TEDxBrighton
Colin Grant: How our stories cross over
Colin Grant: De zoon van een moeilijke vader
Filmed:
Readability: 3.9
933,193 views
Colin Grant is zijn leven lang bezig geweest te schipperen tussen het emotionele landschap van de wereld van zijn vader en zijn eigen wereld. Grant, die geboren is in Engeland uit Jamaicaanse ouders, put zijn verhalen uit gedeelde ervaringen binnen zijn immigrantengemeenschap -- en reflecteert op hoe hij vergeving vond voor een vader die hem in de steek liet.
Colin Grant - Author, historian
Colin Grant is an author and historian whose works focus on larger-than-life figures of the African diaspora. Full bio
Colin Grant is an author and historian whose works focus on larger-than-life figures of the African diaspora. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This is a photograph
0
937
1696
Dit is een foto
00:14
of a man whom for many years
1
2633
2816
van een man die ik lange tijd
00:17
I plotted to kill.
2
5449
3721
wilde vermoorden.
00:21
This is my father,
3
9170
3020
Dit is mijn vader
00:24
Clinton George "Bageye" Grant.
4
12190
3737
Clinton George 'Bageye' Grant.
00:27
He's called Bageye because he has
5
15927
2271
Hij wordt 'Bageye' genoemd
00:30
permanent bags under his eyes.
6
18198
4160
vanwege de permanente
'zakjes' onder zijn ogen.
'zakjes' onder zijn ogen.
00:34
As a 10-year-old, along with my siblings,
7
22358
2776
Toen ik 10 was droomde ik ervan
om samen met mijn broers en zussen
het gif van een vliegen-plakstrip
het gif van een vliegen-plakstrip
00:37
I dreamt of scraping off the poison
8
25134
4116
00:41
from fly-killer paper into his coffee,
9
29250
3950
door zijn koffie te roeren,
glassplinters over zijn ontbijt
te strooien,
te strooien,
00:45
grounded down glass and sprinkling it
10
33200
1855
00:47
over his breakfast,
11
35055
2989
of het tapijt van de trap
los te halen
los te halen
00:50
loosening the carpet on the stairs
12
38044
1710
00:51
so he would trip and break his neck.
13
39754
3728
zodat hij zou struikelen
en z'n nek zou breken.
en z'n nek zou breken.
00:55
But come the day, he would always
14
43482
1627
Als de dag daar was,
00:57
skip that loose step,
15
45109
2252
stapte hij altijd over die losse tree,
00:59
he would always bow out of the house
16
47361
1829
en sloop hij het huis uit
01:01
without so much as a swig of coffee
17
49190
1840
zonder ook maar een slok koffie
01:03
or a bite to eat.
18
51030
2788
of een hap van zijn ontbijt.
Vele jaren was ik bang
dat mijn vader zou sterven
dat mijn vader zou sterven
01:05
And so for many years,
19
53818
1286
01:07
I feared that my father would die
20
55104
1960
01:09
before I had a chance to kill him.
21
57064
2074
voordat ik de kans kreeg
om hem te vermoorden.
om hem te vermoorden.
01:11
(Laughter)
22
59138
4592
(Gelach)
01:15
Up until our mother asked him to leave
23
63730
2991
Totdat mijn moeder
hem verzocht ons te verlaten
hem verzocht ons te verlaten
01:18
and not come back,
24
66721
1657
en nooit meer terug te komen,
01:20
Bageye had been a terrifying ogre.
25
68378
4256
was 'Bageye' een verschrikkelijke
boeman geweest.
boeman geweest.
01:24
He teetered permanently on the verge of rage,
26
72634
3585
Hij wankelde constant
op het randje van woede,
op het randje van woede,
01:28
rather like me, as you see.
27
76219
3608
een beetje zoals ik,
zoals je ziet.
zoals je ziet.
01:31
He worked nights at Vauxhall Motors in Luton
28
79827
3300
Hij werkte 's nachts
bij Vauxhall Motors in Luton
bij Vauxhall Motors in Luton
01:35
and demanded total silence throughout the house,
29
83127
3159
en verlangde complete stilte in ons huis.
01:38
so that when we came home from school
30
86286
2672
Als we om half vier 's middags
01:40
at 3:30 in the afternoon, we would huddle
31
88958
2040
van school kwamen, zaten we
01:42
beside the TV, and rather like safe-crackers,
32
90998
3250
op een kluitje bij de tv.
Als kluisinbrekers draaiden we
aan de volumeknop van de tv
aan de volumeknop van de tv
01:46
we would twiddle with the volume control knob
33
94248
2486
01:48
on the TV so it was almost inaudible.
34
96734
2793
totdat we bijna niets hoorden.
01:51
And at times, when we were like this,
35
99527
2311
Op dat soort momenten klonk soms
zoveel "Ssshhhh" door het huis
zoveel "Ssshhhh" door het huis
01:53
so much "Shhh," so much "Shhh"
36
101838
2432
01:56
going on in the house
37
104270
1865
dat ik me inbeeldde
01:58
that I imagined us to be like
38
106135
1975
02:00
the German crew of a U-boat
39
108110
3500
dat we bemanningsleden waren
van een Duitse onderzeeër,
van een Duitse onderzeeër,
02:03
creeping along the edge of the ocean
40
111610
2492
sluipend langs de rand van de oceaan
02:06
whilst up above, on the surface,
41
114102
1816
terwijl boven aan het oppervlak
02:07
HMS Bageye patrolled
42
115918
3745
Zijne Majesteit 'Bageye' patrouilleerde
02:11
ready to drop death charges
43
119663
2127
en klaarstond om de doodstraf
uit te delen
uit te delen
02:13
at the first sound of any disturbance.
44
121790
3987
bij het eerste spoortje van geluid.
02:17
So that lesson was the lesson that
45
125777
2935
Dus de les was:
"Trek geen aandacht
02:20
"Do not draw attention to yourself
46
128712
1448
02:22
either in the home or outside of the home."
