TED2010
Bill Gates: Innovating to zero!
Bill Gates với vấn đề năng lượng: Đổi mới từ con số 0!
Filmed:
Readability: 3.8
5,598,307 views
Tại hội nghị TED2010, Bill Gates đã trình bày quan điểm của ông về tương lai năng lượng của thế giới, miêu tả về sự cần thiết phải có "những điều kì diệu" để tránh khỏi thảm họa hành tinh và giải thích tại sao ông ấy lại đang ủng hộ một dạng lò phản ứng hạt nhân khác. Mục tiêu thiết yếu? Những vụ nổ cac-bon toàn cầu vào năm 2050..
Bill Gates - Philanthropist
A passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation. Full bio
A passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm going to talk today about energy and climate.
0
1000
4000
Tôi muốn nói về vấn đề năng lượng và khí hậu ngày nay.
00:20
And that might seem a bit surprising because
1
5000
2000
Và điều đó có lẽ hơi gây ngạc nhiên một chút bởi vì
00:22
my full-time work at the Foundation is mostly about vaccines and seeds,
2
7000
5000
công việc chính của tôi chủ yếu là về vắc-xin và hạt giống,
00:27
about the things that we need to invent and deliver
3
12000
3000
về những gì chúng ta cần để sáng chế và hiện thực
00:30
to help the poorest two billion live better lives.
4
15000
5000
nhằm giúp 2 tỷ người nghèo có được cuộc sống tốt hơn.
00:35
But energy and climate are extremely important to these people --
5
20000
5000
Nhưng năng lượng và khí hậu là những vấn đề thực sự quan trọng đối với những người này,
00:40
in fact, more important than to anyone else on the planet.
6
25000
5000
thực tế, đối với họ, nó còn quan trọng hơn bất kì ai trên hành tinh này.
00:45
The climate getting worse means that many years, their crops won't grow:
7
30000
5000
Khí hậu ngày càng xấu đi, điều đó có nghĩa là sau nhiều năm, họ sẽ mất mùa thường xuyên hơn.
00:50
There will be too much rain, not enough rain,
8
35000
3000
Sẽ không có nhiều mưa, không đủ nước.
00:53
things will change in ways
9
38000
2000
Mọi thứ sẽ thay đổi theo những cách
00:55
that their fragile environment simply can't support.
10
40000
4000
làm cho môi trường sống của họ càng trở nên bấp bênh.
00:59
And that leads to starvation, it leads to uncertainty, it leads to unrest.
11
44000
5000
Và điều đó dẫn đến sự đói nghèo. Nó dẫn đến sự không chắc chắn, dẫn đến sự náo động.
01:04
So, the climate changes will be terrible for them.
12
49000
4000
Vậy, sự thay đổi khí hậu sẽ là một điều khủng khiếp đối với họ.
01:08
Also, the price of energy is very important to them.
13
53000
3000
Bên cạnh đó, giá năng lượng cũng rất quan trọng.
01:11
In fact, if you could pick just one thing to lower the price of,
14
56000
3000
Trên thực tế, nếu như bạn có thể chọn một thứ với giá thấp,
01:14
to reduce poverty, by far you would pick energy.
15
59000
4000
để giảm sự nghèo nàn, bạn sẽ lấy năng lượng
01:18
Now, the price of energy has come down over time.
16
63000
4000
Hiện nay, giá năng lượng đang giảm dần theo thời gian.
01:22
Really advanced civilization is based on advances in energy.
17
67000
6000
Thực sự, một nền văn minh tiên tiến có được là do dựa trên những tiến bộ trong lĩnh vực năng lượng.
01:28
The coal revolution fueled the Industrial Revolution,
18
73000
4000
Cuộc cách mạng than đá đã cung cấp chất đốt cho cuộc cách mạng công nghiệp,
01:32
and, even in the 1900s we've seen a very rapid decline in the price of electricity,
19
77000
6000
và thậm chí vào những năm 1900 chúng ta đã thấy một sự giảm giá điện năng chóng mặt
01:38
and that's why we have refrigerators, air-conditioning,
20
83000
3000
và đó là lí do tại sao chúng ta có tủ lạnh, điều hòa,
01:41
we can make modern materials and do so many things.
21
86000
4000
chúng ta có thể tạo ra những thiết bị hiện đại và làm rất nhiều thứ khác.
01:45
And so, we're in a wonderful situation with electricity in the rich world.
22
90000
7000
Và, chúng ta đang sống trong một thế giới giàu có về điện năng.
01:52
But, as we make it cheaper -- and let's go for making it twice as cheap --
23
97000
7000
Nhưng, khi chúng ta giảm giá như vậy -- và hãy cùng giả định rằng nó đã rẻ đi một nửa --
01:59
we need to meet a new constraint,
24
104000
2000
chúng ta cần chấp nhận một sự chịu đựng mới,
02:01
and that constraint has to do with CO2.
25
106000
4000
và sự chịu đựng đó là phải làm việc với CO2.
02:05
CO2 is warming the planet,
26
110000
3000
CO2 đang làm hành tinh này ấm lên,
02:08
and the equation on CO2 is actually a very straightforward one.
27
113000
6000
và phương trình CO2 thực ra là cực kì đơn giản và dễ hiểu.
02:14
If you sum up the CO2 that gets emitted,
28
119000
4000
Nếu bạn cộng tổng lượng CO2 được sản xuất ra,
02:18
that leads to a temperature increase,
29
123000
3000
loại khí làm cho nhiệt độ tăng lên,
02:21
and that temperature increase leads to some very negative effects:
30
126000
4000
và nhiệt độ đó dẫn đến một vài hiệu ứng rất tiêu cực khác.
02:25
the effects on the weather; perhaps worse, the indirect effects,
31
130000
3000
Những hiệu ứng này tác động lên thời tiết, có lẽ là những hiệu ứng xấu, gián tiếp,
02:28
in that the natural ecosystems can't adjust to these rapid changes,
32
133000
5000
những thứ mà hệ thống sinh thái tự nhiên không thể điều chỉnh kịp,
02:33
and so you get ecosystem collapses.
33
138000
3000
và các bạn sẽ thấy những sự sụp đổ của hệ sinh thái.
02:36
Now, the exact amount of how you map
34
141000
3000
Bây giờ, làm sao các bạn có thể xác định một lượng chính xác
02:39
from a certain increase of CO2 to what temperature will be
35
144000
4000
từ sự tăng lên của CO2 đến việc nhiệt độ sẽ là bao nhiêu
02:43
and where the positive feedbacks are,
36
148000
2000
và những phản hồi tích cực ở đâu,
02:45
there's some uncertainty there, but not very much.
37
150000
3000
có một vài sự không chắc chắn ở đó, nhưng không quá nhiều.
02:48
And there's certainly uncertainty about how bad those effects will be,
38
153000
3000
Và có một sự không chắc chắn về việc những hiệu ứng đó sẽ tác động xấu đến như thế nào,
02:51
but they will be extremely bad.
39
156000
3000
nhưng chúng sẽ cực kì tồi tệ.
02:54
I asked the top scientists on this several times:
40
159000
2000
Tôi đã đặt câu hỏi này với những nhà khoa học hàng đầu một vài lần,
02:56
Do we really have to get down to near zero?
41
161000
3000
liệu chúng ta thực sự có phải quay trở về điểm số 0?
02:59
Can't we just cut it in half or a quarter?
42
164000
3000
Chúng ta không thể cắt giảm nó đi một nửa hay một phần tư sao?
03:02
And the answer is that until we get near to zero,
43
167000
4000
Và câu trả lời là, thậm chí cho đến khi chúng ta trở về gần điểm 0,
03:06
the temperature will continue to rise.
44
171000
2000
nhiệt độ vẫn sẽ tiếp tục tăng.
03:08
And so that's a big challenge.
45
173000
2000
Và đó là một thách thức lớn.
03:10
It's very different than saying "We're a twelve-foot-high truck trying to get under a ten-foot bridge,
46
175000
5000
Nó rất khác với việc nói rằng chúng ta là một cái xe tải cao 12 feet đang cố gắng để chui qua một cây cầu cao 10 feet,
03:15
and we can just sort of squeeze under."
47
180000
3000
và chúng ta có thể cố nén ép lại phần nào để chui qua.
03:18
This is something that has to get to zero.
48
183000
4000
Đây là điều mà phải đi từ con số 0.
03:22
Now, we put out a lot of carbon dioxide every year,
49
187000
4000
Hiện nay, chúng ta thải khá nhiều carbonic mỗi năm,
03:26
over 26 billion tons.
50
191000
2000
trên 26 tỷ tấn.
03:28
For each American, it's about 20 tons;
51
193000
4000
Tính từng người Mỹ thì khoảng 20 tấn.
03:32
for people in poor countries, it's less than one ton.
52
197000
3000
Nhưng với những người dân ở các nước nghèo, con số này ít hơn một tấn.
03:35
It's an average of about five tons for everyone on the planet.
53
200000
4000
Trung bình khoảng năm tấn cho mỗi người trên trái đất.
03:39
And, somehow, we have to make changes
54
204000
2000
Và, bằng cách này hay cách khác, chúng ta phải thay đổi,
03:41
that will bring that down to zero.
55
206000
3000
phải đưa con số này gần về 0.
03:44
It's been constantly going up.
56
209000
2000
Nhưng nó lại đang tăng lên liên tục.
