TEDGlobal 2011
Abraham Verghese: A doctor's touch
Abraham Verghese: Dotyk lekarza
Filmed:
Readability: 4.2
1,719,216 views
Współczesna medycyna jest zagrożona utratą silnego, staromodnego narzędzia: ludzkiego dotyku. Lekarz i pisarz Abraham Verghese opisuje nasz dziwny nowy świat, gdzie pacjenci są tylko danymi i nawołuje od powrotu do tradycyjnego badania fizykalnego jeden na jednego.
Abraham Verghese - Physician and author
In our era of the patient-as-data-point, Abraham Verghese believes in the old-fashioned physical exam, the bedside chat, the power of informed observation. Full bio
In our era of the patient-as-data-point, Abraham Verghese believes in the old-fashioned physical exam, the bedside chat, the power of informed observation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
A few months ago,
0
0
2000
Kilka miesięcy temu,
00:17
a 40 year-old woman came to an emergency room
1
2000
3000
40-letnia kobieta przybyła na izbę przyjęć
00:20
in a hospital close to where I live,
2
5000
2000
do szpitala niedaleko mojego miejsca zamieszkania.
00:22
and she was brought in confused.
3
7000
2000
Była zdezorientowana.
00:24
Her blood pressure was an alarming
4
9000
2000
Jej ciśnienie tętnicze było niepokojące:
00:26
230 over 170.
5
11000
3000
230/170.
00:29
Within a few minutes, she went into cardiac collapse.
6
14000
3000
W przeciągu kilku minut wpadła we wstrząs kardiogenny.
00:32
She was resuscitated, stabilized,
7
17000
3000
Była resuscytowana, ustabilizowano jej stan,
00:35
whisked over to a CAT scan suite
8
20000
2000
i zrobiono jej tomografię komputerową
00:37
right next to the emergency room,
9
22000
2000
zaraz obok oddziału ratunkowego,
00:39
because they were concerned about blood clots in the lung.
10
24000
3000
gdyż martwiono się o możliwe skrzepy krwi w płucu.
00:42
And the CAT scan revealed
11
27000
2000
O ile tomografia stwierdziła
00:44
no blood clots in the lung,
12
29000
2000
brak obecności skrzepów w płucu,
00:46
but it showed bilateral, visible, palpable breast masses,
13
31000
5000
o tyle wykazała obustronne, zauważalne, wyczuwalne palcami masy w piersiach,
00:51
breast tumors,
14
36000
2000
guzy piersi,
00:53
that had metastasized widely
15
38000
2000
które szeroko przerzutowały
00:55
all over the body.
16
40000
2000
do całego ciała.
00:57
And the real tragedy was, if you look through her records,
17
42000
3000
Prawdziwym dramatem było jednak to, że jeśli przejrzeć jej dokumentację,
01:00
she had been seen
18
45000
2000
była w
01:02
in four or five other health care institutions
19
47000
2000
czterech lub pięciu placówkach opieki zdrowia
01:04
in the preceding two years.
20
49000
2000
w ciągu ostatnich lat.
01:06
Four or five opportunities
21
51000
2000
Cztery czy pięć okazji,
01:08
to see the breast masses, touch the breast mass,
22
53000
2000
aby zauważyć te masy w piersiach, dotknąć ich,
01:10
intervene at a much earlier stage
23
55000
3000
i zainterweniować na znacznie wcześniejszym etapie
01:13
than when we saw her.
24
58000
2000
niż podczas tego spotkania.
01:15
Ladies and gentlemen,
25
60000
2000
Panie i panowie,
01:17
that is not an unusual story.
26
62000
2000
to nie jest niezwykła historia.
01:19
Unfortunately, it happens all the time.
27
64000
3000
Niestety, zdarza się to cały czas.
01:22
I joke, but I only half joke,
28
67000
2000
Żartuję, ale tylko w połowie,
01:24
that if you come to one of our hospitals missing a limb,
29
69000
3000
że jeśli przyjdziesz do jednego z naszych szpitali bez kończyny,
01:27
no one will believe you till they get a CAT scan, MRI
30
72000
3000
nikt ci nie uwierzy dopóki nie dostanie skanu z tomografii lub rezonansu,
01:30
or orthopedic consult.
31
75000
2000
albo konsultacji ortopedycznej.
01:32
I am not a Luddite.
32
77000
2000
Nie jestem Luddystą (przeciwnikiem technologii).
01:34
I teach at Stanford.
33
79000
2000
Uczę w Stanford.
01:36
I'm a physician practicing with cutting-edge technology.
34
81000
2000
Jestem lekarzem używającym najnowocześniejszych technologii.
01:38
But I'd like to make the case to you
35
83000
2000
Ale chcę wam dowieść
01:40
in the next 17 minutes
36
85000
2000
przez następne 17 minut,
01:42
that when we shortcut the physical exam,
37
87000
4000
że kiedy skracamy badanie fizykalne,
01:46
when we lean towards ordering tests
38
91000
2000
kiedy skłaniamy się ku zlecaniu badań
01:48
instead of talking to and examining the patient,
39
93000
3000
zamiast rozmawiać i badać pacjenta,
01:51
we not only overlook simple diagnoses
40
96000
3000
nie tylko przegapiamy proste rozpoznania,
01:54
that can be diagnosed at a treatable, early stage,
41
99000
3000
które mogą być zdiagnozowane w wyleczalnym, wczesnym stadium,
01:57
but we're losing much more than that.
42
102000
2000
ale tracimy znacznie więcej niż to.
01:59
We're losing a ritual.
43
104000
2000
Tracimy rytuał.
02:01
We're losing a ritual that I believe is transformative, transcendent,
44
106000
3000
Tracimy rytuał, który wierzę, że przemienia, jest transcendentny
02:04
and is at the heart
45
109000
2000
i jest kluczowym elementem
02:06
of the patient-physician relationship.
46
111000
2000
w relacji między pacjentem i lekarzem.
02:08
This may actually be heresy to say this at TED,
47
113000
3000
Mówienie tego na TED może być herezją,
02:11
but I'd like to introduce you
48
116000
2000
ale chciałbym wam przedstawić,
02:13
to the most important innovation,
49
118000
2000
moim zdaniem najważniejszą,
02:15
I think, in medicine
50
120000
2000
innowację w medycynie,
02:17
to come in the next 10 years,
51
122000
2000
jaka nastąpi w najbliższych 10 latach,
02:19
and that is the power of the human hand --
52
124000
2000
a jest to moc ludzkiej ręki -
02:21
to touch, to comfort, to diagnose
53
126000
3000
dotykanie, uspokajanie, diagnozowanie
02:24
and to bring about treatment.
