TEDWomen 2015
Jane Fonda and Lily Tomlin: A hilarious celebration of lifelong female friendship
Τζέιν Φόντα και Λίλι Τόμλιν: Αποδίδοντας ξεκαρδιστικά τιμή στη μακροχρόνια γυναικεία φιλία
Filmed:
Readability: 3.6
3,843,912 views
Το μυθικό δίδυμο Τζέιν Φόντα και Λίλι Τόμλιν, είναι φίλες εδώ και δεκαετίες. Σε μια γνήσια, τρυφερή και ευρεία συζήτηση με παρουσιάστρια την Πατ Μίτσελ, οι τρεις τους συζητούν για τη μακροζωία, τον φεμινισμό, τις διαφορές ανάμεσα στην αντρική και τη γυναικεία φιλία, για το τι σημαίνει να ζεις καλά και για τον ρόλο των γυναικών στο μέλλον του πλανήτη μας. «Δεν ξέρω καν τι θα έκανα χωρίς τις φίλες μου», λέει η Τζέιν Φόντα. «Υπάρχω επειδή έχω τις φίλες μου».
Jane Fonda - Actor and activist
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bioLily Tomlin - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy. Full bio
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bioLily Tomlin - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Pat Mitchell: So I was thinking
about female friendship a lot,
about female friendship a lot,
0
240
3536
Πατ Μίτσελ: Σκεφτόμουν πολύ
για τη γυναικεία φιλία,
για τη γυναικεία φιλία,
00:15
and by the way, these two women,
1
3800
2256
παρεμπιπτόντως, αυτές οι δύο γυναίκες,
00:18
I'm very honored to say,
2
6080
1376
είναι τιμή μου να πω
ότι είναι φίλες μου εδώ και πολύ καιρό.
ότι είναι φίλες μου εδώ και πολύ καιρό.
00:19
have been my friends
for a very long time, too.
for a very long time, too.
3
7480
2936
00:22
Jane Fonda: Yes we have.
4
10440
1216
Τζέιν Φόντα: Ναι, είμαστε.
00:23
PM: And one of the things
that I read about female friendship
that I read about female friendship
5
11680
3496
ΠΜ: Ένα από τα πράγματα
που διάβασα για τη γυναικεία φιλία,
που διάβασα για τη γυναικεία φιλία,
00:27
is something that Cervantes said.
6
15200
1616
είναι κάτι που είπε ο Θερβάντες.
00:28
He said, "You can tell
a lot about someone,"
a lot about someone,"
7
16840
3376
Είπε, «Μπορείς να καταλάβεις
πολλά για κάποιον»,
πολλά για κάποιον»,
00:32
in this case a woman,
8
20240
1216
σε αυτή την περίπτωση, για μια γυναίκα,
00:33
"by the company that she keeps."
9
21480
2416
«από τις παρέες του».
00:35
So let's start with --
10
23920
1216
Οπότε ας ξεκινήσουμε με -
00:37
(Laughter)
11
25160
2200
(Γέλια)
00:40
JF: We're in big trouble.
12
28320
1616
ΤΦ: Μπλέξαμε.
00:41
Lily Tomlin: Hand me one of those waters,
13
29960
1976
Λίλι Τόμλιν: Δώσε μου
ένα απ' αυτά τα νερά,
ένα απ' αυτά τα νερά,
00:43
I'm extremely dry.
14
31960
1216
έχω στεγνώσει τελείως.
00:45
(Laughter)
15
33200
1840
(Γέλια)
00:53
JF: You're taking up our time.
16
41000
1720
ΤΦ: Μας στερείς χρόνο.
Έχουμε πολύ περιορισμένο -
00:55
We have a very limited --
17
43640
1296
00:56
LT: Just being with her
sucks the life out of me.
sucks the life out of me.
18
44960
2336
ΛΤ: Και μόνο που βρίσκομαι μαζί της,
αργοπεθαίνω.
αργοπεθαίνω.
00:59
(Laughter)
19
47320
2776
(Γέλια)
01:02
JF: You ain't seen nothing yet.
20
50120
1736
ΤΦ: Δεν έχετε δει τίποτα ακόμα.
01:03
Anyway -- sorry.
21
51880
1216
Τέλος πάντων. Συγγνώμη.
01:05
PM: So tell me, what do you
look for in a friend?
look for in a friend?
22
53120
4376
ΠΜ: Λοιπόν, πείτε μου,
τι ψάχνετε σε μια φίλη;
τι ψάχνετε σε μια φίλη;
01:09
LT: I look for someone
who has a sense of fun,
who has a sense of fun,
23
57520
2576
ΛΤ: Ψάχνω κάποια που ξέρει να διασκεδάζει,
01:12
who's audacious,
24
60120
2976
που έχει θράσος,
01:15
who's forthcoming, who has politics,
25
63120
3456
που είναι ανοιχτή,
που είναι πολιτικοποιημένη,
που είναι πολιτικοποιημένη,
01:18
who has even a small scrap
of passion for the planet,
of passion for the planet,
26
66600
4856
που έχει έστω και λίγο πάθος
για τον πλανήτη,
για τον πλανήτη,
κάποια που είναι αξιοπρεπής, δίκαιη,
01:23
someone who's decent,
has a sense of justice
has a sense of justice
27
71480
2616
01:26
and who thinks I'm worthwhile.
28
74120
2096
και που πιστεύει ότι αξίζω τον κόπο.
01:28
(Laughter)
29
76240
1976
(Γέλια)
(Χειροκρότημα)
01:30
(Applause)
30
78240
2760
ΤΦ: Ξέρεις, σκεφτόμουν σήμερα το πρωί,
01:34
JF: You know, I was thinking this morning,
31
82760
2016
πως δεν ξέρω τι θα έκανα
χωρίς τις φίλες μου.
χωρίς τις φίλες μου.
01:36
I don't even know what I would do
without my women friends.
without my women friends.
32
84800
2816
Εννοώ, έχω τις φίλες μου, άρα υπάρχω.
01:39
I mean it's, "I have my friends,
therefore I am."
therefore I am."
33
87640
3016
01:42
LT: (Laughter)
34
90680
1216
ΛΤ: (Γέλια)
01:43
JF: No, it's true.
35
91920
1216
ΤΦ: Όχι, αλήθεια.
Υπάρχω επειδή έχω τις φίλες μου.
Υπάρχω επειδή έχω τις φίλες μου.
01:45
I exist because I have
my women friends. They --
my women friends. They --
36
93160
2239
01:48
You're one of them.
37
96320
1216
Εσύ είσαι μία από αυτές.
Όσο για σένα, δεν ξέρω, αλλά τέλος πάντων.
Όσο για σένα, δεν ξέρω, αλλά τέλος πάντων.
01:49
I don't know about you. But anyway --
38
97560
1762
01:51
(Laughter)
39
99346
1150
(Γέλια)
01:52
You know, they make me stronger,
they make me smarter,
they make me smarter,
40
100520
2576
Ξέρεις, με κάνουν πιο δυνατή,
με κάνουν πιο έξυπνη,
με κάνουν πιο έξυπνη,
01:55
they make me braver.
41
103120
1576
με κάνουν πιο θαρραλέα.
01:56
They tap me on the shoulder when I might
be in need of course-correcting.
be in need of course-correcting.
42
104720
4776
Με σκουντάνε στον ώμο
όταν πρέπει να αλλάξω πορεία.
όταν πρέπει να αλλάξω πορεία.
Και οι περισσότερες
είναι αρκετά νεότερες από μένα.
είναι αρκετά νεότερες από μένα.
02:01
And most of them are
a good deal younger than me, too.
a good deal younger than me, too.
