TEDCity2.0
Mohamed Ali: The link between unemployment and terrorism
موحەمەد عەلی: گرێدانا دناڤبەرا بێ کاری و تیرورێ دا
Filmed:
Readability: 4
1,077,230 views
بۆ کەسێن گەنج و بێ کار د باژێرێن مەزن یێن جیهانێ دا، خەونێن دەرفەت و زەنگینییێ دبنە ڕاستی -- بەلـێ پا گەلەک جاران ژبەرکو ئەو ب شێوەیەکێ گران یێن هاتینە چەکدارکرن ژ لایێ گروپێن تیرورستان و رێکخراوێن .دی یێن توندوتیژ ڤە
مافێن مروڤی موحەمەد عەلی پالددەت کو چیروکێن ڕەسەن یێن موقەدیشو بێژیت داکو کەیسەکا ب هێز دروست بکەت بۆ هەمبێز کرنا داهێنانان بۆ خودان هیڤی و گەنجێن باژیرێن مە.
Mohamed Ali - Human rights advocate
Human rights advocate Mohamed Ali fights terrorism with entrepreneurship. Full bio
Human rights advocate Mohamed Ali fights terrorism with entrepreneurship. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I would like to talk to you about a story
0
197
1885
من دڤییا بۆ هه‌وه ده‌رباره‌ی چیروکه‌کێ باخڤم
00:14
about a small town kid.
1
2082
2481
.ده‌رباره‌ی زاروکه‌کێ بچویک یێ ده‌ڤه‌رێ
00:16
I don't know his name, but I do know his story.
2
4563
3675
.ئه‌ز ناڤێ وی نزانم، به‌لـێ ئه‌ز چیروکا وی دزانم
00:20
He lives in a small village in southern Somalia.
3
8238
3076
.ئه‌و ل گونده‌کێ بچویک دژیت ل باشورێ سومالێ
00:23
His village is near Mogadishu.
4
11314
4030
.گوندێ وی یێ نێزیکی موقه‌دیشو یه
00:27
Drought drives the small village into poverty
5
15344
2174
هشکاتی، گوندێ بچویک به‌ره‌ڤ
هه‌ژارییێ ڤه دبه‌ت
هه‌ژارییێ ڤه دبه‌ت
00:29
and to the brink of starvation.
6
17518
1868
.و د ئینیته سه‌ر لـێڤا برسێ
00:31
With nothing left for him there,
7
19386
1836
،ئەو دەمێ چ تشت بۆ وی نەماین ل وێرێ
00:33
he leaves for the big city,
8
21222
1827
.به‌ره‌ڤ باژێرێ مه‌زن ڤه دچیت
00:35
in this case, Mogadishu, the capital of Somalia.
9
23049
3405
،د ڤی حاله‌تی دا، موقه‌دیشو
.پایته‌ختێ سومال
.پایته‌ختێ سومال
00:38
When he arrives, there are no opportunities,
10
26454
2830
،ده‌مێ ئه‌و د گه‌هیت، چ ده‌رفه‌ت نینن
00:41
no jobs, no way forward.
11
29284
2988
.چ کار، یان چ ڕێکێن پێشڤه چوونێ نینن
00:44
He ends up living in a tent city
12
32272
2024
ئه‌و ل دوماهییێ دمینیت و
ل باژێرێ خیڤه‌تان دژیت
ل باژێرێ خیڤه‌تان دژیت
00:46
on the outskirts of Mogadishu.
13
34296
2704
.ل ده‌رڤه‌ی ده‌وروبه‌رێن موقه‌دیشو
00:49
Maybe a year passes, nothing.
14
37000
4009
،دبیت ساله‌ک بوریبیت
.چ تشت ڕوی نه‌دابوون
.چ تشت ڕوی نه‌دابوون
00:53
One day, he's approached by a gentleman
15
41009
2300
ڕوژه‌کێ، زه‌لامه‌کی خو نێزیکی وی کر
00:55
who offers to take him to lunch,
16
43309
2198
ئه‌وێ داخوازێ ژێ دکه‌ت
،کو وی مێهڤان ب که‌ته فراڤینێ
،کو وی مێهڤان ب که‌ته فراڤینێ
00:57
then to dinner, to breakfast.