54
129000
2000
i leczenie.
02:26
I'd like to introduce you first to this person
55
131000
3000
Chciałbym wam najpierw przedstawić tego człowieka,
02:29
whose image you may or may not recognize.
56
134000
2000
którego podobizny możecie nie rozpoznac.
02:31
This is Sir Arthur Conan Doyle.
57
136000
2000
To sir Arthur Conan Doyle.
02:33
Since we're in Edinburgh, I'm a big fan of Conan Doyle.
58
138000
3000
Skoro jesteśmy w Edynburgu, jestem wielkim fanem Conana Doyle'a.
02:36
You might not know that Conan Doyle went to medical school
59
141000
2000
Możecie nie wiedzieć, że Conan Doyle chodził do szkoły medycznej,
02:38
here in Edinburgh,
60
143000
2000
tu w Edynburgu,
02:40
and his character, Sherlock Holmes,
61
145000
2000
a stworzona przez niego postać Sherlocka Holmesa
02:42
was inspired by Sir Joseph Bell.
62
147000
3000
była inspirowana sir Josephem Bellem.
02:45
Joseph Bell was an extraordinary teacher by all accounts.
63
150000
3000
Joseph Bell był niezwykłym nauczycielem pod każdym względem.
02:48
And Conan Doyle, writing about Bell,
64
153000
3000
I Conan Doyle pisząc o Bellu
02:51
described the following exchange
65
156000
2000
opisał następującą wymianę
02:53
between Bell and his students.
66
158000
2000
między Bellem i jego studentami.
02:55
So picture Bell sitting in the outpatient department,
67
160000
3000
Wyobraźcie sobie Bella siedzącego w przychodni,
02:58
students all around him,
68
163000
2000
studenci znajdują się wokół niego,
03:00
patients signing up in the emergency room
69
165000
2000
a pacjenci zgłaszający się do izby przyjęć
03:02
and being registered and being brought in.
70
167000
3000
są rejestrowani i wchodzą do gabinetu.
03:05
And a woman comes in with a child,
71
170000
2000
I wchodzi kobieta z dzieckiem,
03:07
and Conan Doyle describes the following exchange.
72
172000
3000
a Conan Doyle opisuje następującą wymianę zdań.
03:10
The woman says, "Good Morning."
73
175000
4000
Kobieta mówi: "Dzień dobry".
03:14
Bell says, "What sort of crossing did you have
74
179000
3000
Bell mówi: "Jaką miała pani podróż
03:17
on the ferry from Burntisland?"
75
182000
3000
promem z Burntisland"?
03:20
She says, "It was good."
76
185000
2000
Ona mówi: " Była dobra".
03:22
And he says, "What did you do with the other child?"
77
187000
3000
A on mówi: "Co zrobiła pani z drugim dzieckiem"?
03:25
She says, "I left him with my sister at Leith."
78
190000
3000
Ona mówi: "Zostawiłam je z moją siostrą w Leith".
03:28
And he says,
79
193000
2000
A on mówi:
03:30
"And did you take the shortcut down Inverleith Row
80
195000
2000
"I wybrała pani skrót przez Inverleith Row
03:32
to get here to the infirmary?"
81
197000
2000
by dostać się do tej lecznicy"?
03:34
She says, "I did."
82
199000
2000
Ona mówi: "Tak".
03:36
And he says, "Would you still be working at the linoleum factory?"
83
201000
4000
A on mówi: "Czy wciąż pracuje pani w fabryce linoleum"?
03:40
And she says, "I am."
84
205000
2000
A ona mówi: "Tak".
03:42
And Bell then goes on to explain to the students.
85
207000
2000
A potem Bell tłumaczy studentom.
03:44
He says, "You see, when she said, 'Good morning,'
86
209000
3000
Mówi: "Widzicie, kiedy powiedziała "dzień dobry",
03:47
I picked up her Fife accent.
87
212000
2000
usłyszałem jej akcent z Fife.
03:49
And the nearest ferry crossing from Fife is from Burntisland.
88
214000
3000
A najbliższa przeprawa promem z Fife jest w Burntisland.
03:52
And so she must have taken the ferry over.
89
217000
3000
Więc musiała wziąć prom.
03:55
You notice that the coat she's carrying
90
220000
2000
Zauważcie, że płaszcz, który niosła
03:57
is too small for the child who is with her,
91
222000
3000
jest za mały dla dziecka, z którym przyszła.
04:00
and therefore, she started out the journey with two children,
92
225000
3000
A więc zaczęła podróż z dwójką dzieci,
04:03
but dropped one off along the way.
93
228000
3000
ale po drodze zostawiła jedno z nich.
04:06
You notice the clay on the soles of her feet.
94
231000
2000
Spójrzcie na glinę na jej podeszwach.
04:08
Such red clay is not found within a hundred miles of Edinburgh,
95
233000
4000
Taka czerwona glina nie występuje w promieniu 160km wokół Edynburga,
04:12
except in the botanical gardens.
96
237000
2000
z wyjątkiem ogrodów botanicznych.
04:14
And therefore, she took a short cut down Inverleith Row
97
239000
3000
A więc wybrała skrót przez Inverleith Row
04:17
to arrive here.
98
242000
2000
by tu dotrzeć.
04:19
And finally, she has a dermatitis
99
244000
2000
A w końcu, ma zapalenie skóry
04:21
on the fingers of her right hand,
100
246000
2000
na palcach prawej ręki.
04:23
a dermatitis that is unique
101
248000
2000
Zapalenie, które jest charakterystyczne
04:25
to the linoleum factory workers in Burntisland."
102
250000
3000
dla pracowników fabryki linoleum w Burntisland".
04:28
And when Bell actually strips the patient,
103
253000
2000
A kiedy Bell w końcu rozbierze pacjenta,
04:30
begins to examine the patient,
104
255000
2000
zacznie go badać,
04:32
you can only imagine how much more he would discern.
105
257000
3000
możemy sobie tylko wyobrazić o ile więcej dostrzeże.