43
109520
2696
Ξέρεις, εννοώ, είναι ωραίο -
02:04
You know? I mean, it's nice --
LT: Thank you.
LT: Thank you.
44
112240
2656
ΛΤ: Σ' ευχαριστώ.
02:06
(Laughter)
45
114920
2456
(Γέλια)
ΤΦ: Όχι, έτσι είναι.
Συμπεριλαμβάνεσαι κι εσύ σ' αυτές.
Συμπεριλαμβάνεσαι κι εσύ σ' αυτές.
02:09
JF: No, I do, I include you in that,
because listen, you know --
because listen, you know --
46
117400
3056
Είναι ωραίο να εξακολουθείς
να έχεις κάποιον για να παίζεις
να έχεις κάποιον για να παίζεις
02:12
it's nice to have somebody still around
to play with and learn from
to play with and learn from
47
120480
3176
και να μαθαίνεις απ' αυτόν,
καθώς πλησιάζεις προς το τέλος.
καθώς πλησιάζεις προς το τέλος.
02:15
when you're getting toward the end.
48
123680
1896
Πλησιάζω. Θα φτάσω εκεί πριν από σένα.
02:17
I'm approaching --
I'll be there sooner than you.
I'll be there sooner than you.
49
125600
2296
02:19
LT: No, I'm glad to have you
parallel aging alongside me.
parallel aging alongside me.
50
127920
2696
ΛΤ: Χαίρομαι που γερνάς
παράλληλα με μένα, δίπλα μου.
παράλληλα με μένα, δίπλα μου.
02:22
(Laughter)
51
130639
2057
(Γέλια)
ΤΦ: Σου δείχνω τον δρόμο.
02:24
JF: I'm showing you the way.
52
132720
1496
02:26
(Laughter)
53
134240
1216
(Γέλια)
02:27
LT: Well, you are and you have.
54
135480
1896
ΛΤ: Το κάνεις και πάντα το έκανες.
02:29
PM: Well, as we grow older,
55
137400
1336
ΠΜ: Λοιπόν, καθώς μεγαλώνουμε,
02:30
and as we go through
different kinds of life's journeys,
different kinds of life's journeys,
56
138760
2856
και καθώς περνάμε διάφορα στη ζωή μας,
02:33
what do you do to keep
your friendships vital and alive?
your friendships vital and alive?
57
141640
3520
τι κάνετε για να κρατήσετε τις φιλίες σας
ζωογονημένες, ζωντανές;
ζωογονημένες, ζωντανές;
02:38
LT: Well you have to use a lot of --
58
146120
1736
ΛΤ: Πρέπει να χρησιμοποιήσεις πολύ -
02:39
JF: She doesn't invite me over much,
I'll tell you that.
I'll tell you that.
59
147880
2656
ΤΦ: Θα σου πω κάτι. Δεν με καλεί συχνά.
02:42
LT: I have to use a lot of social media --
60
150560
2016
ΛΤ: Χρειάζεται να χρησιμοποιώ πολύ
τα κοινωνικά δίκτυα - εσύ μην μιλάς.
τα κοινωνικά δίκτυα - εσύ μην μιλάς.
02:44
You be quiet now. And so --
61
152600
1496
02:46
(Laughter)
62
154120
2296
(Γέλια)
02:48
LT: And I look through my emails,
I look through my texts
I look through my texts
63
156440
3016
ΛΤ: Κοιτάζω τα μέιλ μου,
κοιτάζω τα μηνύματά μου
κοιτάζω τα μηνύματά μου
02:51
to find my friends,
64
159480
1216
για να βρω τις φίλες μου,
02:52
so I can answer them
as quickly as possible,
as quickly as possible,
65
160720
2096
ώστε να τους απαντήσω
όσο πιο γρήγορα μπορώ,
όσο πιο γρήγορα μπορώ,
02:54
because I know they need my counsel.
66
162840
2416
επειδή ξέρω ότι χρειάζονται
τις συμβουλές μου.
τις συμβουλές μου.
02:57
(Laughter)
67
165280
2776
(Γέλια)
03:00
They need my support,
68
168080
1256
Χρειάζονται την υποστήριξή μου,
03:01
because most of my friends
are writers, or activists, or actors,
are writers, or activists, or actors,
69
169360
3096
επειδή οι περισσότερες φίλες μου
είναι συγγραφείς, ακτιβιστές ή ηθοποιοί,
είναι συγγραφείς, ακτιβιστές ή ηθοποιοί,
03:04
and you're all three ...
70
172480
1296
κι εσύ είσαι και τα τρία
03:05
and a long string
of other descriptive phrases,
of other descriptive phrases,
71
173800
3616
καθώς και μια μακρά σειρά
επιπλέον περιγραφικών φράσεων,
επιπλέον περιγραφικών φράσεων,
03:09
and I want to get to you
as soon as possible,
as soon as possible,
72
177440
4296
και θέλω να έρθω σ' επαφή μαζί σου
όσο πιο γρήγορα γίνεται,
όσο πιο γρήγορα γίνεται,
03:13
I want you to know that I'm there for you.
73
181760
2056
θέλω να ξέρεις ότι είμαι εκεί για σένα.
03:15
JF: Do you do emojis?
74
183840
1296
ΤΦ: Χρησιμοποιείς εμότζι;
03:17
LT: Oh ...
JF: No?
JF: No?
75
185160
1896
ΛΤ: Ω...
ΤΦ: Όχι;
03:19
LT: That's embarrassing.
JF: I'm really into emojis.
JF: I'm really into emojis.
76
187080
2456
ΛΤ: Ντρέπομαι.
ΤΦ: Μου αρέσουν τα εμότζι.
03:21
LT: No, I spell out my --
77
189560
1416
ΛΤ: Όχι, εγώ γράφω.
03:23
I spell out my words of happiness
and congratulations,
and congratulations,
78
191000
4776
Γράφω τις λέξεις «ευτυχισμένη»,
«συγχαρητήρια», «λυπημένη».
«συγχαρητήρια», «λυπημένη».
03:27
and sadness.
79
195800
1656
03:29
JF: You spell it right out --
80
197480
1416
ΤΦ: Τις γράφεις.
ΛΤ: Τις γράφω με όλα τους τα γράμματα.
03:30
LT: I spell it, every letter.
81
198920
1381
03:32
(Laughter)
82
200325
1571
(Γέλια)
ΤΦ: Είσαι τόσο παραδοσιακή.
03:33
JF: Such a purist.
83
201920
1176
03:35
You know, as I've gotten older,
84
203120
1936
Ξέρεις, καθώς μεγάλωνα,
03:37
I've understood more
the importance of friendships,
the importance of friendships,
85
205080
3216
άρχισα να καταλαβαίνω περισσότερο
πόσο σημαντικές είναι οι φιλίες
πόσο σημαντικές είναι οι φιλίες
03:40
and so, I really make an effort
86
208320
1856
κι έτσι προσπαθώ πραγματικά
να έρχομαι σε επαφή μαζί τους,
να έρχομαι σε επαφή μαζί τους,
03:42
to reach out and make play dates --
not let too much time go by.
not let too much time go by.
87
210200
4616
να βγαίνουμε, να μην αφήνω
να περνάει πολύς χρόνος.
να περνάει πολύς χρόνος.
03:46
I read a lot
88
214840
1216
Διαβάζω πολύ, και η Λίλι ξέρει πολύ καλά
03:48
so, as Lily knows all too well,
89
216080
1936
πως τα βιβλία που μου αρέσουν
τα στέλνω στις φίλες μου.
τα στέλνω στις φίλες μου.