17
45507
3076
.پاشی بو شیڤێ، بو تێشتێ
01:00
He meets this dynamic group of people,
18
48583
3019
،ئه‌و ل هه‌ڤ ڤی گروپێ که‌سێن چالاکڤان دهێت
01:03
and they give him a break.
19
51602
1505
،و ئه‌و بێهنڤه‌دانه‌کێ دده‌نه ڤی
01:05
He's given a bit of money
20
53107
1319
چه‌ند پاره‌کێن کێم هاتبوونه دان بوو وی
01:06
to buy himself some new clothes,
21
54426
2102
،داکو بۆ خو هنده‌ک جلوبه‌رگێن نوی بکریت
01:08
money to send back home to his family.
22
56528
2536
.پاره داکو بگەرتە ڤە مالا خو بۆ خێزانا خو
01:11
He is introduced to this young woman.
23
59064
1973
.ئه‌و پێ دهێته نیاسینێ بو ڤێ ئافره‌تێ
01:13
He eventually gets married.
24
61037
1715
.ئه‌و ل دوماهییێ هه‌ڤژینییێ دگه‌ل دا پێک دئینیت
01:14
He starts this new life.
25
62752
2805
.ئه‌و ڤێ ژیانا نوی ده‌ست پێ دکه‌ت
01:17
He has a purpose in life.
26
65557
2926
.ئەوی ئارمانجەک یا هەی د ژیانێ دا
01:20
One beautiful day in Mogadishu,
27
68483
2774
،ڕوژەکا جوان ل موقەدیشو
01:23
under an azure blue sky,
28
71257
2888
،ل ژێر ئاسمانەکێ شینێ ڤەبووی
01:26
a car bomb goes off.
29
74145
2521
.پەقینا ترومبلێەکێ رووی ددەت
01:28
That small town kid with the big city dreams
30
76666
3195
ئەو زاروکێ گوندێ بچویک
یێ ب خەونێن مەزن یێن باژێری
یێ ب خەونێن مەزن یێن باژێری
01:31
was the suicide bomber,
31
79861
2248
،خۆ کوژەکێ پەقینەر بوو
01:34
and that dynamic group of people
32
82109
2358
و ئەو گرۆپێ چالاکڤان یێ خەلکێ
01:36
were al Shabaab, a terrorist organization
33
84467
2369
ئەل شەباب" بوون، ڕێکخراوەکا تیرورستی"
01:38
linked to al Qaeda.
34
86836
3681
.یا گرێدای ب "ئەل قاعیدە" ڤە
01:42
So how does the story of a small town kid
35
90517
2872
ڤێجا چەوا چیروکا زاروکێ گوندەکێ بچویک
01:45
just trying to make it big in the city
36
93389
1821
تنێ پێکولـێ دکەت کو مەزن کاربکەت ل باژێری
01:47
end up with him blowing himself up?
37
95210
2830
ب دویماهیک هات ب پەقاندنا خۆ؟
01:50
He was waiting.
38
98040
1972
.ئەو ل هیڤییێ مابوو
01:52
He was waiting for an opportunity,
39
100012
1898
،ئەو ل هیڤییا دەرفەتەکێ مابوو
01:53
waiting to begin his future,
40
101910
1782
،ل هیڤییا دەست پێکرنا پاشەروژا خوو
01:55
waiting for a way forward,
41
103692
2035
،ل هیڤییا ڕێکەکا پێشڤەچوونێ بوو
01:57
and this was the first thing that came along.
42
105727
2379
.و ئەڤە ئێکەم تشت بوو کو هاتییە د رێکا وی دا
02:00
This was the first thing that pulled him out
43
108106
2414
ئەڤە ئێکەم تشت بوو کوو ئەو دەرئێخستی
02:02
of what we call waithood.
44
110520
2940
.ژ ئەوا ئەم دبێژنێ خو لـێ گرتن
.خو لـێ گرتن: ئەو دەمەیە کو گەنجەک دمینیتە بێ کار ل مال ڤە
.خو لـێ گرتن: ئەو دەمەیە کو گەنجەک دمینیتە بێ کار ل مال ڤە
02:05
And his story repeats itself
45
113460
2296
و چیروکا وی هەر یا خو دوبارە دکەت
02:07
in urban centers around the world.