04:35
And as a teacher of medicine, as a student myself,
106
260000
3000
I jako nauczyciel medycyny, jako student
04:38
I was so inspired by that story.
107
263000
2000
byłem bardzo inspirowany tą historią.
04:40
But you might not realize
108
265000
2000
Ale możecie nie zdawać sobie sprawy,
04:42
that our ability to look into the body
109
267000
2000
że nasza możliwość zaglądania do ciała,
04:44
in this simple way, using our senses,
110
269000
2000
w ten prosty sposób, z wykorzystaniem własnych zmysłów,
04:46
is quite recent.
111
271000
2000
zrodziła się całkiem niedawno.
04:48
The picture I'm showing you is of Leopold Auenbrugger
112
273000
3000
Obrazek, który wam pokazuję przedstawia Leopolda Auenbruggera,
04:51
who, in the late 1700s,
113
276000
2000
który pod koniec XVIII wieku
04:53
discovered percussion.
114
278000
2000
odkrył opukiwanie.
04:55
And the story is that Leopold Auenbrugger
115
280000
3000
Historia głosi, że Leopold Auenbrugger
04:58
was the son of an innkeeper.
116
283000
3000
był synem oberżysty.
05:01
And his father used to go down into the basement
117
286000
3000
Jego ojciec schodził do piwnicy
05:04
to tap on the sides of casks of wine
118
289000
2000
i opukiwał boki beczółek wina,
05:06
to determine how much wine was left
119
291000
2000
by określić jak wiele wina zostało
05:08
and whether to reorder.
120
293000
2000
i czy trzeba go zamówić więcej.
05:10
And so when Auenbrugger became a physician,
121
295000
2000
Więc kiedy Leopold Auenbrugger został lekarzem
05:12
he began to do the same thing.
122
297000
2000
zaczął robić to samo.
05:14
He began to tap on the chests of his patients,
123
299000
3000
Zaczął opukiwać klatki piersiowe swoich pacjentów,
05:17
on their abdomens.
124
302000
2000
oraz ich brzuchy.
05:19
And basically everything we know about percussion,
125
304000
2000
I praktycznie wszystko co wiemy o opukiwaniu,
05:21
which you can think of as an ultrasound of its day --
126
306000
4000
o którym można myśleć jako o USG tamtych czasów -
05:25
organ enlargement, fluid around the heart, fluid in the lungs,
127
310000
3000
powiększenie narządów, płyn wokół serca, płyn w płucach,
05:28
abdominal changes --
128
313000
2000
zmiany w jamie brzusznej -
05:30
all of this he described in this wonderful manuscript
129
315000
2000
wszystko to opisał we wspaniałym manuskrypcie
05:32
"Inventum Novum," "New Invention,"
130
317000
3000
"Inventum Novum", "Nowe odkrycie",
05:35
which would have disappeared into obscurity,
131
320000
2000
który odszedłby w zapomnienie,
05:37
except for the fact that this physician, Corvisart,
132
322000
3000
gdyby nie pewien lekarz imieniem Corvisant -
05:40
a famous French physician --
133
325000
2000
sławny francuski lekarz.
05:42
famous only because he was physician to this gentleman --
134
327000
3000
Sławny tylko dlatego, że był lekarzem tego pana.
05:45
Corvisart repopularized and reintroduced the work.
135
330000
4000
Corvisant ponownie spopularyzował i wprowadził tę pracę.
05:49
And it was followed a year or two later
136
334000
2000
A rok czy dwa później
05:51
by Laennec discovering the stethoscope.
137
336000
3000
Laennec odkrył stetoskop.
05:54
Laennec, it is said, was walking in the streets of Paris
138
339000
3000
Mówi się, że Laennec przechodząc ulicami Paryża
05:57
and saw two children playing with a stick.
139
342000
2000
zobaczył dwójkę dzieci bawiących się patykiem.
05:59
One was scratching at the end of the stick,
140
344000
3000
Jedno drapało koniec kijka,
06:02
another child listened at the other end.
141
347000
2000
a drugie dziecko słuchało na drugim końcu.
06:04
And Laennec thought this would be a wonderful way
142
349000
2000
I Laennec pomyślał, że będzie to wspaniały sposób
06:06
to listen to the chest or listen to the abdomen
143
351000
2000
by osłuchiwać klatkę piersiową albo brzuch
06:08
using what he called "the cylinder."
144
353000
2000
przy użyciu tego, co nazwał cylindrem.
06:10
Later he renamed it the stethoscope.
145
355000
2000
Potem przemianował to na stetoskop.
06:12
And that is how stethoscope and auscultation was born.
146
357000
4000
I tak narodził się stetoskop i osłuchiwanie.
06:16
So within a few years,
147
361000
2000
Więc w ciągu kilku lat,
06:18
in the late 1800s, early 1900s,
148
363000
2000
pod koniec wieku XIX i na początku XX,
06:20
all of a sudden,
149
365000
2000
nagle,
06:22
the barber surgeon had given way
150
367000
3000
cyrulik ustąpił miejsca
06:25
to the physician who was trying to make a diagnosis.
151
370000
3000
lekarzowi, który starał się postawić rozpoznanie.
06:28
If you'll recall, prior to that time,
152
373000
2000
Jeśli pamiętacie, przed tym czasem,
06:30
no matter what ailed you, you went to see the barber surgeon
153
375000
3000
nieważne co wam dolegało, chodziło się do cyrulika,
06:33
who wound up cupping you,
154
378000
2000
który stawiał bańki,
06:35
bleeding you, purging you.
155
380000
2000
upuszczał krew, przeczyszczał.
06:37
And, oh yes, if you wanted,
156
382000
2000
I, a tak, jeśli chcieliście,
06:39
he would give you a haircut -- short on the sides, long in the back --
157
384000
3000
mógł was ostrzyc - krótko po bokach, długo z tyłu -
06:42
and pull your tooth while he was at it.
158
387000
2000
i przy okazji - wyrwać ząb.
06:44
He made no attempt at diagnosis.
159
389000
2000
Nie próbował stawiać rozpoznania.
06:46
In fact, some of you might well know
160
391000
2000
W rzeczywistości niektórzy z was mogą wiedzieć,
06:48
that the barber pole, the red and white stripes,
161
393000
3000
że słupek balwierza w czerwone i białe pasy
06:51
represents the blood bandages of the barber surgeon,
162
396000
3000
reprezentuje zakrwawione bandaże cyrulika,
06:54
and the receptacles on either end
163
399000
2000
a pojemniki na każdym końcu
06:56
represent the pots in which the blood was collected.
