TEDGlobal 2010
Elif Shafak: The politics of fiction
Ελίφ Σαφάκ: Οι πολιτικές της λογοτεχνίας
Filmed:
Readability: 4.3
2,249,017 views
Ακούγοντας ιστορίες διευρύνεται η φαντασία μας. Αφηγούμενοι ιστορίες δρασκελίζουμε πολιτισμικά τείχη, αποδεχόμαστε διαφορετικές εμπειρίες, νιώθουμε τι νιώθουν άλλοι άνθρωποι. Η Ελίφ Σαφάκ αναπτύσσει αυτήν την απλή ιδέα για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η λογοτεχνία υπερνικά τις πολιτικές ταυτότητας.
Elif Shafak - Novelist
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm a storyteller.
0
0
2000
Είμαι αφηγήτρια.
00:17
That's what I do in life -- telling stories,
1
2000
2000
Αυτή είναι η απασχόλησή μου: αφηγούμαι ιστορίες,
00:19
writing novels --
2
4000
2000
γράφω μυθιστορήματα.
00:21
and today I would like to tell you a few stories
3
6000
2000
Σήμερα θα ήθελα να σας πω μερικές ιστορίες
00:23
about the art of storytelling
4
8000
2000
σχετικά με την τέχνη της αφήγησης
00:25
and also some supernatural creatures
5
10000
2000
και ορισμένα υπερφυσικά πλάσματα
00:27
called the djinni.
6
12000
2000
που ονομάζονται τζίνι.
00:29
But before I go there, please allow me to share with you
7
14000
3000
Πριν όμως φτάσω εκεί, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας
00:32
glimpses of my personal story.
8
17000
2000
ορισμένες στιγμές από την προσωπική μου ιστορία.
00:34
I will do so with the help of words, of course,
9
19000
3000
Αυτό θα το κάνω φυσικά με τη βοήθεια των λέξεων
00:37
but also a geometrical shape, the circle,
10
22000
3000
αλλά και ενός γεωμετρικού σχήματος, του κύκλου.
00:40
so throughout my talk,
11
25000
2000
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας μου, λοιπόν,
00:42
you will come across several circles.
12
27000
3000
θα συναντήσετε αρκετούς κύκλους.
00:45
I was born in Strasbourg, France
13
30000
3000
Γεννήθηκα στο Στρασβούργο, στη Γαλλία
00:48
to Turkish parents.
14
33000
2000
από Τούρκους γονείς.
00:50
Shortly after, my parents got separated,
15
35000
2000
Λίγο αργότερα οι γονείς μου χώρισαν
00:52
and I came to Turkey with my mom.
16
37000
2000
και πήγα στην Τουρκία με τη μητέρα μου.
00:54
From then on, I was raised
17
39000
2000
Από εκεί και πέρα, μεγάλωσα
00:56
as a single child by a single mother.
18
41000
2000
ως μοναχοπαίδι μιας μόνης μητέρας.
00:58
Now in the early 1970s, in Ankara,
19
43000
2000
Στην Άγκυρα των αρχών της δεκαετίας του '70
01:00
that was a bit unusual.
20
45000
2000
αυτό ήταν κάπως ασυνήθιστο.
01:02
Our neighborhood was full of large families,
21
47000
2000
Η γειτονιά μας ήταν γεμάτη μεγάλες οικογένειες,
01:04
where fathers were the heads of households,
22
49000
3000
στις οποίες οι πατέρες ήταν η κεφαλή του σπιτιού.
01:07
so I grew up seeing my mother as a divorcee
23
52000
3000
Οπότε, μεγάλωσα με την εικόνα της μητέρας μου ως ζωντοχήρας
01:10
in a patriarchal environment.
24
55000
2000
σε πατριαρχικό περιβάλλον.
01:12
In fact, I grew up observing
25
57000
2000
Για την ακρίβεια, μεγάλωσα με ερεθίσματα
01:14
two different kinds of womanhood.
26
59000
2000
από δύο διαφορετικά είδη γυναικείων ρόλων.
01:16
On the one hand was my mother,
27
61000
2000
Από τη μία πλευρά ήταν η μητέρα μου,
01:18
a well-educated, secular, modern, westernized, Turkish woman.
28
63000
3000
μια μορφωμένη, κοσμική, μοντέρνα Τουρκάλα με ευρωπαϊκούς τρόπους.
01:21
On the other hand was my grandmother,
29
66000
2000
Από την άλλη πλευρά ήταν η γιαγιά μου,
01:23
who also took care of me
30
68000
2000
η οποία επίσης με πρόσεχε
01:25
and was more spiritual, less educated
31
70000
3000
και ήταν πιο πνευματιστική, λιγότερο μορφωμένη
01:28
and definitely less rational.
32
73000
2000
και σίγουρα λιγότερο ορθολογίστρια.
01:30
This was a woman who read coffee grounds to see the future
33
75000
3000
Ήταν μια γυναίκα που διάβαζε το φλιτζάνι για να προβλέψει το μέλλον
01:33
and melted lead into mysterious shapes
34
78000
2000
και λιώνοντας μόλυβδο σε περίεργα σχήματα
01:35
to fend off the evil eye.
35
80000
3000
έδιωχνε το κακό μάτι.
01:38
Many people visited my grandmother,
36
83000
2000
Πολλοί άνθρωποι επισκέπτονταν τη γιαγιά μου,
01:40
people with severe acne on their faces
37
85000
2000
άνθρωποι με σοβαρές περιπτώσεις ακμής στο πρόσωπό τους
01:42
or warts on their hands.
38
87000
3000
ή μυρμηγκιά στα χέρια τους.
01:45
Each time, my grandmother would utter some words in Arabic,
39
90000
3000
Η γιαγιά μου έλεγε κάθε φορά ορισμένες λέξεις στα αραβικά,
01:48
take a red apple and stab it
40
93000
2000
έπαιρνε ένα κόκκινο μήλο και έμπηγε σε αυτό
01:50
with as many rose thorns
41
95000
2000
τόσα αγκάθια τριαντάφυλλου
01:52
as the number of warts she wanted to remove.
42
97000
3000
όσα και τα εξογκώματα μυρμηγκιάς που ήθελε να απομακρύνει.
01:55
Then one by one, she would
43
100000
2000
Στη συνέχεια σχημάτιζε έναν κύκλο
01:57
encircle these thorns with dark ink.
44
102000
3000
με σκούρο μελάνι γύρω από αυτά τα αγκάθια.
02:00
A week later, the patient would come back
45
105000
2000
Μετά από μία εβδομάδα, οι ασθενείς επέστρεφαν
02:02
for a follow-up examination.
46
107000
2000
για εξετάσεις παρακολούθησης.
02:04
Now, I'm aware that I should not be saying such things
47
109000
3000
Γνωρίζω ότι δεν θα έπρεπε να λέω τέτοια πράγματα
02:07
in front of an audience of scholars and scientists,
48
112000
3000
ενώπιον ενός κοινού μορφωμένων ανθρώπων και επιστημόνων,
02:10
but the truth is, of all the people
49
115000
2000
αλλά η αλήθεια είναι πως από τους ανθρώπους
02:12
who visited my grandmother for their skin conditions,
50
117000
3000
που επισκέπτονταν τη γιαγιά μου για τα δερματικά τους προβλήματα
02:15
I did not see anyone go back
51
120000
2000
δεν είδα κανέναν να επιστρέφει
02:17
unhappy or unhealed.
52
122000
3000
δυστυχισμένος ή αθεράπευτος.
02:20
I asked her how she did this. Was it the power of praying?
53
125000
3000
Τη ρώτησα πώς το κατάφερνε αυτό. Ήταν μήπως η δύναμη της προσευχής;
02:23
In response she said, "Yes, praying is effective,
54
128000
3000
Η απάντησή της ήταν: «Ναι, η προσευχή είναι αποτελεσματική.
02:26
but also beware of the power of circles."
55
131000
3000
Μην ξεχνάς, όμως, και τη δύναμη των κύκλων».
02:29
From her, I learned, amongst many other things,
56
134000
3000
Από αυτήν πήρα μεταξύ άλλων
02:32
one very precious lesson --
57
137000
2000
ένα εξαιρετικά πολύτιμο μάθημα.
