TED2007
VS Ramachandran: 3 clues to understanding your brain
Vilayanur Ramachandran over ons denkvermogen
Filmed:
Readability: 4.3
5,019,899 views
Vilayanur Ramachandran laat aan de hand van drie opvallende waanbeelden zien wat we uit hersenbeschadigingen kunnen afleiden over de relatie tussen hersenweefsel en het denkvermogen.
Vilayanur Ramachandran - Brain expert
Neurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain. Full bio
Neurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
Well, as Chris pointed out, I study the human brain,
0
0
4000
Ik bestudeer het menselijk brein,
00:29
the functions and structure of the human brain.
1
4000
2000
de functies en de structuur van het menselijk brein.
00:31
And I just want you to think for a minute about what this entails.
2
6000
4000
Om u een idee te geven wat dat precies inhoudt:
00:35
Here is this mass of jelly, three-pound mass of jelly
3
10000
4000
We hebben het over drie pond geleiachtige massa
00:39
you can hold in the palm of your hand,
4
14000
3000
die met gemak in de palm van je hand past
00:42
and it can contemplate the vastness of interstellar space.
5
17000
4000
maar ook in staat is tot beschouwingen over de interstellaire ruimte.
00:46
It can contemplate the meaning of infinity
6
21000
2000
Het brein denkt na over oneindigheid
00:48
and it can contemplate itself contemplating on the meaning of infinity.
7
23000
5000
maar ook over het feit dat het gedachten heeft over oneindigheid.
00:53
And this peculiar recursive quality that we call self-awareness,
8
28000
5000
Dit merkwaardige recursieve proces noemen we het zelfbewustzijn,
00:58
which I think is the holy grail of neuroscience, of neurology,
9
33000
4000
de Heilige Graal van de neurowetenschap of neurologie.
01:02
and hopefully, someday, we'll understand how that happens.
10
37000
2000
We hopen ooit te begrijpen hoe dit proces in elkaar steekt.
01:05
OK, so how do you study this mysterious organ?
11
40000
3000
Hoe bestudeer je dit mysterieuze orgaan?
01:08
I mean, you have 100 billion nerve cells,
12
43000
4000
Er zijn wel 100 miljard zenuwcellen --
01:12
little wisps of protoplasm, interacting with each other,
13
47000
3000
hoopjes protoplasma die voortdurend op elkaar reageren.
01:15
and from this activity emerges the whole spectrum of abilities
14
50000
4000
Uit die activiteit komen de talloze vermogens voort
01:19
that we call human nature and human consciousness.
15
54000
3000
die tezamen de menselijke aard ofwel het bewustzijn vormen.
01:22
How does this happen?
16
57000
1000
Hoe gaat dat in zijn werk?
01:23
Well, there are many ways of approaching the functions of the human brain.
17
58000
3000
We kunnen de functies van het menselijk brein op vele manieren bestuderen.
01:26
One approach, the one we use mainly,
18
61000
3000
Vaak kijken we naar patiënten
01:29
is to look at patients with sustained damage to a small region of the brain,
19
64000
5000
met beschadigingen in een klein deel van de hersenen,
01:34
where there's been a genetic change in a small region of the brain.
20
69000
2000
waardoor er een genetische verschuiving heeft plaatsgevonden.
01:36
What then happens is not an across-the-board reduction
21
71000
4000
Er is dan niet zozeer sprake van algehele teloorgang
01:40
in all your mental capacities,
22
75000
2000
van het verstandelijk vermogen --
01:42
a sort of blunting of your cognitive ability.
23
77000
3000
de cognitieve vaardigheden zijn niet afgestompt.
01:45
What you get is a highly selective loss of one function,
24
80000
3000
Er is sprake van selectief verlies van één functie,
01:48
with other functions being preserved intact,
25
83000
2000
terwijl de overige functies intact blijven.
01:50
and this gives you some confidence in asserting
26
85000
2000
Dat geeft voldoende zekerheid om vast te stellen
01:52
that that part of the brain is somehow involved in mediating that function.
27
87000
4000
dat dat deel van het brein betrokken is bij die functie.
01:56
So you can then map function onto structure,
28
91000
2000
We plaatsen de functie binnen de structuur van het brein
01:58
and then find out what the circuitry's doing
29
93000
3000
en gaan dan na hoe er verbindingen worden gemaakt
02:01
to generate that particular function.
30
96000
2000
om die specifieke functie te genereren.
02:03
So that's what we're trying to do.
31
98000
2000
Zo gaan wij te werk.
02:05
So let me give you a few striking examples of this.
32
100000
3000
Ik zal u nu drie interessante voorbeelden geven.
02:08
In fact, I'm giving you three examples, six minutes each, during this talk.
33
103000
4000
Voor ieder voorbeeld trek ik zes minuten uit.
02:12
The first example is an extraordinary syndrome called Capgras syndrome.
34
107000
4000
Allereerst het eigenaardige syndroom van Capgras.
02:16
If you look at the first slide there,
35
111000
2000
Op de eerste dia ziet u
02:18
that's the temporal lobes, frontal lobes, parietal lobes, OK --
36
113000
5000
de temporale kwabben, de frontale kwabben en de pariëtale kwabben,
02:23
the lobes that constitute the brain.
37
118000
2000
alle hersenkwabben bij elkaar.
02:25
And if you look, tucked away inside the inner surface of the temporal lobes --
38
120000
4000
Aan de binnenzijde van de temporale kwabben --
02:29
you can't see it there --
39
124000
2000
hier niet te zien --
02:31
is a little structure called the fusiform gyrus.
40
126000
2000
bevindt zich de gyrus fusiformis.
02:33
And that's been called the face area in the brain,
41
128000
3000
Daar zit de gezichtsherkenning in verstopt.
02:36
because when it's damaged, you can no longer recognize people's faces.
42
131000
3000
Als dat gebied beschadigd is, herken je geen gezichten meer.
02:39
You can still recognize them from their voice
43
134000
2000
Aan de stem kun je nog wel horen
02:41
and say, "Oh yeah, that's Joe,"
44
136000
2000
dat het Joe is, bijvoorbeeld,
02:43
but you can't look at their face and know who it is, right?
45
138000
3000
maar aan het gezicht kun je dat niet meer zien.
02:46
You can't even recognize yourself in the mirror.
46
141000
2000
Je kunt jezelf niet eens meer herkennen in de spiegel.
02:48
I mean, you know it's you because you wink and it winks,
47
143000
3000
Je knipoogt, het gezicht knipoogt terug.
02:51
and you know it's a mirror,
48
146000
2000
Je weet dat het een spiegel is.
02:53
but you don't really recognize yourself as yourself.
49
148000
3000
Toch herken je jezelf niet als zodanig.
02:56
OK. Now that syndrome is well known as caused by damage to the fusiform gyrus.
50
151000
4000
Dit syndroom ontstaat door schade aan de gyrus fusiformus.
03:00
But there's another rare syndrome, so rare, in fact,
51
155000
3000
Er is echter nog een ander syndroom, dat zó zeldzaam is
03:03
that very few physicians have heard about it, not even neurologists.
52
158000
4000
dat slechts een handjevol artsen en neurologen het kent:
03:07
This is called the Capgras delusion,
53
162000
2000
Capgras-waan.
03:09
and that is a patient, who's otherwise completely normal,
54
164000
3000
Een patiënt die verder volstrekt normaal is,
03:12
has had a head injury, comes out of coma,
55
167000
3000
komt na hoofdletsel uit een coma,
03:15
otherwise completely normal, he looks at his mother
56
170000
3000
oogt en handelt volstrekt normaal, maar ziet zijn moeder
03:18
and says, "This looks exactly like my mother, this woman,
57
173000
3000
en zegt: "Deze vrouw ziet eruit als mijn moeder,
03:21
but she's an impostor.
58
176000
2000
maar ze is een bedriegster.
03:23
She's some other woman pretending to be my mother."
59
178000
2000
Dit is een vrouw die doet alsof ze mijn moeder is."
03:25
Now, why does this happen?
60
180000
2000
Hoe kan dat?