47
130160
2264
in huis of buitenshuis."
02:24
Maybe it's a migrant lesson.
48
132424
2686
Misschien is het een les voor migranten.
02:27
We were to be below the radar,
49
135110
3170
Wij bevonden ons onder de radar
02:30
so there was no communication, really,
50
138280
1495
dus was er geen communicatie
02:31
between Bageye and us and us and Bageye,
51
139775
3161
tussen 'Bageye' en ons,
of tussen ons en 'Bageye'.
of tussen ons en 'Bageye'.
02:34
and the sound that we most looked forward to,
52
142936
2608
Het geluid waar je het meeste
naar uitkijkt als je kind bent,
naar uitkijkt als je kind bent,
02:37
you know when you're a child and you want
53
145544
1754
is dat je vader thuiskomt
en iedereen blij is.
en iedereen blij is.
02:39
your father to come home
and it's all going to be happy
and it's all going to be happy
54
147298
3438
Je wacht op dat geluid
dat de deur opengaat.
dat de deur opengaat.
02:42
and you're waiting for that sound of the door opening.
55
150736
1754
02:44
Well the sound that we looked forward to
56
152490
1256
Het geluid waar wij
ons op verheugden
ons op verheugden
02:45
was the click of the door closing,
57
153746
1893
was de klik van
een dichtgaande deur,
een dichtgaande deur,
02:47
which meant he'd gone and would not come back.
58
155639
4708
die betekende dat hij wegging
en niet terugkwam.
en niet terugkwam.
02:52
So for three decades,
59
160347
3459
Dus drie decennia lang
02:55
I never laid eyes on my father, nor he on me.
60
163806
3041
heb ik mijn vader niet gezien
en hij mij niet.
en hij mij niet.
02:58
We never spoke to each other for three decades,
61
166847
1768
We spraken elkaar al die tijd niet
03:00
and then a couple of years ago, I decided
62
168615
1801
en een paar jaar geleden besloot ik
03:02
to turn the spotlight on him.
63
170416
4271
een schijnwerper op hem te zetten.
03:06
"You are being watched.
64
174687
1888
"Er wordt op je gelet.
03:08
Actually, you are.
65
176575
1856
Echt waar.
03:10
You are being watched."
66
178431
2064
Er wordt op je gelet."
03:12
That was his mantra to us, his children.
67
180495
2664
Dat was zijn mantra aan ons,
zijn kinderen.
zijn kinderen.
03:15
Time and time again he would say this to us.
68
183159
1673
Steeds weer zei hij dit tegen ons.
03:16
And this was the 1970s, it was Luton,
69
184832
3103
Dit was in de jaren 70 in Luton
03:19
where he worked at Vauxhall Motors,
70
187935
1629
waar hij bij Vauxhall Motors werkte.
03:21
and he was a Jamaican.
71
189564
1827
Hij was Jamaicaan.
Hij bedoelde dat er
als kind van een Jamaicaanse immigrant
als kind van een Jamaicaanse immigrant
03:23
And what he meant was,
72
191391
1059
03:24
you as a child of a Jamaican immigrant
73
192450
2111
03:26
are being watched
74
194561
1918
op je gelet wordt.
03:28
to see which way you turn, to see whether
75
196479
1657
Men kijkt welke kant je opgaat,
03:30
you conform to the host nation's stereotype of you,
76
198136
4119
of je voldoet aan het cliché
dat het gastland over jou heeft:
dat het gastland over jou heeft:
03:34
of being feckless, work-shy,
77
202255
2600
je bent waardeloos, te lui om te werken,
03:36
destined for a life of crime.
78
204855
2561
bestemd voor een leven vol misdaad.
03:39
You are being watched,
79
207416
1734
Er wordt op je gelet,
03:41
so confound their expectations of you.
80
209150
4343
zorg dat hun verwachtingen over jou
beschaamd worden.
beschaamd worden.
Om daarvoor te zorgen,
03:45
To that end, Bageye and his friends,
81
213493
4278
probeerden Bageye en zijn vrienden,
03:49
mostly Jamaican,
82
217771
1655
vooral Jamaicanen,
03:51
exhibited a kind of Jamaican bella figura:
83
219426
3754
een goede 'Jamaicaanse' indruk te maken:
laat de wereld je beste kant zien,
03:55
Turn your best side to the world,
84
223180
2614
03:57
show your best face to the world.
85
225794
2274
laat de wereld je beste gezicht zien.
04:00
If you have seen some of the images
86
228068
1774
Als je beelden hebt gezien
04:01
of the Caribbean people arriving
87
229842
2136
van mensen die in de jaren 40 en 50
04:03
in the '40s and '50s,
88
231978
1652
vanuit de Caraïben arriveerden,
04:05
you might have noticed that a lot of the men
89
233630
1396
zag je dat veel mannen
04:07
wear trilbies.
90
235026
1889
deukhoeden droegen.
04:08
Now, there was no tradition
of wearing trilbies in Jamaica.
of wearing trilbies in Jamaica.
91
236915
3641
Het was geen traditie in Jamaica
om deukhoeden te dragen.
om deukhoeden te dragen.
04:12
They invented that tradition for their arrival here.
92
240556
2943
Ze bedachten deze traditie
speciaal voor hun aankomst.
speciaal voor hun aankomst.
04:15
They wanted to project themselves in a way
93
243499
1767
Ze wilden zich tonen
04:17
that they wanted to be perceived,
94
245266
2334
zoals ze gezien wilden worden.
04:19
so that the way they looked
95
247600
1431
Ze wilden dat hun uiterlijk
04:21
and the names that they gave themselves
96
249031
2943
en hun bijnamen
hen zouden definiëren.
04:23
defined them.
97
251974
1672
04:25
So Bageye is bald and has baggy eyes.