02:34
that if you want to destroy something in this life,
58
139000
2000
Αν θες να καταστρέψεις κάτι σε αυτήν τη ζωή,
02:36
be it an acne, a blemish
59
141000
2000
είτε πρόκειται για ακμή, δερματικά σημάδια
02:38
or the human soul,
60
143000
2000
ή την ανθρώπινη ψυχή,
02:40
all you need to do is to surround it with thick walls.
61
145000
3000
το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να το περιβάλεις με χοντρά τείχη.
02:43
It will dry up inside.
62
148000
2000
Θα μαραζώσει εκεί μέσα.
02:45
Now we all live in some kind of a social and cultural circle.
63
150000
3000
Όλοι μας ζούμε μέσα σε ένα είδος κοινωνικού και πολιτισμικού κύκλου.
02:48
We all do.
64
153000
2000
Όλοι μας.
02:50
We're born into a certain family, nation, class.
65
155000
3000
Γεννιόμαστε ανήκοντας σε μια συγκεκριμένη οικογένεια, χώρα, κοινωνική τάξη.
02:53
But if we have no connection whatsoever
66
158000
3000
Ωστόσο, αν δεν έχουμε μια οποιαδήποτε σύνδεση
02:56
with the worlds beyond the one we take for granted,
67
161000
2000
με άλλους κόσμους πέρα από τον κόσμο που θεωρούμε δεδομένο,
02:58
then we too run the risk
68
163000
2000
τότε διατρέχουμε τον κίνδυνο
03:00
of drying up inside.
69
165000
2000
να μαραζώσουμε στο εσωτερικό του κύκλου.
03:02
Our imagination might shrink;
70
167000
2000
Η φαντασία μας μπορεί να συρρικνωθεί.
03:04
our hearts might dwindle,
71
169000
2000
Οι καρδιές μας μπορεί να μαραθούν.
03:06
and our humanness might wither
72
171000
2000
Η ανθρωπιά μας μπορεί να στερέψει
03:08
if we stay for too long
73
173000
2000
αν μένουμε υπερβολικά
03:10
inside our cultural cocoons.
74
175000
2000
μέσα στα πολιτισμικά μας κουκούλια.
03:12
Our friends, neighbors, colleagues, family --
75
177000
3000
Οι φίλοι μας, γείτονές μας, συνάδελφοί μας, η οικογένειά μας --
03:15
if all the people in our inner circle resemble us,
76
180000
2000
αν όλοι οι άνθρωποι στον κύκλο μας είναι όμοιοί μας,
03:17
it means we are surrounded
77
182000
2000
αυτό σημαίνει ότι περιβαλλόμαστε
03:19
with our mirror image.
78
184000
2000
από μια αντανάκλαση του εαυτού μας.
03:21
Now one other thing women like my grandma do in Turkey
79
186000
3000
Ένα άλλο πράγμα που κάνουν οι γυναίκες σαν τη γιαγιά μου στην Τουρκία
03:24
is to cover mirrors with velvet
80
189000
2000
είναι να καλύπτουν τους καθρέφτες με βελούδο
03:26
or to hang them on the walls with their backs facing out.
81
191000
3000
ή να τους κρεμάνε στους τοίχους με το πίσω μέρος προς τα έξω.
03:29
It's an old Eastern tradition
82
194000
2000
Πρόκειται για μια παλιά ανατολίτικη συνήθεια
03:31
based on the knowledge that it's not healthy
83
196000
2000
βασισμένη στη γνώση ότι δεν είναι υγιές
03:33
for a human being to spend too much time
84
198000
3000
για έναν άνθρωπο να περνά υπερβολικά πολύ χρόνο
03:36
staring at his own reflection.
85
201000
2000
κοιτάζοντας επίμονα την ίδια του την αντανάκλαση.
03:38
Ironically, [living in] communities of the like-minded
86
203000
3000
Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι οι κοινότητες ομοϊδεατών
03:41
is one of the greatest dangers
87
206000
2000
αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους
03:43
of today's globalized world.
88
208000
2000
του σημερινού παγκοσμιοποιημένου κόσμου.
03:45
And it's happening everywhere,
89
210000
2000
Και υπάρχουν παντού:
03:47
among liberals and conservatives,
90
212000
2000
μεταξύ φιλελευθέρων και συντηρητικών,
03:49
agnostics and believers, the rich and the poor,
91
214000
2000
αγνωστικιστών και πιστών, πλούσιων και φτωχών,
03:51
East and West alike.
92
216000
2000
Ανατολής και Δύσης.
03:53
We tend to form clusters
93
218000
2000
Τείνουμε να σχηματίζουμε ομάδες
03:55
based on similarity,
94
220000
2000
με βάση την ομοιότητα
03:57
and then we produce stereotypes
95
222000
2000
και έπειτα παράγουμε στερεότυπα
03:59
about other clusters of people.
96
224000
2000
σχετικά με άλλες ομάδες ανθρώπων.
04:01
In my opinion, one way of transcending
97
226000
2000
Κατά τη γνώμη μου, ένας τρόπος για να ξεφύγουμε
04:03
these cultural ghettos
98
228000
2000
από αυτά τα πολιτισμικά γκέτο
04:05
is through the art of storytelling.
99
230000
2000
είναι μέσω της τέχνης της αφήγησης.
04:07
Stories cannot demolish frontiers,
100
232000
3000
Οι ιστορίες δεν μπορούν να γκρεμίσουν σύνορα,
04:10
but they can punch holes in our mental walls.
101
235000
3000
αλλά μπορούν με γροθιές να σχηματίσουν τρύπες στα νοητά μας τείχη.
04:13
And through those holes, we can get a glimpse of the other,
102
238000
3000
Και από αυτές τις τρύπες μπορούμε να ρίξουμε μια φευγαλέα ματιά στο διαφορετικό
04:16
and sometimes even like what we see.
103
241000
3000
και ορισμένες φορές μάλιστα να μας αρέσει αυτό που βλέπουμε.
04:19
I started writing fiction at the age of eight.
104
244000
3000
Ξεκίνησα να γράφω ιστορίες από την ηλικία των οχτώ.
04:22
My mother came home one day with a turquoise notebook
105
247000
3000
Η μητέρα μου γύρισε σπίτι μια μέρα με ένα τυρκουάζ σημειωματάριο
04:25
and asked me if I'd be interested in keeping a personal journal.
106
250000
3000
και με ρώτησε αν θα με ενδιέφερε να κρατώ ένα προσωπικό ημερολόγιο.
04:28
In retrospect, I think she was slightly worried
107
253000
2000
Εκ των υστέρων, νομίζω ότι ανησυχούσε ελαφρώς
04:30
about my sanity.
108
255000
2000
για την πνευματική μου υγεία.
04:32
I was constantly telling stories at home, which was good,
109
257000
3000
Έλεγα συνεχώς ιστορίες στο σπίτι, το οποίο ήταν καλό,
04:35
except I told this to imaginary friends around me,
110
260000
2000
μόνο που τις έλεγα σε φανταστικούς φίλους γύρω μου,
04:37
which was not so good.
111
262000
2000
το οποίο δεν ήταν τόσο καλό.
04:39
I was an introverted child,
112
264000
2000
Ήμουν εσωστρεφές παιδί,
04:41
to the point of communicating with colored crayons
113
266000
3000
σε σημείο που επικοινωνούσα με κηρομπογιές
04:44
and apologizing to objects
114
269000
2000
και απολογούμουν σε αντικείμενα
04:46
when I bumped into them,
115
271000
2000
όταν έπεφτα κατά λάθος επάνω τους.
04:48
so my mother thought it might do me good
116
273000
2000
Γι' αυτό η μητέρα μου πίστευε πως ίσως να μου έκανε καλό
04:50
to write down my day-to-day experiences
117
275000
2000
αν κατέγραφα τις εμπειρίες και τα συναισθήματά μου
04:52
and emotions.
118
277000
2000
μέρα προς μέρα.
04:54
What she didn't know was that I thought my life was terribly boring,
119
279000
3000
Αυτό που δεν ήξερε, όμως, ήταν ότι θεωρούσα τη ζωή μου απίστευτα βαρετή
04:57
and the last thing I wanted to do
120
282000
2000
και το τελευταίο που ήθελα να κάνω
04:59
was to write about myself.
121
284000
2000
ήταν να γράψω σχετικά με τον εαυτό μου.
05:01
Instead, I began to write about people other than me
122
286000
3000
Αντί αυτού, άρχισα να γράφω για άλλους ανθρώπους
05:04
and things that never really happened.
