TED2014
Kitra Cahana: A glimpse of life on the road
Kitra Cahana: Rzut oka na życie w drodze
Filmed:
Readability: 4.7
1,573,445 views
Jako dziewczynka, fotoreporterka i stypendystka TED Kitra Cahana marzyła o ucieczce z domu i życiu podróżnika. Teraz jako dorosła osoba określa siebie terminem „włóczęga” i podąża za współczesnymi koczownikami do ich domów – wagonów kolejowych, przystanków autobusowych, parkingów, przydrożnych łazienek – rejestrując kulturę wykluczonych.
Kitra Cahana - Vagabond photojournalist + conceptual artist
Kitra Cahana is a Canadian photographer who blurs the line between anthropologist and journalist. Full bio
Kitra Cahana is a Canadian photographer who blurs the line between anthropologist and journalist. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Jako dziewczynka wyobrażałam sobie,
00:12
As a little girl, I always imagined
0
914
2297
00:15
I would one day run away.
1
3211
2335
że pewnego dnia ucieknę.
Odkąd skończyłam 6 lat,
00:17
From the age of six on,
2
5546
1464
00:19
I kept a packed bag with some clothes
3
7010
2452
miałam spakowany plecak z ciuchami
00:21
and cans of food tucked away
4
9462
1526
i puszki z jedzeniem
schowane na dnie szafy.
00:22
in the back of a closet.
5
10988
1994
00:24
There was a deep restlessness in me,
6
12982
2622
Był we mnie głęboki niepokój, lęk,
00:27
a primal fear that I would fall prey
7
15604
2546
że padnę ofiarą życia w rutynie i nudzie.
00:30
to a life of routine and boredom.
8
18150
2775
00:32
And so, many of my early memories involved
9
20925
2609
Dużo moich wspomnień z dzieciństwa
00:35
intricate daydreams where
I would walk across borders,
I would walk across borders,
10
23534
3566
zawiera zawiłe sny na jawie,
w których przemierzam granice
w których przemierzam granice
00:39
forage for berries,
11
27100
1368
poszukując leśnych owoców
00:40
and meet all kinds of strange people
12
28468
2064
i poznaję dziwnych ludzi
00:42
living unconventional lives on the road.
13
30532
3044
prowadzących niekonwencjonalny,
koczowniczy styl życia.
koczowniczy styl życia.
00:45
Years have passed, but many of the adventures
14
33576
2584
Lata minęły, a wiele przygód,
00:48
I fantasized about as a child --
15
36160
2767
o których śniłam jako dziecko,
podróżując i snując się
pomiędzy światami innymi od mojego,
pomiędzy światami innymi od mojego,
00:50
traveling and weaving my way
16
38927
1597
00:52
between worlds other than my own —
17
40524
2000
zostało zrealizowanych
dzięki mojej pracy dokumentalistki.
dzięki mojej pracy dokumentalistki.
00:54
have become realities through my work
18
42524
1600
00:56
as a documentary photographer.
19
44124
2561
00:58
But no other experience has felt as true
20
46685
3135
Żadne inne doświadczenie
nie było tak podobne
nie było tak podobne
01:01
to my childhood dreams
21
49820
1920
do moich marzeń z dzieciństwa,
01:03
as living amongst and documenting the lives
22
51740
2718
jak dokumentowanie stylu życia
01:06
of fellow wanderers across the United States.
23
54458
4692
włóczęgów w Stanach Zjednoczonych.
01:11
This is the nomadic dream,
24
59150
2760
To jest właśnie sen wędrowców,
inna wersja amerykańskiego snu,
01:13
a different kind of American dream
25
61910
1910
01:15
lived by young hobos, travelers,
26
63820
2644
sposób życia młodych bezdomnych,
podróżników, autostopowiczów,
włóczęgów i kloszardów.
włóczęgów i kloszardów.
01:18
hitchhikers, vagrants and tramps.
27
66464
3384
01:21
In most of our minds,
28
69848
1349
Dla większości z nas
01:23
the vagabond is a creature from the past.
29
71197
3091
postać wędrowca jest reliktem przeszłości.
01:26
The word "hobo" conjures up an old
30
74288
2303
Wyraz "włóczęga" przywołuje na myśl
01:28
black and white image
31
76591
1437
starą, biało-czarną fotografię
01:30
of a weathered old man covered in coal,
32
78028
2506
postarzałego mężczyzny pokrytego węglem,
01:32
legs dangling out of a boxcar,
33
80534
2401
z nogami zwisającymi z brzegu wagonu,
01:34
but these photographs are in color,
34
82935
2112
ale te zdjęcia są w kolorze,
01:37
and they portray a community
35
85047
1783
przedstawiają społeczność
01:38
swirling across the country,
36
86830
1722
rozpowszechnioną w całym kraju,
01:40
fiercely alive and creatively free,
37
88552
2825
nieustannie aktywną i kreatywnie wolną,
01:43
seeing sides of America that no one else
38
91377
2499
obserwującą oblicza Ameryki,
jakich nikt inny nie ma okazji zobaczyć.
