TEDSummit
Monica Araya: A small country with big ideas to get rid of fossil fuels
Monica Araya: Een klein land met grote ideeën: hoe kom je van fossiele brandstoffen af?
Filmed:
Readability: 4
1,274,467 views
Hoe krijgen we een samenleving zonder fossiele brandstoffen? Met haar geboorteland Costa Rica als voorbeeld van positieve actie inzake milieubescherming en duurzame energie, schetst klimaatactiviste Monica Araya een gedurfde visie voor een wereld die gaat voor schone energie op alle gebied.
Monica Araya - Climate advocate
In 2015 Monica Araya's native Costa Rica produced almost all of its electricity from renewable sources. She advocates for the next step: a fossil-fuel-free world. Full bio
In 2015 Monica Araya's native Costa Rica produced almost all of its electricity from renewable sources. She advocates for the next step: a fossil-fuel-free world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
How do we build a society
0
1103
3125
Hoe krijgen we een samenleving
00:16
without fossil fuels?
1
4253
1507
zonder fossiele brandstoffen?
00:18
This is a very complex challenge,
2
6944
2176
Dat is een zeer complexe uitdaging
00:21
and I believe developing countries
could take the lead in this transition.
could take the lead in this transition.
3
9920
4480
en ik denk dat ontwikkelingslanden
het voortouw zouden kunnen
nemen bij deze omschakeling.
nemen bij deze omschakeling.
00:27
And I'm aware that this
is a contentious statement,
is a contentious statement,
4
15120
2560
Ik ben me ervan bewust
dat dit een omstreden standpunt is,
dat dit een omstreden standpunt is,
00:30
but the reality is that so much
is at stake in our countries
is at stake in our countries
5
18440
5296
maar de realiteit is dat er
voor onze landen zo veel op het spel staat
voor onze landen zo veel op het spel staat
00:35
if we let fossil fuels stay
at the center of our development.
at the center of our development.
6
23760
4880
als we onze ontwikkeling
blijven baseren op fossiele brandstoffen.
blijven baseren op fossiele brandstoffen.
00:41
We can do it differently.
7
29240
1840
Het kan anders.
00:44
And it's time, it really is time,
8
32200
3256
En het is tijd, hoog tijd,
00:47
to debunk the myth
9
35480
2696
om de mythe ontkrachten
00:50
that a country has to choose
between development on the one hand
between development on the one hand
10
38200
5056
dat een land moet kiezen
ofwel voor ontwikkeling,
ofwel voor ontwikkeling,
00:55
and environmental protection,
renewables, quality of life, on the other.
renewables, quality of life, on the other.
11
43280
5400
ofwel voor milieubescherming,
duurzame energie en levenskwaliteit.
duurzame energie en levenskwaliteit.
01:01
I come from Costa Rica,
a developing country.
a developing country.
12
49800
2280
Ik kom uit Costa Rica,
een ontwikkelingsland.
een ontwikkelingsland.
01:04
We are nearly five million people,
13
52680
2200
We zijn met bijna vijf miljoen mensen
01:08
and we live right in the middle
of the Americas,
of the Americas,
14
56200
2576
en we wonen middenin de Amerika's,
01:10
so it's very easy
to remember where we live.
to remember where we live.
15
58800
2320
makkelijk om te onthouden.
01:15
Nearly 100 percent of our electricity
16
63080
6280
Bijna 100 procent van onze elektriciteit
01:22
comes from renewable sources,
17
70400
2456
komt van hernieuwbare bronnen,
01:24
five of them.
18
72880
1216
vijf in getal:
01:26
(Applause)
19
74120
2120
(Applaus)
01:30
Hydropower, geothermal,
20
78800
3856
waterkracht, geothermische energie,
01:34
wind, solar, biomass.
21
82680
3440
wind, zon, biomassa.
01:39
Did you know that last year,
22
87000
2136
Wisten jullie dat wij vorig jaar
01:41
for 299 days,
23
89160
3456
299 dagen lang
01:44
we did not use any fossil fuels
24
92640
3216
geen gebruik hebben gemaakt
van fossiele brandstoffen
van fossiele brandstoffen
01:47
in order to generate all our electricity?
25
95880
3480
voor al onze elektriciteitsopwekking?
01:52
It's a fantastic achievement,
26
100240
2960
Het is een fantastische prestatie,
01:56
and yet, it hides a paradox,
27
104360
4080
maar verbergt toch een paradox,
02:03
which is that nearly 70 percent
28
111080
3056
namelijk dat bijna 70 procent
02:06
of all our energy consumption is oil.
29
114160
4600
van ons energieverbruik van olie komt.
02:11
Why?
30
119880
1200
Waarom?
02:13
Because of our transportation system,
31
121800
2736
Door ons transportsysteem,
02:16
which is totally dependent
on fossil fuels,
on fossil fuels,
32
124560
3256
dat volledig afhankelijk is
van fossiele brandstoffen,
van fossiele brandstoffen,
02:19
like it is in most countries.