03:27
Why would somebody -- and this person is perfectly lucid and intelligent
61
182000
3000
Waarom zou een verder volkomen normale man
03:30
in all other respects, but when he sees his mother,
62
185000
2000
op het moment dat hij zijn moeder ziet
03:32
his delusion kicks in and says, it's not mother.
63
187000
3000
in een waanidee roepen dat het niet zijn moeder is?
03:35
Now, the most common interpretation of this,
64
190000
2000
De gangbare verklaring hiervoor,
03:37
which you find in all the psychiatry textbooks,
65
192000
2000
die ook in alle psychiatrische handboeken terug te vinden is,
03:39
is a Freudian view, and that is that this chap --
66
194000
4000
heeft een Freudiaanse inslag. De man --
03:43
and the same argument applies to women, by the way,
67
198000
2000
overigens geldt de redenatie ook voor vrouwen,
03:45
but I'll just talk about guys.
68
200000
2000
maar ik beperk me hier tot mannen --
03:47
When you're a little baby, a young baby,
69
202000
3000
voelde zich in zijn jongste jaren
03:50
you had a strong sexual attraction to your mother.
70
205000
2000
seksueel aangetrokken tot zijn moeder.
03:52
This is the so-called Oedipus complex of Freud.
71
207000
2000
Het zogenaamde Oedipus-complex van Freud.
03:54
I'm not saying I believe this,
72
209000
2000
Niet dat ik er zo over denk,
03:56
but this is the standard Freudian view.
73
211000
2000
maar de aanhangers van Freud interpreteren het zo.
03:58
And then, as you grow up, the cortex develops,
74
213000
3000
Naarmate je ouder wordt, ontwikkelt de cortex zich.
04:01
and inhibits these latent sexual urges towards your mother.
75
216000
4000
De latente seksuele gevoelens voor je moeder worden onderdrukt.
04:05
Thank God, or you would all be sexually aroused when you saw your mother.
76
220000
4000
Gelukkig maar, anders werd iedereen opgewonden bij de aanblik van hun moeder.
04:09
And then what happens is,
77
224000
2000
Maar dan:
04:11
there's a blow to your head, damaging the cortex,
78
226000
2000
Je krijgt een klap op je hoofd. De cortex raakt beschadigd.
04:13
allowing these latent sexual urges to emerge,
79
228000
4000
Alle latente seksuele gevoelens komen bovendrijven.
04:17
flaming to the surface, and suddenly and inexplicably
80
232000
3000
Vreemd genoeg raak je plotseling
04:20
you find yourself being sexually aroused by your mother.
81
235000
3000
seksueel opgewonden door je eigen moeder.
04:23
And you say, "My God, if this is my mom,
82
238000
2000
En je zegt: "Hemel, als dit mijn moeder is,
04:25
how come I'm being sexually turned on?
83
240000
2000
waarom raak ik dan opgewonden?
04:27
She's some other woman. She's an impostor."
84
242000
2000
Nee, het is een andere vrouw. Dit is een bedriegster."
04:29
It's the only interpretation that makes sense to your damaged brain.
85
244000
4000
Dat is de enige redenering die hout snijdt voor je beschadigde brein.
04:33
This has never made much sense to me, this argument.
86
248000
3000
Persoonlijk heb ik hier dus nooit wat in gezien.
04:36
It's very ingenious, as all Freudian arguments are --
87
251000
3000
Het is heel vindingrijk, zoals alles wat uit Freuds koker komt --
04:39
(Laughter)
88
254000
2000
(publiek lacht)
04:41
-- but didn't make much sense because I have seen the same delusion,
89
256000
5000
maar toch slaat het nergens op. Ditzelfde waanidee
04:46
a patient having the same delusion, about his pet poodle.
90
261000
2000
heb ik bij een andere patiënt gezien over zijn poedel.
04:48
(Laughter)
91
263000
1000
(publiek lacht)
04:49
He'll say, "Doctor, this is not Fifi. It looks exactly like Fifi,
92
264000
5000
"Dokter, dit is niet Fifi. Hij lijkt wel precies op Fifi,
04:54
but it's some other dog." Right?
93
269000
2000
maar het is een andere hond."
04:56
Now, you try using the Freudian explanation there.
94
271000
2000
Probeer daar maar eens een Freudiaanse draai aan te geven.
04:58
(Laughter)
95
273000
1000
(publiek lacht)
04:59
You'll start talking about the latent bestiality in all humans,
96
274000
4000
Dan kom je uit op de latente bestialiteit in de mens.
05:03
or some such thing, which is quite absurd, of course.
97
278000
3000
Dat is van de zotte natuurlijk.
05:06
Now, what's really going on?
98
281000
2000
Wat is er dan wel aan de hand?
05:08
So, to explain this curious disorder,
99
283000
2000
Een verklaring voor deze aandoening
05:10
we look at the structure and functions of the normal visual pathways in the brain.
100
285000
4000
vinden we in de structuur en functies van de normale gezichtsbanen in de hersenen.
05:14
Normally, visual signals come in, into the eyeballs,
101
289000
3000
Gewoonlijk komen visuele signalen via de oogballen
05:17
go to the visual areas in the brain.
102
292000
2000
binnen in het visuele deel van de hersenen.
05:19
There are, in fact, 30 areas in the back of your brain concerned with just vision,
103
294000
3000
Er zijn in het achterhoofd wel 30 delen uitsluitend bezig met het gezichtsvermogen.
05:22
and after processing all that, the message goes to a small structure
104
297000
3000
Als alles daar is verwerkt, gaat de informatie naar een structuur
05:25
called the fusiform gyrus, where you perceive faces.
105
300000
5000
genaamd de gyrus fusiformus. Daar bevinden zich neuronen
05:30
There are neurons there that are sensitive to faces.
106
305000
2000
die gevoelig zijn voor de vorm van gezichten.
05:32
You can call it the face area of the brain, right?
107
307000
3000
Daar zit dus de gezichtsherkenning verstopt
05:35
I talked about that earlier.
108
310000
2000
waar ik het eerder al over had.
05:37
Now, when that area's damaged, you lose the ability to see faces, right?
109
312000
4000
Als dat deel van de hersenen beschadigd is, zie je gezichten niet meer.
05:41
But from that area, the message cascades
110
316000
3000
Vanuit dat deel gaat de informatie
05:44
into a structure called the amygdala in the limbic system,
111
319000
3000
door naar de amygdala, in het limbisch systeem.
05:47
the emotional core of the brain,
112
322000
2000
Dat is de emotionele kern van de hersenen.
05:49
and that structure, called the amygdala,
113
324000
2000
De amygdala bepaalt
05:51
gauges the emotional significance of what you're looking at.
114
326000
2000
het emotionele belang van datgene waar je naar kijkt.
05:53
Is it prey? Is it predator? Is it mate?
115
328000
4000
Is het een prooi? Is het een roofdier? Is het een partner?
05:57
Or is it something absolutely trivial, like a piece of lint,
116
332000
2000
Of is het iets totaal onbelangrijks, zoals een pluisje,
05:59
or a piece of chalk, or a -- I don't want to point to that, but --
117
334000
4000
een krijtje, een -- dat wil ik niet als voorbeeld --
06:03
or a shoe, or something like that? OK?
118
338000
2000
een schoen, enzovoorts.
06:05
Which you can completely ignore.
119
340000
2000
Iets wat je geheel kunt negeren.
06:07
So if the amygdala is excited, and this is something important,
120
342000
3000
Belangrijk is dat informatie bij stimulering van de amygdala
06:10
the messages then cascade into the autonomic nervous system.
121
345000
3000
wordt doorgestuurd naar het autonome zenuwstelsel.
06:13
Your heart starts beating faster.
122
348000
2000
Je hartslag gaat omhoog,
06:15
You start sweating to dissipate the heat that you're going to
123
350000
3000
je begint te zweten om de warmte kwijt te raken
06:18
create from muscular exertion.
124
353000
2000
die vrijkomt bij lichamelijke inspanning.
06:20
And that's fortunate, because we can put two electrodes on your palm
125
355000
4000
Wij profiteren daarvan. Met twee elektroden op de handpalmen
06:24
and measure the change in skin resistance produced by sweating.