03:50
my books that I like,
I send to my friends.
I send to my friends.
90
218040
2056
03:52
LT: When we knew we would be here today
91
220120
1936
ΛΤ: Όταν μάθαμε ότι θα έρθουμε εδώ σήμερα
03:54
you sent me a lot of books
about women, female friendships,
about women, female friendships,
92
222080
2816
μου έστειλες πολλά βιβλία
για τη γυναικεία φιλία,
για τη γυναικεία φιλία,
03:56
and I was so surprised
to see how many books,
to see how many books,
93
224920
3536
και ξαφνιάστηκα
με το πόσα πολλά βιβλία υπάρχουν,
με το πόσα πολλά βιβλία υπάρχουν,
με το πόση έρευνα έχει γίνει πρόσφατα.
04:00
how much research
has been done recently --
has been done recently --
94
228480
2336
04:02
JF: And were you grateful?
LT: I was grateful.
LT: I was grateful.
95
230840
2496
ΤΦ: Και ήσουν ευγνώμων;
ΛΤ: Ήμουν ευγνώμων.
04:05
(Laughter)
96
233360
4280
(Γέλια)
04:10
PM: And --
97
238400
1216
ΠΜ: Και -
04:11
LT: Wait, no, it's really important
because this is another example
because this is another example
98
239640
3176
ΛΤ: Περίμενε. Όχι, είναι σημαντικό,
επειδή αυτό είναι άλλο ένα παράδειγμα
επειδή αυτό είναι άλλο ένα παράδειγμα
04:14
of how women are overlooked,
put aside, marginalized.
put aside, marginalized.
99
242840
3376
του πώς παραβλέπονται οι γυναίκες,
πώς μπαίνουν στην άκρη
πώς μπαίνουν στην άκρη
04:18
There's been very little
research done on us,
research done on us,
100
246240
2776
και περιθωριοποιούνται.
Έχει γίνει ελάχιστη έρευνα για μας,
04:21
even though we volunteered lots of times.
101
249040
1976
παρ' όλο που συχνά προσφερόμαστε.
04:23
JF: That's for sure.
102
251040
1256
ΤΦ: Αυτό είναι βέβαιο.
04:24
(Laughter)
103
252320
2616
(Γέλια)
04:26
LT: This is really exciting,
and you all will be interested in this.
and you all will be interested in this.
104
254960
3216
ΛΤ: Αυτό είναι συναρπαστικό
και θα σας ενδιαφέρει.
και θα σας ενδιαφέρει.
04:30
The Harvard Medical School study has shown
105
258200
2696
Μια έρευνα
της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ
της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ
έδειξε ότι οι γυναίκες
που έχουν στενές φίλες,
που έχουν στενές φίλες,
04:32
that women who have
close female friendships
close female friendships
106
260920
4216
04:37
are less likely to develop impairments --
107
265160
3616
έχουν λιγότερες πιθανότητες
να πάθουν σωματικές αναπηρίες
να πάθουν σωματικές αναπηρίες
04:40
physical impairments as they age,
108
268800
2136
καθώς μεγαλώνουν,
04:42
and they are likely to be seen
to be living much more vital, exciting --
to be living much more vital, exciting --
109
270960
5496
και είναι πιθανό να ζουν πιο ζωντανές,
να ζουν πιο συναρπαστικές -
ΤΦ: Και μεγαλύτερες -
04:48
JF: And longer --
110
276480
1216
04:49
LT: Joyful lives.
111
277720
1216
ΛΤ: - χαρούμενες ζωές.
04:50
JF: We live five years longer than men.
112
278960
1896
ΤΦ: Ζούμε πέντε χρόνια
περισσότερο από τους άντρες.
περισσότερο από τους άντρες.
04:52
LT: I think I'd trade the years for joy.
113
280880
2056
ΛΤ: Νομίζω πως ανταλλάσσω τα χρόνια
για τη χαρά.
για τη χαρά.
04:54
(Laughter)
114
282960
2680
(Γέλια)
04:58
LT: But the most important
part is they found --
part is they found --
115
286720
2256
ΛΤ: Όμως το πιο σημαντικό
είναι ότι ανακάλυψαν
είναι ότι ανακάλυψαν
05:01
the results were so exciting
and so conclusive --
and so conclusive --
116
289000
3856
-τα αποτελέσματα ήταν τόσο συναρπαστικά
και τόσο καθοριστικά-
και τόσο καθοριστικά-
05:04
the researchers found
117
292880
1896
οι ερευνητές ανακάλυψαν
ότι αν δεν έχεις στενές φίλες,
ότι αν δεν έχεις στενές φίλες,
05:06
that not having close female friends
is detrimental to your health,
is detrimental to your health,
118
294800
5736
αυτό είναι τόσο κακό για την υγεία σου
05:12
as much as smoking or being overweight.
119
300560
2976
όσο και το κάπνισμα ή η παχυσαρκία.
05:15
JF: And there's something else, too --
120
303560
1856
ΤΦ: Και υπάρχει και κάτι άλλο -
ΛΤ: Εγώ είπα αυτά που είχα να πω, οπότε...
05:17
LT: I've said my part, so ...
121
305440
1416
05:18
(Laughter)
122
306880
1016
(Γέλια)
05:19
JF: OK, well, listen to my part,
because there's an additional thing.
because there's an additional thing.
123
307920
3656
ΤΦ: Εντάξει, άκου τώρα τι θα πω κι εγώ
γιατί υπάρχει κάτι ακόμα.
γιατί υπάρχει κάτι ακόμα.
05:23
Because they only --
for years, decades --
for years, decades --
124
311600
2176
Για χρόνια, για δεκαετίες,
έκαναν έρευνα μόνο στους άντρες
έκαναν έρευνα μόνο στους άντρες
05:25
they only researched men when they
were trying to understand stress,
were trying to understand stress,
125
313800
4256
όταν προσπαθούσαν να κατανοήσουν το άγχος.
05:30
only very recently have they researched
what happens to women when we're stressed,
what happens to women when we're stressed,
126
318080
4496
Μόνο πρόσφατα ερεύνησαν τι συμβαίνει
στις γυναίκες όταν αγχώνονται,
στις γυναίκες όταν αγχώνονται,
05:34
and it turns out
that when we're stressed -- women,
that when we're stressed -- women,
127
322600
4336
και αποδείχτηκε πως όταν
εμείς οι γυναίκες αγχωνόμαστε,
εμείς οι γυναίκες αγχωνόμαστε,
05:38
our bodies get flooded by oxytocin.
128
326960
3216
τα σώματά μας πλημμυρίζουν με οξυτοκίνη.
05:42
Which is a feel-good, calming,
stress-reducing hormone.
stress-reducing hormone.
129
330200
3496
Είναι μια ορμόνη που σε ηρεμεί,
σε κάνει να αισθάνεσαι καλά
σε κάνει να αισθάνεσαι καλά
και μειώνει το άγχος
05:45
Which is also increased
when we're with our women friends.
when we're with our women friends.
130
333720
5056
και που επίσης αυξάνεται
όταν είμαστε με τις φίλες μας.
όταν είμαστε με τις φίλες μας.
05:50
And I do think that's one reason
why we live longer.
why we live longer.
131
338800
3376
Και νομίζω ότι αυτό είναι ένας λόγος
που ζούμε περισσότερο.
που ζούμε περισσότερο.
05:54
And I feel so bad for men
because they don't have that.
because they don't have that.
132
342200
2616
Αισθάνομαι πολύ άσχημα για τους άντρες
γιατί δεν το έχουν αυτό.
γιατί δεν το έχουν αυτό.