33
127840
1639
zoals in de meeste landen.
02:22
So if we think of the energy
transition as a marathon,
transition as a marathon,
34
130479
3537
Als we aan de energieomschakeling
denken als aan een marathon,
denken als aan een marathon,
02:26
the question is, how do we get
to the finish line,
to the finish line,
35
134040
3896
hoe geraken we dan aan de finish,
02:29
how do we decarbonize
the rest of the economy?
the rest of the economy?
36
137960
3120
hoe kunnen we de rest
van onze economie ‘ontkolen’?
van onze economie ‘ontkolen’?
02:33
And it's fair to say
that if we don't succeed,
that if we don't succeed,
37
141880
2896
En je mag je best afvragen
dat als wij er niet in slagen,
dat als wij er niet in slagen,
02:36
it's difficult to see who will.
38
144800
1776
wie dan wel?
02:38
So that is why I want
to talk to you about Costa Rica,
to talk to you about Costa Rica,
39
146600
2560
Daarom wil ik het hebben over Costa Rica,
02:42
because I believe we are a great candidate
40
150160
2696
omdat ik vind dat we
een goede kandidaat zijn
een goede kandidaat zijn
02:44
in pioneering a vision
for development without fossil fuels.
for development without fossil fuels.
41
152880
4400
om te pionieren met een visie
voor ontwikkeling
zónder fossiele brandstoffen.
zónder fossiele brandstoffen.
02:51
If you know one thing about our country,
42
159200
3256
Als je al iets over ons weet,
is het dat we geen leger hebben.
02:54
it's that we don't have an army.
43
162480
1920
02:57
So I'm going to take you back to 1948.
44
165440
2920
Ik ga even terug naar 1948.
03:01
That year, the country
was coming out of civil war.
was coming out of civil war.
45
169400
3720
Dat jaar kwamen we uit een burgeroorlog
03:06
Thousands of Costa Ricans had died,
46
174360
3576
waarin duizenden Costaricanen
waren gestorven
waren gestorven
03:09
and families were bitterly split.
47
177960
2280
en families bitter verdeeld.
03:13
And yet, a surprising idea
won the hearts and minds:
won the hearts and minds:
48
181240
5016
Toch won een verrassend idee
de harten en geesten:
de harten en geesten:
03:18
we would reboot the country,
49
186280
1896
we zouden het land opnieuw opstarten
03:20
and that Second Republic
would have no army.
would have no army.
50
188200
3056
en de Tweede Republiek
zou geen leger hebben.
zou geen leger hebben.
03:23
So we abolished it.
51
191280
1240
Dus schaften we het af.
03:25
And the president at the time,
52
193360
2656
De toenmalige president,
03:28
José Figueres,
53
196040
2176
José Figueres,
vond er een krachtige manier voor
vond er een krachtige manier voor
03:30
found a powerful way
by smashing the walls of an army base.
by smashing the walls of an army base.
54
198240
5320
door de muren
van een legerbasis te slopen.
van een legerbasis te slopen.
03:37
The following year, 1949,
55
205200
3176
Het volgende jaar, 1949,
03:40
we made that decision permanent
in the new constitution,
in the new constitution,
56
208400
4176
legden we deze beslissing
vast in de nieuwe grondwet,
vast in de nieuwe grondwet,
03:44
and that is why I can tell you that story
nearly 70 years later.
nearly 70 years later.
57
212600
4160
en daarom kan ik jullie dat verhaal
bijna 70 jaar later vertellen.
bijna 70 jaar later vertellen.
03:49
And I'm grateful.
58
217520
2016
En ik ben dankbaar.
Ik ben dankbaar dat ze deze beslissing
namen voordat ik geboren werd,
namen voordat ik geboren werd,
03:51
I'm grateful they made that decision
before I was born,
before I was born,
59
219560
2960
03:55
because it allowed me
and millions of others
and millions of others
60
223280
2256
want ze liet mij en miljoenen anderen
03:57
to live in a very stable country.
61
225560
2160
leven in een zeer stabiel land.
04:01
And you might be thinking
that it was good luck,
that it was good luck,
62
229200
2936
Je zou kunnen denken
dat het puur geluk was,
dat het puur geluk was,
04:04
but it wasn't.
63
232160
1496
maar dat was niet.
04:05
There was a pattern of deliberate choices.
64
233680
3040
Het was een reeks bewuste keuzes.
04:10
In the '40s, Costa Ricans were given
free education and free health care.
free education and free health care.
65
238080
6056
In de jaren 40 kregen de Costaricanen
gratis onderwijs en gezondheidszorg.
gratis onderwijs en gezondheidszorg.
04:16
We called that social guarantees.
66
244160
1960
We noemden dat sociale garanties.