126
359000
4000
meten we het verschil in de huidweerstand als gevolg van de zweetproductie.
06:28
So I can determine, when you're looking at something,
127
363000
2000
Zo gaan we na of je van visuele stimuli
06:30
whether you're excited or whether you're aroused, or not, OK?
128
365000
4000
opgewonden raakt, of iets je prikkelt of niet.
06:34
And I'll get to that in a minute.
129
369000
2000
Ik kom daar straks op terug.
06:36
So my idea was, when this chap looks at an object, when he looks at his --
130
371000
4000
Als deze man zijn blik richt op een willekeurig object,
06:40
any object for that matter, it goes to the visual areas and,
131
375000
4000
gaat de informatie naar het visuele gedeelte
06:44
however, and it's processed in the fusiform gyrus,
132
379000
3000
en vervolgens naar de gyrus fusiformus.
06:47
and you recognize it as a pea plant, or a table,
133
382000
3000
Het beeld wordt herkend: Een plant, een tafel,
06:50
or your mother, for that matter, OK?
134
385000
2000
je moeder.
06:52
And then the message cascades into the amygdala,
135
387000
3000
Die informatie wordt doorgegeven aan de amygdala
06:55
and then goes down the autonomic nervous system.
136
390000
2000
en vervolgt dan zijn weg naar het autonome zenuwstelsel.
06:57
But maybe, in this chap, that wire that goes from the amygdala to the limbic system,
137
392000
5000
Bij deze man is het draadje van de amygdala naar het limbisch systeem --
07:02
the emotional core of the brain, is cut by the accident.
138
397000
3000
de emotionele kern van het brein -- misschien wel stuk.
07:05
So because the fusiform is intact,
139
400000
2000
De gyrus fusiformus is intact
07:07
the chap can still recognize his mother,
140
402000
3000
en dus herkent de man zijn moeder wel.
07:10
and says, "Oh yeah, this looks like my mother."
141
405000
2000
"O ja, ze ziet eruit als mijn moeder."
07:12
But because the wire is cut to the emotional centers,
142
407000
3000
Maar omdat de verbinding met de emoties er niet is,
07:15
he says, "But how come, if it's my mother, I don't experience a warmth?"
143
410000
4000
zegt hij: "Maar als dat mijn moeder is, waarom voel ik dan geen warmte?"
07:19
Or terror, as the case may be? Right?
144
414000
2000
Of doodsangst, dat zou natuurlijk ook kunnen.
07:21
(Laughter)
145
416000
1000
(publiek lacht)
07:22
And therefore, he says, "How do I account for this inexplicable lack of emotions?
146
417000
6000
"Hoe kan ik dit rare gebrek aan emoties verklaren?
07:28
This can't be my mother.
147
423000
2000
Dit kan mijn moeder niet zijn.
07:30
It's some strange woman pretending to be my mother."
148
425000
2000
Het is een onbekende die zich als mijn moeder voordoet."
07:32
How do you test this?
149
427000
2000
Hoe kun je daarop testen?
07:34
Well, what you do is, if you take any one of you here, and put you in front of a screen,
150
429000
2000
Ik laat een van de mensen hier uit de zaal plaatsnemen voor een scherm.
07:36
and measure your galvanic skin response,
151
431000
3000
Vervolgens meet ik de galvanische huidreactie
07:39
and show pictures on the screen,
152
434000
2000
terwijl ik afbeeldingen op het scherm laat zien.
07:41
I can measure how you sweat when you see an object,
153
436000
3000
Ik kan meten hoeveel u zweet bij het zien van een object.
07:44
like a table or an umbrella. Of course, you don't sweat.
154
439000
3000
Bij een foto van een tafel of paraplu zweet u natuurlijk niet.
07:47
If I show you a picture of a lion, or a tiger, or a pinup, you start sweating, right?
155
442000
5000
Maar bij een foto van een leeuw, tijger of pin-up zweet u wel.
07:52
And, believe it or not, if I show you a picture of your mother --
156
447000
3000
En geloof het of niet, bij een foto van hun moeder
07:55
I'm talking about normal people -- you start sweating.
157
450000
2000
beginnen mensen doorgaans ook te zweten.
07:57
You don't even have to be Jewish.
158
452000
2000
Daar hoef je niet per se Joods voor te zijn.
07:59
(Laughter)
159
454000
2000
(publiek lacht)
08:01
Now, what happens if you show this patient?
160
456000
4000
Wat zou er gebeuren als we dat doen met deze patiënt?
08:05
You take the patient and show him pictures on the screen
161
460000
4000
Je zet de patiënt voor het scherm en laat hem de foto's zien.
08:09
and measure his galvanic skin response.
162
464000
2000
Dan meet je zijn galvanische huidreactie.
08:11
Tables and chairs and lint, nothing happens, as in normal people,
163
466000
5000
Tafels, stoelen, stof -- er gebeurt niets. Heel normaal.
08:16
but when you show him a picture of his mother,
164
471000
2000
Maar dan laat je hem een foto van zijn moeder zien.
08:18
the galvanic skin response is flat.
165
473000
2000
De galvanische huidreactie is nihil.
08:20
There's no emotional reaction to his mother,
166
475000
2000
Er is geen emotionele reactie op zijn moeder,
08:22
because that wire going from the visual areas to the emotional centers is cut.
167
477000
5000
omdat het draadje van het visuele gedeelte naar het emotionele centrum stuk is.
08:27
So his vision is normal because the visual areas are normal,
168
482000
3000
Zijn gezichtsvermogen is intact.
08:30
his emotions are normal -- he'll laugh, he'll cry, so on and so forth --
169
485000
3000
Emotioneel is ook alles in orde. Hij lacht, hij huilt, enzovoorts.
08:33
but the wire from vision to emotions is cut
170
488000
3000
Tussen gezichtsvermogen en emoties is geen verbinding.
08:36
and therefore he has this delusion that his mother is an impostor.
171
491000
3000
Daarom leeft hij in de waan dat zijn moeder een bedriegster is.
08:39
It's a lovely example of the sort of thing we do:
172
494000
3000
Dit is een prachtig voorbeeld van ons werk.
08:42
take a bizarre, seemingly incomprehensible, neural psychiatric syndrome
173
497000
4000
Na bestudering van een bizar, ogenschijnlijk onbegrijpelijk neuro-psychiatrisch syndroom
08:46
and say that the standard Freudian view is wrong,
174
501000
2000
verwerpen wij de reguliere Freudiaanse interpretatie
08:48
that, in fact, you can come up with a precise explanation
175
503000
4000
en geven een exacte verklaring
08:52
in terms of the known neural anatomy of the brain.
176
507000
2000
op basis van de ons bekende neurale anatomie van het brein.
08:54
By the way, if this patient then goes,
177
509000
2000
Overigens: Als de patiënt door zijn moeder
08:56
and mother phones from an adjacent room -- phones him --
178
511000
5000
wordt gebeld vanuit een andere kamer,
09:01
and he picks up the phone, and he says, "Wow, mom, how are you? Where are you?"
179
516000
4000
zal hij heel normaal reageren: "Hoi, mam, hoe is het? Waar ben je?"
09:05
There's no delusion through the phone.
180
520000
2000
Telefonisch is er geen waanbeeld.
09:07
Then, she approaches him after an hour, he says, "Who are you?
181
522000
2000
Wel als ze later naar hem toe komt: "Wie bent u?
09:09
You look just like my mother." OK?
182
524000
2000
U lijkt als twee druppels water op mijn moeder."
09:11
The reason is there's a separate pathway
183
526000
2000
Er is namelijk een aparte verbinding
09:13
going from the hearing centers in the brain to the emotional centers,
184
528000
4000
tussen het gehoorcentrum en het emotionele centrum,
09:17
and that's not been cut by the accident.
185
532000
2000
en die is nog intact.
09:19
So this explains why through the phone he recognizes his mother, no problem.
186
534000
5000
Dat verklaart waarom hij over de telefoon zijn moeder herkent,
09:24
When he sees her in person, he says it's an impostor.
187
539000
3000
maar haar bij een persoonlijke ontmoeting tot bedriegster bestempelt.
