TEDxBeirut
Suzanne Talhouk: Don't kill your language
Kim deyir ki, ərəbcə danışmaq bizi "cool" göstərmir?
Filmed:
Readability: 3.4
1,438,887 views
Bu söhbətdə Suzan Tolhauk ərəb dilini müasirləşdirmə və yaradıcı ifadə yolu ilə canlandırılması təşəbbüsünü irəli sürür. Onun işi ərəbdilli dünyanın kimliyini geri gətirmək və aşağı olma kompleksindən yaxa qurtarmağa yönlənib.
Suzanne Talhouk - Poet and language advocate
Suzanne Talhouk is an advocate for the Arabic language as a tool of power, pride and unity. Full bio
Suzanne Talhouk is an advocate for the Arabic language as a tool of power, pride and unity. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Good morning!
0
1295
1626
Sabahınız xeyir!
00:15
Are you awake?
1
3340
2549
Oyaqsız?
00:18
They took my name tag,
but I wanted to ask you,
but I wanted to ask you,
2
6679
2304
Onlar üzərində adım yazılmış nişanı götürdülər. Amma mən sizdən soruşmaq istəyirdim.
00:21
did anyone here write their name
on the tag in Arabic?
on the tag in Arabic?
3
9183
2590
Burada kimsə öz nişanının üstündə adını ərəb dilində yazıb?
00:23
Anyone! No one?
All right, no problem.
All right, no problem.
4
11900
5394
Kimsə yazıb? Heç kim? Yaxşı, problem yoxdur.
00:29
Once upon a time, not long ago,
5
17529
3963
Bir müddət əvvəl bir gün
00:33
I was sitting in a restaurant with my friend,
ordering food.
ordering food.
6
21632
4382
mən restoranda dostumla oturmuşdum və yemək sifariş edirdim.
00:38
So I looked at the waiter and said,
7
26477
3520
Mən ofisianta baxdım və dedim:
00:42
"Do you have a menu (Arabic)?"
8
30087
2872
"Menyunuz var? (ərəbcə)"
00:45
He looked at me strangely,
thinking that he misheard.
thinking that he misheard.
9
33683
3760
O, sözü səhv eşitdiyini düşünərək mənə qəribə baxdı.
00:49
He said, "Sorry? (English)."
10
37633
2073
O, dedi: "Bağışlayın? (ingiliscə)"
00:52
I said,
"The menu (Arabic), please."
"The menu (Arabic), please."
11
40132
3418
Mən dedim: "Menyu (ərəbcə), zəhmət olmasa."
00:56
He replied,
"Don't you know what they call it?"
"Don't you know what they call it?"
12
44110
3293
O cavab verdi: "Bilmirsiz ona nə deyirlər?"
00:59
"I do."
13
47714
1294
"Bilirəm."
01:01
He said, "No! It's called "menu" (English),
or "menu" (French)."
or "menu" (French)."
14
49133
3485
O dedi: "Xeyr! Ona 'menu'(ingiliscə) və ya 'menu' (fransızca) deyilir."
01:04
Is the French pronunciation correct?
15
52688
1925
Fransızca tələffüzüm düzgündür?
01:06
"Come, come, take care of this one!"
said the waiter.
said the waiter.
16
54663
2390
"Gəl, gəl bununla məşğul ol!" ofisiant dedi.
01:09
He was disgusted when talking to me,
as if he was saying to himself,
as if he was saying to himself,
17
57123
4235
O, mənimlə danışmaqdan iyrənirdi. O, elə bil öz-özünə deyirdi ki,
01:13
"If this was the last girl on Earth,
I wouldn't look at her!"
I wouldn't look at her!"
18
61458
3942
"Əgər bu dünyadakı ən axırıncı qız olsaydı da, mən onun tərəfə baxmazdım!"
01:17
What's the meaning
of saying "menu" in Arabic?
of saying "menu" in Arabic?
19
65450
2057
"Menu" sözünü ərəbcə deməyin nə mənası var?
01:19
Two words made a Lebanese young man
judge a girl as being backward
judge a girl as being backward
20
67578
8005
Cəmi ikicə sözlə Livanlı gənc oğlan qızı geridə qalmış və cahil kimi
01:28
and ignorant.
21
76323
2027
mühakimə etdi.
01:30
How could she speak that way?
22
78820
5176
O, necə bu cür danışa bilərdi axı?
01:36
At that moment, I started thinking.
23
84346
2685
Həmin anda mən düşünməyə başladım.
01:39
It made me mad.
24
87059
1048
Bu məni əsəbləşdirdi.
01:40
It definitely hurts!