123
289000
2000
και πράγματα που δεν συνέβησαν ποτέ στην πραγματικότητα.
05:06
And thus began my life-long passion
124
291000
2000
Έτσι ξεκίνησε το πάθος μου για τη συγγραφή λογοτεχνίας
05:08
for writing fiction.
125
293000
2000
το οποίο με συνοδεύει σε όλη μου τη ζωή.
05:10
So from the very beginning, fiction for me
126
295000
3000
Εξ αρχής η λογοτεχνία για εμένα
05:13
was less of an autobiographical manifestation
127
298000
3000
ήταν λιγότερο μια αυτοβιογραφική έκφραση
05:16
than a transcendental journey
128
301000
2000
και περισσότερο ένα υπερβατικό ταξίδι
05:18
into other lives, other possibilities.
129
303000
2000
σε άλλες ζωές, άλλες πιθανότητες.
05:20
And please bear with me:
130
305000
2000
Παρακαλώ δείξτε υπομονή.
05:22
I'll draw a circle and come back to this point.
131
307000
3000
Θα σχηματίσω έναν κύκλο και θα επιστρέψω σε αυτό το σημείο.
05:25
Now one other thing happened around this same time.
132
310000
2000
Και κάτι άλλο συνέβη εκείνη περίπου την περίοδο.
05:27
My mother became a diplomat.
133
312000
2000
Η μητέρα μου έγινε διπλωμάτης.
05:29
So from this small, superstitious,
134
314000
2000
Από αυτήν τη μικρή, προληπτική
05:31
middle-class neighborhood of my grandmother,
135
316000
3000
μεσοαστική γειτονιά της γιαγιάς μου,
05:34
I was zoomed into this
136
319000
2000
μεταφέρθηκα σε ένα
05:36
posh, international school [in Madrid],
137
321000
2000
αριστοκρατικό διεθνές σχολείο στη Μαδρίτη,
05:38
where I was the only Turk.
138
323000
2000
όπου ήμουν η μοναδική Τουρκάλα.
05:40
It was here that I had my first encounter
139
325000
2000
Εκεί συνάντησα για πρώτη φορά
05:42
with what I call the "representative foreigner."
140
327000
3000
αυτό που αποκαλώ «αντιπροσωπευτικός αλλοδαπός».
05:45
In our classroom, there were children from all nationalities,
141
330000
3000
Στην τάξη μας υπήρχαν παιδιά όλων των εθνικοτήτων.
05:48
yet this diversity did not necessarily lead
142
333000
3000
Ωστόσο, αυτή η ποικιλία δεν οδήγησε οπωσδήποτε
05:51
to a cosmopolitan, egalitarian
143
336000
3000
σε μια κοσμοπολίτικη, εξισωτική
05:54
classroom democracy.
144
339000
2000
δημοκρατία στην τάξη.
05:56
Instead, it generated an atmosphere
145
341000
2000
Αντιθέτως, δημιούργησε μια ατμόσφαιρα
05:58
in which each child was seen --
146
343000
2000
στην οποία το κάθε παιδί δεν αντιμετωπιζόταν
06:00
not as an individual on his own,
147
345000
2000
ως μεμονωμένο άτομο
06:02
but as the representative of something larger.
148
347000
3000
αλλά ως αντιπρόσωπος μιας μεγαλύτερης οντότητας.
06:05
We were like a miniature United Nations, which was fun,
149
350000
3000
Είχε πλάκα που ήμαστε μια μινιατούρα των Ηνωμένων Εθνών,
06:08
except whenever something negative,
150
353000
2000
εκτός από τις φορές που κάτι αρνητικό
06:10
with regards to a nation
151
355000
2000
που αφορούσε μια χώρα
06:12
or a religion, took place.
152
357000
2000
ή μια θρησκεία λάμβανε χώρα.
06:14
The child who represented it was mocked,
153
359000
3000
Το παιδί που αντιπροσώπευε την εκάστοτε χώρα ή θρησκεία γινόταν στόχος
06:17
ridiculed and bullied endlessly.
154
362000
3000
ασταμάτητων χλευασμών, κοροϊδιών και πειραγμάτων.
06:20
And I should know, because during the time I attended that school,
155
365000
3000
Αυτό το ξέρω από πρώτο χέρι γιατί, όταν πήγαινα σε αυτό το σχολείο,
06:23
a military takeover happened in my country,
156
368000
3000
συνέβη στρατιωτικό πραξικόπημα στη χώρα μου,
06:26
a gunman of my nationality nearly killed the Pope,
157
371000
3000
ένας εκτελεστής τουρκικής εθνικότητας παραλίγο να σκοτώσει τον Πάπα
06:29
and Turkey got zero points in [the] Eurovision Song Contest.
158
374000
3000
και η Τουρκία πήρε μηδέν βαθμούς στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision.
06:32
(Laughter)
159
377000
2000
(Γέλια)
06:34
I skipped school often and dreamed of becoming a sailor
160
379000
2000
Έκανα συχνά σκασιαρχείο και ονειρευόμουν να γίνω ναύτης
06:36
during those days.
161
381000
2000
εκείνες τις μέρες.
06:38
I also had my first taste
162
383000
2000
Επίσης, εκεί πήρα μια πρώτη γεύση
06:40
of cultural stereotypes there.
163
385000
2000
των πολιτισμικών στερεοτύπων.
06:42
The other children asked me about the movie
164
387000
2000
Τα άλλα παιδιά με ρωτούσαν σχετικά με την ταινία
06:44
"Midnight Express," which I had not seen;
165
389000
2000
«Το εξπρές του μεσονυχτίου», την οποία δεν είχα δει.
06:46
they inquired how many cigarettes a day I smoked,
166
391000
3000
Με ρωτούσαν πόσα τσιγάρα κάπνιζα την ημέρα,
06:49
because they thought all Turks were heavy smokers,
167
394000
3000
γιατί νόμιζαν πως όλοι οι Τούρκοι είναι βαρείς καπνιστές.
06:52
and they wondered at what age
168
397000
2000
Ακόμη, αναρωτιόνταν σε ποια ηλικία
06:54
I would start covering my hair.
169
399000
2000
θα ξεκινούσα να καλύπτω τα μαλλιά μου.
06:56
I came to learn that these were
170
401000
2000
Σιγά-σιγά έμαθα πως αυτά ήταν
06:58
the three main stereotypes about my country:
171
403000
2000
τα τρία κύρια στερεότυπα της χώρας μου:
07:00
politics, cigarettes
172
405000
2000
η πολιτική, το κάπνισμα
07:02
and the veil.
173
407000
2000
και η μαντήλα.
07:04
After Spain, we went to Jordan, Germany
174
409000
2000
Μετά την Ισπανία, πήγαμε στην Ιορδανία, στη Γερμανία
07:06
and Ankara again.
175
411000
2000
και ξανά στην Άγκυρα.
07:08
Everywhere I went, I felt like
176
413000
2000
Όπου κι αν πήγαινα ένιωθα λες και
07:10
my imagination was the only suitcase
177
415000
2000
η φαντασία μου ήταν η μόνη αποσκευή
07:12
I could take with me.
178
417000
2000
που μπορούσα να πάρω μαζί μου.
07:14
Stories gave me a sense of center,
179
419000
2000
Οι ιστορίες μού έδιναν μια αίσθηση κέντρου,
07:16
continuity and coherence,
180
421000
2000
συνέχειας και συνοχής,
07:18
the three big Cs that I otherwise lacked.
181
423000
3000
τρία σημαντικά στοιχεία που έλειπαν κατά τ' άλλα από τη ζωή μου.
07:21
In my mid-twenties, I moved to Istanbul,
182
426000
2000
Γύρω στα 25, μετακόμισα στην Ισταμπούλ,
07:23
the city I adore.
183
428000
2000
την πόλη που λατρεύω.
07:25
I lived in a very vibrant, diverse neighborhood
184
430000
3000
Ζούσα σε μια γειτονιά με πολλή ζωντάνια και διαφορετικότητα,
07:28
where I wrote several of my novels.
185
433000
2000
όπου έγραψα αρκετά από τα μυθιστορήματά μου.
07:30
I was in Istanbul when the earthquake hit
186
435000
2000
Ήμουν στην Ισταμπούλ όταν σεισμός έπληξε την πόλη
07:32
in 1999.
187
437000
2000
το 1999.