09:27
OK, how is all this complex circuitry set up in the brain?
188
542000
4000
Hoe is die ingewikkelde bedrading in onze hersenen ontstaan?
09:31
Is it nature, genes, or is it nurture?
189
546000
3000
Is dat genetisch bepaald, of door de omgeving bepaald?
09:34
And we approach this problem
190
549000
2000
Met die vraag in ons achterhoofd
09:36
by considering another curious syndrome called phantom limb.
191
551000
4000
bestuderen we een ander curieus syndroom: Het fantoomledemaat.
09:40
And you all know what a phantom limb is.
192
555000
2000
U weet vast wel wat dat is.
09:42
When an arm is amputated, or a leg is amputated, for gangrene,
193
557000
3000
Als je arm of been wordt geamputeerd vanwege gangreen,
09:45
or you lose it in war -- for example, in the Iraq war,
194
560000
2000
of bijvoorbeeld is afgerukt door oorlogsgeweld,
09:47
it's now a serious problem --
195
562000
2000
zoals nu in Irak veel gebeurt,
09:49
you continue to vividly feel the presence of that missing arm,
196
564000
4000
voel je het ontbrekende ledemaat nog heel sterk.
09:53
and that's called a phantom arm or a phantom leg.
197
568000
3000
Dat is dan een fantoomarm of fantoombeen.
09:56
In fact, you can get a phantom with almost any part of the body.
198
571000
2000
Dit kan gebeuren met vrijwel alle delen van het lichaam,
09:58
Believe it or not, even with internal viscera.
199
573000
3000
zelfs met inwendige organen.
10:01
I've had patients with the uterus removed -- hysterectomy --
200
576000
4000
Na een hysterectomie hebben sommige patiënten
10:05
who have a phantom uterus, including phantom menstrual cramps
201
580000
5000
een fantoombaarmoeder, met bijbehorende menstruatieklachten
10:10
at the appropriate time of the month.
202
585000
2000
zo rond die tijd van de maand.
10:12
And in fact, one student asked me the other day,
203
587000
2000
Een student vroeg me laatst
10:14
"Do they get phantom PMS?"
204
589000
2000
of ze ook fantoom-PMS hebben.
10:16
(Laughter)
205
591000
1000
(publiek lacht)
10:17
A subject ripe for scientific enquiry, but we haven't pursued that.
206
592000
4000
Dat lijkt me wel een wetenschappelijk onderzoek waard.
10:21
OK, now the next question is,
207
596000
3000
De vraag is:
10:24
what can you learn about phantom limbs by doing experiments?
208
599000
3000
Wat kunnen we met experimenten vaststellen over fantoompijnen?
10:27
One of the things we've found was,
209
602000
2000
We hebben onder meer ontdekt
10:29
about half the patients with phantom limbs
210
604000
2000
dat de helft van de patiënten met fantoomledematen
10:31
claim that they can move the phantom.
211
606000
2000
zegt het ledemaat te kunnen bewegen.
10:33
It'll pat his brother on the shoulder,
212
608000
2000
De verdwenen arm geeft een schouderklopje,
10:35
it'll answer the phone when it rings, it'll wave goodbye.
213
610000
2000
pakt de telefoon op, zwaait mensen uit.
10:37
These are very compelling, vivid sensations.
214
612000
3000
De patiënt ervaart deze handelingen als heel reëel.
10:40
The patient's not delusional.
215
615000
2000
Dat is geen waanidee.
10:42
He knows that the arm is not there,
216
617000
2000
De patiënt weet dat de arm weg is,
10:44
but, nevertheless, it's a compelling sensory experience for the patient.
217
619000
3000
maar voelt toch heel sterk de beweging ervan.
10:47
But however, about half the patients, this doesn't happen.
218
622000
3000
Ongeveer de helft van de patiënten heeft heel andere ervaringen.
10:50
The phantom limb -- they'll say, "But doctor, the phantom limb is paralyzed.
219
625000
4000
Zij zeggen: "Dokter, mijn fantoomledemaat is verlamd.
10:54
It's fixed in a clenched spasm and it's excruciatingly painful.
220
629000
3000
Mijn arm of been is permanent verkrampt en doet waanzinnig veel pijn.
10:57
If only I could move it, maybe the pain will be relieved."
221
632000
3000
Kon ik maar bewegen, dan zou de pijn weggaan."
11:00
Now, why would a phantom limb be paralyzed?
222
635000
3000
Waarom voelt een fantoomledemaat verlamd?
11:03
It sounds like an oxymoron.
223
638000
2000
Dat lijkt een oxymoron.
11:05
But when we were looking at the case sheets, what we found was,
224
640000
3000
Bij bestudering van de medische gegevens van
11:08
these people with the paralyzed phantom limbs,
225
643000
2000
patiënten met verlamde fantoomledematen
11:10
the original arm was paralyzed because of the peripheral nerve injury.
226
645000
4000
bleek dat de echte arm door zenuwletsel verlamd was.
11:14
The actual nerve supplying the arm was severed,
227
649000
3000
De zenuw naar de arm was beschadigd,
11:17
was cut, by say, a motorcycle accident.
228
652000
2000
doorgesneden, bij een motorongeluk bijvoorbeeld.
11:19
So the patient had an actual arm, which is painful,
229
654000
3000
De patiënt had een zeer pijnlijke arm,
11:22
in a sling for a few months or a year, and then,
230
657000
4000
droeg die maandenlang in een mitella,
11:26
in a misguided attempt to get rid of the pain in the arm,
231
661000
3000
en in een ondoordachte poging om de pijn weg te nemen,
11:29
the surgeon amputates the arm,
232
664000
2000
ging zijn arts over tot amputatie.
11:31
and then you get a phantom arm with the same pains, right?
233
666000
4000
Gevolg is een fantoomarm, met dezelfde pijn.
11:35
And this is a serious clinical problem.
234
670000
2000
Dit is een ernstig klinisch probleem.
11:37
Patients become depressed.
235
672000
2000
Patiënten worden er depressief van.
11:39
Some of them are driven to suicide, OK?
236
674000
2000
Soms plegen ze zelfmoord.
11:41
So, how do you treat this syndrome?
237
676000
2000
Hoe behandel je dit syndroom?
11:43
Now, why do you get a paralyzed phantom limb?
238
678000
2000
Waar komt de verlamming vandaan?
11:45
When I looked at the case sheet, I found that they had an actual arm,
239
680000
4000
Uit de gegevens van de patiënt kon ik opmaken
11:49
and the nerves supplying the arm had been cut,
240
684000
3000
dat de zenuwen naar de echte arm waren doorgesneden.
11:52
and the actual arm had been paralyzed,
241
687000
3000
De echte arm was verlamd,
11:55
and lying in a sling for several months before the amputation,
242
690000
4000
en werd na enkele maanden geamputeerd.
11:59
and this pain then gets carried over into the phantom itself.
243
694000
6000
De pijn werd echter overgedragen op de fantoomarm.
12:05
Why does this happen?
244
700000
2000
Waarom?
12:07
When the arm was intact, but paralyzed,
245
702000
2000
Toen de arm er nog was, verlamd en al,
12:09
the brain sends commands to the arm, the front of the brain, saying, "Move,"
246
704000
3000
stuurden de hersenen opdrachten naar de arm. "Beweeg."
12:12
but it's getting visual feedback saying, "No."
247
707000
2000
De visuele feedback was: "Nee."
12:14
Move. No. Move. No. Move. No.
248
709000
4000
Beweeg. Nee. Beweeg. Nee. Beweeg. Nee.
12:18
And this gets wired into the circuitry of the brain,
249
713000
3000
Dit wordt in de bedrading van de hersenen ingebed.
12:21
and we call this learned paralysis, OK?
250
716000
3000
We noemen dat aangeleerde verlamming.
12:24
The brain learns, because of this Hebbian, associative link,
251
719000
4000
Door deze associatie, Hebbian learning genoemd,
12:28
that the mere command to move the arm
252
723000
3000
leert het brein dat de opdracht "Bewegen"
12:31
creates a sensation of a paralyzed arm.
