TEDYouth 2015
Jill Heinerth: The mysterious world of underwater caves
Jill Heinerth: Su altı mağaralarının gizli dünyası
Filmed:
Readability: 4
1,921,342 views
Mağara dalgıcı Jill Heinerth gezegenimizi dolaşan yer altındaki gizli su yollarını keşfediyor. Heinerth biyologlar, iklim bilimciler ve arkeologlarla çalışarak, dünyada bazı en ücra yerlerde yaşayan yaşam formlarının sırlarını aydınlatıyor ve araştırmacılara iklim değişikliğinin tarihini ortaya çıkarmaları için yardımcı oluyor. Bu kısa konuşmada dalgaların altına dalarak iç dünyanın güzelliklerini keşfedin.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'm an underwater explorer,
0
1440
2600
Ben bir su altı kâşifiyim.
00:17
more specifically a cave diver.
1
5480
2800
Daha çok bir mağara dalgıcı.
00:21
I wanted to be an astronaut
when I was a little kid,
when I was a little kid,
2
9200
2616
Küçük bir çocukken
astronot olmak istiyordum
astronot olmak istiyordum
ama Kanada'da büyüyen genç bir kız olarak
bu benim için mümkün değildi.
bu benim için mümkün değildi.
00:23
but growing up in Canada as a young girl,
that wasn't really available to me.
that wasn't really available to me.
3
11840
4600
00:29
But as it turns out,
we know a lot more about space
we know a lot more about space
4
17680
3776
Fakat tabiat ananın yaşam kaynağı olan,
00:33
than we do about the underground waterways
coursing through our planet,
coursing through our planet,
5
21480
4336
gezegenimizi dolaşan yeraltı sularının
yollarına kıyasla uzay hakkında
yollarına kıyasla uzay hakkında
00:37
the very lifeblood of Mother Earth.
6
25840
2960
daha fazla bilgiye
sahip olduğumuz ortaya çıktı.
sahip olduğumuz ortaya çıktı.
00:41
So I decided to do something
that was even more remarkable.
that was even more remarkable.
7
29720
3376
Bu yüzden daha dikkat çekici bir şey
yapmaya karar verdim.
yapmaya karar verdim.
00:45
Instead of exploring outer space,
8
33120
2456
Uzayı keşfetmek yerine,
00:47
I wanted to explore
the wonders of inner space.
the wonders of inner space.
9
35600
3160
iç dünyamızdaki güzellikleri
keşfetmeyi istedim.
keşfetmeyi istedim.
00:51
Now, a lot of people will tell you
10
39920
1656
Şimdi birçok insan size mağara dalışının
00:53
that cave diving is perhaps
one of the most dangerous endeavors.
one of the most dangerous endeavors.
11
41600
4120
belki de en tehlikeli uğraşlardan
biri olduğunu söyleyecektir.
biri olduğunu söyleyecektir.
00:58
I mean, imagine yourself
here in this room,
here in this room,
12
46560
2896
Şunu demek istiyorum,
kendinizi bu odada
kendinizi bu odada
01:01
if you were suddenly
plunged into blackness,
plunged into blackness,
13
49480
2896
aniden karanlığa gömülü
bir şekilde sadece
bir şekilde sadece
01:04
with your only job to find the exit,
14
52400
2416
çıkış yolunu aradığınızı,
01:06
sometimes swimming
through these large spaces,
through these large spaces,
15
54840
2336
bazen geniş boşlukta yüzdüğünüzü,
01:09
and at other times
crawling beneath the seats,
crawling beneath the seats,
16
57200
3336
bazı zamanlarda ise ince
bir kılavuzu takip ederek
bir kılavuzu takip ederek
01:12
following a thin guideline,
17
60560
2536
koltukların altında emeklediğinizi,
01:15
just waiting for the life support
to provide your very next breath.
to provide your very next breath.
18
63120
4736
sadece bir sonraki nefesinizi sağlamak
için yaşam desteği beklediğinizi düşünün.
için yaşam desteği beklediğinizi düşünün.
01:19
Well, that's my workplace.
19
67880
1720
İşte bu benim çalışma alanım.
01:22
But what I want to teach you today
20
70760
1976
Ama bugün size öğretmek istediğim şey
01:24
is that our world
is not one big solid rock.
is not one big solid rock.