46
115756
2416
.ل ناڤەندێن پێشکەفتی ل جیهانێ هەمییێ
02:10
It is the story of the disenfranchised,
47
118172
2754
،ئەڤە چیروکا گەنجێ بێ بەهرکری
02:12
unemployed urban youth
48
120926
1808
بێ کار یێ ژ دەڤەرێن پێشکەفتی یە
02:14
who sparks riots in Johannesburg,
49
122734
3943
،ئەوێ فتنێ (نەخوشی-خەبسێ) ل جوهانسبێرگ دکەت
02:18
sparks riots in London,
50
126677
2334
،ل لەندەن دکەت
02:21
who reaches out for something other than waithood.
51
129011
4654
.ئەوێ خۆ دگەهینیتە تشتەکێ دی ژبلی خولـێ گرتنێ
02:25
For young people, the promise of the city,
52
133665
2664
،بو کەسێن گەنج، پەیمانا باژێری
02:28
the big city dream is that of opportunity,
53
136329
2694
،خەونا باژێرێ مەزن ئەوە ژ دەرفەتێ
02:31
of jobs, of wealth,
54
139023
2155
،ژ کاری، ژ سامانی
02:33
but young people are not sharing
in the prosperity of their cities.
in the prosperity of their cities.
55
141178
3741
.بەلـێ کەسێن گەنج ژ ڤێ خوشییا د باژێرێن خودا د بێ بەهرن
02:36
Often it's youth who suffer from
the highest unemployment rates.
the highest unemployment rates.
56
144919
4098
.پترییا دەمان گەنج د نالیت ژ بلندترین رێژێن بێ کارییێ
02:41
By 2030, three out of five people living in cities
57
149017
3193
تا سالا ٢٠٣٠، سێ ژ هەر پێنج مروڤێن ل باژێران د ژین
02:44
will be under the age of 18.
58
152210
2560
.دێ د بن ژیێ ١٨'ێ بن
02:46
If we do not include young people
59
154770
1764
ئەگەر ئەم کەسێن گەنج بەشدار نەکەین
02:48
in the growth of our cities,
60
156534
1819
،د ئاڤەدانکرنا باژێرێن خودا
02:50
if we do not provide them opportunities,
61
158353
2479
،ئەگەر ئەم دەرفەتان بو وانا پەیدا نەکەین
02:52
the story of waithood,
62
160832
2022
(چیروکا خو گرتنێ (مانا ل هیڤییێ
02:54
the gateway to terrorism, to violence, to gangs,
63
162854
2913
،دەرگەهە بۆ تیرورێ، بۆ توندوتیژیێ
بۆ تیپان(عەسابان)دێ بنە
بۆ تیپان(عەسابان)دێ بنە
02:57
will be the story of cities 2.0.
64
165767
4175
.چیروکێن باژێرێن نوکە ئەم تێدا
03:01
And in my city of birth, Mogadishu,
65
169942
3161
،و د باژێرێ ژ دایکبوونا من دا، موقەدیشو
03:05
70 percent of young people
suffer from unemployment.
suffer from unemployment.
66
173103
3690
.٧٠ ژ سەدێ ژ گەنجان د نالن ژ بەر بێ کارییێ
03:08
70 percent don't work,
67
176793
2378
،٧٠ ژ سەدێ کار ناکەن
03:11
don't go to school.
68
179171
2027
.ناچنە قوتابخانێ
03:13
They pretty much do nothing.
69
181198
2425
.ئەو گەلەک گەلەک چ ناکەن
03:15
I went back to Mogadishu last month,
70
183623
3516
،ئەز زڤریمەڤە موقەدیشو هەیڤا بووری
03:19
and I went to visit Madina Hospital,
71
187139
2010
،و ئەز چوم داکو سەرەدانا نەخوشخانا مەدینە بکەم
03:21
the hospital I was born in.
72
189149
2048
.ئەو نەخوشخانا ئەز لـێ ژ دایک بوویم
03:23
I remember standing in front of that
73
191197
2025
یا ل بیرا من راوەستیانا من ل بەرامبەر وێ
03:25
bullet-ridden hospital thinking,
74
193222
2978
،نەخوشخانا گولـلە باران کری هزردکم
03:28
what if I had never left?
