TEDGlobal 2010
Elif Shafak: The politics of fiction
Elif Shafak: Kurgunun politikası
Filmed:
Readability: 4.3
2,249,017 views
Hikaye dinlemek hayal gücümüzü genişletir; onları anlatmak ise kültürel duvarları aşmamızı, farklı deneyimleri kucaklamamızı, başkalarının duygularını hissetmemizi sağlar. Elif Şafak bu yalın fikirden yola çıkarak hikayelerin kimlik politiklarının üstesinden gelebileceğini anlatıyor.
Elif Shafak - Novelist
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm a storyteller.
0
0
2000
Ben bir hikaye anlatıcısıyım.
00:17
That's what I do in life -- telling stories,
1
2000
2000
Yaşamımda yaptığım budur -- hikayeler anlatmak,
00:19
writing novels --
2
4000
2000
romanlar yazmak.
00:21
and today I would like to tell you a few stories
3
6000
2000
Bugün de size hikaye anlatma sanatı ile ilgili
00:23
about the art of storytelling
4
8000
2000
bir kaç hikaye anlatmak istiyorum,
00:25
and also some supernatural creatures
5
10000
2000
ve ayrıca cin adı verilen latif varlıklardan da
00:27
called the djinni.
6
12000
2000
bahsedeceğim.
00:29
But before I go there, please allow me to share with you
7
14000
3000
Oraya gitmeden önce sizinle şahsi yaşam öyküme dair bazı
00:32
glimpses of my personal story.
8
17000
2000
kesitler paylaşmak istiyorum.
00:34
I will do so with the help of words, of course,
9
19000
3000
Bunu elbette kelimeler aracılığı ile yapacağım,
00:37
but also a geometrical shape, the circle,
10
22000
3000
ama bir de geometrik bir şekil kullanacağım: çember.
00:40
so throughout my talk,
11
25000
2000
Yani konuşmam boyunca,
00:42
you will come across several circles.
12
27000
3000
pek çok çemberle karşılaşacaksınız.
00:45
I was born in Strasbourg, France
13
30000
3000
Fransa Strasbourg'da Türk bir anne babanın
00:48
to Turkish parents.
14
33000
2000
çocukları olarak doğdum.
00:50
Shortly after, my parents got separated,
15
35000
2000
Kısa süre sonra ebeveynlerim boşandılar,
00:52
and I came to Turkey with my mom.
16
37000
2000
ve ben de annemle beraber Türkiye döndüm.
00:54
From then on, I was raised
17
39000
2000
O günden sonra, bir dul annenin
00:56
as a single child by a single mother.
18
41000
2000
yetiştirdiği tek bir çocuk olarak büyüdüm.
00:58
Now in the early 1970s, in Ankara,
19
43000
2000
1970'li yılların Ankara'sında
01:00
that was a bit unusual.
20
45000
2000
bu alışılmadık bir durumdu.
01:02
Our neighborhood was full of large families,
21
47000
2000
Oturduğumuz muhit evin reisinin baba olduğu
01:04
where fathers were the heads of households,
22
49000
3000
geniş ailelerle doluydu.
01:07
so I grew up seeing my mother as a divorcee
23
52000
3000
Yani ata-erkil bir ortamda annemi dul bir kadın
01:10
in a patriarchal environment.
24
55000
2000
olarak görerek büyüdüm.
01:12
In fact, I grew up observing
25
57000
2000
Aslında, iki ayrı çeşit kadınlığı
01:14
two different kinds of womanhood.
26
59000
2000
gözlemleyerek büyüdüm.
01:16
On the one hand was my mother,
27
61000
2000
Bir tarafta annem vardı, iyi eğitimli,
01:18
a well-educated, secular, modern, westernized, Turkish woman.
28
63000
3000
laik, modern, batılılaşmış bir Türk kadını.
01:21
On the other hand was my grandmother,
29
66000
2000
Diğer tarafta ise yine beni büyüten ve
01:23
who also took care of me
30
68000
2000
daha ruhani, daha az eğitimli ve
01:25
and was more spiritual, less educated
31
70000
3000
kesinlikle daha az akılcı
01:28
and definitely less rational.
32
73000
2000
olan anneannem vardı.
01:30
This was a woman who read coffee grounds to see the future
33
75000
3000
Bu kadın geleceği görmek için kahve telvelerini okuyan ve
01:33
and melted lead into mysterious shapes
34
78000
2000
nazarı defetmek için kurşunu gizemli şekiller
01:35
to fend off the evil eye.
35
80000
3000
alacak şekilde eriten biriydi.
01:38
Many people visited my grandmother,
36
83000
2000
Anneannemin çok ziyaretçisi olurdu;
01:40
people with severe acne on their faces
37
85000
2000
yüzlerinde ağır sivilceleri veya
01:42
or warts on their hands.
38
87000
3000
ellerinde siğilleri olan kişiler.
01:45
Each time, my grandmother would utter some words in Arabic,
39
90000
3000
Her defasında anneannem Arapça bazı kelimeler mırıldanır
01:48
take a red apple and stab it
40
93000
2000
daha sonra da kırmızı bir elmaya
01:50
with as many rose thorns
41
95000
2000
yok etmek istediği siğil sayısı kadar
01:52
as the number of warts she wanted to remove.
42
97000
3000
gül dikeni saplardı.
01:55
Then one by one, she would
43
100000
2000
Sonra da tek tek bu dikenleri
01:57
encircle these thorns with dark ink.
44
102000
3000
siyah bir mürekkeple çember içine alırdı.
02:00
A week later, the patient would come back
45
105000
2000
Bir hafta sonra hasta kontrol için
02:02
for a follow-up examination.
46
107000
2000
geri gelirdi.
02:04
Now, I'm aware that I should not be saying such things
47
109000
3000
Şimdi, bilim insanlarının ve akademisyenlerin olduğu bir seyirci
02:07
in front of an audience of scholars and scientists,
48
112000
3000
topluluğu önünde böyle şeyler söylememem gerektiğinin
02:10
but the truth is, of all the people
49
115000
2000
farkındayım, ama gerçek şu ki,
02:12
who visited my grandmother for their skin conditions,
50
117000
3000
ciltlerindeki rahatsızlıklardan dolayı anneannemi ziyaret
02:15
I did not see anyone go back
51
120000
2000
eden bu kişilerden bir tanesinin
02:17
unhappy or unhealed.
52
122000
3000
bile mutsuz ya da iyileşmeden gittiğini görmedim.
02:20
I asked her how she did this. Was it the power of praying?
53
125000
3000
Anneanneme bunu nasıl yaptığını, duaların gücüyle mi alakalı olduğunu sordum.
02:23
In response she said, "Yes, praying is effective,
54
128000
3000
Cevap olarak bana "Evet, dua etmek etkilidir.
02:26
but also beware of the power of circles."
55
131000
3000
Ama çemberlerin gücüne de dikkat etmelisin" dedi.
02:29
From her, I learned, amongst many other things,
56
134000
3000
Bu ondan öğrendiğim nice kıymetli dersten
02:32
one very precious lesson --
57
137000
2000
bir tanesidir.