05:56
Testosterone in men
diminishes the effects of oxytocin.
diminishes the effects of oxytocin.
133
344840
4216
Η τεστοστερόνη στους άντρες
μειώνει τις επιδράσεις της οξυτοκίνης.
μειώνει τις επιδράσεις της οξυτοκίνης.
06:01
LT: Well, when you and I
and Dolly made "9 to 5" ...
and Dolly made "9 to 5" ...
134
349080
3216
ΛΤ: Όταν εσύ, εγώ και η Ντόλι
κάναμε το «Εννέα με Πέντε»-
κάναμε το «Εννέα με Πέντε»-
06:04
JF: Oh --
135
352320
1216
ΤΦ: Ω...
ΛΤ: Γελούσαμε. Γελούσαμε τόσο πολύ.
06:05
LT: We laughed, we did,
we laughed so much,
we laughed so much,
136
353560
2056
06:07
we found we had so much in common
and we're so different.
and we're so different.
137
355640
2696
Ανακαλύψαμε πως είχαμε τόσα κοινά
και ήμασταν τόσο διαφορετικές.
και ήμασταν τόσο διαφορετικές.
06:10
Here she is, like Hollywood royalty,
138
358360
1715
Εδώ ήταν, η αριστοκράτισσα του Χόλιγουντ,
εγώ το σκληρό παιδί από το Ντιτρόιτ,
εγώ το σκληρό παιδί από το Ντιτρόιτ,
06:12
I'm like a tough kid from Detroit,
139
360099
2077
06:14
[Dolly's] a Southern kid
from a poor town in Tennessee,
from a poor town in Tennessee,
140
362200
4696
η άλλη, μια νότια
από μια φτωχή πόλη του Τενεσί,
από μια φτωχή πόλη του Τενεσί,
και ανακαλύψαμε πως ήμασταν
τόσο συντονισμένες ως γυναίκες.
τόσο συντονισμένες ως γυναίκες.
06:18
and we found we were so in sync as women,
141
366920
3416
06:22
and we must have --
142
370360
1216
Και γελούσαμε.
06:23
we laughed -- we must have added
at least a decade onto our lifespans.
at least a decade onto our lifespans.
143
371600
6136
Πρέπει να προσθέσαμε
τουλάχιστον μια δεκαετία
τουλάχιστον μια δεκαετία
στο προσδόκιμο της ζωής μας.
06:29
JF: I think -- we sure
crossed our legs a lot.
crossed our legs a lot.
144
377760
2776
ΤΦ: Νομίζω.
Σίγουρα σταυρώναμε τα πόδια μας πολύ.
Σίγουρα σταυρώναμε τα πόδια μας πολύ.
06:32
(Laughter)
145
380560
1976
(Γέλια)
06:34
If you know what I mean.
146
382560
2616
Αν ξέρεις τι εννοώ.
06:37
LT: I think we all know what you mean.
147
385200
2176
ΛΤ: Νομίζω πως όλοι ξέρουμε τι εννοείς.
06:39
(Laughter)
148
387400
2016
(Γέλια)
06:41
PM: You're adding decades
to our lives right now.
to our lives right now.
149
389440
2696
ΠΜ: Προσθέτετε δεκαετίες στη ζωή μας
ακόμα και τώρα.
ακόμα και τώρα.
06:44
So among the books that Jane
sent us both to read on female friendship
sent us both to read on female friendship
150
392160
4936
Λοιπόν, ανάμεσα στα βιβλία
που έστειλε η Τζέιν και στις δυο μας
που έστειλε η Τζέιν και στις δυο μας
για να διαβάσουμε για τη γυναικεία φιλία,
06:49
was one by a woman we admire greatly,
Sister Joan Chittister,
Sister Joan Chittister,
151
397120
3856
ήταν ένα από μια γυναίκα
που θαυμάζουμε πολύ,
που θαυμάζουμε πολύ,
την αδελφή Τζόαν Τσίστιτερ,
06:53
who said about female friendship
152
401000
2096
που είπε για τη γυναικεία φιλία,
06:55
that women friends
are not just a social act,
are not just a social act,
153
403120
4256
ότι οι γυναικείες φιλίες
δεν είναι μόνο κάτι κοινωνικό,
δεν είναι μόνο κάτι κοινωνικό,
06:59
they're a spiritual act.
154
407400
1896
είναι και κάτι πνευματικό.
07:01
Do you think of your friends as spiritual?
155
409320
2216
Θεωρείτε ότι οι φίλες σας
έχουν πνευματικότητα;
έχουν πνευματικότητα;
07:03
Do they add something
spiritual to your lives?
spiritual to your lives?
156
411560
2416
Προσθέτουν κάποια πνευματικότητα
στη ζωή σας;
στη ζωή σας;
07:06
LT: Spiritual -- I absolutely think that.
157
414000
4016
ΛΤ: Πνευματικότητα; Το πιστεύω απόλυτα.
07:10
Because -- especially people
you've known a long time,
you've known a long time,
158
418040
3056
Επειδή, ιδιαίτερα με τους ανθρώπους
που τους ξέρεις καιρό,
που τους ξέρεις καιρό,
07:13
people you've spent time with --
159
421120
1576
με τους οποίους έχεις περάσει χρόνο μαζί,
07:14
I can see the spiritual
essence inside them,
essence inside them,
160
422720
3056
μπορώ να διακρίνω
την πνευματική ουσία τους,
την πνευματική ουσία τους,
07:17
the tenderness, the vulnerability.
161
425800
2920
την τρυφερότητα, την ευαλωτότητα.
07:22
There's actually kind of a love,
an element of love in the relationship.
an element of love in the relationship.
162
430440
4176
Υπάρχει ένα είδος αγάπης,
ένα στοιχείο αγάπης στη σχέση.
ένα στοιχείο αγάπης στη σχέση.
07:26
I just see deeply into your soul.
163
434640
3656
Απλώς βλέπω βαθιά μέσα στην ψυχή σου.
ΠΜ: Το πιστεύεις αυτό, Τζέιν -
07:30
PM: Do you think that, Jane --
164
438320
1456
ΛΤ: Όμως έχω ειδικές δυνάμεις.
07:31
LT: But I have special powers.
165
439800
1560
07:34
JF: Well, there's all kinds of friends.
166
442120
1896
ΤΦ: Υπάρχουν όλων των ειδών φίλοι.
07:36
There's business friends,
and party friends,
and party friends,
167
444040
2536
Φίλοι από τη δουλειά,
φίλοι με τους οποίους διασκεδάζεις,
φίλοι με τους οποίους διασκεδάζεις,
07:38
I've got a lot of those.
168
446600
1416
κι έχω πολλούς τέτοιους.
07:40
(Laughter)
169
448040
1976
(Γέλια)
07:42
But the oxytocin-producing
friendships have ...
friendships have ...
170
450040
3880
Όμως οι φιλίες
που παράγουν οξυτοκίνη έχουν...
που παράγουν οξυτοκίνη έχουν...
07:47
They feel spiritual
because it's a heart opening, right?
because it's a heart opening, right?
171
455320
4496
Τις αισθάνομαι πνευματικές
επειδή ανοίγει η καρδιά σου.
επειδή ανοίγει η καρδιά σου.
Σωστά;
07:51
You know, we go deep. And --
172
459840
1720
Ξέρεις, εμβαθύνουμε.
07:54
I find that I shed tears a lot
with my intimate friends.
with my intimate friends.
173
462840
5000
Βρίσκω πως κλαίω πολύ με τις κολλητές μου.
08:01
Not because I'm sad but because
I'm so touched and inspired by them.
I'm so touched and inspired by them.