25
88152
1084
Bu, adamın həqiqətən xətrinə dəyir!
01:41
I'm denied the right to speak
my own language in my own country?
my own language in my own country?
26
89326
3065
Məni öz ölkəmdə öz dilimdə danışdığıma görə qəbul etmirlər.
01:44
Where could this happen?
27
92441
1871
Bu, başqa harada baş verə bilər?
01:46
How did we get here?
28
94392
3280
Biz bura necə düşmüşük?
01:49
Well, while we are here,
there are many people like me,
there are many people like me,
29
97732
3772
Amma biz burda olduqca, mənim kimi burda çox adam var ki,
01:53
who would reach a stage in their lives,
where they involuntarily give up
where they involuntarily give up
30
101674
3408
öz həyatlarında elə bir mərhələyə çatırlar ki,
01:57
everything
that has happened to them in the past,
that has happened to them in the past,
31
105132
2288
onlar sadəcə müasir və mədəni olduqlarını
01:59
just so they can say that they're modern
32
107420
2139
deyə bilmək üçün onlarla keçmişdə baş verən
02:01
and civilized.
33
109699
2141
hər şeydən qeyri-ixtiyari olaraq əl çəkirlər.
02:03
Should I forget all my culture, thoughts,
34
111920
2825
Mən bütün mədəniyyətimi, fikirlərimi,
02:06
intellect and all my memories?
35
114835
4605
ağlımı və xatirələrimi unutmalıyam?
02:11
Childhood stories might be the best memories
we have of the war!
we have of the war!
36
119690
3305
Müharibə barədə olan uşaqlıq xatirələri bizim ən yaxşı xatirələrimiz ola bilərdi!
02:15
Should I forget everything
I learned in Arabic, just to conform?
I learned in Arabic, just to conform?
37
123118
5185
Mən ərəb dilində öyrəndiyim hər şeyi sadəcə uyğunlaşmaq
02:20
To be one of them?
38
128423
3165
onlardan biri olmaq üçün unutmalıyam?
02:23
Where's the logic in that?
39
131878
2144
Burada məntiq hardadı?
02:26
Despite all that,
I tried to understand him.
I tried to understand him.
40
134132
3558
Bütün bunlara baxmayaraq, mən onu başa düşməyə çalışdım.
02:29
I didn't want to judge him
with the same cruelty that he judged me.
with the same cruelty that he judged me.
41
137780
6166
Mən onu onun məni mühakimə etdiyi qəddarlıqla mühakimə etmək istəmədim.
02:35
The Arabic language
doesn't satisfy today's needs.
doesn't satisfy today's needs.
42
143946
3766
Ərəb dili bu günün tələblərinə cavab vermir.
02:39
It's not a language for science,
43
147902
1792
O, elmin, tədqiqatın dili deyil.
02:41
research,
44
149764
1451
və ya bizim universitetlərdə alışdığımız
02:43
a language we're used to in universities,
45
151275
1959
iş yerində alışdığımız
02:45
a language we use in the workplace,
46
153294
2080
geniş tədqiqat layihəsi təqdim etmək üçün
02:47
a language we rely on if we were to perform
an advanced research project,
an advanced research project,
47
155694
6104
etibar etdiyimiz dil də deyil.
02:53
and it definitely isn't a language
we use at the airport.
we use at the airport.
48
161888
2667
Və o, bizim hava limanında istifadə etdiyimiz dil də deyil.
02:56
If we did so,
they'd strip us of our clothes.
they'd strip us of our clothes.
49
164555
2805
Əgər belə etsəydik, onlar bizim paltarlarımızı soyundurardı.
03:00
Where can I use it, then?
We could all ask this question!
We could all ask this question!
50
168780
3548
Bəs mən dilimi harda istifadə etməliyəm? Biz hamımız bu sualı verməliyik!
03:04
So, you want us to use Arabic.
Where are we to do so?
Where are we to do so?
51
172408
3572
Siz istəyirsiz ki, biz ərəb dilini istifadə edək. Harda istifadə etməliyik?
03:08
This is one reality.
52
176660
2470
Bu bir reallıqdır.
03:11
But we have another more important reality
that we ought to think about.
that we ought to think about.
53
179240
5248
Lakin bizim düşünməli olduğumuz daha vacib başqa bir reallıq var.
03:16
Arabic is the mother tongue.
54
184878
2929
Ərəb dili ana dilidir.
03:19
Research says that mastery
of other languages
of other languages
55
187867
5825
Araşdırmada deyilir ki, digər dillərdə mükəmməl ola bilmək üçün
03:25
demands mastery of the mother tongue.