164
401000
3000
reprezentują pojemniki, do których zbierana była krew.
06:59
But the arrival of auscultation and percussion
165
404000
3000
Ale pojawienie się osłuchiwania i opukiwania
07:02
represented a sea change,
166
407000
2000
reprezentowało ogromną zmianę,
07:04
a moment when physicians were beginning to look inside the body.
167
409000
3000
moment w którym lekarze zaczynali zaglądać do wnętrza ciała.
07:07
And this particular painting, I think,
168
412000
3000
I myślę, że to konkretne malowidło
07:10
represents the pinnacle, the peak, of that clinical era.
169
415000
3000
reprezentuje szczyt tamtej ery w leczeniu.
07:13
This is a very famous painting:
170
418000
2000
To bardzo sławne malowidło:
07:15
"The Doctor" by Luke Fildes.
171
420000
3000
"Lekarz" Luke'a Fildesa.
07:18
Luke Fildes was commissioned to paint this by Tate,
172
423000
3000
Luke'owi Fildesowi zlecił namalowanie tego Tate,
07:21
who then established the Tate Gallery.
173
426000
2000
który potem założył Tate Gallery.
07:23
And Tate asked Fildes to paint a painting
174
428000
2000
I Tate poprosił Fildesa o namalowanie obrazu
07:25
of social importance.
175
430000
2000
o znaczeniu społecznym.
07:27
And it's interesting that Fildes picked this topic.
176
432000
3000
Interesujące jest to, że Fildes podjął ten temat.
07:30
Fildes' oldest son, Philip,
177
435000
3000
Najstarszy syn Fildesa, Philip,
07:33
died at the age of nine on Christmas Eve
178
438000
3000
zmarł w wieku dziewięciu lat w Wigilię
07:36
after a brief illness.
179
441000
2000
po krótkiej chorobie.
07:38
And Fildes was so taken by the physician
180
443000
3000
I Fildes był tak poruszony przez lekarza,
07:41
who held vigil at the bedside for two, three nights,
181
446000
4000
który czuwał przy łóżku przez dwie, trzy noce,
07:45
that he decided that he would try and depict
182
450000
2000
że zdecydował, iż postara się przedstawić
07:47
the physician in our time --
183
452000
2000
lekarza tamtych czasów -
07:49
almost a tribute to this physician.
184
454000
2000
prawie hołd dla tamtego lekarza.
07:51
And hence the painting "The Doctor," a very famous painting.
185
456000
3000
I dlatego też obraz "Lekarz" jest taki sławny.
07:54
It's been on calendars, postage stamps in many different countries.
186
459000
3000
Pojawiał się na kalendarzach, znaczkach pocztowych w wielu różnych krajach.
07:57
I've often wondered, what would Fildes have done
187
462000
3000
Często zastanawiałem się co by zrobił Fildes,
08:00
had he been asked to paint this painting
188
465000
2000
gdyby poproszono go o stworzenie tego obrazu
08:02
in the modern era,
189
467000
2000
we współczesnych czasach,
08:04
in the year 2011?
190
469000
3000
w roku 2011?
08:07
Would he have substituted a computer screen
191
472000
4000
Czy zamieniłby ekran komputerowy
08:11
for where he had the patient?
192
476000
2000
na miejsce gdzie jest pacjent?
08:13
I've gotten into some trouble in Silicon Valley
193
478000
2000
Miałem pewne problemy z Dolinie Krzemowej
08:15
for saying that the patient in the bed
194
480000
2000
przez mówienie, że pacjent w łóżku
08:17
has almost become an icon
195
482000
3000
stał się niemal ikoną
08:20
for the real patient who's in the computer.
196
485000
3000
realnego pacjenta, który jest w komputerze.
08:23
I've actually coined a term for that entity in the computer.
197
488000
3000
Nawet ukułem określenie dla tego bytu w komputerze.
08:26
I call it the iPatient.
198
491000
2000
Nazywam to iPacjentem.
08:28
The iPatient is getting wonderful care all across America.
199
493000
3000
iPacjent dostaje fantastyczną opiekę w całej Ameryce.
08:31
The real patient often wonders,
200
496000
2000
Realny pacjent często się zastanawia,
08:33
where is everyone?
201
498000
2000
gdzie są wszyscy?
08:35
When are they going to come by and explain things to me?
202
500000
3000
Kiedy zamierzają przyjść i wyjaśnić mi różne rzeczy?
08:38
Who's in charge?
203
503000
2000
Kto tu dowodzi?
08:40
There's a real disjunction between the patient's perception
204
505000
3000
Jest prawdziwa rozbieżność między postrzeganiem pacjenta,
08:43
and our own perceptions as physicians of the best medical care.
205
508000
3000
a naszymi własnymi spostrzeżeniami jako lekarze jeśli chodzi o najlepszą opiekę medyczną.
08:46
I want to show you a picture
206
511000
2000
Chcę wam pokazać obraz
08:48
of what rounds looked like
207
513000
2000
tego, jak wyglądały obchody
08:50
when I was in training.
208
515000
2000
kiedy ja się uczyłem.
08:52
The focus was around the patient.
209
517000
2000
Koncentrowano się na pacjencie.
08:54
We went from bed to bed. The attending physician was in charge.
210
519000
3000
Chodziliśmy od łóżka do łóżka. Przewodził lekarz prowadzący.
08:57
Too often these days,
211
522000
2000
Obecnie zbyt często
08:59
rounds look very much like this,
212
524000
2000
obchody wyglądają tak,
09:01
where the discussion is taking place
213
526000
2000
że dyskusja ma miejsce
09:03
in a room far away from the patient.
214
528000
3000
w pomieszczeniu odległym od pacjenta.
09:06
The discussion is all about images on the computer, data.
215
531000
3000
Cała dyskusja dotyczy obrazów na komputerze, danych.
09:09
And the one critical piece missing
216
534000
2000
I jedyną krytyczną brakującą częścią
09:11
is that of the patient.
217
536000
2000
jest pacjent.
09:13
Now I've been influenced in this thinking
218
538000
3000
Na takie moje myślenie wpłynęły
09:16
by two anecdotes that I want to share with you.
