TEDYouth 2015
Jill Heinerth: The mysterious world of underwater caves
Jill Heinerth: Tajemniczy świat podwodnych jaskiń
Filmed:
Readability: 4
1,921,342 views
Jill Heinerth, nurek jaskiniowy, bada ukryte nurty wód gruntowych płynących na naszej planecie. Pracując z biologami, klimatologami i archeologami, Heinerth odkrywa tajemnice form życia zamieszkujących najbardziej odległe miejsca na Ziemi i pomaga badaczom odkryć historię zmian klimatycznych. Posłuchaj tej krótkiej prelekcji i zanurkuj głęboko w poszukiwaniu cudów świata głębin.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'm an underwater explorer,
0
1440
2600
Jestem badaczem głębin,
00:17
more specifically a cave diver.
1
5480
2800
a dokładniej badaczem podwodnych jaskiń.
00:21
I wanted to be an astronaut
when I was a little kid,
when I was a little kid,
2
9200
2616
Kiedy byłam mała,
chciałam zostać astronautą,
chciałam zostać astronautą,
00:23
but growing up in Canada as a young girl,
that wasn't really available to me.
that wasn't really available to me.
3
11840
4600
nie było to jednak możliwe,
bo wychowywałam się w Kanadzie.
bo wychowywałam się w Kanadzie.
00:29
But as it turns out,
we know a lot more about space
we know a lot more about space
4
17680
3776
Okazuje się, że wiemy
dużo więcej o kosmosie
dużo więcej o kosmosie
00:33
than we do about the underground waterways
coursing through our planet,
coursing through our planet,
5
21480
4336
niż o wodach głębinowych i ich ścieżkach
biegnących przez naszą planetę,
biegnących przez naszą planetę,
00:37
the very lifeblood of Mother Earth.
6
25840
2960
tworzących układ krwionośny Matki Ziemi.
00:41
So I decided to do something
that was even more remarkable.
that was even more remarkable.
7
29720
3376
Postanowiłam robić
coś bardziej niezwykłego.
coś bardziej niezwykłego.
00:45
Instead of exploring outer space,
8
33120
2456
Zamiast badać kosmos,
00:47
I wanted to explore
the wonders of inner space.
the wonders of inner space.
9
35600
3160
chciałam badać cuda świata głębin.
00:51
Now, a lot of people will tell you
10
39920
1656
Wielu ludzi twierdzi,
00:53
that cave diving is perhaps
one of the most dangerous endeavors.
one of the most dangerous endeavors.
11
41600
4120
że nurkowanie w jaskiniach
jest bardzo niebezpieczne.
jest bardzo niebezpieczne.
00:58
I mean, imagine yourself
here in this room,
here in this room,
12
46560
2896
Wyobraźcie sobie, że teraz w tej sali
01:01
if you were suddenly
plunged into blackness,
plunged into blackness,
13
49480
2896
nagle zapanowała całkowita ciemność,
01:04
with your only job to find the exit,
14
52400
2416
a waszym zadaniem jest znaleźć wyjście,
01:06
sometimes swimming
through these large spaces,
through these large spaces,
15
54840
2336
czasem płynąc przez wielkie przestrzenie,
01:09
and at other times
crawling beneath the seats,
crawling beneath the seats,
16
57200
3336
a niekiedy czołgając się pod siedzeniami,
01:12
following a thin guideline,
17
60560
2536
trzymając się cienkiej linki asekuracyjnej
01:15
just waiting for the life support
to provide your very next breath.
to provide your very next breath.
18
63120
4736
czekając, aż aparat oddechowy
dostarczy wam tlenu na następny oddech.
dostarczy wam tlenu na następny oddech.
01:19
Well, that's my workplace.
19
67880
1720
Tak wygląda moja praca.
01:22
But what I want to teach you today
20
70760
1976
Chcę wam pokazać,
01:24
is that our world
is not one big solid rock.
is not one big solid rock.
21
72760
4376
że nasz świat nie jest jedną wielką skałą.
01:29
It's a whole lot more like a sponge.