56
193718
3496
öz ana dilində mükəmməl olmalısan.
03:29
Mastery of the mother tongue is a prerequisite
for creative expression in other languages.
for creative expression in other languages.
57
197679
6665
Ana dilində mükəmməllik digər dillərdə fikirlərini yaradıcı şəkildə ifadə edə bilmək üçün şərtdir.
03:36
How?
58
204514
1305
Necə?
03:38
Gibran Khalil Gibran,
59
206199
1700
Cibran Xəlil Cibran
03:40
when he first started writing,
he used Arabic.
he used Arabic.
60
208489
3901
ilk dəfə yazmağa başlayanda ərəb dilindən istifadə edib.
03:44
All his ideas, imagination and philosophy
61
212540
6332
Onun bütün fikirləri, təsəvvürləri və fəlsəfəsi
03:51
were inspired by this little boy
in the village
in the village
62
219122
3467
xüsusi qoxusu olan,
03:54
where he grew up,
smelling a specific smell,
smelling a specific smell,
63
222869
2111
xüsusi səs eşidilən
03:57
hearing a specific voice,
64
225150
1211
böyüdüyü kənddəki
03:58
and thinking a specific thought.
65
226421
1565
kiçik oğlandan qaynaqlanmışdı.
04:00
So, when he started writing in English,
he had enough baggage.
he had enough baggage.
66
228206
4581
Beləliklə, o ingilis dilində yazmağa başlayanda, onun kifayət qədər bazası var idi.
04:04
Even when he wrote in English,
67
232917
2268
Hətta o, ingilis dilində yazanda
04:07
when you read his writings in English,
you smell the same smell,
you smell the same smell,
68
235265
3711
onun yazılarını oxuyan zaman siz həmin qoxunu hiss edirsiniz,
04:11
sense the same feeling.
69
239157
1714
həmin hissləri keçirdirsiniz.
04:13
You can imagine that that's him
writing in English,
writing in English,
70
241147
3586
Siz təsəvvür edə bilirsiniz ki, ingilis dilində yazan Odur,
04:16
the same boy who came from the mountain.
From a village on Mount Lebanon.
From a village on Mount Lebanon.
71
244813
5264
Livan dağlarından gələn həmin oğlandır.
04:22
So, this is an example
no one can argue with.
no one can argue with.
72
250730
6361
Bu heç kimin mübahisə etməyəcəyi bir misaldır.
04:29
Second, it's often said
that if you want to kill a nation,
that if you want to kill a nation,
73
257401
4580
İkincisi, tez-tez deyilir ki, əgər bir milləti öldürmək istəyirsənsə,
04:34
the only way to kill a nation,
74
262060
2781
milləti öldürməyin tək yolu,
04:37
is to kill its language.
75
265006
1459
onun dilini öldürməkdir.
04:38
This is a reality
that developed societies are aware of.
that developed societies are aware of.
76
266875
5120
Bu, inkişaf etmiş cəmiyyətlərin bildiyi bir reallıqdır.
04:44
The Germans, French, Japanese and Chinese,
all these nations are aware of this.
all these nations are aware of this.
77
272352
6314
Almanlar, fransızlar, yaponlar, çinlilər - bu millətlər bu rellığın fərqindədir.
04:50
That's why they legislate
to protect their language.
to protect their language.
78
278876
3836
Buna görə də onlar öz dillərini qorumağı qanuniləşdirir.
04:54
They make it sacred.
79
282842
2401
Onlar bunu müqəddəsləşdirirlər.
04:57
That's why they use it in production,
they pay a lot of money to develop it.
they pay a lot of money to develop it.
80
285323
5507
Buna görə də onlar dildən istehsalda istifadə edir, dili inkişaf etdirmək üçün çoxlu pul ödəyirlər.
05:03
Do we know better than them?
81
291340
2366
Biz onlardan daha çox bilirik?
05:06
All right,
82
294116
1000
Yaxşı,
05:07
we aren't from the developed world,
83
295122
1827
biz inkişaf etmiş dünyadan deyilik,
05:08
this advanced thinking
hasn't reached us yet,
hasn't reached us yet,
84
296949
2218
bu ali düşüncə hələ bizə gəlib çatmayıb
05:11
and we would like to catch up
with the civilized world.
with the civilized world.
85
299257
2644
və biz mədəni dünya ilə ayaqlaşmaq istəyərdik.
