ABOUT THE SPEAKER
David Christian - Historian
David Christian teaches an ambitious world history course that tells the tale of the entire universe -- from the Big Bang 13 billion years ago to present day.

Why you should listen

David Christian is by training a historian of Russia and the Soviet Union, but since the 1980s he has become interested in world history on very large scales. He has written on the social and material history of the 19th-century Russian peasantry, in particular on aspects of diet and the role of alcohol. In 1989, he began teaching courses on "Big History," surveying the past on the largest possible scales, including those of biology and astronomy.

Christian is a member of the Australian Academy of the Humanities. Over the next few years he will also be working with the support of Bill Gates to create an online course in "Big History" for high school students.

Watch the Big History series on H2 >>  

More profile about the speaker
David Christian | Speaker | TED.com
TED2011

David Christian: The history of our world in 18 minutes

Ντέιβιντ Κρίστιαν: Μεγάλη Αφήγηση

Filmed:
10,836,002 views

Με την υποστήριξη εκπληκτικών εικονογραφήσεων, ο Ντέιβιντ Κρίστιαν αφηγείται μια πλήρη ιστορία του σύμπαντος, από τη Μεγάλη Έκρηξη έως το Διαδίκτυο, μέσα σε 18 καθηλωτικά λεπτά. Αυτή είναι η «Μεγάλη Αφήγηση»: μία διαφωτιστική, ευρυγωνική ματιά στην πολυπλοκότητα, τη ζωή και την ανθρωπότητα, σε αντιπαραβολή με το λεπτό μερίδιό μας στην κοσμική λωρίδα του χρόνου.
- Historian
David Christian teaches an ambitious world history course that tells the tale of the entire universe -- from the Big Bang 13 billion years ago to present day. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
First, a videoβίντεο.
0
0
3000
Πρώτα, ας δούμε ένα βίντεο.
00:24
(VideoΒίντεο) Yes, it is a scrambledομελέτα eggαυγό.
1
9000
3000
Ναι, είναι μία ομελέτα.
00:28
But as you look at it,
2
13000
2000
Αλλά όπως την παρατηρείτε,
00:30
I hopeελπίδα you'llθα το κάνετε beginαρχίζουν to feel
3
15000
2000
ελπίζω να αρχίσετε να αισθάνεστε
00:32
just slightlyελαφρώς uneasyανήσυχος.
4
17000
3000
ελαφρώς άβολα.
00:36
Because you mayενδέχεται noticeειδοποίηση that what's actuallyπράγματι happeningσυμβαίνει
5
21000
3000
Επειδή μπορεί να παρατηρήσετε ότι αυτό που πραγματικά συμβαίνει
00:39
is that the eggαυγό is unscramblingαποκρυπτογράφιση itselfεαυτό.
6
24000
3000
είναι πως η ομελέτα απο-ανακατεύεται.
00:42
And you'llθα το κάνετε now see the yolkκρόκο αυγού and the whiteάσπρο have separatedσε διασταση.
7
27000
2000
Και τώρα θα δείτε τον κρόκο και το ασπράδι να διαχωρίζονται.
00:44
And now they're going to be pouredχύθηκε back into the eggαυγό.
8
29000
3000
Και τώρα θα πάνε να μπουν πίσω, μέσα στο αυγό.
00:47
And we all know in our heartκαρδιά of heartsκαρδιές
9
32000
3000
Και όλοι μας γνωρίζουμε ενστικτωδώς
00:50
that this is not the way the universeσύμπαν worksεργοστάσιο.
10
35000
3000
ότι δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το σύμπαν.
00:54
A scrambledομελέτα eggαυγό is mushκουρκούτι -- tastyνόστιμο mushκουρκούτι -- but it's mushκουρκούτι.
11
39000
3000
Μία ομελέτα είναι χυλός, νόστιμος χυλός, αλλά είναι χυλός.
00:57
An eggαυγό is a beautifulπανεμορφη, sophisticatedεκλεπτυσμένο thing
12
42000
3000
Το αυγό είναι ένα όμορφο, εξελιγμένο αντικείμενο
01:00
that can createδημιουργώ even more sophisticatedεκλεπτυσμένο things,
13
45000
2000
που μπορεί να δημιουργήσει ακόμη πιο εξελιγμένα αντικείμενα,
01:02
suchτέτοιος as chickensκοτόπουλα.
14
47000
2000
όπως τα κοτόπουλα.
01:04
And we know in our heartκαρδιά of heartsκαρδιές
15
49000
2000
Και γνωρίζουμε ενστικτωδώς
01:06
that the universeσύμπαν does not travelταξίδι
16
51000
2000
ότι το σύμπαν δεν προχωράει
01:08
from mushκουρκούτι to complexityπερίπλοκο.
17
53000
2000
από το χυλό στην πολυπλοκότητα.
01:10
In factγεγονός, this gutέντερο instinctένστικτο
18
55000
2000
Στην πραγματικότητα, αυτή η διαίσθηση
01:12
is reflectedαντανακλάται in one of the mostπλέον fundamentalθεμελιώδης lawsτου νόμου of physicsη φυσικη,
19
57000
3000
αντικατοπτρίζεται σε έναν από τους πιο θεμελιώδεις νόμους της Φυσικής,
01:15
the secondδεύτερος lawνόμος of thermodynamicsθερμοδυναμική, or the lawνόμος of entropyεντροπία.
20
60000
3000
το δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο ή νόμο της εντροπίας.
01:18
What that saysλέει basicallyβασικα
21
63000
2000
Αυτό που λέει στην ουσία
01:20
is that the generalγενικός tendencyτάση of the universeσύμπαν
22
65000
3000
είναι ότι η γενική τάση του σύμπαντος
01:23
is to moveκίνηση from orderΣειρά
23
68000
2000
είναι η μετάβαση από την τάξη
01:25
and structureδομή
24
70000
2000
και τη δομή
01:27
to lackέλλειψη of orderΣειρά, lackέλλειψη of structureδομή --
25
72000
2000
στην έλλειψη τάξης, έλλειψη δομής --
01:29
in factγεγονός, to mushκουρκούτι.
26
74000
2000
στην πραγματικότητα, στο χυλό.
01:31
And that's why that videoβίντεο
27
76000
2000
Και αυτός είναι ο λόγος που αυτό το βίντεο
01:33
feelsαισθάνεται a bitκομμάτι strangeπαράξενος.
28
78000
2000
μοιάζει λίγο περίεργο.
01:35
And yetΑκόμη,
29
80000
2000
Και όμως,
01:37
look around us.
30
82000
2000
κοιτάξτε γύρω μας.
01:39
What we see around us
31
84000
2000
Αυτό που βλέπουμε γύρω μας
01:41
is staggeringσυγκλονιστικό complexityπερίπλοκο.
32
86000
2000
είναι συγκλονιστικά πολύπλοκο.
01:43
EricEric BeinhockerBeinhocker estimatesυπολογίζει that in NewΝέα YorkΥόρκη CityΠόλη aloneμόνος,
33
88000
3000
Ο Έρικ Μπαϊνχόκερ εκτιμά ότι στην πόλη της Νέας Υόρκης και μόνο
01:46
there are some 10 billionδισεκατομμύριο SKUsΑποθηκευτικές μονάδες, or distinctδιακριτή commoditiesεμπορεύματα, beingνα εισαι tradedδιαπραγματεύονται.
34
91000
4000
υπάρχουν περίπου 10 δισεκατομμύρια SKU, ή διαφορετικά βασικά εμπορεύματα, που διακινούνται.
01:50
That's hundredsεκατοντάδες of timesφορές as manyΠολλά speciesείδος
35
95000
3000
Αυτά είναι εκατοντάδες φορές περισσότερα από τα είδη
01:53
as there are on EarthΓη.
36
98000
2000
που υπάρχουν στη Γη.
01:55
And they're beingνα εισαι tradedδιαπραγματεύονται by a speciesείδος
37
100000
2000
Και διακινούνται από ένα είδος
01:57
of almostσχεδόν sevenεπτά billionδισεκατομμύριο individualsτα άτομα,
38
102000
2000
με σχεδόν επτά δισεκατομμύρια άτομα
01:59
who are linkedσυνδέονται by tradeεμπορικές συναλλαγές, travelταξίδι, and the InternetΣτο διαδίκτυο
39
104000
3000
που συνδέονται με το εμπόριο, τα ταξίδια και το διαδίκτυο