22
77160
1960
Jest raczej gąbką.
01:31
I can swim through a lot of the pores
in our earth's sponge,
in our earth's sponge,
23
79960
3856
Mogę płynąć przez liczne
otwory w "gąbce" Ziemi,
otwory w "gąbce" Ziemi,
01:35
but where I can't,
24
83840
1416
a tam, gdzie już nie mogę,
01:37
other life-forms and other materials
can make that journey without me.
can make that journey without me.
25
85280
5016
płyną dalej inne formy życia i materiały.
01:42
And my voice is the one
that's going to teach you
that's going to teach you
26
90320
3016
Mój głos opowie wam
01:45
about the inside of Mother Earth.
27
93360
2920
o wnętrzu Matki Ziemi.
01:50
There was no guidebook available to me
28
98640
2976
Nie miałam żadnego przewodnika,
01:53
when I decided to be the first person
to cave dive inside Antarctic icebergs.
to cave dive inside Antarctic icebergs.
29
101640
6056
kiedy postanowiłam jako pierwsza
nurkować w jaskiniach
gór lodowych Antarktydy.
gór lodowych Antarktydy.
01:59
In 2000, this was the largest
moving object on the planet.
moving object on the planet.
30
107720
4416
W 2000 roku był to największy
ruchomy obiekt na świecie.
ruchomy obiekt na świecie.
02:04
It calved off the Ross Ice Shelf,
31
112160
2016
Odłamał się od Lodowca Szelfowego Rossa.
02:06
and we went down there
to explore ice edge ecology
to explore ice edge ecology
32
114200
2936
Zeszliśmy tam, żeby zbadać
ekosystem pokrywy lodowej,
ekosystem pokrywy lodowej,
02:09
and search for life-forms beneath the ice.
33
117160
2640
w poszukiwaniu form życia pod lodem.
02:12
We use a technology called rebreathers.
34
120440
3176
Korzystaliśmy z tak zwanych oddycharek.
02:15
It's an awful lot like the same technology
that is used for space walks.
that is used for space walks.
35
123640
4216
Są bardzo podobne do urządzeń
używanych przy spacerach w kosmosie.
używanych przy spacerach w kosmosie.
02:19
This technology enables us to go deeper
36
127880
2456
Pozwalają nam zejść głębiej
02:22
than we could've imagined
even 10 years ago.
even 10 years ago.
37
130360
2736
niż moglibyśmy sobie wyobrazić
nawet 10 lat temu.
nawet 10 lat temu.
02:25
We use exotic gases,
38
133120
2056
Używamy gazów egzotycznych,
02:27
and we can make missions
even up to 20 hours long underwater.
even up to 20 hours long underwater.
39
135200
5200
a nasze misje pod wodą
mogą trwać nawet do 20 godzin.
mogą trwać nawet do 20 godzin.
02:33
I work with biologists.
40
141160
2176
Pracuję z biologami.
02:35
It turns out that caves
are repositories of amazing life-forms,
are repositories of amazing life-forms,
41
143360
4536
Okazuje się, że jaskinie
są skarbnicą niezwykłych form życia,
są skarbnicą niezwykłych form życia,
02:39
species that we never knew existed before.
42
147920
2800
gatunków, o istnieniu których
nie mieliśmy pojęcia.
nie mieliśmy pojęcia.
02:43
Many of these life-forms
live in unusual ways.
live in unusual ways.
43
151760
3296
Wiele z nich prowadzi
niezwykły tryb życia.
niezwykły tryb życia.
02:47
They have no pigment
and no eyes in many cases,
and no eyes in many cases,
44
155080
3936
Często są bezbarwne i nie mają oczu,
02:51
and these animals
are also extremely long-lived.
are also extremely long-lived.
45
159040
4496
żyją również bardzo długo.
02:55
In fact, animals swimming
in these caves today
in these caves today
46
163560
3456
Właściwie zwierzęta, które dziś
pływają w tych jaskiniach
pływają w tych jaskiniach
02:59
are identical in the fossil record
47
167040
2496
wyglądają tak samo jak skamieliny
03:01
that predates the extinction
of the dinosaurs.
of the dinosaurs.
