TEDGlobal 2012
Max Little: A test for Parkinson's with a phone call
मैक्स लिटल: एका फोन कॉलवरून पार्किन्सन्सची चाचणी: Max Little: A test for Parkinson’s with a phone call
Filmed:
Readability: 4.5
1,296,740 views
पार्किन्सन्सचा विकार जगात ६.३ दशलक्ष लोकांना होतो. तो अशक्तपणा आणि कंप निर्माण करतो. पण त्याचं निदान लवकर करण्यासाठी वस्तुनिष्ठ मार्ग अजून तरी उपलब्ध नव्हता. उपयोजित गणितज्ञ आणि टेड फेलो मैक्स लिटल एक सोपे आणि स्वस्त साधन तपासत आहेत, जे चाचण्यांमध्ये पार्किन्सन्सचं निदान ९९% अचूक करू शकतं - एका ३० सेकंदाच्या फोन कॉलमध्ये.
Max Little - Applied mathematician
Max Little is a mathematician whose research includes a breakthrough technique to monitor – and potentially screen for – Parkinson's disease through simple voice recordings. Full bio
Max Little is a mathematician whose research includes a breakthrough technique to monitor – and potentially screen for – Parkinson's disease through simple voice recordings. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So, well, I do applied math,
0
667
2103
मी उपयोजित गणित या विषयात काम करतो.
00:18
and this is a peculiar problem
1
2770
1524
हे काम करणाऱ्यांना
00:20
for anyone who does applied math, is that
2
4294
2173
एक विचित्र समस्या असते.
00:22
we are like management consultants.
3
6467
1933
आम्ही व्यवस्थापन सल्लागारांसारखे असतो.
00:24
No one knows what the hell we do.
4
8400
1946
आम्ही काय करतो हे कुणालाच ठाऊक नसतं.
00:26
So I am going to give you some -- attempt today
5
10346
2274
म्हणून आज मी तुम्हाला,
00:28
to try and explain to you what I do.
6
12620
2293
मी काय करतो हे समजावण्याचा
प्रयत्न करणार आहे.
प्रयत्न करणार आहे.
00:30
So, dancing is one of the most human of activities.
7
14913
3321
तर, नृत्य ही मानवाच्या कलांपैकी एक कला.
00:34
We delight at ballet virtuosos and tap dancers
8
18234
3682
आपण बेले आणि टैप निपुण नर्तकांच्या
कलेचा आनंद घेतो,
कलेचा आनंद घेतो,
00:37
you will see later on.
9
21916
1148
जी आपण नंतर पाहू.
00:38
Now, ballet requires an extraordinary level of expertise
10
23064
2690
बेले नृत्यासाठी असामान्य नैपुण्य
00:41
and a high level of skill,
11
25754
2914
आणि वरच्या दर्जाचं कसब लागतं.
00:44
and probably a level of initial suitability
12
28668
2531
त्याआधी कदाचित एक योग्यता लागते,
00:47
that may well have a genetic component to it.
13
31199
1847
जी आनुवंशिक असू शकते.
00:48
Now, sadly, neurological disorders such as Parkinson's disease
14
33046
3393
दुःखाची गोष्ट अशी, की
पार्किन्सन्स सारखे चेतासंस्थेचे विकार
पार्किन्सन्स सारखे चेतासंस्थेचे विकार
00:52
gradually destroy this extraordinary ability,
15
36439
2087
हे असामान्य कौशल्य हळूहळू नष्ट करतात.
00:54
as it is doing to my friend Jan Stripling, who was
16
38526
2323
माझा मित्र जान स्ट्रिप्लिंगचं झालं तसं.
00:56
a virtuoso ballet dancer in his time.
17
40849
2967
तो त्याच्या काळचा
एक निष्णात बेले नर्तक होता.
एक निष्णात बेले नर्तक होता.
00:59
So great progress and treatment has been made over the years.
18
43816
3054
गेल्या काही वर्षांत यात मोठी प्रगती होऊन
उपचार शोधले गेले आहेत.
उपचार शोधले गेले आहेत.
01:02
However, there are 6.3 million people worldwide
19
46870
2944
तरीसुद्धा, जगात ६.३ दशलक्ष लोकांना
हा विकार आहे.
हा विकार आहे.