05:15
Countries that were once like us,
but decided to strive for development,
but decided to strive for development,
86
303181
4043
Bir zamanlar bizim kimi olan, lakin inkişaf üçün
05:19
do research,
87
307514
1436
tədqiqatlar aparıb, həmin ölkələrlə ayaqlaşan
05:21
and catch up with those countries,
88
309100
1833
Türkiyə, Malayziya və s. kimi ölkələr
05:22
such as Turkey, Malaysia and others,
89
310994
2779
pillələri çıxdıqca dillərini də
05:25
they carried their language with them
as they were climbing the ladder,
as they were climbing the ladder,
90
313933
3671
özləri ilə daşıdılar,
05:29
protected it like a diamond.
91
317724
3287
onu almaz kimi qorudular.
05:33
They kept it close to them.
92
321131
1509
Onlar dili özlərinə yaxın tutdular.
05:34
Because if you get any product
from Turkey or elsewhere
from Turkey or elsewhere
93
322690
4250
Çünki əgər sən Türkiyədən və ya başqa bir yerdən bir məhsul alırsansa
05:39
and it's not labeled in Turkish,
94
327030
2076
və onun üstündə türk dilində etiket yoxdursa,
05:41
then it isn't a local product.
95
329616
2449
demək, o, yerli məhsul deyil.
05:44
You wouldn't believe it's a local product.
96
332195
2583
Siz onun yerli məhsul olmasına inanmazdınız.
05:47
They'd go back to being consumers,
97
335168
2472
Onlar əvvəlki kimi alıcı olardılar.
05:49
clueless consumers, like we are
most of the time.
most of the time.
98
337800
5353
bizim əksər zamanlarda olduğumuz kimi keyfiyyətsiz alıcılar.
05:55
So, in order for them to innovate and produce,
they had to protect their language.
they had to protect their language.
99
343463
5871
Beləliklə, yenilik etmək və istehsal etmək üçün onlar öz dillərini qorumalı oldular.
06:03
If I say, "Freedom, sovereignty,
independence (Arabic),"
independence (Arabic),"
100
351187
4334
Əgər mən desəm ki, "Azadlıq, suverenlik, müstəqillik"(ərəb dilində)
06:08
what does this remind you of?
101
356101
2454
bu sizə nəyi xatırladacaq?
06:12
It doesn't ring a bell, does it?
102
360625
1616
Heç nəyi xatırlatmır, düzdür?
06:14
Regardless of the who, how and why.
103
362819
3701
Kim, necə və niyə olmasına baxmayaraq.
06:19
Language isn't just for conversing,
just words coming out of our mouths.
just words coming out of our mouths.
104
367580
6078
Dil təkcə ağzımızdan sözlərin gəlib tökülməsi, söhbət üçün olan vasitə deyil.
06:25
Language represents specific stages
in our lives,
in our lives,
105
373798
4702
Dil bizim həyatımızdakı müəyyən mərhələləri və bizim emosiyalarımıza
06:30
and terminology
that is linked to our emotions.
that is linked to our emotions.
106
378690
5033
bağlı olan terminologiyanı nümayiş etdirir.
06:35
So when we say,
"Freedom, sovereignty, independence,"
"Freedom, sovereignty, independence,"
107
383723
2432
Beləliklə də, biz "Azadlıq, suverenlik, müstəqillik" deyəndə,
06:38
each one of you draws a specific image
in their own mind,
in their own mind,
108
386155
3410
hər birinizin düşüncəsində xüsusi şəkillər canlanır,
06:41
there are specific feelings
109
389778
2596
xüsusi tarixi dövrdə,
06:44
of a specific day
in a specific historical period.
in a specific historical period.
110
392444
2557
xüsusi gündə xüsusi hisslər vardır.
06:47
Language isn't one, two
or three words or letters put together.
or three words or letters put together.
111
395121
3304
Dil bir, iki və ya üç söz və ya hərf birləşməsi deyil.
06:50
It's an idea inside
that relates to how we think,
that relates to how we think,
112
398765
2574
O, bizim necə düşündüyümüzü, bir-birimizi necə gördüyümüzü,
06:53
and how we see each other
and how others see us.
and how others see us.
113
401339
5664
digərlərinin bizi necə gördüyünü əlaqələndirən daxili ideyadır.
06:59
What is our intellect?
114
407003
1704
İntellekt nədir?
07:00
How do you say
whether this guy understands or not?
whether this guy understands or not?
115
408977
2522
Necə deyə bilərsiniz ki, bu insan başa düşür, ya yox?
