TEDGlobal 2010
Elif Shafak: The politics of fiction
Elif Shafak: De politiek van de fictie
Filmed:
Readability: 4.3
2,249,017 views
Luisteren naar verhalen verruimt de verbeelding; ze vertellen laat ons toe om over culturele muren te springen, verschillende ervaringen te omarmen en te voelen wat anderen voelen. Elif Shafak bouwt verder op dit eenvoudige idee door te stellen dat fictie identiteitspolitiek kan overstijgen.
Elif Shafak - Novelist
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm a storyteller.
0
0
2000
Ik ben een verhalenverteller.
00:17
That's what I do in life -- telling stories,
1
2000
2000
Dat is wat ik doe in het leven: verhalen vertellen,
00:19
writing novels --
2
4000
2000
romans schrijven.
00:21
and today I would like to tell you a few stories
3
6000
2000
Vandaag zou ik jullie een paar verhalen willen vertellen
00:23
about the art of storytelling
4
8000
2000
over de kunst van het vertellen
00:25
and also some supernatural creatures
5
10000
2000
en ook over bovennatuurlijke schepsels,
00:27
called the djinni.
6
12000
2000
djinni genaamd.
00:29
But before I go there, please allow me to share with you
7
14000
3000
Voordat ik daarheen ga wil ik
00:32
glimpses of my personal story.
8
17000
2000
een glimp van mijn eigen verhaal met jullie delen.
00:34
I will do so with the help of words, of course,
9
19000
3000
Ik zal dat doen met behulp van woorden, natuurlijk,
00:37
but also a geometrical shape, the circle,
10
22000
3000
maar ook met een geometrische vorm, de cirkel.
00:40
so throughout my talk,
11
25000
2000
Doorheen mijn verhaal
00:42
you will come across several circles.
12
27000
3000
zal je verschillende cirkels ontmoeten.
00:45
I was born in Strasbourg, France
13
30000
3000
Ik werd geboren in Straatsburg, Frankrijk,
00:48
to Turkish parents.
14
33000
2000
uit Turkse ouders.
00:50
Shortly after, my parents got separated,
15
35000
2000
Kort daarna gingen mijn ouders uit elkaar
00:52
and I came to Turkey with my mom.
16
37000
2000
en ik kwam met mijn moeder naar Turkije.
00:54
From then on, I was raised
17
39000
2000
Vanaf dat ogenblik werd ik opgevoed
00:56
as a single child by a single mother.
18
41000
2000
als enig kind door een alleenstaande moeder.
00:58
Now in the early 1970s, in Ankara,
19
43000
2000
In het begin van de jaren zeventig was dat in Ankara
01:00
that was a bit unusual.
20
45000
2000
nogal ongewoon.
01:02
Our neighborhood was full of large families,
21
47000
2000
Onze buurt was vol met grote families
01:04
where fathers were the heads of households,
22
49000
3000
waar vaders gezinshoofd waren.
01:07
so I grew up seeing my mother as a divorcee
23
52000
3000
Ik groeide dus op en zag mijn moeder als een gescheiden vrouw
01:10
in a patriarchal environment.
24
55000
2000
in een patriarchale omgeving.
01:12
In fact, I grew up observing
25
57000
2000
In feite groeide ik op met de observatie
01:14
two different kinds of womanhood.
26
59000
2000
van twee soorten van vrouw-zijn.
01:16
On the one hand was my mother,
27
61000
2000
Aan de ene kant was er mijn moeder,
01:18
a well-educated, secular, modern, westernized, Turkish woman.
28
63000
3000
een hoogopgeleide, seculiere, moderne, westerse Turkse vrouw.
01:21
On the other hand was my grandmother,
29
66000
2000
Aan de andere kant was er mijn grootmoeder,
01:23
who also took care of me
30
68000
2000
die ook voor mij zorgde
01:25
and was more spiritual, less educated
31
70000
3000
en meer spiritueel was, minder hoog opgeleid,
01:28
and definitely less rational.
32
73000
2000
en zeker minder rationeel.
01:30
This was a woman who read coffee grounds to see the future
33
75000
3000
Deze vrouw keek koffiedik om de toekomst te zien
01:33
and melted lead into mysterious shapes
34
78000
2000
en smolt lood in mysterieuze vormen
01:35
to fend off the evil eye.
35
80000
3000
om het boze oog af te weren.
01:38
Many people visited my grandmother,
36
83000
2000
Vele mensen bezochten mijn grootmoeder,
01:40
people with severe acne on their faces
37
85000
2000
mensen met ernstige acne op hun gezicht
01:42
or warts on their hands.
38
87000
3000
of met wratten op hun handen.
01:45
Each time, my grandmother would utter some words in Arabic,
39
90000
3000
Mijn grootmoeder prevelde telkens wat woorden in het Arabisch,
01:48
take a red apple and stab it
40
93000
2000
nam een rode appel en prikte erin
01:50
with as many rose thorns
41
95000
2000
met evenzoveel rozendoornen
01:52
as the number of warts she wanted to remove.
42
97000
3000
als het aantal wratten dat ze wilde verwijderen.
01:55
Then one by one, she would
43
100000
2000
Vervolgens
01:57
encircle these thorns with dark ink.
44
102000
3000
omcirkelde ze deze doornen met donkere inkt.
02:00
A week later, the patient would come back
45
105000
2000
Een week later kwam de patiënt terug
02:02
for a follow-up examination.
46
107000
2000
voor een vervolgonderzoek.
02:04
Now, I'm aware that I should not be saying such things
47
109000
3000
Ik weet dat ik dit soort dingen niet zou moeten zeggen
02:07
in front of an audience of scholars and scientists,
48
112000
3000
voor een publiek van geleerden en wetenschappers,
02:10
but the truth is, of all the people
49
115000
2000
maar de waarheid is dat ik van alle mensen
02:12
who visited my grandmother for their skin conditions,
50
117000
3000
die mijn grootmoeder raadpleegden voor hun huidziekten
02:15
I did not see anyone go back
51
120000
2000
niemand zag weggaan
02:17
unhappy or unhealed.
52
122000
3000
die ongelukkig of niet genezen was.
02:20
I asked her how she did this. Was it the power of praying?
53
125000
3000
Ik vroeg haar hoe ze dat deed. Was het de kracht van het gebed?
02:23
In response she said, "Yes, praying is effective,
54
128000
3000
Ze antwoordde: "Ja, bidden helpt.
02:26
but also beware of the power of circles."
55
131000
3000
Maar hoed je ook voor de kracht van cirkels."
02:29
From her, I learned, amongst many other things,
56
134000
3000
Ik leerde vele andere dingen van haar,
02:32
one very precious lesson --
57
137000
2000
en één zeer kostbare les:
02:34
that if you want to destroy something in this life,
58
139000
2000
als je in dit leven iets wil vernietigen,
02:36
be it an acne, a blemish
59
141000
2000
zij het acne, een blaam
02:38
or the human soul,
60
143000
2000
of de menselijke ziel,
02:40
all you need to do is to surround it with thick walls.