75
196200
2033
دا چ چێبیت ئەگەر ئەز چ جارا نەچوبام؟
03:30
What if I had been forced
76
198233
1193
.دا چ چێبیت ئەگەر هێز ل سەر من هاتبایە سەپاندن
03:31
into that same state of waithood?
77
199426
2519
بەرەڤ وی هەمان سەروبەرێ خو لـێ گرتنێ؟
03:33
Would I have become a terrorist?
78
201945
4011
ئەرێ ئەز دا بمە تیرورستەک؟
03:37
I'm not really sure about the answer.
79
205956
2891
.ئەز ب دروستاهی پشتراست نە بوویمە دەربارەی بەرسڤێ
03:40
My reason for being in Mogadishu that month
80
208847
2168
ئەگەرێ من کو ئەز چویمە موقەدیشو وێ هەیڤێ
03:43
was actually to host
81
211015
1547
براستی رێڤەبرن بوو
03:44
a youth leadership and entrepreneurship summit.
82
212562
2547
برێڤەبرنا سەرکردایەتییەکا گەنجان
.و لوتکا برێڤەبرنا کاران
.و لوتکا برێڤەبرنا کاران
03:47
I brought together about 90 young Somali leaders.
83
215109
2996
.من نێزیکی ٩٠ سومالییێن گەنج گەهاندنە ئێک
03:50
We sat down and brainstormed on solutions
84
218105
2246
ئەم ڕوینشتنە خوار پێکڤە هزر د چارەسەرییا دا کرن
03:52
to the biggest challenges facing their city.
85
220351
2876
.بؤ مەزنترین هەڤرکی یێن توشی باژێرێ وان دبن
03:55
One of the young men in the room was Aden.
86
223227
3402
ئێک ژ زەلامێن گەنج د وێ ژورێ دا
ناڤێ وی ئەدێن بوو
ناڤێ وی ئەدێن بوو
03:58
He went to university in Mogadishu, graduated.
87
226629
4455
.ئەو چو بۆ زانکویێ ل موقەدیشو، دەرچوو
04:03
There were no jobs, no opportunities.
88
231084
2189
.نە چ کار ھەبوون، نە چ دەرفەت
04:05
I remember him telling me,
89
233273
1718
،یا لبیرا من ئەوی دگوتە من
04:06
because he was a college graduate,
90
234991
2808
،ژبەرکو ئەو دەرچویێ کولیژەکێ بوو
04:09
unemployed, frustrated,
91
237799
2750
،نەیێ دامەزراندی، یێ بێ هیڤی بوو
04:12
that he was the perfect target for al Shabaab
92
240549
2397
کو ئەو باشترین ئارمانج بوو بو ئەل شەباب
04:14
and other terrorist organizations, to be recruited.
93
242946
3052
.و رێکخراوێن دی یێن تیرورستی، داکو بهێتە چەکدار کرن
04:17
They sought people like him out.
94
245998
3878
.ئەوانا ل ئێکە وەک وی دگەرا
04:21
But his story takes a different route.
95
249876
3096
.بەلـێ چیروکا وی رێکەکا جودا دگریت
04:24
In Mogadishu, the biggest barrier
96
252972
1937
(ل موقەدیشو، مەزنترین بەربەست (ڕێگر
04:26
to getting from point A to point B are the roads.
97
254909
3253
.داکو ژ خالا ١'ێ بگەهییە خالا ٢'ێ جادەنە
04:30
Twenty-three years of civil war
98
258162
1783
بیست و سێ سالـێن شەرێ نافخووی
04:31
have completely destroyed the road system,
99
259945
2231
،ب شێوەیەکێ تەمام سیستەمێ جادان یێ خراب کری
04:34
and a motorbike can be the easiest way
100
262176
2009
و ماتۆرسگلەک دشێت ببیتە ب سانەهیترین ڕێک
04:36
to get around.
101
264185
1630
.داکو ھاتنوچونێ ل دەوروبەران بکی
04:37
Aden saw an opportunity and seized it.
102
265815
3241
.ئەدێنی دەرفەتەک دیت و ئەو دەرفەتە گرت
04:41
He started a motorbike company.