21
72760
4376
dünyamızın tek bir büyük kaya olmadığı.
01:29
It's a whole lot more like a sponge.
22
77160
1960
Daha çok bir sünger gibi.
01:31
I can swim through a lot of the pores
in our earth's sponge,
in our earth's sponge,
23
79960
3856
Dünyamızın süngeri içinde
bir sürü deliğin arasında yüzebiliyorum,
bir sürü deliğin arasında yüzebiliyorum,
01:35
but where I can't,
24
83840
1416
ama bunu yapamadığımda
01:37
other life-forms and other materials
can make that journey without me.
can make that journey without me.
25
85280
5016
diğer yaşam formları ve diğer maddeler
yolculuğu bensiz yapabilirler.
yolculuğu bensiz yapabilirler.
01:42
And my voice is the one
that's going to teach you
that's going to teach you
26
90320
3016
Benim sesim size tabiat ananın içinde
01:45
about the inside of Mother Earth.
27
93360
2920
olanları öğretecek.
01:50
There was no guidebook available to me
28
98640
2976
Güney Kutbu buzdağları içindeki
mağaralara dalan
mağaralara dalan
01:53
when I decided to be the first person
to cave dive inside Antarctic icebergs.
to cave dive inside Antarctic icebergs.
29
101640
6056
ilk kişi olmaya karar verdiğimde
bir rehber kitap yoktu.
bir rehber kitap yoktu.
01:59
In 2000, this was the largest
moving object on the planet.
moving object on the planet.
30
107720
4416
2000'de gezegenimizdeki hareket eden
en büyük obje buydu.
en büyük obje buydu.
02:04
It calved off the Ross Ice Shelf,
31
112160
2016
Ross Buzulu'ndan kopmuştu,
02:06
and we went down there
to explore ice edge ecology
to explore ice edge ecology
32
114200
2936
oraya buz kenarı ekolojisini keşfetmek
02:09
and search for life-forms beneath the ice.
33
117160
2640
ve buzun altındaki yaşam
formlarını aramak için gittik.
formlarını aramak için gittik.
02:12
We use a technology called rebreathers.
34
120440
3176
Geri nefes vericiler adında
bir teknoloji kullandık.
bir teknoloji kullandık.
02:15
It's an awful lot like the same technology
that is used for space walks.
that is used for space walks.
35
123640
4216
Uzay yürüyüşlerinde kullanılan
teknolojiye çok benzer.
teknolojiye çok benzer.
02:19
This technology enables us to go deeper
36
127880
2456
Bu teknoloji 10 sene önce
02:22
than we could've imagined
even 10 years ago.
even 10 years ago.
37
130360
2736
hayal ettiğimizden çok daha
derine gitmemizi sağlıyor.
derine gitmemizi sağlıyor.
02:25
We use exotic gases,
38
133120
2056
Egzotik gazlar kullanıyoruz
02:27
and we can make missions
even up to 20 hours long underwater.
even up to 20 hours long underwater.
39
135200
5200
ve su altında 20 saate kadar
görevlere gidebiliriz.
görevlere gidebiliriz.
02:33
I work with biologists.
40
141160
2176
Biyologlarla çalışıyorum.
02:35
It turns out that caves
are repositories of amazing life-forms,
are repositories of amazing life-forms,
41
143360
4536
Mağaraların inanılmaz yaşam formlarına,
daha önce varlığı bilinmeyen türlere
daha önce varlığı bilinmeyen türlere
02:39
species that we never knew existed before.
42
147920
2800
barınak olduğu ortaya çıktı.
02:43
Many of these life-forms
live in unusual ways.
live in unusual ways.
43
151760
3296
Bu yaşam formlarının çoğu
değişik şekillerde yaşar.
değişik şekillerde yaşar.
02:47
They have no pigment
and no eyes in many cases,
and no eyes in many cases,
44
155080
3936
Pek çok durumda pigmentleri
ve gözleri yoktur,
ve gözleri yoktur,
02:51
and these animals
are also extremely long-lived.
are also extremely long-lived.
45
159040
4496
bu hayvanlar aynı zamanda
son derece uzun yaşarlar.
son derece uzun yaşarlar.