98
253646
5489
Dus 'Bageye' is kaal en heeft
zakjes onder z'n ogen.
zakjes onder z'n ogen.
04:31
Tidy Boots is very fussy about his footwear.
99
259135
4012
'Tidy Boots' is nogal kieskeurig
over zijn schoeisel.
over zijn schoeisel.
'Anxious' is altijd angstig.
04:35
Anxious is always anxious.
100
263147
2712
'Clock' heeft een lange
en een korte arm.
en een korte arm.
04:37
Clock has one arm longer than the other.
101
265859
2729
04:40
(Laughter)
102
268588
3648
(Gelach)
04:44
And my all-time favorite was the
guy they called Summerwear.
guy they called Summerwear.
103
272236
3374
Mijn onovertroffen favoriet
is de jongen die ze 'Summerwear' noemden.
is de jongen die ze 'Summerwear' noemden.
04:47
When Summerwear came to this country
104
275610
1834
Toen 'Summerwear' in de jaren 60
van Jamaica naar dit land kwam,
van Jamaica naar dit land kwam,
04:49
from Jamaica in the early '60s, he insisted
105
277444
2119
stond hij erop
om lichte zomerkleding te dragen,
om lichte zomerkleding te dragen,
04:51
on wearing light summer suits,
106
279563
2377
04:53
no matter the weather,
107
281940
1656
ongeacht het weer.
04:55
and in the course of researching their lives,
108
283596
1338
Toen we over hen praatten,
04:56
I asked my mom, "Whatever
became of Summerwear?"
became of Summerwear?"
109
284934
2976
vroeg ik m'n moeder:
"Hoe is 'Summerwear' terechtgekomen?
"Hoe is 'Summerwear' terechtgekomen?
04:59
And she said, "He caught a cold and died." (Laughter)
110
287910
4827
Ze zei: "Hij liep een verkoudheid op
en ging dood." (Gelach)
en ging dood." (Gelach)
Maar mannen zoals 'Summerwear'
toonden ons het belang van stijl.
toonden ons het belang van stijl.
05:04
But men like Summerwear
111
292737
1856
05:06
taught us the importance of style.
112
294593
1462
Misschien overdreven ze hun stijl ietwat
05:08
Maybe they exaggerated their style
113
296055
2122
05:10
because they thought that they were not considered
114
298177
3216
omdat ze dachten dat men
hen niet helemaal beschaafd achtte.
hen niet helemaal beschaafd achtte.
05:13
to be quite civilized,
115
301393
2104
Ze brachten die houding of angst
05:15
and they transferred that generational attitude
116
303497
2816
05:18
or anxiety onto us, the next generation,
117
306313
2600
over op ons, de volgende generatie.
05:20
so much so that when I was growing up,
118
308913
2187
Het was zelfs zo erg
05:23
if ever on the television news or radio
119
311100
2373
dat als we op de tv of radio hoorden
05:25
a report came up about a black person
120
313473
1508
dat een zwarte man
een misdaad begaan had --
een misdaad begaan had --
05:26
committing some crime —
121
314981
1684
een beroving, een moord,
of een inbraak --
of een inbraak --
05:28
a mugging, a murder, a burglary —
122
316665
3664
we samen met onze ouders huiverden,
05:32
we winced along with our parents,
123
320329
3552
omdat hij 'onze kant'
in de steek had gelaten.
in de steek had gelaten.
05:35
because they were letting the side down.
124
323881
2664
05:38
You did not just represent yourself.
125
326545
1453
Je vertegenwoordigde niet alleen jezelf,
maar de hele groep.
maar de hele groep.
05:39
You represented the group,
126
327998
1742
05:41
and it was a terrifying thing to come to terms with,
127
329740
4508
Het was verschrikkelijk om te beseffen
05:46
in a way, that maybe you were going
128
334248
2264
dat jij misschien
in hetzelfde licht gezien zou worden.
in hetzelfde licht gezien zou worden.
05:48
to be perceived in the same light.
129
336512
4144
05:52
So that was what needed to be challenged.
130
340656
3772
Dus dat was de uitdaging.
05:56
Our father and many of his colleagues
131
344428
4281
Onze vader en veel van zijn collega's
waren voortdurend aan het uitzenden
maar ze ontvingen niet.
maar ze ontvingen niet.
06:00
exhibited a kind of transmission but not receiving.
132
348709
3461
Gebouwd om te zenden,
niet om te ontvangen.
niet om te ontvangen.
06:04
They were built to transmit but not receive.
133
352170
2222
06:06
We were to keep quiet.
134
354392
2851
Wij moesten ons rustig houden.
06:09
When our father did speak to us,
135
357243
1353
Als vader tegen ons sprak
06:10
it was from the pulpit of his mind.
136
358596
2865
kwam het vanuit de preekstoel
van zijn geest.
van zijn geest.
06:13
They clung to certainty in the belief
137
361461
1588
Ze hielden vast aan zekerheid
06:15
that doubt would undermine them.
138
363049
4129
in de overtuiging dat twijfel
hen zou verzwakken.
hen zou verzwakken.
Maar als ik vanuit huis werk,
06:19
But when I am working in my house
139
367178
3591
en na een dag schrijven
naar beneden ren
naar beneden ren
06:22
and writing, after a day's writing, I rush downstairs
140
370769
3851
06:26
and I'm very excited to talk about
Marcus Garvey or Bob Marley
Marcus Garvey or Bob Marley
141
374620
3306
en graag wil praten over
Marcus Garvey of Bob Marley
Marcus Garvey of Bob Marley
06:29
and words are tripping out of my mouth like butterflies
142
377926
2864
en de woorden fladderen
als vlinders uit m'n mond,
als vlinders uit m'n mond,
06:32
and I'm so excited that my children stop me,
143
380790
2496
ben ik zo opgewonden
dat mijn kinderen me stoppen
dat mijn kinderen me stoppen
06:35
and they say, "Dad, nobody cares."