48
169560
3336
datowane na okres przed
wyginięciem dinozaurów.
wyginięciem dinozaurów.
03:04
So imagine that: these are
like little swimming dinosaurs.
like little swimming dinosaurs.
49
172920
3736
Wyobraźcie sobie, że są
jak małe pływające dinozaury.
jak małe pływające dinozaury.
03:08
What can they teach us
about evolution and survival?
about evolution and survival?
50
176680
3440
Czego mogą nas nauczyć
o ewolucji i przetrwaniu?
o ewolucji i przetrwaniu?
03:13
When we look at an animal
like this remipede swimming in the jar,
like this remipede swimming in the jar,
51
181120
4016
Patrząc na łopatonoga w słoiku,
03:17
he has giant fangs with venom.
52
185160
2856
widzimy, że ma wielkie jadowite kły.
03:20
He can actually attack something
40 times his size and kill it.
40 times his size and kill it.
53
188040
4256
Mógłby zaatakować coś 40 razy
większego od siebie i to zabić.
większego od siebie i to zabić.
03:24
If he were the size of a cat,
54
192320
1776
Jeśli byłby wielkości kota,
03:26
he'd be the most dangerous
thing on our planet.
thing on our planet.
55
194120
2600
byłby najniebezpieczniejszym
stworzeniem na Ziemi.
stworzeniem na Ziemi.
03:29
And these animals live
in remarkably beautiful places,
in remarkably beautiful places,
56
197920
3256
Te zwierzęta żyją w niesamowicie
pięknych miejscach.
pięknych miejscach.
03:33
and in some cases,
caves like this, that are very young,
caves like this, that are very young,
57
201200
4616
Czasem te jaskinie są bardzo młode,
03:37
yet the animals are ancient.
58
205840
1736
a te zwierzęta bardzo stare.
03:39
How did they get there?
59
207600
1280
Jak się tam dostały?
03:41
I also work with physicists,
60
209880
2176
Pracuję też z fizykami,
03:44
and they're interested oftentimes
in global climate change.
in global climate change.
61
212080
3616
którzy interesują się
globalną zmianą klimatu.
globalną zmianą klimatu.
03:47
They can take rocks within the caves,
62
215720
2296
Zbierają skały z jaskiń,
03:50
and they can slice them
and look at the layers within with rocks,
and look at the layers within with rocks,
63
218040
3056
tną je, oglądają warstwy w środku,
03:53
much like the rings of a tree,
64
221120
1936
podobne do słojów drzewa.
03:55
and they can count back in history
65
223080
2016
Mogą cofnąć się w czasie
03:57
and learn about the climate on our planet
at very different times.
at very different times.
66
225120
3696
i dowiedzieć się, jak zmieniał się klimat
w różnych okresach na Ziemi.
w różnych okresach na Ziemi.
04:00
The red that you see in this photograph
67
228840
2496
Kolor czerwony widoczny na tym zdjęciu
04:03
is actually dust from the Sahara Desert.
68
231360
3336
to piasek Sahary.
04:06
So it's been picked up by wind,
blown across the Atlantic Ocean.
blown across the Atlantic Ocean.
69
234720
4096
Uniósł go wiatr znad Oceanu Atlantyckiego.
04:10
It's rained down in this case
on the island of Abaco in the Bahamas.
on the island of Abaco in the Bahamas.
70
238840
4376
Tutaj spadł na wyspę Abaco na Bahamach.
04:15
It soaks in through the ground
71
243240
1616
Przesiąknął przez glebę
04:16
and deposits itself
in the rocks within these caves.
in the rocks within these caves.
72
244880
3976
i osiadł na skałach w tych jaskiniach.
04:20
And when we look back in the layers
of these rocks, we can find times
of these rocks, we can find times
73
248880
3816
Badając warstwy tych skał,
możemy rozpoznać okresy,
możemy rozpoznać okresy,
04:24
when the climate
was very, very dry on earth,
was very, very dry on earth,
74
252720
2776
kiedy klimat na Ziemi był bardzo suchy.