01:05
who have the disease, and they have to live with
20
49814
3448
आणि त्यांना अशक्तपणा, कंप, ताठरता
01:09
incurable weakness, tremor, rigidity
21
53262
2568
यासारखी अनेक दुर्धर लक्षणं
01:11
and the other symptoms that go along with the disease,
22
55830
1857
सहन करावी लागतात.
01:13
so what we need are objective tools
23
57687
2383
त्यासाठी आपल्याला
अशी वस्तुनिष्ठ साधनं हवीत,
अशी वस्तुनिष्ठ साधनं हवीत,
01:15
to detect the disease before it's too late.
24
60070
3057
की जी हा विकार फार बळावण्याआधीच
त्याचं निदान करतील.
त्याचं निदान करतील.
01:19
We need to be able to measure progression objectively,
25
63127
2554
हा विकार किती बळावतो आहे,
ते मोजता यायला हवं.
ते मोजता यायला हवं.
01:21
and ultimately, the only way we're going to know
26
65681
3173
म्हणजे शेवटी जेव्हा
01:24
when we actually have a cure is when we have
27
68854
2192
त्यावर उपाय सापडेल,
01:26
an objective measure that can answer that for sure.
28
71046
3398
तेव्हा या वस्तुनिष्ठ मोजमापांवरूनच
तो आपल्याला समजेल.
तो आपल्याला समजेल.
01:30
But frustratingly, with Parkinson's disease
29
74444
2850
निराशेची गोष्ट अशी, की
पार्किन्सन्स आणि त्यासारख्या
पार्किन्सन्स आणि त्यासारख्या
01:33
and other movement disorders, there are no biomarkers,
30
77294
2353
इतर हालचालींच्या विकारांमध्ये
जैविक खुणा नसतात
जैविक खुणा नसतात
01:35
so there's no simple blood test that you can do,
31
79647
2229
त्यासाठी साधी रक्त चाचणी करता येत नाही.
01:37
and the best that we have is like
32
81876
1802
सर्वात चांगली उपलब्ध असलेली चाचणी
01:39
this 20-minute neurologist test.
33
83678
2241
म्हणजे २० मिनिटांची न्युरोलोजिस्ट चाचणी.
01:41
You have to go to the clinic to do it. It's very, very costly,
34
85919
2458
त्यासाठी दवाखान्यात जावं लागतं.
ती खूप महाग आहे.
ती खूप महाग आहे.
01:44
and that means that, outside the clinical trials,
35
88377
2757
आणि याचा अर्थ असा, की
ती चिकित्सालयीन चाचण्य़ांव्यतिरिक्त
ती चिकित्सालयीन चाचण्य़ांव्यतिरिक्त
01:47
it's just never done. It's never done.
36
91134
2728
कधी केलीच जात नाही.
कधीच नाही.
कधीच नाही.
01:49
But what if patients could do this test at home?
37
93862
3077
पण जर रुग्णाला ही चाचणी घरीच करता आली तर?
01:52
Now, that would actually save on a difficult trip to the clinic,
38
96939
2098
त्यामुळे दवाखान्याची एक फेरी वाचेल.
01:54
and what if patients could do that test themselves, right?
39
99037
4254
आणि रुग्णाला जर ती स्वतःच करता आली तर?
01:59
No expensive staff time required.
40
103291
1920
कर्मचाऱ्यांचा मौल्यवान वेळ
वापरावा लागणार नाही.
वापरावा लागणार नाही.
02:01
Takes about $300, by the way,
41
105211
1418
या चाचणीला तीनशे डॉलर लागतात.
02:02
in the neurologist's clinic to do it.
42
106629
1993
दवाखान्यात करायला, बरं का.
02:04
So what I want to propose to you as an unconventional way
43
108622
2681
तर, मला एक अपारंपारिक मार्ग सुचवायचा आहे.
02:07
in which we can try to achieve this,
44
111303
1514
ज्यामुळे आपण हे साध्य करू शकू.
02:08
because, you see, in one sense, at least,
45
112817
1808
कारण, आपण सगळे निदान एखाद्या तरी गोष्टीत
02:10
we are all virtuosos like my friend Jan Stripling.
46
114625
3256
माझा मित्र जान स्ट्रिप्लिंग प्रमाणे
कुशल असतो.