02:02
into a globalπαγκόσμια systemΣύστημα
40
107000
2000
σε ένα παγκόσμιο σύστημα
02:04
of stupendousκαταπληκτικός complexityπερίπλοκο.
41
109000
3000
τεράστιας πολυπλοκότητας.
02:07
So here'sεδώ είναι a great puzzleπαζλ:
42
112000
2000
Εδώ υπάρχει ένας μεγάλος γρίφος:
02:09
in a universeσύμπαν
43
114000
2000
σε ένα σύμπαν
02:11
ruledκυβέρνησε by the secondδεύτερος lawνόμος of thermodynamicsθερμοδυναμική,
44
116000
3000
όπου κυριαρχεί ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής,
02:14
how is it possibleδυνατόν
45
119000
2000
πώς είναι δυνατόν
02:16
to generateπαράγω the sortείδος of complexityπερίπλοκο I've describedπεριγράφεται,
46
121000
3000
να δημιουργηθεί αυτού του είδους η πολυπλοκότητα που περιέγραψα,
02:19
the sortείδος of complexityπερίπλοκο representedεκπροσωπούνται by you and me
47
124000
3000
το είδος της πολυπλοκότητας που εκπροσωπούμε εσείς και εγώ
02:22
and the conventionσύμβαση centerκέντρο?
48
127000
3000
και το συνεδριακό κέντρο;
02:25
Well, the answerαπάντηση seemsφαίνεται to be,
49
130000
3000
Λοιπόν, η απάντηση φαίνεται να είναι,
02:28
the universeσύμπαν can createδημιουργώ complexityπερίπλοκο,
50
133000
3000
πως το σύμπαν μπορεί να δημιουργήσει πολυπλοκότητα,
02:31
but with great difficultyδυσκολία.
51
136000
2000
αλλά με μεγάλη δυσκολία.
02:33
In pocketsτσέπες,
52
138000
2000
Σε θύλακες,
02:35
there appearεμφανίζομαι what my colleagueσυνάδελφος, FredΦρεντ SpierSpier,
53
140000
2000
εμφανίζεται αυτό που ο συνάδελφός μου, Φρεντ Σπίερ
02:37
callsκλήσεις "GoldilocksGoldilocks conditionsσυνθήκες" --
54
142000
2000
ονομάζει «συνθήκες Χρυσομαλλούσας» --
02:39
not too hotζεστό, not too coldκρύο,
55
144000
2000
ούτε πολύ ζέστη, ούτε πολύ κρύο,
02:41
just right for the creationδημιουργία of complexityπερίπλοκο.
56
146000
3000
απλά όσο χρειάζεται για τη δημιουργία της πολυπλοκότητας.
02:44
And slightlyελαφρώς more complexσυγκρότημα things appearεμφανίζομαι.
57
149000
2000
Και ελαφρώς πιο περίπλοκα πράγματα εμφανίζονται.
02:46
And where you have slightlyελαφρώς more complexσυγκρότημα things,
58
151000
2000
Και όπου έχετε ελαφρώς πιο περίπλοκα πράγματα,
02:48
you can get slightlyελαφρώς more complexσυγκρότημα things.
59
153000
2000
μπορείτε να πάρετε λίγο πιο σύνθετα πράγματα.
02:50
And in this way, complexityπερίπλοκο buildsχτίζει
60
155000
3000
Και με αυτό τον τρόπο, η πολυπλοκότητα χτίζεται
02:53
stageστάδιο by stageστάδιο.
61
158000
2000
βήμα προς βήμα.
02:55
EachΚάθε stageστάδιο is magicalμαγικός
62
160000
3000
Κάθε στάδιο είναι μαγευτικό,
02:58
because it createsδημιουργεί the impressionεντύπωση of something utterlyεντελώς newνέος
63
163000
3000
επειδή δημιουργεί την εντύπωση πως κάτι εντελώς νέο
03:01
appearingεμφανίζονται almostσχεδόν out of nowhereπουθενά in the universeσύμπαν.
64
166000
3000
εμφανίζεται σχεδόν από το πουθενά στο σύμπαν.
03:04
We referαναφέρομαι in bigμεγάλο historyιστορία to these momentsστιγμές
65
169000
2000
Στη μεγάλη αφήγηση αυτές οι στιγμές αναφέρονται
03:06
as thresholdκατώφλι momentsστιγμές.
66
171000
2000
ως κατώφλια.
03:08
And at eachκαθε thresholdκατώφλι,
67
173000
2000
Και σε κάθε κατώφλι,
03:10
the going getsπαίρνει tougherπιο σκληρή.
68
175000
2000
η συνέχεια γίνεται πιο δύσκολη.
03:12
The complexσυγκρότημα things get more fragileεύθραυστο,
69
177000
3000
Τα πολύπλοκα πράγματα γίνονται πιο εύθραυστα,
03:15
more vulnerableευάλωτα;
70
180000
2000
πιο ευάλωτα,
03:17
the GoldilocksGoldilocks conditionsσυνθήκες get more stringentαυστηρές,
71
182000
3000
οι συνθήκες Χρυσομαλλούσας γίνονται πιο αυστηρές
03:20
and it's more difficultδύσκολος
72
185000
2000
και είναι πιο δύσκολο
03:22
to createδημιουργώ complexityπερίπλοκο.
73
187000
2000
να δημιουργηθεί πολυπλοκότητα.
03:24
Now, we, as extremelyεπακρώς complexσυγκρότημα creaturesπλάσματα,
74
189000
3000
Τώρα εμείς, ως εξαιρετικά πολύπλοκα πλάσματα
03:27
desperatelyαπεγνωσμένα need to know this storyιστορία
75
192000
3000
έχουμε απεγνωσμένη ανάγκη να μάθουμε αυτή την ιστορία
03:30
of how the universeσύμπαν createsδημιουργεί complexityπερίπλοκο
76
195000
2000
για το πώς το σύμπαν δημιουργεί πολυπλοκότητα,
03:32
despiteπαρά the secondδεύτερος lawνόμος,
77
197000
2000
παρά το δεύτερο νόμο,
03:34
and why complexityπερίπλοκο
78
199000
2000
και γιατί η πολυπλοκότητα
03:36
meansπου σημαίνει vulnerabilityτρωτό
79
201000
2000
σημαίνει ευπάθεια
03:38
and fragilityευθραυστότητα.
80
203000
2000
και ευθραυστότητα.
03:40
And that's the storyιστορία that we tell in bigμεγάλο historyιστορία.
81
205000
3000
Και αυτό πραγματεύεται η Μεγάλη Αφήγηση.
03:43
But to do it, you have do something
82
208000
2000
Αλλά για να πετύχει, πρέπει να κάνεις κάτι
03:45
that mayενδέχεται, at first sightθέαμα, seemφαίνομαι completelyεντελώς impossibleαδύνατο.
83
210000
2000
που μπορεί, εκ πρώτης όψεως, να φαίνεται εντελώς αδύνατο.
03:47
You have to surveyεπισκόπηση the wholeολόκληρος historyιστορία of the universeσύμπαν.
84
212000
4000
Πρέπει να μελετήσεις όλη την ιστορία του σύμπαντος.
03:52
So let's do it.
85
217000
2000
Ας το κάνουμε, λοιπόν.
03:54
(LaughterΤο γέλιο)
86
219000
2000
(Γέλια)
03:56
Let's beginαρχίζουν by windingεκκαθάριση the timelineΧρονολόγιο back
87
221000
3000
Ας ξεκινήσουμε γυρνώντας το χρόνο πίσω
03:59
13.7 billionδισεκατομμύριο yearsχρόνια,
88
224000
3000
13,7 δισεκατομμύρια χρόνια
04:02
to the beginningαρχή of time.
89
227000
3000
στην αρχή του χρόνου.
04:12
Around us, there's nothing.
90
237000
2000
Γύρω μας δεν υπάρχει τίποτα.
04:14
There's not even time or spaceχώρος.
91
239000
4000
Δεν υπάρχει καν χρόνος ή χώρος.
04:18
ImagineΦανταστείτε the darkestπιο σκοτεινές, emptiestemptiest thing you can
92
243000
3000
Φανταστείτε το πιο σκοτεινό, κενό πράγμα που μπορείτε
04:21
and cubeκύβος it a gazilliongazillion timesφορές
93
246000
2000
και πολλαπλασιάστε το αμέτρητες φορές.
04:23
and that's where we are.
94
248000
2000
Εκεί βρισκόμαστε.
04:25
And then suddenlyξαφνικά,
95
250000
3000
Και τότε ξαφνικά,
04:28
bangπάταγος! A universeσύμπαν appearsεμφανίζεται, an entireολόκληρος universeσύμπαν.
96
253000
3000
μπαμ! Ένα σύμπαν εμφανίζεται, ένα ολόκληρο σύμπαν.
04:31
And we'veέχουμε crossedπέρασε our first thresholdκατώφλι.
97
256000
2000
Και έχουμε περάσει το πρώτο μας κατώφλι.
04:33
The universeσύμπαν is tinyμικροσκοπικός; it's smallerμικρότερος than an atomάτομο.
98
258000
2000
Το σύμπαν είναι μικρό. Μικρότερο από ένα άτομο.