07:03
So, if I say, "Freedom, sovereignty,
independence (English),"
independence (English),"
116
411639
7729
Beləliklə, əgər mən desəm ki, "Azadlıq, suverenlik, müstəqillik (ingiliscə)"
07:12
or if your son came up to you and said,
117
420164
1989
və yaxud əgər sizin oğlunuz gəlib desə ki,
07:14
"Dad, have you lived through the period of
the freedom (English) slogan?"
the freedom (English) slogan?"
118
422265
4586
"Ata, sən azadlıq (ingiliscə) dövründə yaşamısan?"
07:18
How would you feel?
119
426971
1680
Nə hiss edərsiz?
07:21
If you don't see a problem,
120
429741
3724
Əgər problem görmürsünüzsə,
07:25
then I'd better leave,
and stop talking in vain.
and stop talking in vain.
121
433665
3479
yaxşı olar ki, mən çıxım gedim və boş yerə danışmayım.
07:29
The idea is that these expressions
remind us of a specific thing.
remind us of a specific thing.
122
437334
5266
İdeya budur ki, bu ifadələr bizə xüsusi bir şeyi xatırladır.
07:35
I have a francophone friend
who's married to a French man.
who's married to a French man.
123
443250
5336
Mənim fransızla evli olan fransızdilli bir dostum var.
07:40
I asked her once how things were going.
124
448946
3217
Mən bir gün ondan soruşdum ki, işlər necə gedir?
07:44
She said,
"Everything is fine,
"Everything is fine,
125
452253
1536
O, dedi: "Hər şey yaxşıdır.
07:45
but once, I spent a whole night
asking and trying to translate
asking and trying to translate
126
453921
4449
Lakin mən bir gün bütün gecəni onun üçün
07:50
the meaning of the word
'toqborni' for him."
'toqborni' for him."
127
458370
2600
'toqborni' sözünü tərcümə etmək üçün çalışmışam."
07:52
(Laughter)
128
460970
1389
(Gülüş)
07:54
(Applause)
129
462385
3110
(Alqışlar)
08:02
The poor woman had mistakenly told him
"toqborni,"
"toqborni,"
130
470013
3350
Yazıq qadın səhvən ona "toqborni" deyib
08:05
and then spent the whole night
trying to explain it to him.
trying to explain it to him.
131
473483
2852
və sonra da bütün gecəni sözü ona izah etməyə çalışıb.
08:08
He was puzzled by the thought:
"How could anyone be this cruel?
"How could anyone be this cruel?
132
476335
3528
Onun əri məəttəl qalmışdı ki, "İnsan necə bu qədər qəddar ola bilər?"
08:12
Does she want to commit suicide?
133
480093
1686
O, intihar etmək istəyir?
08:14
'Bury me?' (English)"
134
482369
2216
"Basdır məni? (ingilis dilində)"
08:17
This is one of the few examples.
135
485085
2448
Bu, bir neçə misaldan biridir.
08:19
It made us feel that she's unable to tell
that word to her husband,
that word to her husband,
136
487623
3149
Biz belə düşünməyə başladıq ki, əri başa düşməyəcəyinə görə,
08:22
since he won't understand,
137
490772
2689
qadın ona həmin sözü deyə bilməz.
08:25
and he's right not to;
his way of thinking is different.
his way of thinking is different.
138
493461
2921
və o başa düşməməkdə haqlıdır. Onun düşüncə tərzi fərqlidir.
08:28
She said to me,
"He listens to Fairuz with me,
"He listens to Fairuz with me,
139
496862
3314
Dostum mənə dedi: "O, mənimlə Fairuza qulaq asır
08:32
and one night,
I tried to translate for him
I tried to translate for him
140
500446
4415
və bir gecə mən onun üçün tərcümə etməyə çalışdım ki,
08:36
so he can feel what I feel when
I listen to Fairuz."
I listen to Fairuz."
141
504991
3259
mən Fairuzu dinlədiyim zaman hiss etdiklərimi o da hiss etsin."
08:40
The poor woman tried to translate
this for him:
this for him:
142
508310
2190
Yazıq qadın onun üçün bunu tərcümə etməyə çalışıb:
08:42
"From them I extended my hands
and stole you --"
and stole you --"
143
510590
4105
"Mən onlardan əllərimi uzatdım və səni oğurladım."
08:46
(Laughter)
144
514755
1075
(Gülüş)
08:48
And here's the pickle:
145
516000
1405
Və budur, problem:
08:49
"And because you belong to them,
I returned my hands and left you."
I returned my hands and left you."
146
517405
4095
"Və sən onlara məxsus olduğuna görə, mən əllərimi geri götürdüm və səni tərk etdim."
08:53
(Laughter)
147
521500
1116
(Gülüş)
08:54
Translate that for me.