144
383286
3680
en zeggen:
"Pap, het kan niemand iets schelen."
"Pap, het kan niemand iets schelen."
06:38
(Laughter)
145
386966
3990
(Gelach)
06:42
But they do care, actually.
146
390956
1914
Maar het maakt ze wel iets uit.
06:44
They cross over.
147
392870
1563
Ze verwerken het.
06:46
Somehow they find their way to you.
148
394433
2507
Op een bepaalde manier
verbinden ze zich met je.
verbinden ze zich met je.
06:48
They shape their lives according
to the narrative of your life,
to the narrative of your life,
149
396940
3604
Ze vormen hun levens volgens
jouw levensverhaal,
jouw levensverhaal,
06:52
as I did with my father and my mother, perhaps,
150
400544
4026
net zoals ik waarschijnlijk deed
met mijn vader en moeder
met mijn vader en moeder
06:56
and maybe Bageye did with his father.
151
404570
2614
en 'Bageye' misschien met zijn vader.
06:59
And that was clearer to me
152
407184
1642
Dat maakte dingen
duidelijk voor mij:
duidelijk voor mij:
07:00
in the course of looking at his life
153
408826
2958
door me in zijn leven te verdiepen
07:03
and understanding, as they say,
154
411784
3056
en het te begrijpen.
Of zoals
de inheemse Amerikanen zeggen:
de inheemse Amerikanen zeggen:
07:06
the Native Americans say,
155
414840
1312
07:08
"Do not criticize the man until you can walk
156
416152
1629
"Bekritiseer iemand niet
voordat je op zijn mocassins kunt lopen."
voordat je op zijn mocassins kunt lopen."
07:09
in his moccasins."
157
417781
2312
07:12
But in conjuring his life, it was okay
158
420093
2899
Bij het weergeven van zijn leven
was het makkelijk
was het makkelijk
07:14
and very straightforward to portray
159
422992
3268
om het Caribisch leven
in Engeland in de jaren 70
in Engeland in de jaren 70
07:18
a Caribbean life in England in the 1970s
160
426260
2980
te schetsen met
07:21
with bowls of plastic fruit,
161
429240
4984
schalen vol plastic fruit,
07:26
polystyrene ceiling tiles,
162
434224
3064
polystyrene plafondtegels,
en de sofa's permanent verpakt
07:29
settees permanently sheathed
163
437288
2288
07:31
in their transparent covers
that they were delivered in.
that they were delivered in.
164
439576
3372
in de transparante hoezen
waarin ze werden afgeleverd.
waarin ze werden afgeleverd.
07:34
But what's more difficult to navigate
165
442948
1852
Maar wat moeilijker is
om te navigeren,
om te navigeren,
07:36
is the emotional landscape
166
444800
1492
is het emotionele landschap
tussen de generaties.
tussen de generaties.
07:38
between the generations,
167
446292
1970
07:40
and the old adage that with age comes wisdom
168
448262
4738
Het oude gezegde
dat wijsheid met de jaren komt,
dat wijsheid met de jaren komt,
07:45
is not true.
169
453000
2045
is niet waar.
07:47
With age comes the veneer of respectability
170
455045
3483
Met de jaren komt het
fineerlaagje eerbiedwaardigheid
fineerlaagje eerbiedwaardigheid
07:50
and a veneer of uncomfortable truths.
171
458528
3368
en het fineerlaagje
van de oncomfortabele waarheden.
van de oncomfortabele waarheden.
07:53
But what was true was that my parents,
172
461896
2772
Maar de waarheid is dat mijn moeder --
07:56
my mother, and my father went along with it,
173
464668
2476
en mijn vader vond het goed --
07:59
did not trust the state to educate me.
174
467144
2768
de staat niet toevertrouwde
om mij te onderwijzen.
om mij te onderwijzen.
08:01
So listen to how I sound.
175
469912
2490
Hoor hoe dit klinkt.
08:04
They determined that they would
send me to a private school,
send me to a private school,
176
472402
4282
Ze besloten om mij
naar een privéschool te sturen.
naar een privéschool te sturen.
08:08
but my father worked at Vauxhall Motors.
177
476684
1757
Mijn vader werkte bij Vauxhall.
08:10
It's quite difficult to fund a private school education
178
478441
3791
Het is best moeilijk
om voor privéonderwijs te betalen
om voor privéonderwijs te betalen
08:14
and feed his army of children.
179
482232
2640
en zijn leger aan kinderen te voeden.
08:16
I remember going on to the school
180
484872
1984
Ik herinner me dat ik naar school ging
08:18
for the entrance exam, and my father said
181
486856
2124
voor het toelatingsexamen
en mijn vader zei
en mijn vader zei
08:20
to the priest — it was a Catholic school —
182
488980
3600
tegen de priester
-- het was een katholieke school --
-- het was een katholieke school --
08:24
he wanted a better "heducation" for the boy,
183
492580
4227
dat hij een betere 'heducatie'
voor zijn jongen wilde.
voor zijn jongen wilde.
08:28
but also, he, my father,
184
496807
2928
Mijn vader heeft nog nooit
08:31
never even managed to pass worms,
185
499735
2640
een examen gehaald,
08:34
never mind entrance exams.
186
502375
2620
laat staan een toelatingsexamen.
08:36
But in order to fund my education,
187
504995
1945
Om voor mijn opleiding te betalen
08:38
he was going to have to do some dodgy stuff,
188
506940
2723
moest hij duistere dingen gaan doen.
08:41
so my father would fund my education
189
509663
3102
Mijn vader betaalde voor mijn opleiding
door illegale spullen
vanuit zijn achterbak te verkopen,
vanuit zijn achterbak te verkopen,
08:44
by trading in illicit goods from the back of his car,
190
512765
3604
wat zelfs risicovoller was omdat--
08:48
and that was made even more tricky because
191
516369
1432
08:49
my father, that's not his car by the way.