02:34
that if you want to destroy something in this life,
58
139000
2000
Eğer hayatınızda bir şeyi yok etmek istiyorsanız,
02:36
be it an acne, a blemish
59
141000
2000
bir sivilceyi, bir lekeyi
02:38
or the human soul,
60
143000
2000
veya bir insan ruhunu,
02:40
all you need to do is to surround it with thick walls.
61
145000
3000
bütün yapmanız gereken onu kalın duvarlarla çevrelemek.
02:43
It will dry up inside.
62
148000
2000
İçeride kuruyup kalacaktır.
02:45
Now we all live in some kind of a social and cultural circle.
63
150000
3000
Şimdi hepimiz sosyal ve kültürel bir çeşit çemberin içinde yaşıyoruz.
02:48
We all do.
64
153000
2000
Hepimiz.
02:50
We're born into a certain family, nation, class.
65
155000
3000
Belli bir aileye, ulusa ve sınıfa bağlı olarak doğuyoruz.
02:53
But if we have no connection whatsoever
66
158000
3000
Ama kanıksadığımız ortamın ardındaki
02:56
with the worlds beyond the one we take for granted,
67
161000
2000
dünyalarda herhangi bir bağlantımız olmazsa,
02:58
then we too run the risk
68
163000
2000
o zaman bizim de
03:00
of drying up inside.
69
165000
2000
içten içe kuruma riskimiz vardır.
03:02
Our imagination might shrink;
70
167000
2000
Hayal gücümüz daralabilir.
03:04
our hearts might dwindle,
71
169000
2000
Kalplerimiz küçülebilir.
03:06
and our humanness might wither
72
171000
2000
İnsanlığımız azalabilir.
03:08
if we stay for too long
73
173000
2000
Eğer kendi kültürel kozamızın içinde
03:10
inside our cultural cocoons.
74
175000
2000
çok uzun süre kalırsak.
03:12
Our friends, neighbors, colleagues, family --
75
177000
3000
Arkadaşlarımız, komşularımız, iş arkadaşlarımız ve ailemiz --
03:15
if all the people in our inner circle resemble us,
76
180000
2000
şayet en yakın çemberin içindeki herkes birbirine benziyorsa,
03:17
it means we are surrounded
77
182000
2000
aynadaki görüntümüzle
03:19
with our mirror image.
78
184000
2000
kuşatılmışız demektir.
03:21
Now one other thing women like my grandma do in Turkey
79
186000
3000
Anneannem gibi kadınların Türkiye'de yaptıkları bir başka şey de
03:24
is to cover mirrors with velvet
80
189000
2000
aynaları kadifelerle örtmek
03:26
or to hang them on the walls with their backs facing out.
81
191000
3000
veya ters çevirerek duvara asmaktır.
03:29
It's an old Eastern tradition
82
194000
2000
Bu eski bir doğu geleneğidir.
03:31
based on the knowledge that it's not healthy
83
196000
2000
Bir insanın kendi yansımasına uzun süre
03:33
for a human being to spend too much time
84
198000
3000
bakmasının sağlıksız olduğu bilgisinden
03:36
staring at his own reflection.
85
201000
2000
beslenen bir gelenektir.
03:38
Ironically, [living in] communities of the like-minded
86
203000
3000
İronik olan, benzer fikirleri paylaşan cemaatlerde yaşama eğilimi
03:41
is one of the greatest dangers
87
206000
2000
günümüzün globalleşen dünyasındaki
03:43
of today's globalized world.
88
208000
2000
en büyük tehlikelerden biridir.
03:45
And it's happening everywhere,
89
210000
2000
Ve bu heryerde yaşanan birşey,
03:47
among liberals and conservatives,
90
212000
2000
liberallerde de, muhafazakarlarda da,
03:49
agnostics and believers, the rich and the poor,
91
214000
2000
agnostiklerde de inançlılarda da, zenginlerde de fakirlerde de,
03:51
East and West alike.
92
216000
2000
doğu'da da batı'da da...
03:53
We tend to form clusters
93
218000
2000
Benzerliklerden/ayrılıklardan hareketle
03:55
based on similarity,
94
220000
2000
kümelenme ve
03:57
and then we produce stereotypes
95
222000
2000
daha sonra da diğer insan kümeleri
03:59
about other clusters of people.
96
224000
2000
hakkında önyargılar üretme eğilimindeyiz.
04:01
In my opinion, one way of transcending
97
226000
2000
Benim fikrime göre, bu kültürel getto'ları
04:03
these cultural ghettos
98
228000
2000
aşmanın yollarından biri
04:05
is through the art of storytelling.
99
230000
2000
hikayet anlatma sanatıdır.
04:07
Stories cannot demolish frontiers,
100
232000
3000
Hikayeler sınırları yıkamaz
04:10
but they can punch holes in our mental walls.
101
235000
3000
ama mantık duvarlarımızda küçük delikler açabilir.
04:13
And through those holes, we can get a glimpse of the other,
102
238000
3000
Bu deliklerden bakarak Öteki'ni görebilir, hatta zaman zaman
04:16
and sometimes even like what we see.
103
241000
3000
gördüğümüzü sevebiliriz.
04:19
I started writing fiction at the age of eight.
104
244000
3000
Kurgusal öyküler yazmaya sekiz yaşında başladım.
04:22
My mother came home one day with a turquoise notebook
105
247000
3000
Annem bir gün elinde turkuvaz rengi bir defter ile gelip
04:25
and asked me if I'd be interested in keeping a personal journal.
106
250000
3000
kişisel bir günlük tutmakla ilgilenip ilgilenmeyeceğimi sordu.
04:28
In retrospect, I think she was slightly worried
107
253000
2000
Bugünden geriye bakınca, akıl sağlığımla ilgili hafif bir
04:30
about my sanity.
108
255000
2000
endişesi olduğunu düşünüyorum.
04:32
I was constantly telling stories at home, which was good,
109
257000
3000
Evde sürekli hikayeler anlatıyordum, bu iyi bir şey,
04:35
except I told this to imaginary friends around me,
110
260000
2000
ama bunları hayali arkadaşlarıma anlatıyordum,
04:37
which was not so good.
111
262000
2000
bu pek iyi değildi.
04:39
I was an introverted child,
112
264000
2000
İçine kapanık bir çocuktum;
04:41
to the point of communicating with colored crayons
113
266000
3000
renkli boya kalemleriyle iletişime geçecek
04:44
and apologizing to objects
114
269000
2000
ve çarptığım objelerden özür
04:46
when I bumped into them,
115
271000
2000
dileyecek boyutta.
04:48
so my mother thought it might do me good
116
273000
2000
Annem de gün gün yaşadıklarımı
04:50
to write down my day-to-day experiences
117
275000
2000
ve duygularımı yazmamın bana iyi gelebileceğini
04:52
and emotions.
118
277000
2000
düşünmüştü.
04:54
What she didn't know was that I thought my life was terribly boring,
119
279000
3000
Ama annemim bilmediği bir şey vardı: hayatımı son derece sıkıcı
04:57
and the last thing I wanted to do
120
282000
2000
buluyordum ve yapmak istediğim en son
04:59
was to write about myself.
121
284000
2000
şey kendim hakkında yazmaktı.
05:01
Instead, I began to write about people other than me
122
286000
3000
Bundan ziyade, kendim yerine başka insanlar
05:04
and things that never really happened.