03:46
It's only various economic changes that have even flattened it at all,
57
211000
5000
Chỉ những thay đổi kinh tế riêng lẻ may ra có thể làm dịu lại mọi thứ,
03:51
so we have to go from rapidly rising
58
216000
3000
chúng ta phải đi từ điểm đang tăng lên rất nhanh
03:54
to falling, and falling all the way to zero.
59
219000
3000
đến điểm phải rơi, rơi tất cả xuống đến tận cùng.
03:57
This equation has four factors,
60
222000
2000
Quá trình này có 4 yếu tố.
03:59
a little bit of multiplication:
61
224000
2000
Một chút phép nhân.
04:01
So, you've got a thing on the left, CO2, that you want to get to zero,
62
226000
3000
Vậy, các bạn có một thứ bên tay trái, CO2, thứ mà bạn muốn giảm đến 0,
04:04
and that's going to be based on the number of people,
63
229000
4000
và điều đó sẽ còn phải dựa vào dân số,
04:08
the services each person's using on average,
64
233000
3000
mức dịch vụ trung bình mà mỗi người sử dụng,
04:11
the energy on average for each service,
65
236000
3000
lượng năng lượng trung bình cho mỗi dịch vụ đó,
04:14
and the CO2 being put out per unit of energy.
66
239000
4000
và lượng CO2 thải ra trên mỗi đơn vị năng lượng.
04:18
So, let's look at each one of these
67
243000
2000
Hãy cùng xem xét từng thứ trong những điều này
04:20
and see how we can get this down to zero.
68
245000
4000
và sẽ thấy làm sao chúng ta có thể giảm nó đến số 0.
04:24
Probably, one of these numbers is going to have to get pretty near to zero.
69
249000
4000
Có lẽ, một trong những con số này sẽ phải tiến đến gần 0.
04:28
Now that's back from high school algebra,
70
253000
3000
Bây giờ, hãy quay về với môn đại số phổ thông,
04:31
but let's take a look.
71
256000
2000
nhưng hãy xem xét một chút.
04:33
First, we've got population.
72
258000
2000
Đầu tiên, chúng ta có dân số.
04:35
The world today has 6.8 billion people.
73
260000
3000
Hiện nay, dân số thế giới là 6.8 tỷ người.
04:38
That's headed up to about nine billion.
74
263000
2000
Nó sẽ tiến thẳng lên 9 tỷ người.
04:40
Now, if we do a really great job on new vaccines,
75
265000
4000
Hiện nay, nếu chúng ta thực hiện tốt các công việc trong lĩnh vực vắc-xin mới,
04:44
health care, reproductive health services,
76
269000
2000
các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và sức khỏe sinh sản,
04:46
we could lower that by, perhaps, 10 or 15 percent,
77
271000
4000
chúng ta có thể giảm con số này xuống, có lẽ là 10 hay 15%,
04:50
but there we see an increase of about 1.3.
78
275000
4000
khi đó, chúng ta sẽ thấy dân số tăng lên khoảng 1.3.
04:54
The second factor is the services we use.
79
279000
3000
Nhân tố thứ hai là những dịch vụ mà chúng ta sử dụng.
04:57
This encompasses everything:
80
282000
2000
Nó bao hàm mọi thứ,
04:59
the food we eat, clothing, TV, heating.
81
284000
4000
thức ăn, quần áo, truyền hình, sự đun nóng.
05:03
These are very good things:
82
288000
3000
Đây là những thứ rất tốt,
05:06
getting rid of poverty means providing these services
83
291000
3000
và việc xóa bỏ đói nghèo có nghĩa là cung cấp những dịch vụ này
05:09
to almost everyone on the planet.
84
294000
2000
cho hầu hết mọi người trên trái đất.
05:11
And it's a great thing for this number to go up.
85
296000
4000
Và quả là một điều tuyệt vời nếu con số này tăng lên.
05:15
In the rich world, perhaps the top one billion,
86
300000
2000
Trong một thế giới giàu có, có lẽ khoảng một tỷ người tầng lớp trên,
05:17
we probably could cut back and use less,
87
302000
2000
chúng ta có thể cắt giảm và sử dụng ít lại,
05:19
but every year, this number, on average, is going to go up,
88
304000
4000
nhưng hàng năm, con số này, trung bình vẫn cứ đang tăng lên,
05:23
and so, over all, that will more than double
89
308000
4000
và vì vậy, những dịch vụ mỗi người sử dụng
05:27
the services delivered per person.
90
312000
3000
còn tăng lên đến hơn 2 lần.
05:30
Here we have a very basic service:
91
315000
2000
Đây chúng ta có một dịch vụ rất căn bản.
05:32
Do you have lighting in your house to be able to read your homework?
92
317000
3000
Các bạn có đèn trong nhà mình để có thể xem bài tập về nhà,
05:35
And, in fact, these kids don't, so they're going out
93
320000
2000
và, thực tế, những đứa trẻ này thì không, nên chúng phải ra ngoài
05:37
and reading their school work under the street lamps.
94
322000
4000
và đọc bài tập của chúng dưới ánh đèn đường.
05:42
Now, efficiency, E, the energy for each service,
95
327000
4000
Hiện nay, năng suất, E, năng lượng cho mỗi dịch vụ,
05:46
here finally we have some good news.
96
331000
2000
tại đây, chúng ta cuối cùng cũng có một vài tin tức tốt lành.
05:48
We have something that's not going up.
97
333000
2000
Chúng ta có vài thứ không tăng lên.
05:50
Through various inventions and new ways of doing lighting,
98
335000
3000
Thông qua những phát minh khác nhau và những cách mới để tạo ra ánh sáng,
05:53
through different types of cars, different ways of building buildings --
99
338000
5000
thông qua những loại xe hơi khác nhau, thông qua cách khác nhau để xây dựng các tòa nhà.
05:58
there are a lot of services where you can bring
100
343000
3000
Có rất nhiều dịch vụ ở đó bạn có thể giảm sử dụng
06:01
the energy for that service down quite substantially.
101
346000
4000
năng lượng cho dịch vụ đó xuống đến mức căn bản,
06:05
Some individual services even bring it down by 90 percent.
102
350000
3000
một vài dịch vụ cá nhân, thậm chí có thể cắt giảm đến 90%.
06:08
There are other services like how we make fertilizer,
103
353000
3000
Có nhiều dịch vụ khác như làm sao chúng ta tạo ra phân bón,
06:11
or how we do air transport,
104
356000
2000
hay làm thế nào để đi máy bay,
06:13
where the rooms for improvement are far, far less.
105
358000
4000
những nơi các căn phòng cho sự phát triển khá xa, làm chúng gần hơn.
06:17
And so, overall here, if we're optimistic,
106
362000
2000
Và thế nên, nói chung ở đây, nếu lạc quan mà nói,
06:19
we may get a reduction of a factor of three to even, perhaps, a factor of six.
107
364000
7000
chúng ta có thể cắt giảm một trong ba nhân tố, hay thậm chí, có lẽ là một trong sáu.
06:26
But for these first three factors now,
108
371000
3000
Nhưng với ba nhân tố đầu này hiện giờ,
06:29
we've gone from 26 billion to, at best, maybe 13 billion tons,
109
374000
5000
chúng ta đã hết sức cố gắng để đi từ 26 tỷ xuống còn 13 tỷ tấn,
06:34
and that just won't cut it.
110
379000
2000
và sẽ không thể cắt thêm.
06:36
So let's look at this fourth factor --
111
381000
2000
Hãy cùng xem xét nhân tố thứ tư này --
06:38
this is going to be a key one --
112
383000
2000
đây có lẽ là nhân tố chủ chốt --
06:40
and this is the amount of CO2 put out per each unit of energy.
113
385000
6000
và đây là lượng CO2 thải ra trên mỗi đơn vị năng lượng.
06:46
And so the question is: Can you actually get that to zero?
114
391000
4000
Và câu hỏi đặt ra là, bạn có thể biến nó thành số 0?
06:50
If you burn coal, no.
115
395000
2000
Nếu bạn đốt than, không.
06:52
If you burn natural gas, no.
116
397000
2000
Nếu bạn đốt khí tự nhiên, không.
06:54
Almost every way we make electricity today,
117
399000
3000
Hầu hết các cách chúng ta tạo ra điện ngày nay,
06:57
except for the emerging renewables and nuclear, puts out CO2.
118
402000
6000
ngoại trừ những cách tạo điện khẩn cấp hay hạt nhân, đều thải ra CO2.
07:03
And so, what we're going to have to do at a global scale,
119
408000
3000
Và thế nên, những gì chúng ta sắp làm là phải có một thang đo toàn cầu,
07:06
is create a new system.
120
411000
3000
để tạo ra một hệ thống mới.
07:09
And so, we need energy miracles.
121
414000
2000
Và, chúng ta cần những nguồn năng lượng phi thường.
07:11
Now, when I use the term "miracle," I don't mean something that's impossible.
122
416000
4000
Hiện tại, khi tôi dùng cụm từ phi thường, tôi không có ý nói đến điều gì đó không thể.
07:15
The microprocessor is a miracle. The personal computer is a miracle.
123
420000
5000
Mạch vi xử lý là một điều phi thường. Máy tính cá nhân là một điều phi thường.
07:20
The Internet and its services are a miracle.
124
425000
3000
Internet và những dịch vụ của nó cũng là điều phi thường.
07:23
So, the people here have participated in the creation of many miracles.
125
428000
5000
Vậy nên, những người ở đây đã tham gia sáng chế ra rất nhiều những điều phi thường.