192
517801
2160
Dit is niet mijn vaders auto.
08:51
My father aspired to have a car like that,
193
519961
1808
Hij wilde graag zo'n auto
08:53
but my father had a beaten-up Mini,
194
521769
2076
maar mijn vader had een gedeukte Mini.
08:55
and he never, being a
Jamaican coming to this country,
Jamaican coming to this country,
195
523845
4498
En hij had, als Jamaicaans immigrant,
09:00
he never had a driving license,
196
528343
2353
nooit zijn rijbewijs gehaald.
09:02
he never had any insurance or road tax or MOT.
197
530696
3564
Hij was niet verzekerd
en hij betaalde geen wegenbelasting.
en hij betaalde geen wegenbelasting.
09:06
He thought, "I know how to drive;
198
534260
1939
Hij dacht: "Ik kan autorijden;
09:08
why do I need the state's validation?"
199
536199
3080
waarom heb ik
toestemming van de staat nodig?"
toestemming van de staat nodig?"
09:11
But it became a little tricky when
we were stopped by the police,
we were stopped by the police,
200
539279
2232
Het werd lastiger
als we aangehouden werden.
als we aangehouden werden.
09:13
and we were stopped a lot by the police,
201
541511
2213
We werden vaak
aangehouden door de politie.
aangehouden door de politie.
Ik was onder de indruk
hoe mijn vader dat afhandelde.
hoe mijn vader dat afhandelde.
09:15
and I was impressed by the way
202
543724
1217
09:16
that my father dealt with the police.
203
544941
1899
09:18
He would promote the policeman immediately,
204
546840
2808
Hij promoveerde de politieagent direct,
09:21
so that P.C. Bloggs became Detective Inspector Bloggs
205
549648
4087
zodat politieagent Bloggs
Detective Inspecteur Bloggs werd
Detective Inspecteur Bloggs werd
(Gelach)
gedurende de conversatie,
gedurende de conversatie,
09:25
in the course of the conversation
206
553735
1184
09:26
and wave us on merrily.
207
554919
1984
en ons vriendelijk doorliet.
09:28
So my father was exhibiting what we in Jamaica
208
556903
1868
Zoals we in Jamaica zeggen:
09:30
called "playing fool to catch wise."
209
558771
4182
"Speel de gek om een slimmerik te vangen."
09:34
But it lent also an idea
210
562953
3369
Maar het gaf je ook het idee
dat hij eigenlijk gekleineerd werd
door de politieagenten --
door de politieagenten --
09:38
that actually he was being diminished
211
566322
1806
09:40
or belittled by the policeman —
212
568128
2304
als 10-jarig jongetje zag ik dat --
09:42
as a 10-year-old boy, I saw that —
213
570432
1817
en ook was er een tweeslachtigheid
jegens autoriteit.
jegens autoriteit.
09:44
but also there was an ambivalence towards authority.
214
572249
2571
09:46
So on the one hand, there was
215
574820
1645
Aan de ene kant
werd er gespot met autoriteiten.
werd er gespot met autoriteiten.
09:48
a mocking of authority,
216
576465
1627
09:50
but on the other hand, there was a deference
217
578092
2316
Aan de andere kant waren ze
eerbiedig ten opzichte van hen.
eerbiedig ten opzichte van hen.
09:52
towards authority,
218
580408
1821
09:54
and these Caribbean people
219
582229
1955
Deze Caraïbische mensen
09:56
had an overbearing obedience towards authority,
220
584184
4137
waren overdreven gehoorzaam
als het ging om autoriteiten,
als het ging om autoriteiten,
10:00
which is very striking, very strange in a way,
221
588321
2208
wat erg opvallend, vreemd is
10:02
because migrants are very courageous people.
222
590529
3104
omdat migranten heel moedige mensen zijn.
10:05
They leave their homes. My father and my mother
223
593633
2760
Ze verlaten hun thuis.
Mijn vader en moeder verlieten Jamaica
10:08
left Jamaica and they traveled 4,000 miles,
224
596393
3927
en reisden 6.000 kilometer
en nu werden ze vanwege deze reis
als kinderen behandeld.
als kinderen behandeld.
10:12
and yet they were infantilized by travel.
225
600320
3824
10:16
They were timid,
226
604144
1768
Ze waren timide
10:17
and somewhere along the line,
227
605912
1449
en ergens gedurende de reis
werd de natuurlijke volgorde omgedraaid.
werd de natuurlijke volgorde omgedraaid.
10:19
the natural order was reversed.
228
607361
1841
10:21
The children became the parents to the parent.
229
609202
3487
De kinderen werden de ouders
van de ouder.
van de ouder.
Mensen kwamen uit de Caraïben
met een vijfjarenplan:
met een vijfjarenplan:
10:26
The Caribbean people came to
this country with a five-year plan:
this country with a five-year plan:
230
614646
2497
10:29
they would work, some money, and then go back,
231
617143
1999
ze gingen werken, geld verdienen
en dan terug.
en dan terug.
10:31
but the five years became 10, the 10 became 15,
232
619142
2823
Maar vijf jaar werd 10 jaar,
en 10 jaar werd 15 jaar.
en 10 jaar werd 15 jaar.
10:33
and before you know it,
you're changing the wallpaper,
you're changing the wallpaper,
233
621965
2345
Voordat je het weet,
plak je nieuw behang op de muur
plak je nieuw behang op de muur
10:36
and at that point, you know you're here to stay.
234
624310
3632
en op dat moment weet je
dat je hier blijft.
dat je hier blijft.
10:39
Although there's still the kind of temporariness
235
627942
2464
Onze ouders voelden nog steeds
10:42
that our parents felt about being here,
236
630406
2447
een soort van tijdelijkheid
10:44
but we children knew that the game was up.
237
632853
4187
maar wij kinderen
wisten dat het menens was.
wisten dat het menens was.