02:55
In fact, animals swimming
in these caves today
in these caves today
46
163560
3456
Aslında bugün bu mağaralarda
yüzen hayvanlar
yüzen hayvanlar
02:59
are identical in the fossil record
47
167040
2496
dinazorların yok olduğu zamandan önceki
03:01
that predates the extinction
of the dinosaurs.
of the dinosaurs.
48
169560
3336
fosil kayıtları ile benzerdir.
03:04
So imagine that: these are
like little swimming dinosaurs.
like little swimming dinosaurs.
49
172920
3736
O zaman şöyle düşünün: Bunlar,
yüzen küçük dinazorlar gibiler.
yüzen küçük dinazorlar gibiler.
03:08
What can they teach us
about evolution and survival?
about evolution and survival?
50
176680
3440
Bize evrim ve hayatta
kalmak hakkında ne öğretebilirler?
kalmak hakkında ne öğretebilirler?
03:13
When we look at an animal
like this remipede swimming in the jar,
like this remipede swimming in the jar,
51
181120
4016
Kavanozda yüzen bu remipede
gibi bir hayvana baktığımızda,
gibi bir hayvana baktığımızda,
03:17
he has giant fangs with venom.
52
185160
2856
zehirli kocaman sivri dişleri var.
03:20
He can actually attack something
40 times his size and kill it.
40 times his size and kill it.
53
188040
4256
Kendi büyüklüğünün 40 katı kadar
bir şeye saldırıp onu öldürebilir.
bir şeye saldırıp onu öldürebilir.
03:24
If he were the size of a cat,
54
192320
1776
Eğer bir kedi büyüklüğünde olsaydı,
03:26
he'd be the most dangerous
thing on our planet.
thing on our planet.
55
194120
2600
gezegenimizdeki en tehlikeli şey olurdu.
03:29
And these animals live
in remarkably beautiful places,
in remarkably beautiful places,
56
197920
3256
Bu hayvanlar kayda değer
güzellikteki yerlerde yaşarlar
güzellikteki yerlerde yaşarlar
03:33
and in some cases,
caves like this, that are very young,
caves like this, that are very young,
57
201200
4616
ve bazı durumlarda bunun gibi
çok genç mağaralarda
çok genç mağaralarda
03:37
yet the animals are ancient.
58
205840
1736
çok eski hayvanlar bulunur.
03:39
How did they get there?
59
207600
1280
Buraya nasıl geldiler?
03:41
I also work with physicists,
60
209880
2176
Fizikçilerle de çalışıyorum
03:44
and they're interested oftentimes
in global climate change.
in global climate change.
61
212080
3616
ve çoğu zaman küresel
iklim değişimiyle ilgililer.
iklim değişimiyle ilgililer.
03:47
They can take rocks within the caves,
62
215720
2296
Mağaralar içindeki kayaları alırlar
03:50
and they can slice them
and look at the layers within with rocks,
and look at the layers within with rocks,
63
218040
3056
ve onları keserek bir ağacın
halkalarına benzer şekilde
halkalarına benzer şekilde
03:53
much like the rings of a tree,
64
221120
1936
taşlar içindeki katmanlara bakarlar,
03:55
and they can count back in history
65
223080
2016
yaşını bularak farklı zamanlarda
03:57
and learn about the climate on our planet
at very different times.
at very different times.
66
225120
3696
gezegenimizdeki iklim
hakkında bilgi edinirler.
hakkında bilgi edinirler.
04:00
The red that you see in this photograph
67
228840
2496
Bu fotoğrafta gördüğünüz kırmızılık
04:03
is actually dust from the Sahara Desert.
68
231360
3336
aslında Sahra Çölü'nden kum.
04:06
So it's been picked up by wind,
blown across the Atlantic Ocean.
blown across the Atlantic Ocean.
69
234720
4096
Rüzgârla alınıp Atlas Okyanusu
üzerinde taşınmış.
üzerinde taşınmış.
04:10
It's rained down in this case
on the island of Abaco in the Bahamas.
on the island of Abaco in the Bahamas.
70
238840
4376
Bu durumda Bahamalar'daki
Abaco Adası'na yağmurla yağmış.
Abaco Adası'na yağmurla yağmış.
04:15
It soaks in through the ground
71
243240
1616
Toprak tarafından emilip
04:16
and deposits itself
in the rocks within these caves.
in the rocks within these caves.
72
244880
3976
bu mağaralar içindeki
kayaların içine birikmiş.
kayaların içine birikmiş.