103
269056
2125
.ئەوی ل کارگەهەکا ماتورسکلان دەست پێ کر
04:43
He began renting out motorbikes
104
271181
2291
ئەوی دەست پێکر ب کرێ گرتنا ماتۆرسگلان
04:45
to local residents who couldn't normally afford them.
105
273472
3300
بۆ دانیشتوویێن نافخویی ئەوێن
.نەدشییان ب شێوەیەکێ ئاسایی بکرن
.نەدشییان ب شێوەیەکێ ئاسایی بکرن
04:48
He bought 10 bikes, with the help
106
276772
2021
ئەوی ١٠ ماتور کرین، ب هاریکارییا
04:50
of family and friends,
107
278793
1698
،خێزان و هاڤالان
04:52
and his dream is to eventually expand
108
280491
1733
و خەونا وی ئەوە کو ل دوماهییێ بەرفرەهتر ببیت
04:54
to several hundred within the next three years.
109
282224
2981
.بۆ چەند سەدەکان، د سێ سالێن بهێت دا
04:57
How is this story different?
110
285205
2568
چەوا ئەڤ چیروکە یا جیاوازە؟
04:59
What makes his story different?
111
287773
2357
چ تشت چیروکا وی جیاواز لـێ دکەت؟
05:02
I believe it is his ability to identify
112
290130
2830
ئەز باوەر دکەم ئەو شیانێن وی نە کو ددەتە نیاسین
05:04
and seize a new opportunity.
113
292960
3338
.و گرتنا دەرفەتەکا نوی
05:08
It's entrepreneurship,
114
296298
2031
،ئەوژی برێڤەبرنا کاری یە
05:10
and I believe entrepreneurship can be
115
298329
1759
و ئەز باوەردکەم برێڤەبرنا کاری دشێت ببیتە
05:12
the most powerful tool against waithood.
116
300088
2978
.ب هێزترین ئامراز ل دژی خوگرتنێ (مانا ل هیبڤییێ)دا
05:15
It empowers young people
117
303066
1770
ئەو کەسێن گەنج ب هێز دئێخیت
05:16
to be the creators of the very economic opportunities
118
304836
3380
دا ببنە دروستکەرێن هەمی دەرفەتێن ئابووری
05:20
they are so desperately seeking.
119
308216
2498
.ئەو گەلەک ب هیڤی و ئومید لـێ دگەرن
05:22
And you can train young people to be entrepreneurs.
120
310714
3682
و تو دشێی کەسێن گەنج راهێنانان بکەی
.داکو ببنە رێڤەبەرێن کاران
.داکو ببنە رێڤەبەرێن کاران
05:26
I want to talk to you about a young man
121
314396
2116
من دڤێت بو هەوە ل سەر زەلامەکێ گەنج باخڤم
05:28
who attended one of my meetings,
122
316512
2289
،ئەوێ دهاتییە کومبونێن من
05:30
Mohamed Mohamoud, a florist.
123
318801
2884
.موحەمەد مەحمود، گول فروشەک بوو
05:33
He was helping me train some of the young people
124
321685
1683
ئەوی هاریکارییا من دکر
ب راهێنان دانا هندەک کەسێن گەنج
ب راهێنان دانا هندەک کەسێن گەنج
05:35
at the summit in entrepreneurship
125
323368
1437
د لوتکا برێڤەبرنا کاری دا
05:36
and how to be innovative
126
324805
1622
و دێ چەوا یێ نوی و بەرهەمەمهێنەر بی
05:38
and how to create a culture of entrepreneurship.
127
326427
2767
.و دێ چەوا کەلتورەکێ برێڤەبرنا کاران دروست کەی
05:41
He's actually the first florist Mogadishu has seen
128
329194
2497
ب راستی ئەو ئێکەم گول فروشە موقەدیشو دیتی
05:43
in over 22 years,
129
331691
2684
،د بیست سالێن بوری دا
05:46
and until recently, until Mohamed came along,
130
334375
3264
.و هەتا ڤان دوماهیکان، هەتا موحەمەد هاتی یە مەیدانێ
05:49
if you wanted flowers at your wedding,
131
337639
1890
،ئەگەر تە گول ڤیابانە ل شەهیانا خو
05:51
you used plastic bouquets
132
339529
1393
تە دەستکێن گولـێن پلاستیکی بکار دئینان
05:52
shipped from abroad.