174
469040
5296
Όχι επειδή είμαι λυπημένη,
αλλά επειδή με αγγίζουν και με εμπνέουν.
αλλά επειδή με αγγίζουν και με εμπνέουν.
ΛΤ: Και ξέρεις ότι
μία απ' αυτές θα φύγει σύντομα.
μία απ' αυτές θα φύγει σύντομα.
08:06
LT: And you know one of you
is going to go soon.
is going to go soon.
175
474360
2280
08:09
(Laughter)
176
477120
3160
(Γέλια)
08:14
PM: Well, two of us are sitting here,
Lily, which one are you talking about?
Lily, which one are you talking about?
177
482520
4456
ΠΜ: Είμαστε δύο εδώ, Λίλι, ποια εννοείς;
(Γέλια)
08:19
(Laughter)
178
487000
1376
08:20
And I always think, when women
talk about their friendships,
talk about their friendships,
179
488400
2816
Και νομίζω πως όταν οι γυναίκες
μιλούν για τις φιλίες τους,
μιλούν για τις φιλίες τους,
08:23
that men always look a little mystified.
180
491240
3256
οι άντρες μοιάζουν πάντα λίγο σαστισμένοι.
08:26
What are the differences, in your opinion,
181
494520
2536
Ποιες είναι οι διαφορές,
κατά τη γνώμη σας,
κατά τη γνώμη σας,
08:29
between men friendships
and women friendships?
and women friendships?
182
497080
2976
ανάμεσα στις αντρικές
και τις γυναικείες φιλίες;
και τις γυναικείες φιλίες;
08:32
JF: There's a lot of difference,
183
500080
1976
ΤΦ: Υπάρχουν πολλές διαφορές,
08:34
and I think we have to have
a lot of empathy for men --
a lot of empathy for men --
184
502080
2936
και νομίζω ότι πρέπει να δείχνουμε
μεγάλη κατανόηση για τους άντρες -
μεγάλη κατανόηση για τους άντρες -
08:37
(Laughter)
185
505040
1696
(Γέλια)
08:38
that they don't have what we have.
186
506760
3720
που δεν έχουν αυτό που έχουμε.
08:43
Which I think may be why they die sooner.
187
511040
2536
Νομίζω πως αυτός είναι ο λόγος
που πεθαίνουν νωρίτερα.
που πεθαίνουν νωρίτερα.
08:45
(Laughter)
188
513600
1535
(Γέλια)
08:47
I have a lot of compassion for men,
189
515159
2697
Συμπονώ πολύ τους άντρες,
επειδή οι γυναίκες
επειδή οι γυναίκες
08:49
because women, no kidding, we --
190
517880
3616
-δεν αστειεύομαι-
08:53
women's relationships, our friendships
are full disclosure, we go deep.
are full disclosure, we go deep.
191
521520
5616
οι σχέσεις μας, οι φιλίες μας,
είναι γεμάτες αποκαλύψεις.
είναι γεμάτες αποκαλύψεις.
Εμβαθύνουμε.
08:59
They're revelatory.
192
527160
1440
Είναι αποκαλυπτικές.
09:01
We risk vulnerability --
this is something men don't do.
this is something men don't do.
193
529760
4336
Ρισκάρουμε να είμαστε ευάλωτες.
Αυτό δεν το κάνουν οι άντρες.
Αυτό δεν το κάνουν οι άντρες.
09:06
I mean how many times
have I asked you, "Am I doing OK?"
have I asked you, "Am I doing OK?"
194
534120
3536
Πόσες φορές δεν σε έχω ρωτήσει,
«Πώς τα πάω;
«Πώς τα πάω;
09:09
"Did I really screw up there?"
195
537680
2256
Τα 'χω κάνει θάλασσα;»
09:11
PM: You're doing great.
196
539960
1376
ΠΜ: Τα πας περίφημα.
09:13
(Laughter)
197
541360
1096
(Γέλια)
09:14
JF: But I mean, we ask questions like that
198
542480
3136
ΤΦ: Εννοώ ότι κάνουμε
τέτοιες ερωτήσεις στις φίλες μας
τέτοιες ερωτήσεις στις φίλες μας
09:17
of our women friends,
199
545640
1216
09:18
and men don't.
200
546880
2016
και οι άντρες δεν τις κάνουν.
09:20
You know, people describe women's
relationships as face-to-face,
relationships as face-to-face,
201
548920
3896
Οι άνθρωποι περιγράφουν
τις σχέσεις των γυναικών
τις σχέσεις των γυναικών
ως πρόσωπο με πρόσωπο
09:24
whereas men's friendships
are more side-by-side.
are more side-by-side.
202
552840
3016
ενώ οι αντρικές φιλίες
είναι περισσότερο δίπλα-δίπλα.
είναι περισσότερο δίπλα-δίπλα.
09:27
LT: I mean most of the time
men don't want to reveal their emotions,
men don't want to reveal their emotions,
203
555880
3736
ΛΤ: Τις περισσότερες φορές οι άντρες
δεν θέλουν να αποκαλύψουν
τα συναισθήματά τους,
τα συναισθήματά τους,
09:31
they want to bury deeper feelings.
204
559640
1696
θέλουν να θάψουν
τα πιο βαθιά συναισθήματα.
τα πιο βαθιά συναισθήματα.
09:33
I mean, that's the general,
conventional thought.
conventional thought.
205
561360
3016
Αυτή είναι η γενική, τυπική σκέψη.
09:36
They would rather go off in their man cave
and watch a game or hit golf balls,
and watch a game or hit golf balls,
206
564400
4536
Προτιμούν να πάνε στη σπηλιά των αντρών
και να δουν έναν αγώνα
ή να χτυπήσουν μπαλάκια του γκολφ,
ή να χτυπήσουν μπαλάκια του γκολφ,
09:40
or talk about sports,
or hunting, or cars or have sex.
or hunting, or cars or have sex.
207
568960
4616
ή να μιλήσουν για αθλητικά, για κυνήγι,
για αυτοκίνητα ή να κάνουν σεξ.
για αυτοκίνητα ή να κάνουν σεξ.
09:45
I mean, it's just the kind of --
it's a more manly behavior.
it's a more manly behavior.
208
573600
3256
Αυτή είναι πιο αντρική συμπεριφορά.
09:48
JF: You meant --
LT: They talk about sex.
LT: They talk about sex.
209
576880
2296
ΤΦ: Εννοείς ότι μιλούν για το σεξ.
09:51
I meant they might have sex
210
579200
1696
ΛΤ: Εννοώ ότι μπορεί να κάνουν σεξ
09:52
if they could get somebody
in their man cave to --
in their man cave to --
211
580920
2376
αν μπορούν να βρουν κάποιον
να μπει στη σπηλιά τους για να...
να μπει στη σπηλιά τους για να...
09:55
(Laughter)
212
583320
1760
(Γέλια)
09:58
JF: You know something, though,
that I find very interesting --
that I find very interesting --
213
586360
3216
ΤΦ: Ξέρεις, όμως, κάτι
που βρίσκω πολύ ενδιαφέρον
που βρίσκω πολύ ενδιαφέρον
10:01
and again, psychologists didn't know this
until relatively recently --
until relatively recently --
214
589600
4576
που κι αυτό οι ψυχολόγοι δεν το ήξεραν
μέχρι σχετικά πρόσφατα;
μέχρι σχετικά πρόσφατα;
Ότι οι άντρες έχουν γεννηθεί
για να σχετίζονται,
για να σχετίζονται,
10:06
is that men are born every bit
as relational as women are.
as relational as women are.
215
594200
3736
ακριβώς όπως και οι γυναίκες.