कुशल असतो.
02:13
So here we have a video of the vibrating vocal folds.
47
117881
3755
हा व्हिडीओ आहे वाणीच्या पटाच्या कंपनांचा.
02:17
Now, this is healthy and this is somebody making speech sounds,
48
121636
3229
आता, हे निरोगी कंपन आहे.
हा कोणीतरी बोलताना निर्माण केलेला आवाज.
हा कोणीतरी बोलताना निर्माण केलेला आवाज.
02:20
and we can think of ourselves as vocal ballet dancers,
49
124865
3464
आपण स्वतःला
वाणीचे बेले नर्तक म्हणवून घेऊ शकतो.
वाणीचे बेले नर्तक म्हणवून घेऊ शकतो.
02:24
because we have to coordinate all of these vocal organs
50
128329
2214
कारण आपण जेव्हा आवाज निर्माण करतो,
02:26
when we make sounds, and we all actually
51
130543
2295
तेव्हा वाणीच्या अवयवांचा
समन्वय साधावा लागतो.
समन्वय साधावा लागतो.
02:28
have the genes for it. FoxP2, for example.
52
132838
2296
आपल्याजवळ त्यासाठी जनुकं असतात.
जसे, फॉक्स पी २.
जसे, फॉक्स पी २.
02:31
And like ballet, it takes an extraordinary level of training.
53
135134
2713
आणि बेलेप्रमाणेच,
त्यासाठी उच्च पातळीचं प्रशिक्षण लागतं.
त्यासाठी उच्च पातळीचं प्रशिक्षण लागतं.
02:33
I mean, just think how long it takes a child to learn to speak.
54
137847
2585
म्हणजे, बाळाला बोलता यायला
किती वेळ लागतो पहा.
किती वेळ लागतो पहा.
02:36
From the sound, we can actually track
55
140432
2382
आवाजानुसार जेव्हा वाणीचा पट कंप पावतो,
02:38
the vocal fold position as it vibrates,
56
142814
2281
तेव्हा त्याच्या जागेचे अनुरेखन करता येते.
02:40
and just as the limbs are affected in Parkinson's,
57
145095
2543
पार्किन्सन्समुळे जसा
हातापायांवर परिणाम होतो,
हातापायांवर परिणाम होतो,
02:43
so too are the vocal organs.
58
147638
2781
तसाच तो वाणीच्या अवयवावरही होतो.
02:46
So on the bottom trace, you can see an example of
59
150419
1880
या खालच्या अनुरेखनात
उदाहरण दिसेल ते
उदाहरण दिसेल ते
02:48
irregular vocal fold tremor.
60
152299
1698
वाणीच्या पटाच्या अनियमित कंपनाचे.
02:49
We see all the same symptoms.
61
153997
1168
यात सगळी लक्षणं दिसतात.
02:51
We see vocal tremor, weakness and rigidity.
62
155165
2930
वाणीतला कंप, अशक्तपणा आणि ताठरपणा.
02:53
The speech actually becomes quieter and more breathy
63
158095
2104
काही काळानंतर आवाज कमी होत जातो.
02:56
after a while, and that's one of the example symptoms of it.
64
160199
2233
त्यात श्वास मिसळत जातो.
हेही एक लक्षण आहे.
हेही एक लक्षण आहे.
02:58
So these vocal effects can actually be quite subtle,
65
162432
2847
काही रुग्णांमध्ये हे वाणीवरचे परिणाम
अतिशय सूक्ष्म असतात.
अतिशय सूक्ष्म असतात.
03:01
in some cases, but with any digital microphone,
66
165279
3216
पण कोणताही डिजिटल मायक्रोफोन वापरून,
03:04
and using precision voice analysis software
67
168495
2545
आणि वाणी पृथक्करणाचे
यथार्थमापी सॉफ़्ट्वेअर वापरून,
यथार्थमापी सॉफ़्ट्वेअर वापरून,
03:06
in combination with the latest in machine learning,
68
171040
2409
तसंच अद्ययावत मशीन लर्निंग वापरून,
03:09
which is very advanced by now,
69
173449
1578
जे आता खूप प्रगत झालं आहे,
03:10
we can now quantify exactly where somebody lies
70
175027
2886
आपण रुग्णाची सध्याची अवस्था
03:13
on a continuum between health and disease
71
177913
2881
या अखंडकावर, निरोगी आणि रुग्णावस्था
या अवस्थांच्या दरम्यान
या अवस्थांच्या दरम्यान
03:16
using voice signals alone.