123
289000
2000
ve yaşadıklarım yerine hiç olmamış şeyleri yazmaya başladım.
05:06
And thus began my life-long passion
124
291000
2000
İşte kurgu yazmaya karşı tutkum bu şekilde
05:08
for writing fiction.
125
293000
2000
başlamış oldu.
05:10
So from the very beginning, fiction for me
126
295000
3000
Yani en başından beri, kurgu benim için
05:13
was less of an autobiographical manifestation
127
298000
3000
otobiyografik bir dışavurumdan ziyade
05:16
than a transcendental journey
128
301000
2000
öte dünyalara,
05:18
into other lives, other possibilities.
129
303000
2000
başka olasılıklara yapılan aşkın bir yolculuktu.
05:20
And please bear with me:
130
305000
2000
Ve lütfen sabır gösterin.
05:22
I'll draw a circle and come back to this point.
131
307000
3000
Bir çember çizip yeniden bu noktaya döneceğim.
05:25
Now one other thing happened around this same time.
132
310000
2000
Hemen hemen aynı dönemde başka bir şey daha oldu.
05:27
My mother became a diplomat.
133
312000
2000
Annem diplomat olarak görev yapmaya başladı.
05:29
So from this small, superstitious,
134
314000
2000
Böylece anneannemin küçük ve batıl inançlı
05:31
middle-class neighborhood of my grandmother,
135
316000
3000
orta sınıf muhitinden dışarıya çıkarak,
05:34
I was zoomed into this
136
319000
2000
Madrid’de şık, havalı
05:36
posh, international school [in Madrid],
137
321000
2000
bir uluslararası okulda
05:38
where I was the only Turk.
138
323000
2000
tek Türk olarak kendimi buluverdim.
05:40
It was here that I had my first encounter
139
325000
2000
İlk defa burada "temsili yabancı" adını verdiğim
05:42
with what I call the "representative foreigner."
140
327000
3000
şeyle de karşılaşmış oldum.
05:45
In our classroom, there were children from all nationalities,
141
330000
3000
Sınıfımızda, her ulustan öğrenci vardı.
05:48
yet this diversity did not necessarily lead
142
333000
3000
Ama bu çeşitlilik, kozmopolit
05:51
to a cosmopolitan, egalitarian
143
336000
3000
eşitlikçi bir sınıf demokrasisi
05:54
classroom democracy.
144
339000
2000
getirmiyordu.
05:56
Instead, it generated an atmosphere
145
341000
2000
Aksine, her bir çocuğun kendisinin bir birey
05:58
in which each child was seen --
146
343000
2000
olarak algılanmadığı bunun yerine
06:00
not as an individual on his own,
147
345000
2000
daha büyük bir şeyin temsilcisi olarak
06:02
but as the representative of something larger.
148
347000
3000
görüldüğü bir atmosfer oluşmasına neden olmuştu.
06:05
We were like a miniature United Nations, which was fun,
149
350000
3000
Minyatür bir Birleşmiş Milletler gibiydik, aslında eğlenceliydi,
06:08
except whenever something negative,
150
353000
2000
ta ki, bir din ya da ulus hakkında
06:10
with regards to a nation
151
355000
2000
olumsuz olarak algılanan
06:12
or a religion, took place.
152
357000
2000
bir haber duyulana dek.
06:14
The child who represented it was mocked,
153
359000
3000
O zaman, onu temsil eden çocukla
06:17
ridiculed and bullied endlessly.
154
362000
3000
dalga geçilir, alay edlilirdi.
06:20
And I should know, because during the time I attended that school,
155
365000
3000
Ben de bunu yaşadım, çünkü bu okula devam ettiğim süre boyunca
06:23
a military takeover happened in my country,
156
368000
3000
ülkemde bir askeri darbe yaşandı,
06:26
a gunman of my nationality nearly killed the Pope,
157
371000
3000
bir tetikçi Papayı vurdu
06:29
and Turkey got zero points in [the] Eurovision Song Contest.
158
374000
3000
ve Türkiye Erovizyon şarkı yarışmasında sıfır pual aldı.
06:32
(Laughter)
159
377000
2000
(Kahkahalar)
06:34
I skipped school often and dreamed of becoming a sailor
160
379000
2000
O günlerde sıklıkla okulu asar ve bir denizci olmanın
06:36
during those days.
161
381000
2000
hayalini kurardım.
06:38
I also had my first taste
162
383000
2000
Kültürel klişeler ile ilgili
06:40
of cultural stereotypes there.
163
385000
2000
ilk deneyimimi de orada aldım.
06:42
The other children asked me about the movie
164
387000
2000
Bazı çocuklar bana seyretmemiş olduğum
06:44
"Midnight Express," which I had not seen;
165
389000
2000
"Geceyarısı Ekspresi" filmi hakkında sorular soruyorlardı.
06:46
they inquired how many cigarettes a day I smoked,
166
391000
3000
Günde kaç sigara içtiğimi sorguluyorlardı, çünkü
06:49
because they thought all Turks were heavy smokers,
167
394000
3000
bütün Türklerin sigara tiryakisi olduğunu sanıyorlardı.
06:52
and they wondered at what age
168
397000
2000
Kaç yaşından sonra başımı
06:54
I would start covering my hair.
169
399000
2000
kapayacağımı merak ediyorlardı.
06:56
I came to learn that these were
170
401000
2000
Bunların ülkem ile ilgili en temel
06:58
the three main stereotypes about my country:
171
403000
2000
üç klişe olduğunu da bu şekilde öğrenmiş oldum;
07:00
politics, cigarettes
172
405000
2000
politika, sigara
07:02
and the veil.
173
407000
2000
ve başörtüsü.
07:04
After Spain, we went to Jordan, Germany
174
409000
2000
İspanya'dan sonra Ürdün'e, Almanya'ya gittik
07:06
and Ankara again.
175
411000
2000
ve Ankara'ya döndük.
07:08
Everywhere I went, I felt like
176
413000
2000
Gittiğim her yere yanımda
07:10
my imagination was the only suitcase
177
415000
2000
taşıyabileceğim tek bavulum
07:12
I could take with me.
178
417000
2000
hayalgücümdü.
07:14
Stories gave me a sense of center,
179
419000
2000
Hikayeler bana başka türlü sahip
07:16
continuity and coherence,
180
421000
2000
olamayacağım bir merkeziyet
07:18
the three big Cs that I otherwise lacked.
181
423000
3000
devamlılık ve tutarlılık hissi verdi.
07:21
In my mid-twenties, I moved to Istanbul,
182
426000
2000
Yirmili yaşlarımda İstanbul'a taşındım,
07:23
the city I adore.
183
428000
2000
aşık olduğum şehir.
07:25
I lived in a very vibrant, diverse neighborhood
184
430000
3000
Çok canlı ve kozmopolit bir muhitte
07:28
where I wrote several of my novels.
185
433000
2000
yaşadım ve birkaç romanımı burada yazdım.
07:30
I was in Istanbul when the earthquake hit
186
435000
2000
1999'da deprem İstanbul'u vurduğunda
07:32
in 1999.
187
437000
2000
oradaydım.
07:34
When I ran out of the building at three in the morning,
188
439000
3000
Sabahın üçünde koşarak binadan çıktığımda,
07:37
I saw something that stopped me in my tracks.
