Jane Fonda and Lily Tomlin: A hilarious celebration of lifelong female friendship
Jane Fonda en Lily Tomlin: Een hilarische viering van een levenslange vrouwenvriendschap
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bioLily Tomlin - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
about female friendship a lot,
over vriendschap tussen vrouwen.
for a very long time, too.
that I read about female friendship
over vriendschap tussen vrouwen,
a lot about someone,"
iemand te weten komen,"
waar ze zich in bevindt."
sucks the life out of me.
zuigt al het leven uit me.
look for in a friend?
wat zoek je in een vriendin?
who has a sense of fun,
waar je blij van wordt,
of passion for the planet,
heeft voor onze planeet,
has a sense of justice
rechtsgevoel heeft
zonder mijn vriendinnen.
without my women friends.
therefore I am."
dus ik besta."
my women friends. They --
they make me smarter,
ze maken me slimmer,
be in need of course-correcting.
als ik gecorrigeerd moet worden.
a good deal younger than me, too.
een stuk jonger dan ik.
LT: Thank you.
LT: Dank je wel.
because listen, you know --
want het is goed
to play with and learn from
waar je lol mee hebt en van wie je leert
I'll be there sooner than you.
Ik zal er eerder zijn dan jij.
parallel aging alongside me.
dat we samen parallel oud worden.
different kinds of life's journeys,
van het leven gaan,
your friendships vital and alive?
levendig te houden?
dat kan ik je wel vertellen.
I'll tell you that.
I look through my texts
tussen m'n emails
antwoord kan geven,
as quickly as possible,
mijn raad nodig hebben.
zijn schrijvers, activisten, of acteurs
are writers, or activists, or actors,
of other descriptive phrases,
beschrijvingen aan toevoegen.
as soon as possible,
dat ik er altijd voor je ben.
JF: No?
JF: Nee?
JF: I'm really into emojis.
JF: Ik vind ze geweldig.
and congratulations,
en felicitaties,
the importance of friendships,
van vriendschappen veel beter,
not let too much time go by.
en geen tijd verloren te laten gaan.
naar mijn vrienden.
I send to my friends.
dat we hier vandaag zouden zijn,
about women, female friendships,
over vrouwen, vriendschappen,
to see how many books,
hoeveel boeken --
has been done recently --
er recentelijk gedaan is.
LT: I was grateful.
LT: Ik was je dankbaar.
because this is another example
dit is echt een belangrijk voorbeeld
put aside, marginalized.
en aan de zijlijn gezet worden.
research done on us,
en jullie vinden dit allemaal interessant.
and you all will be interested in this.
faculteit van Harvard blijkt
close female friendships
beperkingen te ontwikkelen
to be living much more vital, exciting --
op een vitaal, blij leven.
dan mannen.
voor plezier.
part is they found --
and so conclusive --
en zo bepalend waren.
is detrimental to your health,
because there's an additional thing.
want ik wil hier nog iets aan toevoegen.
for years, decades --
were trying to understand stress,
om stress beter leren te begrijpen.
what happens to women when we're stressed,
wat stress met vrouwen doet,
that when we're stressed -- women,
als wij vrouwen stress ervaren
met oxytocine.
stress-reducing hormone.
stress-verminderend hormoon.
when we're with our women friends.
als we met onze vriendinnen zijn.
why we live longer.
waarom we langer leven.
because they don't have that.
want dit hebben zij niet.
diminishes the effects of oxytocin.
van oxytocine bij mannen.
and Dolly made "9 to 5" ...
en Dolly '9 to 5' maakten...
we laughed so much,
terwijl we zo verschillend zijn.
and we're so different.
from a poor town in Tennessee,
uit een arm dorp in Tennessee,
at least a decade onto our lifespans.
aan onze levensverwachting toegevoegd.
crossed our legs a lot.
onze benen vaak over elkaar.
waar je het over hebt.
aan onze levens toe.
to our lives right now.
sent us both to read on female friendship
over vrouwenvriendschap,
Sister Joan Chittister,
een vrouw die we erg bewonderen.
niet alleen iets sociaals is
are not just a social act,
aan spiritualiteit?
spiritual to your lives?
aan je leven?
denk ik zeker aan spiritualiteit.
you've known a long time,
al heel lang kent,
hebt doorgebracht,
essence inside them,
an element of love in the relationship.
een element van liefde in de relatie.
and party friends,
en feestvrienden,
friendships have ...
die oxytocine aanmaken...
because it's a heart opening, right?
want ze openen je hart, toch?
with my intimate friends.
bij mijn intieme vriendinnen.
I'm so touched and inspired by them.
maar ze raken me en ze inspireren me.
is going to go soon.
Lily, which one are you talking about?
over welke heb je het?
het over hun vriendinnen hebben,
talk about their friendships,
van in de war raken.
tussen mannen- en vrouwenvriendschappen?
and women friendships?
a lot of empathy for men --
voor mannen moeten hebben.
are full disclosure, we go deep.
in onze relaties, we gaan diep.
this is something men don't do.
wat mannen niet zullen doen.
have I asked you, "Am I doing OK?"
"Doe ik het goed?"
aan onze vriendinnen stellen
relationships as face-to-face,
als face-to-face,
are more side-by-side.
meer naast elkaar moet zien.
men don't want to reveal their emotions,
hun emoties niet laten zien,
conventional thought.
and watch a game or hit golf balls,
om voetbal te kijken,
over auto's, of ze hebben seks.
or hunting, or cars or have sex.
it's a more manly behavior.