10:09
If you look at films
of newborn baby boys and girls,
of newborn baby boys and girls,
216
597960
3616
Αν δεις ταινίες
νεογέννητων αγοριών και κοριτσιών,
νεογέννητων αγοριών και κοριτσιών,
10:13
you'll see the baby boys
just like the girls,
just like the girls,
217
601600
2096
θα δεις ότι τα αγόρια,
όπως και τα κορίτσια,
όπως και τα κορίτσια,
10:15
gazing into their mother's eyes,
218
603720
2336
κοιτάζουν τη μητέρα τους στα μάτια
10:18
you know, needing that relational
exchange of energy.
exchange of energy.
219
606080
4176
γιατί χρειάζονται αυτή τη σχέση
ανταλλαγής ενέργειας.
ανταλλαγής ενέργειας.
10:22
When the mother looks away,
they could see the dismay on the child,
they could see the dismay on the child,
220
610280
5296
Όταν η μητέρα απομακρύνει το βλέμμα της,
φαίνεται η δυσαρέσκεια στο παιδί.
φαίνεται η δυσαρέσκεια στο παιδί.
10:27
even the boy would cry.
221
615600
1256
Ακόμα και τα αγόρια κλαίνε.
10:28
They need relationship.
222
616880
1856
Χρειάζονται σχέσεις.
10:30
So the question is why,
as they grow older, does that change?
as they grow older, does that change?
223
618760
3976
Οπότε το ερώτημα είναι,
γιατί αλλάζει αυτό όταν μεγαλώνουν;
γιατί αλλάζει αυτό όταν μεγαλώνουν;
10:34
And the answer is patriarchal culture,
224
622760
2336
Και η απάντηση είναι
η πατριαρχική κοινωνία,
η πατριαρχική κοινωνία,
10:37
which says to boys and young men
225
625120
2976
που λέει στα αγόρια
και στους νεαρούς άντρες
και στους νεαρούς άντρες
10:40
that to be needing of relationship,
to be emotional with someone is girly.
to be emotional with someone is girly.
226
628120
5256
ότι αν έχεις ανάγκη τις σχέσεις,
αν είσαι συναισθηματικός,
αν είσαι συναισθηματικός,
αυτό είναι κοριτσίστικο.
10:45
That a real man doesn't ask
directions or express a need,
directions or express a need,
227
633400
5656
Ότι ένας πραγματικός άντρας
δεν ζητάει οδηγίες,
δεν ζητάει οδηγίες,
ούτε εκφράζει μια ανάγκη.
10:51
they don't go to doctors if they feel bad.
228
639080
2296
Δεν πηγαίνουν στον γιατρό
όταν αισθάνονται άσχημα.
όταν αισθάνονται άσχημα.
10:53
They don't ask for help.
229
641400
1576
Δεν ζητάνε βοήθεια.
10:55
There's a quote that I really like,
230
643000
1696
Υπάρχει μια φράση που μου αρέσει πολύ:
10:56
"Men fear that becoming 'we'
will erase his 'I'."
will erase his 'I'."
231
644720
4736
«Οι άντρες φοβούνται
πως το "εμείς" θα σβήσει το "εγώ" τους.
πως το "εμείς" θα σβήσει το "εγώ" τους.
11:01
You know, his sense of self.
232
649480
1696
Ξέρεις, την αίσθηση του εαυτού τους.
11:03
Whereas women's sense of self
has always been kind of porous.
has always been kind of porous.
233
651200
4496
Ενώ η αίσθηση του «εγώ» στις γυναίκες,
πάντα αφήνει χώρο και γι' άλλα.
πάντα αφήνει χώρο και γι' άλλα.
11:07
But our "we" is our saving grace,
234
655720
3816
Όμως το δικό μας «εμείς»
είναι κάτι σαν προσευχή για μας.
11:11
it's what makes us strong.
235
659560
2456
Είναι αυτό που μας κάνει δυνατές.
11:14
It's not that we're better than men,
236
662040
1736
Δεν είμαστε καλύτερες από τους άντρες,
απλά δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.
απλά δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.
11:15
we just don't have
our masculinity to prove.
our masculinity to prove.
237
663800
2048
11:18
LT: And, well --
238
666440
1216
ΤΦ: Αυτό το είπε η Γκλόρια Στάινεμ.
11:19
JF: That's a Gloria Steinem quote.
239
667680
1656
ΛΤ: Το ξέρω.
11:21
So we can express our humanity --
LT: I know who Gloria Steinem is.
LT: I know who Gloria Steinem is.
240
669360
3376
ΤΦ: Έτσι μπορούμε
να εκφράζουμε την ανθρωπιά μας.
να εκφράζουμε την ανθρωπιά μας.
ΛΤ: Ξέρω ποια είναι η Γκλόρια Στάινεμ.
11:24
JF: I know you know who she is,
but I think it's a --
but I think it's a --
241
672760
2477
ΤΦ: Ξέρω ότι ξέρεις,
αλλά νομίζω ότι είναι -
αλλά νομίζω ότι είναι -
11:27
(Laughter)
242
675261
2035
(Γέλια)
11:29
No, but it's a great quote, I think.
243
677320
1856
Νομίζω ότι είναι μια υπέροχη φράση.
11:31
We're not better than men, we just
don't have our masculinity to prove.
don't have our masculinity to prove.
244
679200
4256
Δεν είμαστε καλύτερες από τους άντρες,
απλώς δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.
απλώς δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.
11:35
And that's really important.
245
683480
1376
Και αυτό είναι πολύ σημαντικό.
11:36
LT: But men are
so inculcated in the culture
so inculcated in the culture
246
684880
2576
ΛΤ: Όμως οι άντρες έχουν υποστεί
πλύση εγκεφάλου από τον πολιτισμό μας
πλύση εγκεφάλου από τον πολιτισμό μας
11:39
to be comfortable in the patriarchy.
247
687480
3136
για να αισθάνονται άνετα
μέσα στην πατριαρχία.
μέσα στην πατριαρχία.
11:42
And we've got to make
something different happen.
something different happen.
248
690640
2936
Και πρέπει να αλλάξουμε κάτι.
11:45
JF: Women's friendships
are like a renewable source of power.
are like a renewable source of power.
249
693600
4176
ΤΦ: Οι γυναικείες φιλίες είναι
σαν μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.
σαν μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.
ΛΤ: Αυτό είναι τόσο συναρπαστικό
σε σχέση με αυτό το θέμα,
σε σχέση με αυτό το θέμα,
11:49
LT: Well, that's what's exciting
about this subject.
about this subject.
250
697800
2456
11:52
It's because our friendships --
251
700280
1536
επειδή οι φιλίες μας,
οι γυναικείες φιλίες,
οι γυναικείες φιλίες,
11:53
female friendships
are just a hop to our sisterhood,
are just a hop to our sisterhood,
252
701840
4616
είναι απλώς το βήμα
προς την αδελφότητά μας,
προς την αδελφότητά μας,
και η αδελφότητα μπορεί να γίνει
πολύ μεγάλη δύναμη για τον κόσμο,
πολύ μεγάλη δύναμη για τον κόσμο,
11:58
and sisterhood can be
a very powerful force,
a very powerful force,
253
706480
3416
12:01
to give the world --
254
709920
1416
12:03
to make it what it should be --
255
711360
1816
για να κάνουμε τον κόσμο
όπως θα έπρεπε να είναι.
όπως θα έπρεπε να είναι.
12:05
the things that humans desperately need.
256
713200
2920
Για τα πράγματα που τα χρειάζονται
απεγνωσμένα οι άνθρωποι.