253
726000
2000
een gevoel van verlamming geeft in de arm.
12:33
And then, when you've amputated the arm,
254
728000
2000
Na amputatie wordt de aangeleerde verlamming
12:35
this learned paralysis carries over into your body image
255
730000
4000
in het lichaamsbeeld opgenomen,
12:39
and into your phantom, OK?
256
734000
3000
in de fantoomarm.
12:42
Now, how do you help these patients?
257
737000
2000
Hoe kunnen we zo'n patiënt helpen?
12:44
How do you unlearn the learned paralysis,
258
739000
2000
Hoe kun je aangeleerde verlamming afleren
12:46
so you can relieve him of this excruciating, clenching spasm
259
741000
4000
en de gruwelijke pijn wegnemen uit de verkrampte
12:50
of the phantom arm?
260
745000
2000
fantoomarm?
12:52
Well, we said, what if you now send the command to the phantom,
261
747000
5000
Ons idee was om de fantoomarm een opdracht te geven,
12:57
but give him visual feedback that it's obeying his command, right?
262
752000
4000
met visuele feedback waaruit blijkt dat die opdracht wordt opgevolgd.
13:01
Maybe you can relieve the phantom pain, the phantom cramp.
263
756000
3000
Misschien dat dan de fantoompijn, de vermeende verkramping, verdwijnt.
13:04
How do you do that? Well, virtual reality.
264
759000
2000
Hoe? Met virtuele realiteit.
13:06
But that costs millions of dollars.
265
761000
2000
Dat kost echter miljoenen dollars.
13:08
So, I hit on a way of doing this for three dollars,
266
763000
3000
Ik vond een oplossing die maar drie dollar heeft gekost.
13:11
but don't tell my funding agencies.
267
766000
2000
De sponsor blijft geheim.
13:13
(Laughter)
268
768000
1000
(publiek lacht)
13:14
OK? What you do is you create what I call a mirror box.
269
769000
4000
Mijn oplossing was een spiegeldoos.
13:18
You have a cardboard box with a mirror in the middle,
270
773000
2000
Dat is een kartonnen doos met in het midden een spiegel.
13:20
and then you put the phantom -- so my first patient, Derek, came in.
271
775000
4000
Voor die spiegel plaatste ik de fantoomarm van mijn patiënt Derek.
13:24
He had his arm amputated 10 years ago.
272
779000
3000
Zijn arm was tien jaar ervoor geamputeerd.
13:27
He had a brachial avulsion, so the nerves were cut
273
782000
3000
De hoofdzenuw van zijn bovenarm was doorgescheurd.
13:30
and the arm was paralyzed, lying in a sling for a year, and then the arm was amputated.
274
785000
4000
Een jaar lang had hij met een mitella rondgelopen. Toen is de arm geamputeerd.
13:34
He had a phantom arm, excruciatingly painful, and he couldn't move it.
275
789000
2000
Hij had een hele pijnlijke fantoomarm die hij niet kon bewegen.
13:36
It was a paralyzed phantom arm.
276
791000
2000
Een verlamde fantoomarm.
13:38
So he came there, and I gave him a mirror like that, in a box,
277
793000
4000
Ik gaf hem dus mijn contraptie,
13:42
which I call a mirror box, right?
278
797000
3000
de spiegeldoos.
13:45
And the patient puts his phantom left arm,
279
800000
3000
De patiënt legt er zijn linkerarm in,
13:48
which is clenched and in spasm, on the left side of the mirror,
280
803000
2000
de verlamde fantoomarm, links van de spiegel.
13:50
and the normal hand on the right side of the mirror,
281
805000
2000
De normale hand legt hij rechts van de spiegel,
13:52
and makes the same posture, the clenched posture,
282
807000
4000
in dezelfde verkrampte houding.
13:56
and looks inside the mirror. And what does he experience?
283
811000
3000
Wat blijkt als hij vervolgens in de spiegel kijkt?
13:59
He looks at the phantom being resurrected,
284
814000
3000
Zijn fantoomarm is er weer.
14:02
because he's looking at the reflection of the normal arm in the mirror,
285
817000
4000
Het spiegelbeeld van de normale arm
14:06
and it looks like this phantom has been resurrected.
286
821000
2000
geeft hem immers die indruk.
14:08
"Now," I said, "now, look, wiggle your phantom --
287
823000
3000
Ik zeg: "Kijk naar je fantoomarm en beweeg je vingers.
14:11
your real fingers, or move your real fingers while looking in the mirror."
288
826000
4000
Of kijk in de spiegel en beweeg je echte vingers."
14:15
He's going to get the visual impression that the phantom is moving, right?
289
830000
4000
Zo krijgt hij een beeld van een bewegende fantoomarm.
14:19
That's obvious, but the astonishing thing is,
290
834000
2000
Heel logisch allemaal. Verbazend is
14:21
the patient then says, "Oh my God, my phantom is moving again,
291
836000
3000
de reactie van de patiënt: "Mijn fantoomarm beweegt weer,
14:24
and the pain, the clenching spasm, is relieved."
292
839000
2000
de pijn en de verkramping zijn weg."
14:26
And remember, my first patient who came in --
293
841000
3000
Mijn eerste patiënt kwam dus binnen--
14:29
(Applause)
294
844000
1000
(applaus)
14:30
-- thank you. (Applause)
295
845000
4000
Dank u.
14:34
My first patient came in, and he looked in the mirror,
296
849000
3000
Mijn eerste patiënt kwam binnen, keek in de spiegel,
14:37
and I said, "Look at your reflection of your phantom."
297
852000
3000
en ik zei: "Kijk naar het spiegelbeeld van je arm."
14:40
And he started giggling, he says, "I can see my phantom."
298
855000
2000
Hij begon te giechelen: "Ik kan mijn fantoomarm zien."
14:42
But he's not stupid. He knows it's not real.
299
857000
2000
Die jongen is niet gek.
14:44
He knows it's a mirror reflection,
300
859000
2000
Hij weet dat het een spiegelbeeld is.
14:46
but it's a vivid sensory experience.
301
861000
2000
Maar het gevoel is levensecht.
14:48
Now, I said, "Move your normal hand and phantom."
302
863000
3000
Ik: "Beweeg je normale hand en je fantoomhand."
14:51
He said, "Oh, I can't move my phantom. You know that. It's painful."
303
866000
2000
Hij: "Mijn fantoomhand doet pijn. Die kan ik niet bewegen."
14:53
I said, "Move your normal hand."
304
868000
2000
Ik: "Beweeg je normale hand."
14:55
And he says, "Oh my God, my phantom is moving again. I don't believe this!
305
870000
2000
Hij: "Nu beweegt mijn fantoomarm weer. Ongelooflijk!
14:57
And my pain is being relieved." OK?
306
872000
3000
En mijn pijn ebt weg."
15:00
And then I said, "Close your eyes."
307
875000
1000
Ik zei: "Sluit je ogen."
15:01
He closes his eyes.
308
876000
2000
Dat deed hij.
15:03
"And move your normal hand."
309
878000
1000
"Beweeg je normale hand."
15:04
"Oh, nothing. It's clenched again."
310
879000
1000
"Nee, niets. Weer die kramp."
15:05
"OK, open your eyes."
311
880000
2000
"Open je ogen."
15:07
"Oh my God, oh my God, it's moving again!"
312
882000
1000
"Mijn fantoomhand beweegt weer!"
15:08
So, he was like a kid in a candy store.
313
883000
2000
Als een kind zo blij was hij.
15:10
So, I said, OK, this proves my theory about learned paralysis
314
885000
5000
En daarmee is mijn theorie over aangeleerde verlamming
15:15
and the critical role of visual input,
315
890000
2000
en de kritieke rol van visuele input bewezen.
15:17
but I'm not going to get a Nobel Prize
316
892000
2000
Niet dat ik nu de Nobel-prijs krijg
15:19
for getting somebody to move his phantom limb.
317
894000
2000
omdat iemand zijn fantoomarm weer aan de praat heeft gekregen.
15:21
(Laughter)
318
896000
1000
(publiek lacht)
15:22
(Applause)
319
897000
1000
(applaus)
15:23
It's a completely useless ability, if you think about it.