04:35
It's incrediblyαπίστευτα hotζεστό.
99
260000
2000
Είναι απίστευτα θερμό.
04:37
It containsπεριέχει everything that's in today'sσημερινή universeσύμπαν,
100
262000
2000
Περιέχει όλα όσα υπάρχουν σήμερα στο σύμπαν,
04:39
so you can imagineφαντάζομαι, it's bustingbusting.
101
264000
2000
οπότε μπορείτε να φανταστείτε ότι είναι έτοιμο να σκάσει.
04:41
And it's expandingεπέκταση at incredibleαπίστευτος speedΤαχύτητα.
102
266000
3000
Και επεκτείνεται με απίστευτη ταχύτητα.
04:44
And at first, it's just a blurθόλωμα,
103
269000
2000
Και στην αρχή είναι κάτι θολό,
04:46
but very quicklyγρήγορα distinctδιακριτή things beginαρχίζουν to appearεμφανίζομαι in that blurθόλωμα.
104
271000
3000
αλλά πολύ γρήγορα διακριτά αντικείμενα αρχίζουν να εμφανίζονται σε αυτή τη θολούρα.
04:49
WithinΕντός the first secondδεύτερος,
105
274000
2000
Εντός του πρώτου δευτερολέπτου,
04:51
energyενέργεια itselfεαυτό shattersθρυμματίζεται into distinctδιακριτή forcesδυνάμεις
106
276000
3000
η ενέργεια κομματιάζεται σε διακριτές δυνάμεις
04:54
includingσυμπεριλαμβανομένου electromagnetismΗλεκτρομαγνητισμός and gravityβαρύτητα.
107
279000
2000
όπως ο ηλεκτρομαγνητισμός και η βαρύτητα.
04:56
And energyενέργεια does something elseαλλού quiteαρκετά magicalμαγικός:
108
281000
3000
Και η ενέργεια κάνει κάτι άλλο πολύ μαγικό,
04:59
it congealscongeals to formμορφή matterύλη --
109
284000
3000
πήζει για να σχηματίσει την ύλη --
05:02
quarksκουάρκ that will createδημιουργώ protonsπρωτόνια
110
287000
2000
κουάρκ που θα δημιουργήσουν πρωτόνια
05:04
and leptonsλεπτόνια that includeπεριλαμβάνω electronsηλεκτρόνια.
111
289000
3000
και λεπτόνια που περιλαμβάνουν ηλεκτρόνια.
05:07
And all of that happensσυμβαίνει in the first secondδεύτερος.
112
292000
2000
Και όλα αυτά συμβαίνουν στο πρώτο δευτερόλεπτο.
05:09
Now we moveκίνηση forwardπρος τα εμπρός 380,000 yearsχρόνια.
113
294000
5000
Τώρα προχωράμε 380.000 χρόνια μετά.
05:14
That's twiceεις διπλούν as long as humansτου ανθρώπου have been on this planetπλανήτης.
114
299000
3000
Διπλάσια περίοδο δηλαδή απ' όσο ο άνθρωπος υπάρχει σε αυτόν τον πλανήτη.
05:17
And now simpleαπλός atomsάτομα appearεμφανίζομαι
115
302000
3000
Και τώρα εμφανίζονται απλά άτομα
05:20
of hydrogenυδρογόνο and heliumηλίου.
116
305000
3000
υδρογόνου και ηλίου.
05:23
Now I want to pauseπαύση for a momentστιγμή,
117
308000
2000
Τώρα θέλω να σταματήσουμε για μια στιγμή,
05:25
380,000 yearsχρόνια after the originsπροέλευση of the universeσύμπαν,
118
310000
3000
380.000 χρόνια μετά τη γέννηση του σύμπαντος,
05:28
because we actuallyπράγματι know quiteαρκετά a lot
119
313000
2000
γιατί γνωρίζουμε στην πραγματικότητα αρκετά
05:30
about the universeσύμπαν at this stageστάδιο.
120
315000
2000
σχετικά με το σύμπαν σε αυτό το στάδιο.
05:32
We know aboveπανω all that it was extremelyεπακρώς simpleαπλός.
121
317000
3000
Ξέρουμε πάνω απ' όλα ότι είναι εξαιρετικά απλό.
05:35
It consistedαποτελείτο of hugeτεράστιος cloudsσύννεφα
122
320000
2000
Αποτελούνταν από τεράστια σύννεφα
05:37
of hydrogenυδρογόνο and heliumηλίου atomsάτομα,
123
322000
2000
με άτομα υδρογόνου και ηλίου
05:39
and they have no structureδομή.
124
324000
2000
και δεν έχουν καμία δομή.
05:41
They're really a sortείδος of cosmicκοσμικός mushκουρκούτι.
125
326000
3000
Είναι πραγματικά ένα είδος κοσμικού χυλού.
05:44
But that's not completelyεντελώς trueαληθής.
126
329000
2000
Αλλά αυτό δεν είναι εντελώς αληθές.
05:46
RecentΠρόσφατες studiesσπουδές
127
331000
2000
Πρόσφατες μελέτες
05:48
by satellitesδορυφόρους suchτέτοιος as the WMAPΕΥΡΩΠΗΣ satelliteδορυφόρος
128
333000
3000
από δορυφόρους, όπως ο δορυφόρος WMAP,
05:51
have shownαπεικονίζεται that, in factγεγονός, there are just tinyμικροσκοπικός differencesδιαφορές in that backgroundΙστορικό.
129
336000
4000
έδειξαν ότι, στην πραγματικότητα, υπάρχουν απειροελάχιστες διαφορές σε αυτό το πλαίσιο.
05:55
What you see here,
130
340000
2000
Αυτό που βλέπετε εδώ,
05:57
the blueμπλε areasπεριοχές are about a thousandthχιλιοστό of a degreeβαθμός coolerψυγείο
131
342000
3000
οι μπλε περιοχές είναι περίπου ένα χιλιοστό του βαθμού πιο κρύες
06:00
than the redτο κόκκινο areasπεριοχές.
132
345000
2000
από τις κόκκινες περιοχές.
06:02
These are tinyμικροσκοπικός differencesδιαφορές,
133
347000
2000
Αυτές είναι μικροσκοπικές διαφορές,
06:04
but it was enoughαρκετά for the universeσύμπαν to moveκίνηση on
134
349000
2000
αλλά ήταν αρκετές για το σύμπαν να προχωρήσει
06:06
to the nextεπόμενος stageστάδιο of buildingΚτίριο complexityπερίπλοκο.
135
351000
2000
στο επόμενο στάδιο της δημιουργίας πολυπλοκότητας.
06:08
And this is how it worksεργοστάσιο.
136
353000
2000
Ας δούμε πώς.
06:10
GravityΒαρύτητας is more powerfulισχυρός
137
355000
3000
Η βαρύτητα είναι πιο ισχυρή
06:13
where there's more stuffυλικό.
138
358000
2000
όπου υπάρχει περισσότερη μάζα.
06:15
So where you get slightlyελαφρώς denserπυκνότερο areasπεριοχές,
139
360000
2000
Έτσι, όπου έχετε ελαφρά πυκνότερες περιοχές,
06:17
gravityβαρύτητα startsξεκινά compactingη συμπύκνωση cloudsσύννεφα
140
362000
2000
η βαρύτητα ξεκινά να συμπυκνώνει σύννεφα
06:19
of hydrogenυδρογόνο and heliumηλίου atomsάτομα.
141
364000
2000
από άτομα υδρογόνου και ηλίου.
06:21
So we can imagineφαντάζομαι the earlyνωρίς universeσύμπαν breakingσπάσιμο up
142
366000
2000
Μπορείτε έτσι να φανταστείτε το πρώιμο σύμπαν να διασπάται
06:23
into a billionδισεκατομμύριο cloudsσύννεφα.
143
368000
2000
σ' ένα δισεκατομμύριο σύννεφα.
06:25
And eachκαθε cloudσύννεφο is compactedσυμπυκνωθεί,
144
370000
2000
Και κάθε σύννεφο είναι συμπυκνωμένο,
06:27
gravityβαρύτητα getsπαίρνει more powerfulισχυρός as densityπυκνότητα increasesαυξάνεται,
145
372000
3000
η βαρύτητα γίνεται πιο ισχυρή όσο η πυκνότητα αυξάνεται,
06:30
the temperatureθερμοκρασία beginsαρχίζει to riseαύξηση at the centerκέντρο of eachκαθε cloudσύννεφο,
146
375000
2000
η θερμοκρασία αρχίζει να αυξάνεται στο κέντρο κάθε σύννεφου
06:32
and then, at the centerκέντρο of eachκαθε cloudσύννεφο,
147
377000
2000
και τότε, στο κέντρο κάθε σύννεφου,
06:34
the temperatureθερμοκρασία crossesΣταυροί the thresholdκατώφλι temperatureθερμοκρασία
148
379000
3000
η θερμοκρασία ξεπερνά το θερμικό κατώφλι
06:37
of 10 millionεκατομμύριο degreesβαθμούς,
149
382000
2000
των 10 εκατομμυρίων βαθμών,
06:39
protonsπρωτόνια startαρχή to fuseθρυαλλίδα,
150
384000
2000
αρχίζει η σύντηξη των πρωτονίων,