10:49
I think there was a feeling that
238
637040
2758
Ik denk dat ze het gevoel hadden
10:51
they would not be able to continue with the ideals
239
639798
5350
dat ze niet verder aan de idealen
konden bouwen
konden bouwen
10:57
of the life that they expected.
240
645148
2007
van het leven dat ze
in gedachten hadden.
in gedachten hadden.
10:59
The reality was very much different.
241
647155
1982
De realiteit was heel anders.
11:01
And also, that was true of the reality
242
649137
2074
En dat gold ook voor die realiteit
11:03
of trying to educate me.
243
651211
1418
van mijn opvoeding.
11:04
Having started the process,
my father did not continue.
my father did not continue.
244
652629
4062
Mijn vader begon dat proces,
maar maakte het niet af.
maar maakte het niet af.
11:08
It was left to my mother to educate me,
245
656691
2728
Mijn moeder was degene
die mij uiteindelijk opvoedde.
die mij uiteindelijk opvoedde.
11:11
and as George Lamming would say,
246
659419
2721
Zoals George Lamming
gezegd zou hebben:
gezegd zou hebben:
11:14
it was my mother who fathered me.
247
662140
3779
het was mijn moeder die mijn vader was.
11:17
Even in his absence, that old mantra remained:
248
665919
2342
Zelfs in zijn afwezigheid
gold de oude mantra:
gold de oude mantra:
11:20
You are being watched.
249
668261
1687
'er wordt op je gelet'.
11:21
But such ardent watchfulness can lead to anxiety,
250
669948
3202
Maar die intense waakzaamheid
kan tot angst leiden.
kan tot angst leiden.
11:25
so much so that years later, when I was investigating
251
673150
2249
Jaren later onderzocht ik
11:27
why so many young black men
252
675399
1314
waarom zoveel zwarte mannen
11:28
were diagnosed with schizophrenia,
253
676713
2131
gediagnosticeerd werden met schizofrenie,
11:30
six times more than they ought to be,
254
678844
2507
zes keer meer dan normaal.
11:33
I was not surprised to hear the psychiatrist say,
255
681351
3272
Ik was niet verrast
toen ik de psychiater hoorde zeggen:
toen ik de psychiater hoorde zeggen:
11:36
"Black people are schooled in paranoia."
256
684623
4458
"Zwarte mensen
worden opgeleid in paranoia."
worden opgeleid in paranoia."
11:41
And I wonder what Bageye would make of that.
257
689081
3871
Ik vraag me af wat 'Bageye'
daarvan zou vinden.
daarvan zou vinden.
11:44
Now I also had a 10-year-old son,
258
692952
2527
Ik had nu ook een 10-jarige zoon
11:47
and turned my attention to Bageye
259
695479
2849
en ik richtte mijn aandacht op Bageye
11:50
and I went in search of him.
260
698328
1376
en ging op zoek naar hem.
11:51
He was back in Luton, he was now 82,
261
699704
3602
Hij was in Luton, hij was nu 82 jaar
11:55
and I hadn't seen him for 30-odd years,
262
703306
3640
en ik had hem ruim 30 jaar niet gezien.
11:58
and when he opened the door,
263
706946
1598
Toen hij de deur opendeed,
12:00
I saw this tiny little man with lambent, smiling eyes,
264
708544
3904
zag ik een klein mannetje
met stralend lachende ogen.
met stralend lachende ogen.
12:04
and he was smiling, and I'd never seen him smile.
265
712448
2343
Hij glimlachte en ik had hem
nog nooit zien lachen.
nog nooit zien lachen.
12:06
I was very disconcerted by that.
266
714791
3048
Ik was daar erg onthutst over.
(Gelach)
(Gelach)
12:09
But we sat down, and he had
a Caribbean friend with him,
a Caribbean friend with him,
267
717839
3061
We gingen zitten en hij had
een Caraïbische vriend op bezoek.
een Caraïbische vriend op bezoek.
12:12
talking some old time talk,
268
720900
2555
We praatten over vroeger.
12:15
and my father would look at me,
269
723455
2474
Mijn vader keek naar me
12:17
and he looked at me as if I would
270
725929
1654
en hij keek alsof ik
12:19
miraculously disappear as I had arisen.
271
727583
3644
op wonderbaarlijke wijze kon verdwijnen
zoals ik ook gekomen was.
zoals ik ook gekomen was.
12:23
And he turned to his friend, and he said,
272
731227
2236
Hij keek naar z'n vriend en zei:
12:25
"This boy and me have a deep, deep connection,
273
733463
2960
"Deze jongen en ik hebben
een heel diepe connectie,
een heel diepe connectie,
12:28
deep, deep connection."
274
736423
2960
een heel diepe connectie."
Ik heb die band nooit gevoeld.
12:31
But I never felt that connection.
275
739383
1397
12:32
If there was a pulse, it was very weak
276
740780
2779
Als er al een band was,
was ie erg zwak
was ie erg zwak
12:35
or hardly at all.
277
743559
2824
of helemaal niet.
12:38
And I almost felt in the course of that reunion
278
746383
1840
Tijdens dat bezoek leek het bijna
12:40
that I was auditioning to be my father's son.
279
748223
4617
alsof ik op auditie was
om mijn vaders zoon te zijn.
om mijn vaders zoon te zijn.
12:44
When the book came out,
280
752840
1992
Toen het boek uitkwam,
kreeg ik redelijke recensies
in de nationale bladen.
in de nationale bladen.
12:46
it had fair reviews in the national papers,
281
754832
1736
12:48
but the paper of choice in Luton is not The Guardian,
282
756568
3272
Maar de meestgelezen krant in Luton
is niet 'The Guardian'.
is niet 'The Guardian'.
12:51
it's the Luton News,
283
759840
2287
Het is 'Luton News'.
12:54
and the Luton News ran the headline about the book,
284
762127
3776
De kop over het boek
in het 'Luton News' luidde:
in het 'Luton News' luidde:
"Het Boek Dat Een 32-jaar-Oude-Kloof
Kan Helen."