LT: They talk about sex.
LT: Ze praten over seks.
in their man cave to --
naar die mancave kunnen krijgen.
that I find very interesting --
until relatively recently --
tot voor kort nog niet.
as relational as women are.
relationeel gezien gelijk.
of newborn baby boys and girls,
jongens en meisjes,
precies zoals de meisjes,
just like the girls,
exchange of energy.
energie-uitwisseling nodig.
they could see the dismay on the child,
zie je de ontsteltenis bij het kind,
as they grow older, does that change?
naarmate ze ouder worden.
is de patriarchale cultuur,
dat het verlangen naar een relatie,
to be emotional with someone is girly.
meisjesachtig is.
directions or express a need,
naar de weg en uit geen behoeftes.
als ze zich niet lekker voelen.
will erase his 'I'."
het verliezen van zijn 'ik' betekent'.
has always been kind of porous.
altijd al poreuzer is geweest.
dat we beter zijn dan mannen,
our masculinity to prove.
onze mannelijkheid niet te bewijzen.
LT: Ik weet wie Gloria Steinem is.
LT: I know who Gloria Steinem is.
but I think it's a --
don't have our masculinity to prove.
onze mannelijkheid niet te bewijzen.
so inculcated in the culture
in deze cultuur ingeprent
in het patriarchaat.
something different happen.
dat dat anders wordt.
are like a renewable source of power.
een soort hernieuwbare bron van energie.
about this subject.
aan dit onderwerp.
are just a hop to our sisterhood,
naar ons vrouwenverbond,
a very powerful force,
een gigantische kracht zijn
demographic in the world,
demografische groep in de wereld,
we can change the world.
kunnen we de wereld veranderen.
that we need to do --
the consumer standards.
vastgesteld.
need to consume less
we minder moeten consumeren
buy things that are made locally,
moeten we lokale producten kopen.
that's grown locally.
moet het lokaal gekweekt zijn.
that need to get off the grid.
die zonder stroom moeten kunnen.
independent from fossil fuels.
van fossiele brandstoffen.
and those bad guys --
die slechteriken,
without going back to the Stone Age.
terug te keren naar het stenen tijdperk,
just aren't quite there yet,
landen in de wereld
energy and doing just fine.
en dat gaat goed.
wean ourselves from fossil fuel
van fossiele brandstoffen afbouwen
zullen belanden.
back in the Stone Age,
to use renewable energy,
gaan gebruiken
and not drill --
in the Alberta tar sands --
van Alberta boren--
and more jobs and more well-being,
meer banen en meer voldoening zijn
going to lead the way.
hierin vooroplopen.
to start a third-wave feminist movement
voor een derde feministische golfbeweging
over de hele wereld,
women we may never meet,
misschien nooit zullen ontmoeten,
tussen twee gelijken moest bestaan
should be between equals
we had souls even, the Greeks.
dat we geen ziel hadden.
just how limited Aristotle was.
hoe bekrompen Aristoteles was.
men do need women now.
the Equal Rights Amendment.
over het 'Equal Rights Amendment'
na het einde van de Tweede Wereldoorlog
since the end of World War II
citizens of equal stature,
de gelijke status van vrouwelijke burgers,
niet alleen vrouwen.
on how to do that.
nieuwe rolmodellen nodig.
in different ways,
over energie denkt,
voor vriendinnen --
women can be friends --
niet altijd met elkaar eens.
ABOUT THE SPEAKERS
Jane Fonda - Actor and activistJane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist.
Why you should listen
Jane Fonda is an actor, author, producer and activist supporting environmental issues, peace and female empowerment. She founded the Georgia Campaign for Adolescent Pregnancy Prevention, and established the Jane Fonda Center for Adolescent Reproductive Health at Emory. She cofounded the Women’s Media Center, and sits on the board of V-Day, a global effort to stop violence against women and girls.
Fonda's remarkable screen and stage career includes two Best Actress Oscars, an Emmy, a Tony Award nomination and an Honorary Palme d’Or from the Cannes Film Festival. Offstage, she revolutionized the fitness industry in the 1980s with Jane Fonda’s Workout — the all-time top-grossing home video. She has written a best-selling memoir, My Life So Far, and Prime Time, a comprehensive guide to living life to the fullest.
Jane Fonda | Speaker | TED.com
Lily Tomlin - Comedian and actor
Lily Tomlin has been honored by the Kennedy Center and awarded the Mark Twain Prize -- and she's still making vital, hilarious comedy.
Why you should listen
Throughout her extraordinary career, Lily Tomlin has won seven Emmys; a Tony for her one-woman Broadway show, Appearing Nitely; a second Tony for Best Actress; a Drama Desk Award and an Outer Critics' Circle Award for her one-woman performance in Jane Wagner’s The Search for Signs of Intelligent Life in the Universe; a Grammy for her comedy album, This Is a Recording; and two Peabody Awards, the first for the ABC television special, Edith Ann’s Christmas: Just Say Noël, and the second for narrating and executive producing the HBO film, The Celluloid Closet. In 2003, she received the Mark Twain Prize for American Humor, and in December 2014 she was the recipient of the prestigious Kennedy Center Honors in Washington DC.
She made her film debut in Robert Altman's Nashville, and gave a generation-defining performance alongside Dolly Parton and Jane Fonda in the workplace revenge comedy 9 to 5.
Lily Tomlin | Speaker | TED.com