133
340922
1586
.دکرین ژ دەرڤەی وەلاتی
05:54
If you asked someone,
134
342508
1806
،ئەگەر تە پرسیارا کەسەکی کربایە
05:56
"When was the last time you saw fresh flowers?"
135
344314
2275
"کەنگی دوماهیک جار بوو تە گولەکا نوی و پاقژ دیتی؟"
05:58
for many who grew up under civil war,
136
346589
2586
بو گەلەکان ئەوێن
،ل ژێر شەرێ نافخویی مەزن بووین
،ل ژێر شەرێ نافخویی مەزن بووین
06:01
the answer would be, "Never."
137
349175
2783
".بەرسڤ دا بیتە، "چ جاران نە
06:03
So Mohamed saw an opportunity.
138
351958
1948
.ڤێجا موحەمەدی دەرفەتەک دیت
06:05
He started a landscaping and design floral company.
139
353906
4447
ئەوی دەست ب دیمەنێن سروشتی کرن
.و دیزاینکرنا کومپانییەکا گولان
.و دیزاینکرنا کومپانییەکا گولان
06:10
He created a farm right outside of Mogadishu,
140
358353
3308
،ئەوی کێلگەهەک دروست کر ژ دەرڤەی موقەدیشو
06:13
and started growing tulips and lilies,
141
361661
2056
،و دەست پێ کر ب شوین کرنا دوو جورێن گولان
06:15
which he said could survive
142
363717
1706
ئەوێن وی گوتی کو دبیت بشێن ژ
06:17
the harsh Mogadishu climate.
143
365423
2711
.زەحمەتییا کەشێ موقەدیشو خلاس ببن و شوین ببن
06:20
And he began delivering flowers to weddings,
144
368134
3698
،و ئەوی دەست پێ کر ب گەهاندنا گولان بۆ شەهیانان
06:23
creating gardens at homes
145
371832
1933
دروستکرنا باخچان ل مالان
06:25
and businesses around the city,
146
373765
2604
،و کارێ ل دەوروبەرێن باژێری
06:28
and he's now working on creating
147
376369
1737
و ئەو نوکە یێ کاردکەت ل سەر
دروست کرن و بەرهەم ئینانا
دروست کرن و بەرهەم ئینانا
06:30
Mogadishu's first public park in 22 years.
148
378106
3625
ئێکەم پارکا گشتی یا موقەدیشو
.د ٢٠ سالێن بوری دا
.د ٢٠ سالێن بوری دا
06:33
There's no public park in Mogadishu.
149
381731
2099
.چ پارکێن گشتی نینن ل موقەدیشو
06:35
He wants to create a space where families,
150
383830
2329
،ئەوی دڤییا ڤالاهییەکێ دروست بکەت کو خێزان
06:38
young people, can come together,
151
386159
1651
،کەسێن گەنج، بشێن بگەهنە ئێک
06:39
and, as he says, smell the proverbial roses.
152
387810
4638
،و هەروەکی ئەو دبێژیت
.بێهن بکنە گولـێن پێشینان
.بێهن بکنە گولـێن پێشینان
06:44
And he doesn't grow roses because
153
392448
1956
و ئەو گولان نا چینیت ژبەرکو
06:46
they use too much water, by the way.
154
394404
4124
.ئەو گەلەک ئاڤێ بکاردئینن، بوزانین
06:50
So the first step is to inspire young people,
155
398528
4312
،ڤێجا ئێکەم پێنگاڤ ئەوە کو کەسێن گەنج پالدەن
06:54
and in that room, Mohamed's presence
156
402840
2192
و دوێ ژورێ ڤە، هەبونا موحەمەدی
06:57
had a really profound impact
on the youth in that room.
on the youth in that room.
157
405032
3476
کارتێکرنەکا گەلەک کویر هەبو
ل سەر گەنجێن د وێ ژورێ ڤە
ل سەر گەنجێن د وێ ژورێ ڤە
07:00
They had never really thought
about starting up a business.
about starting up a business.