07:28
Usually, we don't have a deadline,
126
433000
2000
Thông thường, chúng ta không có một thời hạn cuối cùng nào cả,
07:30
where you have to get the miracle by a certain date.
127
435000
2000
bạn không phải tạo ra những điều phi thường trước một ngày cố định.
07:32
Usually, you just kind of stand by, and some come along, some don't.
128
437000
4000
Thông thường, các bạn có thể là đang sẵn sàng, một vài người đang thực hiện, một số khác thì không.
07:36
This is a case where we actually have to drive at full speed
129
441000
4000
Nhưng đây là một trường hợp mà chúng ta thực sự phải đẩy nhanh tốc độ lên đến mức tối đa
07:40
and get a miracle in a pretty tight timeline.
130
445000
5000
và tạo ra điều phi thường trong một khoảng thời gian vô cùng hạn hẹp.
07:45
Now, I thought, "How could I really capture this?
131
450000
3000
Tôi đã từng nghĩ, làm thế nào tôi có thể thực sự chụp được cái này?
07:48
Is there some kind of natural illustration,
132
453000
2000
Có một vài loại ảo giác tự nhiên,
07:50
some demonstration that would grab people's imagination here?"
133
455000
5000
một vài bằng chứng chứng tỏ rằng có thể chụp được sức tưởng tượng của con người ở đây?
07:55
I thought back to a year ago when I brought mosquitos,
134
460000
4000
Tôi đã từng nghĩ về thời gian cách đây khoảng 1 năm, khi tôi mang những con muỗi,
07:59
and somehow people enjoyed that.
135
464000
2000
và không biết làm sao mọi người đều thích thú nó.
08:01
(Laughter)
136
466000
2000
(Tiếng cười)
08:03
It really got them involved in the idea of,
137
468000
3000
Tôi thực sự đã xem xét đến ý tưởng về việc,
08:06
you know, there are people who live with mosquitos.
138
471000
3000
các bạn biết đấy, có khá nhiều người dân phải sống cùng với muỗi.
08:09
So, with energy, all I could come up with is this.
139
474000
5000
Với vấn đề năng lượng, tất cả những gì tôi có thể đạt được là đây.
08:14
I decided that releasing fireflies
140
479000
3000
Tôi đã quyết định rằng thả những con đom đóm
08:17
would be my contribution to the environment here this year.
141
482000
4000
sẽ là đóng góp của tôi cho môi trường ở đây năm nay.
08:21
So here we have some natural fireflies.
142
486000
3000
Ở đây, chúng ta có vài loại đom đóm tự nhiên.
08:24
I'm told they don't bite; in fact, they might not even leave that jar.
143
489000
3000
Tôi được biết rằng chúng không cắn, thực tế, chúng thậm chí sẽ không ra khỏi cái bình.
08:27
(Laughter)
144
492000
3000
(Tiếng cười)
08:30
Now, there's all sorts of gimmicky solutions like that one,
145
495000
5000
Giờ thì có tất cả những giải pháp cường điệu như vậy,
08:35
but they don't really add up to much.
146
500000
2000
nhưng chúng cũng không thực sự được ứng dụng quá nhiều.
08:37
We need solutions -- either one or several --
147
502000
4000
Chúng ta cần những giải pháp, không phải chỉ một mà là hơn thế,
08:41
that have unbelievable scale
148
506000
4000
những giải pháp có những thang đo không thể tin cậy được
08:45
and unbelievable reliability,
149
510000
2000
và không thực tiễn,
08:47
and, although there's many directions people are seeking,
150
512000
3000
và, mặc dù có rất nhiều hướng giải quyết mà người ta đang tìm kiếm,
08:50
I really only see five that can achieve the big numbers.
151
515000
4000
tôi thực sự chỉ thấy 5 cái có thể đạt được cái gì đó lớn hơn.
08:54
I've left out tide, geothermal, fusion, biofuels.
152
519000
5000
Tôi loại bỏ thủy triều, địa nhiệt, sự nóng chảy, nhiên liệu sinh học.
08:59
Those may make some contribution,
153
524000
2000
Những cái đó có thể tạo ra vài sự đóng góp,
09:01
and if they can do better than I expect, so much the better,
154
526000
2000
và chúng có thể làm tốt hơn tôi mong đợi, tốt hơn rất nhiều,
09:03
but my key point here
155
528000
2000
nhưng điểm chính của tôi ở đây
09:05
is that we're going to have to work on each of these five,
156
530000
4000
là chúng ta sẽ phải làm việc trên từng cái một trong số 5 cái này,
09:09
and we can't give up any of them because they look daunting,
157
534000
4000
và chúng ta không thể từ bỏ bất kì cái nào trong số chúng chỉ bởi vì chúng làm ta nản chí,
09:13
because they all have significant challenges.
158
538000
4000
hay bởi vì chúng đặt ra những thách thức đáng kể.
09:17
Let's look first at the burning fossil fuels,
159
542000
2000
Trước tiên hãy cùng xem xét lại việc sử dụng các nhiên liệu cũ,
09:19
either burning coal or burning natural gas.
160
544000
4000
một là than đá, hai là khí tự nhiên.
09:23
What you need to do there, seems like it might be simple, but it's not,
161
548000
3000
Những gì các bạn cần làm ở đó, dường như khá đơn giản, nhưng không hề,
09:26
and that's to take all the CO2, after you've burned it, going out the flue,
162
551000
6000
và đó là việc hút hết CO2, sau đó bạn đốt nó, đi qua ống hơi,
09:32
pressurize it, create a liquid, put it somewhere,
163
557000
3000
nén nó lại, tạo thành một chất lỏng, đặt nó ở đâu đó,
09:35
and hope it stays there.
164
560000
2000
và hi vọng nó sẽ ở đó.
09:37
Now we have some pilot things that do this at the 60 to 80 percent level,
165
562000
4000
Hiện giờ chúng ta có vài cuộc thí nghiệm nhằm làm điều này ở mức công suất 60-80%
09:41
but getting up to that full percentage, that will be very tricky,
166
566000
4000
nhưng để đạt được 100%, điều đó sẽ cực kì khó khăn,
09:45
and agreeing on where these CO2 quantities should be put will be hard,
167
570000
6000
và việc thống nhất rằng nên đặt lượng CO2 này ở đâu sẽ trở nên khó khăn,
09:51
but the toughest one here is this long-term issue.
168
576000
3000
nhưng điều khó khăn nhất ở đây lại là vấn đề trong dài hạn.
09:54
Who's going to be sure?
169
579000
2000
Ai sẽ đảm bảo điều đó?
09:56
Who's going to guarantee something that is literally billions of times larger
170
581000
4000
Ai sẽ đảm bảo rằng một vài thứ thực sự lớn hơn hàng tỷ lần
10:00
than any type of waste you think of in terms of nuclear or other things?
171
585000
4000
so với bất kì kiểu lãng phí mà bạn nghĩ vào vấn đề hạt nhân và những thứ khác?
10:04
This is a lot of volume.
172
589000
3000
Đây là rất nhiều
10:07
So that's a tough one.
173
592000
2000
Và kia là một cái khó nhằn.
10:09
Next would be nuclear.
174
594000
2000
Tiếp theo sẽ là hạt nhân.
10:11
It also has three big problems:
175
596000
3000
Nó cũng có ba vấn đề lớn.
10:14
Cost, particularly in highly regulated countries, is high;
176
599000
4000
Chi phí cao, cụ thể hơn là tại các quốc gia có mức độ ổn định cao.
10:18
the issue of the safety, really feeling good about nothing could go wrong,
177
603000
4000
Vấn đề an toàn, đảm bảo thực sự không có gì có thể sai lệch,
10:22
that, even though you have these human operators,
178
607000
3000
rằng mặc dù bạn có những nhà điều hành này,
10:25
that the fuel doesn't get used for weapons.
179
610000
3000
rằng nhiên liệu sẽ không dùng để chế tạo vũ khí.
10:28
And then what do you do with the waste?
180
613000
2000
Rồi thì các bạn làm gì với sự lãng phí?
10:30
And, although it's not very large, there are a lot of concerns about that.
181
615000
3000
Và, mặc dù nó không rất lớn, có rất nhiều mối quan tâm về vấn đề này.
10:33
People need to feel good about it.
182
618000
2000
Con người cần được cảm thấy ổn định, an toàn về nó.
10:35
So three very tough problems that might be solvable,
183
620000
5000
Vậy nên ba vấn đề cực kì khó nhằn này có lẽ có thể giải quyết,
10:40
and so, should be worked on.
184
625000
2000
và, nên được tiếp tục làm việc.
10:42
The last three of the five, I've grouped together.
185
627000
3000
Ba điều cuối cùng trong năm điều, tôi sẽ gộp chúng với nhau.
10:45
These are what people often refer to as the renewable sources.
186
630000
4000
Đây là những gì người ta thường biết đến như là những nguồn năng lượng tái phục hồi.
10:49
And they actually -- although it's great they don't require fuel --
187
634000
4000
Và chúng thực ra -- mặc dù thực sự tuyệt vời khi không cần thêm nhiên liệu nữa --
10:53
they have some disadvantages.
188
638000
2000
vẫn có nhiều điểm bất lợi.
10:55
One is that the density of energy gathered in these technologies
189
640000
6000
Một là mật độ năng lượng được tập trung trong những công nghệ này
11:01
is dramatically less than a power plant.
190
646000
2000
giảm đáng kể so với một nhà máy năng lượng.