07:34
When I ran out of the building at three in the morning,
188
439000
3000
Όταν έτρεξα έξω από το κτίριο στις τρεις το πρωί,
07:37
I saw something that stopped me in my tracks.
189
442000
3000
είδα κάτι που με έκανε να σταματήσω την πορεία μου.
07:40
There was the local grocer there --
190
445000
2000
Υπήρχε ένας μπακάλης εκεί στην περιοχή,
07:42
a grumpy, old man who didn't sell alcohol
191
447000
2000
ένας στρυφνός γέρος που δεν πωλούσε αλκοόλ
07:44
and didn't speak to marginals.
192
449000
2000
και δεν μιλούσε σε περιθωριακούς.
07:46
He was sitting next to a transvestite
193
451000
3000
Καθόταν δίπλα σε μια τραβεστί
07:49
with a long black wig
194
454000
2000
με μια μακριά μαύρη περούκα
07:51
and mascara running down her cheeks.
195
456000
2000
και τη μάσκαρα να τρέχει στα μάγουλά της.
07:53
I watched the man open a pack of cigarettes
196
458000
2000
Είδα τον άντρα να ανοίγει ένα πακέτο τσιγάρα
07:55
with trembling hands
197
460000
2000
με τρεμάμενα χέρια
07:57
and offer one to her,
198
462000
2000
και να της προσφέρει.
07:59
and that is the image of the night of the earthquake
199
464000
2000
Αυτή εξακολουθεί να είναι η εικόνα από τη νύχτα του σεισμού
08:01
in my mind today --
200
466000
2000
στο μυαλό μου μέχρι και σήμερα:
08:03
a conservative grocer and a crying transvestite
201
468000
3000
ένας συντηρητικός μπακάλης και μια κλαίουσα τραβεστί
08:06
smoking together on the sidewalk.
202
471000
2000
να καπνίζουν μαζί στο πεζοδρόμιο.
08:08
In the face of death and destruction,
203
473000
3000
Μπροστά στο θάνατο και στην καταστροφή
08:11
our mundane differences evaporated,
204
476000
2000
οι μικροπρεπείς μας διαφορές εξανεμίζονται
08:13
and we all became one
205
478000
2000
και όλοι γινόμαστε ένα,
08:15
even if for a few hours.
206
480000
2000
έστω και για μερικές ώρες.
08:17
But I've always believed that stories, too, have a similar effect on us.
207
482000
3000
Πάντα πίστευα ότι οι ιστορίες μάς προκαλούν έναν παρόμοιο αντίκτυπο.
08:20
I'm not saying that fiction has the magnitude of an earthquake,
208
485000
3000
Δεν ισχυρίζομαι πως η λογοτεχνία έχει το μέγεθος ενός σεισμού.
08:23
but when we are reading a good novel,
209
488000
2000
Όταν διαβάζουμε, όμως, ένα καλό μυθιστόρημα,
08:25
we leave our small, cozy apartments behind,
210
490000
3000
εγκαταλείπουμε τη θαλπωρή του μικρού μας διαμερίσματος,
08:28
go out into the night alone
211
493000
2000
βγαίνουμε μόνοι μας έξω στη νύχτα
08:30
and start getting to know people we had never met before
212
495000
3000
και αρχίζουμε να γνωρίζουμε ανθρώπους που δεν είχαμε συναντήσει ποτέ
08:33
and perhaps had even been biased against.
213
498000
3000
και εναντίον των οποίων ήμαστε ίσως προκατειλημμένοι.
08:36
Shortly after, I went
214
501000
2000
Μετά από λίγο καιρό πήγα
08:38
to a women's college in Boston, then Michigan.
215
503000
3000
σε ένα γυναικείο κολλέγιο στη Βοστόνη μετά στο Μίσιγκαν.
08:41
I experienced this, not so much as a geographical shift,
216
506000
3000
Βίωσα αυτήν την αλλαγή όχι τόσο ως γεωγραφική μετατόπιση
08:44
as a linguistic one.
217
509000
2000
αλλά ως γλωσσική.
08:46
I started writing fiction in English.
218
511000
2000
Ξεκίνησα να γράφω λογοτεχνία στα αγγλικά.
08:48
I'm not an immigrant, refugee or exile --
219
513000
2000
Δεν είμαι μετανάστρια, πρόσφυγας ή εξόριστη.
08:50
they ask me why I do this --
220
515000
2000
Με ρωτούν γιατί το κάνω αυτό.
08:52
but the commute between languages
221
517000
2000
Το ταξίδι μεταξύ των γλωσσών
08:54
gives me the chance to recreate myself.
222
519000
3000
μού δίνει την ευκαιρία να αναδημιουργώ τον εαυτό μου.
08:57
I love writing in Turkish,
223
522000
2000
Λατρεύω να γράφω στην τούρκικη γλώσσα,
08:59
which to me is very poetic and very emotional,
224
524000
3000
η οποία για εμένα είναι εξαιρετικά ποιητική και συναισθηματική.
09:02
and I love writing in English, which to me
225
527000
2000
Λατρεύω επίσης να γράφω στην αγγλική γλώσσα,
09:04
is very mathematical and cerebral.
226
529000
2000
η οποία για εμένα είναι εξαιρετικά μαθηματική και εγκεφαλική.
09:06
So I feel connected to each language in a different way.
227
531000
3000
Επομένως, συνδέομαι διαφορετικά με κάθε γλώσσα.
09:09
For me, like millions of other people
228
534000
2000
Για εμένα, όπως και για εκατομμύρια άλλους ανθρώπους
09:11
around the world today,
229
536000
2000
ανά την υφήλιο σήμερα,
09:13
English is an acquired language.
230
538000
2000
τα αγγλικά είναι δεύτερη γλώσσα.
09:15
When you're a latecomer to a language,
231
540000
2000
Όταν φτάνεις αργότερα σε μια γλώσσα,
09:17
what happens is you live there
232
542000
3000
ζεις εκεί
09:20
with a continuous
233
545000
2000
νιώθοντας συνεχή
09:22
and perpetual frustration.
234
547000
2000
και αέναη αναστάτωση.
09:24
As latecomers, we always want to say more, you know,
235
549000
2000
Όντας αργοπορημένοι, πάντα θέλουμε να πούμε κάτι παραπάνω.
09:26
crack better jokes, say better things,
236
551000
3000
Ξέρετε, να πούμε καλύτερα αστεία, καλύτερα πράγματα.
09:29
but we end up saying less
237
554000
2000
Καταλήγουμε, όμως, να λέμε λιγότερα
09:31
because there's a gap between the mind and the tongue.
238
556000
2000
γιατί υπάρχει χάσμα μεταξύ της σκέψης και της γλώσσας.
09:33
And that gap is very intimidating.
239
558000
3000
Αυτό το χάσμα φοβίζει πολύ.
09:36
But if we manage not to be frightened by it,
240
561000
2000
Αν καταφέρουμε, όμως, να μην φοβηθούμε,
09:38
it's also stimulating.
241
563000
2000
αυτό το χάσμα είναι επίσης διεγερτικό.
09:40
And this is what I discovered in Boston --
242
565000
2000
Αυτό συνειδητοποίησα στη Βοστόνη,
09:42
that frustration was very stimulating.
243
567000
3000
πως η αναστάτωση προκαλεί διέγερση.
09:45
At this stage, my grandmother,
244
570000
1000
Σε αυτό το σημείο, η γιαγιά μου,
09:46
who had been watching the course of my life
245
571000
2000
η οποία παρακολουθούσε την πορεία της ζωής μου
09:48
with increasing anxiety,
246
573000
2000
με αυξανόμενη ανησυχία,
09:50
started to include in her daily prayers
247
575000
2000
άρχισε να συμπεριλαμβάνει στις καθημερινές προσευχές της
09:52
that I urgently get married
248
577000
2000
την έκκληση να παντρευτώ σύντομα
09:54
so that I could settle down once and for all.
249
579000
3000
ώστε να μείνω μια και καλή μόνιμα σε ένα τόπο.
09:57
And because God loves her, I did get married.
250
582000
3000
Και επειδή ο Θεός την αγαπά, όντως παντρεύτηκα.
10:00
(Laughter)
251
585000
2000
(Γέλια)
10:02
But instead of settling down,
252
587000
2000
Αντί, όμως, να μείνω μόνιμα κάπου,
10:04
I went to Arizona.