148
522765
1315
Bunu mənim üçün tərcümə edin.
08:56
(Applause)
149
524140
7534
(Alqış)
09:03
So, what have we done to protect
the Arabic language?
the Arabic language?
150
531804
4045
Biz ərəb dilini qorumaq üçün nə etmişik ?
09:08
We turned this into a concern
of the civil society,
of the civil society,
151
536129
3136
Biz bunu vətəndaş cəmiyyətinin məsələsinə çevirmişik,
09:11
and we launched a campaign to preserve
the Arabic language.
the Arabic language.
152
539495
2704
və ərəb dilini qorumaq üçün kampaniyaya başlamışıq.
09:14
Even though many people told me,
"Why do you bother?
"Why do you bother?
153
542279
3315
Baxmayaraq ki, bir çox insanlar mənə deyirdi: "Niyə narahat olursan?
09:17
Forget about this headache
and go have fun."
and go have fun."
154
545644
3033
Bu başağrısını unut və özün üçün əylən."
09:20
No problem!
155
548717
1537
Problem yoxdur!
09:22
The campaign to preserve Arabic
launched a slogan that says,
launched a slogan that says,
156
550434
3093
Ərəb dilini qoruma kampaniyasının şüarı bu idi:
09:25
"I talk to you from the East,
but you reply from the West."
but you reply from the West."
157
553527
2833
"Mən səninlə Şərqdən danışıram, sən isə mənə Qərbdən cavab verirsən."
09:28
We didn't say,
"No! We do not accept this or that."
"No! We do not accept this or that."
158
556620
7308
Biz demədik ki, "Yox! Biz bunu və ya onu qəbul etmirik."
09:36
We didn't adopt this style because
that way, we wouldn't be understood.
that way, we wouldn't be understood.
159
564188
4865
Biz bu tərzi seçmədik, çünki bu yolla bizi başa düşməzdilər.
09:41
And when someone talks to me that way,
I hate the Arabic language.
I hate the Arabic language.
160
569203
3444
Və kimsə mənimlə o tərzdə danışırsa, mən ərəb dilinə nifrət edirəm.
09:44
We say--
161
572947
1332
Biz deyirik ki,
09:46
(Applause)
162
574359
2822
(Alqış)
09:49
We want to change our reality,
163
577271
2382
Biz öz reallığımızı dəyişmək istəyirik
09:51
and be convinced in a way that reflects
our dreams, aspirations and day-to-day life.
our dreams, aspirations and day-to-day life.
164
579703
4682
və biz xəyallarımızı, arzularımızı və gündəlik həyatımızı əks etdirən tərzlə,
09:56
In a way that dresses like us
and thinks like we do.
and thinks like we do.
165
584655
5295
bizim kimi geyinən və bizim kimi düşünən tərzlə qane oluruq.
10:01
So, "I talk to you from the East,
but you reply from the West"
but you reply from the West"
166
589950
2873
Beləliklə, "Mən səninlə Şərqdən danışıram, lakin sən mənə Qərbdən cavab verirsən"
10:04
has hit the spot.
167
592823
1653
yerində bir şüar idi.
10:06
Something very easy,
yet creative and persuasive.
yet creative and persuasive.
168
594476
3693
Çox sadə, eyni zamanda, yaradıcı və inandırıcı.
10:10
After that,
we launched another campaign
we launched another campaign
169
598579
3098
Bundan sonra biz torpaqda hərflər yazılmış
10:14
with scenes of letters on the ground.
170
602277
3408
başqa bir kampaniyaya başladıq.
10:17
You've seen an example of it outside,
171
605795
2309
Siz bu nümunəni bayırda görmüsünüz,
10:20
a scene of a letter surrounded
by black and yellow tape
by black and yellow tape
172
608284
4382
qara və sarı lent ilə əhatələnmiş hərf səhnəsi
10:24
with "Don't kill your language!"
written on it.
written on it.
173
612666
2842
üstündə "Dilini öldürmə!" yazılıb.
10:27
Why?
Seriously, don't kill your language.
Seriously, don't kill your language.
174
615508
3614
Niyə? Həqiqətən də, dilini öldürmə.
10:31
We really shouldn't kill our language.
175
619212
2914
Biz doğurdan da dilimizi öldürməməliyik.
10:34
If we were to kill the language,
we'd have to find an identity.
we'd have to find an identity.
176
622266
5038
Əgər biz dilimizi öldürməli olsaydıq, biz kimliyimizi tapmalı olardıq.
10:39
We'd have to find an existence.
177
627424
1889
Biz mövcudiyyətimizi tapmalı olardıq.
