
Họ nhìn nhau và nói, gần như cùng lúc,
15:48
"We buy it."
263
936147
2027
"Chúng tôi bỏ tiền ra mua".
15:51
Indeed, private security forces
in the developing world
in the developing world
264
939474
3862
Thật vậy, lực lượng bảo vệ tư nhân ở đó
15:55
are now, four, five and seven times
larger than the public police force.
larger than the public police force.
265
943336
6810
đông gấp 4, 5, có khi 7 lần
lực lượng cảnh sát.
lực lượng cảnh sát.
16:02
In Africa, the largest employer
on the continent now is private security.
on the continent now is private security.
266
950146
7462
Ở châu Phi bây giờ, tỉ lệ người
làm bảo vệ tư nhân là lớn nhất.
làm bảo vệ tư nhân là lớn nhất.
16:10
But see, the rich can pay for safety
and can keep getting richer,
and can keep getting richer,
267
958884
3818
Vậy, người giàu thì trả tiền
để được an toàn và càng giàu hơn,
để được an toàn và càng giàu hơn,
16:14
but the poor can't pay for it
and they're left totally unprotected
and they're left totally unprotected
268
962702
3802
nhưng người nghèo thì không có tiền
và phải chịu nguy hiểm
và phải chịu nguy hiểm
16:18
and they keep getting thrown
to the ground.
to the ground.
269
966504
2570
và họ ngày càng lún sâu xuống bùn.
16:22
This is a massive and scandalous outrage.
270
970464
4432
Đây là 1 thực tế khủng khiếp
16:26
And it doesn't have to be this way.
271
974896
2953
Mà đáng lẽ không nên có.
16:29
Broken law enforcement can be fixed.
272
977849
2567
Việc coi thường pháp luật có thể thay đổi.
16:32
Violence can be stopped.
273
980416
2080
Bạo lực có thể chấm dứt.
16:34
Almost all criminal justice systems,
274
982496
2392
Hầu hết hệ thống tư pháp hình sự,
16:36
they start out broken and corrupt,
275
984888
2529
đều từng bị vi phạm,
16:39
but they can be transformed
by fierce effort and commitment.
by fierce effort and commitment.
276
987417
4270
nhưng đều có thể được biến đổi
bằng những tâm huyết và nỗ lực vượt bậc.
bằng những tâm huyết và nỗ lực vượt bậc.
16:43
The path forward is really pretty clear.
277
991687
2243
Cách giải quyết đã rất rõ ràng.
16:45
Number one: We have to start making
278
993930
3447
Thứ nhất: chúng ta cần bắt đầu
16:49
stopping violence indispensable
to the fight against poverty.
to the fight against poverty.
279
997377
3767
chấm dứt bạo lực để chấm dứt đói nghèo.
16:53
In fact, any conversation
about global poverty
about global poverty
280
1001144
2434
Những cuộc đối thoại để
giải quyết đói nghèo
giải quyết đói nghèo
16:55
that doesn't include the problem
of violence must be deemed not serious.
of violence must be deemed not serious.
281
1003578
4594
mà không bao gồm
giải quyết bạo lực là chưa đủ.
giải quyết bạo lực là chưa đủ.
17:01
And secondly, we have to begin
to seriously invest resources
to seriously invest resources
282
1009416
4376
Thứ 2, phải đầu tư nguồn lực
17:05
and share expertise to support
the developing world
the developing world
283
1013792
3937
và chia sẻ các chuyên môn
để hỗ trợ thế giới thứ ba
để hỗ trợ thế giới thứ ba
17:09
as they fashion new,
public systems of justice,
public systems of justice,
284
1017729
3357
Chính hệ thống công lý chung,
17:13
not private security,
285
1021086
1566
chứ không phải là sự bảo vệ tư nhân,
17:14
that give everybody a chance to be safe.
286
1022652
2647
mới bảo đảm quyền được an toàn
của mọi người.
của mọi người.
17:18
These transformations
are actually possible
are actually possible
287
1026349
2682
Những sự đổi thay này là khả thi
17:21
and they're happening today.
288
1029031
2609
và nó đang được thực hiện.