61
145000
3000
is het enige dat je moet doen het met dikke muren omgeven.
02:43
It will dry up inside.
62
148000
2000
Het zal vanbinnen uitdrogen.
02:45
Now we all live in some kind of a social and cultural circle.
63
150000
3000
We leven allemaal in een soort sociale en culturele cirkel.
02:48
We all do.
64
153000
2000
Dat doen we allemaal.
02:50
We're born into a certain family, nation, class.
65
155000
3000
We worden geboren in een bepaalde familie, natie, klasse.
02:53
But if we have no connection whatsoever
66
158000
3000
Maar als we geen enkele verbinding hebben
02:56
with the worlds beyond the one we take for granted,
67
161000
2000
met de werelden buiten de wereld die we vanzelfsprekend vinden,
02:58
then we too run the risk
68
163000
2000
dan lopen we het risico
03:00
of drying up inside.
69
165000
2000
dat we vanbinnen uitdrogen.
03:02
Our imagination might shrink;
70
167000
2000
Onze verbeelding zou kunnen krimpen.
03:04
our hearts might dwindle,
71
169000
2000
Onze harten zouden kunnen krimpen.
03:06
and our humanness might wither
72
171000
2000
En onze menselijkheid zou kunnen wegkwijnen
03:08
if we stay for too long
73
173000
2000
als we te lang blijven hangen
03:10
inside our cultural cocoons.
74
175000
2000
in onze culturele cocons.
03:12
Our friends, neighbors, colleagues, family --
75
177000
3000
Onze vrienden, buren, collega's, familie -
03:15
if all the people in our inner circle resemble us,
76
180000
2000
als alle mensen in onze eigen kring op ons lijken,
03:17
it means we are surrounded
77
182000
2000
dan betekent dat dat we omringd zijn
03:19
with our mirror image.
78
184000
2000
met ons spiegelbeeld.
03:21
Now one other thing women like my grandma do in Turkey
79
186000
3000
Een andere gewoonte van vrouwen zoals mijn oma in Turkije
03:24
is to cover mirrors with velvet
80
189000
2000
is dat ze spiegels met fluweel bedekken
03:26
or to hang them on the walls with their backs facing out.
81
191000
3000
of ze aan de muur hangen met de achterkant naar voren.
03:29
It's an old Eastern tradition
82
194000
2000
Dat is een oude Oosterse traditie
03:31
based on the knowledge that it's not healthy
83
196000
2000
die is gebaseerd op de wetenschap dat het niet gezond is
03:33
for a human being to spend too much time
84
198000
3000
voor een mens om teveel tijd door te brengen
03:36
staring at his own reflection.
85
201000
2000
met staren naar zijn eigen reflectie.
03:38
Ironically, [living in] communities of the like-minded
86
203000
3000
Ironisch genoeg zijn gemeenschappen van gelijkgezinden
03:41
is one of the greatest dangers
87
206000
2000
één van de grootste gevaren
03:43
of today's globalized world.
88
208000
2000
van de geglobaliseerde wereld van vandaag.
03:45
And it's happening everywhere,
89
210000
2000
Het gebeurt overal,
03:47
among liberals and conservatives,
90
212000
2000
onder liberalen en conservatieven,
03:49
agnostics and believers, the rich and the poor,
91
214000
2000
agnostici en gelovigen, rijken en armen,
03:51
East and West alike.
92
216000
2000
Oosten en Westen in dezelfde mate.
03:53
We tend to form clusters
93
218000
2000
We hebben de neiging om clusters te vormen
03:55
based on similarity,
94
220000
2000
op basis van gelijkenis,
03:57
and then we produce stereotypes
95
222000
2000
en dan produceren we stereotiepen
03:59
about other clusters of people.
96
224000
2000
over andere clusters van mensen.
04:01
In my opinion, one way of transcending
97
226000
2000
Volgens mij is één manier om
04:03
these cultural ghettos
98
228000
2000
deze culturele getto's te overstijgen
04:05
is through the art of storytelling.
99
230000
2000
de kunst van het vertellen.
04:07
Stories cannot demolish frontiers,
100
232000
3000
Verhalen kunnen geen grenzen vernietigen,
04:10
but they can punch holes in our mental walls.
101
235000
3000
maar ze kunnen wel gaten maken in onze mentale muren.
04:13
And through those holes, we can get a glimpse of the other,
102
238000
3000
Door deze gaten kunnen we een glimp opvangen van de andere
04:16
and sometimes even like what we see.
103
241000
3000
en kunnen we soms zelfs houden van wat we zien.
04:19
I started writing fiction at the age of eight.
104
244000
3000
Ik was acht toen ik fictie begon te schrijven.
04:22
My mother came home one day with a turquoise notebook
105
247000
3000
Mijn moeder kwam op zekere dag thuis met een turquoise schrift
04:25
and asked me if I'd be interested in keeping a personal journal.
106
250000
3000
en vroeg mij of ik een persoonlijk dagboek zou willen bijhouden.
04:28
In retrospect, I think she was slightly worried
107
253000
2000
Als ik erop terugkijk denk ik dat ze zich wat zorgen maakte
04:30
about my sanity.
108
255000
2000
over mijn geestelijke gezondheid.
04:32
I was constantly telling stories at home, which was good,
109
257000
3000
Ik vertelde thuis constant verhalen, wat goed was,
04:35
except I told this to imaginary friends around me,
110
260000
2000
behalve dat ik ze aan denkbeeldige vrienden vertelde,
04:37
which was not so good.
111
262000
2000
wat niet zo goed was.
04:39
I was an introverted child,
112
264000
2000
Ik was een introvert kind
04:41
to the point of communicating with colored crayons
113
266000
3000
zozeer zelfs dat ik met kleurpotloden communiceerde
04:44
and apologizing to objects
114
269000
2000
en mij verontschuldigde bij objecten
04:46
when I bumped into them,
115
271000
2000
als ik ertegen aanliep.
04:48
so my mother thought it might do me good
116
273000
2000
Mijn moeder dacht dat het mij goed zou doen
04:50
to write down my day-to-day experiences
117
275000
2000
om mijn ervaringen en emoties van elke dag
04:52
and emotions.
118
277000
2000
neer te schrijven.
04:54
What she didn't know was that I thought my life was terribly boring,
119
279000
3000
Wat ze niet wist was dat ik mijn leven vreselijk saai vond
04:57
and the last thing I wanted to do
120
282000
2000
en dat het laatste wat ik wilde doen
04:59
was to write about myself.
121
284000
2000
schrijven over mijzelf was.
05:01
Instead, I began to write about people other than me
122
286000
3000
In plaats daarvan begon ik te schrijven over andere mensen
05:04
and things that never really happened.