04:18
By abolishing the army,
67
246760
1616
Door de afschaffing van het leger
04:20
we were able to turn military spending
into social spending,
into social spending,
68
248400
4936
konden we militaire uitgaven
omzetten in sociale uitgaven
omzetten in sociale uitgaven
04:25
and that was a driver of stability.
69
253360
1920
en dat gaf stabiliteit.
04:28
In the '50s --
70
256120
1255
In de jaren 50 --
04:29
(Applause)
71
257399
2081
(Applaus)
04:34
In the '50s, we started
investing in hydropower,
investing in hydropower,
72
262600
3376
In de jaren 50 begonnen we
te investeren in waterkracht
te investeren in waterkracht
04:38
and that kept us away from the trap
73
266000
2656
en dat vermeed het gebruik
van fossiele brandstoffen
van fossiele brandstoffen
04:40
of using fossil fuels
for electricity generation,
for electricity generation,
74
268680
3056
voor de opwekking van elektriciteit,
precies dat waar de wereld
vandaag de dag mee kampt.
vandaag de dag mee kampt.
04:43
which is what the world
is struggling with today.
is struggling with today.
75
271760
2360
04:47
In the '70s we invested in national parks,
76
275160
3536
In de jaren 70 investeerden we
in nationale parken
in nationale parken
en dat hield ons weg
van de foute logica
van de foute logica
04:50
and that kept us away
77
278720
1960
04:53
from the deeply flawed logic
of growth, growth, growth at any cost
of growth, growth, growth at any cost
78
281640
4656
van groei, groei, groei tegen elke prijs
04:58
that you see others embracing,
especially in the developing world.
especially in the developing world.
79
286320
3680
die je anderen ziet aanhangen,
vooral in de ontwikkelingslanden.
vooral in de ontwikkelingslanden.
05:02
In the '90s, we pioneered payments
for ecosystem services,
for ecosystem services,
80
290800
4096
In de jaren 90 startten we
met betalingen voor ecosysteemdiensten,
met betalingen voor ecosysteemdiensten,
05:06
and that helped us reverse deforestation
81
294920
1936
wat ontbossing hielp tegengaan
05:08
and boosted ecotourism,
which today is a key engine of growth.
which today is a key engine of growth.
82
296880
3160
en ecotoerisme stimuleerde,
nu een belangrijke motor van de groei.
nu een belangrijke motor van de groei.
05:13
So investing in environmental protection
83
301000
2936
Investeren in bescherming van het milieu
05:15
did not hurt our economy.
84
303960
2216
heeft onze economie geen pijn gedaan.
05:18
Quite the opposite.
85
306200
1256
Integendeel.
05:19
And it doesn't mean we are perfect,
86
307480
2016
Dat betekent niet dat we perfect zijn
05:21
and it doesn't mean
we don't have contradictions.
we don't have contradictions.
87
309520
2336
en dat we geen tegenstellingen kennen.
05:23
That's not the point.
88
311880
1240
Dat is het punt niet.
05:25
The point is that,
by making our own choices,
by making our own choices,
89
313720
3496
Het punt is dat,
doordat we onze eigen keuzes maakten,
doordat we onze eigen keuzes maakten,
05:29
we were able to develop resilience
in dealing with development problems.
in dealing with development problems.
90
317240
4960
we veerkracht konden ontwikkelen
in het omgaan met ontwikkelingsproblemen.
in het omgaan met ontwikkelingsproblemen.
05:36
Also, if you take a country like ours,
91
324080
3576
In een land als het onze
05:39
the GDP per capita
is around 11,000 dollars,
is around 11,000 dollars,
92
327680
3896
ligt het bbp per hoofd van de bevolking
rond de 11.000 dollar,
rond de 11.000 dollar,
05:43
depending on how you measure it.
93
331600
1720
afhankelijk van hoe je het meet.
05:46
But according to
the Social Progress Index,
the Social Progress Index,
94
334080
2056
Maar volgens de Sociale Vooruitgang Index,
05:48
we are an absolute outlier
95
336160
1896
zijn we een absolute uitschieter
05:50
when it comes to turning GDP
into social progress.
into social progress.
96
338080
3120
bij het gebruiken van het bbp
voor sociale vooruitgang.
voor sociale vooruitgang.
05:54
Abolishing the army,
97
342000
1536
Afschaffing van het leger
05:55
investing in nature and people,
98
343560
1816
en investeren in natuur en mensen
05:57
did something very powerful, too.
99
345400
2800
hadden eveneens een krachtig effect.
06:01
It shaped the narrative,
100
349120
1560
Het gaf vorm aan het verhaal,
06:04
the narrative of a small country
with big ideas,
with big ideas,
101
352000
2616
het verhaal van een klein land
met grote ideeën,
met grote ideeën,
06:06
and it was very empowering
to grow up with that narrative.
to grow up with that narrative.