253
589000
2000
πήγα στην Αριζόνα.
10:06
And since my husband is in Istanbul,
254
591000
2000
Εφόσον ο σύζυγός μου μένει στην Ινσταμπούλ,
10:08
I started commuting between Arizona and Istanbul --
255
593000
3000
ξεκίνησα να ταξιδεύω μεταξύ της Αριζόνας και της Ινσταμπούλ.
10:11
the two places on the surface of earth
256
596000
2000
Δύο μέρη στην επιφάνεια της γης
10:13
that couldn't be more different.
257
598000
2000
τα οποία δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικά μεταξύ τους.
10:15
I guess one part of me has always been a nomad,
258
600000
3000
Μάλλον ανέκαθεν ήμουν εν μέρει νομάς,
10:18
physically and spiritually.
259
603000
2000
σωματικά και πνευματικά.
10:20
Stories accompany me,
260
605000
2000
Οι ιστορίες με συνοδεύουν,
10:22
keeping my pieces and memories together,
261
607000
2000
ενώνουν τα κομμάτια και τις αναμνήσεις μου,
10:24
like an existential glue.
262
609000
2000
σαν υπαρξιακή κόλλα.
10:26
Yet as much as I love stories,
263
611000
2000
Ωστόσο, όσο κι αν αγαπώ τις ιστορίες,
10:28
recently, I've also begun to think
264
613000
3000
άρχισα πρόσφατα να πιστεύω
10:31
that they lose their magic
265
616000
2000
ότι η μαγεία τους χάνεται
10:33
if and when a story is seen as more than a story.
266
618000
3000
αν τις δούμε σαν κάτι περισσότερο από αυτό που είναι.
10:36
And this is a subject that I would love
267
621000
2000
Αυτό το θέμα θα ήθελα
10:38
to think about together.
268
623000
2000
να συλλογιστούμε μαζί.
10:40
When my first novel written in English came out in America,
269
625000
3000
Όταν εκδόθηκε στην Αμερική το πρώτο μου μυθιστόρημα στα αγγλικά,
10:43
I heard an interesting remark from a literary critic.
270
628000
3000
ένας κριτικός λογοτεχνίας μού έκανε το εξής ενδιαφέρον σχόλιο.
10:46
"I liked your book," he said, "but I wish you had written it differently."
271
631000
3000
«Μου άρεσε το βιβλίο σας», είπε, «αλλά θα προτιμούσα να το είχατε γράψει αλλιώς».
10:49
(Laughter)
272
634000
4000
(Γέλια)
10:53
I asked him what he meant by that.
273
638000
2000
Τον ρώτησα τι εννοούσε.
10:55
He said, "Well, look at it. There's so many
274
640000
2000
Απάντησε: «Να, υπάρχουν τόσοι πολλοί
10:57
Spanish, American, Hispanic characters in it,
275
642000
2000
Ισπανοί, Αμερικάνοι, Λατινοαμερικάνοι χαρακτήρες
10:59
but there's only one Turkish character and it's a man."
276
644000
3000
αλλά μόνο ένας Τούρκος χαρακτήρας και είναι άντρας».
11:02
Now the novel took place on a university campus in Boston,
277
647000
3000
Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται σε μια πανεπιστημιούπολη στη Βοστόνη,
11:05
so to me, it was normal
278
650000
2000
επομένως μου φαινόταν φυσιολογικό
11:07
that there be more international characters in it
279
652000
2000
να υπάρχουν περισσότεροι διεθνείς
11:09
than Turkish characters,
280
654000
2000
παρά Τούρκοι χαρακτήρες.
11:11
but I understood what my critic was looking for.
281
656000
2000
Κατάλαβα όμως τι έψαχνε ο κριτικός.
11:13
And I also understood that I
282
658000
2000
Κατάλαβα επίσης ότι
11:15
would keep disappointing him.
283
660000
2000
θα συνέχιζα να τον απογοητεύω.
11:17
He wanted to see the manifestation of my identity.
284
662000
3000
Ήθελε να δει εκδηλώσεις της ταυτότητάς μου.
11:20
He was looking for a Turkish woman in the book
285
665000
3000
Έψαχνε στο βιβλίο μια γυναίκα τούρκικης καταγωγής
11:23
because I happened to be one.
286
668000
2000
επειδή τύχαινε και εγώ να έχω αυτά τα χαρακτηριστικά.
11:25
We often talk about how stories change the world,
287
670000
3000
Μιλάμε συχνά για το πώς οι ιστορίες αλλάζουν τον κόσμο.
11:28
but we should also see how the world of identity politics
288
673000
3000
Οφείλουμε, όμως, να εξετάσουμε πώς οι πολιτικές ταυτότητας
11:31
affects the way stories
289
676000
2000
επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο
11:33
are being circulated,
290
678000
2000
οι ιστορίες διακινούνται,
11:35
read and reviewed.
291
680000
2000
διαβάζονται και αξιολογούνται.
11:37
Many authors feel this pressure,
292
682000
2000
Πολλοί συγγραφείς αισθάνονται αυτήν την πίεση,
11:39
but non-Western authors feel it more heavily.
293
684000
3000
αλλά οι μη δυτικοί συγγραφείς την αισθάνονται πιο έντονα.
11:42
If you're a woman writer from the Muslim world, like me,
294
687000
3000
Αν είσαι γυναίκα συγγραφέας προερχόμενη από τον μουσουλμανικό κόσμο, όπως εγώ,
11:45
then you are expected to write
295
690000
2000
τότε περιμένουν να γράψεις
11:47
the stories of Muslim women
296
692000
2000
τις ιστορίες μουσουλμάνων γυναικών
11:49
and, preferably, the unhappy stories
297
694000
2000
και κατά προτίμηση τις θλιβερές ιστορίες
11:51
of unhappy Muslim women.
298
696000
2000
δυστυχισμένων μουσουλμάνων γυναικών.
11:53
You're expected to write
299
698000
2000
Περιμένουν να γράψεις
11:55
informative, poignant and characteristic stories
300
700000
3000
συγκινητικές χαρακτηριστικές ιστορίες πληροφοριακού ύφους
11:58
and leave the experimental and avant-garde
301
703000
2000
και να αφήσεις τον πειραματισμό και την πρωτοπορία
12:00
to your Western colleagues.
302
705000
2000
στους συναδέλφους δυτικής καταγωγής.
12:02
What I experienced as a child in that school in Madrid
303
707000
3000
Αυτό που βίωσα ως παιδί σε εκείνο το σχολείο στη Μαδρίτη
12:05
is happening in the literary world today.
304
710000
3000
συμβαίνει σήμερα στον λογοτεχνικό κόσμο.
12:08
Writers are not seen
305
713000
2000
Οι συγγραφείς δεν αντιμετωπίζονται
12:10
as creative individuals on their own,
306
715000
2000
ως δημιουργικά αυτόνομα όντα
12:12
but as the representatives
307
717000
2000
αλλά ως εκπρόσωποι
12:14
of their respective cultures:
308
719000
2000
των αντίστοιχων πολιτισμών τους.
12:16
a few authors from China, a few from Turkey,
309
721000
3000
Ορισμένοι συγγραφείς από την Κίνα, ορισμένοι από την Τουρκία,
12:19
a few from Nigeria.
310
724000
2000
ορισμένοι από τη Νιγηρία.
12:21
We're all thought to have something very distinctive,
311
726000
2000
Θεωρείται πως όλοι εμείς έχουμε κάτι πολύ χαρακτηριστικό,
12:23
if not peculiar.
312
728000
2000
αν όχι παράξενο.
12:25
The writer and commuter James Baldwin
313
730000
3000
Ο συγγραφέας και ταξιδιώτης Τζέιμς Μπόλντγουιν
12:28
gave an interview in 1984
314
733000
2000
έδωσε μια συνέντευξη το 1984
12:30
in which he was repeatedly asked about his homosexuality.
315
735000
3000
όπου του γίνονταν επανειλημμένες ερωτήσεις σχετικά με την ομοφυλοφιλία του.