11:03
This is energy farming, so you're talking about many square miles,
191
648000
4000
Đây là nông trường năng lượng, bạn đang nói đến rất nhiều dặm vuông,
11:07
thousands of time more area than you think of as a normal energy plant.
192
652000
5000
rộng hơn hàng nghìn lần bạn có thể nghĩ về một nhà máy năng lượng thông thường.
11:12
Also, these are intermittent sources.
193
657000
3000
Đây cũng là những nguồn bị đứt đoạn.
11:15
The sun doesn't shine all day, it doesn't shine every day,
194
660000
3000
Mặt trời không chiếu sáng cả ngày, cũng không phải mọi ngày,
11:18
and, likewise, the wind doesn't blow all the time.
195
663000
3000
và giống như vậy, gió không phải lúc nào cũng thổi.
11:21
And so, if you depend on these sources,
196
666000
2000
Vậy nên, nếu bạn phụ thuộc vào những nguồn này,
11:23
you have to have some way of getting the energy
197
668000
3000
bạn phải có một vài cách để tích lũy năng lượng
11:26
during those time periods that it's not available.
198
671000
3000
trong suốt thời gian mà nó không có sẵn ở đó.
11:29
So, we've got big cost challenges here,
199
674000
3000
Chúng ta có thách thức lớn về chi phí ở đây.
11:32
we have transmission challenges:
200
677000
2000
Chúng ta có những thách thức về sự chuyển tải.
11:34
for example, say this energy source is outside your country;
201
679000
3000
Ví dụ, nói đến nguồn năng lượng này ở bên ngoài quốc gia của các bạn,
11:37
you not only need the technology,
202
682000
2000
bạn không chỉ cần năng lượng,
11:39
but you have to deal with the risk of the energy coming from elsewhere.
203
684000
5000
mà bạn còn cần phải giải quyết những rủi ro về việc năng lượng đến từ những nơi khác.
11:44
And, finally, this storage problem.
204
689000
2000
Và cuối cùng, vấn đề dự trữ này.
11:46
And, to dimensionalize this, I went through and looked at
205
691000
3000
Và để đo lường điều này, tôi đã kiểm tra và xem xét tỉ mỉ
11:49
all the types of batteries that get made --
206
694000
3000
tất cả các loại pin đã được sản xuất,
11:52
for cars, for computers, for phones, for flashlights, for everything --
207
697000
4000
cho xe hơi, máy tính, điện thoại, đèn chiếu, mọi thứ,
11:56
and compared that to the amount of electrical energy the world uses,
208
701000
5000
và so sánh chúng với lượng điện năng mà thế giới dùng,
12:01
and what I found is that all the batteries we make now
209
706000
4000
và những gì tôi thấy là tất cả những loại pin chúng ta sản xuất hiện giờ
12:05
could store less than 10 minutes of all the energy.
210
710000
4000
chỉ có thể lưu trữ ít hơn 10 phút cho tất cả các loại năng lượng.
12:09
And so, in fact, we need a big breakthrough here,
211
714000
3000
Và vì vậy, thực tế, chúng ta cần một sự đột phá lớn ở đây,
12:12
something that's going to be a factor of 100 better
212
717000
4000
một thứ gì đó sẽ là một nhân tố của một thứ tốt hơn hàng trăm lần
12:16
than the approaches we have now.
213
721000
2000
những thành tựu chúng ta hiện nay.
12:18
It's not impossible, but it's not a very easy thing.
214
723000
4000
Điều đó không phải là không phải là không thể, nhưng cũng không phải là một điều dễ dàng.
12:22
Now, this shows up when you try to get the intermittent source
215
727000
4000
Hiện nay, cái này xuất hiện khi bạn cố nắm lấy những nguồn năng lượng không liên tục
12:26
to be above, say, 20 to 30 percent of what you're using.
216
731000
4000
phía trên, nói rằng, 20-30% những gì bạn đang sử dụng.
12:30
If you're counting on it for 100 percent,
217
735000
2000
Nếu bạn hy vọng nó đạt đến 100%,
12:32
you need an incredible miracle battery.
218
737000
5000
bạn cần đến một loại pin kì diệu đến không tin nổi.
12:38
Now, how we're going to go forward on this -- what's the right approach?
219
743000
3000
Bây giờ, chúng ta sẽ làm thế nào để tiến gần đến vấn đề này: cách tiếp cận nào là đúng?
12:41
Is it a Manhattan Project? What's the thing that can get us there?
220
746000
4000
Đây có phải là một dự án Manhattan? Thứ gì có thể đem chúng ta đến đó?
12:45
Well, we need lots of companies working on this, hundreds.
221
750000
5000
Chúng ta cần nhiều công ty làm việc cho điều đó, hàng trăm.
12:50
In each of these five paths, we need at least a hundred people.
222
755000
3000
Trong mỗi năm đường dẫn này, chúng ta cần ít nhất một trăm người.
12:53
And a lot of them, you'll look at and say, "They're crazy." That's good.
223
758000
4000
Và khá nhiều trong số họ, bạn sẽ thấy và nói rằng họ điên khùng. Tốt thôi.
12:57
And, I think, here in the TED group,
224
762000
3000
Và tôi nghĩ, ở đây tại TED,
13:00
we have many people who are already pursuing this.
225
765000
4000
chúng ta có khá nhiều nhiều đang theo đuổi điều này.
13:04
Bill Gross has several companies, including one called eSolar
226
769000
4000
Bill Gross có vài công ty, bao gồm một cái mà ông ta gọi là eSolar
13:08
that has some great solar thermal technologies.
227
773000
2000
sở hữu một số công nghệ nhiệt mặt trời tuyệt vời.
13:10
Vinod Khosla's investing in dozens of companies
228
775000
4000
Vinod Khosla đầu tư vào hàng tá công ty
13:14
that are doing great things and have interesting possibilities,
229
779000
4000
đang làm những thứ khá tuyệt và rất có khả năng,
13:18
and I'm trying to help back that.
230
783000
2000
và tôi đang cố gắng hỗ trợ họ.
13:20
Nathan Myhrvold and I actually are backing a company
231
785000
4000
Nathan Myhrvold và tôi thực sự đang hỗ trợ cho một công ty
13:24
that, perhaps surprisingly, is actually taking the nuclear approach.
232
789000
4000
đó là một đơn vị đang tiếp cận hạt nhân, điều này có lẽ sẽ gây ngạc nhiên.
13:28
There are some innovations in nuclear: modular, liquid.
233
793000
4000
Có nhiều sự đổi mới trong lĩnh vực hạt nhân: đơn vị, tính lỏng.
13:32
And innovation really stopped in this industry quite some ago,
234
797000
4000
Và sự đổi mới đã thực sự dừng lại trong ngành công nghiệp này cách đây ít lâu,
13:36
so the idea that there's some good ideas laying around is not all that surprising.
235
801000
5000
và ý tưởng về việc có vài ý tưởng hay khác đang nằm rải rác đâu đó không phải là điều quá ngạc nhiên.
13:41
The idea of TerraPower is that, instead of burning a part of uranium --
236
806000
6000
Ý tưởng về Terrapower là, thay vì đốt một lượng uranium,
13:47
the one percent, which is the U235 --
237
812000
3000
với 1% là U235,
13:50
we decided, "Let's burn the 99 percent, the U238."
238
815000
5000
chúng tôi đã quyết định đốt 99% với U238.
13:55
It is kind of a crazy idea.
239
820000
2000
Đó là một ý tưởng điên rồ.
13:57
In fact, people had talked about it for a long time,
240
822000
3000
Trên thực tế, người ta đã nói nhiều về vấn đề này một thời gian,
14:00
but they could never simulate properly whether it would work or not,
241
825000
4000
nhưng họ không thể tính toán được chính xác liệu nó có hoạt động hay không,
14:04
and so it's through the advent of modern supercomputers
242
829000
3000
và thông qua sự tham gia của những chiếc siêu máy tính hiện đại
14:07
that now you can simulate and see that, yes,
243
832000
2000
giờ thì các bạn có thể tính toán và thấy rằng, vâng,
14:09
with the right material's approach, this looks like it would work.
244
834000
6000
với những hướng tiếp cận vật liệu đúng, nó sẽ hoạt động.
14:15
And, because you're burning that 99 percent,
245
840000
3000
Và bởi vì bạn đang đốt 99% đó,
14:18
you have greatly improved cost profile.
246
843000
4000
bạn đã cải thiện đánh kể bảng chi phí.
14:22
You actually burn up the waste, and you can actually use as fuel
247
847000
4000
Thực ra thì các bạn đốt sạch những gì lãng phí, và bạn có thể dùng nó thực sự như là nhiên liệu
14:26
all the leftover waste from today's reactors.
248
851000
3000
tất cả những thứ đồ thừa từ hoạt động hàng ngày.
14:29
So, instead of worrying about them, you just take that. It's a great thing.
249
854000
5000
Thế nên, thay vì lo lắng về chúng, bạn hãy nắm lấy điều này. Đây là một điều tuyệt vời.
14:34
It breathes this uranium as it goes along, so it's kind of like a candle.
250
859000
4000
Nó giống như một cây nến.
14:38
You can see it's a log there, often referred to as a traveling wave reactor.
251
863000
4000
Bạn có thể thấy đây là một cây gỗ, thường nói về những hoạt động khuyến khích du lịch.
14:42
In terms of fuel, this really solves the problem.