72
180794
2596
केवळ वाणीच्या खुणा वापरून
निश्चित करू शकतो.
निश्चित करू शकतो.
03:19
So these voice-based tests, how do they stack up against
73
183390
2314
या वाणी वर आधारित चाचण्यांची तुलना
03:21
expert clinical tests? We'll, they're both non-invasive.
74
185704
2150
चिकित्सालयीन चाचण्यांशी होईल का?
03:23
The neurologist's test is non-invasive. They both use existing infrastructure.
75
187854
3982
हो, दोन्ही हानी न करणाऱ्या चाचण्या आहेत.
दोन्ही चाचण्या उपलब्ध सुविधाच वापरतात.
दोन्ही चाचण्या उपलब्ध सुविधाच वापरतात.
03:27
You don't have to design a whole new set of hospitals to do it.
76
191836
3004
त्यासाठी नवीन रुग्णालयांची
आखणी करायला नको.
आखणी करायला नको.
03:30
And they're both accurate. Okay, but in addition,
77
194840
2302
त्या दोन्ही अचूक असतात.
पण त्याहीपेक्षा,
पण त्याहीपेक्षा,
03:33
voice-based tests are non-expert.
78
197142
3327
वाणीवर आधारित चाचण्या
विना-तज्ज्ञ करता येतात.
विना-तज्ज्ञ करता येतात.
03:36
That means they can be self-administered.
79
200469
1992
म्हणजे, रुग्ण स्वतःच त्या करू शकतो.
03:38
They're high-speed, take about 30 seconds at most.
80
202461
2580
त्या अतिशय जलद असतात.
फार तर ३० सेकंदात होतात.
फार तर ३० सेकंदात होतात.
03:40
They're ultra-low cost, and we all know what happens.
81
205041
2294
आणि त्या पुष्कळ स्वस्त असतात.
त्यामुळे काय होतं?
त्यामुळे काय होतं?
03:43
When something becomes ultra-low cost,
82
207335
2440
जेव्हा एखादी गोष्ट पुष्कळ स्वस्त होते,
03:45
it becomes massively scalable.
83
209775
2296
तेव्हा ती
मोठ्या प्रमाणात करण्यायोग्य होते.
मोठ्या प्रमाणात करण्यायोग्य होते.
03:47
So here are some amazing goals that I think we can deal with now.
84
212071
3675
तर आता आपण
काही मोठी उद्दिष्टे हाताळू शकतो.
काही मोठी उद्दिष्टे हाताळू शकतो.
03:51
We can reduce logistical difficulties with patients.
85
215746
2426
आपण रुग्णांचे प्रवासाचे कष्ट वाचवू शकतो.
03:54
No need to go to the clinic for a routine checkup.
86
218172
2312
नेहमीच्या तपासणीसाठी
दवाखान्यात जायची गरज नाही.
दवाखान्यात जायची गरज नाही.
03:56
We can do high-frequency monitoring to get objective data.
87
220484
2320
सतत लक्ष ठेवून
वस्तुनिष्ठ आकडेवारी मिळवता येईल.
वस्तुनिष्ठ आकडेवारी मिळवता येईल.
03:58
We can perform low-cost mass recruitment for clinical trials,
88
222804
4105
आपण चिकित्सालयीन चाचण्यांसाठी
कमी खर्चात मोठ्या प्रमाणावर
लोकांची भरती करू शकतो.
कमी खर्चात मोठ्या प्रमाणावर
लोकांची भरती करू शकतो.
04:02
and we can make population-scale screening
89
226909
2115
आणि मोठ्या लोकसंख्येच्या
प्रमाणावरची छाननी
प्रमाणावरची छाननी
04:04
feasible for the first time.
90
229024
1596
सर्वप्रथम यशस्वीपणे करू शकतो.
04:06
We have the opportunity to start to search
91
230620
2202
या विकाराच्या
लवकर दिसू लागणाऱ्या जैविक खुणा
लवकर दिसू लागणाऱ्या जैविक खुणा
04:08
for the early biomarkers of the disease before it's too late.