189
442000
3000
sokakta gördüğüm bir şey hızımı kesti.
07:40
There was the local grocer there --
190
445000
2000
Mahallenin bakkalı oradaydı --
07:42
a grumpy, old man who didn't sell alcohol
191
447000
2000
huysuz ve alkol satmayan yaşlı bir adam vardı
07:44
and didn't speak to marginals.
192
449000
2000
marjinal tiplerle konuşmazdı.
07:46
He was sitting next to a transvestite
193
451000
3000
Uzun siyah bir peruk takmış ve
07:49
with a long black wig
194
454000
2000
rimelleri akmış
07:51
and mascara running down her cheeks.
195
456000
2000
bir transseksüelin yanında oturuyordu.
07:53
I watched the man open a pack of cigarettes
196
458000
2000
Adamın sigara paketini açıp titreyen elleriyle
07:55
with trembling hands
197
460000
2000
bir tane de ona
07:57
and offer one to her,
198
462000
2000
uzatmasını seyrettim.
07:59
and that is the image of the night of the earthquake
199
464000
2000
Ve depremin olduğu gece ile ilgili aklımda kalan temel
08:01
in my mind today --
200
466000
2000
görüntü budur --
08:03
a conservative grocer and a crying transvestite
201
468000
3000
muhafazakar bir bakkal ile ağlayan bir travestinin
08:06
smoking together on the sidewalk.
202
471000
2000
kaldırımda yan yana sigara içişleri.
08:08
In the face of death and destruction,
203
473000
3000
Ölüm ve yıkım ile yüzleştiğimizde
08:11
our mundane differences evaporated,
204
476000
2000
dünyevi farklılıklarımız buharlaşır,
08:13
and we all became one
205
478000
2000
ve bir kaç saat için bile olsa
08:15
even if for a few hours.
206
480000
2000
hepimiz Bir oluruz.
08:17
But I've always believed that stories, too, have a similar effect on us.
207
482000
3000
Ama ben her zaman hikayelerin de benzer bir etkisi olduğuna inanmışımdır.
08:20
I'm not saying that fiction has the magnitude of an earthquake,
208
485000
3000
Kurgunun bir deprem kadar gücü olduğunu söylemiyorum.
08:23
but when we are reading a good novel,
209
488000
2000
Ama iyi bir roman okuduğumuzda,
08:25
we leave our small, cozy apartments behind,
210
490000
3000
kendi küçük apartman dairelerimizi arkamızda bırakıp
08:28
go out into the night alone
211
493000
2000
daha önce hiç bir araya
08:30
and start getting to know people we had never met before
212
495000
3000
gelmemiş olduğumuz, hatta belki de ön yargılı olduğumuz
08:33
and perhaps had even been biased against.
213
498000
3000
kişileri tanımak için tek başımıza geceye dalarız.
08:36
Shortly after, I went
214
501000
2000
Bundan kısa süre sonra,
08:38
to a women's college in Boston, then Michigan.
215
503000
3000
önce Boston sonra da Michigan'a bir kadın kolejine gittim.
08:41
I experienced this, not so much as a geographical shift,
216
506000
3000
Bu yolculukları coğrafi bir değişimden ziyade dilsel
08:44
as a linguistic one.
217
509000
2000
bir değişim olarak yaşadım.
08:46
I started writing fiction in English.
218
511000
2000
İngilizce roman yazmaya başladım.
08:48
I'm not an immigrant, refugee or exile --
219
513000
2000
Göçmen, mülteci veya sürgün değilim.
08:50
they ask me why I do this --
220
515000
2000
Öyleyse bunu neden yaptığımı soruyorlar.
08:52
but the commute between languages
221
517000
2000
Ama diller arasında seyahat etmek
08:54
gives me the chance to recreate myself.
222
519000
3000
bana kendini yeniden yaratma şansı veriyor.
08:57
I love writing in Turkish,
223
522000
2000
Türkçe yazmayı çok seviyorum,
08:59
which to me is very poetic and very emotional,
224
524000
3000
bana göre çok şiirsel ve duygusal bir dil.
09:02
and I love writing in English, which to me
225
527000
2000
Ve İngilizce yazmayı da seviyorum;
09:04
is very mathematical and cerebral.
226
529000
2000
benim için matematiksel ve zihinsel.
09:06
So I feel connected to each language in a different way.
227
531000
3000
Yani her bir dil ile farklı bağlarım olduğunu hissediyorum.
09:09
For me, like millions of other people
228
534000
2000
Benim için İngilizce, tıpkı bugün dünyadaki
09:11
around the world today,
229
536000
2000
milyonlarca insan için olduğu gibi,
09:13
English is an acquired language.
230
538000
2000
“sonradan edinilmiş” bir dil.
09:15
When you're a latecomer to a language,
231
540000
2000
Bir dile
09:17
what happens is you live there
232
542000
3000
sonradan vardığınızda,
09:20
with a continuous
233
545000
2000
orada daimi bir
09:22
and perpetual frustration.
234
547000
2000
hayal kırıklığı yaşarsınız.
09:24
As latecomers, we always want to say more, you know,
235
549000
2000
“Sonradan gelenler” olarak, hep daha çok şey söylemek, daha iyi
09:26
crack better jokes, say better things,
236
551000
3000
şakalar patlatmak, kendimizi daha iyi ifade etmek isteriz.
09:29
but we end up saying less
237
554000
2000
Ama akıl ve dil arasında
09:31
because there's a gap between the mind and the tongue.
238
556000
2000
bir boşluk vardır ve
09:33
And that gap is very intimidating.
239
558000
3000
bu ayrılık göz korkutucudur.
09:36
But if we manage not to be frightened by it,
240
561000
2000
Ama, eğer bundan ürkmemeyi başarırsak
09:38
it's also stimulating.
241
563000
2000
aslında son derece de motive edicidir.
09:40
And this is what I discovered in Boston --
242
565000
2000
İşte benim Boston'da keşfettiğim buydu --
09:42
that frustration was very stimulating.
243
567000
3000
yaşadığım dilsel hüsran aynı zamanda motive ediciydi.
09:45
At this stage, my grandmother,
244
570000
1000
Bu aşamada, hayatımın seyrini
09:46
who had been watching the course of my life
245
571000
2000
giderek artan bir endişeyle seyreden anneannem,
09:48
with increasing anxiety,
246
573000
2000
günlük dualarına benim
09:50
started to include in her daily prayers
247
575000
2000
bir an önce evlenip bir yerlere
09:52
that I urgently get married
248
577000
2000
yerleşmemi de
09:54
so that I could settle down once and for all.
249
579000
3000
eklemeye başladı.
09:57
And because God loves her, I did get married.
250
582000
3000
Ve Allah’ın sevgili kulu olduğu için ben de evlendim.
10:00
(Laughter)
251
585000
2000
(Gülüşmeler)
10:02
But instead of settling down,
252
587000
2000
Ama yerleşmek yerine,
10:04
I went to Arizona.
253
589000
2000
Arizona’ya gittim.
10:06
And since my husband is in Istanbul,
254
591000
2000
Ve kocam da İstanbul’da olduğu için,
10:08
I started commuting between Arizona and Istanbul --
255
593000
3000
İstanbul ve Arizona arasında gidip gelmeye başladım.