06:41
there's a hugeτεράστιος releaseελευθέρωση of energyενέργεια,
151
386000
3000
υπάρχει μια τεράστια απελευθέρωση ενέργειας
06:44
and, bamμπαμ!
152
389000
2000
και, μπαμ!
06:46
We have our first starsαστέρια.
153
391000
2000
Έχουμε τα πρώτα μας αστέρια.
06:48
From about 200 millionεκατομμύριο yearsχρόνια after the BigΜεγάλο BangΜπανγκ,
154
393000
4000
Περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη,
06:52
starsαστέρια beginαρχίζουν to appearεμφανίζομαι all throughδιά μέσου the universeσύμπαν,
155
397000
3000
αστέρια αρχίζουν να εμφανίζονται παντού μέσα στο σύμπαν,
06:55
billionsδισεκατομμύρια of them.
156
400000
2000
δισεκατομμύρια από αυτά.
06:57
And the universeσύμπαν is now significantlyσημαντικά more interestingενδιαφέρων
157
402000
3000
Και το σύμπαν είναι τώρα σημαντικά πιο ενδιαφέρον
07:00
and more complexσυγκρότημα.
158
405000
3000
και πιο περίπλοκο.
07:03
StarsΑστέρια will createδημιουργώ the GoldilocksGoldilocks conditionsσυνθήκες
159
408000
2000
Τα άστρα θα δημιουργήσουν τις συνθήκες Χρυσομαλλούσας
07:05
for crossingδιάβαση two newνέος thresholdsκατώτατα όρια.
160
410000
3000
για τη διέλευση δύο νέων κατωφλιών.
07:08
When very largeμεγάλο starsαστέρια dieκαλούπι,
161
413000
2000
Όταν τα πολύ μεγάλα αστέρια πεθαίνουν,
07:10
they createδημιουργώ temperaturesθερμοκρασίες so highυψηλός
162
415000
3000
δημιουργούν θερμοκρασίες τόσο υψηλές
07:13
that protonsπρωτόνια beginαρχίζουν to fuseθρυαλλίδα in all sortsείδος of exoticεξωτικά combinationsκομπινεζόν,
163
418000
3000
που τα πρωτόνια αρχίζουν να συντήσσονται σε μία ποικιλία από εξωτικούς συνδυασμούς
07:16
to formμορφή all the elementsστοιχεία of the periodicπεριοδικός tableτραπέζι.
164
421000
3000
για να διαμορφώσουν όλα τα στοιχεία του περιοδικού πίνακα.
07:19
If, like me, you're wearingκουραστικός a goldχρυσός ringδαχτυλίδι,
165
424000
3000
Εάν, όπως εγώ, φοράτε ένα χρυσό δαχτυλίδι,
07:22
it was forgedσφυρήλατος in a supernovaσουπερνόβα explosionέκρηξη.
166
427000
3000
σφυρηλατήθηκε σε μια έκρηξη σουπερνόβα.
07:25
So now the universeσύμπαν is chemicallyχημικώς more complexσυγκρότημα.
167
430000
3000
Έτσι τώρα το σύμπαν είναι πιο περίπλοκο χημικά.
07:28
And in a chemicallyχημικώς more complexσυγκρότημα universeσύμπαν,
168
433000
3000
Και σε ένα χημικά πιο πολύπλοκο σύμπαν,
07:31
it's possibleδυνατόν to make more things.
169
436000
2000
είναι δυνατό να γίνουν περισσότερα πράγματα.
07:33
And what startsξεκινά happeningσυμβαίνει
170
438000
2000
Και αυτό που ξεκινάει να συμβαίνει
07:35
is that, around youngνεαρός sunsήλιοι,
171
440000
2000
είναι πως, γύρω από νεαρούς ήλιους,
07:37
youngνεαρός starsαστέρια,
172
442000
2000
νεαρά αστέρια,
07:39
all these elementsστοιχεία combineσυνδυασμός, they swirlστροβιλισμού around,
173
444000
2000
όλα αυτά τα στοιχεία συνδυάζονται, ανακατεύονται,
07:41
the energyενέργεια of the starαστέρι stirsανακατώνει them around,
174
446000
2000
η ενέργεια του άστρου τα στριφογυρίζει,
07:43
they formμορφή particlesσωματίδια, they formμορφή snowflakesνιφάδες χιονιού,
175
448000
3000
σχηματίζουν σωματίδια, σχηματίζουν νιφάδες χιονιού,
07:46
they formμορφή little dustσκόνη motesκόκους,
176
451000
2000
σχηματίζουν μικρά μόρια σκόνης,
07:48
they formμορφή rocksβράχια, they formμορφή asteroidsαστεροειδείς,
177
453000
2000
βράχια, αστεροειδείς,
07:50
and eventuallyτελικά, they formμορφή planetsπλανήτες and moonsΣελήνη.
178
455000
3000
και τελικά, σχηματίζουν πλανήτες και φεγγάρια.
07:53
And that is how our solarηλιακός systemΣύστημα was formedσχηματίστηκε,
179
458000
3000
Και έτσι δημιουργήθηκε το ηλιακό μας σύστημα,
07:56
fourτέσσερα and a halfΉμισυ billionδισεκατομμύριο yearsχρόνια agoπριν.
180
461000
3000
τεσσεράμισι δισεκατομμύρια χρόνια πριν.
07:59
RockyΒραχώδη planetsπλανήτες like our EarthΓη
181
464000
3000
Βραχώδεις πλανήτες όπως η Γη μας,
08:02
are significantlyσημαντικά more complexσυγκρότημα than starsαστέρια
182
467000
3000
είναι σημαντικά πιο περίπλοκοι απ' ότι τα άστρα,
08:05
because they containπεριέχω a much greaterμεγαλύτερη diversityποικιλία of materialsυλικά.
183
470000
3000
επειδή περιέχουν μια πολύ μεγαλύτερη ποικιλία υλικών.
08:08
So we'veέχουμε crossedπέρασε a fourthτέταρτος thresholdκατώφλι of complexityπερίπλοκο.
184
473000
3000
Έτσι έχουμε περάσει το τέταρτο κατώφλι πολυπλοκότητας.
08:12
Now, the going getsπαίρνει tougherπιο σκληρή.
185
477000
3000
Τώρα, τα πράγματα δυσκολεύουν.
08:16
The nextεπόμενος stageστάδιο introducesεισάγει entitiesοντότητες
186
481000
2000
Το επόμενο στάδιο εισάγει οντότητες
08:18
that are significantlyσημαντικά more fragileεύθραυστο,
187
483000
2000
που είναι σημαντικά πιο εύθραυστες,
08:20
significantlyσημαντικά more vulnerableευάλωτα,
188
485000
2000
σημαντικά πιο ευάλωτες,
08:22
but they're alsoεπίσης much more creativeδημιουργικός
189
487000
3000
αλλά είναι επίσης σημαντικά πιο δημιουργικές
08:25
and much more capableικανός of generatingδημιουργώντας furtherπεραιτέρω complexityπερίπλοκο.
190
490000
3000
και πολύ περισσότερο ικανές να παράξουν επιπλέον πολυπλοκότητα.
08:28
I'm talkingομιλία, of courseσειρά μαθημάτων,
191
493000
2000
Μιλάω, φυσικά,
08:30
about livingζωή organismsοργανισμούς.
192
495000
2000
για τους ζωντανούς οργανισμούς.
08:32
LivingΖουν organismsοργανισμούς are createdδημιουργήθηκε by chemistryχημεία.
193
497000
2000
Οι ζωντανοί οργανισμοί δημιουργούνται από τη χημεία.
08:34
We are hugeτεράστιος packagesπακέτα of chemicalsχημικές ουσίες.
194
499000
3000
Είμαστε τεράστια πακέτα από χημικές ουσίες.
08:38
So, chemistryχημεία is dominatedκυριαρχούσε by the electromagneticΗλεκτρομαγνητική forceδύναμη.
195
503000
3000
Η χημεία κυριαρχείται από την ηλεκτρομαγνητική δύναμη.
08:41
That operatesλειτουργεί over smallerμικρότερος scalesΖυγός than gravityβαρύτητα,
196
506000
2000
Αυτή λειτουργεί σε ακόμα μικρότερες κλίμακες από τη βαρύτητα,
08:43
whichοι οποίες explainsεξηγεί why you and I
197
508000
2000
πράγμα που εξηγεί γιατί εσείς και εγώ
08:45
are smallerμικρότερος than starsαστέρια or planetsπλανήτες.
198
510000
2000
είμαστε μικρότεροι από τα άστρα ή τους πλανήτες.
08:47
Now, what are the idealιδανικό conditionsσυνθήκες for chemistryχημεία?
199
512000
3000
Τώρα, ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες για τη χημεία;
08:50
What are the GoldilocksGoldilocks conditionsσυνθήκες?
200
515000
2000
Ποιες είναι οι συνθήκες Χρυσομαλλούσας;
08:52
Well, first, you need energyενέργεια,