92
232822
3541
फार उशीर होण्यापूर्वी शोधण्याची संधी
आपल्याजवळ आहे.
आपल्याजवळ आहे.
04:12
So, taking the first steps towards this today,
93
236363
2758
तर, या दिशेने पहिली पावलं उचलत,
आम्ही
आम्ही
04:15
we're launching the Parkinson's Voice Initiative.
94
239121
2126
पार्किन्सन्स वाणी उपक्रम सुरू करीत आहोत.
04:17
With Aculab and PatientsLikeMe, we're aiming
95
241247
2232
आमचा हेतू आहे,
Aculab आणि PatientsLikeMe सोबत
Aculab आणि PatientsLikeMe सोबत
04:19
to record a very large number of voices worldwide
96
243479
1928
फार मोठ्या संख्येने
जगभरातले आवाज ध्वनिमुद्रित करून
जगभरातले आवाज ध्वनिमुद्रित करून
04:21
to collect enough data to start to tackle these four goals.
97
245407
3140
पुरेशी आकडेवारी गोळा करून
हे चार उद्देश हाताळणे.
हे चार उद्देश हाताळणे.
04:24
We have local numbers accessible to three quarters
98
248547
1700
तीन चतुर्थांश अब्ज लोक वापरू शकतील
04:26
of a billion people on the planet.
99
250247
1610
असे स्थानिक फोन नंबर उपलब्ध आहेत.
04:27
Anyone healthy or with Parkinson's can call in, cheaply,
100
251857
3077
कुणीही निरोगी
किंवा पार्किन्सन्सग्रस्त व्यक्ती
स्वस्तात फोनवरून
किंवा पार्किन्सन्सग्रस्त व्यक्ती
स्वस्तात फोनवरून
04:30
and leave recordings, a few cents each,
101
254934
2139
ध्वनिमुद्रणे करू शकतात.
काही सेंट्स् मध्ये.
काही सेंट्स् मध्ये.
04:32
and I'm really happy to announce that we've already hit
102
257073
2190
आणि मला सांगताना आनंद होतो आहे, की
04:35
six percent of our target just in eight hours.
103
259263
3543
आमच्या उद्दिष्टापैकी सहा टक्के
आम्ही फक्त आठ तासांत पार केले आहेत.
आम्ही फक्त आठ तासांत पार केले आहेत.
04:38
Thank you. (Applause)
104
262806
3751
धन्यवाद. (टाळ्या)
04:42
(Applause)
105
266557
6320
(टाळ्या)
04:48
Tom Rielly: So Max, by taking all these samples of,
106
272877
3575
टौम राईली: तर मैक्स, इतके नमुने घेऊन,
04:52
let's say, 10,000 people,
107
276452
2776
समजा, दहा हजार लोकांचे,
04:55
you'll be able to tell who's healthy and who's not?
108
279228
2854
तुम्ही सांगू शकता का,
की कोण निरोगी आहे आणि कोण रुग्ण ?
की कोण निरोगी आहे आणि कोण रुग्ण ?
04:57
What are you going to get out of those samples?
109
282082
1685
या नमुन्यांतून काय सापडणार आहे?
04:59
Max Little: Yeah. Yeah. So what will happen is that,
110
283767
1830
मैक्स लिटल: हो, तर या फोन संभाषणात सांगायचं,
05:01
during the call you have to indicate whether or not
111
285597
1657
आपण रुग्ण आहोत की नाही, ते.
05:03
you have the disease or not, you see. TR: Right.
112
287254
1267
टौ. रा. : बरोबर.
05:04
ML: You see, some people may not do it. They may not get through it.
113
288521
2507
मै. लि. : पण असं बघा,
काही लोक तसं करणार नाहीत.
काही लोक तसं करणार नाहीत.
05:06
But we'll get a very large sample of data that is collected
114
291028
2717
पण तरीही आम्हाला
आकडेवारीचा एक मोठाच नमुना मिळेल.
आकडेवारीचा एक मोठाच नमुना मिळेल.
05:09
from all different circumstances, and it's getting it
115
293745
3408
वेगवेगळ्या परिस्थितींतून मिळवलेला.