102
354640
3360
en het was zeer bemoedigend
om in dat verhaal op te groeien.
om in dat verhaal op te groeien.
06:11
So the question is,
103
359520
2176
Daarom de vraag:
06:13
what is the next big idea
for this generation?
for this generation?
104
361720
3080
wat is het volgende grote idee
voor deze generatie?
voor deze generatie?
06:18
And I believe what comes next
105
366320
2376
Ik geloof dat voor deze generatie
nu de tijd gekomen is
nu de tijd gekomen is
06:20
is for this generation
to let go of fossil fuels for good,
to let go of fossil fuels for good,
106
368720
5160
om fossiele brandstoffen
voorgoed los te laten,
voorgoed los te laten,
06:27
just as we did with the army.
107
375640
1640
net zoals eerder met het leger.
06:30
Fossil fuels create climate change.
108
378400
2296
Fossiele brandstoffen
veranderen het klimaat.
veranderen het klimaat.
06:32
We know that,
109
380720
1376
Dat weten we
06:34
and we know how vulnerable we are
to the impacts of climate change.
to the impacts of climate change.
110
382120
4496
en we weten hoe kwetsbaar
we daarvoor zijn.
we daarvoor zijn.
06:38
So as a developing country,
it is in our best interest
it is in our best interest
111
386640
3656
Als ontwikkelingsland is het in ons belang
06:42
to build development without fossil fuels
112
390320
1976
ons te ontwikkelen
zonder fossiele brandstoffen
zonder fossiele brandstoffen
06:44
that harm people in the first place.
113
392320
2640
die mensen sowieso al schade toebrengen.
06:48
Because
114
396880
1240
06:51
why would we continue importing oil
115
399000
2840
Waarom zouden we olie
blijven importeren
blijven importeren
06:55
for transportation
116
403800
1736
voor transport
06:57
if we can use electricity instead?
117
405560
2160
als we in plaats daarvan
elektriciteit kunnen gebruiken?
elektriciteit kunnen gebruiken?
07:00
Remember,
118
408720
1816
Onthoud dat dit het land is
07:02
this is the country
119
410560
1896
07:04
where electricity
comes from water in our rivers,
comes from water in our rivers,
120
412480
6056
waar elektriciteit komt
van water in onze rivieren,
van water in onze rivieren,
07:10
heat from volcanoes,
121
418560
2496
van de warmte van vulkanen,
07:13
wind turbines, solar panels,
122
421080
3336
van windturbines, van zonnepanelen
07:16
biowaste.
123
424440
1200
en van bioafval.
07:18
Abolishing fossil fuels means
disrupting our transportation system
disrupting our transportation system
124
426560
6296
Het afschaffen van fossiele brandstoffen
betekent ons transportsysteem omgooien,
betekent ons transportsysteem omgooien,
07:24
so that we can power our cars,
buses and trains with electricity
buses and trains with electricity
125
432880
5336
zodat we onze auto's, bussen en treinen
kunnen aandrijven met elektriciteit
kunnen aandrijven met elektriciteit
07:30
instead of dirty energy.
126
438240
1480
in plaats van met vuile energie.
07:32
And transportation, let me tell you,
127
440400
2416
Ik zeg jullie dat transport
07:34
has become an existential issue
for us Costa Ricans,
for us Costa Ricans,
128
442840
4056
voor ons Costaricanen
een existentiële kwestie is geworden,
een existentiële kwestie is geworden,
omdat het model dat we hebben
voor ons niet werkt.
voor ons niet werkt.
07:38
because the model we have
is not working for us.
is not working for us.
129
446920
2416
07:41
It's hurting people,
130
449360
1240
Het schaadt mensen,
07:43
it's hurting companies,
131
451480
1736
het schaadt bedrijven
07:45
and it's hurting our health.
132
453240
1976
en het schaadt onze gezondheid.
07:47
Because when policies
and infrastructure fail,
and infrastructure fail,
133
455240
4736
Want als beleid
en infrastructuur tekortschieten,
en infrastructuur tekortschieten,
07:52
this is what happens on a daily basis.
134
460000
3240
krijg je iedere dag dit.
07:56
Two hours in the morning,
135
464800
1576
Twee uur in de ochtend,
07:58
two hours in the evening.
136
466400
1816
twee uur in de avond.
08:00
I don't understand why
we have to accept this as normal.
we have to accept this as normal.
137
468240
3680
Ik begrijp niet waarom we dit
als normaal moeten accepteren.
als normaal moeten accepteren.
08:04
It's offensive
138
472800
1200
Het is weerzinwekkend
08:07
to have to waste our time like this
every single day.
every single day.
139
475040
3920
dit elke dag te moeten meemaken.
En deze snelweg
is eigenlijk nog heel goed,
is eigenlijk nog heel goed,
08:11
And this highway is actually quite good
140
479920
1896
08:13
compared to what you see
in other countries
in other countries
141
481840
2056
vergeleken met wat je ziet
in andere landen
in andere landen
08:15
where traffic is exploding.