123
289000
2000
en dingen die in werkelijkheid nooit gebeurd waren.
05:06
And thus began my life-long passion
124
291000
2000
Zo begon mijn levenslange passie
05:08
for writing fiction.
125
293000
2000
voor het schrijven van fictie.
05:10
So from the very beginning, fiction for me
126
295000
3000
Vanaf het prille begin was fictie voor mij
05:13
was less of an autobiographical manifestation
127
298000
3000
niet zozeer een autobiografische manifestatie
05:16
than a transcendental journey
128
301000
2000
als wel een transcendentale reis
05:18
into other lives, other possibilities.
129
303000
2000
naar andere levens, andere mogelijkheden.
05:20
And please bear with me:
130
305000
2000
Heb alstublieft geduld met mij.
05:22
I'll draw a circle and come back to this point.
131
307000
3000
Ik zal een cirkel tekenen en op dit punt terugkeren.
05:25
Now one other thing happened around this same time.
132
310000
2000
Omstreeks deze periode gebeurde nog iets anders.
05:27
My mother became a diplomat.
133
312000
2000
Mijn moeder werd diplomaat.
05:29
So from this small, superstitious,
134
314000
2000
En dus werd ik vanuit de kleine, bijgelovige,
05:31
middle-class neighborhood of my grandmother,
135
316000
3000
middenklassebuurt van mijn grootmoeder
05:34
I was zoomed into this
136
319000
2000
gekatapulteerd naar een
05:36
posh, international school [in Madrid],
137
321000
2000
chique internationale school
05:38
where I was the only Turk.
138
323000
2000
waar ik de enige Turk was.
05:40
It was here that I had my first encounter
139
325000
2000
Hier had ik mijn eerste ontmoeting
05:42
with what I call the "representative foreigner."
140
327000
3000
met wat ik de "representatieve buitenlander" noem.
05:45
In our classroom, there were children from all nationalities,
141
330000
3000
In onze klas zaten kinderen van alle nationaliteiten.
05:48
yet this diversity did not necessarily lead
142
333000
3000
Toch leidde deze diversiteit niet noodzakelijk
05:51
to a cosmopolitan, egalitarian
143
336000
3000
tot een kosmopolitische, egalitaire
05:54
classroom democracy.
144
339000
2000
democratie in de klas.
05:56
Instead, it generated an atmosphere
145
341000
2000
Het zorgde integendeel voor een sfeer
05:58
in which each child was seen --
146
343000
2000
waarin elk kind werd gezien
06:00
not as an individual on his own,
147
345000
2000
niet als een individu op zichzelf,
06:02
but as the representative of something larger.
148
347000
3000
maar als een vertegenwoordiger van iets groters.
06:05
We were like a miniature United Nations, which was fun,
149
350000
3000
We waren als een mini-Verenigde Naties, wat leuk was,
06:08
except whenever something negative,
150
353000
2000
behalve als er iets negatiefs gebeurde
06:10
with regards to a nation
151
355000
2000
in verband met een natie
06:12
or a religion, took place.
152
357000
2000
of een godsdienst.
06:14
The child who represented it was mocked,
153
359000
3000
Het kind dat er de vertegenwoordiger van was werd uitgelachen,
06:17
ridiculed and bullied endlessly.
154
362000
3000
belachelijk gemaakt en eindeloos gepest.
06:20
And I should know, because during the time I attended that school,
155
365000
3000
En ik kan het weten, want terwijl ik daar op school zat
06:23
a military takeover happened in my country,
156
368000
3000
was er een militaire coup in mijn land,
06:26
a gunman of my nationality nearly killed the Pope,
157
371000
3000
vermoordde een schutter met mijn nationaliteit bijna de Paus
06:29
and Turkey got zero points in [the] Eurovision Song Contest.
158
374000
3000
en kreeg Turkije nul punten in het Eurovisiesongfestival;
06:32
(Laughter)
159
377000
2000
(Gelach)
06:34
I skipped school often and dreamed of becoming a sailor
160
379000
2000
Ik spijbelde vaak en droomde ervan om matroos te worden
06:36
during those days.
161
381000
2000
in die dagen.
06:38
I also had my first taste
162
383000
2000
Ik proefde daar ook voor het eerst
06:40
of cultural stereotypes there.
163
385000
2000
culturele stereotiepen.
06:42
The other children asked me about the movie
164
387000
2000
De andere kinderen vroegen mij naar de film
06:44
"Midnight Express," which I had not seen;
165
389000
2000
"Midnight Express", die ik niet had gezien.
06:46
they inquired how many cigarettes a day I smoked,
166
391000
3000
Ze vroegen hoeveel sigaretten ik per dag rookte,
06:49
because they thought all Turks were heavy smokers,
167
394000
3000
want ze dachten dat alle Turken zware rokers waren.
06:52
and they wondered at what age
168
397000
2000
En ze vroegen zich af op welke leeftijd
06:54
I would start covering my hair.
169
399000
2000
ik mijn haar zou gaan bedekken.
06:56
I came to learn that these were
170
401000
2000
Ik leerde dat dit
06:58
the three main stereotypes about my country:
171
403000
2000
de drie belangrijkste stereotiepen over mijn land waren:
07:00
politics, cigarettes
172
405000
2000
politiek, sigaretten
07:02
and the veil.
173
407000
2000
en de sluier.
07:04
After Spain, we went to Jordan, Germany
174
409000
2000
Na Spanje gingen we naar Jordanië, Duitsland
07:06
and Ankara again.
175
411000
2000
en opnieuw naar Ankara.
07:08
Everywhere I went, I felt like
176
413000
2000
Overal waar ik kwam had ik het gevoel
07:10
my imagination was the only suitcase
177
415000
2000
dat mijn verbeelding de enige koffer was
07:12
I could take with me.
178
417000
2000
die ik mee kon nemen.
07:14
Stories gave me a sense of center,
179
419000
2000
Verhalen gaven me een gevoel van centrum,
07:16
continuity and coherence,
180
421000
2000
continuïteit en coherentie,
07:18
the three big Cs that I otherwise lacked.
181
423000
3000
de drie grote C's die ik anders ontbrak.
07:21
In my mid-twenties, I moved to Istanbul,
182
426000
2000
Toen ik midden twintig was verhuisde ik naar Istanboel,
07:23
the city I adore.
183
428000
2000
de stad die ik aanbid.
07:25
I lived in a very vibrant, diverse neighborhood
184
430000
3000
Ik woonde in een zeer bruisende, diverse buurt
07:28
where I wrote several of my novels.
185
433000
2000
waar ik verschillende van mijn romans schreef.
07:30
I was in Istanbul when the earthquake hit
186
435000
2000
Ik was in Istanboel toen er een aardbeving was
07:32
in 1999.
187
437000
2000
in 1999.