Kan Helen."
12:57
"The Book That May Heal a 32-Year-Old Rift."
285
765903
5219
Ik begreep dat dat ook de kloof
13:03
And I understood that could also represent
286
771122
3312
13:06
the rift between one generation and the next,
287
774434
1903
tussen twee generaties kon betekenen,
13:08
between people like me and my father's generation,
288
776337
4004
tussen mijn generatie
en die van mijn vader.
en die van mijn vader.
Maar er is in het Caraïbische leven
geen traditie van memoires of biografieën.
geen traditie van memoires of biografieën.
13:12
but there's no tradition in Caribbean life
289
780341
2248
13:14
of memoirs or biographies.
290
782589
2104
13:16
It was a tradition that you didn't
chat about your business in public.
chat about your business in public.
291
784693
4084
Het was traditie om niet in het openbaar
over je eigen zaken te praten.
over je eigen zaken te praten.
13:20
But I welcomed that title, and I thought actually, yes,
292
788777
4656
Maar ik vond het een mooie titel
en eigenlijk dacht ik:
en eigenlijk dacht ik:
13:25
there is a possibility that this
293
793433
1896
"Ja, er bestaat een mogelijkheid
13:27
will open up conversations
that we'd never had before.
that we'd never had before.
294
795329
4193
dat dit leidt tot conversaties
die we nog niet eerder hadden."
die we nog niet eerder hadden."
13:31
This will close the generation gap, perhaps.
295
799522
4204
Dit zal misschien
die generatiekloof sluiten.
die generatiekloof sluiten.
13:35
This could be an instrument of repair.
296
803726
2527
Dit zou een instrument tot herstel
kunnen zijn.
kunnen zijn.
13:38
And I even began to feel that this book
297
806253
2401
En ik begon zelfs te denken dat dit boek
13:40
may be perceived by my father
298
808654
2888
door mijn vader gezien zou worden
13:43
as an act of filial devotion.
299
811542
4176
als een daad van kinderlijke devotie.
Arme misleide dwaas. (Gelach)
13:47
Poor, deluded fool.
300
815718
3735
13:51
Bageye was stung by what he perceived to be
301
819453
4041
'Bageye' was razend over
wat hij zag als de publiekmaking
van zijn tekortkomingen.
van zijn tekortkomingen.
13:55
the public airing of his shortcomings.
302
823494
2859
13:58
He was stung by my betrayal,
303
826353
2901
Hij was razend over mijn verraad
en hij ging de volgende dag
naar de krant.
naar de krant.
14:01
and he went to the newspapers the next day
304
829254
2072
Hij eiste het recht op repliek.
14:03
and demanded a right of reply,
305
831326
1184
14:04
and he got it with the headline
306
832510
2232
Hij kreeg het en de kop luidde:
14:06
"Bageye Bites Back."
307
834742
3160
"Bageye Bijt Terug."
14:09
And it was a coruscating account of my betrayal.
308
837902
2968
Het was een schitterend relaas
over mijn verraad.
over mijn verraad.
14:12
I was no son of his.
309
840870
2878
Ik was zijn zoon niet.
In zijn visie was zijn eer
door het slijk gehaald.
door het slijk gehaald.
14:15
He recognized in his mind that his colors
310
843748
2081
14:17
had been dragged through the
mud, and he couldn't allow that.
mud, and he couldn't allow that.
311
845829
2368
Dat stond hij niet toe.
14:20
He had to restore his dignity, and he did so,
312
848197
2585
Hij moest zijn waardigheid herstellen
en dat deed hij.
en dat deed hij.
14:22
and initially, although I was disappointed,
313
850782
2428
Hoewel ik eerst teleurgesteld was,
14:25
I grew to admire that stance.
314
853210
1680
begon ik zijn houding
te bewonderen.
te bewonderen.
14:26
There was still fire bubbling through his veins,
315
854890
3403
Het vuur borrelde nog steeds
door zijn aderen,
door zijn aderen,
14:30
even though he was 82 years old.
316
858293
3617
ook al was hij 82 jaar oud.
Als dat zou betekenen
dat we terug zouden keren
dat we terug zouden keren
14:33
And if it meant that we would now return
317
861910
2562
14:36
to 30 years of silence,
318
864472
3231
naar 30 jaar stilte,
14:39
my father would say, "If it's so, then it's so."
319
867703
5960
dan zou mijn vader zeggen:
"Als het zo is, dan is het zo."
"Als het zo is, dan is het zo."
14:45
Jamaicans will tell you that
there's no such thing as facts,
there's no such thing as facts,
320
873663
3192
Jamaicanen zeggen
dat feiten niet bestaan,
dat feiten niet bestaan,
14:48
there are only versions.
321
876855
2025
er zijn alleen versies.
14:50
We all tell ourselves the versions of the story
322
878880
2481
We vertellen onszelf
de versies van de verhalen
de versies van de verhalen
14:53
that we can best live with.
323
881361
2855
waar we het beste mee kunnen leven.
14:56
Each generation builds up an edifice
324
884216
2527
Elke generatie maakt een bouwwerk
14:58
which they are reluctant or sometimes unable
325
886743
2067
dat ze niet willen
en soms niet kunnen demonteren.
en soms niet kunnen demonteren.
15:00
to disassemble,
326
888810
2308
15:03
but in the writing, my version of the story
327
891118
3646
Maar tijdens het schrijven
begon mijn versie van het verhaal
begon mijn versie van het verhaal
15:06
began to change,
328
894764
2068
te veranderen.
15:08
and it was detached from me.
329
896832
3994
Het kwam los van mij te staan.
15:12
I lost my hatred of my father.
330
900826
2929
Ik verloor de haat
ten opzichte van mijn vader.
ten opzichte van mijn vader.