10:11
the two places on the surface of earth
256
596000
2000
Dünya üzerinde birbirinden daha farklı
10:13
that couldn't be more different.
257
598000
2000
iki yer daha olamaz sanırım.
10:15
I guess one part of me has always been a nomad,
258
600000
3000
Sanırım benim bir yanım hep göçebe oldu;
10:18
physically and spiritually.
259
603000
2000
hem fiziksel hem de ruhsal açıdan.
10:20
Stories accompany me,
260
605000
2000
Hikayeler bana eşlik eder;
10:22
keeping my pieces and memories together,
261
607000
2000
varoluş yapıştırıcısı gibi parçalarımı ve
10:24
like an existential glue.
262
609000
2000
hafızamı bir arada tutarlar.
10:26
Yet as much as I love stories,
263
611000
2000
Öte yandan, hikayeleri ne kadar çok sevsem de,
10:28
recently, I've also begun to think
264
613000
3000
bir hikayenin sadece bir hikayeden
10:31
that they lose their magic
265
616000
2000
fazla bir şey olarak algılanması halinde,
10:33
if and when a story is seen as more than a story.
266
618000
3000
sihrini de kaybettiğini düşünmeye başladım artık.
10:36
And this is a subject that I would love
267
621000
2000
Ve bu sizinle birlikte düşünmek
10:38
to think about together.
268
623000
2000
istediğim bir konu.
10:40
When my first novel written in English came out in America,
269
625000
3000
İngilizce yazdığım ilk romanım Amerika'da yayınlandığında,
10:43
I heard an interesting remark from a literary critic.
270
628000
3000
bir eleştirmenden ilginç bir yorum aldım.
10:46
"I liked your book," he said, "but I wish you had written it differently."
271
631000
3000
"Kitabını beğendim" dedi "ama keşke daha farklı yazmış olsaydın".
10:49
(Laughter)
272
634000
4000
(Kahkahalar)
10:53
I asked him what he meant by that.
273
638000
2000
Ne demek istediğini sordum.
10:55
He said, "Well, look at it. There's so many
274
640000
2000
"Şöyle bir baksana, romanda pek çok
10:57
Spanish, American, Hispanic characters in it,
275
642000
2000
İspanyol, Amerikan karakter olmasına rağmen
10:59
but there's only one Turkish character and it's a man."
276
644000
3000
sadece tek bir Türk karakter var, o da bir erkek."
11:02
Now the novel took place on a university campus in Boston,
277
647000
3000
Sözü edilen roman Boston'da bir üniversite kampüsünde geçiyordu.
11:05
so to me, it was normal
278
650000
2000
Bana göre Türk karakterlerden
11:07
that there be more international characters in it
279
652000
2000
ziyade enternasyonel karakterler içermesi
11:09
than Turkish characters,
280
654000
2000
konusundan dolayı normaldi.
11:11
but I understood what my critic was looking for.
281
656000
2000
Ama eleştirmenimin ne aradığını anladım.
11:13
And I also understood that I
282
658000
2000
Ve onu hayal kırıklığına
11:15
would keep disappointing him.
283
660000
2000
uğratmaya devam edeceğimi de anladım.
11:17
He wanted to see the manifestation of my identity.
284
662000
3000
Zira benim kimliğimin birebir yansımasını görmek istiyordu.
11:20
He was looking for a Turkish woman in the book
285
665000
3000
Yazar öyle olduğu için kitapta Türk
11:23
because I happened to be one.
286
668000
2000
bir kadın görmek istiyordu.
11:25
We often talk about how stories change the world,
287
670000
3000
Hikayelerin dünyayı nasıl değiştirdiğinden sıklıkla bahsederiz.
11:28
but we should also see how the world of identity politics
288
673000
3000
Ama kimlik politikalarıyla dolu dünyanın hikayelerin
11:31
affects the way stories
289
676000
2000
okunma ve eleştirilme
11:33
are being circulated,
290
678000
2000
süreçlerini nasıl
11:35
read and reviewed.
291
680000
2000
etkilediğini de görmeliyiz.
11:37
Many authors feel this pressure,
292
682000
2000
Pek çok yazar bu baskıyı hisseder,
11:39
but non-Western authors feel it more heavily.
293
684000
3000
ama özellikle batılı olmayan yazarlar bunu çok daha ağır hisseder.
11:42
If you're a woman writer from the Muslim world, like me,
294
687000
3000
Ama eğer benim gibi Müslüman bir dünyadan gelen
11:45
then you are expected to write
295
690000
2000
bir kadın yazarsanız, o zaman
11:47
the stories of Muslim women
296
692000
2000
sizden müslüman kadınların hikayelerini
11:49
and, preferably, the unhappy stories
297
694000
2000
- ve tercihen mutsuz hikayelerini -
11:51
of unhappy Muslim women.
298
696000
2000
yazmanız beklenir.
11:53
You're expected to write
299
698000
2000
Bilgilendiren, dokunaklı
11:55
informative, poignant and characteristic stories
300
700000
3000
ve karakteristik hikayeler yazmanız ve yeni, deneysel ve
11:58
and leave the experimental and avant-garde
301
703000
2000
avangard yazın türlerini Batılı meslektaşlarınıza
12:00
to your Western colleagues.
302
705000
2000
bırakmanız beklenir.
12:02
What I experienced as a child in that school in Madrid
303
707000
3000
Madrid'deki o okulda çocukluğumda deneyimlediğim
12:05
is happening in the literary world today.
304
710000
3000
şeyler şu anda edebiyat dünyasında yaşanıyor.
12:08
Writers are not seen
305
713000
2000
Yazarlar, farklı kişilikleri olan
12:10
as creative individuals on their own,
306
715000
2000
yaratıcı bireyler olarak görülmekten ziyade
12:12
but as the representatives
307
717000
2000
kendi kültürlerinin
12:14
of their respective cultures:
308
719000
2000
temsilciler olarak algılanıyorlar.
12:16
a few authors from China, a few from Turkey,
309
721000
3000
Çin'den bir kaç tane, Türkiye'den bir kaç tane,
12:19
a few from Nigeria.
310
724000
2000
Nijerya'dan birkaç tane...
12:21
We're all thought to have something very distinctive,
311
726000
2000
Hepimizin çok farklı, hatta “sıradışı” bir şeye
12:23
if not peculiar.
312
728000
2000
sahip olduğu sanılıyor.
12:25
The writer and commuter James Baldwin
313
730000
3000
Yazar ve göçebe James Baldwin 1984'de
12:28
gave an interview in 1984
314
733000
2000
bir röportaj sırasında sürekli
12:30
in which he was repeatedly asked about his homosexuality.
315
735000
3000
homoseksüelliği ile ilgili sorulara maruz kalmıştı.
12:33
When the interviewer tried to pigeonhole him
316
738000
2000
Gazeteci onu “gay bir yazar” olarak
12:35
as a gay writer,
317
740000
2000
yaftalamaya çalışınca
12:37
Baldwin stopped and said,
318
742000
2000
Baldwin durdu ve şöyle dedi,
12:39
"But don't you see? There's nothing in me
319
744000
2000
"Görmüyor musunuz? Başkalarında olmayan
12:41
that is not in everybody else,
320
746000
2000
hiç bir şeye sahip değilim,
12:43
and nothing in everybody else
321
748000
2000
ve benim sahip olduğum her şey de
12:45
that is not in me."