04:20
And when we look back in the layers
of these rocks, we can find times
of these rocks, we can find times
73
248880
3816
Bu kayalardaki katmanlara bakınca,
04:24
when the climate
was very, very dry on earth,
was very, very dry on earth,
74
252720
2776
dünyada iklimin çok kuru olduğu
zamanları görebiliriz
zamanları görebiliriz
04:27
and we can go back
many hundreds of thousands of years.
many hundreds of thousands of years.
75
255520
3759
ve yüz binlerce yıl öncesine gidebiliriz.
04:32
Paleoclimatologists are also interested
76
260560
2256
Paleo iklimciler de dünyada
diğer zamanlarda
diğer zamanlarda
04:34
in where the sea level stands were
at other times on earth.
at other times on earth.
77
262840
3296
deniz seviyelerinin nerede
olduğuyla da ilgilenirler.
olduğuyla da ilgilenirler.
Burada Bermuda'da ekibim ve ben
04:38
Here in Bermuda, my team and I embarked
78
266160
2216
bölgede şimdiye dek yürütülen en derin
insanlı dalışlardan birine giriştik
insanlı dalışlardan birine giriştik
04:40
on the deepest manned dives
ever conducted in the region,
ever conducted in the region,
79
268400
3056
04:43
and we were looking for places
80
271480
1616
ve deniz seviyelerinin eskiden
04:45
where the sea level
used to lap up against the shoreline,
used to lap up against the shoreline,
81
273120
3536
kıyıya geldiği, şimdiki seviyelerin
yüzlerce fit altındaki
yüzlerce fit altındaki
04:48
many hundreds of feet
below current levels.
below current levels.
82
276680
2840
yerlere bakıyorduk.
04:52
I also get to work with paleontologists
and archaeologists.
and archaeologists.
83
280880
3496
Aynı zamanda paleontologlar
ve arkeologlar ile çalışıyoruz.
ve arkeologlar ile çalışıyoruz.
04:56
In places like Mexico,
in the Bahamas, and even in Cuba,
in the Bahamas, and even in Cuba,
84
284400
4376
Meksika, Bahamalar ve Küba'da dahi
05:00
we're looking at cultural remains
and also human remains in caves,
and also human remains in caves,
85
288800
4696
mağaralarda kültürel kalıntılara
ve insan kalıntılarına bakıyoruz,
ve insan kalıntılarına bakıyoruz,
05:05
and they tell us a lot
86
293520
1256
bunlar bize bu bölgeye
05:06
about some of the earliest
inhabitants of these regions.
inhabitants of these regions.
87
294800
3080
ilk yerleşenlerin bir kısmı
hakkında pek çok bilgi veriyor.
hakkında pek çok bilgi veriyor.
05:10
But my very favorite project of all
was over 15 years ago,
was over 15 years ago,
88
298760
3496
Ama benim en sevdiğim proje 15 sene önce
05:14
when I was a part of the team
that made the very first
that made the very first
89
302280
2524
ilk doğru, üç boyutlu yeraltı
yüzeyinin haritasını
yüzeyinin haritasını
05:16
accurate, three-dimensional map
of a subterranean surface.
of a subterranean surface.
90
304828
3308
yapan ekibin bir parçası olduğum zamandı.
05:20
This device that I'm
driving through the cave
driving through the cave
91
308160
2376
Mağarada sürdüğüm bu araç
05:22
was actually creating
a three-dimensional model as we drove it.
a three-dimensional model as we drove it.
92
310560
4456
sürdüğümüz sırada aslında
üç boyutlu model yaratıyordu.
üç boyutlu model yaratıyordu.
05:27
We also used ultra low frequency radio
93
315040
2056
Aynı zamanda mağara içinde bulunduğumuz
05:29
to broadcast back to the surface
our exact position within the cave.
our exact position within the cave.
94
317120
4680
yeri yüzeye geri bildirmek için düşük
frekanslı radyo dalgaları kullandık.
frekanslı radyo dalgaları kullandık.