219
541000
3000
dwie anegdoty, którymi chciałbym się z wami podzielić.
09:19
One had to do with a friend of mine who had a breast cancer,
220
544000
3000
Jedna jest związana z moją przyjaciółką, która miała raka piersi,
09:22
had a small breast cancer detected --
221
547000
3000
wykryto u niej małego raka piersi -
09:25
had her lumpectomy in the town in which I lived.
222
550000
2000
guza usunięto w mieście, w którym mieszkałem.
09:27
This is when I was in Texas.
223
552000
2000
Działo się to, kiedy żyłem w Teksasie.
09:29
And she then spent a lot of time researching
224
554000
3000
Spędziła ona potem dużo czasu, szukając
09:32
to find the best cancer center in the world
225
557000
3000
najlepszego centrum onkologicznego na świecie,
09:35
to get her subsequent care.
226
560000
2000
by objęło ją ono późniejszą opieką.
09:37
And she found the place and decided to go there, went there.
227
562000
3000
Znalazła takie miejsce i zdecydowała się tam zgłosić - pojechała tam.
09:40
Which is why I was surprised a few months later
228
565000
3000
Dlatego byłem zdziwiony gdy kilka miesięcy później
09:43
to see her back in our own town,
229
568000
3000
widziałem ją z powrotem w naszym mieście
09:46
getting her subsequent care with her private oncologist.
230
571000
3000
jak powróciła na kontynuację opieki do swojego dawnego onkologa.
09:49
And I pressed her, and I asked her,
231
574000
2000
Przycisnąłem ją i zapytałem:
09:51
"Why did you come back and get your care here?"
232
576000
3000
"Dlaczego wróciłaś i leczysz się tutaj"?
09:54
And she was reluctant to tell me.
233
579000
2000
Ociągała się z odpowiedzią.
09:56
She said, "The cancer center was wonderful.
234
581000
3000
Powiedziała: "Centrum onkologiczne było piękne.
09:59
It had a beautiful facility,
235
584000
2000
Mieściło się w pięknym ośrodku,
10:01
giant atrium, valet parking,
236
586000
2000
posiadało wielki atrium, parking z obsługą,
10:03
a piano that played itself,
237
588000
2000
pianino, które samo grało,
10:05
a concierge that took you around from here to there.
238
590000
3000
pracownika, który przeprowadzał z jednego miejsca do drugiego.
10:08
But," she said,
239
593000
2000
"Ale" , powiedziała,
10:10
"but they did not touch my breasts."
240
595000
4000
"ale nie dotknęli moich piersi".
10:14
Now you and I could argue
241
599000
2000
Zapewne możemy dyskutować,
10:16
that they probably did not need to touch her breasts.
242
601000
2000
że oni prawdopodobnie nie musieli dotykać jej piersi.
10:18
They had her scanned inside out.
243
603000
2000
Wykonali jej badania obrazowe i
10:20
They understood her breast cancer at the molecular level;
244
605000
3000
rozumieli jej raka piersi na poziomie molekularnym,
10:23
they had no need to touch her breasts.
245
608000
2000
więc nie było potrzeby dotykania jej piersi.
10:25
But to her, it mattered deeply.
246
610000
3000
Ale dla niej to miało głębokie znaczenie.
10:28
It was enough for her to make the decision
247
613000
4000
Wystarczyło by podjęła decyzję
10:32
to get her subsequent care with her private oncologist
248
617000
3000
o tym, by powrócić pod opiekę do jej dawnego onkologa,
10:35
who, every time she went,
249
620000
2000
który przy każdej wizycie,
10:37
examined both breasts including the axillary tail,
250
622000
3000
badał obie piersi łącznie z ogonem Spence'a,
10:40
examined her axilla carefully,
251
625000
2000
dokładnie badał dół pachowy,
10:42
examined her cervical region, her inguinal region,
252
627000
2000
badał jej szyję, pachwiny,
10:44
did a thorough exam.
253
629000
2000
przeprowadzał szczegółowe badanie.
10:46
And to her, that spoke of a kind of attentiveness that she needed.
254
631000
4000
A dla niej mówiło to o poświęcanej jej uwadze, której potrzebowała.
10:50
I was very influenced by that anecdote.
255
635000
2000
Anegdota ta wywarła na mnie wielki wpływ.
10:52
I was also influenced by another experience that I had,
256
637000
3000
Wpłynęło na mnie także inne doświadczenie, które miało miejsce,
10:55
again, when I was in Texas, before I moved to Stanford.
257
640000
3000
również kiedy byłem w Teksasie, zanim przeprowadziłem się do Stanford.
10:58
I had a reputation
258
643000
2000
Miałem opinię
11:00
as being interested in patients
259
645000
2000
lekarza zainteresowanego pacjentami
11:02
with chronic fatigue.
260
647000
3000
z przewlekłym zmęczeniem.
11:05
This is not a reputation you would wish on your worst enemy.
261
650000
4000
Nie jest to reputacja, której życzylibyście najgorszemu wrogowi.
11:09
I say that because these are difficult patients.
262
654000
3000
Mówię tak, ponieważ są to trudni pacjenci.
11:12
They have often been rejected by their families,
263
657000
3000
Często zostali odrzuceni przez swoje rodziny,
11:15
have had bad experiences with medical care
264
660000
2000
mieli złe doświadczenia z opieką zdrowotną
11:17
and they come to you fully prepared
265
662000
3000
i zjawiają się u ciebie w pełni gotowi,
11:20
for you to join the long list of people
266
665000
2000
by dołączyć cię do długiej listy ludzi,
11:22
who's about to disappoint them.
267
667000
2000
którzy ich zawiodą.
11:24
And I learned very early on with my first patient
268
669000
3000
I nauczyłem się bardzo szybko przy moim pierwszym pacjencie,
11:27
that I could not do justice
269
672000
2000
że nie mogę oddać sprawiedliwości
11:29
to this very complicated patient
270
674000
2000
temu bardzo skomplikowanemu pacjentowi
11:31
with all the records they were bringing
271
676000
2000
z tymi wszystkimi wynikami badań, które przynosił
11:33
in a new patient visit of 45 minutes.
272
678000
2000
i czasem wizyty na nowego pacjenta równym 45 minut.
11:35
There was just no way.
273
680000
2000
Po prostu nie było sposobu.
11:37
And if I tried, I'd disappoint them.