07:34
When I ran out of the building at three in the morning,
188
439000
3000
Toen ik uit het gebouw rende om drie uur 's ochtends
07:37
I saw something that stopped me in my tracks.
189
442000
3000
zag ik iets dat mij onmiddellijk halt deed houden.
07:40
There was the local grocer there --
190
445000
2000
Daar zat de plaatselijke kruidenier,
07:42
a grumpy, old man who didn't sell alcohol
191
447000
2000
een knorrige oude man die geen alcohol verkocht
07:44
and didn't speak to marginals.
192
449000
2000
en niet met marginalen sprak.
07:46
He was sitting next to a transvestite
193
451000
3000
Hij zat naast een travestiet
07:49
with a long black wig
194
454000
2000
met een lange zwarte pruik
07:51
and mascara running down her cheeks.
195
456000
2000
en mascara die uitliep over haar kaken.
07:53
I watched the man open a pack of cigarettes
196
458000
2000
Ik zag de man een pak sigaretten openen,
07:55
with trembling hands
197
460000
2000
met trillende handen,
07:57
and offer one to her,
198
462000
2000
en er haar een aanbieden
07:59
and that is the image of the night of the earthquake
199
464000
2000
Dat is het beeld van de nacht van de aardbeving
08:01
in my mind today --
200
466000
2000
in mijn hoofd vandaag,
08:03
a conservative grocer and a crying transvestite
201
468000
3000
een conservatieve kruidenier en een huilende travestiet
08:06
smoking together on the sidewalk.
202
471000
2000
die samen roken op de stoep.
08:08
In the face of death and destruction,
203
473000
3000
Toen we voor dood en vernieling stonden
08:11
our mundane differences evaporated,
204
476000
2000
verdampten onze wereldse verschillen
08:13
and we all became one
205
478000
2000
en werden we allemaal één
08:15
even if for a few hours.
206
480000
2000
al was het maar voor een paar uur.
08:17
But I've always believed that stories, too, have a similar effect on us.
207
482000
3000
Ik heb altijd geloofd dat verhalen ook zo'n effect op ons hebben.
08:20
I'm not saying that fiction has the magnitude of an earthquake,
208
485000
3000
Ik zeg niet dat fictie de omvang van een aardbeving heeft.
08:23
but when we are reading a good novel,
209
488000
2000
Maar als we een goede roman lezen
08:25
we leave our small, cozy apartments behind,
210
490000
3000
verlaten we onze kleine gezellige flats,
08:28
go out into the night alone
211
493000
2000
gaan we alleen de nacht in
08:30
and start getting to know people we had never met before
212
495000
3000
en leren we mensen kennen die we nooit hadden ontmoet
08:33
and perhaps had even been biased against.
213
498000
3000
en waar we misschien zelfs een vooroordeel tegen hadden.
08:36
Shortly after, I went
214
501000
2000
Korte tijd later vertrok ik
08:38
to a women's college in Boston, then Michigan.
215
503000
3000
naar een vrouwenuniversiteit, eerst in Boston, toen in Michigan.
08:41
I experienced this, not so much as a geographical shift,
216
506000
3000
Ik ervoer dit niet zozeer als een geografische verplaatsing
08:44
as a linguistic one.
217
509000
2000
als wel als een linguïstische.
08:46
I started writing fiction in English.
218
511000
2000
Ik begon fictie te schrijven in het Engels.
08:48
I'm not an immigrant, refugee or exile --
219
513000
2000
Ik ben geen immigrant, vluchteling of balling.
08:50
they ask me why I do this --
220
515000
2000
Ze vragen mij waarom ik dit doe.
08:52
but the commute between languages
221
517000
2000
Pendelen tussen talen
08:54
gives me the chance to recreate myself.
222
519000
3000
geeft mij de kans mezelf te herscheppen.
08:57
I love writing in Turkish,
223
522000
2000
Ik hou van schrijven in het Turks.
08:59
which to me is very poetic and very emotional,
224
524000
3000
Dat is voor mij erg poëtisch en emotioneel.
09:02
and I love writing in English, which to me
225
527000
2000
En ik hou van schrijven in het Engels.
09:04
is very mathematical and cerebral.
226
529000
2000
Dat is voor mij erg wiskundig en cerebraal.
09:06
So I feel connected to each language in a different way.
227
531000
3000
Ik voel me met elke taal op een andere manier verbonden.
09:09
For me, like millions of other people
228
534000
2000
Voor mij, zoals voor miljoenen andere mensen
09:11
around the world today,
229
536000
2000
op de wereld vandaag,
09:13
English is an acquired language.
230
538000
2000
is Engels een aangeleerde taal.
09:15
When you're a latecomer to a language,
231
540000
2000
Als je pas laat bij een taal aankomt
09:17
what happens is you live there
232
542000
3000
leef je er mee
09:20
with a continuous
233
545000
2000
met een continue
09:22
and perpetual frustration.
234
547000
2000
en eeuwige frustratie.
09:24
As latecomers, we always want to say more, you know,
235
549000
2000
Als laatkomers willen we altijd meer zeggen,
09:26
crack better jokes, say better things,
236
551000
3000
betere grapjes maken, betere dingen zeggen.
09:29
but we end up saying less
237
554000
2000
Maar uiteindelijk zeggen we minder
09:31
because there's a gap between the mind and the tongue.
238
556000
2000
omdat er een kloof is tussen de geest en de tong.
09:33
And that gap is very intimidating.
239
558000
3000
Die kloof is erg intimiderend.
09:36
But if we manage not to be frightened by it,
240
561000
2000
Maar als we ons er niet door laten afschrikken
09:38
it's also stimulating.
241
563000
2000
is hij ook stimulerend.
09:40
And this is what I discovered in Boston --
242
565000
2000
Dit is wat ik ontdekte in Boston:
09:42
that frustration was very stimulating.
243
567000
3000
dat frustratie erg stimulerend was.
09:45
At this stage, my grandmother,
244
570000
1000
Op dit punt begon mijn grootmoeder,
09:46
who had been watching the course of my life
245
571000
2000
die mijn levensloop had gevolgd
09:48
with increasing anxiety,
246
573000
2000
met groeiende angst,
09:50
started to include in her daily prayers
247
575000
2000
in haar dagelijkse gebeden op te nemen
09:52
that I urgently get married
248
577000
2000
dat ik dringend zou trouwen
09:54
so that I could settle down once and for all.
249
579000
3000
zodat ik mezelf voorgoed kon settelen.
09:57
And because God loves her, I did get married.
250
582000
3000
En omdat God van haar houdt trouwde ik inderdaad.
10:00
(Laughter)
251
585000
2000
(Gelach)
10:02
But instead of settling down,
252
587000
2000
Maar in plaats te settelen
10:04
I went to Arizona.
253
589000
2000
ging ik naar Arizona.