17:23
Recently, the Gates Foundation
funded a project
funded a project
289
1031640
3138
Gần đây, quỹ Gates tài trợ cho 1 kế hoạch
17:26
in the second largest city
of the Philippines,
of the Philippines,
290
1034778
2476
ở thành phố lớn thứ 2 Philippines,
17:29
where local advocates
and local law enforcement
and local law enforcement
291
1037254
3006
được người dân ủng hộ,
và pháp luật được thực thi
và pháp luật được thực thi
17:32
were able to transform corrupt police
and broken courts so drastically,
and broken courts so drastically,
292
1040260
6858
đã thay đổi tình trạng tham nhũng
trong ngành tòa án và cảnh sát
trong ngành tòa án và cảnh sát
17:39
that in just four short years,
293
1047118
2587
rồi chỉ trong vòng 4 năm,
17:41
they were able to measurably reduce
294
1049705
2472
họ đã có thể giảm được
17:44
the commercial sexual violence
against poor kids by 79 percent.
against poor kids by 79 percent.
295
1052177
5494
số vụ tấn công tình dục trẻ em đến 79%
17:51
You know, from the hindsight of history,
296
1059758
3544
Từ kinh nghiệm quá khứ,
17:55
what's always most inexplicable
and inexcusable
and inexcusable
297
1063302
5557
có một điều gì không thể giải thích,
không rõ nguyên nhân
không rõ nguyên nhân
18:00
are the simple failures of compassion.
298
1068859
3221
là sự thất bại của lòng trắc ẩn.
18:05
Because I think history convenes
a tribunal of our grandchildren
a tribunal of our grandchildren
299
1073480
4728
Bởi tôi nghĩ rằng lịch sử
sẽ do con cháu chúng ta phán quyết
sẽ do con cháu chúng ta phán quyết
18:10
and they just ask us,
300
1078208
1761
khi nó hỏi rằng,
18:11
"Grandma, Grandpa, where were you?
301
1079969
3242
"Ông bà đã ở đâu?"
18:16
Where were you, Grandpa, when
the Jews were fleeing Nazi Germany
the Jews were fleeing Nazi Germany
302
1084211
3555
Khi mà người Do Thái chạy trốn Đức Quốc Xã
18:19
and were being rejected from our shores?
303
1087766
1929
và bị từ chối nhập cảnh?
18:21
Where were you?
304
1089695
2128
Mọi người đã ở đâu?
18:23
And Grandma, where were you
when they were marching
when they were marching
305
1091823
2400
Khi người Mỹ gốc Nhật
bị giải đến các trại giam,
bị giải đến các trại giam,
18:26
our Japanese-American neighbors
off to internment camps?
off to internment camps?
306
1094223
4053
bà đã ở đâu?
18:30
And Grandpa, where were you
when they were beating
when they were beating
307
1098276
2389
Còn ông đã ở đâu, khi họ hành hạ
18:32
our African-American neighbors
308
1100665
2273
những người Mỹ gốc Phi
18:34
just because they were trying
to register to vote?"
to register to vote?"
309
1102938
3520
chỉ vì họ cũng muốn được bầu cử?
18:38
Likewise, when our grandchildren ask us,
310
1106458
4244
Tương tự, nếu con cháu chúng ta hỏi,
18:42
"Grandma, Grandpa, where were you
311
1110702
2441
"Ông bà đã ở đâu
18:45
when two billion of the world's poorest
were drowning in a lawless chaos
were drowning in a lawless chaos
312
1113143
4493
khi 2 tỉ người nghèo nhất thế giới
18:49
of everyday violence?"
313
1117636
2701
đắm chìm trong hỗn loạn của sự vô pháp?"
18:53
I hope we can say that we had compassion,
that we raised our voice,
that we raised our voice,
314
1121287
6565
Tôi mong chúng ta có thể trả lời rằng,
18:59
and as a generation, we were moved
to make the violence stop.
to make the violence stop.
315
1127852
7832
chúng ta đã lên tiếng, đã hành động
để góp phần chấm dứt bạo lực.
để góp phần chấm dứt bạo lực.
19:07
Thank you very much.
316
1135684
2457
Cám ơn rất nhiều.
19:10
(Applause)
317
1138141
3689
(Tiếng vỗ tay)
19:25
Chris Anderson: Really powerfully argued.
318
1153890
2895
Chris Anderson: 1 câu chuyện rất lay động.
19:28
Talk to us a bit about
some of the things
some of the things
319
1156785
2279
Xin vui lòng kể cho mọi người nghe
19:31
that have actually been happening to,
for example, boost police training.
for example, boost police training.
320
1159064
6524
những hoạt động đã được làm, ví dụ như
tăng cường đào tạo cảnh sát.
tăng cường đào tạo cảnh sát.
19:37
How hard a process is that?
321
1165588
1839
Quá trình đó khó như thế nào?
