Paul Bloom: Can prejudice ever be a good thing?
პოლ ბლუმი: შეიძლება თუ არა წინასწარგანწყობა იყოს კარგი?
Paul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
და მიკერძოებაზე ვფიქრობთ,
ბოროტი ადამიანები გვახსენდება,
და მავნებლობას სჩადიან.
უილიამ ჰაზლიტმა,
უვიცობის შვილია."
როდის შეიძლება
როცა მიყურებთ,
know certain facts about me,
რაღაც ინფორმაცია ჩემზე
ჩემი ეთნიკური წარმომავლობა.
რელიგიური რწმენა.
judgments tend to be accurate.
ადამიანების სტერეოტიპიზაციისა,
to make generalizations
განზოგადებაში ვიყენებთ.
ვაშლებთან და ძაღლებთან
და რომ ძაღლი იყეფება.
თუ მასზე დაჯდებით,
და ძაღლმა კი არ იყეფოს.
და ის არ იყეფება.
ამას კარგად ვახერხებთ.
ახალ ობიექტებზე, რომლებსაც ვხვდებით,
new instances that we encounter,
თავის შესანიშნავ ესეში
და მიჩვევის დახმარების გარეშე
my way my across the room;
myself in any circumstances,
ნებისმიერ ვითარებაში,
ნებისმიერ ცხოვრებისეულ ურთიერთობაში."
ჩვენიანებად და მათიანებად.
ვამაყობთ ამით.
რესპუბლიკელების დებატებისას,
გადავდივართ შეკითხვებზე
საკუთარი თავის დახმარება?
ადამიანებიდან
ვიდრე სხვა ხალხი.
პატრიოტიზმით არიან განმსჭვალულები
ან მათი ეთნიკური ჯგუფის მიმართ.
ბევრი ადამიანი ამაყობს ამერიკელობით
people feel proud to be American,
ამერიკას ამჯობინებენ.
feel the same about their nation,
იმავეს ფიქრობენ საკუთარ ერზე
და ნაციონალობა არ უნდა იყოს
დაეთანხმებით,
მიკერძოება
domain of friends and family,
იმ ხალხის მიმართ,
მაგრამ ის შეიძლება დამახინჯდეს.
დიდი სოციალური ფსიქოლოგის
საფრანგეთში წავიდა,
go to university in Poland,
არ შეეძლო პოლონეთში ესწავლა.
გადაეყვანათ,
ended and he was released,
უმრავლესობა მკვდარი იყო.
კონკურსი გამოცხადდა,
მისი შესანიშნავი კარიერის დასაწყისი.
რაღაც ტრაგიკულ დეფექტს,
ავტორიტარულ პიროვნულ თვისებას
რომ რაც ჰოლოკოსტის დროს ვნახეთ,
მან ბრიტანელ ახალგაზრდებზე,
სხვადასხვა კითხვები დაუსვა.
and based on the answers,
და მათზე დაყრდნობით,
თქვენ გიყვართ კანდინსკის ნამუშევრები",
თქვენ გიყვართ კლიის ნამუშევრები"
არც კანდინსკისთან და არც კლიისთან.
to do with Kandinsky or Klee.
არც კი სმენიათ.
მნიშვნელოვანი იყო.
გამოსაცდელებს ფული მისცა,
უნაწილებდნენ,
ისინი თმობდნენ ფულს საკუთარი ჯგუფისთვის,
the other group even less.
ნაკლების მიცემა მოუწევდათ.
ძალიან ადრე ვლინდება.
მწვანე ლობიო უყვარდეს.
ბავშვები თოჯინებს? აღმოჩნდა რომ აქვს.
ისინი იმ თოჯინას ანიჭებენ უპირატესობას,
რომელსაც სხვა გემოვნება აქვს.
out-group psychology all the time.
ფსიქოლოგიას ვხედავთ მუდმივად.
პოლიტიკურ ბრძოლაში
ომის შემთხვევაში,
არა მხოლოდ ნაკლებს ღებულობენ,
როგორც ვირთხები.
associated with America,
ამერიკასთან ასოცირებულები,
with the American flag.
ქვეცნობიერი ასოციაცია.
ამერიკელად, ვიდრე ობამა.
that surprised by hearing that.
ამერიკის ისტორიასთან ვიდრე ობამას.
ცხადად იცოდნენ,
eBay-ზე გასაყიდად.
განაცხადები მიიღეს,
თეთრკანიანი ადამიანის მკვლელობებისთვის
საქმეები გამოიკვლიეს.