158
408508
2587
ئەوانا چ جاران ب دروستاهی هزر نەکربوو
دەربارەی دەست پێ کرنا کارەکی
دەربارەی دەست پێ کرنا کارەکی
07:03
They've thought about working for an NGO,
159
411095
1847
ئەوانا هزر کربو دەربارەی
،کارکرنێ بۆ (ن.جی.و)یەکێ
،کارکرنێ بۆ (ن.جی.و)یەکێ
07:04
working for the government,
160
412942
1687
،کارکرن بو حکومەتێ
07:06
but his story, his innovation,
161
414629
4307
،بەلـێ پا چیروکا وی، داهێنانا وی
.براستی ژی کارتێکرنەکا ب هێز هەبوو ل سەر وان
07:10
really had a strong impact on them.
162
418936
1953
07:12
He forced them to look at their city
163
420889
2119
ئەوی هێز ل سەر وان سەپاند
کو ئەو بەرێ خو بدەنە باژێرێ خو
کو ئەو بەرێ خو بدەنە باژێرێ خو
07:15
as a place of opportunity.
164
423008
1754
.هەر وەک جهەکێ دەرفەتێ
07:16
He empowered them to believe
that they could be entrepreneurs,
that they could be entrepreneurs,
165
424762
3748
ئەوی ئەو ب هێز کرن داکو باوەر بکەن
،کو ئەو دشێن ببنە رێڤەبەرێن کاری
،کو ئەو دشێن ببنە رێڤەبەرێن کاری
07:20
that they could be change makers.
166
428510
2420
.کو ئەو دشێن ببنە دروستکەرێن گھورینێ
07:22
By the end of the day, they were coming up
167
430930
1560
ل دوماهییا ڕوژێ، ئەو دهاتن
07:24
with innovative solutions
168
432490
1551
ب چارەسەرییێن داهێنەر
07:26
to some of the biggest challenges facing their city.
169
434041
3332
بو هندەک ژ مەزنترین
.هەڤرکی یێن دهێنە بەرامبەر باژێرێ وان
.هەڤرکی یێن دهێنە بەرامبەر باژێرێ وان
07:29
They came up with entrepreneurial solutions
170
437373
2603
ئەو هاتن ب چارەسەرییێن رێکخستنا پروژان
07:31
to local problems.
171
439976
2922
.بۆ ئاریشێن نافخویی
07:34
So inspiring young people
172
442898
2231
ڤێجا هاندانا کەسێن گەنج
07:37
and creating a culture of entrepreneurship
173
445129
2414
و دروست کرنا کەلتورەکێ رێڤەبەرێن کاری
07:39
is a really great step,
174
447543
1867
،ب ڕاستی ژی پێنگاڤەکا مەزنە
07:41
but young people need capital
175
449410
1689
بەلـێ پا کەسێن گەنج پێتڤی ب پایتەختی نە
07:43
to make their ideas a reality.
176
451099
1789
.داکو هزرێن خۆ بکەنە ڕاستی
07:44
They need expertise and mentorship
177
452888
2324
ئەو پێتڤی شارەزایی و پێشرەوییێ نە
07:47
to guide them in developing
and launching their businesses.
and launching their businesses.
178
455212
3400
داکو وانا ئاراستە بکەت بەرەڤ پێشکەفتن
.و دەست پێکرنا کارێ وان ببەت
.و دەست پێکرنا کارێ وان ببەت
07:50
Connect young people with the resources they need,
179
458612
2487
،کەسێن گەنج گرێدەن ب وان سەرچاوێن ئەو پێتڤی
07:53
provide them the support they need
to go from ideation to creation,
to go from ideation to creation,
180
461099
3465
بۆ وانا وێ پشتگێرییا ئەو پێتڤی پەیدا بکەن
،داکو ژ هزرکرنێ بەرەڤ بەرهەم ئینانێ ڤە بچن
،داکو ژ هزرکرنێ بەرەڤ بەرهەم ئینانێ ڤە بچن
07:56
and you will create catalysts for urban growth.
181
464564
4100
تو دێ پالدەرەکی دروست کەی
.بۆ گەشەکرنا پێشکەفتنێ
.بۆ گەشەکرنا پێشکەفتنێ
08:00
For me, entrepreneurship is more than just
182
468664
2924
بۆ من، برێڤەبرنا کاری پترە ژ
08:03
starting up a business.