322
750000
2000
herkesinkiyle bir.”
12:47
When identity politics tries to put labels on us,
323
752000
3000
Kimlik politikaları bizlere etiketler takmaya çalıştığında
12:50
it is our freedom of imagination that is in danger.
324
755000
3000
hayal kurma özgürlüğümüz tehlikeye girer.
12:53
There's a fuzzy category called
325
758000
2000
"Çok kültürlü edebiyat" denilen ve
12:55
multicultural literature
326
760000
2000
Batı dünyası dışından gelen
12:57
in which all authors from outside the Western world
327
762000
2000
bütün yazarların doluşturduğu
12:59
are lumped together.
328
764000
2000
bir sanatsal kategori var.
13:01
I never forget my first multicultural reading,
329
766000
2000
Yaklaşık 10 sene önce, Harvard meydanında ilk
13:03
in Harvard Square about 10 years ago.
330
768000
3000
"çok kültürlü edebiyat okuması" deneyimimi asla unutmayacağım.
13:06
We were three writers, one from the Philippines,
331
771000
3000
Üç yazardık, birisi Filipinlerden,
13:09
one Turkish and one Indonesian --
332
774000
2000
bir Türk ve bir de Endonezyalıydık --
13:11
like a joke, you know.
333
776000
2000
fıkra başlangıcı gibi malum,
13:13
(Laughter)
334
778000
2000
(Gülüşmeler)
13:15
And the reason why we were brought together
335
780000
2000
Bir araya getirilmiş olma nedenimiz
13:17
was not because we shared an artistic style
336
782000
2000
aynı artistik zevkleri paylaşmamız ya da aynı edebi üslüba
13:19
or a literary taste.
337
784000
2000
sahip olmamız değildi.
13:21
It was only because of our passports.
338
786000
2000
Sadece pasaportlarımız yüzündendi.
13:23
Multicultural writers are expected to tell real stories,
339
788000
3000
Çok kültürlü yazarlardan gerçek hikayeler anlatmaları beklenir,
13:26
not so much the imaginary.
340
791000
2000
hayalgücü ürünü pek beklenilmez.
13:28
A function is attributed to fiction.
341
793000
3000
Kurguya bir misyon atfedilir.
13:31
In this way, not only the writers themselves,
342
796000
2000
Bu şekilde sadece yazarların kendileri değil
13:33
but also their fictional characters
343
798000
3000
onların kurguladıkları karakterler de
13:36
become the representatives of something larger.
344
801000
3000
daha büyük bir şeyin temsilcisi gibi algılanır.
13:39
But I must quickly add
345
804000
2000
Ama hemen eklemeliyim ki
13:41
that this tendency to see a story
346
806000
2000
bir hikayeyi bir hikayeden fazla bir şey
13:43
as more than a story
347
808000
2000
olarak görme eğilimi
13:45
does not solely come from the West.
348
810000
2000
sadece Batı'dan gelmiyor.
13:47
It comes from everywhere.
349
812000
2000
Bu heryerde böyle olabiliyor.
13:49
And I experienced this firsthand
350
814000
2000
2005 yılında kurgusal karakterlerimin
13:51
when I was put on trial in 2005
351
816000
3000
konuşmaları yüzünden mahkemelik olduğumda
13:54
for the words my fictional characters uttered in a novel.
352
819000
3000
bunu ilk elden deneyimlemiş oldum.
13:57
I had intended to write
353
822000
2000
Bir Ermeni ve bir Türk
13:59
a constructive, multi-layered novel
354
824000
3000
ailesinin hikayesini kadınların gözlerinden
14:02
about an Armenian and a Turkish family
355
827000
2000
anlatan, yapıcı, katmanlı bir roman
14:04
through the eyes of women.
356
829000
2000
yazmak istedim.
14:06
My micro story became a macro issue
357
831000
3000
Ama hakkımda dava açılınca benim mikro hikayem
14:09
when I was prosecuted.
358
834000
2000
bir makro meseleye dönüştü.
14:11
Some people criticized, others praised me
359
836000
2000
Ermeni-Türk çatışmasını yazdığım için
14:13
for writing about the Turkish-Armenian conflict.
360
838000
3000
kimileri beni yerdi, kimileri övdü. Oysa her iki kesime de
14:16
But there were times when I wanted to remind both sides
361
841000
3000
bunun sadece bir kurgudan ibaret olduğunu anımsatma gereği
14:19
that this was fiction.
362
844000
2000
hissettiğim zamanlar oldu.
14:21
It was just a story.
363
846000
2000
Sadece bir hikayeydi.
14:23
And when I say, "just a story,"
364
848000
2000
Ve "sadece bir hikayeydi" derken
14:25
I'm not trying to belittle my work.
365
850000
2000
işimi küçümsüyor da değilim.
14:27
I want to love and celebrate fiction
366
852000
2000
Ben edebiyatı kendisi için
14:29
for what it is,
367
854000
2000
sevmek istiyorum,
14:31
not as a means to an end.
368
856000
2000
bir araç gibi görmek değil.
14:33
Writers are entitled to their political opinions,
369
858000
2000
Yazarların politik görüşleri olabilir,
14:35
and there are good political novels out there,
370
860000
3000
hatta iyi politik romanlar da yazılabilir
14:38
but the language of fiction
371
863000
2000
ama edebiyatın dili ile
14:40
is not the language of daily politics.
372
865000
2000
siyasetin dili aynı şey değildir.
14:42
Chekhov said,
373
867000
2000
Chekhov, "Bir problemin
14:44
"The solution to a problem
374
869000
2000
çözümlemesi ile aynı problemi
14:46
and the correct way of posing the question
375
871000
2000
doğru bir şekilde sorabilmek tamamen
14:48
are two completely separate things.
376
873000
3000
iki farklı meseledir." demiştir.
14:51
And only the latter is an artist's responsibility."
377
876000
3000
"Ve sadece ikincisi sanatçının yapabileceği bir şeydir."
14:55
Identity politics divides us. Fiction connects.
378
880000
3000
Kimlik politikaları bizleri böler, hikayeler ise birleştiriyor.
14:58
One is interested in sweeping generalizations.
379
883000
3000
Birisi kallavi genellemelerle ilgileniyor.
15:01
The other, in nuances.
380
886000
2000
Diğeri ise nüanslarla.
15:03
One draws boundaries.
381
888000
2000
Biri sınırlar çiziyor.
15:05
The other recognizes no frontiers.
382
890000
2000
Diğeri ise hudut tanımıyor.
15:07
Identity politics is made of solid bricks.
383
892000
3000
Kimlik politikaları katı tuğlalardan örülüyor.
15:10
Fiction is flowing water.
384
895000
3000
Edebiyat ise akan bir su gibi.
15:13
In the Ottoman times, there were itinerant storytellers called "meddah."
385
898000
3000
Osmanlılar döneminde "meddah" adı verilen seyyar hikaye anlatıcları vardı.