12:33
When the interviewer tried to pigeonhole him
316
738000
2000
Όταν ο δημοσιογράφος προσπάθησε να τον εντάξει στο στερεότυπο
12:35
as a gay writer,
317
740000
2000
του ομοφυλόφιλου συγγραφέα,
12:37
Baldwin stopped and said,
318
742000
2000
ο Μπόλντγουιν σταμάτησε και είπε:
12:39
"But don't you see? There's nothing in me
319
744000
2000
«Μα, δεν βλέπετε; Δεν έχω κάτι
12:41
that is not in everybody else,
320
746000
2000
που δεν έχουν όλοι οι υπόλοιποι,
12:43
and nothing in everybody else
321
748000
2000
ούτε έχουν κάτι όλοι οι υπόλοιποι
12:45
that is not in me."
322
750000
2000
που δεν έχω κι εγώ».
12:47
When identity politics tries to put labels on us,
323
752000
3000
Όταν οι πολιτικές ταυτότητας επιχειρούν να μας βάλουν ταμπέλες,
12:50
it is our freedom of imagination that is in danger.
324
755000
3000
αυτό που διακυβεύεται είναι η ελευθερία της φαντασίας μας.
12:53
There's a fuzzy category called
325
758000
2000
Υπάρχει μια ασαφώς ορισμένη κατηγορία με το όνομα
12:55
multicultural literature
326
760000
2000
πολυπολιτισμική λογοτεχνία
12:57
in which all authors from outside the Western world
327
762000
2000
στην οποία συμμαζώνονται
12:59
are lumped together.
328
764000
2000
όλοι οι συγγραφείς εκτός του δυτικού κόσμου.
13:01
I never forget my first multicultural reading,
329
766000
2000
Θυμάμαι την πρώτη μου εκδήλωση ανάγνωσης πολυπολιτισμικής λογοτεχνίας
13:03
in Harvard Square about 10 years ago.
330
768000
3000
στην Πλατεία Χάρβαρντ πριν 10 χρόνια.
13:06
We were three writers, one from the Philippines,
331
771000
3000
Ήμαστε τρεις συγγραφείς, ένας Φιλιππινέζος,
13:09
one Turkish and one Indonesian --
332
774000
2000
μια Τουρκάλα και ένας Ινδονήσιος --
13:11
like a joke, you know.
333
776000
2000
σαν ανέκδοτο, ξέρετε.
13:13
(Laughter)
334
778000
2000
(Γέλια)
13:15
And the reason why we were brought together
335
780000
2000
Ο λόγος που μας παρουσίασαν μαζί
13:17
was not because we shared an artistic style
336
782000
2000
δεν ήταν επειδή μοιραζόμασταν μια καλλιτεχνική τεχνοτροπία
13:19
or a literary taste.
337
784000
2000
ή κάποια λογοτεχνική προτίμηση.
13:21
It was only because of our passports.
338
786000
2000
Ο μόνος λόγος ήταν τα διαβατήριά μας.
13:23
Multicultural writers are expected to tell real stories,
339
788000
3000
Οι πολυπολιτισμικοί συγγραφείς υποτίθεται ότι λένε πραγματικές ιστορίες,
13:26
not so much the imaginary.
340
791000
2000
όχι τόσο φανταστικές.
13:28
A function is attributed to fiction.
341
793000
3000
Μια λειτουργία αποδίδεται στη λογοτεχνία.
13:31
In this way, not only the writers themselves,
342
796000
2000
Έτσι, τόσο οι ίδιοι οι συγγραφείς
13:33
but also their fictional characters
343
798000
3000
αλλά και οι φανταστικοί χαρακτήρες τους
13:36
become the representatives of something larger.
344
801000
3000
γίνονται αντιπρόσωποι ενός μεγαλύτερου πράγματος.
13:39
But I must quickly add
345
804000
2000
Πρέπει, όμως, να προσθέσω σύντομα
13:41
that this tendency to see a story
346
806000
2000
πως αυτή η τάση να βλέπουμε μια ιστορία
13:43
as more than a story
347
808000
2000
ως κάτι περισσότερο από μια ιστορία
13:45
does not solely come from the West.
348
810000
2000
δεν προέρχεται μόνο από τη Δύση.
13:47
It comes from everywhere.
349
812000
2000
Προέρχεται από παντού.
13:49
And I experienced this firsthand
350
814000
2000
Το έζησα από πρώτο χέρι
13:51
when I was put on trial in 2005
351
816000
3000
όταν δικάστηκα το 2005
13:54
for the words my fictional characters uttered in a novel.
352
819000
3000
για τα λόγια που είπαν οι φανταστικοί χαρακτήρες σε ένα μυθιστόρημά μου.
13:57
I had intended to write
353
822000
2000
Η πρόθεσή μου ήταν να γράψω
13:59
a constructive, multi-layered novel
354
824000
3000
ένα εποικοδομητικό μυθιστόρημα πολλαπλών στρώσεων
14:02
about an Armenian and a Turkish family
355
827000
2000
σχετικά με μια αρμένικη και μια τούρκικη οικογένεια
14:04
through the eyes of women.
356
829000
2000
μέσα από τα μάτια των γυναικών.
14:06
My micro story became a macro issue
357
831000
3000
Η μικροσκοπικής κλίμακας ιστορία μου έγινε θέμα μακροσκοπικής κλίμακας
14:09
when I was prosecuted.
358
834000
2000
όταν διώχτηκα.
14:11
Some people criticized, others praised me
359
836000
2000
Κάποιοι με κατηγόρησαν, άλλοι με επαίνεσαν
14:13
for writing about the Turkish-Armenian conflict.
360
838000
3000
επειδή έγραψα για τη διαμάχη μεταξύ Τούρκων και Αρμενίων.
14:16
But there were times when I wanted to remind both sides
361
841000
3000
Υπήρχαν, όμως, φορές που ήθελα να υπενθυμίσω και στις δύο πλευρές
14:19
that this was fiction.
362
844000
2000
πως επρόκειτο για μυθοπλασία.
14:21
It was just a story.
363
846000
2000
Ήταν απλώς μια ιστορία.
14:23
And when I say, "just a story,"
364
848000
2000
Και όταν λέω «απλώς μια ιστορία»
14:25
I'm not trying to belittle my work.
365
850000
2000
δεν προσπαθώ να υποβαθμίσω τη δουλειά μου.
14:27
I want to love and celebrate fiction
366
852000
2000
Θέλω να αγαπώ και να εξαίρω τη λογοτεχνία
14:29
for what it is,
367
854000
2000
γι αυτό που πραγματικά είναι,
14:31
not as a means to an end.
368
856000
2000
όχι ως μέσο προς ένα σκοπό.
14:33
Writers are entitled to their political opinions,
369
858000
2000
Οι συγγραφείς δικαιούνται να έχουν τις δικές τους πολιτικές πεποιθήσεις
14:35
and there are good political novels out there,
370
860000
3000
και κυκλοφορούν καλά πολιτικά μυθιστορήματα,
14:38
but the language of fiction
371
863000
2000
αλλά η γλώσσα της λογοτεχνίας
14:40
is not the language of daily politics.
372
865000
2000
δεν είναι η γλώσσα των πολιτικών της καθημερινότητας.
14:42
Chekhov said,
373
867000
2000
Ο Τσέχοφ είπε:
14:44
"The solution to a problem
374
869000
2000
«Η λύση σε ένα πρόβλημα
14:46
and the correct way of posing the question
375
871000
2000
και ο σωστός τρόπος να τεθεί η ερώτηση
14:48
are two completely separate things.
376
873000
3000
είναι δύο εντελώς ξεχωριστά πράγματα.
14:51
And only the latter is an artist's responsibility."
377
876000
3000
Και μόνο το δεύτερο είναι ευθύνη του καλλιτέχνη».
14:55
Identity politics divides us. Fiction connects.
378
880000
3000
Οι πολιτικές ταυτότητας μάς χωρίζουν. Η λογοτεχνία μάς συνδέει.
14:58
One is interested in sweeping generalizations.
379
883000
3000
Οι πρώτες επικεντρώνονται σε ισοπεδωτικές γενικεύσεις.
15:01
The other, in nuances.
380
886000
2000
Η δεύτερη επικεντρώνεται σε λεπτές αποχρώσεις.
15:03
One draws boundaries.
381
888000
2000
Οι πρώτες σχηματίζουν διαχωριστικές γραμμές.
15:05
The other recognizes no frontiers.
382
890000
2000
Η δεύτερη δεν γνωρίζει σύνορα.
15:07
Identity politics is made of solid bricks.
383
892000
3000
Οι πολιτικές ταυτότητας είναι από γερά τούβλα.
15:10
Fiction is flowing water.