19:39
GH: Well, one of the glorious
things that's starting to happen now
things that's starting to happen now
322
1167427
3582
GH: 1 trong những kết quả rõ ràng nhất
19:43
is that the collapse of these systems
and the consequences are becoming obvious.
and the consequences are becoming obvious.
323
1171009
4610
là những hệ thống mục ruỗng này sẽ
bị xóa sổ.
bị xóa sổ.
19:47
There's actually, now,
political will to do that.
political will to do that.
324
1175619
3362
Và chính quyền cũng đang
bắt tay hành động.
bắt tay hành động.
19:50
But it just requires now an investment
of resources and transfer of expertise.
of resources and transfer of expertise.
325
1178981
4125
Cái còn thiếu bây giờ là sự đầu tư
về vật chất và trí tuệ.
về vật chất và trí tuệ.
19:55
There's a political will struggle
that's going to take place as well,
that's going to take place as well,
326
1183106
3403
Tất nhiên là có những khó khăn
đặt ra cho chính phủ,
đặt ra cho chính phủ,
19:58
but those are winnable fights,
327
1186509
1815
nhưng đó là chuyện
có thể giải quyết,
có thể giải quyết,
20:00
because we've done some examples
around the world
around the world
328
1188324
2299
vì đã có những tiền lệ trên thế giới
20:02
at International Justice Mission
that are very encouraging.
that are very encouraging.
329
1190623
3109
đã được thực thi rất khả quan.
20:05
CA: So just tell us in one country,
how much it costs
how much it costs
330
1193732
3501
CA: Vậy sẽ tốn khoảng bao nhiêu tiền
20:09
to make a material difference
to police, for example --
to police, for example --
331
1197233
3515
để tạo ra sự thay đổi tại một nước,
trong ngành cảnh sát chẳng hạn
trong ngành cảnh sát chẳng hạn
20:12
I know that's only one piece of it.
332
1200748
1790
Tôi biết đó cũng chỉ là một
phần nhỏ
phần nhỏ
20:14
GH: In Guatemala, for instance,
we've started a project there
we've started a project there
333
1202538
3216
GH: Ví dụ, ở Gatemala,
khi tôi bắt đầu làm việc
khi tôi bắt đầu làm việc
20:17
with the local police
and court system, prosecutors,
and court system, prosecutors,
334
1205754
3252
với cảnh sát, thẩm phán hay công tố viên,
20:21
to retrain them so that they can
actually effectively bring these cases.
actually effectively bring these cases.
335
1209006
3813
để hướng dẫn họ cách
xử lý các trường hợp đó.
xử lý các trường hợp đó.
20:24
And we've seen prosecutions against
perpetrators of sexual violence
perpetrators of sexual violence
336
1212819
4312
Thì tôi đã thấy tỉ lệ công tố viên
phản đối xâm hại tình dục
phản đối xâm hại tình dục
20:29
increase by more than 1,000 percent.
337
1217131
2836
tăng lên 1000%.
20:31
This project has been very modestly funded
at about a million dollars a year,
at about a million dollars a year,
338
1219967
4389
Chương trình được hỗ trợ
chỉ khoảng 1 triệu đô/năm,
chỉ khoảng 1 triệu đô/năm,
20:36
and the kind of bang
you can get for your buck
you can get for your buck
339
1224356
2306
1 hành động nhỏ có thể
tạo ra tiếng vang lớn
tạo ra tiếng vang lớn
20:38
in terms of leveraging
a criminal justice system
a criminal justice system
340
1226662
4176
Việc thúc đẩy hoàn thiện hệ thống
luật hình sự
luật hình sự
20:42
that could function if it were properly
trained and motivated and led,
trained and motivated and led,
341
1230838
4757
sẽ có hiệu quả nếu như chúng ta
được huấn luyện và hướng dẫn đúng đắn
được huấn luyện và hướng dẫn đúng đắn
20:47
and these countries,
especially a middle class
especially a middle class
342
1235595
2543
Và đặc biệt là,
giới trung lưu ở những nước đó
giới trung lưu ở những nước đó
20:50
that is seeing that there's
really no future
really no future
343
1238138
3144
đã từng nghĩ rằng không có tương lai gì
20:53
with this total instability and
total privatization of security
total privatization of security
344
1241282
3868
với 1 xã hội bất ổn và không an toàn
20:57
I think there's an opportunity,
a window for change.
a window for change.
345
1245150
3191
thì đây là cơ hội để thay đổi.