201
517000
2000
Λοιπόν, πρώτα χρειάζεται ενέργεια,
08:54
but not too much.
202
519000
2000
αλλά όχι πάρα πολύ.
08:56
In the centerκέντρο of a starαστέρι, there's so much energyενέργεια
203
521000
2000
Στο κέντρο ενός άστρου, υπάρχει τόση πολύ ενέργεια,
08:58
that any atomsάτομα that combineσυνδυασμός will just get bustedσπάσει apartχώρια again.
204
523000
3000
που όποια άτομα συνδυάζονται θα διαλυθούν ξανά.
09:01
But not too little.
205
526000
2000
Αλλά όχι και πολύ λίγη.
09:03
In intergalacticδιαγαλαξιακό spaceχώρος, there's so little energyενέργεια
206
528000
2000
Στο διαγαλαξιακό διάστημα, υπάρχει τόσο λίγη ενέργεια
09:05
that atomsάτομα can't combineσυνδυασμός.
207
530000
3000
που τα άτομα δεν μπορούν να συνδυαστούν.
09:08
What you want is just the right amountποσό,
208
533000
2000
Αυτό που χρειάζεστε είναι ακριβώς η σωστή ποσότητα
09:10
and planetsπλανήτες, it turnsστροφές out, are just right,
209
535000
2000
και οι πλανήτες, αποδεικνύεται, την έχουν,
09:12
because they're closeΚοντά to starsαστέρια, but not too closeΚοντά.
210
537000
3000
γιατί είναι κοντά στα άστρα, αλλά όχι πολύ κοντά.
09:15
You alsoεπίσης need a great diversityποικιλία of chemicalχημική ουσία elementsστοιχεία,
211
540000
3000
Χρειάζεστε επίσης μεγάλη ποικιλία από χημικά στοιχεία,
09:18
and you need liquidυγρό suchτέτοιος as waterνερό.
212
543000
3000
και θα πρέπει να έχετε υγρά όπως νερό.
09:21
Why?
213
546000
2000
Γιατί;
09:23
Well, in gassesαέρια, atomsάτομα moveκίνηση pastτο παρελθόν eachκαθε other so fastγρήγορα
214
548000
3000
Στα αέρια, τα άτομα κινούνται τόσο γρήγορα
09:26
that they can't hitchαναποδιά up.
215
551000
2000
που δεν μπορούν να ενωθούν.
09:28
In solidsστερεά,
216
553000
2000
Στα στερεά,
09:30
atomsάτομα are stuckκολλήσει togetherμαζί, they can't moveκίνηση.
217
555000
3000
τα άτομα έχουν δεσμούς μεταξύ τους, δεν μπορούν να κινηθούν.
09:33
In liquidsυγρά,
218
558000
2000
Στα υγρά,
09:35
they can cruiseκρουαζιέρα and cuddleαγκαλιάζω
219
560000
2000
μπορούν να ταξιδεύουν και να αγκαλιάζονται
09:37
and linkΣύνδεσμος up to formμορφή moleculesμόρια.
220
562000
3000
και να ενώνονται σχηματίζοντας μόρια.
09:40
Now, where do you find suchτέτοιος GoldilocksGoldilocks conditionsσυνθήκες?
221
565000
3000
Τώρα, πού βρίσκουμε τέτοιες ιδανικές συνθήκες;
09:43
Well, planetsπλανήτες are great,
222
568000
2000
Οι πλανήτες είναι εξαιρετικοί,
09:45
and our earlyνωρίς EarthΓη
223
570000
2000
και η πρώιμη Γη
09:47
was almostσχεδόν perfectτέλειος.
224
572000
2000
ήταν σχεδόν τέλεια.
09:49
It was just the right distanceαπόσταση from its starαστέρι
225
574000
2000
Είχε ακριβώς τη σωστή απόσταση από το άστρο της
09:51
to containπεριέχω hugeτεράστιος oceansωκεανούς of openΆνοιξε waterνερό.
226
576000
3000
ώστε να περιέχει τεράστιους ωκεανούς με ανοιχτό νερό.
09:54
And deepβαθύς beneathκάτω από those oceansωκεανούς,
227
579000
2000
Και βαθιά κάτω από αυτούς τους ωκεανούς
09:56
at cracksρωγμές in the Earth'sΤης γης crustκρούστα,
228
581000
2000
σε ρήγματα του φλοιού της Γης,
09:58
you've got heatθερμότητα seepingαπορροφώντας up from insideμέσα the EarthΓη,
229
583000
3000
έχουμε ζέστη που αναδύεται από το εσωτερικό της Γης,
10:01
and you've got a great diversityποικιλία of elementsστοιχεία.
230
586000
2000
και μεγάλη ποικιλία στοιχείων.
10:03
So at those deepβαθύς oceanicωκεάνεια ventsαεραγωγοί,
231
588000
2000
Σε αυτές τις βαθιές υποθαλάσσιες πηγές,
10:05
fantasticφανταστικός chemistryχημεία beganάρχισε to happenσυμβεί,
232
590000
3000
άρχισαν εκπληκτικές χημικές αντιδράσεις
10:08
and atomsάτομα combinedσε συνδυασμό in all sortsείδος of exoticεξωτικά combinationsκομπινεζόν.
233
593000
3000
και τα άτομα ενώθηκαν σε όλων των ειδών τους εξωτικούς συνδυασμούς.
10:12
But of courseσειρά μαθημάτων, life is more
234
597000
2000
Αλλά φυσικά, η ζωή είναι κάτι περισσότερο
10:14
than just exoticεξωτικά chemistryχημεία.
235
599000
2000
από απλή εξωτική χημεία.
10:16
How do you stabilizeσταθεροποιώ
236
601000
2000
Πώς σταθεροποιείς
10:18
those hugeτεράστιος moleculesμόρια
237
603000
2000
αυτά τα τεράστια μόρια
10:20
that seemφαίνομαι to be viableβιώσιμος?
238
605000
3000
που μοιάζουν βιώσιμα;
10:23
Well, it's here that life introducesεισάγει
239
608000
2000
Εδώ λοιπόν η ζωή εισάγει
10:25
an entirelyεξ ολοκλήρου newνέος trickτέχνασμα.
240
610000
3000
ένα εντελώς καινούργιο κόλπο.
10:28
You don't stabilizeσταθεροποιώ the individualάτομο;
241
613000
2000
Δεν σταθεροποιείς το μεμονωμένο άτομο,
10:30
you stabilizeσταθεροποιώ the templateπρότυπο,
242
615000
2000
σταθεροποιείς το πρότυπο,
10:32
the thing that carriesμεταφέρει informationπληροφορίες,
243
617000
2000
αυτό που μεταφέρει την πληροφορία
10:34
and you allowεπιτρέπω the templateπρότυπο to copyαντιγραφή itselfεαυτό.
244
619000
2000
και του επιτρέπεις να αντιγράψει τον εαυτό του.
10:36
And DNADNA, of courseσειρά μαθημάτων,
245
621000
2000
Και το DNA, φυσικά,
10:38
is the beautifulπανεμορφη moleculeμόριο
246
623000
2000
είναι το πανέμορφο μόριο
10:40
that containsπεριέχει that informationπληροφορίες.
247
625000
2000
που περιέχει αυτή την πληροφορία.
10:42
You'llΘα σας be familiarοικείος with the doubleδιπλό helixέλιξ of DNADNA.
248
627000
3000
Όλοι γνωρίζετε τη διπλή έλικα του DNA.
10:45
EachΚάθε rungσκαλί containsπεριέχει informationπληροφορίες.
249
630000
2000
Κάθε σκαλοπάτι περιέχει πληροφορίες.
10:47
So, DNADNA containsπεριέχει informationπληροφορίες
250
632000
2000
Το DNA λοιπόν περιέχει πληροφορίες
10:49
about how to make livingζωή organismsοργανισμούς.
251
634000
3000
για το πώς να δημιουργήσει ζωντανούς οργανισμούς.
10:52
And DNADNA alsoεπίσης copiesαντίγραφα itselfεαυτό.
252
637000
2000
Και το DNA αντιγράφει τον εαυτό του.
10:54
So, it copiesαντίγραφα itselfεαυτό
253
639000
2000
Αντιγράφει τον εαυτό του
10:56
and scattersσκορπίζει the templatesπρότυπα throughδιά μέσου the oceanωκεανός.
254
641000
2000
και σκορπίζει τα πρότυπα στον ωκεανό.
10:58
So the informationπληροφορίες spreadsτα spreads.
255
643000
2000
Έτσι, η πληροφορία διαδίδεται.
11:00
NoticeΕιδοποίηση that informationπληροφορίες has becomeγίνομαι partμέρος of our storyιστορία.
256
645000
3000
Παρατηρήστε ότι η πληροφορία έχει γίνει μέρος της ιστορίας μας.
11:03
The realπραγματικός beautyομορφιά of DNADNA thoughαν και
257
648000
2000
Η πραγματική ομορφιά του DNA όμως,
11:05
is in its imperfectionsατελειών.
258
650000
2000
είναι οι ατέλειές του.