10:06
And since my husband is in Istanbul,
254
591000
2000
En omdat mijn man in Istanboel woont
10:08
I started commuting between Arizona and Istanbul --
255
593000
3000
begon ik te pendelen tussen Arizona en Istanboel.
10:11
the two places on the surface of earth
256
596000
2000
Twee plaatsen op het aardoppervlak
10:13
that couldn't be more different.
257
598000
2000
die niet verschillender kunnen zijn.
10:15
I guess one part of me has always been a nomad,
258
600000
3000
Ik veronderstel dat een deel van mij altijd een nomade is geweest,
10:18
physically and spiritually.
259
603000
2000
fysiek en spiritueel.
10:20
Stories accompany me,
260
605000
2000
Verhalen vergezellen mij,
10:22
keeping my pieces and memories together,
261
607000
2000
houden mijn onderdelen en herinneringen samen,
10:24
like an existential glue.
262
609000
2000
als een existentiële lijm.
10:26
Yet as much as I love stories,
263
611000
2000
Maar hoe ik ook van verhalen houd,
10:28
recently, I've also begun to think
264
613000
3000
ik ben recent ook beginnen te denken
10:31
that they lose their magic
265
616000
2000
dat ze hun magie verliezen
10:33
if and when a story is seen as more than a story.
266
618000
3000
als een verhaal gezien wordt als meer dan een verhaal.
10:36
And this is a subject that I would love
267
621000
2000
Dit is een onderwerp waarover ik graag
10:38
to think about together.
268
623000
2000
samen zou nadenken.
10:40
When my first novel written in English came out in America,
269
625000
3000
Toen mijn eerste in het Engels geschreven roman uitkwam in Amerika
10:43
I heard an interesting remark from a literary critic.
270
628000
3000
hoorde ik een interessante opmerking van een recensent.
10:46
"I liked your book," he said, "but I wish you had written it differently."
271
631000
3000
"Ik vond je boek goed", zei hij, "maar ik wou dat je het anders had geschreven."
10:49
(Laughter)
272
634000
4000
(Gelach)
10:53
I asked him what he meant by that.
273
638000
2000
Ik vroeg hem wat hij daarmee bedoelde.
10:55
He said, "Well, look at it. There's so many
274
640000
2000
Hij zei: "Kijk eens, er zitten zoveel
10:57
Spanish, American, Hispanic characters in it,
275
642000
2000
Spaanse, Amerikaanse en Hispanic personages in,
10:59
but there's only one Turkish character and it's a man."
276
644000
3000
maar er is maar één Turks personage en dat is een man."
11:02
Now the novel took place on a university campus in Boston,
277
647000
3000
De roman speelde zich af op een universiteitscampus in Boston.
11:05
so to me, it was normal
278
650000
2000
Voor mij was het dus normaal
11:07
that there be more international characters in it
279
652000
2000
dat er meer internationale personages in zouden zitten
11:09
than Turkish characters,
280
654000
2000
dan Turkse personages.
11:11
but I understood what my critic was looking for.
281
656000
2000
Maar ik begreep waar mijn recensent naar zocht.
11:13
And I also understood that I
282
658000
2000
En ik begreep ook dat ik
11:15
would keep disappointing him.
283
660000
2000
hem zou blijven teleurstellen.
11:17
He wanted to see the manifestation of my identity.
284
662000
3000
Hij wou de manifestatie van mijn identiteit zien.
11:20
He was looking for a Turkish woman in the book
285
665000
3000
Hij zocht een Turkse vrouw in het boek
11:23
because I happened to be one.
286
668000
2000
omdat ik er toevallig een was.
11:25
We often talk about how stories change the world,
287
670000
3000
We praten vaak over hoe verhalen de wereld veranderen.
11:28
but we should also see how the world of identity politics
288
673000
3000
We zouden ook moeten zien hoe de wereld van de identiteitspolitiek
11:31
affects the way stories
289
676000
2000
de manier beïnvloedt waarop verhalen
11:33
are being circulated,
290
678000
2000
in omloop worden gebracht,
11:35
read and reviewed.
291
680000
2000
gelezen en gerecenseerd.
11:37
Many authors feel this pressure,
292
682000
2000
Vele auteurs voelen deze druk,
11:39
but non-Western authors feel it more heavily.
293
684000
3000
maar niet-Westerse auteurs voelen die sterker.
11:42
If you're a woman writer from the Muslim world, like me,
294
687000
3000
Als je een vrouwelijke auteur uit de moslimwereld bent, zoals ik,
11:45
then you are expected to write
295
690000
2000
dan wordt er verwacht dat je
11:47
the stories of Muslim women
296
692000
2000
de verhalen schrijft van moslimvrouwen,
11:49
and, preferably, the unhappy stories
297
694000
2000
en bij voorkeur de ongelukkige verhalen
11:51
of unhappy Muslim women.
298
696000
2000
van ongelukkige moslimvrouwen.
11:53
You're expected to write
299
698000
2000
Er wordt verwacht dat je
11:55
informative, poignant and characteristic stories
300
700000
3000
informatieve, scherpe en karakteristieke verhalen schrijft
11:58
and leave the experimental and avant-garde
301
703000
2000
en dat je het experiment en de avant-garde
12:00
to your Western colleagues.
302
705000
2000
aan je Westerse collega's laat.
12:02
What I experienced as a child in that school in Madrid
303
707000
3000
Wat ik ervoer als kind op die school in Madrid
12:05
is happening in the literary world today.
304
710000
3000
gebeurt vandaag in de literaire wereld.
12:08
Writers are not seen
305
713000
2000
Schrijvers worden niet gezien
12:10
as creative individuals on their own,
306
715000
2000
als creatieve individuen op zichzelf
12:12
but as the representatives
307
717000
2000
maar als de vertegenwoordigers
12:14
of their respective cultures:
308
719000
2000
van hun respectieve culturen.
12:16
a few authors from China, a few from Turkey,
309
721000
3000
Enkele auteurs uit China, enkele uit Turkije,
12:19
a few from Nigeria.
310
724000
2000
enkele uit Nigeria.
12:21
We're all thought to have something very distinctive,
311
726000
2000
Van elk van ons denkt men dat we iets karakteristieks hebben,
12:23
if not peculiar.
312
728000
2000
zoniet iets eigenaardigs.
12:25
The writer and commuter James Baldwin
313
730000
3000
De schrijver en pendelaar James Baldwin
12:28
gave an interview in 1984
314
733000
2000
gaf een interview in 1984
12:30
in which he was repeatedly asked about his homosexuality.
315
735000
3000
waarin hem herhaaldelijk werd gevraagd naar zijn homosexualiteit.
12:33
When the interviewer tried to pigeonhole him
316
738000
2000
Toen de interviewer hem in het hokje probeerde te stoppen
12:35
as a gay writer,
317
740000
2000
van homoschrijver
12:37
Baldwin stopped and said,
318
742000
2000
stopte Baldwin en zei:
12:39
"But don't you see? There's nothing in me
319
744000
2000
"Maar zie je dan niet dat er niets in mij is
12:41
that is not in everybody else,
320
746000
2000
dat niet in alle anderen zit,
12:43
and nothing in everybody else
321
748000
2000
en niets in alle anderen
12:45
that is not in me."