274
682000
3000
A gdybym spróbował, to bym ich zawiódł.
11:40
And so I hit on this method
275
685000
2000
Więc chwyciłem się takiej metody,
11:42
where I invited the patient
276
687000
2000
gdzie zapraszałem pacjenta,
11:44
to tell me the story for their entire first visit,
277
689000
3000
by opowiedział historię choroby przez całą pierwszą wizytę
11:47
and I tried not to interrupt them.
278
692000
3000
i starałem się mu nie przeszkadzać.
11:50
We know the average American physician
279
695000
2000
Wiemy, że przeciętny amerykański lekarz
11:52
interrupts their patient in 14 seconds.
280
697000
3000
przerywa swoim pacjentom co 14 sekund.
11:55
And if I ever get to heaven,
281
700000
2000
I jeśli kiedykolwiek pójdę do nieba,
11:57
it will be because I held my piece for 45 minutes
282
702000
3000
to dlatego, że milczałem przez 45 minut
12:00
and did not interrupt my patient.
283
705000
2000
i nie przerywałem swoim pacjentom.
12:02
I then scheduled the physical exam for two weeks hence,
284
707000
3000
Potem planowałem badanie fizykalne na za dwa tygodnie,
12:05
and when the patient came for the physical,
285
710000
2000
a kiedy pacjent przychodził na to badanie,
12:07
I was able to do a thorough physical,
286
712000
2000
byłem w stanie przeprowadzić je dokładnie,
12:09
because I had nothing else to do.
287
714000
2000
ponieważ nie miałem niczego innego do zrobienia.
12:11
I like to think that I do a thorough physical exam,
288
716000
3000
Lubię myśleć, że przeprowadzam gruntowne badanie,
12:14
but because the whole visit was now about the physical,
289
719000
3000
ale dlatego, że cała wizyta jest na nie poświęcona
12:17
I could do an extraordinarily thorough exam.
290
722000
3000
mogę je przeprowadzić wyjątkowo dokładnie.
12:20
And I remember my very first patient in that series
291
725000
4000
I pamiętam, że mój pierwszy pacjent w tej serii
12:24
continued to tell me more history
292
729000
2000
kontynuował opowiadanie mi historii
12:26
during what was meant to be the physical exam visit.
293
731000
3000
podczas części przewidzianej na badanie fizykalne.
12:29
And I began my ritual.
294
734000
2000
I zacząłem swój rytuał.
12:31
I always begin with the pulse,
295
736000
2000
Zawsze zaczynam od pulsu,
12:33
then I examine the hands, then I look at the nail beds,
296
738000
3000
potem badam dłonie, patrze na łożysko paznokcia,
12:36
then I slide my hand up to the epitrochlear node,
297
741000
2000
potem przesuwam rękę do węzła nadbloczkowego
12:38
and I was into my ritual.
298
743000
2000
i kontynuowałem swój rytuał.
12:40
And when my ritual began,
299
745000
2000
A kiedy go rozpoczynałem,
12:42
this very voluble patient
300
747000
2000
ten sam rozwlekły pacjent
12:44
began to quiet down.
301
749000
2000
uciszył się.
12:46
And I remember having a very eerie sense
302
751000
3000
I pamiętam, że miałem niesamowite poczucie,
12:49
that the patient and I
303
754000
3000
że ten pacjent i ja
12:52
had slipped back into a primitive ritual
304
757000
2000
powróciliśmy do tego pierwotnego rytuału,
12:54
in which I had a role
305
759000
2000
w którym ja miałem rolę
12:56
and the patient had a role.
306
761000
2000
i pacjent miał swoją rolę.
12:58
And when I was done,
307
763000
2000
A kiedy skończyłem,
13:00
the patient said to me with some awe,
308
765000
2000
pacjent powiedział do mnie z pewną trwogą:
13:02
"I have never been examined like this before."
309
767000
3000
"Nigdy wcześniej nie byłem w taki sposób badany".
13:05
Now if that were true,
310
770000
2000
Jeśli to było prawdą,
13:07
it's a true condemnation of our health care system,
311
772000
2000
jest to prawdziwe potępienie naszego systemu opieki zdrowotnej,
13:09
because they had been seen in other places.
312
774000
3000
ponieważ byli oni badani w innych miejscach.
13:12
I then proceeded to tell the patient,
313
777000
2000
Potem powiedziałem pacjentowi,
13:14
once the patient was dressed,
314
779000
2000
kiedy tylko się ubrał,
13:16
the standard things that the person must have heard in other institutions,
315
781000
3000
standardowe rzeczy, które osoba musiała słyszeć w innych instytucjach,
13:19
which is, "This is not in your head.
316
784000
2000
to znaczy: "To nie w twojej głowie.
13:21
This is real.
317
786000
2000
To prawda.
13:23
The good news, it's not cancer, it's not tuberculosis,
318
788000
3000
Dobra wiadomość jest taka, że to nie rak, nie gruźlica,
13:26
it's not coccidioidomycosis or some obscure fungal infection.
319
791000
3000
nie kokcydioidomikoza ani żadna mało znana infekcja grzybicza.
13:29
The bad news is we don't know exactly what's causing this,
320
794000
3000
Zła wiadomość jest taka, że nie wiemy dokładnie co jest tego przyczyną,
13:32
but here's what you should do, here's what we should do."
321
797000
3000
ale oto co powinieneś zrobić, oto co my powinniśmy zrobić".
13:35
And I would lay out all the standard treatment options
322
800000
3000
I wyłożyłem wszystkie standardowe opcje leczenia,
13:38
that the patient had heard elsewhere.
323
803000
3000
które pacjent słyszał gdzie indziej.
13:41
And I always felt
324
806000
2000
I zawsze czułem,
13:43
that if my patient gave up the quest
325
808000
2000
że jeśli pacjent porzucił poszukiwanie
13:45
for the magic doctor, the magic treatment
326
810000
3000
magicznego lekarza, magicznego leczenia
13:48
and began with me on a course towards wellness,
327
813000
3000
i obierał ze mną kurs na powrót do zdrowia,
13:51
it was because I had earned the right
328
816000
2000
to działo się tak dlatego, że zasłużyłem
13:53
to tell them these things
329
818000
2000
na mówienie im tych rzeczy
13:55
by virtue of the examination.
330
820000
2000
na mocy badania.
13:57
Something of importance had transpired in the exchange.