11:07
As it copiesαντίγραφα itselfεαυτό,
259
652000
2000
Καθώς αντιγράφει τον εαυτό του,
11:09
onceμια φορά in everyκάθε billionδισεκατομμύριο rungsβαθμίδες,
260
654000
2000
μια φορά κάθε δισεκατομμύριο σκαλοπάτια
11:11
there tendsτείνει to be an errorλάθος.
261
656000
2000
τείνει να κάνει ένα σφάλμα.
11:13
And what that meansπου σημαίνει
262
658000
2000
Και αυτό σημαίνει πως
11:15
is that DNADNA is, in effectαποτέλεσμα, learningμάθηση.
263
660000
3000
το DNA ουσιαστικά μαθαίνει.
11:18
It's accumulatingσυσσώρευση newνέος waysτρόπους of makingκατασκευή livingζωή organismsοργανισμούς
264
663000
2000
Συγκεντρώνει νέους τρόπους να δημιουργεί ζωντανούς οργανισμούς
11:20
because some of those errorsσφάλματα work.
265
665000
2000
γιατί κάποια από αυτά τα σφάλματα είναι αποτελεσματικά.
11:22
So DNA'sΤου DNA learningμάθηση
266
667000
2000
Έτσι, το DNA μαθαίνει
11:24
and it's buildingΚτίριο greaterμεγαλύτερη diversityποικιλία and greaterμεγαλύτερη complexityπερίπλοκο.
267
669000
3000
και χτίζει μεγαλύτερη ποικιλία και πολυπλοκότητα.
11:27
And we can see this happeningσυμβαίνει over the last fourτέσσερα billionδισεκατομμύριο yearsχρόνια.
268
672000
3000
Και το βλέπουμε αυτό να συμβαίνει τα τελευταία 4 δισεκατομμύρια χρόνια.
11:30
For mostπλέον of that time of life on EarthΓη,
269
675000
2000
Για το μεγαλύτερο μέρος αυτού του διαστήματος στη Γη,
11:32
livingζωή organismsοργανισμούς have been relativelyσχετικά simpleαπλός --
270
677000
2000
οι ζωντανοί οργανισμοί είναι σχετικά απλοί --
11:34
singleμονόκλινο cellsκυττάρων.
271
679000
2000
μονοκύτταροι.
11:36
But they had great diversityποικιλία,
272
681000
2000
Αλλά είχαν μεγάλη ποικιλία,
11:38
and, insideμέσα, great complexityπερίπλοκο.
273
683000
2000
και, εσωτερικά, μεγάλη πολυπλοκότητα.
11:40
Then from about 600 to 800 millionεκατομμύριο yearsχρόνια agoπριν,
274
685000
3000
Τότε, μεταξύ 600 και 800 εκατομμυρίων χρόνων πριν,
11:43
multi-celledmulti-μονοκύτταροι organismsοργανισμούς appearεμφανίζομαι.
275
688000
2000
εμφανίζονται πολυκύτταροι οργανισμοί.
11:45
You get fungiμύκητες, you get fishψάρι,
276
690000
2000
Έχουμε τους μύκητες, έχουμε τα ψάρια,
11:47
you get plantsφυτά,
277
692000
2000
έχουμε τα φυτά,
11:49
you get amphibiaΑμφίβια, you get reptilesερπετά,
278
694000
3000
έχουμε τα αμφίβια, έχουμε τα ερπετά
11:52
and then, of courseσειρά μαθημάτων, you get the dinosaursδεινόσαυροι.
279
697000
3000
και μετά, φυσικά, έχουμε τους δεινόσαυρους.
11:55
And occasionallyενίοτε, there are disastersκαταστροφές.
280
700000
4000
Και περιστασιακά, υπάρχουν και καταστροφές.
11:59
Sixty-fiveΕξήντα πέντε millionεκατομμύριο yearsχρόνια agoπριν,
281
704000
2000
65 εκατομμύρια χρόνια πριν,
12:01
an asteroidαστεροειδής landedπροσγειώθηκε on EarthΓη
282
706000
2000
ένας αστεροειδής χτύπησε τη Γη
12:03
nearκοντά the YucatanΧερσόνησος Γιουκατάν PeninsulaΧερσόνησος,
283
708000
2000
κοντά στη χερσόνησο Γιουκατάν,
12:05
creatingδημιουργώντας conditionsσυνθήκες equivalentισοδύναμος to those of a nuclearπυρηνικός warπόλεμος,
284
710000
3000
δημιουργώντας συνθήκες αντίστοιχες με αυτές ενός πυρηνικού πολέμου
12:08
and the dinosaursδεινόσαυροι were wipedσκούπισε out.
285
713000
2000
και οι δεινόσαυροι αφανίστηκαν.
12:10
TerribleΤρομερό newsΝέα for the dinosaursδεινόσαυροι,
286
715000
4000
Δυσάρεστα νέα για τους δεινόσαυρους
12:14
but great newsΝέα for our mammalianθηλαστικών ancestorsπρογόνους,
287
719000
3000
αλλά σπουδαία νέα για τα θηλαστικά-προγόνους μας,
12:17
who flourishedάκμασε
288
722000
2000
που άκμασαν
12:19
in the nichesκόγχες left emptyαδειάζω by the dinosaursδεινόσαυροι.
289
724000
3000
στο κενό που άφησαν οι δεινόσαυροι.
12:22
And we humanο άνθρωπος beingsόντα
290
727000
2000
Και εμείς οι άνθρωποι
12:24
are partμέρος of that creativeδημιουργικός evolutionaryεξελικτική pulseσφυγμός
291
729000
3000
είμαστε μέρος αυτού του δημιουργικού εξελικτικού παλμού
12:27
that beganάρχισε 65 millionεκατομμύριο yearsχρόνια agoπριν
292
732000
3000
που ξεκίνησε 65 εκατομμύρια χρόνια πριν
12:30
with the landingπροσγείωση of an asteroidαστεροειδής.
293
735000
2000
με την πρόσκρουση ενός αστεροειδούς.
12:33
HumansΟι άνθρωποι appearedεμφανίστηκε about 200,000 yearsχρόνια agoπριν.
294
738000
3000
Ο άνθρωπος εμφανίστηκε περίπου 200.000 χρόνια πριν.
12:36
And I believe we countμετρώ
295
741000
2000
Και πιστεύω ότι μετράμε
12:38
as a thresholdκατώφλι in this great storyιστορία.
296
743000
2000
ως ένα κατώφλι σε αυτή τη σπουδαία ιστορία.
12:40
Let me explainεξηγώ why.
297
745000
2000
Θα σας εξηγήσω γιατί.
12:42
We'veΈχουμε seenείδα that DNADNA learnsμαθαίνει in a senseέννοια,
298
747000
3000
Ξέρουμε ότι το DNA μαθαίνει κατά κάποιο τρόπο,
12:45
it accumulatesσυσσωρεύεται informationπληροφορίες.
299
750000
2000
συγκεντρώνει πληροφορίες.
12:47
But it is so slowαργός.
300
752000
2000
Αλλά, είναι τόσο αργό.
12:49
DNADNA accumulatesσυσσωρεύεται informationπληροφορίες
301
754000
2000
Το DNA συγκεντρώνει πληροφορίες
12:51
throughδιά μέσου randomτυχαίος errorsσφάλματα,
302
756000
2000
από τυχαία λάθη,
12:53
some of whichοι οποίες just happenσυμβεί to work.
303
758000
3000
μερικά από τα οποία απλά τυγχάνει να πετύχουν.
12:56
But DNADNA had actuallyπράγματι generatedδημιουργούνται a fasterγρηγορότερα way of learningμάθηση:
304
761000
2000
Αλλά το DNA είχε δημιουργήσει ένα ταχύτερο τρόπο εκμάθησης:
12:58
it had producedπαράγεται organismsοργανισμούς with brainsμυαλά,
305
763000
3000
παρήγαγε οργανισμούς με εγκέφαλο,
13:01
and those organismsοργανισμούς can learnμαθαίνω in realπραγματικός time.
306
766000
3000
και αυτοί οι οργανισμοί μπορούν να μάθουν σε πραγματικό χρόνο.
13:04
They accumulateσυσσωρεύω informationπληροφορίες, they learnμαθαίνω.
307
769000
3000
Μαζεύουν πληροφορίες, μαθαίνουν.
13:07
The sadλυπημένος thing is,
308
772000
2000
Το λυπηρό είναι,
13:09
when they dieκαλούπι, the informationπληροφορίες diesπεθαίνει with them.
309
774000
3000
όταν πεθαίνουν, οι πληροφορίες πεθαίνουν μαζί τους.
13:12
Now what makesκάνει humansτου ανθρώπου differentδιαφορετικός
310
777000
2000
Αυτό που διαφοροποιεί τον άνθρωπο
13:14
is humanο άνθρωπος languageΓλώσσα.
311
779000
2000
είναι η ανθρώπινη ομιλία.
13:16
We are blessedευλογημένος with a languageΓλώσσα, a systemΣύστημα of communicationεπικοινωνία,
312
781000
2000
Είμαστε ευλογημένοι με μία γλώσσα, ένα σύστημα επικοινωνίας,
13:18
so powerfulισχυρός and so preciseακριβής
313
783000