05:34
So I swam under houses and businesses
and bowling alleys and golf courses,
and bowling alleys and golf courses,
95
322320
4816
Böylece evlerin, iş yerlerinin,
bowling ve golf sahalarının,
bowling ve golf sahalarının,
05:39
and even under a Sonny's BBQ Restaurant,
96
327160
3160
Sonny'nin Barbekü Restoranı'nın
bile altında yüzdüm,
bile altında yüzdüm,
05:43
Pretty remarkable, and what that taught me
97
331080
2096
oldukça kayda değer
ve bunun bana öğrettiği şey,
ve bunun bana öğrettiği şey,
05:45
was that everything we do
on the surface of our earth
on the surface of our earth
98
333200
2896
yeryüzünde yaptığımız her şey
05:48
will be returned to us to drink.
99
336120
2416
bize içtiğimiz şey olarak geri dönecek.
05:50
Our water planet is not just
rivers, lakes and oceans,
rivers, lakes and oceans,
100
338560
4776
Su gezegenimiz sadece nehirler, göller
ve okyanuslardan oluşmuyor,
ve okyanuslardan oluşmuyor,
05:55
but it's this vast network of groundwater
that knits us all together.
that knits us all together.
101
343360
4776
aslında o hepimizi birbirimize bağlayan
büyük bir su altı ağı.
büyük bir su altı ağı.
06:00
It's a shared resource
from which we all drink.
from which we all drink.
102
348160
3856
Hepimizin içtiği ortak bir kaynak.
06:04
And when we can understand
our human connections with our groundwater
our human connections with our groundwater
103
352040
4296
Bu gezegendeki su altı
ve diğer bütün su kaynakları ile
ve diğer bütün su kaynakları ile
06:08
and all of our water resources
on this planet,
on this planet,
104
356360
2656
insani bağlantımızı anladığımızda,
06:11
then we'll be working on the problem
105
359040
1736
bu yüzyılın belki de
06:12
that's probably the most important
issue of this century.
issue of this century.
106
360800
3360
en önemli meselesi üzerinde çalışacağız.
06:17
So I never got to be that astronaut
that I always wanted to be,
that I always wanted to be,
107
365040
3416
Sonuçta hep istediğim astronot olamadım,
06:20
but this mapping device,
designed by Dr. Bill Stone, will be.
designed by Dr. Bill Stone, will be.
108
368480
3616
ama Dr. Bill Stone tarafından tasarlanan
bu haritalama cihazı olacak.
bu haritalama cihazı olacak.
06:24
It's actually morphed.
109
372120
1416
Aslında değişikliğe uğradı.
06:25
It's now a self-swimming autonomous robot,
110
373560
3296
Artık kendi kendine yüzen,
yapay zekâya sahip
yapay zekâya sahip
06:28
artificially intelligent,
111
376880
1656
otonom bir robot
06:30
and its ultimate goal
is to go to Jupiter's moon Europa
is to go to Jupiter's moon Europa
112
378560
3576
ve nihai amacı Jüpiter'in
uydusu Europa'ya giderek
uydusu Europa'ya giderek
06:34
and explore oceans beneath
the frozen surface of that body.
the frozen surface of that body.
113
382160
4600
gezegenin donmuş yüzeyi altındaki
okyanusları keşfetmek.
okyanusları keşfetmek.
06:39
And that's pretty amazing.
114
387480
1920
Ve bu oldukça müthiş.
06:42
(Applause)
115
390160
5720
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Jill Heinerth - Cave diverJill Heinerth explores underwater caves deep inside the earth.
Why you should listen
More people have walked on the moon than have been to some of the places that Jill's exploration has taken her right here on the earth. From the most dangerous technical dives deep inside underwater caves, to searching for never-before-seen ecosystems inside giant Antarctic icebergs, to the lawless desert border area between Egypt and Libya while a civil war raged around her, Jill's curiosity and passion about our watery planet is the driving force in her life.
Jill’s accolades include induction into the Explorer's Club and the inaugural class of the Women Diver's Hall of Fame. She received the Wyland ICON Award, an honor she shares with several of her underwater heroes including Jacques Cousteau, Robert Ballard and Dr. Sylvia Earle. She was named a "Living Legend" by Sport Diver Magazine and selected as Scuba Diving Magazine's "Sea Hero of the Year 2012."
In recognition of her lifetime achievement, Jill was awarded the inaugural Sir Christopher Ondaatje Medal for Exploration. Established by the Royal Canadian Geographical Society in 2013, the medal recognizes singular achievements and the pursuit of excellence by an outstanding Canadian explorer.
Jill Heinerth | Speaker | TED.com