384
895000
3000
Η λογοτεχνία είναι ρέον νερό.
15:13
In the Ottoman times, there were itinerant storytellers called "meddah."
385
898000
3000
Την εποχή των Οθωμανών, υπήρχαν περιπλανώμενοι παραμυθάδες που λέγονταν «μεντά».
15:16
They would go to coffee houses,
386
901000
2000
Πήγαιναν στα καφενεία,
15:18
where they would tell a story in front of an audience,
387
903000
2000
όπου αφηγούνταν μια ιστορία μπροστά σε ένα κοινό,
15:20
often improvising.
388
905000
2000
συχνά αυτοσχεδίαζαν.
15:22
With each new person in the story,
389
907000
2000
Κάθε φορά που μετέφερε τα λόγια ενός άλλου προσώπου της ιστορίας,
15:24
the meddah would change his voice,
390
909000
2000
ο μεντά άλλαζε τη φωνή του
15:26
impersonating that character.
391
911000
2000
προσπαθώντας να υποδυθεί αυτόν τον χαρακτήρα.
15:28
Everybody could go and listen, you know --
392
913000
2000
Ο καθένας μπορούσε να πάει και να ακούσει, ξέρετε --
15:30
ordinary people, even the sultan, Muslims and non-Muslims.
393
915000
3000
συνηθισμένοι άνθρωποι αλλά και ο σουλτάνος, μουσουλμάνοι και μη μουσουλμάνοι.
15:33
Stories cut across all boundaries,
394
918000
3000
Οι ιστορίες ξεπερνούν όλες τις διαχωριστικές γραμμές.
15:36
like "The Tales of Nasreddin Hodja,"
395
921000
2000
Όπως «Οι Ιστορίες του Νασρεντίν Χόντζα»
15:38
which were very popular throughout the Middle East,
396
923000
2000
οι οποίες ήταν πολύ δημοφιλείς σε όλη τη Μέση Ανατολή,
15:40
North Africa, the Balkans and Asia.
397
925000
3000
στη Βόρεια Αφρική, στα Βαλκάνια και στην Ασία.
15:43
Today, stories continue
398
928000
2000
Σήμερα, οι ιστορίες εξακολουθούν
15:45
to transcend borders.
399
930000
2000
να υπερβαίνουν τα όρια.
15:47
When Palestinian and Israeli politicians talk,
400
932000
3000
Όταν οι Παλαιστίνιοι και οι Ισραηλινοί πολιτικοί μιλούν,
15:50
they usually don't listen to each other,
401
935000
2000
συνήθως δεν ακούει ο ένας τον άλλο.
15:52
but a Palestinian reader
402
937000
2000
Ένας Παλαιστίνιος αναγνώστης
15:54
still reads a novel by a Jewish author,
403
939000
2000
διαβάζει παρόλα αυτά το μυθιστόρημα ενός Εβραίου συγγραφέα
15:56
and vice versa, connecting and empathizing
404
941000
3000
και το αντίστροφο, ενώ παράλληλα συνδέεται και συμπάσχει
15:59
with the narrator.
405
944000
2000
με τον αφηγητή.
16:01
Literature has to take us beyond.
406
946000
2000
Η λογοτεχνία πρέπει να μας κάνει να ξεπερνάμε τα όρια.
16:03
If it cannot take us there,
407
948000
2000
Αν δεν το καταφέρει αυτό,
16:05
it is not good literature.
408
950000
2000
τότε δεν πρόκειται για καλή λογοτεχνία.
16:07
Books have saved the introverted,
409
952000
2000
Τα βιβλία έσωσαν το εσωστρεφές
16:09
timid child that I was -- that I once was.
410
954000
3000
ντροπαλό παιδί που ήμουν κάποτε.
16:12
But I'm also aware of the danger
411
957000
2000
Έχω, όμως, και επίγνωση ότι υπάρχει κίνδυνος
16:14
of fetishizing them.
412
959000
2000
να τα φετιχοποιώ.
16:16
When the poet and mystic, Rumi,
413
961000
2000
Όταν ο ποιητής και μυστικιστής Ρουμί
16:18
met his spiritual companion, Shams of Tabriz,
414
963000
3000
συνάντησε τον πνευματικό του σύντροφο Σαμ του Ταμπρίζ,
16:21
one of the first things the latter did
415
966000
2000
ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ο τελευταίος
16:23
was to toss Rumi's books into water
416
968000
2000
ήταν να πετάξει τα βιβλία του Ρουμί στο νερό
16:25
and watch the letters dissolve.
417
970000
2000
και να παρακολουθεί τα γράμματα να διαλύονται.
16:27
The Sufis say, "Knowledge that takes you not beyond yourself
418
972000
4000
Οι Σούφι λένε: «Η γνώση που δεν σε ωθεί να ξεπεράσεις τον εαυτό σου
16:31
is far worse than ignorance."
419
976000
3000
είναι πολύ χειρότερη από την άγνοια».
16:34
The problem with today's cultural ghettos
420
979000
2000
Το πρόβλημα με τα σημερινά πολιτισμικά γκέτο
16:36
is not lack of knowledge --
421
981000
2000
δεν είναι η έλλειψη της γνώσης.
16:38
we know a lot about each other, or so we think --
422
983000
3000
Γνωρίζουμε πολλά ο ένας για τον άλλο ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε.
16:41
but knowledge that takes us not beyond ourselves:
423
986000
3000
Ωστόσο, η γνώση που δεν μας ωθεί να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας
16:44
it makes us elitist,
424
989000
2000
μάς κάνει ελιτιστές,
16:46
distant and disconnected.
425
991000
2000
απόμακρους και ξεκομμένους.
16:48
There's a metaphor which I love:
426
993000
2000
Υπάρχει μια μεταφορά που αγαπώ:
16:50
living like a drawing compass.
427
995000
2000
αυτή του διαβήτη.
16:52
As you know, one leg of the compass is static, rooted in a place.
428
997000
3000
Όπως γνωρίζετε, το ένα σκέλος του διαβήτη είναι στατικό, ριζωμένο σε ένα μέρος.
16:55
Meanwhile, the other leg
429
1000000
2000
Εν τω μεταξύ, το άλλο σκέλος
16:57
draws a wide circle, constantly moving.
430
1002000
2000
καθώς κινείται ασταμάτητα σχηματίζει έναν μεγάλο κύκλο.
16:59
Like that, my fiction as well.
431
1004000
2000
Τα έργα μου λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο.
17:01
One part of it is rooted in Istanbul,
432
1006000
2000
Ένα μέρος τους είναι ριζωμένο στην Ινσταμπούλ
17:03
with strong Turkish roots,
433
1008000
3000
με ισχυρές τούρκικες ρίζες.
17:06
but the other part travels the world,
434
1011000
2000
Το άλλο μέρος, όμως, ταξιδεύει τον κόσμο
17:08
connecting to different cultures.
435
1013000
2000
και συνδέεται με διάφορους πολιτισμούς.
17:10
In that sense, I like to think of my fiction
436
1015000
2000
Υπό αυτήν την έννοια, θεωρώ τα έργα μου
17:12
as both local and universal,
437
1017000
3000
ταυτόχρονα τοπικής και παγκόσμιας κλίμακας,
17:15
both from here and everywhere.
438
1020000
2000
από εδώ και παντού.
17:17
Now those of you who have been to Istanbul
439
1022000
2000
Όσοι από εσάς έχετε ταξιδέψει στην Ινσταμπούλ
17:19
have probably seen Topkapi Palace,
440
1024000
2000
έχετε κατά πάσα πιθανότητα επισκεφτεί το ανάκτορο Τοπ Καπί,
17:21
which was the residence of Ottoman sultans
441
1026000
2000
το οποίο ήταν η κατοικία των Οθωμανών σουλτάνων
17:23
for more than 400 years.
442
1028000
3000
για περισσότερο από 400 χρόνια.
17:26
In the palace, just outside the quarters
443
1031000
2000
Στο ανάκτορο, έξω ακριβώς από τα διαμερίσματα
17:28
of the favorite concubines,
444
1033000
2000
των αγαπημένων παλλακίδων,
17:30
there's an area called The Gathering Place of the Djinn.
445
1035000
3000
υπάρχει ένας χώρος που ονομάζεται Χώρος Συγκέντρωσης των Τζίνι.
17:33
It's between buildings.