3000
τόσο ισχυρό και τόσο ακριβές
13:21
that we can shareμερίδιο what we'veέχουμε learnedέμαθα with suchτέτοιος precisionακρίβεια
314
786000
3000
ώστε μπορούμε να μοιραστούμε αυτά που έχουμε μάθει με τόση ακρίβεια
13:24
that it can accumulateσυσσωρεύω in the collectiveσυλλογικός memoryμνήμη.
315
789000
3000
που συγκεντρώνονται στη συλλογική μνήμη.
13:27
And that meansπου σημαίνει
316
792000
2000
Και αυτό σημαίνει
13:29
it can outlastεπιζώ the individualsτα άτομα who learnedέμαθα that informationπληροφορίες,
317
794000
3000
ότι επιβιώνει πέρα από τα άτομα που έμαθαν την πληροφορία,
13:32
and it can accumulateσυσσωρεύω from generationγενιά to generationγενιά.
318
797000
4000
και συγκεντρώνεται από γενιά σε γενιά.
13:36
And that's why, as a speciesείδος, we're so creativeδημιουργικός
319
801000
2000
Γι' αυτό, σαν είδος, είμαστε τόσο δημιουργικοί
13:38
and so powerfulισχυρός,
320
803000
2000
και τόσο ισχυροί
13:40
and that's why we have a historyιστορία.
321
805000
2000
και γι' αυτό έχουμε ιστορία.
13:42
We seemφαίνομαι to be the only speciesείδος in fourτέσσερα billionδισεκατομμύριο yearsχρόνια
322
807000
3000
Φαίνεται ότι είμαστε το μόνο είδος εδώ και 4 δισεκατομμύρια χρόνια
13:45
to have this giftδώρο.
323
810000
2000
που έχει αυτό το χάρισμα.
13:47
I call this abilityικανότητα
324
812000
2000
Ονομάζω αυτή την ικανότητα
13:49
collectiveσυλλογικός learningμάθηση.
325
814000
2000
συλλογική μάθηση.
13:51
It's what makesκάνει us differentδιαφορετικός.
326
816000
2000
Αυτή μας κάνει διαφορετικούς.
13:53
We can see it at work
327
818000
2000
Τη βλέπουμε εν δράσει
13:55
in the earliestνωρίτερα stagesστάδια of humanο άνθρωπος historyιστορία.
328
820000
2000
στα πρώιμα στάδια της ανθρώπινης ιστορίας.
13:57
We evolvedεξελίχθηκε as a speciesείδος
329
822000
2000
Εξελιχθήκαμε ως είδος
13:59
in the savannaΣαβάνα landsεδάφη of AfricaΑφρική,
330
824000
2000
στις σαβάννες της Αφρικής,
14:01
but then you see humansτου ανθρώπου migratingμετεγκατάσταση into newνέος environmentsπεριβάλλοντος,
331
826000
3000
αλλά μετά βλέπουμε ανθρώπους να μεταναστεύουν σε νέα περιβάλλοντα,
14:04
into desertέρημος landsεδάφη, into junglesζούγκλες,
332
829000
2000
σε ερήμους, σε ζούγκλες,
14:06
into the iceπάγος ageηλικία tundraτούνδρα of SiberiaΣιβηρία --
333
831000
2000
στην παγωμένη τούντρα της Σιβηρίας --
14:08
toughσκληρός, toughσκληρός environmentπεριβάλλον --
334
833000
2000
σκληρά, πολύ σκληρά περιβάλλοντα --
14:10
into the AmericasΑμερική, into AustralasiaΑυστραλασία.
335
835000
2000
στην Αμερική, στην Αυστραλασία.
14:12
EachΚάθε migrationμετανάστευση involvedεμπλεγμένος learningμάθηση --
336
837000
2000
Κάθε μετακίνηση σήμαινε εκμάθηση --
14:14
learningμάθηση newνέος waysτρόπους of exploitingαξιοποίηση the environmentπεριβάλλον,
337
839000
3000
εκμάθηση νέων τρόπων εκμετάλλευσης του περιβάλλοντος,
14:17
newνέος waysτρόπους of dealingμοιρασιά with theirδικα τους surroundingsπεριβαλλοντας ΧΩΡΟΣ.
338
842000
2000
νέων τρόπων αντιμετώπισης του περιβάλλοντος χώρου.
14:19
Then 10,000 yearsχρόνια agoπριν,
339
844000
2000
Τότε, 10.000 χρόνια πριν,
14:21
exploitingαξιοποίηση a suddenαιφνίδιος changeαλλαγή in globalπαγκόσμια climateκλίμα
340
846000
2000
εκμεταλλευόμενοι μία απότομη αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος
14:23
with the endτέλος of the last iceπάγος ageηλικία,
341
848000
2000
με το τέλος της τελευταίας περιόδου των παγετώνων,
14:25
humansτου ανθρώπου learnedέμαθα to farmαγρόκτημα.
342
850000
3000
ο άνθρωπος έμαθε να καλλιεργεί.
14:28
FarmingΓεωργία was an energyενέργεια bonanzaεύρημα.
343
853000
2000
Η γεωργία ήταν ένα χρυσωρυχείο ενέργειας.
14:30
And exploitingαξιοποίηση that energyενέργεια,
344
855000
2000
Με την εκμετάλλευση αυτής της ενέργειας,
14:32
humanο άνθρωπος populationsπληθυσμών multipliedπολλαπλασιασμένο.
345
857000
2000
ο ανθρώπινος πληθυσμός πολλαπλασιάστηκε.
14:34
HumanΑνθρώπινη societiesκοινωνίες got largerμεγαλύτερος, denserπυκνότερο,
346
859000
2000
Οι ανθρώπινες κοινωνίες μεγάλωσαν, πύκνωσαν,
14:36
more interconnectedδιασυνδεδεμένα.
347
861000
2000
έγιναν περισσότερο διασυνδεδεμένες.
14:38
And then from about 500 yearsχρόνια agoπριν,
348
863000
4000
Και τότε, περίπου 500 χρόνια πριν,
14:42
humansτου ανθρώπου beganάρχισε to linkΣύνδεσμος up globallyπαγκοσμίως
349
867000
2000
οι άνθρωποι ξεκίνησαν να διασυνδέονται παγκοσμίως
14:44
throughδιά μέσου shippingΑποστολή, throughδιά μέσου trainsτρένα,
350
869000
2000
μέσω της ναυτιλίας, των σιδηροδρόμων,
14:46
throughδιά μέσου telegraphτηλεγράφος, throughδιά μέσου the InternetΣτο διαδίκτυο,
351
871000
3000
του τηλέγραφου, του διαδικτύου,
14:49
untilμέχρις ότου now we seemφαίνομαι to formμορφή
352
874000
2000
ώσπου πλέον μοιάζουμε να σχηματίζουμε
14:51
a singleμονόκλινο globalπαγκόσμια brainεγκέφαλος
353
876000
2000
ένα κοινό παγκόσμιο εγκέφαλο
14:53
of almostσχεδόν sevenεπτά billionδισεκατομμύριο individualsτα άτομα.
354
878000
2000
από σχεδόν επτά δισεκατομμύρια μεμονωμένα άτομα.
14:55
And that brainεγκέφαλος is learningμάθηση at warpστημόνι speedΤαχύτητα.
355
880000
5000
Και αυτός ο εγκέφαλος μαθαίνει με ταχύτητα φωτός.
15:00
And in the last 200 yearsχρόνια, something elseαλλού has happenedσυνέβη.
356
885000
2000
Και τα τελευταία 200 χρόνια, συνέβη κάτι ακόμα:
15:02
We'veΈχουμε stumbledσκόνταψε on anotherαλλο energyενέργεια bonanzaεύρημα
357
887000
2000
πέσαμε πάνω σ' ένα άλλο χρυσωρυχείο ενέργειας,
15:04
in fossilαπολίθωμα fuelsκαύσιμα.
358
889000
2000
τα ορυκτά καύσιμα.
15:06
So fossilαπολίθωμα fuelsκαύσιμα and collectiveσυλλογικός learningμάθηση togetherμαζί
359
891000
3000
Έτσι, ορυκτά καύσιμα και συλλογική εκμάθηση μαζί
15:09
explainεξηγώ the staggeringσυγκλονιστικό complexityπερίπλοκο
360
894000
2000
εξηγούν τη συγκλονιστική πολυπλοκότητα
15:11
we see around us.
361
896000
2000
που βλέπουμε γύρω μας.
15:16
So, here we are,
362
901000
3000
Ερχόμαστε, λοιπόν, εδώ
15:19
back at the conventionσύμβαση centerκέντρο.
363
904000
2000
πίσω στο συνεδριακό κέντρο.
15:21
We'veΈχουμε been on a journeyταξίδι, a returnΕΠΙΣΤΡΟΦΗ journeyταξίδι,
364
906000
2000
Πήγαμε ένα ταξίδι, μετ' επιστροφής,
15:23
of 13.7 billionδισεκατομμύριο yearsχρόνια.
365
908000
3000
13,7 δισεκατομμυρίων χρόνων.
15:26
I hopeελπίδα you agreeσυμφωνώ that this is a powerfulισχυρός storyιστορία.
366
911000
3000
Ελπίζω να συμφωνείτε ότι αυτή είναι μια συγκλονιστική ιστορία.
15:29