322
750000
2000
dat niet in mij zit."
12:47
When identity politics tries to put labels on us,
323
752000
3000
Als identiteitspolitiek probeert om etiketten op ons te kleven
12:50
it is our freedom of imagination that is in danger.
324
755000
3000
dan is het onze vrijheid van verbeelding die in gevaar is.
12:53
There's a fuzzy category called
325
758000
2000
Er is een fuzzy categorie die
12:55
multicultural literature
326
760000
2000
multiculturele literatuur wordt genoemd
12:57
in which all authors from outside the Western world
327
762000
2000
waarin alle auteurs van buiten de Westerse wereld
12:59
are lumped together.
328
764000
2000
op één hoop worden gegooid.
13:01
I never forget my first multicultural reading,
329
766000
2000
Ik vergeet nooit mijn eerste multiculturele lezing
13:03
in Harvard Square about 10 years ago.
330
768000
3000
op Harvard Square, een tiental jaar geleden.
13:06
We were three writers, one from the Philippines,
331
771000
3000
We waren met drie schrijvers, één uit de Filippijnen,
13:09
one Turkish and one Indonesian --
332
774000
2000
één Turkse en één Indonesische -
13:11
like a joke, you know.
333
776000
2000
alsof het een grap was.
13:13
(Laughter)
334
778000
2000
(Gelach)
13:15
And the reason why we were brought together
335
780000
2000
En de reden waarom we bij elkaar waren gebracht
13:17
was not because we shared an artistic style
336
782000
2000
was niet omdat we een artistieke stijl deelden
13:19
or a literary taste.
337
784000
2000
of een literaire smaak.
13:21
It was only because of our passports.
338
786000
2000
Het was enkel om onze paspoorten.
13:23
Multicultural writers are expected to tell real stories,
339
788000
3000
Multiculturele schrijvers worden verondersteld echte verhalen te vertellen,
13:26
not so much the imaginary.
340
791000
2000
niet zozeer imaginaire.
13:28
A function is attributed to fiction.
341
793000
3000
Fictie krijgt een functie.
13:31
In this way, not only the writers themselves,
342
796000
2000
Op deze manier worden niet alleen de schrijvers zelf
13:33
but also their fictional characters
343
798000
3000
maar ook hun fictieve personages
13:36
become the representatives of something larger.
344
801000
3000
de vertegenwoordigers van iets groters.
13:39
But I must quickly add
345
804000
2000
Maar ik moet er snel aan toevoegen
13:41
that this tendency to see a story
346
806000
2000
dat deze tendens om een verhaal te zien
13:43
as more than a story
347
808000
2000
als meer dan een verhaal
13:45
does not solely come from the West.
348
810000
2000
niet alleen uit het Westen komt.
13:47
It comes from everywhere.
349
812000
2000
Hij komt van overal.
13:49
And I experienced this firsthand
350
814000
2000
Ik heb dit uit eerste hand ervaren
13:51
when I was put on trial in 2005
351
816000
3000
toen ik in 2005 moest terechtstaan
13:54
for the words my fictional characters uttered in a novel.
352
819000
3000
voor de woorden die mijn fictieve personages hadden geuit in een roman.
13:57
I had intended to write
353
822000
2000
Ik had de bedoeling gehad om
13:59
a constructive, multi-layered novel
354
824000
3000
een constructieve, gelaagde roman te schrijven
14:02
about an Armenian and a Turkish family
355
827000
2000
over een Armeense en een Turkse familie
14:04
through the eyes of women.
356
829000
2000
door de ogen van vrouwen.
14:06
My micro story became a macro issue
357
831000
3000
Mijn microverhaal werd een macrokwestie
14:09
when I was prosecuted.
358
834000
2000
toen ik werd vervolgd.
14:11
Some people criticized, others praised me
359
836000
2000
Sommige mensen hadden kritiek, anderen prezen mij
14:13
for writing about the Turkish-Armenian conflict.
360
838000
3000
omdat ik schreef over het Turks-Armeense conflict.
14:16
But there were times when I wanted to remind both sides
361
841000
3000
Maar er waren momenten dat ik beide kanten eraan wilde herinneren
14:19
that this was fiction.
362
844000
2000
dat dit fictie was.
14:21
It was just a story.
363
846000
2000
Het was maar een verhaal.
14:23
And when I say, "just a story,"
364
848000
2000
En als ik zeg "maar een verhaal",
14:25
I'm not trying to belittle my work.
365
850000
2000
dan probeer ik mijn werk niet te kleineren.
14:27
I want to love and celebrate fiction
366
852000
2000
Ik wil houden van fictie en haar bejubelen
14:29
for what it is,
367
854000
2000
om wat ze is,
14:31
not as a means to an end.
368
856000
2000
niet als een middel tot een doel.
14:33
Writers are entitled to their political opinions,
369
858000
2000
Schrijvers hebben recht op hun politieke mening
14:35
and there are good political novels out there,
370
860000
3000
en er zijn goede politieke romans,
14:38
but the language of fiction
371
863000
2000
maar de taal van de fictie
14:40
is not the language of daily politics.
372
865000
2000
is niet de taal van de dagelijkse politiek.
14:42
Chekhov said,
373
867000
2000
Tsjechov zei:
14:44
"The solution to a problem
374
869000
2000
"De oplossing voor een probleem
14:46
and the correct way of posing the question
375
871000
2000
en de correcte manier om de vraag te stellen
14:48
are two completely separate things.
376
873000
3000
zijn twee volkomen gescheiden dingen.
14:51
And only the latter is an artist's responsibility."
377
876000
3000
Alleen het laatste is de verantwoordelijkheid van de kunstenaar."
14:55
Identity politics divides us. Fiction connects.
378
880000
3000
Identiteitspolitiek verdeelt ons. Fictie verbindt.
14:58
One is interested in sweeping generalizations.
379
883000
3000
Het ene heeft belang bij ruime veralgemeningen.
15:01
The other, in nuances.
380
886000
2000
Het andere bij nuances.
15:03
One draws boundaries.
381
888000
2000
Het ene trekt grenzen.
15:05
The other recognizes no frontiers.
382
890000
2000
Het andere erkent geen grenzen.
15:07
Identity politics is made of solid bricks.
383
892000
3000
Identiteitspolitiek is gemaakt van massieve baksteen.
15:10
Fiction is flowing water.
384
895000
3000
Fictie is stromend water.
15:13
In the Ottoman times, there were itinerant storytellers called "meddah."
385
898000
3000
In de Ottomaanse tijden waren er rondtrekkende vertellers, zogenaamde "meddah".