15:15
I did no longer want him to die or to murder him,
331
903755
4484
Ik wilde niet meer dat hij doodging
of hem vermoorden.
of hem vermoorden.
15:20
and I felt free,
332
908239
4244
Ik voelde me vrij.
15:24
much freer than I'd ever felt before.
333
912483
4864
Veel vrijer dan ooit tevoren.
15:29
And I wonder whether that freedness
334
917347
1880
En ik vraag me af of die bevrijdenis
15:31
could be transferred to him.
335
919227
2915
aan hem toebedeeld kon worden.
15:36
In that initial reunion,
336
924218
4352
Tijdens die eerste reünie
15:40
I was struck by an idea that I had
337
928570
2376
besefte ik opeens
15:42
very few photographs of myself
338
930946
3444
dat ik erg weinig foto's van mezelf had
15:46
as a young child.
339
934390
2374
van toen ik klein was.
15:48
This is a photograph of me,
340
936764
2190
Dit ben ik
15:50
nine months old.
341
938954
2317
toen ik negen maanden oud was.
15:53
In the original photograph,
342
941271
1922
Op de originele foto
15:55
I'm being held up by my father, Bageye,
343
943193
2953
word ik opgetild
door 'Bageye', mijn vader.
door 'Bageye', mijn vader.
15:58
but when my parents separated, my mother
344
946146
2244
Toen mijn ouders uit elkaar gingen,
16:00
excised him from all aspects of our lives.
345
948390
2770
schrapte mijn moeder hem
uit alle aspecten van ons leven.
uit alle aspecten van ons leven.
16:03
She took a pair of scissors and cut
him out of every photograph,
him out of every photograph,
346
951160
4064
Ze knipte hem met een schaar
uit elke foto,
uit elke foto,
16:07
and for years, I told myself
the truth of this photograph
the truth of this photograph
347
955224
3542
en jarenlang heb ik mezelf
de waarheid over deze foto aangepraat:
de waarheid over deze foto aangepraat:
16:10
was that you are alone,
348
958766
3004
je bent alleen
16:13
you are unsupported.
349
961770
2800
en je wordt niet gesteund.
16:16
But there's another way of looking at this photograph.
350
964570
2272
Je kunt deze foto ook
op een andere manier bekijken.
op een andere manier bekijken.
16:18
This is a photograph that has the potential
351
966842
2576
Deze foto kan staan
voor een mogelijke reünie.
voor een mogelijke reünie.
16:21
for a reunion,
352
969418
2504
16:23
a potential to be reunited with my father,
353
971922
2788
Een mogelijkheid om
te worden herenigd met mijn vader
te worden herenigd met mijn vader
16:26
and in my yearning to be held up by my father,
354
974710
4064
en in mijn verlangen om
door mijn vader te worden opgetild,
door mijn vader te worden opgetild,
16:30
I held him up to the light.
355
978774
2500
tilde ik hem op naar het licht.
16:33
In that first reunion,
356
981274
2936
Die eerste reünie was heel vreemd,
met gespannen momenten.
met gespannen momenten.
16:36
it was very awkward and tense moments,
357
984210
2302
16:38
and to lessen the tension,
358
986512
1342
Om die spanning te verminderen,
16:39
we decided to go for a walk.
359
987854
3338
besloten we te gaan wandelen.
16:43
And as we walked, I was struck
360
991192
2001
Toen we liepen werd ik overrompeld
16:45
that I had reverted to being the child
361
993193
2271
door het feit dat ik weer het kind was,
16:47
even though I was now towering above my father.
362
995464
3493
zelfs al stak ik nu met kop en schouders
boven m'n vader uit.
boven m'n vader uit.
Ik was bijna 30 centimeter
groter dan mijn vader.
groter dan mijn vader.
16:50
I was almost a foot taller than my father.
363
998957
2251
16:53
He was still the big man,
364
1001208
2608
Hij was nog steeds de grote man
16:55
and I tried to match his step.
365
1003816
4721
en ik probeerde hem bij te benen.
Ik besefte dat hij liep
alsof hij nog steeds
alsof hij nog steeds
17:00
And I realized that he was walking
366
1008537
1577
17:02
as if he was still under observation,
367
1010114
2776
onder observatie stond,
17:04
but I admired his walk.
368
1012890
2911
maar ik bewonderde zijn loop.
17:07
He walked like a man
369
1015801
2328
Hij liep als een man
17:10
on the losing side of the F.A. Cup Final
370
1018129
2871
die de 'F.A. Cup Final'
aan het verliezen was
aan het verliezen was
17:13
mounting the steps to collect his condolence medal.
371
1021000
3952
en doorstapte om zijn condoleance-medaille
in ontvangst te nemen.
in ontvangst te nemen.
17:16
There was dignity in defeat.
372
1024952
3624
Er was waardigheid in de nederlaag.
17:20
Thank you.
373
1028576
2417
Dank je wel.
17:22
(Applause)
374
1030993
878
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Colin Grant - Author, historianColin Grant is an author and historian whose works focus on larger-than-life figures of the African diaspora.
Why you should listen
Colin Grant is an English historian and son of black Jamaican immigrants who explores the legacy of slavery and its effect on modern generations of the African diaspora. In Negro with a Hat: The Rise and Fall of Marcus Garvey Grant chronicles the life of the controversial Jamaican politician and his obsession with a "redeemed" Africa; in I & I: The Natural Mystics, Marley, Tosh and Wailer he explores the struggles faced by now legendary Rastafarian reggae artists the Wailers; and in his most recent book, Bageye at the Wheel, Grant confronts his own father in a memoir about his lifelong inner conflict with the immigrant experience.
Grant is also an Associate Fellow in the Centre for Caribbean Studies at the University of Warwick and a producer for BBC Radio.
More profile about the speakerGrant is also an Associate Fellow in the Centre for Caribbean Studies at the University of Warwick and a producer for BBC Radio.
Colin Grant | Speaker | TED.com