142
483920
1440
waar het verkeer explosief groeit.
08:18
You know, Costa Ricans call this "presa."
143
486000
2280
Costaricanen noemen dit 'presa'.
08:21
Presa means "imprisoned."
144
489280
1920
Presa betekent 'gevangen'.
08:24
And people are turning violent
145
492360
2976
Mensen worden gewelddadig
08:27
in a country that is otherwise
happy in pura vida.
happy in pura vida.
146
495360
3200
in een land dat verder tevreden leeft.
08:32
It's happening.
147
500040
1240
Het gebeurt.
08:33
So a lot is at stake.
148
501880
1360
Er staat dus veel op het spel.
08:36
The good news
149
504560
1856
Het goede nieuws is
08:38
is that when we talk
about clean transportation
about clean transportation
150
506440
3016
dat wanneer we het hebben
over schoon vervoer
over schoon vervoer
en verschillende soorten mobiliteit,
08:41
and different mobility,
151
509480
1256
08:42
we're not talking about
some distant utopia out there.
some distant utopia out there.
152
510760
5015
we het niet hebben
over een verre utopie,
over een verre utopie,
ver weg.
08:47
We're talking about electric mobility
that is happening today.
that is happening today.
153
515799
3760
We hebben het over
elektrische mobiliteit vandaag.
elektrische mobiliteit vandaag.
08:53
By 2022, electric cars
and conventional cars
and conventional cars
154
521039
5457
We verwachten dat in 2022
elektrische auto's en conventionele auto's
elektrische auto's en conventionele auto's
08:58
are expected to cost the same,
155
526520
2080
evenveel zullen kosten.
09:01
and cities are already trying
electric buses.
electric buses.
156
529520
3360
Steden testen al elektrische bussen uit.
09:05
And these really cool creatures
157
533800
2040
En deze echt coole schepsels
09:08
are saving money,
158
536760
1200
besparen geld
09:11
and they reduce pollution.
159
539000
1760
en verminderen de vervuiling.
09:13
So if we want to get rid
of oil-based transportation, we can,
of oil-based transportation, we can,
160
541480
3976
Als we af willen van op olie
gebaseerd vervoer dan kunnen we dat ook,
gebaseerd vervoer dan kunnen we dat ook,
want we hebben nu mogelijkheden
die we eerder niet hadden.
die we eerder niet hadden.
09:17
because we have options now
that we didn't have before.
that we didn't have before.
161
545480
2616
09:20
It's really exciting.
162
548120
1280
Het is echt spannend.
09:22
But of course,
163
550760
1200
Maar natuurlijk
09:25
some get very uncomfortable
with this idea,
with this idea,
164
553280
2680
zit dit idee sommigen niet lekker.
09:29
and they will come and they will tell you
165
557760
3176
Ze zullen je vertellen
dat de wereld vastzit aan olie,
ook Costa Rica.
ook Costa Rica.
09:32
that the world is stuck with oil,
and so is Costa Rica, so get real.
and so is Costa Rica, so get real.
166
560960
4816
"Hou op met dromen."
09:37
That's what they tell you.
167
565800
1256
Dat vertellen ze je.
09:39
And you know what the answer
to that argument is?
to that argument is?
168
567080
2336
Weet je wat het antwoord is
op dit argument?
op dit argument?
09:41
That in 1948, we didn't say
the world is stuck with armies,
the world is stuck with armies,
169
569440
3576
In 1948 hebben we ook niet gezegd
dat de wereld vastzat aan legers
dat de wereld vastzat aan legers
09:45
so let's keep our army, too.
170
573040
1936
en dat we ons leger moesten houden.
09:47
No, we made a very brave choice,
171
575000
2960
Nee, we hebben
een zeer moedige keuze gemaakt
een zeer moedige keuze gemaakt
09:50
and that choice made the whole difference.
172
578640
2200
en die keuze maakte het hele verschil.
09:53
So it's time for this generation
to be brave again
to be brave again
173
581600
4376
Nu is het voor deze generatie
ook weer tijd om dapper te zijn
ook weer tijd om dapper te zijn
en voor altijd fossiele
brandstoffen af te schaffen.
brandstoffen af te schaffen.
09:58
and abolish fossil fuels for good.
174
586000
1776
09:59
And I'll give you three reasons
why we have to do this.
why we have to do this.
175
587800
2600
Ik geef drie redenen
waarom wij dit moeten doen.
waarom wij dit moeten doen.
10:03
First,
176
591240
1200
Ten eerste,
10:05
our model of transportation
and urbanization is broken,
and urbanization is broken,
177
593120
3736
werkt ons model van transport
en verstedelijking niet.
en verstedelijking niet.