And it's a storyιστορία in whichοι οποίες humansτου ανθρώπου
367
914000
2000
Και είναι μια ιστορία στην οποία ο άνθρωπος
15:31
playπαίζω an astonishingεκπληκτικός and creativeδημιουργικός roleρόλος.
368
916000
3000
παίζει έναν εκπληκτικό και δημιουργικό ρόλο.
15:34
But it alsoεπίσης containsπεριέχει warningsπροειδοποιήσεις.
369
919000
3000
Αλλά περιέχει επίσης και προειδοποιήσεις.
15:37
CollectiveΣυλλογική learningμάθηση is a very, very powerfulισχυρός forceδύναμη,
370
922000
4000
Η συλλογική μάθηση είναι μία πολύ, πολύ ισχυρή δύναμη,
15:41
and it's not clearΣαφή
371
926000
2000
και δεν είναι ξεκάθαρο
15:43
that we humansτου ανθρώπου are in chargeχρέωση of it.
372
928000
3000
πως εμείς οι άνθρωποι την ελέγχουμε.
15:46
I rememberθυμάμαι very vividlyζωηρά as a childπαιδί growingκαλλιέργεια up in EnglandΑγγλία,
373
931000
3000
Θυμάμαι πολύ έντονα ως παιδί που μεγάλωσε στην Αγγλία
15:49
livingζωή throughδιά μέσου the CubanΒάρος Κούβας MissileΠυραύλων CrisisΚρίση.
374
934000
3000
την πυραυλική κρίση στην Κούβα.
15:52
For a fewλίγοι daysημέρες,
375
937000
2000
Για μερικές ημέρες,
15:54
the entireολόκληρος biosphereβιόσφαιρα
376
939000
2000
ολόκληρη η βιόσφαιρα
15:56
seemedφαινόταν to be on the vergeχείλος of destructionκαταστροφή.
377
941000
3000
φαινόταν να είναι στα πρόθυρα της καταστροφής.
15:59
And the sameίδιο weaponsόπλα are still here,
378
944000
3000
Και τα ίδια όπλα είναι ακόμα εδώ
16:02
and they are still armedένοπλες.
379
947000
2000
και είναι ακόμα οπλισμένα.
16:04
If we avoidαποφύγει that trapπαγίδα,
380
949000
2000
Εάν αποφύγουμε αυτή την παγίδα,
16:06
othersοι υπολοιποι are waitingαναμονή for us.
381
951000
2000
μας περιμένουν και άλλες.
16:08
We're burningκαύση fossilαπολίθωμα fuelsκαύσιμα at suchτέτοιος a rateτιμή
382
953000
3000
Καταναλώνουμε ορυκτά καύσιμα με τέτοιο ρυθμό
16:11
that we seemφαίνομαι to be underminingυπονόμευση the GoldilocksGoldilocks conditionsσυνθήκες
383
956000
3000
που μοιάζουμε να υπονομεύουμε τις συνθήκες Χρυσομαλλούσας
16:14
that madeέκανε it possibleδυνατόν for humanο άνθρωπος civilizationsπολιτισμών
384
959000
2000
που επέτρεψαν στους ανθρώπινους πολιτισμούς
16:16
to flourishκόσμημα over the last 10,000 yearsχρόνια.
385
961000
4000
να ανθίσουν τα τελευταία 10.000 χρόνια.
16:20
So what bigμεγάλο historyιστορία can do
386
965000
2000
Αυτό που μπορεί να κάνει η Μεγάλη Αφήγηση
16:22
is showπροβολή us the natureφύση of our complexityπερίπλοκο and fragilityευθραυστότητα
387
967000
3000
είναι να μας δείξει τη φύση της πολυπλοκότητας και της ευθραυστότητάς μας
16:25
and the dangersκινδύνους that faceπρόσωπο us,
388
970000
2000
και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε,
16:27
but it can alsoεπίσης showπροβολή us
389
972000
3000
αλλά μπορεί επίσης να μας δείξει
16:30
our powerεξουσία with collectiveσυλλογικός learningμάθηση.
390
975000
2000
τη δύναμή μας με τη συλλογική μάθηση.
16:32
And now, finallyτελικά,
391
977000
3000
Τέλος, τώρα
16:35
this is what I want.
392
980000
4000
θα σας πω τι θέλω.
16:39
I want my grandsonεγγονός, DanielΔανιήλ,
393
984000
3000
Θέλω ο εγγονός μου ο Ντάνιελ
16:42
and his friendsοι φιλοι and his generationγενιά,
394
987000
2000
και οι φίλοι του και η γενιά του,
16:44
throughoutκαθόλη τη διάρκεια the worldκόσμος,
395
989000
2000
σε όλο τον κόσμο,
16:46
to know the storyιστορία of bigμεγάλο historyιστορία,
396
991000
3000
να μάθουν την ιστορία της Μεγάλης Αφήγησης,
16:49
and to know it so well
397
994000
2000
και να την ξέρουν τόσο καλά
16:51
that they understandκαταλαβαίνουν
398
996000
2000
που να καταλάβουν
16:53
bothκαι τα δυο the challengesπροκλήσεις that faceπρόσωπο us
399
998000
2000
τόσο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε
16:55
and the opportunitiesευκαιρίες that faceπρόσωπο us.
400
1000000
3000
όσο και τις ευκαιρίες.
16:58
And that's why a groupομάδα of us
401
1003000
2000
Και γι' αυτό το λόγο μια ομάδα από εμάς
17:00
are buildingΚτίριο a freeΕλεύθερος, onlineσε απευθείας σύνδεση syllabusπερίληψη
402
1005000
2000
φτιάχνει ένα διαδικτυακό, δωρεάν πρόγραμμα μαθήματος
17:02
in bigμεγάλο historyιστορία
403
1007000
2000
για τη Μεγάλη Αφήγηση
17:04
for highυψηλός schoolσχολείο studentsΦοιτητές throughoutκαθόλη τη διάρκεια the worldκόσμος.
404
1009000
2000
για τους μαθητές γυμνασίου σε όλο τον κόσμο.
17:06
We believe that bigμεγάλο historyιστορία
405
1011000
3000
Πιστεύουμε ότι η Μεγάλη Αφήγηση
17:09
will be a vitalζωτικής σημασίας intellectualδιανοούμενος toolεργαλείο for them,
406
1014000
3000
θα είναι ένα βασικό διανοητικό εργαλείο γι' αυτούς,
17:12
as DanielΔανιήλ and his generationγενιά
407
1017000
3000
καθώς ο Ντάνιελ και η γενιά του
17:15
faceπρόσωπο the hugeτεράστιος challengesπροκλήσεις
408
1020000
2000
αντιμετωπίζουν τις μεγάλες αλλαγές
17:17
and alsoεπίσης the hugeτεράστιος opportunitiesευκαιρίες
409
1022000
2000
και τις τεράστιες ευκαιρίες
17:19
aheadεμπρός of them at this thresholdκατώφλι momentστιγμή
410
1024000
3000
που θα συναντήσουν μπροστά τους σε αυτό το κατώφλι
17:22
in the historyιστορία of our beautifulπανεμορφη planetπλανήτης.
411
1027000
4000
στην ιστορία του όμορφου πλανήτη μας.
17:26
I thank you for your attentionπροσοχή.
412
1031000
2000
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
17:28
(ApplauseΧειροκροτήματα)
413
1033000
5000
(Χειροκρότημα)
Translated by Leonidas Argyros
Reviewed by Nikolaos Benias

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
David Christian - Historian
David Christian teaches an ambitious world history course that tells the tale of the entire universe -- from the Big Bang 13 billion years ago to present day.

Why you should listen

David Christian is by training a historian of Russia and the Soviet Union, but since the 1980s he has become interested in world history on very large scales. He has written on the social and material history of the 19th-century Russian peasantry, in particular on aspects of diet and the role of alcohol. In 1989, he began teaching courses on "Big History," surveying the past on the largest possible scales, including those of biology and astronomy.

Christian is a member of the Australian Academy of the Humanities. Over the next few years he will also be working with the support of Bill Gates to create an online course in "Big History" for high school students.

Watch the Big History series on H2 >>  

More profile about the speaker
David Christian | Speaker | TED.com