απεγνωσμένα οι άνθρωποι.
12:08
PM: It is why we're talking about it,
257
716840
1816
ΠΜ: Αυτός είναι ο λόγος
που μιλάμε γι' αυτά.
που μιλάμε γι' αυτά.
12:10
because women's friendships are,
258
718680
1696
Επειδή οι γυναικείες φιλίες είναι,
όπως είπες Τζέιν,
όπως είπες Τζέιν,
12:12
as you said, Jane,
259
720400
1216
μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.
12:13
a renewable source of power.
260
721640
1336
12:15
So how do we use that power?
261
723000
1480
Οπότε πώς χρησιμοποιούμε
αυτή την ενέργεια;
αυτή την ενέργεια;
ΤΦ: Δημογραφικά, οι γυναίκες
έχουν τη μεγαλύτερη αύξηση παγκοσμίως,
έχουν τη μεγαλύτερη αύξηση παγκοσμίως,
12:17
JF: Well, women are the fastest growing
demographic in the world,
demographic in the world,
262
725760
3376
12:21
especially older women.
263
729160
1216
ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες γυναίκες,
12:22
And if we harness our power,
we can change the world.
we can change the world.
264
730400
4056
κι αν χαλιναγωγήσουμε τη δύναμή μας,
μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο.
μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο.
12:26
And guess what? We need to.
265
734480
1536
Και ξέρεις τι; Πρέπει να το κάνουμε.
12:28
(Applause)
266
736040
2136
(Χειροκρότημα)
12:30
And we need to do it soon.
267
738200
1296
Και πρέπει να το κάνουμε σύντομα.
12:31
And one of the things
that we need to do --
that we need to do --
268
739520
2496
Ένα από τα πράγματα που πρέπει να κάνουμε
12:34
and we can do it as women --
269
742040
1536
και μπορούμε να το κάνουμε ως γυναίκες,
12:35
for one thing, we kind of set
the consumer standards.
the consumer standards.
270
743600
3096
μπορούμε να δημιουργήσουμε
καταναλωτικά πρότυπα.
καταναλωτικά πρότυπα.
12:38
We need to consume less.
271
746720
2416
Πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο.
12:41
We in the Western world
need to consume less
need to consume less
272
749160
2976
Εμείς στη Δύση πρέπει
να καταναλώνουμε λιγότερο,
να καταναλώνουμε λιγότερο,
12:44
and when we buy things, we need to
buy things that are made locally,
buy things that are made locally,
273
752160
3216
και όταν αγοράζουμε πράγματα,
να αγοράζουμε ντόπια προϊόντα.
να αγοράζουμε ντόπια προϊόντα.
Όταν αγοράζουμε τρόφιμα,
να αγοράζουμε ντόπια τρόφιμα.
να αγοράζουμε ντόπια τρόφιμα.
12:47
when we buy food, we need to buy food
that's grown locally.
that's grown locally.
274
755400
3096
Εμείς είμαστε αυτές που πρέπει
να σταματήσουμε να ζούμε συμβατικά.
να σταματήσουμε να ζούμε συμβατικά.
12:50
We are the ones
that need to get off the grid.
that need to get off the grid.
275
758520
3216
12:53
We need to make ourselves
independent from fossil fuels.
independent from fossil fuels.
276
761760
5736
Πρέπει να ανεξαρτητοποιηθούμε
από τα ορυκτά καύσιμα.
από τα ορυκτά καύσιμα.
Και οι εταιρίες ορυκτών καυσίμων,
12:59
And the fossil fuel companies --
277
767520
1976
13:01
the Exxons and the Shell Oils
and those bad guys --
and those bad guys --
278
769520
3136
η Exxon, η Shell
και όλοι αυτοί οι κακοί τύποι
και όλοι αυτοί οι κακοί τύποι
13:04
cause they are --
279
772680
1216
-γιατί είναι-
θα μας πουν ότι αυτό δεν γίνεται
13:05
are going to tell us that we can't do it
without going back to the Stone Age.
without going back to the Stone Age.
280
773920
3856
χωρίς να επιστρέψουμε στη Λίθινη Εποχή.
13:09
You know, that the alternatives
just aren't quite there yet,
just aren't quite there yet,
281
777800
2856
Ότι ακόμα δεν είναι έτοιμες
οι εναλλακτικές λύσεις,
οι εναλλακτικές λύσεις,
και αυτό δεν είναι αλήθεια.
13:12
and that's not true.
282
780680
1336
13:14
There are countries in the world right now
283
782040
2056
Υπάρχουν χώρες στον κόσμο
που αυτή τη στιγμή ζουν
που αυτή τη στιγμή ζουν
13:16
that are living mostly on renewable
energy and doing just fine.
energy and doing just fine.
284
784120
3336
κυρίως με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
και τα πάνε μια χαρά.
13:19
And they tell us that if we do
wean ourselves from fossil fuel
wean ourselves from fossil fuel
285
787480
4136
Και μας λένε ότι αν αποκοπούμε
από τα ορυκτά καύσιμα,
από τα ορυκτά καύσιμα,
13:23
that we're going to be
back in the Stone Age,
back in the Stone Age,
286
791640
2136
θα επιστρέψουμε στη Λίθινη Εποχή,
ενώ στην πραγματικότητα,
13:25
and in fact, if we begin
to use renewable energy,
to use renewable energy,
287
793800
4176
αν αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε
ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
13:30
and not drill in the Arctic,
and not drill --
and not drill --
288
798000
2166
και δεν κάνουμε εξορύξεις στην Αρκτική -
13:32
LT: Oh, boy.
289
800190
1166
ΛΤ: Αμάν!
ΤΦ: Και δεν κάνουμε εξορύξεις
στην πετρελαιοφόρο άμμο της Αλμπέρτα
στην πετρελαιοφόρο άμμο της Αλμπέρτα
13:33
JF: And not drill
in the Alberta tar sands --
in the Alberta tar sands --
290
801380
2116
13:35
Right.
291
803520
1216
- Σωστά! -
13:36
That we will be --
292
804760
1240
θα υπάρχει περισσότερη δημοκρατία,
περισσότερες θέσεις εργασίας και ευημερία,
περισσότερες θέσεις εργασίας και ευημερία,
13:38
there will be more democracy
and more jobs and more well-being,
and more jobs and more well-being,
293
806040
3376
13:41
and it's women that are
going to lead the way.
going to lead the way.
294
809440
2216
και είναι οι γυναίκες
που θα ανοίξουν το δρόμο.
που θα ανοίξουν το δρόμο.
13:43
LT: Maybe we have the momentum
to start a third-wave feminist movement
to start a third-wave feminist movement
295
811680
4376
ΛΤ: Ίσως έχουμε τη φόρα για να ξεκινήσουμε
ένα τρίτο φεμινιστικό κίνημα
με την παγκόσμια αδελφότητά μας,
με την παγκόσμια αδελφότητά μας,
13:48
with our sisterhood around the world,
296
816080
2576
13:50
with women we don't see,
women we may never meet,
women we may never meet,
297
818680
3176
με γυναίκες που δεν τις βλέπουμε,
που μπορεί να μην συναντήσουμε ποτέ,
που μπορεί να μην συναντήσουμε ποτέ,
13:53
but we join together that way,
298
821880
2496
αλλά που ενωνόμαστε με αυτόν τον τρόπο.
13:56
because --
299
824400
1216
13:57
Aristotle said --
300
825640
1200
Ο Αριστοτέλης είπε,
13:59
most people --
301
827920
1216
ότι οι περισσότεροι άνθρωποι
θα πέθαιναν χωρίς την αντρική φιλία,
θα πέθαιναν χωρίς την αντρική φιλία,
14:01
people would die without male friendships.