331
822000
4000
Coś ważnego wyszło na jaw podczas tej wymiany.
14:01
I took this to my colleagues
332
826000
2000
Powiedziałem to moim kolegom
14:03
at Stanford in anthropology
333
828000
2000
antropologom w Stanford
14:05
and told them the same story.
334
830000
2000
i powtórzyłem im tą samą historię.
14:07
And they immediately said to me,
335
832000
2000
A oni natychmiast mi powiedzieli:
14:09
"Well you are describing a classic ritual."
336
834000
2000
"Opisujesz klasyczny rytuał".
14:11
And they helped me understand
337
836000
2000
I pomogli mi zrozumieć,
14:13
that rituals are all about transformation.
338
838000
3000
że w rytuałach chodzi o przemianę.
14:16
We marry, for example,
339
841000
2000
Na przykład bierzemy śluby
14:18
with great pomp and ceremony and expense
340
843000
3000
z wielką pompą, ceremonią i wydatkami
14:21
to signal our departure
341
846000
2000
by zasygnalizować nasze odejście
14:23
from a life of solitude and misery and loneliness
342
848000
2000
od samotnego i żałosnego życia
14:25
to one of eternal bliss.
343
850000
3000
do tego w wiecznej błogości.
14:28
I'm not sure why you're laughing.
344
853000
2000
Nie wiem dlaczego się śmiejecie.
14:30
That was the original intent, was it not?
345
855000
2000
Taki był pierwotny zamiar, czyż nie?
14:32
We signal transitions of power
346
857000
2000
Sygnalizujemy zmiany władz
14:34
with rituals.
347
859000
2000
rytuałami.
14:36
We signal the passage of a life with rituals.
348
861000
2000
Sygnalizujemy odejście życia rytuałami.
14:38
Rituals are terribly important.
349
863000
2000
Rytuały są szalenie ważne.
14:40
They're all about transformation.
350
865000
2000
Chodzi w nich o transformację.
14:42
Well I would submit to you
351
867000
2000
Poddaję pod waszą rozwagę,
14:44
that the ritual
352
869000
2000
że rytuał,
14:46
of one individual coming to another
353
871000
2000
w którym jedna osoba przychodzi do drugiej
14:48
and telling them things
354
873000
2000
i mówi jej rzeczy,
14:50
that they would not tell their preacher or rabbi,
355
875000
3000
których nie powiedziałaby swojemu pastorowi czy rabinowi,
14:53
and then, incredibly on top of that,
356
878000
2000
a potem na dodatek, co niezwykłe,
14:55
disrobing and allowing touch --
357
880000
3000
rozbiera się i pozwala dotykać -
14:58
I would submit to you that that is a ritual of exceeding importance.
358
883000
4000
poddałbym pod waszą rozwagę czy nie jest to rytuał o wybitnym znaczeniu.
15:02
And if you shortchange that ritual
359
887000
2000
I jeśli nie docenicie tego rytuału
15:04
by not undressing the patient,
360
889000
2000
nie rozbierając pacjenta,
15:06
by listening with your stethoscope on top of the nightgown,
361
891000
3000
nie osłuchując przez stetoskop przytknięty do piżamy,
15:09
by not doing a complete exam,
362
894000
2000
nie robiąc pełnego badania,
15:11
you have bypassed on the opportunity
363
896000
2000
pominęliście możliwość
15:13
to seal the patient-physician relationship.
364
898000
4000
przypieczętowania relacji pacjent-lekarz.
15:17
I am a writer,
365
902000
2000
Jestem pisarzem
15:19
and I want to close by reading you a short passage that I wrote
366
904000
4000
i chcę zakończyć czytając wam krótki urywek, który napisałem,
15:23
that has to do very much with this scene.
367
908000
2000
który ma wiele wspólnego z tą sceną.
15:25
I'm an infectious disease physician,
368
910000
2000
Jestem lekarzem chorób zakaźnych
15:27
and in the early days of HIV, before we had our medications,
369
912000
3000
i we wczesnych dniach HIV, zanim mieliśmy nasze leki,
15:30
I presided over so many scenes like this.
370
915000
4000
Byłem świadkiem tak wielu scen jak ta.
15:34
I remember, every time I went to a patient's deathbed,
371
919000
3000
Pamiętam, że kiedykolwiek szedłem do łoża śmierci pacjenta,
15:37
whether in the hospital or at home,
372
922000
2000
czy to w szpitalu czy w domu,
15:39
I remember my sense of failure --
373
924000
4000
pamiętam swoje poczucie porażki -
15:43
the feeling of I don't know what I have to say;
374
928000
2000
poczucie, że nie wiem co powinienem powiedzieć;
15:45
I don't know what I can say;
375
930000
2000
nie wiem co mogę powiedzieć;
15:47
I don't know what I'm supposed to do.
376
932000
2000
nie wiem co powinienem zrobić.
15:49
And out of that sense of failure,
377
934000
2000
I z tego poczucia porażki,
15:51
I remember, I would always examine the patient.
378
936000
3000
pamiętam, że zawsze badałem pacjenta.
15:54
I would pull down the eyelids.
379
939000
2000
Odciągałem dolne powieki.
15:56
I would look at the tongue.
380
941000
2000
Patrzyłem na język.
15:58
I would percuss the chest. I would listen to the heart.
381
943000
3000
Opukiwałem klatkę piersiową. Słuchałem serca.
16:01
I would feel the abdomen.
382
946000
2000
Obmacywałem brzuch.
16:03
I remember so many patients,
383
948000
3000
Pamiętam tak wielu pacjentów,
16:06
their names still vivid on my tongue,
384
951000
2000
których imiona wciąż mam w pamięci,
16:08
their faces still so clear.
385
953000
2000
ich twarze wciąż tak wyraźne.
16:10
I remember so many huge, hollowed out, haunted eyes
386
955000
4000
Pamiętam tak wiele ogromnych, wciśniętych w czaszkę, przestraszonych oczu
16:14
staring up at me as I performed this ritual.
387
959000
3000
wpatrzonych we mnie, kiedy odprawiałem ten rytuał.
16:17
And then the next day,
388
962000
2000
A następnego dnia,
16:19
I would come, and I would do it again.
389
964000
2000
przychodziłem i robiłem to ponownie.
16:21
And I wanted to read you this one closing passage
390
966000
3000
I chciałem przeczytać wam ten końcowy fragment
16:24
about one patient.