446
1038000
2000
Είναι μεταξύ των κτιρίων.
17:35
I'm intrigued by this concept.
447
1040000
2000
Με συναρπάζει αυτή η ιδέα.
17:37
We usually distrust those areas
448
1042000
2000
Συνήθως νιώθουμε καχυποψία για όσα μέρη
17:39
that fall in between things.
449
1044000
2000
βρίσκονται μεταξύ δύο πραγμάτων.
17:41
We see them as the domain
450
1046000
2000
Τα βλέπουμε ως την περιοχή
17:43
of supernatural creatures like the djinn,
451
1048000
2000
υπερφυσικών πλασμάτων όπως τα τζίνι,
17:45
who are made of smokeless fire
452
1050000
2000
τα οποία είναι από άκαπνη φωτιά
17:47
and are the symbol of elusiveness.
453
1052000
2000
και αποτελούν το σύμβολο του φευγαλέου.
17:49
But my point is perhaps
454
1054000
2000
Αυτό που θέλω να πω είναι πως ίσως
17:51
that elusive space
455
1056000
2000
αυτός ο φευγαλέος χώρος
17:53
is what writers and artists need most.
456
1058000
3000
είναι αυτό που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη οι συγγραφείς και οι καλλιτέχνες.
17:56
When I write fiction
457
1061000
2000
Όταν γράφω λογοτεχνία,
17:58
I cherish elusiveness and changeability.
458
1063000
2000
λατρεύω το φευγαλέο και το μεταβλητό.
18:00
I like not knowing what will happen 10 pages later.
459
1065000
3000
Μου αρέσει να μην ξέρω τι θα συμβεί μετά από 10 σελίδες.
18:03
I like it when my characters surprise me.
460
1068000
2000
Μου αρέσει όταν οι ήρωές μου με εκπλήσσουν.
18:05
I might write about
461
1070000
2000
Μπορεί να γράψω για
18:07
a Muslim woman in one novel,
462
1072000
2000
μια μουσουλμάνα σε ένα μυθιστόρημα
18:09
and perhaps it will be a very happy story,
463
1074000
2000
και ίσως να πρόκειται για μια πολύ ευτυχισμένη ιστορία.
18:11
and in my next book, I might write
464
1076000
2000
Στο επόμενο βιβλίο μου, μπορεί να γράψω
18:13
about a handsome, gay professor in Norway.
465
1078000
3000
για έναν όμορφο ομοφυλόφιλο καθηγητή πανεπιστημίου στη Νορβηγία.
18:16
As long as it comes from our hearts,
466
1081000
2000
Εφόσον βγαίνει από την καρδιά μας,
18:18
we can write about anything and everything.
467
1083000
3000
μπορούμε να γράψουμε για οτιδήποτε και για όλα.
18:21
Audre Lorde once said,
468
1086000
2000
Η συγγραφέας Όντρε Λορντ είπε κάποτε:
18:23
"The white fathers taught us to say,
469
1088000
3000
«Οι λευκοί πατέρες μάς δίδαξαν να λέμε
18:26
'I think, therefore I am.'"
470
1091000
2000
'σκέφτομαι, άρα υπάρχω'».
18:28
She suggested, "I feel, therefore I am free."
471
1093000
3000
Η πρότασή της ήταν: «Αισθάνομαι, άρα είμαι ελεύθερος».
18:31
I think it was a wonderful paradigm shift.
472
1096000
3000
Πιστεύω πως ήταν μια εκπληκτική αλλαγή τρόπου σκέψης.
18:34
And yet, why is it that,
473
1099000
2000
Και όμως, γιατί
18:36
in creative writing courses today,
474
1101000
2000
στα σημερινά μαθήματα δημιουργικής γραφής
18:38
the very first thing we teach students is
475
1103000
2000
το πρώτο πράγμα που διδάσκουμε τους φοιτητές είναι
18:40
"write what you know"?
476
1105000
2000
«γράψτε ό,τι γνωρίζετε»;
18:42
Perhaps that's not the right way to start at all.
477
1107000
3000
Αυτός μάλλον δεν είναι καθόλου ο σωστός τρόπος να ξεκινήσουν.
18:45
Imaginative literature is not necessarily about
478
1110000
3000
Στη λογοτεχνία που πηγάζει από τη φαντασία, δεν γράφουμε απαραιτήτως
18:48
writing who we are or what we know
479
1113000
3000
για το ποιοι είμαστε ή τι ξέρουμε
18:51
or what our identity is about.
480
1116000
3000
ή την ταυτότητά μας.
18:54
We should teach young people and ourselves
481
1119000
2000
Πρέπει να διδάξουμε τους νέους ανθρώπους και τους εαυτούς μας
18:56
to expand our hearts
482
1121000
2000
να διευρύνουμε την καρδιά μας
18:58
and write what we can feel.
483
1123000
2000
και να γράφουμε για ό,τι μπορούμε να αισθανόμαστε.
19:00
We should get out of our cultural ghetto
484
1125000
2000
Πρέπει να ξεφύγουμε από τα πολιτισμικά μας γκέτο
19:02
and go visit the next one and the next.
485
1127000
3000
και να επισκεφτούμε τα επόμενα στη σειρά.
19:05
In the end, stories move like whirling dervishes,
486
1130000
3000
Στο κάτω-κάτω, οι ιστορίες είναι σαν περιστρεφόμενοι δερβίσηδες,
19:08
drawing circles beyond circles.
487
1133000
3000
σχηματίζουν κύκλους πέρα από τους κύκλους.
19:11
They connect all humanity,
488
1136000
2000
Συνδέουν ολόκληρη την ανθρωπότητα,
19:13
regardless of identity politics,
489
1138000
2000
ανεξαρτήτως των πολιτικών ταυτότητας.
19:15
and that is the good news.
490
1140000
2000
Αυτά είναι τα καλά νέα.
19:17
And I would like to finish with an old Sufi poem:
491
1142000
2000
Θα ήθελα να κλείσω με ένα παλιό ποίημα των Σούφι.
19:19
"Come, let us be friends for once;
492
1144000
3000
«Ελάτε, ας είμαστε φίλοι για μια φορά,
19:22
let us make life easy on us;
493
1147000
2000
ας κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη,
19:24
let us be lovers and loved ones;
494
1149000
2000
ας γίνουμε εραστές και αγαπημένοι,
19:26
the earth shall be left to no one."
495
1151000
3000
σε κανέναν δεν ανήκει η Γη".
19:29
Thank you.
496
1154000
2000
Ευχαριστώ.
19:31
(Applause)
497
1156000
7000
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Elif Shafak - NovelistElif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature.
Why you should listen
Elif Shafak is an award-winning novelist and the most widely read female writer in Turkey. She is also a political commentator and an inspirational public speaker.
She writes in both Turkish and English and has published 15 books, 10 of which are novels, including the bestselling The Bastard of Istanbul, The Forty Rules of Love and her most recent, Three Daughters of Eve. Her books have been published in 48 languages. She is published by Penguin in the UK and represented by Curtis Brown globally.
Shafak is a TEDGlobal speaker, a member of Weforum Global Agenda Council on Creative Economy in Davos and a founding member of ECFR (European Council on Foreign Relations). She has been awarded the title of Chevalier des Arts et des Lettres in 2010 by the French government.
She has been featured in and contributes to major newspapers and periodicals around the world, including the Financial Times, The Guardian, the New York Times, the Wall Street Journal, Der Spiegel and La Repubblica.
Shafak has an academic background and has taught at various universities in Turkey, UK and USA. She holds a degree in International Relations, a masters degree in gender and women's studies and a PhD in political science. She is known as a women's rights, minority rights and LGBT rights advocate.
Shafak has been longlisted for the Orange Prize, MAN Asian Prize, the Baileys Prize and the IMPAC Dublin Award, and shortlisted for the Independent Foreign Fiction Prize and RSL Ondaatje Prize. She sat on the judging panel for the Independent Foreign Fiction Prize (2013); Sunday Times Short Story Award (2014, 2015), 10th Women of the Future Awards (2015); FT/Oppenheimer Funds Emerging Voices Awards (2015, 2016); Baileys Women’s Prize for Fiction (2016) and Man Booker International Prize (2017).
As a public speaker, Shafak is represented by The London Speaker Bureau and Chartwell Speakers and Penguin Speakers Bureau. She lives in London.
Elif Shafak | Speaker | TED.com