183
471588
1556
.بتنێ دەست پێ کرنا کارەکی
08:05
It's about creating a social impact.
184
473144
2381
.ئەو دەربارەی دروستکرنا کارتێکرنەکا جڤاکییە
08:07
Mohamed is not simply selling flowers.
185
475525
2135
.موحەمەد نە بتێ گولان د فروشیت
08:09
I believe he is selling hope.
186
477660
2487
.ئەز باوەردکەم ئەو یێ هیڤیێ دفروشیت
08:12
His Peace Park, and that's what he calls it,
187
480147
2589
،پارکا وی یا ئاشتی یێ
،و ئەوا ئەو ڤی ناڤی دبێژیتێ
،و ئەوا ئەو ڤی ناڤی دبێژیتێ
08:14
when it's created, will actually transform
188
482736
2172
دەمێ ئەو چێدبیت، ب ڕاستی دێ
وێ رێکێ گوهوریت
.ئەوا خەلک پێ بەرێ خو ددەنە باژێرێ خو
.ئەوا خەلک پێ بەرێ خو ددەنە باژێرێ خو
08:16
the way people see their city.
189
484908
2072
08:18
Aden hired street kids to help rent out
190
486980
2153
ئەدێن'ی زاروکێن سەر جادان
ل دەف خو دانە کاری
ل دەف خو دانە کاری
08:21
and maintain those bikes for him.
191
489133
1862
داکو هاریکارییا وی بۆ کرێ گرتن
.و پاراستنا وان پایسگلان بکت
.و پاراستنا وان پایسگلان بکت
08:22
He gave them the opportunity to escape
192
490995
2058
ئەوی دەرفەت دا وانا داکو برەڤن ژ
08:25
the paralysis of waithood.
193
493053
2936
.ئیفلیجا (شەلەلا) خو لێ گرتنێ
08:27
These young entrepreneurs are having
194
495989
2030
ڤان رێڤەبەرێن کاری
08:30
a tremendous impact in their cities.
195
498019
3534
کارتێکرنەک زێدە مەزن یێن هەین
.ل سەر باژێرێن خو
.ل سەر باژێرێن خو
،ڤێجا پێشنیارا من ئەوە
08:33
So my suggestion is,
196
501553
2516
08:36
turn youth into entrepreneurs,
197
504069
2516
،گەنجان بەکەنە رێڤەبەرێن کاران
08:38
incubate and nurture their inherent innovation,
198
506585
3223
،هەمبێز کرن و چاڤدانا داهێنانێن وان یێن خویی
08:41
and you will have more stories
of flowers and Peace Parks
of flowers and Peace Parks
199
509808
3839
،دێ بنە ئەگەر کو تە پتر چیروک هەبن
یێن گولان و پارکێن ئاشتیی
یێن گولان و پارکێن ئاشتیی
08:45
than of car bombs and waithood.
200
513647
3093
ژ پەقینێن ترومبێلان و خۆ لـێ گرتن
.و مانا ل هیڤییێ
.و مانا ل هیڤییێ
08:48
Thank you.
201
516740
2820
.سوپاس بو هەوە
08:51
(Applause)
202
519560
3513
(دەست قوتان)
ABOUT THE SPEAKER
Mohamed Ali - Human rights advocateHuman rights advocate Mohamed Ali fights terrorism with entrepreneurship.
Why you should listen
In urban hubs like Mogadishu, says Mohamed Ali, we're losing our brightest minds to terrorism and violence. Why not channel the energy of ambitious and eager young people toward innovation instead of destruction? Ali is doing his part to make this dream a reality. He is the Executive Director of the Iftiin Foundation, an organization that builds and supports young entrepreneurs to encourage a culture of change and innovation in Somalia and other post-conflict countries. Ali believes these untapped youths can become figures of hope for their communities and ultimately promote peace and stability in the region.
Ali is a founding member of End Famine, a campaign founded in 2011 aimed at promoting food security and eradicating famine worldwide, starting with the Horn of Africa. Ali has a law degree from Boston College Law School.
Mohamed Ali | Speaker | TED.com