252
867000
4000
Theo thuật ngữ nhiên liệu, đây chính là giải pháp cho vấn đề.
14:46
I've got a picture here of a place in Kentucky.
253
871000
3000
Tôi có một bức ảnh tại đây, một nơi ở Kentucky.
14:49
This is the leftover, the 99 percent,
254
874000
2000
Đây là những đồ thừa thãi, 99%,
14:51
where they've taken out the part they burn now,
255
876000
2000
chúng được tách ra khỏi những phần họ đốt,
14:53
so it's called depleted uranium.
256
878000
2000
và được gọi là uranium rỗng.
14:55
That would power the U.S. for hundreds of years.
257
880000
3000
Đó sẽ là năng lượng cho nước Mỹ trong hàng trăm năm.
14:58
And, simply by filtering seawater in an inexpensive process,
258
883000
3000
Và đơn giản hơn bằng cách lọc nước biển trong một quá trình không tốn kém,
15:01
you'd have enough fuel for the entire lifetime of the rest of the planet.
259
886000
5000
các bạn sẽ có đủ nhiên liệu cho toàn bộ đời sống của mọi người trên hành tinh.
15:06
So, you know, it's got lots of challenges ahead,
260
891000
4000
Các bạn biết đấy, phía trước còn rất nhiều thách thức,
15:10
but it is an example of the many hundreds and hundreds of ideas
261
895000
5000
nhưng đây chỉ là một ví dụ trong số hàng trăm của hàng trăm ý tưởng
15:15
that we need to move forward.
262
900000
3000
mà chúng ta cần hướng tới.
15:18
So let's think: How should we measure ourselves?
263
903000
3000
Hãy suy nghĩ, chúng ta nên đo lường chính mình như thế nào?
15:21
What should our report card look like?
264
906000
3000
Bảng báo cáo chính mình sẽ nên ra làm sao?
15:24
Well, let's go out to where we really need to get,
265
909000
3000
Hãy đến những nơi chúng ta thực sự cần đến,
15:27
and then look at the intermediate.
266
912000
2000
và xem xét điểm trung gian.
15:29
For 2050, you've heard many people talk about this 80 percent reduction.
267
914000
5000
Đến năm 2050, các bạn sẽ nghe rằng nhiều người nói về 80% cắt giảm này.
15:34
That really is very important, that we get there.
268
919000
4000
Điều mà chúng ta nhắm đến, thực sự rất quan trọng.
15:38
And that 20 percent will be used up by things going on in poor countries,
269
923000
4000
Và 20% đó sẽ được sử dụng để nâng đỡ những gì đang diễn ra ở các nước nghèo,
15:42
still some agriculture,
270
927000
2000
vẫn chỉ có nông nghiệp.
15:44
hopefully we will have cleaned up forestry, cement.
271
929000
4000
Hy vọng rằng, chúng ta sẽ thu xếp được cho rừng và xi măng.
15:48
So, to get to that 80 percent,
272
933000
3000
Để có được 80% đó,
15:51
the developed countries, including countries like China,
273
936000
4000
những nước phát triển, bao gồm cả những nước như Trung Quốc,
15:55
will have had to switch their electricity generation altogether.
274
940000
5000
sẽ phải khởi động thế hệ điện năng của họ cùng nhau.
16:00
So, the other grade is: Are we deploying this zero-emission technology,
275
945000
6000
Một cấp độ khác là, chúng ta đang triển khai công nghệ không thải này,
16:06
have we deployed it in all the developed countries
276
951000
2000
chúng ta triển khai nó trên tất cả các nước phát triển
16:08
and we're in the process of getting it elsewhere?
277
953000
3000
và đang trong quá trình phổ biến ra những nơi khác.
16:11
That's super important.
278
956000
2000
Điều này cực kì quan trọng.
16:13
That's a key element of making that report card.
279
958000
4000
Đó là yếu tố chủ chốt trong việc tạo nên bản báo cáo.
16:17
So, backing up from there, what should the 2020 report card look like?
280
962000
5000
Thế nên, hỗ trợ từ đó, bản báo cáo 2020 sẽ như thế nào nhỉ?
16:22
Well, again, it should have the two elements.
281
967000
2000
Một lần nữa, nó nên có 2 yếu tố.
16:24
We should go through these efficiency measures to start getting reductions:
282
969000
4000
Chúng ta nên thông qua những cách đo lường hiệu quả này để bắt đầu những biện pháp cắt giảm.
16:28
The less we emit, the less that sum will be of CO2,
283
973000
3000
Chúng ta càng thải ra ít, lượng CO2 càng ít,
16:31
and, therefore, the less the temperature.
284
976000
2000
và, vì vậy, nhiệt độ càng ít tăng lên.
16:33
But in some ways, the grade we get there,
285
978000
3000
Nhưng theo một vài cách, cấp độ chúng ta đạt được,
16:36
doing things that don't get us all the way to the big reductions,
286
981000
4000
việc thực hiện những việc không khiến chúng ta đạt được những sự cắt giảm lớn,
16:40
is only equally, or maybe even slightly less, important than the other,
287
985000
4000
chỉ có thể bằng, hay thậm chí ít quan trọng hơn một chút so với những cái khác,
16:44
which is the piece of innovation on these breakthroughs.
288
989000
4000
những mảnh nhỏ của sự đổi mới trong các đột phá này.
16:48
These breakthroughs, we need to move those at full speed,
289
993000
3000
Những đột phá này, chúng ta cần chúng với tốc độ tối đa,
16:51
and we can measure that in terms of companies,
290
996000
3000
và chúng ta có thể đo lường thông qua các công ty,
16:54
pilot projects, regulatory things that have been changed.
291
999000
3000
các dự án thí điểm, những thứ điều tiết sẽ thay đổi.
16:57
There's a lot of great books that have been written about this.
292
1002000
3000
Có nhiều quyển sách hay được viết về vấn đề này.
17:00
The Al Gore book, "Our Choice"
293
1005000
3000
Quyển sách của Al Gore, "Lựa chọn của chúng ta"
17:03
and the David McKay book, "Sustainable Energy Without the Hot Air."
294
1008000
3000
và một quyển của David McKay, "Năng lượng có thể chịu đựng được mà không có bầu khí quyển nóng".
17:06
They really go through it and create a framework
295
1011000
3000
Chúng thực sự xem xét tỉ mỉ nó và tạo ra một cái sườn
17:09
that this can be discussed broadly,
296
1014000
2000
để có thể thảo luận rộng rãi,
17:11
because we need broad backing for this.
297
1016000
3000
bởi vì chúng ta cần sự hỗ trợ rộng rãi, thống nhất cho vấn đề này.
17:14
There's a lot that has to come together.
298
1019000
2000
Có nhiều thứ phải đi cùng với nhau.
17:16
So this is a wish.
299
1021000
2000
Thế nên đây là một điều ước.
17:18
It's a very concrete wish that we invent this technology.
300
1023000
4000
Sáng tạo ra công nghệ này là một điều ước cực kì tha thiết và chắc chắn.
17:22
If you gave me only one wish for the next 50 years --
301
1027000
3000
Nếu bạn cho tôi một điều ước trong 50 năm tới,
17:25
I could pick who's president,
302
1030000
2000
tôi có thể chọn ai làm tổng thống,
17:27
I could pick a vaccine, which is something I love,
303
1032000
3000
tôi có thể chọn một loại vắc xin, thứ gì mà tôi thích,
17:30
or I could pick that this thing
304
1035000
2000
hay tôi có thể chọn điều này
17:32
that's half the cost with no CO2 gets invented --
305
1037000
4000
chỉ cần một nửa chi phí để phát minh ra những gì không CO2,
17:36
this is the wish I would pick.
306
1041000
2000
đây là điều ước mà tôi sẽ chọn.
17:38
This is the one with the greatest impact.
307
1043000
2000
Đây là điều ước với tác động to lớn nhất.
17:40
If we don't get this wish,
308
1045000
2000
Nếu chúng ta không chọn điều ước này,
17:42
the division between the people who think short term and long term will be terrible,
309
1047000
4000
ranh giới giữa những người nghĩ về ngắn hạn và dài hạn sẽ vô cùng khủng khiếp,
17:46
between the U.S. and China, between poor countries and rich,
310
1051000
3000
giữa Mỹ và Trung Quốc, giữa những nước giàu và nghèo,
17:49
and most of all the lives of those two billion will be far worse.
311
1054000
5000
và hầu hết tất cả cuộc sống của hai tỷ người đó sẽ càng trở nên xấu hơn.
17:54
So, what do we have to do?
312
1059000
2000
Chúng ta phải làm gì?
17:56
What am I appealing to you to step forward and drive?
313
1061000
5000
Tôi đang kêu gọi các bạn bước tiếp đến đâu?
18:01
We need to go for more research funding.
314
1066000
3000
Chúng ta cần tài trợ cho nghiên cứu nhiều hơn nữa.
18:04
When countries get together in places like Copenhagen,
315
1069000
2000
Khi mà các quốc gia kết hợp lại với nhau tại một số địa điểm như Copenhagen,
18:06
they shouldn't just discuss the CO2.
316
1071000
3000
họ không nên chỉ nói về CO2.
18:09
They should discuss this innovation agenda,
317
1074000
2000
Họ nên thảo luận về chương trình cải cách này,
18:11
and you'd be stunned at the ridiculously low levels of spending
318
1076000
5000
và bạn sẽ ngạc nhiên khi biết về mức chi trả thấp đến khác thường
18:16
on these innovative approaches.