10:41
We'd go back to the beginning.
178
629383
2315
Biz başlanğıca geri dönməli olardıq.
10:43
This is beyond just missing our chance
of being modern and civilized.
of being modern and civilized.
179
631768
6492
Bu, bizim müasir və mədəni olmaq şansımızı itirməkdən də ciddi məsələdir.
10:51
After that we released photos
of guys and girls wearing the Arabic letter.
of guys and girls wearing the Arabic letter.
180
639260
5940
Bundan sonra biz ərəb hərfləri geyinmiş oğlanların və qızların şəkillərini yaydıq.
10:57
Photos of "cool" guys and girls.
181
645620
2513
"Cool" qızların və oğlanların şəkillərini.
11:00
We are very cool!
182
648263
2161
Biz çox "cool"uq!
11:02
And to whoever might say,
"Ha! You used an English word!"
"Ha! You used an English word!"
183
650904
4294
Və kim desə ki, "Aha, sən ingiliscə söz işlətdin!"
11:07
I say,
"No! I adopt the word 'cool.'"
"No! I adopt the word 'cool.'"
184
655278
3792
Mən deyirəm, "Yox! Mən 'cool' sözünü mənimsəmişəm."
11:11
Let them object however they want,
but give me a word that's nicer
but give me a word that's nicer
185
659120
3745
Qoyun, nə qədər inkar edirlərsə, etsinlər. Amma mənə daha gözəl bir söz verin ki,
11:14
and matches the reality better.
186
662895
2636
reallığı daha yaxşı ifadə etsin.
11:17
I will keep on saying "Internet"
187
665591
1974
Mən "internet" deməyə davam edəcəm.
11:19
I wouldn't say:
"I'm going to the world wide web"
"I'm going to the world wide web"
188
667565
2824
Mən demərəm ki, "Mən dünya hörümçək toruna gedirəm."
11:22
(Laughs)
189
670399
1776
(Gülüş)
11:24
Because it doesn't fit!
We shouldn't kid ourselves.
We shouldn't kid ourselves.
190
672175
3271
Çünki bu yaraşmır! Biz özümüzü aldatmamalıyıq.
11:27
But to reach this point,
we all have to be convinced
we all have to be convinced
191
675686
3669
Lakin bu nöqtəyə gələnə kimi biz inanmalıyıq ki,
11:31
that we shouldn't allow anyone
who is bigger
who is bigger
192
679885
2135
əgər məsələ dildirsə, biz daha böyük olanlara və ya bizim
11:34
or thinks they have any authority over us
when it comes to language,
when it comes to language,
193
682020
3336
üzərimizdə nüfuzu olduğunu düşünənlərə icazə verməməliyik ki,
11:37
to control us or make us think and feel
what they want.
what they want.
194
685356
5459
bizi idarə etsin və ya bizə özlərinin istədiklərini düşündürsünlər və hiss etdirsinlər.
11:43
Creativity is the idea.
195
691685
3758
Yaradıcı olmaq ideyadır.
11:47
So, if we can't reach space
or build a rocket and so on,
or build a rocket and so on,
196
695653
2560
Əgər biz kainata uça bilmiriksə və ya raket düzəldə bilmiriksə və s.
11:50
we can be creative.
197
698213
1900
biz yaradıcı ola bilərik.
11:52
At this moment, every one of you
is a creative project.
is a creative project.
198
700113
3767
Hal-hazırda sizin hər biriniz yaradıcı bir layihəsiniz.
11:55
Creativity in your mother tongue
is the path.
is the path.
199
703950
2518
Sizin ana dilinizdəki yaradıcılıq özü bir yoldur.
11:58
Let's start from this moment.
200
706798
3446
Gəlin bu andan başlayaq.
12:02
Let's write a novel
or produce a short film.
or produce a short film.
201
710534
2002
Gəlin roman yazaq və ya qısa bir film çəkək.
12:04
A single novel could make us global again.
202
712596
3278
Bircə roman bizi yenidən qlobal edə bilər.
12:07
It could bring the Arabic language
back to being number one.
back to being number one.
203
715934
3766
Bu ərəb dilini yenidən nömrə bir olmağa gətirib çıxara bilər.
12:12
So, it's not true that there's no solution;
there is a solution!
there is a solution!
204
720380
3851
Demək, "heç bir çıxış yolu yoxdur" söyləmək düz deyil. Çıxış yolu var!
12:16
But we have to know that, and be convinced
that a solution exists,
that a solution exists,
205
724231
3999
Lakin biz bilməli və inanmalıyıq ki, çıxış yolu var
12:20
that we have a duty
to be part of that solution.
to be part of that solution.