10:08
so this is the best moment
to redefine our urban and mobility future.
to redefine our urban and mobility future.
178
596880
4440
Nu is het beste moment om onze stedelijke
en mobiele toekomst te herdefiniëren.
en mobiele toekomst te herdefiniëren.
10:14
We don't want cities
that are built for cars.
that are built for cars.
179
602520
2816
We willen geen steden voor auto's.
10:17
We want cities for people
180
605360
2336
We willen steden voor mensen,
10:19
where we can walk and we can use bikes.
181
607720
3856
waar we kunnen wandelen en fietsen.
10:23
And we want public transportation,
182
611600
2136
We willen openbaar vervoer,
10:25
lots of it,
183
613760
1496
een hoop,
10:27
public transportation
that is clean and dignifying.
that is clean and dignifying.
184
615280
3040
een openbaar vervoer
dat schoon en waardig is.
dat schoon en waardig is.
10:31
Because if we continue
adding fleets of conventional cars,
adding fleets of conventional cars,
185
619200
3920
Want als we altijd maar
conventionele auto's blijven invoeren,
conventionele auto's blijven invoeren,
10:36
our cities will become unbearable.
186
624760
2200
worden onze steden ondraaglijk.
10:40
Second, we have to change,
187
628000
1736
Ten tweede, wij moeten veranderen,
10:41
but incremental change
is not going to be sufficient.
is not going to be sufficient.
188
629760
3480
maar geleidelijke verandering
zal niet voldoende zijn.
zal niet voldoende zijn.
10:46
We need transformational change.
189
634720
2040
We moeten een transformatie ondergaan.
10:49
And there are some
incremental projects in my country,
incremental projects in my country,
190
637600
2856
Er zijn een aantal
incrementele projecten in mijn land
incrementele projecten in mijn land
10:52
and I am the first one to celebrate them.
191
640480
2200
en ik ben de eerste om ze te vieren.
10:55
But let's not kid ourselves.
192
643800
2376
Maar laten we onszelf niets wijsmaken.
10:58
We're not talking about ending up
with really beautiful electric cars here
with really beautiful electric cars here
193
646200
3896
Hier en daar wat mooie elektrische auto's
11:02
and a few electric buses there
194
650120
2616
en elektrische bussen zullen niet volstaan,
11:04
while we keep investing
in the same kind of infrastructure,
in the same kind of infrastructure,
195
652760
3376
als we gewoon blijven investeren
in dezelfde soort infrastructuur,
in dezelfde soort infrastructuur,
11:08
more cars, more roads, more oil.
196
656160
2496
in meer auto's, meer wegen, meer olie.
11:10
We're talking about
breaking free from oil,
breaking free from oil,
197
658680
4296
We hebben het over ons vrijmaken van olie
11:15
and you cannot get there
through incrementalism.
through incrementalism.
198
663000
3320
en dat kan niet geleidelijk.
11:20
Third, and you know this one,
199
668360
3160
Ten derde,
en deze ken je,
11:25
the world is hungry for inspiration.
200
673080
3600
deze wereld hongert naar inspiratie.
11:30
It craves stories of success
201
678120
3096
Hij hunkert naar succesverhalen
11:33
in dealing with complex issues,
202
681240
1776
in het omgaan met complexe vraagstukken,
11:35
especially in developing countries.
203
683040
3120
vooral in ontwikkelingslanden.
11:39
So I believe Costa Rica
can be an inspiration to others,
can be an inspiration to others,
204
687400
3280
Ik denk dat Costa Rica
een inspiratie kan zijn voor anderen,
een inspiratie kan zijn voor anderen,
11:43
as we did last year when we disclosed
205
691720
2736
zoals vorig jaar toen we onthulden
11:46
that for so many days
we were not using any fossil fuels
we were not using any fossil fuels
206
694480
3976
dat we zoveel dagen lang
geen fossiele brandstoffen hadden gebruikt
geen fossiele brandstoffen hadden gebruikt
11:50
in order to generate all our electricity.
207
698480
4856
om al onze elektriciteit op te wekken.
11:55
The news went viral around the world.
208
703360
3360
Het nieuws verspreidde zich
als een vuurtje over de hele wereld.
als een vuurtje over de hele wereld.
11:59
Also, and this makes me extremely proud,
209
707640
3096
Ook, en dit maakt me enorm trots,
12:02
a Costa Rican woman, Christiana Figueres,
210
710760
3840
heeft een Costaricaanse vrouw,
Christiana Figueres,
12:07
played a decisive role in the negotiations
of the Paris climate agreement.
of the Paris climate agreement.
211
715480
5800
een beslissende rol gespeeld
bij de onderhandelingen
voor het Parijse klimaatakkoord.
voor het Parijse klimaatakkoord.
12:14
So we have to protect that legacy
and be an example.
and be an example.
212
722600
3720
We moeten die erfenis beschermen
en een voorbeeld blijven.
en een voorbeeld blijven.