15:16
They would go to coffee houses,
386
901000
2000
Kahvehanelere gider,
15:18
where they would tell a story in front of an audience,
387
903000
2000
izleyicilerin önünde hikayeler anlatırlar, çoğu zaman
15:20
often improvising.
388
905000
2000
doğaçlama yaparlardı.
15:22
With each new person in the story,
389
907000
2000
Hikayedeki her yeni karakterle birlikte,
15:24
the meddah would change his voice,
390
909000
2000
meddah sesini değiştirir,
15:26
impersonating that character.
391
911000
2000
o karakteri canlandırırdı.
15:28
Everybody could go and listen, you know --
392
913000
2000
Herkese açıktı, herkes seyredebilirdi --
15:30
ordinary people, even the sultan, Muslims and non-Muslims.
393
915000
3000
sıradan insanlar, hatta Sultan bile, müslümanlar ve Gayrimüslimler.
15:33
Stories cut across all boundaries,
394
918000
3000
Hikayeler sınırların ötesine geçer.
15:36
like "The Tales of Nasreddin Hodja,"
395
921000
2000
Tıpkı Orta Doğu'da, Kuzey Afrika,
15:38
which were very popular throughout the Middle East,
396
923000
2000
Balkanlar ve Asya'da çok yaygın ve popüler olan
15:40
North Africa, the Balkans and Asia.
397
925000
3000
"Nasreddin Hoca" hikayeleri gibi.
15:43
Today, stories continue
398
928000
2000
Bugün de dün olduğu gibi, hikayeler sınırları aşmaya
15:45
to transcend borders.
399
930000
2000
devam ediyorlar.
15:47
When Palestinian and Israeli politicians talk,
400
932000
3000
Filistinli ve İsrailli politikacıları konuştuğunda
15:50
they usually don't listen to each other,
401
935000
2000
genellikle birbirlerini dinlemiyorlar.
15:52
but a Palestinian reader
402
937000
2000
Ama Filistinli bir okur
15:54
still reads a novel by a Jewish author,
403
939000
2000
Yahudi bir yazarın kitabını hala okuyor
15:56
and vice versa, connecting and empathizing
404
941000
3000
ve Yahudi bir okur da Filistinli yazarınkini,
15:59
with the narrator.
405
944000
2000
empati kurarak.
16:01
Literature has to take us beyond.
406
946000
2000
Edebiyatın bizi daha da öteye taşıması lazım.
16:03
If it cannot take us there,
407
948000
2000
Eğer bunu başaramazsa zaten
16:05
it is not good literature.
408
950000
2000
iyi bir edebi eser değildir.
16:07
Books have saved the introverted,
409
952000
2000
Kitaplar beni bir zamanlar olduğum
16:09
timid child that I was -- that I once was.
410
954000
3000
o içine dönük çocukluktan kurtardılar.
16:12
But I'm also aware of the danger
411
957000
2000
Ama onları putlaştırma tehlikesinin de
16:14
of fetishizing them.
412
959000
2000
farkındayım.
16:16
When the poet and mystic, Rumi,
413
961000
2000
Şair ve mistik Rumi
16:18
met his spiritual companion, Shams of Tabriz,
414
963000
3000
ruhsal eşi Şems-i Tebrizi ile karşılaştığında,
16:21
one of the first things the latter did
415
966000
2000
Şems’in ilk yaptığı şeylerden birisi
16:23
was to toss Rumi's books into water
416
968000
2000
Rumi'nin kitaplarını suya atmak ve
16:25
and watch the letters dissolve.
417
970000
2000
harflerin yok oluşunu izlemek olmuştu.
16:27
The Sufis say, "Knowledge that takes you not beyond yourself
418
972000
4000
Sufiler şöyle der, "Sizi kendinizden öteye götürmeyen bilgi
16:31
is far worse than ignorance."
419
976000
3000
cehaletten beterdir."
16:34
The problem with today's cultural ghettos
420
979000
2000
Bugünün kültürel gettolarının sorunu
16:36
is not lack of knowledge --
421
981000
2000
bilgi eksikliği değil.
16:38
we know a lot about each other, or so we think --
422
983000
3000
Birbirimiz hakkında çok şey biliyoruz ya da bildiğimizi sanıyoruz.
16:41
but knowledge that takes us not beyond ourselves:
423
986000
3000
Ama bizi kendimizden daha öteye götürmeyen bilgi
16:44
it makes us elitist,
424
989000
2000
bizi elitist yapıyor,
16:46
distant and disconnected.
425
991000
2000
mesafeli ve uzak.
16:48
There's a metaphor which I love:
426
993000
2000
Çok sevdiğim bir metafor var;
16:50
living like a drawing compass.
427
995000
2000
Bir pergel gibi çizerek yaşamak.
16:52
As you know, one leg of the compass is static, rooted in a place.
428
997000
3000
Bilirsiniz, pergelin bir bacağı sabittir ve yere kök salmıştır;
16:55
Meanwhile, the other leg
429
1000000
2000
ama bu arada diğer bacağı
16:57
draws a wide circle, constantly moving.
430
1002000
2000
sürekli hareket ederek büyük bir çember çizer.
16:59
Like that, my fiction as well.
431
1004000
2000
Ben kendi edebiyatımı da buna benzetiyorum.
17:01
One part of it is rooted in Istanbul,
432
1006000
2000
Bir ayağım istanbul'da güçlü Türk
17:03
with strong Turkish roots,
433
1008000
3000
kökenimle duruyor.
17:06
but the other part travels the world,
434
1011000
2000
Ama diğer bacağım dünyayı geziyor,
17:08
connecting to different cultures.
435
1013000
2000
farklı kültürler arasında köprüler kuruyor.
17:10
In that sense, I like to think of my fiction
436
1015000
2000
Bu açıdan, kurgularımın hem bölgesel
17:12
as both local and universal,
437
1017000
3000
hem de evrensel, hem buradan hem de heryerden
17:15
both from here and everywhere.
438
1020000
2000
olduğunu düşünmeyi seviyorum.
17:17
Now those of you who have been to Istanbul
439
1022000
2000
Aranızda İstanbul'u bilenler büyük ihtimalle
17:19
have probably seen Topkapi Palace,
440
1024000
2000
Topkapı Sarayı'nı da görmüşlerdir,
17:21
which was the residence of Ottoman sultans
441
1026000
2000
400 yıldan uzun bir süre boyunca Osmanlı
17:23
for more than 400 years.
442
1028000
3000
Sultanları orada ikamet etmişlerdi.
17:26
In the palace, just outside the quarters
443
1031000
2000
Sarayda, en gözde cariyerlerin
17:28
of the favorite concubines,
444
1033000
2000
bulunduğu bölmelerin hemen dışında
17:30
there's an area called The Gathering Place of the Djinn.
445
1035000
3000
binaların arasında "Cinlerin Meşveret Yeri" denilen
17:33
It's between buildings.
446
1038000
2000
bir yer vardır.
17:35
I'm intrigued by this concept.
447
1040000
2000
Bu kavram benim çok ilgimi çekiyor.
17:37
We usually distrust those areas
448
1042000
2000
Birşeylerin arasında kalan bölgelere
17:39
that fall in between things.
449
1044000
2000
bizler genellikle pek güvenmeyiz.