206
728230
2999
və həmin çıxış yolunun bir hissəsi olmaq bizim borcumuzdur.
12:23
In conclusion, what can you do today?
207
731929
2787
Yekun olaraq, siz bu gün nə edə bilərsiniz?
12:26
Now, tweets, who's tweeting?
208
734836
3164
Tvitlər, kim tvitləyir?
12:32
Please, I beg of you,
even though my time has finished,
even though my time has finished,
209
740060
5275
Mənim vaxtım qurtarsa da, sizdən çox xahiş edirəm
12:37
either Arabic, English, French
or Chinese.
or Chinese.
210
745430
5057
istər ərəbcə, ingiliscə, fransızca yaxud da çin dilində olsun.
12:42
But don't write Arabic
with Latin characters mixed with numbers!
with Latin characters mixed with numbers!
211
750577
5581
Amma ərəb dilində yazanda rəqəmlərlə qarışıq Latın qrafikası ilə yazmayın.
12:48
(Applause)
212
756298
4060
(Alqış)
12:52
It's a disaster!
That's not a language.
That's not a language.
213
760408
3148
Bu, fəlakətdir! Bu, dil deyil!
12:55
You'd be entering a virtual world
with a virtual language.
with a virtual language.
214
763866
3546
Siz virtual dünyaya virtual dil ilə daxil olursunuz.
12:59
It's not easy to come back
from such a place and rise.
from such a place and rise.
215
767562
2682
Belə bir yerdən geri dönərək ucalmaq asan deyil.
13:02
That's the first thing we can do.
216
770724
2082
Bu, bizim edə biləcəyimiz ilk işdir.
13:04
Second, there are many other things
that we can do.
that we can do.
217
772896
2603
İkincisi, bizim edə biləcəyimiz bir çox başqa şeylər də var.
13:07
We're not here today to convince
each other.
each other.
218
775499
2405
Biz bu gün burada bir-birimizi inandırmaq üçün toplaşmamışıq.
13:09
We're here to bring attention
to the necessity of preserving this language.
to the necessity of preserving this language.
219
777904
3534
Biz buradayıq ki, bu dili qorumağın vacibliyini diqqət mərkəzinə çatdıraq.
13:13
Now I will tell you a secret.
220
781438
2875
İndi isə sizə bir sirr açım.
13:17
A baby first identifies its father
221
785303
5187
Körpə ilk dəfə öz atasını dil vasitəsilə
13:22
through language.
222
790490
2067
tanıyır.
13:24
When my daughter is born, I'll tell her,
"This is your father, honey (Arabic)."
"This is your father, honey (Arabic)."
223
792557
5159
Mənim qızım doğulanda, mən ona deyəcəyəm ki, "Bu sənin atandır, əzizim. (Ərəbcə)"
13:29
I wouldn't say,
"This is your dad, honey (English)."
"This is your dad, honey (English)."
224
797796
4528
Mən ona ingilis dilində "This is your dad, honey." deməyəcəyəm.
13:34
And in the supermarket,
I promise my daughter Noor,
I promise my daughter Noor,
225
802585
3185
Və qızım Nura söz verirəm ki, supermarketdə o mənə
13:37
that if she says to me,
"Thanks (Arabic),"
"Thanks (Arabic),"
226
805770
2216
ərəbcə "Çox sağ ol" desə
13:40
I won't say, "Dis, 'Merci, Maman,'"
and hope no one has heard her.
and hope no one has heard her.
227
808086
4667
Mən ona " 'Merci, Maman' söylə "deməyəcəyəm və ümid etməyəcəyəm ki, onu heç kim eşitmədi.
13:44
(Applause)
228
812813
3087
(Alqış)
13:55
Let's get rid of this cultural cringe.
229
823980
4897
Gəlin, özümüzü bu mədəni uyğunlaşdırmaqdan qurtaraq.
14:01
(Applause)
230
829297
3046
(Alqış)
ABOUT THE SPEAKER
Suzanne Talhouk - Poet and language advocateSuzanne Talhouk is an advocate for the Arabic language as a tool of power, pride and unity.
Why you should listen
Raised in war-torn Lebanon, Suzanne Talhouk has a masters in physics and a passion for poetry; she has released two collections of poems. Dismayed by what she saw as a lack of power during the recent war in the Middle East, Talhouk saw the Arabic language as medium to unite and empower the Arab world. She launched Feil Amer, an organization that aims to preserve the Arabic language, and to reinstate the pride in young Arabs towards their language.
Suzanne Talhouk | Speaker | TED.com