12:19
So what comes next?
213
727400
1800
En nu?
12:22
The people.
214
730240
1280
De mensen.
12:24
How do we get people to own this?
215
732280
2560
Hoe komen we zover
dat de mensen dit gaan dragen?
dat de mensen dit gaan dragen?
12:27
How do we get people
216
735760
2096
Hoe krijgen we mensen zover
12:29
to believe that it's possible
217
737880
2416
dat ze gaan geloven
12:32
to build a society without fossil fuels?
218
740320
2640
dat een samenleving
zonder fossiele brandstoffen mogelijk is?
zonder fossiele brandstoffen mogelijk is?
12:36
A lot of work from
the ground up is needed.
the ground up is needed.
219
744040
3320
Een groot deel van het werk
moet aan de basis gebeuren.
moet aan de basis gebeuren.
12:41
That is why, in 2014,
we created Costa Rica Limpia.
we created Costa Rica Limpia.
220
749120
3520
Dat is de reden waarom we in 2014
Costa Rica Limpia hebben opgericht.
Costa Rica Limpia hebben opgericht.
12:45
"Limpia" means "clean,"
221
753720
2696
‘Limpia’ betekent ‘schoon’,
12:48
because we want to empower
and we want to inspire citizens.
and we want to inspire citizens.
222
756440
3640
want we willen burgers
bemoedigen en inspireren.
bemoedigen en inspireren.
12:52
If citizens don't get engaged,
223
760760
2920
Als we de burgers niet meekrijgen,
12:57
clean transportation decisions
will be bogged down by endless,
will be bogged down by endless,
224
765080
4656
zullen beslissingen over schoon vervoer
verzanden in eindeloze,
verzanden in eindeloze,
13:01
and I mean endless, technical discussions,
225
769760
2976
en ik bedoel eindeloze,
technische discussies
technische discussies
13:04
and by avalanches of lobbying
by various established interests.
by various established interests.
226
772760
4280
en door onophoudelijk lobbyen
door de verschillende gevestigde belangen.
door de verschillende gevestigde belangen.
13:12
Wanting to be a green country
powered by renewables
powered by renewables
227
780720
3856
Een groen land willen zijn,
aangedreven door hernieuwbare energie,
aangedreven door hernieuwbare energie,
13:16
is already part of our story.
228
784600
2576
maakt al deel uit van ons verhaal.
13:19
We should not let anybody
take that away from us.
take that away from us.
229
787200
2680
We moeten niet toestaan
dat iemand ons dat afneemt.
dat iemand ons dat afneemt.
13:24
Last year, we brought people
from our seven provinces
from our seven provinces
230
792080
4456
Vorig jaar brachten we mensen
uit onze zeven provincies samen
uit onze zeven provincies samen
13:28
to talk about climate change
in terms that matter to them,
in terms that matter to them,
231
796560
3240
om over klimaatverandering te praten
in termen die voor hen belangrijk zijn,
in termen die voor hen belangrijk zijn,
13:32
and we also brought this year
232
800720
2896
en ook dit jaar brachten we
13:35
another group of Costa Ricans
233
803640
2056
een andere groep Costaricanen samen
13:37
to talk about renewable energy.
234
805720
2096
om te praten over duurzame energie.
13:39
And you know what?
235
807840
1256
En weet je wat?
13:41
These people disagree on almost everything
236
809120
2256
Deze mensen zijn het
over bijna alles oneens
over bijna alles oneens
13:43
except on renewable energy
237
811400
2656
behalve over hernieuwbare energie,
13:46
and clean transportation and clean air.
238
814080
2096
schoon vervoer en schone lucht.
13:48
It brings people together.
239
816200
1976
Het brengt mensen samen.
13:50
And the key to real participation
240
818200
2856
De sleutel tot echte participatie
is om mensen te helpen
zich niet klein te voelen.
zich niet klein te voelen.
13:53
is to help people not to feel small.
241
821080
2216
13:55
People feel powerless,
242
823320
1296
Mensen voelen zich machteloos
13:56
and they are tired of not being heard.
243
824640
2320
en ze zijn het moe niet gehoord te worden.
14:01
So what we do is concrete things,
244
829000
2376
We doen concrete dingen
14:03
and we translate technical issues
into citizen language
into citizen language
245
831400
4496
en vertalen technische problemen
naar gewonemensentaal
naar gewonemensentaal
14:07
to show that citizens have a role to play
and can play it together.
and can play it together.
246
835920
3720
om aan te tonen dat burgers
een rol hebben te spelen
en het samen aankunnen.
en het samen aankunnen.