17:41
We see them as the domain
450
1046000
2000
Onları belirsizlik simgesi olarak
17:43
of supernatural creatures like the djinn,
451
1048000
2000
alma ve dumansız ateşten yapılmış
17:45
who are made of smokeless fire
452
1050000
2000
Cin denilen doğa üstü yaratıklara
17:47
and are the symbol of elusiveness.
453
1052000
2000
ait bölgeler olarak görme eğilimindeyiz.
17:49
But my point is perhaps
454
1054000
2000
Ama bence biz yazar ve sanatçıların
17:51
that elusive space
455
1056000
2000
en çok da böyle
17:53
is what writers and artists need most.
456
1058000
3000
aradalıklara, belirsiz bir bölgeye ihtiyacı var.
17:56
When I write fiction
457
1061000
2000
Kurgu yazdığımda ben bu belirsizliği ve
17:58
I cherish elusiveness and changeability.
458
1063000
2000
değişkenliği sevgiyle kucaklıyorum.
18:00
I like not knowing what will happen 10 pages later.
459
1065000
3000
10 sayfa sonra neler olacağını bilememekten zevk alıyorum.
18:03
I like it when my characters surprise me.
460
1068000
2000
Karakterlerim beni şaşırttıklarında mutlu oluyorum.
18:05
I might write about
461
1070000
2000
Bir romanımda Müslüman
18:07
a Muslim woman in one novel,
462
1072000
2000
bir kadının hikayesini yazabilirim.
18:09
and perhaps it will be a very happy story,
463
1074000
2000
Ve bu belki de çok mutlu bir hikaye olur.
18:11
and in my next book, I might write
464
1076000
2000
Bir sonraki kitabımda ise Norveçten yakışıklı
18:13
about a handsome, gay professor in Norway.
465
1078000
3000
ve gay bir profesörü yazıyor olabilirim.
18:16
As long as it comes from our hearts,
466
1081000
2000
Kalpten geldiği sürece,
18:18
we can write about anything and everything.
467
1083000
3000
her şey veya herhangi bir şey hakkında yazabiliriz.
18:21
Audre Lorde once said,
468
1086000
2000
Audre Lorde bir defasında "Beyaz babalar
18:23
"The white fathers taught us to say,
469
1088000
3000
bizlere düşünüyorum öyleyse varım
18:26
'I think, therefore I am.'"
470
1091000
2000
demeyi öğrettiler" demişti.
18:28
She suggested, "I feel, therefore I am free."
471
1093000
3000
Ama onun önerisi "Hissediyorum, öyleyse özgürüm" diyebilmek idi.
18:31
I think it was a wonderful paradigm shift.
472
1096000
3000
ben bunun harika bir paradigma kayması olduğunu düşünüyorum.
18:34
And yet, why is it that,
473
1099000
2000
Ama, o zaman neden
18:36
in creative writing courses today,
474
1101000
2000
bugün hala yaratıcı yazım kurslarında
18:38
the very first thing we teach students is
475
1103000
2000
öğrencilere öğrettiğimiz ilk şey şu oluyor:
18:40
"write what you know"?
476
1105000
2000
Bildiğiniz şeyi yazın.
18:42
Perhaps that's not the right way to start at all.
477
1107000
3000
Belki de bu başlamak için doğru bir yol değildir.
18:45
Imaginative literature is not necessarily about
478
1110000
3000
Yaratıcı edebiyatta illa da bildiğimiz şeyi
18:48
writing who we are or what we know
479
1113000
3000
ya da olduğumuz şeyi
18:51
or what our identity is about.
480
1116000
3000
yazmamız gerekmiyor.
18:54
We should teach young people and ourselves
481
1119000
2000
Gençlere - ve kendimize - kalplerimizi genişletmeyi
18:56
to expand our hearts
482
1121000
2000
ve hissettiklerimizi yazmayı
18:58
and write what we can feel.
483
1123000
2000
öğretmemiz gerekiyor.
19:00
We should get out of our cultural ghetto
484
1125000
2000
Kendi küçük kültürel gettomuzdan
19:02
and go visit the next one and the next.
485
1127000
3000
dışarıya çıkmalı ve gidip bir sonrakini ziyaret etmeliyiz ve bir sonrakini...
19:05
In the end, stories move like whirling dervishes,
486
1130000
3000
Sonuçta, hikayeler dönen semazenler gibiler,
19:08
drawing circles beyond circles.
487
1133000
3000
çember ötesi çemberler çizerler.
19:11
They connect all humanity,
488
1136000
2000
Kimlik politikalarını aşarak
19:13
regardless of identity politics,
489
1138000
2000
tüm insanlığı birleştirirler.
19:15
and that is the good news.
490
1140000
2000
Ve bu da iyi haber.
19:17
And I would like to finish with an old Sufi poem:
491
1142000
2000
Eski bir Sufi şiiri ile bitirmek istiyorum.
19:19
"Come, let us be friends for once;
492
1144000
3000
"Gelin tanış olalım;
19:22
let us make life easy on us;
493
1147000
2000
İşi kolay kılalım;
19:24
let us be lovers and loved ones;
494
1149000
2000
Sevelim sevilelim;
19:26
the earth shall be left to no one."
495
1151000
3000
Dünyaya kimse kalmaz."
19:29
Thank you.
496
1154000
2000
Teşekkür ederim.
19:31
(Applause)
497
1156000
7000
(Alkışlar)
Translated by Seda Demirel
ABOUT THE SPEAKER
Elif Shafak - NovelistElif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature.
Why you should listen
Elif Shafak is an award-winning novelist and the most widely read female writer in Turkey. She is also a political commentator and an inspirational public speaker.
She writes in both Turkish and English and has published 15 books, 10 of which are novels, including the bestselling The Bastard of Istanbul, The Forty Rules of Love and her most recent, Three Daughters of Eve. Her books have been published in 48 languages. She is published by Penguin in the UK and represented by Curtis Brown globally.
Shafak is a TEDGlobal speaker, a member of Weforum Global Agenda Council on Creative Economy in Davos and a founding member of ECFR (European Council on Foreign Relations). She has been awarded the title of Chevalier des Arts et des Lettres in 2010 by the French government.
She has been featured in and contributes to major newspapers and periodicals around the world, including the Financial Times, The Guardian, the New York Times, the Wall Street Journal, Der Spiegel and La Repubblica.
Shafak has an academic background and has taught at various universities in Turkey, UK and USA. She holds a degree in International Relations, a masters degree in gender and women's studies and a PhD in political science. She is known as a women's rights, minority rights and LGBT rights advocate.
Shafak has been longlisted for the Orange Prize, MAN Asian Prize, the Baileys Prize and the IMPAC Dublin Award, and shortlisted for the Independent Foreign Fiction Prize and RSL Ondaatje Prize. She sat on the judging panel for the Independent Foreign Fiction Prize (2013); Sunday Times Short Story Award (2014, 2015), 10th Women of the Future Awards (2015); FT/Oppenheimer Funds Emerging Voices Awards (2015, 2016); Baileys Women’s Prize for Fiction (2016) and Man Booker International Prize (2017).
As a public speaker, Shafak is represented by The London Speaker Bureau and Chartwell Speakers and Penguin Speakers Bureau. She lives in London.
Elif Shafak | Speaker | TED.com