მუდმივობის პირობებში,
პროტოტიპულად უფრო შავკანიანია,
ადამიანების გადაწყვეტილებაზე,
ღირსეულობაში დაარწმუნოთ,
["ჰიზერს ორი დედა ჰყავს"]
["Heather Has Two Mommies"]
სხვა დამოკიდებულებით
["Help! Mom! There Are Liberals under My Bed!"]
ჩემი საწოლის ქვეშ ლიბერალები არიან!"]
შეიძლება უნიშვნელო უცნობები,
როცა მათზე,
რამდენ შემოწირულობას გაიღებდნენ
სიმპათიის გამოწვევით,
მთელ იმ ჯგუფზე გავრცელება მოხდეს,
მაგრამ ამბობენ,
თეთრ სახლში დაპატიჟა
რომელმაც ეს დიდი ომი დაიწყო"
a great book of philosophy
დიდი ფილოსოგიის, თეოლოგიის,
that shows like "The Cosby Show"
რადიკალურად შეცვალეს
towards African-Americans,
აფრო-ამერიკელების მიმართ,
მსგავსმა შოუებმა კი,
მთავარი კარტალიზატორი,
გიყვარდეს მტერი შენი,
მე არცერთი მათგანი არ მიყვარს,
და წარმოდგენები იმაზე,
ადამიანის უფლების გაგებას.
understanding of human rights,
ისეთივე ფასეულია მათთვის,
ან ქვეყანა აფრიკაში.
York Times online or something,
York Times-ს ინტერნეტში
this happens to us all the time,
პრინციპში მსგავსი რამ მუდმივად ხდება
ეს ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება.
რომ ჩვენი პასიური გრძნობები ,
საშინელი და ეგოისტურია,
the most presumptuous of our passions,
ვნებებსაც კი ახშობს
რომ მხოლოდ ერთ-ერთი ვართ სიმრავლიდან
მორალურ ფილოსოფიაში ვლინდება,
that we should judge morality
რომ მორალური მსჯელობა
ამის საუკეთესო გამოხატულება,
a theologian or from a philosopher,
ის შეყვარებულს ეუბნება,
ვნებები დაგვაძლევინოს.
book like "Uncle Tom's Cabin,"
"ბიძია თომას ქოხის" მსგავსი წიგნი,
ვგრძნობთ,
which was set up in the past
მესამე ვადით პრეზიდენტად არჩევა.
თუ რამდენად შეიძლება სურდეთ
the institution of slavery, we can't.
მონობის აღდგენა, ჩვენ ამას ვერ შევძლებთ.
ან ჯილდოს მიცემის დროს
მათი რასის,
"Well fine, that's the way it should be."
"კარგი, ასეც უნდა იყოს",
"ეს არასწორია"
of information can't bias us,
ჩვენზე გავლენას ვერ მოახდენს.
რომ ბევრი ორკესტრი
ფარდის უკნიდან უსმენს,
ის ინფორმაცია მიიღონ,
ფუნდამენტურ ორსახობას აჩვენებს.
ინსტინქტები, ემოციები
განსჯაზე და ქმედებაზე.
და გაძლიერებისთვის გამოვიყენოთ,
ABOUT THE SPEAKER
Paul Bloom - PsychologistPaul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality.
Why you should listen
In Paul Bloom’s last book, How Pleasure Works, he explores the often-mysterious enjoyment that people get out of experiences such as sex, food, art, and stories. His latest book, Just Babies, examines the nature and origins of good and evil. How do we decide what's fair and unfair? What is the relationship between emotion and rationality in our judgments of right and wrong? And how much of morality is present at birth? To answer these questions, he and his colleagues at Yale study how babies make moral decisions. (How do you present a moral quandary to a 6-month-old? Through simple, gamelike experiments that yield surprisingly adult-like results.)
Paul Bloom is a passionate teacher of undergraduates, and his popular Introduction to Psychology 110 class has been released to the world through the Open Yale Courses program. He has recently completed a second MOOC, “Moralities of Everyday Life”, that introduced moral psychology to tens of thousands of students. And he also presents his research to a popular audience though articles in The Atlantic, The New Yorker, and The New York Times. Many of the projects he works on are student-initiated, and all of them, he notes, are "strongly interdisciplinary, bringing in theory and research from areas such as cognitive, social, and developmental psychology, evolutionary theory, linguistics, theology and philosophy."
He says: "A growing body of evidence suggests that humans do have a rudimentary moral sense from the very start of life."
Paul Bloom | Speaker | TED.com