320
898000
3000
Wat ik bereikt heb, is hartstikke nutteloos.
15:26
(Laughter)
321
901000
1000
(publiek lacht)
15:27
But then I started realizing, maybe other kinds of paralysis
322
902000
4000
Toen dacht ik aan andere soorten verlamming
15:31
that you see in neurology, like stroke, focal dystonias --
323
906000
5000
waar neurologen zich over buigen, na beroertes, bij focale dystonie.
15:36
there may be a learned component to this,
324
911000
2000
Misschien zit daar ook een aangeleerde component in.
15:38
which you can overcome with the simple device of using a mirror.
325
913000
3000
Misschien kan ook dat met een spiegel worden verholpen.
15:41
So, I said, "Look, Derek" --
326
916000
2000
Ik zei tegen Derek,
15:43
well, first of all, the guy can't just go around carrying a mirror to alleviate his pain --
327
918000
3000
die natuurlijk voor pijnverlichting niet eeuwig met die spiegel kon rondzeulen:
15:46
I said, "Look, Derek, take it home and practice with it for a week or two.
328
921000
4000
"Neem dat ding mee naar huis en oefen er een tijdje mee.
15:50
Maybe, after a period of practice,
329
925000
2000
Misschien dat je dan
15:52
you can dispense with the mirror, unlearn the paralysis,
330
927000
2000
ook zonder spiegel
15:54
and start moving your paralyzed arm,
331
929000
2000
je verlamde arm weer kunt bewegen.
15:56
and then, relieve yourself of pain."
332
931000
2000
Dan is de pijn voorgoed voorbij."
15:58
So he said OK, and he took it home.
333
933000
2000
Hij nam die spiegel mee naar huis.
16:00
I said, "Look, it's, after all, two dollars. Take it home."
334
935000
2000
Tja, wat geeft het ook, het ding kostte maar een paar dollar.
16:02
So, he took it home, and after two weeks, he phones me,
335
937000
3000
Na twee weken belt hij me op.
16:05
and he said, "Doctor, you're not going to believe this."
336
940000
2000
"Dokter, dit geloof je niet."
16:07
I said, "What?"
337
942000
1000
Ik: "Wat?"
16:08
He said, "It's gone."
338
943000
2000
Hij: "Ik ben het kwijt."
16:10
I said, "What's gone?"
339
945000
1000
Ik: "Wat ben je kwijt?"
16:11
I thought maybe the mirror box was gone.
340
946000
2000
Ik dacht, misschien is hij de spiegeldoos kwijt.
16:13
(Laughter)
341
948000
1000
(publiek lacht)
16:14
He said, "No, no, no, you know this phantom I've had for the last 10 years?
342
949000
3000
Hij: "Nee, de fantoomarm waar ik al tien jaar mee rondloop.
16:17
It's disappeared."
343
952000
2000
Die is verdwenen."
16:19
And I said -- I got worried, I said, my God,
344
954000
2000
Bezorgd vroeg ik me af
16:21
I mean I've changed this guy's body image,
345
956000
2000
wat deze verandering van zijn lichaamsbeeld
16:23
what about human subjects, ethics and all of that?
346
958000
3000
voor gevolgen had, ethisch gezien.
16:26
And I said, "Derek, does this bother you?"
347
961000
2000
Dus ik zei: "Vind je het erg?"
16:28
He said, "No, last three days, I've not had a phantom arm
348
963000
3000
Hij: "Nee, de laatste drie dagen zit ik zonder fantoomarm
16:31
and therefore no phantom elbow pain, no clenching,
349
966000
3000
en dus zonder pijnlijke elleboog, zonder verkramping,
16:34
no phantom forearm pain, all those pains are gone away.
350
969000
3000
zonder pijnlijke onderarm. Alle pijn is verdwenen.
16:37
But the problem is I still have my phantom fingers dangling from the shoulder,
351
972000
4000
Probleem is wel dat mijn fantoomvingers nog aan mijn schouder hangen.
16:41
and your box doesn't reach."
352
976000
2000
De doos is niet groot genoeg."
16:43
(Laughter)
353
978000
1000
(publiek lacht)
16:44
"So, can you change the design and put it on my forehead,
354
979000
3000
"Kun je het ontwerp aanpassen en op mijn voorhoofd plakken
16:47
so I can, you know, do this and eliminate my phantom fingers?"
355
982000
3000
zodat ik ook mijn fantoomvingers kan laten verdwijnen?"
16:50
He thought I was some kind of magician.
356
985000
2000
Hij dacht dat ik een soort tovenaar was.
16:52
Now, why does this happen?
357
987000
1000
Hoe kan dit?
16:53
It's because the brain is faced with tremendous sensory conflict.
358
988000
3000
De hersenen kampen met grote zintuiglijke tegenstellingen.
16:56
It's getting messages from vision saying the phantom is back.
359
991000
3000
Het gezichtsvermogen geeft aan dat de fantoomarm er weer is.
16:59
On the other hand, there's no appropriate reception,
360
994000
2000
Maar er is geen signaal van de spieren.
17:01
muscle signals saying that there is no arm, right?
361
996000
4000
De spieren geven juist aan dat er géén arm is.
17:05
And your motor command saying there is an arm,
362
1000000
2000
Het motorische gedeelte zegt weer dat er wél een arm is.
17:07
and, because of this conflict, the brain says, to hell with it,
363
1002000
3000
Na al die conflicterende input neemt het brein
17:10
there is no phantom, there is no arm, right?
364
1005000
3000
een besluit: Er is geen fantoomarm. Punt.
17:13
It goes into a sort of denial -- negates the signals.
365
1008000
2000
De hersenen negeren de tegenstrijdige signalen.
17:15
And when the arm disappears, the bonus is, the pain disappears
366
1010000
4000
Met de arm verdwijnt gelukkig ook de pijn.
17:19
because you can't have disembodied pain floating out there, in space.
367
1014000
4000
Zonder bijbehorend lichaamsdeel kun je geen pijn voelen.
17:23
So, that's the bonus.
368
1018000
2000
Dat is het mooie ervan.
17:25
Now, this technique has been tried on dozens of patients
369
1020000
2000
De spiegeldoos is op talloze patiënten uitgeprobeerd,
17:27
by other groups in Helsinki,
370
1022000
2000
door andere groepen in Helsinki.
17:29
so it may prove to be valuable as a treatment for phantom pain,
371
1024000
3000
Mogelijk is het een goede behandeling van fantoompijn.
17:32
and indeed, people have tried it for stroke rehabilitation.
372
1027000
2000
Ook is de doos gebruikt bij revalidatie na een beroerte.
17:34
Stroke you normally think of as damage to the fibers,
373
1029000
3000
Meestal denken we bij een beroerte aan onherstelbare
17:37
nothing you can do about it.
374
1032000
2000
schade aan hersenweefsel.
17:39
But, it turns out some component of stroke paralysis is also learned paralysis,
375
1034000
5000
Een deel van de verlamming na beroertes blijkt echter aangeleerd.
17:44
and maybe that component can be overcome using mirrors.
376
1039000
3000
Misschien dat we met de spiegeldoos daar wat aan kunnen doen.
17:47
This has also gone through clinical trials,
377
1042000
2000
Inmiddels zijn er in klinische proeven
17:49
helping lots and lots of patients.
378
1044000
2000
al vele patiënten geholpen.
17:51
OK, let me switch gears now to the third part of my talk,
379
1046000
4000
Nu wil ik het hebben over het derde en laatste voorbeeld.
17:55
which is about another curious phenomenon called synesthesia.
380
1050000
4000
Dit betreft het curieuse fenomeen synesthesie,
17:59
This was discovered by Francis Galton in the nineteenth century.
381
1054000
3000
door Francis Galton ontdekt in de negentiende eeuw.
18:02
He was a cousin of Charles Darwin.
382
1057000
2000
Deze neef van Charles Darwin
18:04
He pointed out that certain people in the population,
383
1059000
2000
ontdekte dat verder hele normale mensen
18:06
who are otherwise completely normal, had the following peculiarity:
384
1061000
4000
beschikten over een eigenaardig trekje:
18:10
every time they see a number, it's colored.