15:16
They would go to coffee houses,
386
901000
2000
Ze gingen naar koffiehuizen
15:18
where they would tell a story in front of an audience,
387
903000
2000
waar ze een verhaal vertelden voor een publiek,
15:20
often improvising.
388
905000
2000
vaak al improviserend.
15:22
With each new person in the story,
389
907000
2000
Voor elk nieuw personage in het verhaal
15:24
the meddah would change his voice,
390
909000
2000
veranderde de meddah zijn stem,
15:26
impersonating that character.
391
911000
2000
om het personage gestalte te geven.
15:28
Everybody could go and listen, you know --
392
913000
2000
Iedereen kon gaan luisteren:
15:30
ordinary people, even the sultan, Muslims and non-Muslims.
393
915000
3000
gewone mensen, zelfs de sultan, moslims en niet-moslims.
15:33
Stories cut across all boundaries,
394
918000
3000
Verhalen overschreden alle grenzen.
15:36
like "The Tales of Nasreddin Hodja,"
395
921000
2000
Zoals "De verhalen van Nasreddin Hodja",
15:38
which were very popular throughout the Middle East,
396
923000
2000
die erg populair waren in heel het Midden-Oosten,
15:40
North Africa, the Balkans and Asia.
397
925000
3000
Noord-Afrika, de Balkan en Azië.
15:43
Today, stories continue
398
928000
2000
Vandaag blijven verhalen
15:45
to transcend borders.
399
930000
2000
grenzen overschrijden.
15:47
When Palestinian and Israeli politicians talk,
400
932000
3000
Als Palestijnse en Israëlische politici praten,
15:50
they usually don't listen to each other,
401
935000
2000
dan luisteren ze meestal niet naar elkaar.
15:52
but a Palestinian reader
402
937000
2000
Maar een Palestijnse lezer
15:54
still reads a novel by a Jewish author,
403
939000
2000
leest nog steeds een boek van een Joodse auteur
15:56
and vice versa, connecting and empathizing
404
941000
3000
en vice versa, er is verbinding en empathie
15:59
with the narrator.
405
944000
2000
met de verteller.
16:01
Literature has to take us beyond.
406
946000
2000
Literatuur moet ons verder brengen.
16:03
If it cannot take us there,
407
948000
2000
Als het ons daar niet kan brengen
16:05
it is not good literature.
408
950000
2000
is het geen goede literatuur.
16:07
Books have saved the introverted,
409
952000
2000
Boeken hebben het introverte,
16:09
timid child that I was -- that I once was.
410
954000
3000
verlegen kind gered dat ik ooit was.
16:12
But I'm also aware of the danger
411
957000
2000
Maar ik ben mij ook bewust van het gevaar
16:14
of fetishizing them.
412
959000
2000
om er fetisjen van te maken.
16:16
When the poet and mystic, Rumi,
413
961000
2000
Toen de dichter en mysticus, Rumi,
16:18
met his spiritual companion, Shams of Tabriz,
414
963000
3000
zijn spirituele compaan ontmoette, Shams van Tabriz,
16:21
one of the first things the latter did
415
966000
2000
was één van diens eerste daden
16:23
was to toss Rumi's books into water
416
968000
2000
dat hij Rumi's boeken in het water gooide
16:25
and watch the letters dissolve.
417
970000
2000
en keek naar de letters die zich oplosten.
16:27
The Sufis say, "Knowledge that takes you not beyond yourself
418
972000
4000
De Soefi's zeggen: "Kennis die je niet verder brengt dan jezelf
16:31
is far worse than ignorance."
419
976000
3000
is veel erger dan onwetendheid."
16:34
The problem with today's cultural ghettos
420
979000
2000
Het probleem van de culturele getto's van vandaag
16:36
is not lack of knowledge --
421
981000
2000
is niet gebrek aan kennis.
16:38
we know a lot about each other, or so we think --
422
983000
3000
We weten veel over elkaar, of dat denken we.
16:41
but knowledge that takes us not beyond ourselves:
423
986000
3000
Maar kennis die ons niet verder brengt dan onszelf
16:44
it makes us elitist,
424
989000
2000
maakt ons elitair,
16:46
distant and disconnected.
425
991000
2000
afstandelijk en losgekoppeld.
16:48
There's a metaphor which I love:
426
993000
2000
Er is een metafoor waar ik van hou:
16:50
living like a drawing compass.
427
995000
2000
leven als een passer.
16:52
As you know, one leg of the compass is static, rooted in a place.
428
997000
3000
Zoals je weet is één been van de passer statisch, vast op een plaats.
16:55
Meanwhile, the other leg
429
1000000
2000
Ondertussen tekent het andere been
16:57
draws a wide circle, constantly moving.
430
1002000
2000
een wijde cirkel, constant in beweging.
16:59
Like that, my fiction as well.
431
1004000
2000
Dat doet mijn fictie ook.
17:01
One part of it is rooted in Istanbul,
432
1006000
2000
Een deel ervan is geworteld in Istanboel
17:03
with strong Turkish roots,
433
1008000
3000
met sterke Turkse wortels.
17:06
but the other part travels the world,
434
1011000
2000
Het andere deel reist over de wereld
17:08
connecting to different cultures.
435
1013000
2000
en verbindt zich met verschillende culturen.
17:10
In that sense, I like to think of my fiction
436
1015000
2000
In die zin zie ik mijn fictie graag
17:12
as both local and universal,
437
1017000
3000
als tegelijk locaal en universeel,
17:15
both from here and everywhere.
438
1020000
2000
tegelijk van hier en van overal.
17:17
Now those of you who have been to Istanbul
439
1022000
2000
Diegenen van jullie die in Istanboel zijn geweest
17:19
have probably seen Topkapi Palace,
440
1024000
2000
hebben waarschijnlijk het Topkapipaleis gezien
17:21
which was the residence of Ottoman sultans
441
1026000
2000
dat de residentie was van de Ottomaanse sultans
17:23
for more than 400 years.
442
1028000
3000
gedurende meer dan 400 jaar.
17:26
In the palace, just outside the quarters
443
1031000
2000
In het paleis, net buiten de vertrekken
17:28
of the favorite concubines,
444
1033000
2000
van de favoriete concubines
17:30
there's an area called The Gathering Place of the Djinn.
445
1035000
3000
is een plek die de Verzamelplaats van de Djinn heet.
17:33
It's between buildings.
446
1038000
2000
Het ligt tussen de gebouwen.
17:35
I'm intrigued by this concept.
447
1040000
2000
Dit concept intrigeert me.
17:37
We usually distrust those areas
448
1042000
2000
We wantrouwen meestal de plekken
17:39
that fall in between things.
449
1044000
2000
die tussen dingen in vallen.