14:12
For the first time, we're tracking
the promises that were made
the promises that were made
247
840480
3216
Voor de eerste keer houden we bij
welke beloften over
schoon vervoer zijn gedaan
schoon vervoer zijn gedaan
14:15
on clean transportation,
248
843720
1496
en politici weten dat ze
hun beloften moeten nakomen,
hun beloften moeten nakomen,
14:17
and politicos know
that they have to deliver it,
that they have to deliver it,
249
845240
2616
14:19
but the tipping point will come
when we form coalitions --
when we form coalitions --
250
847880
3000
maar het omslagpunt zal komen
wanneer we coalities vormen --
wanneer we coalities vormen --
14:23
citizens, companies,
251
851960
1856
burgers, bedrijven,
14:25
champions of public transportation --
252
853840
2176
voorvechters van het openbaar vervoer --
14:28
that will make electric mobility
the new normal,
the new normal,
253
856040
2776
die van elektrische mobiliteit
de nieuwe norm maken,
de nieuwe norm maken,
14:30
especially in a developing country.
254
858840
2360
vooral in een ontwikkelingsland.
14:34
By the time the next election comes,
255
862560
3696
Tegen de volgende verkiezingen
moeten alle kandidaten duidelijk maken
wat hun standpunt is
wat hun standpunt is
14:38
I believe every candidate
will have to disclose where they stand
will have to disclose where they stand
256
866280
3416
14:41
on the abolition of fossil fuels.
257
869720
1896
inzake de afschaffing
van fossiele brandstoffen.
van fossiele brandstoffen.
14:43
Because this question
has to enter our mainstream politics.
has to enter our mainstream politics.
258
871640
3800
Omdat die vraag thuishoort
in onze mainstream politiek.
in onze mainstream politiek.
14:48
And I'm telling you,
this is not a question of climate policy
this is not a question of climate policy
259
876520
3456
Dit is geen kwestie van klimaatbeleid
14:52
or environmental agenda.
260
880000
1760
of milieu-agenda.
14:54
It's about the country that we want
261
882760
2600
Het gaat over het land dat we willen
14:58
and the cities that we have
262
886160
2096
en de steden die we hebben
15:00
and the cities that we want
263
888280
1656
en de steden die we willen
15:01
and who makes that choice.
264
889960
2176
en wie die keuze maakt.
15:04
Because at the end of the day,
what we have to show
what we have to show
265
892160
3176
Omdat waar het uiteindelijk om gaat,
15:07
is that development with renewable energy
266
895360
3136
is dat de ontwikkeling
van hernieuwbare energie
van hernieuwbare energie
15:10
is good for the people,
267
898520
1760
goed is voor de mensen,
15:13
for Costa Ricans that are alive today
268
901440
2416
voor de Costaricanen van vandaag
15:15
and especially for those
who haven't been born.
who haven't been born.
269
903880
2600
en vooral voor wie nog niet geboren is.
15:21
This is our National Museum today.
270
909560
3056
Dit is ons Nationaal Museum vandaag.
15:24
It's bright and peaceful,
271
912640
1696
Het is helder en rustig,
15:26
and when you stand up in front of it,
272
914360
2696
en als je ervoor staat,
15:29
it's really hard to believe
these were military barracks
these were military barracks
273
917080
3296
is het echt moeilijk om te geloven
dat dit ooit een kazerne was
dat dit ooit een kazerne was
15:32
at the end of the '40s.
274
920400
2176
aan het einde van de jaren 40.
15:34
We started a new life
without an army in this place,
without an army in this place,
275
922600
3816
Hier begon een nieuw leven zonder leger
15:38
and here is where our abolition
276
926440
3856
en hier is het waar onze afschaffing
van fossiele brandstoffen
op een dag zal worden aangekondigd.
op een dag zal worden aangekondigd.
15:42
of fossil fuels will be announced one day.
277
930320
2896
15:45
And we will make history again.
278
933240
2296
We zullen opnieuw geschiedenis schrijven.
15:47
Thank you.
279
935560
1216
Dank je.
15:48
(Applause)
280
936800
2122
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Monica Araya - Climate advocateIn 2015 Monica Araya's native Costa Rica produced almost all of its electricity from renewable sources. She advocates for the next step: a fossil-fuel-free world.
Why you should listen
Monica Araya is the founder and director of Costa Rica Limpia (Spanish for "clean"), a citizen group that promotes clean energy. Costa Rica Limpia tracks governmental pledges on key issues such as renewable energy and public transport investment, and it hosts citizen consultations to give visibility to people's preferences on these topics. Araya is also the founder of Nivela, an international thought leadership group that advances narratives on development and climate responsibility by combining senior and millennial perspectives from emerging economies.
After earning a master's in economic policy from Universidad Nacional de Costa Rica, Araya obtained a PhD in environmental management from Yale. The French Ministry of Foreign Affairs named her 'Personality of the Future' in 2014.
In 2017 Araya was named resident expert at "Next Visionaries," a global initiative by TED and BMW i that seeks to reimagine the future of mobility.
Monica Araya | Speaker | TED.com