385
1065000
3000
Bij cijfers zagen ze kleuren.
18:13
Five is blue, seven is yellow, eight is chartreuse,
386
1068000
4000
Vijf is blauw, zeven is geel, acht is geelgroen,
18:17
nine is indigo, OK?
387
1072000
2000
negen is indigo.
18:19
Bear in mind, these people are completely normal in other respects.
388
1074000
3000
Verder was er aan deze mensen niets bijzonders te ontdekken.
18:22
Or C sharp -- sometimes, tones evoke color.
389
1077000
3000
Soms horen ze bij muzieknoten ook kleuren.
18:25
C sharp is blue, F sharp is green,
390
1080000
3000
C grote terts is blauw, F grote terts is groen.
18:28
another tone might be yellow, right?
391
1083000
3000
Weer een andere noot is geel.
18:31
Why does this happen?
392
1086000
2000
Wat is hier aan de hand?
18:33
This is called synesthesia. Galton called it synesthesia,
393
1088000
2000
We noemen dit fenomeen synesthesie.
18:35
a mingling of the senses.
394
1090000
2000
Galton beschrijft het als een vermenging van de zintuigen.
18:37
In us, all the senses are distinct.
395
1092000
2000
Bij de meesten van ons zijn alle zintuigen gescheiden.
18:39
These people muddle up their senses.
396
1094000
2000
Bij deze mensen zijn ze vermengd.
18:41
Why does this happen?
397
1096000
1000
Waarom?
18:42
One of the two aspects of this problem are very intriguing.
398
1097000
2000
Er zijn twee interessante aspecten aan dit fenomeen.
18:44
Synesthesia runs in families,
399
1099000
2000
Ten eerste is synesthesie een familietrekje.
18:46
so Galton said this is a hereditary basis, a genetic basis.
400
1101000
3000
Galton stelde dat het een erfelijke aandoening was.
18:49
Secondly, synesthesia is about -- and this is what gets me to my point
401
1104000
4000
Het tweede punt brengt me bij het hoofdthema
18:53
about the main theme of this lecture, which is about creativity --
402
1108000
3000
van deze lezing, creativiteit:
18:56
synesthesia is eight times more common among artists, poets, novelists
403
1111000
5000
Synesthesie komt acht keer vaker voor bij artiesten, dichters, schrijvers
19:01
and other creative people than in the general population.
404
1116000
3000
en andere creatieve mensen.
19:04
Why would that be?
405
1119000
1000
Hoe zit dat?
19:05
I'm going to answer that question.
406
1120000
2000
Die vraag is nog nooit beantwoord.
19:07
It's never been answered before.
407
1122000
2000
Vanavond geef ik echter uitsluitsel.
19:09
OK, what is synesthesia? What causes it?
408
1124000
1000
Wat is synesthesie? Hoe ontstaat het?
19:10
Well, there are many theories.
409
1125000
1000
Er zijn veel theorieën in omloop.
19:11
One theory is they're just crazy.
410
1126000
2000
Een theorie is dat die mensen gek zijn.
19:13
Now, that's not really a scientific theory, so we can forget about it.
411
1128000
3000
Niet echt wetenschappelijk onderbouwd, dus die slaan we over.
19:16
Another theory is they are acid junkies and potheads, right?
412
1131000
4000
Een andere theorie is dat het allemaal door LSD en wiet komt.
19:20
Now, there may be some truth to this,
413
1135000
2000
Daar zit wel wat in.
19:22
because it's much more common here in the Bay Area than in San Diego.
414
1137000
2000
Het komt namelijk veel vaker voor in San Francisco dan in San Diego.
19:24
(Laughter)
415
1139000
1000
(publiek lacht)
19:25
OK. Now, the third theory is that --
416
1140000
3000
Dan nu de derde theorie.
19:28
well, let's ask ourselves what's really going on in synesthesia. All right?
417
1143000
5000
Eerst vertel ik u wat er daadwerkelijk gebeurt bij synesthesie.
19:33
So, we found that the color area and the number area
418
1148000
3000
We hebben ontdekt dat kleuren en cijfers
19:36
are right next to each other in the brain, in the fusiform gyrus.
419
1151000
3000
in de hersenen naast elkaar worden opgeslagen, in de gyrus fusiformis.
19:39
So we said, there's some accidental cross wiring
420
1154000
2000
Daarom denken we dat de verbindingen naar
19:41
between color and numbers in the brain.
421
1156000
3000
kleuren en cijfers elkaar daar kruisen.
19:44
So, every time you see a number, you see a corresponding color,
422
1159000
3000
Telkens als je een cijfer ziet, zie je ook een kleur.
19:47
and that's why you get synesthesia.
423
1162000
2000
Zo ontstaat synesthesie.
19:49
Now remember -- why does this happen?
424
1164000
2000
Waarom gebeurt dit?
19:51
Why would there be crossed wires in some people?
425
1166000
2000
Waarom kruisen de verbindingen elkaar bij sommige mensen?
19:53
Remember I said it runs in families?
426
1168000
2000
Ik heb al gezegd dat het een familietrekje is.
19:55
That gives you the clue.
427
1170000
2000
Dat is een belangrijk aanknopingspunt.
19:57
And that is, there is an abnormal gene,
428
1172000
2000
Ook weten we dat er een abnormaal gen is,
19:59
a mutation in the gene that causes this abnormal cross wiring.
429
1174000
3000
een gemuteerd gen, waardoor de kruising ontstaat.
20:02
In all of us, it turns out
430
1177000
2000
Het blijkt dat iedereen
20:04
we are born with everything wired to everything else.
431
1179000
4000
wordt geboren met alles aan elkaar verbonden.
20:08
So, every brain region is wired to every other region,
432
1183000
3000
Alle delen van het brein zijn met alle andere delen verbonden.
20:11
and these are trimmed down to create
433
1186000
2000
Het aantal verbindingen neemt na de geboorte af
20:13
the characteristic modular architecture of the adult brain.
434
1188000
3000
en uiteindelijk ontstaat de modulaire structuur van het volwassen brein.
20:16
So, if there's a gene causing this trimming
435
1191000
2000
Stel dat het afnemen voortkomt uit een gen.
20:18
and if that gene mutates,
436
1193000
2000
Als dat gen muteert,
20:20
then you get deficient trimming between adjacent brain areas.
437
1195000
3000
nemen de verbindingen tussen aanpalende delen niet altijd af.
20:23
And if it's between number and color, you get number-color synesthesia.
438
1198000
3000
Blijft er een verbinding tussen cijfers en kleur: Cijfer-kleur synesthesie.
20:26
If it's between tone and color, you get tone-color synesthesia.
439
1201000
3000
Blijft er een verbinding tussen geluid en kleur: Geluid-kleur synesthesie.
20:29
So far, so good.
440
1204000
2000
Heel duidelijk.
20:31
Now, what if this gene is expressed everywhere in the brain,
441
1206000
2000
Wat nu als het gen overal in de hersenen verstek laat gaan
20:33
so everything is cross-connected?
442
1208000
1000
en alles met elkaar verbonden blijft?
20:34
Well, think about what artists, novelists and poets have in common,
443
1209000
6000
Denk maar aan het gemeenschappelijke vermogen van kunstenaars, schrijvers en dichters:
20:40
the ability to engage in metaphorical thinking,
444
1215000
3000
Het denken in metaforen.
20:43
linking seemingly unrelated ideas,
445
1218000
2000
Ogenschijnlijk niet-gerelateerde ideeën
20:45
such as, "It is the east, and Juliet is the Sun."
446
1220000
3000
zoals "Het is het oosten, en Julia is de zon."
20:48
Well, you don't say, Juliet is the sun,
447
1223000
2000
Als je Julia tot zon bestempeld
20:50
does that mean she's a glowing ball of fire?
448
1225000
2000
dan is ze nog geen gloeiende vuurbal.
20:52
I mean, schizophrenics do that, but it's a different story, right?
449
1227000
3000
Alleen schizofrenen zouden dat wellicht denken.