319
1081000
2000
cho những tiếp cận mang tính sáng tạo như thế này.
18:18
We do need the market incentives -- CO2 tax, cap and trade --
320
1083000
4000
Chúng ta cần sự khuyến khích thị trường, thuế CO2, hạn mức và thương mại,
18:22
something that gets that price signal out there.
321
1087000
3000
thứ gì đó có thể đẩy cái giá này ra khỏi đó.
18:25
We need to get the message out.
322
1090000
2000
Chúng ta cần lấy cái thông điệp ra ngoài.
18:27
We need to have this dialogue be a more rational, more understandable dialogue,
323
1092000
3000
Chúng ta cần có cuộc đối thoại này trở nên có ý chí hơn, cuộc đối thoại hiểu biết hơn,
18:30
including the steps that the government takes.
324
1095000
3000
bao gồm cả những bước mà các chính phủ đã hoạch định.
18:33
This is an important wish, but it is one I think we can achieve.
325
1098000
4000
Đây là một điều ước quan trọng, nhưng đó chính là điều tôi nghĩ chúng ta có thể đạt được.
18:37
Thank you.
326
1102000
2000
Cảm ơn các bạn.
18:39
(Applause)
327
1104000
11000
(Vỗ tay)
18:50
Thank you.
328
1115000
2000
Cảm ơn.
18:52
Chris Anderson: Thank you. Thank you.
329
1117000
2000
Chris Anderson: Cảm ơn. Cảm ơn.
18:54
(Applause)
330
1119000
5000
(Vỗ tay)
18:59
Thank you. So to understand more about TerraPower, right --
331
1124000
6000
Cảm ơn. Tôi hiểu thêm về Terrapower, đúng vậy --
19:05
I mean, first of all, can you give a sense of what scale of investment this is?
332
1130000
5000
Ý tôi là, trước tiên, ông có thể cho biết về ý nghĩa của loại thang đo đầu tư nào không?
19:10
Bil Gates: To actually do the software, buy the supercomputer,
333
1135000
4000
Bill Gates: Thực ra, làm việc với phần mềm, mua những siêu máy tính,
19:14
hire all the great scientists, which we've done,
334
1139000
2000
thuê tất cả những nhà khoa học giỏi, những gì chúng tôi đã làm,
19:16
that's only tens of millions,
335
1141000
3000
đó chỉ là hàng 10 của hàng triệu,
19:19
and even once we test our materials out in a Russian reactor
336
1144000
3000
và chúng tôi thậm chí đã từng kiểm tra vật liệu của mình tại một lò phản ứng ở Nga
19:22
to make sure that our materials work properly,
337
1147000
4000
để đảm bảo rằng thiết bị của mình hoạt động chính xác,
19:26
then you'll only be up in the hundreds of millions.
338
1151000
2000
bạn cũng sẽ chỉ nâng lên được con số hàng trăm của hàng triệu.
19:28
The tough thing is building the pilot reactor;
339
1153000
3000
Điều khó khăn ở đây là xây dựng lò phản ứng thí điểm,
19:31
finding the several billion, finding the regulator, the location
340
1156000
5000
tìm ra được vài tỷ, tìm ra được bộ máy điều chỉnh, địa điểm
19:36
that will actually build the first one of these.
341
1161000
2000
sẽ thực sự xây dựng nhà máy đầu tiên.
19:38
Once you get the first one built, if it works as advertised,
342
1163000
4000
Bạn hãy thử xây dựng cái đầu tiên một lần, nếu nó hoạt động như được quảng cáo,
19:42
then it's just clear as day, because the economics, the energy density,
343
1167000
4000
thì rõ ràng là đã đến lúc, bởi vì nền kinh tế, mật độ năng lượng,
19:46
are so different than nuclear as we know it.
344
1171000
2000
rất khác với hạt nhân như chúng ta biết.
19:48
CA: And so, to understand it right, this involves building deep into the ground
345
1173000
4000
CA: Và, để hiểu đúng nó, điều này bao gồm việc xây dựng từ sâu bên trong nền tảng
19:52
almost like a vertical kind of column of nuclear fuel,
346
1177000
4000
gần như giống với kiểu thẳng đứng của cột nhiên liệu hạt nhân,
19:56
of this sort of spent uranium,
347
1181000
2000
loại tiêu tốn uranium này,
19:58
and then the process starts at the top and kind of works down?
348
1183000
3000
và sau đó quá trình bắt đầu tại điểm trên cùng và một vài công việc sẽ giảm xuống?
20:01
BG: That's right. Today, you're always refueling the reactor,
349
1186000
3000
BG: Đúng vậy. Ngày nay, các bạn luôn luôn tiếp nhiên liệu cho các hoạt động,
20:04
so you have lots of people and lots of controls that can go wrong:
350
1189000
3000
các bạn có rất nhiều người và rất nhiều mối quan tâm có thể bị sai lệch,
20:07
that thing where you're opening it up and moving things in and out,
351
1192000
3000
điều đó ở mọi nơi thậm chí là khi bạn mở nó ra và di chuyển mọi thứ tới lui.
20:10
that's not good.
352
1195000
2000
Điều đó không tốt lắm.
20:12
So, if you have very cheap fuel that you can put 60 years in --
353
1197000
5000
Nếu bạn có nguồn nhiên liệu cực rẻ đến nỗi có thể sử dụng đến 60 năm sau --
20:17
just think of it as a log --
354
1202000
2000
thì hãy nghĩ về nó như một khúc cây gỗ --
20:19
put it down and not have those same complexities.
355
1204000
3000
đặt nó xuống và đừng rước thêm bất kỳ điều phức tạp nào tương tự.
20:22
And it just sits there and burns for the 60 years, and then it's done.
356
1207000
5000
Và đặt chúng ở đó, đốt chúng trong 60 năm nữa, và thế là xong.
20:27
CA: It's a nuclear power plant that is its own waste disposal solution.
357
1212000
4000
CA: Vậy là một nhà máy hạt nhân là một giải pháp cho vấn đề lãng phí của chính nó.
20:31
BG: Yeah. Well, what happens with the waste,
358
1216000
2000
BG: Yeah. Những gì đang xảy ra với sự lãng phí,
20:33
you can let it sit there -- there's a lot less waste under this approach --
359
1218000
5000
các bạn có thể đặt nó ở kia -- theo phương pháp này, sẽ có ít sự lãng phí hơn --
20:38
then you can actually take that,
360
1223000
2000
rồi thì các bạn có thể thực sự đem chúng đi,
20:40
and put it into another one and burn that.
361
1225000
3000
và trộn lẫn vào với những cái khác và đốt hết.
20:43
And we start off actually by taking the waste that exists today,
362
1228000
4000
Và chúng ta thực sự bắt đầu bằng cách hạn chế những sự lãng phí đang tồn tại hôm nay,
20:47
that's sitting in these cooling pools or dry casking by reactors --
363
1232000
4000
những thứ đang nằm trong những hồ bơi mát mẻ hay những cái thùng này bằng những hoạt động của mình.
20:51
that's our fuel to begin with.
364
1236000
2000
Đó chính là khởi đầu của nhiên liệu mà chúng ta cần.
20:53
So, the thing that's been a problem from those reactors
365
1238000
3000
Thế nên, những gì được coi là vấn đề từ các hoạt động, phản ứng đó
20:56
is actually what gets fed into ours,
366
1241000
2000
thực sự lại là những gì phục vụ và nuôi dưỡng chúng ta,
20:58
and you're reducing the volume of the waste quite dramatically
367
1243000
3000
và chúng ta chắc chắn sẽ giảm đi được sự lãng phí một cách đáng kể
21:01
as you're going through this process.
368
1246000
2000
bởi vì các bạn đã xem xét kĩ lưỡng qui trình này.
21:03
CA: I mean, you're talking to different people around the world
369
1248000
2000
CA: Nhưng về những gì ông đang nói với những người khác trên toàn thế giới
21:05
about the possibilities here.
370
1250000
2000
về khả năng ở đây,
21:07
Where is there most interest in actually doing something with this?
371
1252000
3000
đâu là nơi thích hợp nhất để làm hoạt động với điều này?
21:10
BG: Well, we haven't picked a particular place,
372
1255000
3000
BG: Thực ra, chúng ta không cần thiết phải chọn một địa điểm cụ thể nào cả,
21:13
and there's all these interesting disclosure rules about anything that's called "nuclear,"
373
1258000
8000
và có rất nhiều luật lệ bất thành văn thú vị về bất cứ thứ gì được gọi là hạt nhân,
21:21
so we've got a lot of interest,
374
1266000
2000
do đó chúng ta có rất nhiều mối quan tâm,
21:23
that people from the company have been in Russia, India, China --
375
1268000
4000
những người đến từ các công ty ở Nga, Ấn Độ, Trung Quốc.
21:27
I've been back seeing the secretary of energy here,
376
1272000
2000
Tôi đã quay lại xem xét ủy ban thư kí năng lượng ở đây,
21:29
talking about how this fits into the energy agenda.
377
1274000
4000
nói chuyện về việc làm sao điều này có thể ăn khớp với lịch trình năng lượng.
21:33
So I'm optimistic. You know, the French and Japanese have done some work.
378
1278000
3000
Tôi khá là lạc quan. Bạn biết đấy, người Pháp và người Nhật đã làm một vài việc.
21:36
This is a variant on something that has been done.
379
1281000
4000
Đây chỉ là một biến thể của những gì đã được thực hiện.