17:41
We see them as the domain
450
1046000
2000
We zien ze als het domein
17:43
of supernatural creatures like the djinn,
451
1048000
2000
van bovennatuurlijke schepsels als de djinn,
17:45
who are made of smokeless fire
452
1050000
2000
die bestaan uit rookloos vuur
17:47
and are the symbol of elusiveness.
453
1052000
2000
en symbool zijn van ongrijpbaarheid.
17:49
But my point is perhaps
454
1054000
2000
Maar mijn punt is
17:51
that elusive space
455
1056000
2000
dat ongrijpbare ruimte wellicht
17:53
is what writers and artists need most.
456
1058000
3000
is wat schrijvers en kunstenaars het meeste nodig hebben.
17:56
When I write fiction
457
1061000
2000
Als ik fictie schrijf
17:58
I cherish elusiveness and changeability.
458
1063000
2000
dan koester ik ongrijpbaarheid en veranderlijkheid.
18:00
I like not knowing what will happen 10 pages later.
459
1065000
3000
Ik hou ervan dat ik niet weet wat 10 pagina's verder zal gebeuren.
18:03
I like it when my characters surprise me.
460
1068000
2000
Ik hou ervan dat mijn personages mij verrassen.
18:05
I might write about
461
1070000
2000
Ik schrijf misschien over
18:07
a Muslim woman in one novel,
462
1072000
2000
een moslimvrouw in de ene roman.
18:09
and perhaps it will be a very happy story,
463
1074000
2000
En dat wordt misschien een heel vrolijk verhaal.
18:11
and in my next book, I might write
464
1076000
2000
En in mijn volgende boek schrijf ik misschien
18:13
about a handsome, gay professor in Norway.
465
1078000
3000
over een knappe homoprofessor in Noorwegen.
18:16
As long as it comes from our hearts,
466
1081000
2000
Zolang het uit ons hart komt,
18:18
we can write about anything and everything.
467
1083000
3000
kunnen we schrijven over eender wat en alles.
18:21
Audre Lorde once said,
468
1086000
2000
Audre Lorde zei eens:
18:23
"The white fathers taught us to say,
469
1088000
3000
"De blanke vaders leerden ons zeggen
18:26
'I think, therefore I am.'"
470
1091000
2000
'Ik denk, dus ik ben.'"
18:28
She suggested, "I feel, therefore I am free."
471
1093000
3000
Zij stelde voor: "Ik voel, dus ik ben vrij."
18:31
I think it was a wonderful paradigm shift.
472
1096000
3000
Ik denk dat dat een prachtige paradigmaverschuiving was.
18:34
And yet, why is it that,
473
1099000
2000
En toch, waarom is het dat
18:36
in creative writing courses today,
474
1101000
2000
in cursussen creatief schrijven vandaag
18:38
the very first thing we teach students is
475
1103000
2000
het allereerste ding dat we studenten aanleren is:
18:40
"write what you know"?
476
1105000
2000
schrijf wat je kent?
18:42
Perhaps that's not the right way to start at all.
477
1107000
3000
Misschien is dat helemaal niet de beste manier om te starten.
18:45
Imaginative literature is not necessarily about
478
1110000
3000
Literatuur van de verbeelding gaat niet noodzakelijk om
18:48
writing who we are or what we know
479
1113000
3000
schrijven over wie we zijn of wat we kennen,
18:51
or what our identity is about.
480
1116000
3000
of waar onze identiteit om draait.
18:54
We should teach young people and ourselves
481
1119000
2000
We moeten jonge mensen en onszelf leren om
18:56
to expand our hearts
482
1121000
2000
ons hart te verruimen
18:58
and write what we can feel.
483
1123000
2000
en te schrijven wat we kunnen voelen.
19:00
We should get out of our cultural ghetto
484
1125000
2000
We moeten ons culturele getto verlaten
19:02
and go visit the next one and the next.
485
1127000
3000
en het volgende bezoeken en het volgende.
19:05
In the end, stories move like whirling dervishes,
486
1130000
3000
Uiteindelijk bewegen verhalen als draaiende derwisjen,
19:08
drawing circles beyond circles.
487
1133000
3000
die cirkels buiten cirkels tekenen.
19:11
They connect all humanity,
488
1136000
2000
Ze verbinden de hele mensheid,
19:13
regardless of identity politics,
489
1138000
2000
wars van identiteitspolitiek.
19:15
and that is the good news.
490
1140000
2000
Dat is het goede nieuws.
19:17
And I would like to finish with an old Sufi poem:
491
1142000
2000
Ik zou willen afsluiten met een oud Soefi-gedicht.
19:19
"Come, let us be friends for once;
492
1144000
3000
"Kom, laat ons voor één keer vrienden zijn;
19:22
let us make life easy on us;
493
1147000
2000
laat ons onszelf het leven gemakkelijk maken;
19:24
let us be lovers and loved ones;
494
1149000
2000
laat ons minnaars en beminden zijn;
19:26
the earth shall be left to no one."
495
1151000
3000
de aarde zal aan niemand worden nagelaten."
19:29
Thank you.
496
1154000
2000
Dankjewel.
19:31
(Applause)
497
1156000
7000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Elif Shafak - NovelistElif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature.
Why you should listen
Elif Shafak is an award-winning novelist and the most widely read female writer in Turkey. She is also a political commentator and an inspirational public speaker.
She writes in both Turkish and English and has published 15 books, 10 of which are novels, including the bestselling The Bastard of Istanbul, The Forty Rules of Love and her most recent, Three Daughters of Eve. Her books have been published in 48 languages. She is published by Penguin in the UK and represented by Curtis Brown globally.
Shafak is a TEDGlobal speaker, a member of Weforum Global Agenda Council on Creative Economy in Davos and a founding member of ECFR (European Council on Foreign Relations). She has been awarded the title of Chevalier des Arts et des Lettres in 2010 by the French government.
She has been featured in and contributes to major newspapers and periodicals around the world, including the Financial Times, The Guardian, the New York Times, the Wall Street Journal, Der Spiegel and La Repubblica.
Shafak has an academic background and has taught at various universities in Turkey, UK and USA. She holds a degree in International Relations, a masters degree in gender and women's studies and a PhD in political science. She is known as a women's rights, minority rights and LGBT rights advocate.
Shafak has been longlisted for the Orange Prize, MAN Asian Prize, the Baileys Prize and the IMPAC Dublin Award, and shortlisted for the Independent Foreign Fiction Prize and RSL Ondaatje Prize. She sat on the judging panel for the Independent Foreign Fiction Prize (2013); Sunday Times Short Story Award (2014, 2015), 10th Women of the Future Awards (2015); FT/Oppenheimer Funds Emerging Voices Awards (2015, 2016); Baileys Women’s Prize for Fiction (2016) and Man Booker International Prize (2017).
As a public speaker, Shafak is represented by The London Speaker Bureau and Chartwell Speakers and Penguin Speakers Bureau. She lives in London.
Elif Shafak | Speaker | TED.com