आणि महत्त्वाचं आहे, ते
आणि महत्त्वाचं आहे, ते
05:13
in different circumstances that matter because then
116
297153
1905
वेगवेगळ्या परिस्थितीतून नमुने मिळवणं.
05:14
we are looking at ironing out the confounding factors,
117
299058
3384
कारण त्यामुळे गोंधळून टाकणाऱ्या गोष्टी
एका पातळीवर येतील
एका पातळीवर येतील
05:18
and looking for the actual markers of the disease.
118
302442
2161
आणि विकाराच्या खऱ्याखुऱ्या खुणा
शोधता येतील.
शोधता येतील.
05:20
TR: So you're 86 percent accurate right now?
119
304603
2497
टी आर: आता तुम्ही ८६ टक्के अचूक आहात तर.
05:23
ML: It's much better than that.
120
307100
1194
मै. लि. : त्याहून जास्त.
05:24
Actually, my student Thanasis, I have to plug him,
121
308294
1720
माझा विद्यार्थी थानेसिसचा उल्लेख करतो
05:25
because he's done some fantastic work,
122
310014
1870
कारण त्याने विलक्षण काम केलं आहे.
05:27
and now he has proved that it works over the mobile telephone network as well,
123
311884
3770
त्याने आता असं सिद्ध केलं आहे,
की हे तंत्र मोबाइल फोनवरही चालतं.
की हे तंत्र मोबाइल फोनवरही चालतं.
05:31
which enables this project, and we're getting 99 percent accuracy.
124
315654
3390
त्यामुळेच हा उपक्रम शक्य झाला,
आणि आम्हाला ९९ टक्के अचूकता शक्य झाली.
आणि आम्हाला ९९ टक्के अचूकता शक्य झाली.
05:34
TR: Ninety-nine. Well, that's an improvement.
125
319044
1576
टी आर : ९९. म्हणजे, ही सुधारणाच आहे.
05:36
So what that means is that people will be able to —
126
320620
2201
तर याचा अर्थ असा, की लोकांना…
05:38
ML: (Laughs)
127
322821
1852
मै लि : (हसतो)
05:40
TR: People will be able to call in from their mobile phones
128
324673
1906
टी. आर. : लोक मोबाईलवरून हे करू शकतील.
05:42
and do this test, and people with Parkinson's could call in,
129
326579
3072
पार्किन्सन्सचे रुग्ण
आपलं ध्वनिमुद्रण करू शकतील.
आपलं ध्वनिमुद्रण करू शकतील.
05:45
record their voice, and then their doctor can check up
130
329651
2870
मग त्यांचे डॉक्टर
त्यांची प्रगती तपासू शकतील.
त्यांची प्रगती तपासू शकतील.
05:48
on their progress, see where they're doing in this course of the disease.
131
332521
2681
या विकारात त्यांची अवस्था
कुठवर आहे ते पाहू शकतील.
कुठवर आहे ते पाहू शकतील.
05:51
ML: Absolutely.
132
335202
970
मै लि. : नक्कीच.
05:52
TR: Thanks so much. Max Little, everybody.
133
336172
1743
टी. आर. : धन्यवाद. मैक्स लिटल, इतर.
05:53
ML: Thanks, Tom. (Applause)
134
337915
5157
मै लि. : धन्यवाद, टौम. (टाळ्या)
ABOUT THE SPEAKER
Max Little - Applied mathematicianMax Little is a mathematician whose research includes a breakthrough technique to monitor – and potentially screen for – Parkinson's disease through simple voice recordings.
Why you should listen
Max Little is an applied mathematician whose goal is to "see connections between subjects, not boundaries … to see how things are related, not how they are different." He has a background in applied mathematics, statistics, signal processing and computational engineering, and his work has been applied across disciplines like biomedicine, extreme rainfall analysis and forecasting, biophysical signal processing, and hydrogeomorphology and open channel flow measurement. Little is best known for his work on the Parkinson's Voice Initiative, in which he and his team developed a cheap and simple tool that uses precise voice analysis software to detect Parkinson's with 99 percent accuracy. Little is a TEDGlobal 2012 Fellow and a Wellcome Trust-MIT Postdoctoral Research Fellow.
Max Little | Speaker | TED.com