21:40
It's an important advance, but it's like a fast reactor,
380
1285000
4000
Nó là một tiến bộ quan trọng, nhưng nó là một hoạt động nhanh chóng,
21:44
and a lot of countries have built them,
381
1289000
2000
và khá nhiều quốc gia phải cùng xây dựng,
21:46
so anybody who's done a fast reactor is a candidate to be where the first one gets built.
382
1291000
5000
bất kỳ người nào thực hiện một phản ứng nhanh, là một thí sinh ở nơi biến thể đầu tiên được xây dựng.
21:51
CA: So, in your mind, timescale and likelihood
383
1296000
5000
CA: Như vậy theo ông, kế hoạch làm việc và việc có khả năng xảy ra
21:56
of actually taking something like this live?
384
1301000
3000
của việc lấy một thứ gì đó giống như cuộc sống này?
21:59
BG: Well, we need -- for one of these high-scale, electro-generation things
385
1304000
5000
BG: Chúng ta cần, đối với một trong những cái thang đo cao thế này, những thứ thuộc thế hệ điện-điện tử
22:04
that's very cheap,
386
1309000
2000
chúng cần phải rất rẻ,
22:06
we have 20 years to invent and then 20 years to deploy.
387
1311000
4000
chúng ta có 20 năm để phát minh và sau đó 20 năm để triển khai thực hiện.
22:10
That's sort of the deadline that the environmental models
388
1315000
5000
Đó là một dạng hạn cuối mà những mô hình thuộc về môi trường
22:15
have shown us that we have to meet.
389
1320000
2000
đã chứng minh cho chúng ta thấy rằng cần phải đáp ứng đúng.
22:17
And, you know, TerraPower, if things go well -- which is wishing for a lot --
390
1322000
5000
Và, các bạn biết đấy, Terrapower, nếu những thứ này được thực hiện tốt, những thứ đang được đặt niềm mong ước rất lớn,
22:22
could easily meet that.
391
1327000
2000
có thể đáp ứng được điều trên một cách dễ dàng.
22:24
And there are, fortunately now, dozens of companies --
392
1329000
3000
Và may mắn thay, có hàng tá công ty,
22:27
we need it to be hundreds --
393
1332000
2000
chúng ta cần phải có hàng trăm,
22:29
who, likewise, if their science goes well,
394
1334000
2000
tương tự như vậy, nếu những nhà khoa học của họ làm việc hiệu quả,
22:31
if the funding for their pilot plants goes well,
395
1336000
3000
nếu những quĩ đầu tư cho những nhà máy thí điểm hoạt động tốt,
22:34
that they can compete for this.
396
1339000
2000
họ có thể cạnh tranh cho điều này.
22:36
And it's best if multiple succeed,
397
1341000
2000
Và tốt nhất nếu những thành công này được nhân lên,
22:38
because then you could use a mix of these things.
398
1343000
3000
bởi vì rồi thì bạn có thể sử dụng sự kết hợp của những thứ đó.
22:41
We certainly need one to succeed.
399
1346000
2000
Chúng ta chắc chắn cần một cái gì đó để thành công.
22:43
CA: In terms of big-scale possible game changes,
400
1348000
3000
CA: Theo những thay đổi trò chơi,
22:46
is this the biggest that you're aware of out there?
401
1351000
3000
đây có phải là điều lớn nhất mà ông có thể nhận thấy ngoài kia?
22:49
BG: An energy breakthrough is the most important thing.
402
1354000
4000
BG: Một cú đột phá về năng lượng là điều quan trọng nhất hiện giờ.
22:53
It would have been, even without the environmental constraint,
403
1358000
2000
Nó sẽ là, thậm chí không cần đến các hạn chế về môi trường,
22:55
but the environmental constraint just makes it so much greater.
404
1360000
5000
nhưng hạn chế về môi trường sẽ làm cho nó còn phát triển hơn nhiều.
23:00
In the nuclear space, there are other innovators.
405
1365000
3000
Trong môi trường hạt nhân này, có rất nhiều nhà sáng tạo khác.
23:03
You know, we don't know their work as well as we know this one,
406
1368000
3000
Các bạn biết đấy, chúng ta không biết việc của họ và chúng ta biết cái này,
23:06
but the modular people, that's a different approach.
407
1371000
3000
đây là một hướng tiếp cận khác.
23:09
There's a liquid-type reactor, which seems a little hard,
408
1374000
4000
Có một loại phản ứng dạng lỏng, dường như có một chút khó khăn,
23:13
but maybe they say that about us.
409
1378000
2000
nhưng có lẽ là họ nói về chúng ta.
23:15
And so, there are different ones,
410
1380000
3000
Và cũng có những cái khác,
23:18
but the beauty of this is a molecule of uranium
411
1383000
3000
nhưng vẻ đẹp ở đây là mẫu uranium
23:21
has a million times as much energy as a molecule of, say, coal,
412
1386000
4000
chứa đựng năng lượng lớn hơn cả triệu lần so với một mẫu than đá,
23:25
and so -- if you can deal with the negatives,
413
1390000
3000
và nếu như các bạn có thể giải quyết những yếu tố tiêu cực
23:28
which are essentially the radiation --
414
1393000
3000
cơ bản nhất là phóng xạ,
23:31
the footprint and cost, the potential,
415
1396000
3000
dấu vết và chi phí, thì tiềm năng,
23:34
in terms of effect on land and various things,
416
1399000
2000
theo hiệu ứng trên đất liền và những thứ khác,
23:36
is almost in a class of its own.
417
1401000
4000
thì nó sẽ hầu hết nằm trong nhóm của chính nó mà thôi.
23:40
CA: If this doesn't work, then what?
418
1405000
4000
CA: Nếu như điều này không hiệu quả thì sao?
23:44
Do we have to start taking emergency measures
419
1409000
4000
Chúng ta có phải bắt đầu tìm kiếm những phương pháp đo lường khẩn cấp khác
23:48
to try and keep the temperature of the earth stable?
420
1413000
3000
để tiếp tục thử và giữ cho nhiệt độ của trái đất được ổn định?
23:51
BG: If you get into that situation,
421
1416000
2000
BG: Nếu các bạn tính đến trường hợp đó,
23:53
it's like if you've been over-eating, and you're about to have a heart attack:
422
1418000
5000
thì nó cũng giống như là bạn ăn quá nhiều, bội thực và dẫn đến một cơn đau tim vậy.
23:58
Then where do you go? You may need heart surgery or something.
423
1423000
4000
Rồi thì các bạn đi đâu? Các bạn rất có thể sẽ phải tiến hành một cuộc phẫu thuật tim hay gì đó.
24:02
There is a line of research on what's called geoengineering,
424
1427000
4000
Có một ngành nghiên cứu về những gì được gọi là địa chất công trình,
24:06
which are various techniques that would delay the heating
425
1431000
3000
trong đó áp dụng khá nhiều các kĩ thuật khác nhau nhằm hạn chế sự nóng lên
24:09
to buy us 20 or 30 years to get our act together.
426
1434000
3000
nhằm mục đích kéo dài cho chúng ta thêm 20, 30 năm nữa để mà hành động cùng nhau.
24:12
Now, that's just an insurance policy.
427
1437000
2000
Giờ đây, nó là một chính sách bảo hiểm.
24:14
You hope you don't need to do that.
428
1439000
2000
Hãy hi vọng rằng các bạn sẽ không cần phải làm vậy.
24:16
Some people say you shouldn't even work on the insurance policy
429
1441000
2000
Một vài người nói rằng bạn không nên có một chính sách bảo hiểm nào khi làm việc
24:18
because it might make you lazy,
430
1443000
2000
bởi vì điều đó sẽ khiến bạn trở nên lười biếng,
24:20
that you'll keep eating because you know heart surgery will be there to save you.
431
1445000
4000
bạn sẽ tiếp tục ăn nhiều như trước bởi vì bạn biết một ca phẫu thuật tim sẽ cứu được bạn.
24:24
I'm not sure that's wise, given the importance of the problem,
432
1449000
3000
Tôi không chắc rằng điều đó là khôn ngoan, tùy vào tầm quan trọng của vấn đề,
24:27
but there's now the geoengineering discussion
433
1452000
4000
nhưng giờ về cuộc thảo luận về địa chất công trình
24:31
about -- should that be in the back pocket in case things happen faster,
434
1456000
4000
về việc, nên làm gì sau hậu trường trong trường hợp mọi thứ diễn ra nhanh hơn,
24:35
or this innovation goes a lot slower than we expect?
435
1460000
3000
hoặc là sự cách tân này được thực hiện chậm hơn nhiều so với những gì chúng ta hi vọng.
24:40
CA: Climate skeptics: If you had a sentence or two to say to them,
436
1465000
5000
CA: những điều hoài nghi về khí hậu: nếu như ông có một hay hai câu để nói với họ,
24:45
how might you persuade them that they're wrong?
437
1470000
4000
ông sẽ làm thế nào để thuyết phục họ rằng họ đã sai?
24:50
BG: Well, unfortunately, the skeptics come in different camps.
438
1475000
4000
BG: Thật không may mắn, những người theo chủ nghĩa hoài nghi như vậy lại đến từ nhiều phái khác nhau.
24:54
The ones who make scientific arguments are very few.
439
1479000
4000
Những người thực sự có những tranh luận khoa học rất ít.