302
829160
2896
και η λέξη-κλειδί εδώ είναι «αντρική»,
14:04
And the operative word here was "male."
303
832080
3256
επειδή νόμιζαν ότι οι φιλίες
πρέπει να υπάρχουν μεταξύ ίσων
πρέπει να υπάρχουν μεταξύ ίσων
14:07
Because they thought that friendships
should be between equals
should be between equals
304
835360
2936
και δεν θεωρούσαν τις γυναίκες ίσες τους.
14:10
and women were not considered equal --
305
838320
2216
14:12
JF: They didn't think
we had souls even, the Greeks.
we had souls even, the Greeks.
306
840560
2456
ΤΦ: Οι Έλληνες δεν πίστευαν καν
ότι έχουμε ψυχές.
ότι έχουμε ψυχές.
14:15
LT: No, exactly. That shows you
just how limited Aristotle was.
just how limited Aristotle was.
307
843040
3856
ΛΤ: Ακριβώς. Αυτό μας δείχνει
πόσο περιορισμένος ήταν ο Αριστοτέλης.
πόσο περιορισμένος ήταν ο Αριστοτέλης.
14:18
(Laughter)
308
846920
1680
(Γέλια)
Περιμένετε, υπάρχει και κάτι καλύτερο.
14:21
And wait, no, here's the best part.
309
849520
1896
14:23
It's like, you know,
men do need women now.
men do need women now.
310
851440
3616
Οι άντρες χρειάζονται τώρα τις γυναίκες.
14:27
The planet needs women.
311
855080
2136
Ο πλανήτης χρειάζεται τις γυναίκες.
14:29
The US Constitution needs women.
312
857240
2456
Το Σύνταγμα των ΗΠΑ
χρειάζεται τις γυναίκες.
χρειάζεται τις γυναίκες.
14:31
We are not even in the Constitution.
313
859720
2776
Δεν υπάρχουμε καν στο Σύνταγμα.
ΤΦ: Μιλάς για την Τροπολογία
Ίσων Δικαιωμάτων.
Ίσων Δικαιωμάτων.
14:34
JF: You're talking about
the Equal Rights Amendment.
the Equal Rights Amendment.
314
862520
2456
ΛΤ: Σωστά.
14:37
LT: Right.
315
865000
1158
Η δικαστής Γκίνσμπεργκ είπε -
14:38
Justice Ginsberg said something like --
316
866182
3898
κάτι σαν -
14:43
every constitution that's been written
since the end of World War II
since the end of World War II
317
871920
3576
ότι κάθε σύνταγμα που γράφτηκε
μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,
μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,
14:47
included a provision that made women
citizens of equal stature,
citizens of equal stature,
318
875520
4976
συμπεριλάμβανε μια διάταξη
που αναγνώριζε τις γυναίκες ως ισάξιες,
που αναγνώριζε τις γυναίκες ως ισάξιες,
14:52
but ours does not.
319
880520
1696
αλλά όχι το δικό μας.
14:54
So that would be a good place to start.
320
882240
1896
Οπότε, αυτό θα ήταν ένα καλό σημείο
για να ξεκινήσουμε.
για να ξεκινήσουμε.
14:56
Very, very mild --
321
884160
2056
Πολύ απαλά.
14:58
JF: Right.
322
886240
1216
ΠΜ: Σωστά.
14:59
(Applause)
323
887480
1200
(Χειροκρότημα)
ΤΦ: Και η ισότητα των φύλων
είναι σαν την παλίρροια:
είναι σαν την παλίρροια:
15:02
And gender equality, it's like a tide,
324
890200
2656
15:04
it would lift all boats, not just women.
325
892880
1936
Θα εξύψωνε όλα τα πλοία,
όχι μόνο τις γυναίκες.
όχι μόνο τις γυναίκες.
15:06
PM: Needing new role models
on how to do that.
on how to do that.
326
894840
2536
ΠΜ: Χρειαζόμαστε νέα πρότυπα
για το πώς θα το κάνουμε αυτό.
για το πώς θα το κάνουμε αυτό.
15:09
How to be friends,
327
897400
1416
Πώς να είμαστε φίλοι,
15:10
how to think about our power
in different ways,
in different ways,
328
898840
2896
πώς να σκεφτούμε τη δύναμη μας
με διαφορετικό τρόπο,
με διαφορετικό τρόπο,
15:13
as consumers,
329
901760
1216
ως καταναλωτές, ως πολίτες του κόσμου,
15:15
as citizens of the world,
330
903000
1656
15:16
and this is what makes Jane and Lily
331
904680
2416
και αυτό είναι που κάνει
την Τζέιν και την Λίλι
την Τζέιν και την Λίλι
15:19
a role model of how
women can be friends --
women can be friends --
332
907120
2736
πρότυπα για το πώς μπορούν οι γυναίκες
να είναι φίλες για πάρα πολύ καιρό,
να είναι φίλες για πάρα πολύ καιρό,
15:21
for a very long time,
333
909880
1616
15:23
and even if they occasionally disagree.
334
911520
2416
ακόμα κι αν περιστασιακά διαφωνούν.
15:25
Thank you.
335
913960
1200
Σας ευχαριστώ.
Σας ευχαριστώ και τις δύο.
15:28
Thank you both.
336
916360
1216
15:29
(Applause)
337
917600
1216
(Χειροκρότημα)
15:30
JF: Thanks.
338
918840
1200
ΤΦ: Ευχαριστώ.
ΛΤ: Ευχαριστώ.
15:35
LT: Thank you.
339
923560
1216
ΤΦ: Ευχαριστώ.
15:36
JF: Thank you.
340
924800
1200
(Χειροκρότημα)
15:38
(Applause)
341
926053
5067
ABOUT THE SPEAKERS
Jane Fonda - Actor and activistJane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist.
Why you should listen
Jane Fonda is an actor, author, producer and activist supporting environmental issues, peace and female empowerment. She founded the Georgia Campaign for Adolescent Pregnancy Prevention, and established the Jane Fonda Center for Adolescent Reproductive Health at Emory. She cofounded the Women’s Media Center, and sits on the board of V-Day, a global effort to stop violence against women and girls.
Fonda's remarkable screen and stage career includes two Best Actress Oscars, an Emmy, a Tony Award nomination and an Honorary Palme d’Or from the Cannes Film Festival. Offstage, she revolutionized the fitness industry in the 1980s with Jane Fonda’s Workout — the all-time top-grossing home video. She has written a best-selling memoir, My Life So Far, and Prime Time, a comprehensive guide to living life to the fullest.
Jane Fonda | Speaker | TED.com
Lily Tomlin - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy.
Why you should listen
Throughout her extraordinary career, Lily Tomlin has won seven Emmys; a Tony for her one-woman Broadway show, Appearing Nitely; a second Tony for Best Actress; a Drama Desk Award and an Outer Critics' Circle Award for her one-woman performance in Jane Wagner’s The Search for Signs of Intelligent Life in the Universe; a Grammy for her comedy album, This Is a Recording; and two Peabody Awards, the first for the ABC television special, Edith Ann’s Christmas: Just Say Noël, and the second for narrating and executive producing the HBO film, The Celluloid Closet. In 2003, she received the Mark Twain Prize for American Humor, and in December 2014 she was the recipient of the prestigious Kennedy Center Honors in Washington DC.
She made her film debut in Robert Altman's Nashville, and gave a generation-defining performance alongside Dolly Parton and Jane Fonda in the workplace revenge comedy 9 to 5.
Lily Tomlin | Speaker | TED.com