21:00
CA: But to make this happen, you have
to look at each part in the chain --
to look at each part in the chain --
346
1248341
5077
CA: Nhưng để làm được thì phải có tác động
đến từng bộ phận của hệ thống
đến từng bộ phận của hệ thống
21:05
the police, who else?
347
1253421
2255
như cảnh sát, ngoài ra còn gì nữa?
21:07
GH: So that's the thing
about law enforcement,
about law enforcement,
348
1255676
2281
GH: Về việc thực thi luật pháp
21:09
it starts out with the police,
349
1257957
1443
thì sẽ bắt đầu từ công an,
21:11
they're the front end
of the pipeline of justice,
of the pipeline of justice,
350
1259400
2683
họ là điểm bắt đầu của sợi dây công lý,
21:14
but they hand if off to the prosecutors,
351
1262083
1947
nhưng họ giao cho công tố viên,
21:16
and the prosecutors
hand it off to the courts,
hand it off to the courts,
352
1264030
2235
rồi công tố viên chuyển cho quan tòa,
21:18
and the survivors of violence
have to be supported by social services
have to be supported by social services
353
1266265
3292
và các nạn nhân phải được ủng hộ
21:21
all the way through that.
354
1269557
1306
bởi tất cả các lực lượng đó.
21:22
So you have to do an approach
that pulls that all together.
that pulls that all together.
355
1270863
2812
Nên ta phải tìm cách tụ họp họ lại.
21:25
In the past, there's been a little bit
of training of the courts,
of training of the courts,
356
1273675
3051
Đôi khi người ở tòa án được học 1 chút,
21:28
but they get crappy evidence
from the police,
from the police,
357
1276726
2174
nhưng cảnh sát lại đưa ra bằng chứng
sai lạc
sai lạc
21:30
or a little police intervention
that has to do with narcotics or terrorism
that has to do with narcotics or terrorism
358
1278900
3637
hoặc cảnh sát đã dính líu tới
ma túy hoặc khủng bố
ma túy hoặc khủng bố
21:34
but nothing to do with treating
the common poor person
the common poor person
359
1282537
2868
và không mảy may cho rằng
những người nghèo cũng cần
những người nghèo cũng cần
21:37
with excellent law enforcement,
360
1285405
1519
một hệ thống luật nghiêm túc,
21:38
so it's about pulling that all together,
361
1286924
2025
Vậy nên, vấn đề là tập trung mọi nguồn lực
21:40
and you can actually have people
in very poor communities
in very poor communities
362
1288949
3142
và ta có thể giúp người
nghèo khó ấy
nghèo khó ấy
21:44
experience law enforcement like us,
363
1292091
2183
được hưởng hệ thống luật như chúng ta,
21:46
which is imperfect in our
own experience, for sure,
own experience, for sure,
364
1294274
2822
mặc dù đôi khi không phải hoàn hảo,
21:49
but boy, is it a great thing to sense
that you can call 911
that you can call 911
365
1297096
3132
nhưng riêng chuyện có thể gọi 911
21:52
and maybe someone will protect you.
366
1300228
3036
và tin rằng mình sẽ được bảo vệ,
là đã quý lắm rồi.
là đã quý lắm rồi.
21:55
CA: Gary, I think you've done
a spectacular job
a spectacular job
367
1303264
2273
CA: Gary, tôi nghĩ anh đã làm
1 việc tuyệt vời
1 việc tuyệt vời
21:57
of bringing this to the world's attention
368
1305537
2127
là làm cho vấn đề này
được chú ý trên toàn thế giới
được chú ý trên toàn thế giới
21:59
in your book and right here today.
369
1307664
1747
qua cuốn sách của anh, và
ngay tại đây hôm nay.
ngay tại đây hôm nay.
22:01
Thanks so much.
370
1309411
1094
Cám ơn anh rất nhiều.
22:02
Gary Haugen.
371
1310505
776
Gary Haugen.
22:03
(Applause)
372
1311281
1833
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Gary Haugen - Human rights attorneyAs founder of International Justice Mission, Gary Haugen fights the chronically neglected global epidemic of violence against the poor.
Why you should listen
While a member of the 1994 United Nations team investigating war crimes in Rwanda, Gary Haugen’s eyes were opened to the appalling extent of violence in the developing world. Upon his return to the US, he founded International Justice Mission, an organization devoted to rescuing victims of global violence including trafficking and slavery.
In The Locust Effect, Haugen outlines the catastrophic effect of everyday violence on the lives of the impoverished, and shows how rampant violence is undermining efforts to alleviate poverty.
Gary Haugen | Speaker | TED.com