24:58
Are they saying that there's negative feedback effects
440
1483000
3000
Phải chăng là họ đang nói rằng có những hiệu ứng phản hồi tiêu cực
25:01
that have to do with clouds that offset things?
441
1486000
2000
ì với những đám mây nhằm bù lại những thứ khác?
25:03
There are very, very few things that they can even say
442
1488000
3000
Có rất, rất ít những thứ mà họ có thể nói đến
25:06
there's a chance in a million of those things.
443
1491000
3000
có một cơ hội cho một triệu những thứ như vậy.
25:09
The main problem we have here, it's kind of like AIDS.
444
1494000
3000
Vấn đề chính chúng ta có ở đây là một dạng vấn đề giống như bệnh AIDS vậy.
25:12
You make the mistake now, and you pay for it a lot later.
445
1497000
4000
Các bạn phạm sai lầm bây giờ, và bạn sẽ phải gánh chịu hậu quả sau này.
25:16
And so, when you have all sorts of urgent problems,
446
1501000
4000
Và khi bạn có tất cả những vấn đề cấp bách,
25:20
the idea of taking pain now that has to do with a gain later,
447
1505000
3000
ý tưởng về việc khổ trước sướng sau --
25:23
and a somewhat uncertain pain thing --
448
1508000
3000
và một thứ gì đó bấp bênh.
25:26
in fact, the IPCC report, that's not necessarily the worst case,
449
1511000
6000
Trên thực tế, theo báo cáo của IPCC, không cần thiết phải đến trường hợp xấu nhất,
25:32
and there are people in the rich world who look at IPCC
450
1517000
2000
và có rất nhiều người giàu có trên thế giới đã nghiên cứu báo cáo này
25:34
and say, "OK, that isn't that big of a deal."
451
1519000
4000
và nói rằng, đúng, đó không phải là
25:38
The fact is it's that uncertain part that should move us towards this.
452
1523000
4000
Thực tế là đó chính là những phần bấp bênh, không chắc chắn sẽ dẫn chúng ta về đây,
25:42
But my dream here is that, if you can make it economic,
453
1527000
3000
Nhưng giấc mơ của tôi ở đây là, nếu như các bạn có thể xoay chuyển được tình hình kinh tế,
25:45
and meet the CO2 constraints,
454
1530000
2000
và chạm phải những rào cản, những sự nhượng bộ về CO2
25:47
then the skeptics say, "OK,
455
1532000
2000
thì những người theo chủ nghĩa hoài nghi sẽ nói, được thôi,
25:49
I don't care that it doesn't put out CO2,
456
1534000
2000
tôi không quan tâm rằng điều đó có giảm bớt CO2 hay không,
25:51
I kind of wish it did put out CO2,
457
1536000
2000
thực ra tôi mong nó giảm bớt lượng CO2,
25:53
but I guess I'll accept it because it's cheaper than what's come before."
458
1538000
4000
nhưng tôi đoán tôi sẽ chấp nhận nó bởi vì nó rẻ hơn những gì trước đây.
25:57
(Applause)
459
1542000
4000
(Vỗ tay)
26:01
CA: And so, that would be your response to the Bjorn Lomborg argument,
460
1546000
4000
CA: Và, đó sẽ là câu trả lời của ông đối với những tranh luận Bjorn Lomborg,
26:05
that basically if you spend all this energy trying to solve the CO2 problem,
461
1550000
4000
rằng về cơ bản nếu ông đầu tư tất cả vào năng lượng này để cố gắng giải quyết vấn đề CO2,
26:09
it's going to take away all your other goals
462
1554000
2000
nó có thể sẽ làm sụp đổ những thành tựu khác của ông
26:11
of trying to rid the world of poverty and malaria and so forth,
463
1556000
3000
trong việc cố gắng để tiến đến một thế giới không nghèo đói, sốt rét, vân vân.
26:14
it's a stupid waste of the Earth's resources to put money towards that
464
1559000
4000
Thật là một sự lãng phí ngu ngốc các nguồn tài nguyên của Trái Đất khi vung tiền vào đó
26:18
when there are better things we can do.
465
1563000
2000
khi mà chúng ta có thể làm rất nhiều thứ tốt đẹp hơn.
26:20
BG: Well, the actual spending on the R&D piece --
466
1565000
3000
BG: Chi phí thực sự cho bộ phận R&D (Nghiên cứu và phát triển) --
26:23
say the U.S. should spend 10 billion a year more than it is right now --
467
1568000
4000
nói rằng nước Mỹ nên đầu tư thêm 10 tỷ mỗi năm so với con số bây giờ --
26:27
it's not that dramatic.
468
1572000
2000
đó không phải là điều quá kinh khủng.
26:29
It shouldn't take away from other things.
469
1574000
2000
Nước Mỹ nên lấy từ những nguồn khác.
26:31
The thing you get into big money on, and this, reasonable people can disagree,
470
1576000
3000
Những việc mà các bạn kiếm được nhiều tiền, và đây, những con người lý trí có thể không đồng ý,
26:34
is when you have something that's non-economic and you're trying to fund that --
471
1579000
3000
khi mà các bạn có một thứ gì đó phi kinh tế và các bạn phải cố gắng để quyên góp cho nó.
26:37
that, to me, mostly is a waste.
472
1582000
3000
Điều đó, đối với tôi, gần như là một sự lãng phí.
26:40
Unless you're very close and you're just funding the learning curve
473
1585000
3000
Còn nếu không, bạn sẽ tiếp cận rất gần với vấn đề,................
26:43
and it's going to get very cheap,
474
1588000
2000
và nó sẽ trở nên rất rẻ.
26:45
I believe we should try more things that have a potential
475
1590000
4000
Tôi tin rằng chúng ta nên thử nhiều thứ có tiềm năng hơn nữa
26:49
to be far less expensive.
476
1594000
2000
để giảm thiểu chi phí nhiều hơn.
26:51
If the trade-off you get into is, "Let's make energy super expensive,"
477
1596000
5000
Nếu như các vụ trao đổi mà các bạn tiến hành là, chúng ta hãy cho như năng lượng là siêu đắt,
26:56
then the rich can afford that.
478
1601000
2000
thì những người giàu có thể tạo ra nó.
26:58
I mean, all of us here could pay five times as much for our energy
479
1603000
3000
Ý tôi là, tất cả chúng ta ở đây đều có thể trả nhiều hơn gấp 5 lần cho năng lượng mà mình sử dụng
27:01
and not change our lifestyle.
480
1606000
2000
mà vẫn không sao.
27:03
The disaster is for that two billion.
481
1608000
2000
Thảm họa xảy đến cho 2 tỷ người nghèo đói kia.
27:05
And even Lomborg has changed.
482
1610000
2000
Và thậm chí Lomborg có thay đổi.
27:07
His shtick now is, "Why isn't the R&D getting more discussed?"
483
1612000
5000
Thông điệp của ông ấy bây giờ là, tại sao lại không thảo luận thêm nhiều nữa về R&D.
27:12
He's still, because of his earlier stuff,
484
1617000
2000
Ông ấy vẫn, vì những vấn đề ban đầu của ông ấy,
27:14
still associated with the skeptic camp,
485
1619000
2000
vẫn liên kết với phái hoài nghi,
27:16
but he's realized that's a pretty lonely camp,
486
1621000
3000
nhưng ông ấy cũng nhận ra rằng đó là một phái khá đơn độc,
27:19
and so, he's making the R&D point.
487
1624000
3000
và vì thế, ông ta tập trung vào điểm R&D.
27:22
And so there is a thread of something that I think is appropriate.
488
1627000
5000
Và rồi, có một nguy cơ về thứ gì đó mà tôi nghĩ rằng hợp lý.
27:27
The R&D piece, it's crazy how little it's funded.
489
1632000
3000
Bộ phận R&D, thật điên rồ khi nó chỉ được hỗ trợ một phần nhỏ.
27:30
CA: Well Bill, I suspect I speak on the behalf of most people here
490
1635000
3000
CA: Bill, tôi nghĩ rằng tôi phải nói thay cho hầu hết những người ở đây
27:33
to say I really hope your wish comes true. Thank you so much.
491
1638000
3000
rằng, tôi thực sự hi vọng ước mong của ông thành sự thật. Cảm ơn ông rất nhiều.
27:36
BG: Thank you.
492
1641000
2000
BG: Cám ơn.
27:38
(Applause)
493
1643000
3000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Bill Gates - PhilanthropistA passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation.
Why you should listen
Bill Gates is the founder and former CEO of Microsoft. A geek icon, tech visionary and business trailblazer, Gates' leadership -- fueled by his long-held dream that millions might realize their potential through great software -- made Microsoft a personal computing powerhouse and a trendsetter in the Internet dawn. Whether you're a suit, chef, quant, artist, media maven, nurse or gamer, you've probably used a Microsoft product today.
In summer of 2008, Gates left his day-to-day role with Microsoft to focus on philanthropy. Holding that all lives have equal value (no matter where they're being lived), the Bill and Melinda Gates Foundation has now donated staggering sums to HIV/AIDS programs, libraries, agriculture research and disaster relief -- and offered vital guidance and creative funding to programs in global health and education. Gates believes his tech-centric strategy for giving will prove the killer app of planet Earth's next big upgrade.
Read a collection of Bill and Melinda Gates' annual letters, where they take stock of the Gates Foundation and the world. And follow his ongoing thinking on his personal website, The Gates Notes. His new paper, "The Next Epidemic," is published by the New England Journal of Medicine.
Bill Gates | Speaker | TED.com