20:55
Normal people say, she's warm like the sun,
450
1230000
3000
Voor normale mensen is ze warm als de zon,
20:58
she's radiant like the sun, she's nurturing like the sun.
451
1233000
2000
stralend als de zon, voedend als de zon.
21:00
Instantly, you've found the links.
452
1235000
2000
Die verbindingen pik je direct op.
21:02
Now, if you assume that this greater cross wiring
453
1237000
3000
Als we uitgaan van een bredere koppeling
21:05
and concepts are also in different parts of the brain,
454
1240000
3000
tussen concepten in verschillende delen van de hersenen
21:08
then it's going to create a greater propensity
455
1243000
3000
dan voedt dat als vanzelf de neiging
21:11
towards metaphorical thinking and creativity
456
1246000
3000
tot metaforisch en creatief denken
21:14
in people with synesthesia.
457
1249000
2000
bij mensen met synesthesie.
21:16
And, hence, the eight times more common incidence of synesthesia
458
1251000
3000
Vandaar dat synesthesie acht maal vaker voorkomt
21:19
among poets, artists and novelists.
459
1254000
2000
bij dichters, kunstenaars en schrijvers.
21:21
OK, it's a very phrenological view of synesthesia.
460
1256000
3000
Dit is een heel frenologische visie op synesthesie.
21:24
The last demonstration -- can I take one minute?
461
1259000
2000
Heb ik nog tijd voor een kleine demonstratie?
21:26
(Applause)
462
1261000
2000
(applaus)
21:28
OK. I'm going to show you that you're all synesthetes, but you're in denial about it.
463
1263000
5000
Ik ga aantonen dat ook jullie onbewust synesthesie ervaren.
21:33
Here's what I call Martian alphabet. Just like your alphabet,
464
1268000
4000
Dit is de taal van de Marsmannetjes. Een alfabet:
21:37
A is A, B is B, C is C.
465
1272000
3000
A is A, B is B, C is C.
21:40
Different shapes for different phonemes, right?
466
1275000
3000
Er zijn verschillende vormen voor verschillende fonemen.
21:43
Here, you've got Martian alphabet.
467
1278000
2000
In de taal van de Marsmannetjes
21:45
One of them is Kiki, one of them is Buba.
468
1280000
2000
is een van deze twee Kiki en de andere Buba.
21:47
Which one is Kiki and which one is Buba?
469
1282000
2000
Welke is Kiki en welke is Buba?
21:49
How many of you think that's Kiki and that's Buba? Raise your hands.
470
1284000
2000
Steek je hand op als je denkt dat links Kiki is, en rechts Buba.
21:51
Well, it's one or two mutants.
471
1286000
2000
Goed, er zijn een paar mutanten.
21:53
(Laughter)
472
1288000
1000
(publiek lacht)
21:54
How many of you think that's Buba, that's Kiki? Raise your hands.
473
1289000
2000
Steek je hand op als je denkt dat links Buba is, en rechts Kiki.
21:56
Ninety-nine percent of you.
474
1291000
2000
99 procent denkt dat.
21:58
Now, none of you is a Martian. How did you do that?
475
1293000
2000
Hoe kan dat?
22:00
It's because you're all doing a cross-model synesthetic abstraction,
476
1295000
5000
Jullie hanteren allemaal een synesthetische abstractie.
22:05
meaning you're saying that that sharp inflection -- ki-ki,
477
1300000
4000
De scherpe klanken van het woord Kiki
22:09
in your auditory cortex, the hair cells being excited -- Kiki,
478
1304000
5000
stimuleren via de gehoorcellen de auditieve cortex.
22:14
mimics the visual inflection, sudden inflection of that jagged shape.
479
1309000
3000
Het woord Kiki imiteert de scherpe hoeken van de vorm.
22:17
Now, this is very important, because what it's telling you
480
1312000
3000
Dit is een belangrijk gegeven.
22:20
is your brain is engaging in a primitive --
481
1315000
2000
Op primitieve wijze manipuleert het brein
22:22
it's just -- it looks like a silly illusion,
482
1317000
2000
een ogenschijnlijk eenvoudige illusie.
22:24
but these photons in your eye are doing this shape,
483
1319000
4000
De fotonen in je ogen herkennen een vorm,
22:28
and hair cells in your ear are exciting the auditory pattern,
484
1323000
3000
en de gehoorcellen in je oren prikkelen een auditief patroon.
22:31
but the brain is able to extract the common denominator.
485
1326000
5000
Daarin vinden de hersenen een gemeenschappelijke noemer.
22:36
It's a primitive form of abstraction,
486
1331000
2000
Bekend is dat deze primitieve vorm van abstractie
22:38
and we now know this happens in the fusiform gyrus of the brain,
487
1333000
5000
plaatsvindt in de gyrus fusiformis.
22:43
because when that's damaged,
488
1338000
1000
Mensen blijken bij beschadiging van dat deel
22:44
these people lose the ability to engage in Buba Kiki,
489
1339000
4000
niet meer in staat om Buba en Kiki te plaatsen.
22:48
but they also lose the ability to engage in metaphor.
490
1343000
2000
Zij herkennen ook geen metaforen meer.
22:50
If you ask this guy, what -- "all that glitters is not gold,"
491
1345000
4000
"Het is niet al goud wat er blinkt". Als je zo'n patiënt vraagt:
22:54
what does that mean?"
492
1349000
2000
"Wat betekent dat?"
22:56
The patient says, "Well, if it's metallic and shiny, it doesn't mean it's gold.
493
1351000
2000
Zegt hij: "Iets dat metaalachtig glimt, hoeft nog geen goud te zijn.
22:58
You have to measure its specific gravity, OK?"
494
1353000
3000
Je moet het soortelijk gewicht bepalen."
23:01
So, they completely miss the metaphorical meaning.
495
1356000
3000
Hij mist de metafoor van dit gezegde.
23:04
So, this area is about eight times the size in higher --
496
1359000
3000
Bij mensen is dit gebied acht maal groter
23:07
especially in humans -- as in lower primates.
497
1362000
3000
dan bij lagere primaten.
23:10
Something very interesting is going on here in the angular gyrus,
498
1365000
3000
Met name interessant is dit deel, de gyrus angularis.
23:13
because it's the crossroads between hearing, vision and touch,
499
1368000
3000
Daar komen gehoor, gezichtsvermogen en tastzin bij elkaar.
23:16
and it became enormous in humans. And something very interesting is going on.
500
1371000
4000
Dit gebied heeft zich bij mensen heel sterk ontwikkeld.
23:20
And I think it's a basis of many uniquely human abilities
501
1375000
3000
Het is de basis van veel unieke menselijke eigenschappen,
23:23
like abstraction, metaphor and creativity.
502
1378000
3000
zoals abstractie, metaforen, creativiteit.
23:26
All of these questions that philosophers have been studying for millennia,
503
1381000
3000
Alle mysteries waar filosofen zich al eeuwen over buigen,
23:29
we scientists can begin to explore by doing brain imaging,
504
1384000
4000
kunnen wij wetenschappers nu met hersenscans
23:33
and by studying patients and asking the right questions.
505
1388000
2000
en onderzoeken proberen te ontrafelen.
23:35
Thank you.
506
1390000
2000
Dank u.
23:37
(Applause)
507
1392000
1000
(applaus)
23:38
Sorry about that.
508
1393000
1000
Mijn excuses.
23:39
(Laughter)
509
1394000
1000
(publiek lacht)
ABOUT THE SPEAKER
Vilayanur Ramachandran - Brain expertNeurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain.
Why you should listen
V.S. Ramachandran is a mesmerizing speaker, able to concretely and simply describe the most complicated inner workings of the brain. His investigations into phantom limb pain, synesthesia and other brain disorders allow him to explore (and begin to answer) the most basic philosophical questions about the nature of self and human consciousness.
Ramachandran is the director of the Center for Brain and Cognition at the University of California, San Diego, and an adjunct professor at the Salk Institute. He is the author of Phantoms in the Brain (the basis for a Nova special), A Brief Tour of Human Consciousness and The Man with the Phantom Twin: Adventures in the Neuroscience of the Human Brain.
Vilayanur Ramachandran | Speaker | TED.com