391
969000
2000
o jednym pacjencie.
16:26
"I recall one patient
392
971000
2000
"Przypominam sobie jednego pacjenta,
16:28
who was at that point
393
973000
2000
który był w tamtym momencie
16:30
no more than a skeleton
394
975000
2000
nie więcej jak szkieletem
16:32
encased in shrinking skin,
395
977000
2000
obleczonym w kurczącą się skórę,
16:34
unable to speak,
396
979000
2000
niezdolnym do mowy,
16:36
his mouth crusted with candida
397
981000
2000
jego usta pokryte skorupami grzybicy,
16:38
that was resistant to the usual medications.
398
983000
3000
która była oporna na zwykłe leczenie.
16:41
When he saw me
399
986000
2000
Kiedy mnie zobaczył
16:43
on what turned out to be his last hours on this earth,
400
988000
2000
podczas, jak się później okazało, ostatnich godzin na ten ziemi,
16:45
his hands moved as if in slow motion.
401
990000
3000
jego ręce poruszyły się jak w zwolnionym tempie.
16:48
And as I wondered what he was up to,
402
993000
2000
I gdy zastanawiałem się do czego zmierza
16:50
his stick fingers made their way
403
995000
2000
jego chude palce zdążały
16:52
up to his pajama shirt,
404
997000
2000
do piżamy
16:54
fumbling with his buttons.
405
999000
3000
gmerając przy guzikach.
16:57
I realized that he was wanting
406
1002000
2000
Zdałem sobie sprawę, że chciał
16:59
to expose his wicker-basket chest to me.
407
1004000
3000
odsłonić swoją klatkę piersiową niczym kosz wiklinowy.
17:02
It was an offering, an invitation.
408
1007000
3000
Było to propozycja, zaproszenie.
17:05
I did not decline.
409
1010000
2000
Nie odmówiłem.
17:07
I percussed. I palpated. I listened to the chest.
410
1012000
3000
Opukałem. Obmacałem. Osłuchałem klatkę piersiową.
17:10
I think he surely must have known by then
411
1015000
2000
Na pewno musiał wówczas wiedzieć,
17:12
that it was vital for me
412
1017000
2000
że było to dla mnie ważne,
17:14
just as it was necessary for him.
413
1019000
2000
tak jak i dla niego.
17:16
Neither of us could skip this ritual,
414
1021000
3000
Żadne z nas nie mogło pominąć tego rytuału,
17:19
which had nothing to do with detecting rales in the lung,
415
1024000
3000
który nie miał nic wspólnego z wykrywaniem rzężeń w płucach,
17:22
or finding the gallop rhythm of heart failure.
416
1027000
3000
czy cwału komorowego oznaczającego wadę serca.
17:25
No, this ritual was about the one message
417
1030000
3000
Nie, ten rytuał dotyczył jednej wiadomości,
17:28
that physicians have needed to convey to their patients.
418
1033000
3000
którą lekarze musieli przekazywać swoim pacjentom.
17:31
Although, God knows, of late, in our hubris,
419
1036000
2000
Choć, Bóg wie, ostatnio w naszej pysze
17:33
we seem to have drifted away.
420
1038000
2000
wydajemy się od tego odchodzić.
17:35
We seem to have forgotten --
421
1040000
2000
Wydaje się, że zapomnieliśmy -
17:37
as though, with the explosion of knowledge,
422
1042000
2000
jak gdyby z eksplozją wiedzy,
17:39
the whole human genome mapped out at our feet,
423
1044000
3000
całym ludzkim genomen zmapowanym u naszych stóp,
17:42
we are lulled into inattention,
424
1047000
2000
zostaliśmy ukołysani w nieuwagę,
17:44
forgetting that the ritual is cathartic to the physician,
425
1049000
3000
zapominając, że rytuał jest oczyszczający dla lekarza,
17:47
necessary for the patient --
426
1052000
2000
potrzebny dla pacjenta -
17:49
forgetting that the ritual has meaning
427
1054000
2000
zapominając, że rytuał ma znaczenie
17:51
and a singular message to convey to the patient.
428
1056000
4000
i jedną wiadomość do przekazania pacjentowi.
17:55
And the message, which I didn't fully understand then,
429
1060000
3000
I ta wiadomość, czego wówczas w pełni nie rozumiałem,
17:58
even as I delivered it,
430
1063000
2000
nawet ją przekazując,
18:00
and which I understand better now is this:
431
1065000
3000
a którą rozumiem lepiej teraz, głosi:
18:03
I will always, always, always be there.
432
1068000
3000
Będę zawsze, zawsze, zawsze tutaj.
18:06
I will see you through this.
433
1071000
2000
Będę cię wspierał przez ten czas.
18:08
I will never abandon you.
434
1073000
2000
Nigdy cię nie porzucę.
18:10
I will be with you through the end."
435
1075000
2000
Będę z tobą do końca".
18:12
Thank you very much.
436
1077000
2000
Dziękuję bardzo.
18:14
(Applause)
437
1079000
12000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Abraham Verghese - Physician and authorIn our era of the patient-as-data-point, Abraham Verghese believes in the old-fashioned physical exam, the bedside chat, the power of informed observation.
Why you should listen
Before he finished medical school, Abraham Verghese spent a year on the other end of the medical pecking order, as a hospital orderly. Moving unseen through the wards, he saw the patients with new eyes, as human beings rather than collections of illnesses. The experience has informed his work as a doctor -- and as a writer. "Imagining the Patient’s Experience" was the motto of the Center for Medical Humanities & Ethics, which he founded at the University of Texas San Antonio, where he brought a deep-seated empathy. He’s now a professor for the Theory and Practice of Medicine at Stanford, where his old-fashioned weekly rounds have inspired a new initiative, the Stanford 25, teaching 25 fundamental physical exam skills and their diagnostic benefits to interns.
He’s also a best-selling writer, with two memoirs and a novel, Cutting for Stone, a moving story of two Ethiopian brothers bound by medicine and betrayal.
He says: “I still find the best way to understand a hospitalized patient is not by staring at the computer screen but by going to see the patient; it's only at the bedside that I can figure out what is important.”
In 2011, Verghese was elected to the Institute of Medicine, which advises the government and private institutions on medicine and health on a national level.
Abraham Verghese | Speaker | TED.com