04:27
and we can go back
many hundreds of thousands of years.
many hundreds of thousands of years.
75
255520
3759
Możemy tak odczytać
setki tysięcy lat wstecz.
setki tysięcy lat wstecz.
04:32
Paleoclimatologists are also interested
76
260560
2256
Paleoklimatolodzy badają również
04:34
in where the sea level stands were
at other times on earth.
at other times on earth.
77
262840
3296
poziom morza w różnych okresach na Ziemi.
04:38
Here in Bermuda, my team and I embarked
78
266160
2216
Tu, na Bermudach, wraz z zespołem
04:40
on the deepest manned dives
ever conducted in the region,
ever conducted in the region,
79
268400
3056
zanurkowaliśmy tak głęboko, jak
nikt wcześniej w tej okolicy.
nikt wcześniej w tej okolicy.
04:43
and we were looking for places
80
271480
1616
Szukaliśmy miejsc,
04:45
where the sea level
used to lap up against the shoreline,
used to lap up against the shoreline,
81
273120
3536
gdzie dawniej poziom morza
stykał się z linią brzegową
stykał się z linią brzegową
04:48
many hundreds of feet
below current levels.
below current levels.
82
276680
2840
setki metrów poniżej obecnego poziomu.
04:52
I also get to work with paleontologists
and archaeologists.
and archaeologists.
83
280880
3496
Pracuję też z paleontologami
i archeologami.
i archeologami.
04:56
In places like Mexico,
in the Bahamas, and even in Cuba,
in the Bahamas, and even in Cuba,
84
284400
4376
W miejscach takich jak Meksyk,
Bahamy czy Kuba,
Bahamy czy Kuba,
05:00
we're looking at cultural remains
and also human remains in caves,
and also human remains in caves,
85
288800
4696
szukamy w jaskiniach pozostałości
po kulturze czy obecności człowieka.
po kulturze czy obecności człowieka.
05:05
and they tell us a lot
86
293520
1256
Dużo mówią nam
05:06
about some of the earliest
inhabitants of these regions.
inhabitants of these regions.
87
294800
3080
o dawnych mieszkańcach tych regionów.
05:10
But my very favorite project of all
was over 15 years ago,
was over 15 years ago,
88
298760
3496
Mój ulubiony projekt był
ponad 15 lat temu,
ponad 15 lat temu,
05:14
when I was a part of the team
that made the very first
that made the very first
89
302280
2524
kiedy byłam częścią zespołu
wykonującego pierwszą
wykonującego pierwszą
05:16
accurate, three-dimensional map
of a subterranean surface.
of a subterranean surface.
90
304828
3308
dokładną mapę 3D podziemnej powierzchni.
05:20
This device that I'm
driving through the cave
driving through the cave
91
308160
2376
Urządzenie, które prowadzę przez jaskinię,
05:22
was actually creating
a three-dimensional model as we drove it.
a three-dimensional model as we drove it.
92
310560
4456
wykonywało model 3D w czasie rzeczywistym.
05:27
We also used ultra low frequency radio
93
315040
2056
Przez radio o ultra niskiej częstotliwości
05:29
to broadcast back to the surface
our exact position within the cave.
our exact position within the cave.
94
317120
4680
przekazywaliśmy naszą aktualną pozycję
w jaskini na powierzchnię.
w jaskini na powierzchnię.
05:34
So I swam under houses and businesses
and bowling alleys and golf courses,
and bowling alleys and golf courses,
95
322320
4816
Płynęłam więc pod domami, biurowcami,
kręgielniami i polami golfowymi,
kręgielniami i polami golfowymi,
05:39
and even under a Sonny's BBQ Restaurant,
96
327160
3160
a nawet pod restauracją Sonny's BBQ.
05:43
Pretty remarkable, and what that taught me
97
331080
2096
Niesamowite. Nauczyłam się,
05:45
was that everything we do
on the surface of our earth
on the surface of our earth
98
333200
2896
że wszystko, co robimy na powierzchni
05:48
will be returned to us to drink.
99
336120
2416
powróci do nas w postaci wody pitnej.
05:50
Our water planet is not just
rivers, lakes and oceans,
rivers, lakes and oceans,
100
338560
4776
Nasza planeta to nie tylko
rzeki, jeziora i oceany,
rzeki, jeziora i oceany,
05:55
but it's this vast network of groundwater
that knits us all together.
that knits us all together.
101
343360
4776
to ogromna sieć wód gruntowych,
która łączy nas wszystkich.
która łączy nas wszystkich.
06:00
It's a shared resource
from which we all drink.
from which we all drink.
102
348160
3856
To wspólne źródło,
z którego wszyscy pijemy.
z którego wszyscy pijemy.
06:04
And when we can understand
our human connections with our groundwater
our human connections with our groundwater
103
352040
4296
Gdy zrozumiemy nasze powiązanie
z wodami gruntowymi
z wodami gruntowymi
06:08
and all of our water resources
on this planet,
on this planet,
104
356360
2656
i ze wszystkimi źródłami wody na ziemi,
06:11
then we'll be working on the problem
105
359040
1736
zaczniemy pracować nad problemem,
06:12
that's probably the most important
issue of this century.
issue of this century.
106
360800
3360
prawdopodobnie najważniejszym
wyzwaniem tego stulecia.
wyzwaniem tego stulecia.
06:17
So I never got to be that astronaut
that I always wanted to be,
that I always wanted to be,
107
365040
3416
Nie zostałam astronautą,
tak jak zawsze chciałam,
tak jak zawsze chciałam,
06:20
but this mapping device,
designed by Dr. Bill Stone, will be.
designed by Dr. Bill Stone, will be.
108
368480
3616
ale to urządzenie, zaprojektowane
przez dra Billa Stone, zostanie nim.
przez dra Billa Stone, zostanie nim.
06:24
It's actually morphed.
109
372120
1416
Zostało ono zmodyfikowane.
06:25
It's now a self-swimming autonomous robot,
110
373560
3296
To samodzielnie pływający,
autonomiczny robot
autonomiczny robot
06:28
artificially intelligent,
111
376880
1656
o sztucznej inteligencji,
06:30
and its ultimate goal
is to go to Jupiter's moon Europa
is to go to Jupiter's moon Europa
112
378560
3576
którego ostatecznym celem jest
wylot na księżyc Jowisza, Europę
wylot na księżyc Jowisza, Europę
06:34
and explore oceans beneath
the frozen surface of that body.
the frozen surface of that body.
113
382160
4600
w celu zbadania oceanów
pod jej zamarzniętą powierzchnią.
pod jej zamarzniętą powierzchnią.
06:39
And that's pretty amazing.
114
387480
1920
To niesamowite.
06:42
(Applause)
115
390160
5720
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Jill Heinerth - Cave diverJill Heinerth explores underwater caves deep inside the earth.
Why you should listen
More people have walked on the moon than have been to some of the places that Jill's exploration has taken her right here on the earth. From the most dangerous technical dives deep inside underwater caves, to searching for never-before-seen ecosystems inside giant Antarctic icebergs, to the lawless desert border area between Egypt and Libya while a civil war raged around her, Jill's curiosity and passion about our watery planet is the driving force in her life.
Jill’s accolades include induction into the Explorer's Club and the inaugural class of the Women Diver's Hall of Fame. She received the Wyland ICON Award, an honor she shares with several of her underwater heroes including Jacques Cousteau, Robert Ballard and Dr. Sylvia Earle. She was named a "Living Legend" by Sport Diver Magazine and selected as Scuba Diving Magazine's "Sea Hero of the Year 2012."
In recognition of her lifetime achievement, Jill was awarded the inaugural Sir Christopher Ondaatje Medal for Exploration. Established by the Royal Canadian Geographical Society in 2013, the medal recognizes singular achievements and the pursuit of excellence by an outstanding Canadian explorer.
Jill Heinerth | Speaker | TED.com