01:45
gets to see.
39
93876
2190
01:48
Like their predecessors, today's nomads
40
96066
2690
Podobnie jak ich przodkowie,
współcześni wędrowcy
współcześni wędrowcy
01:50
travel the steel and asphalt arteries
41
98756
2667
podążają stalowymi i asfaltowymi
ścieżkami Stanów Zjednoczonych.
ścieżkami Stanów Zjednoczonych.
01:53
of the United States.
42
101423
1689
W dzień zeskakują z pociągów towarowych,
wystawiają uniesione kciuki
wystawiają uniesione kciuki
01:55
By day, they hop freight trains,
stick out their thumbs,
stick out their thumbs,
43
103112
3188
01:58
and ride the highways with anyone
44
106300
1854
i przemierzają autostrady z kim bądź,
02:00
from truckers to soccer moms.
45
108154
3016
od kierowców ciężarówek
do matek z dziećmi.
do matek z dziećmi.
02:03
By night, they sleep beneath the stars,
46
111170
2326
W nocy śpią pod rozgwieżdżonym niebem,
02:05
huddled together with their packs of dogs,
47
113496
2682
wtuleni w stada psów,
02:08
cats and pet rats between their bodies.
48
116178
3708
z kotami i udomowionymi szczurami
pomiędzy swoimi ciałami.
pomiędzy swoimi ciałami.
02:11
Some travelers take to the road by choice,
49
119886
2628
Dla niektórych życie koczownika to wybór,
02:14
renouncing materialism, traditional jobs
50
122514
2586
odrzucenie materializmu, tradycyjnej pracy
02:17
and university degrees in exchange
for a glimmer of adventure.
for a glimmer of adventure.
51
125100
3934
i akademickich dyplomów
w zamian za odrobinę przygody.
w zamian za odrobinę przygody.
02:21
Others come from the underbelly of society,
52
129034
3250
Inni pochodzą z nizin społecznych
02:24
never given a chance to mobilize upwards:
53
132284
3040
i nigdy nie dostali szansy
na wyrwanie się stamtąd.
na wyrwanie się stamtąd.
02:27
foster care dropouts, teenage runaways escaping
54
135324
3376
Sieroty i nastolatki uciekające
02:30
abuse and unforgiving homes.
55
138700
3144
przed prześladowaniem
i bezlitosnym otoczeniem.
i bezlitosnym otoczeniem.
02:33
Where others see stories of privation
56
141844
2910
Tam, gdzie inni widzą historie o ubóstwie
02:36
and economic failure,
57
144754
2080
i porażce ekonomicznej,
02:38
travelers view their own existence
58
146834
1860
podróżnicy widzą swoją własną egzystencję
przez pryzmat wyzwolenia i wolności.
przez pryzmat wyzwolenia i wolności.
02:40
through the prism of liberation and freedom.
59
148694
3573
Oni wybierają życie bez nadmiaru,
02:44
They'd rather live off of the excess
60
152267
2215
02:46
of what they view as a wasteful consumer society
61
154482
2950
odrzucają zwyczaje rozrzutnego,
konsumpcyjnego społeczeństwa,
konsumpcyjnego społeczeństwa,
02:49
than slave away at an unrealistic chance
62
157432
2801
nie dają się zniewolić mrzonce
tradycyjnego amerykańskiego snu.
tradycyjnego amerykańskiego snu.
02:52
at the traditional American dream.
63
160233
2679
02:54
They take advantage of the fact
64
162912
2089
Wykorzystują fakt,
02:57
that in the United States,
65
165001
1548
że w Stanach Zjednoczonych
02:58
up to 40 percent of all food ends up in the garbage
66
166549
3821
40% żywności kończy na śmietniku,
przeszukując kontenery i śmietniki
w poszukiwaniu dobrych jeszcze produktów,
w poszukiwaniu dobrych jeszcze produktów,
03:02
by scavenging for perfectly good produce
67
170370
2633
03:05
in dumpsters and trash cans.
68
173003
2674
03:07
They sacrifice material comforts in exchange
69
175677
2369
Poświęcają komfort materialny,
03:10
for the space and the time to explore
70
178046
2723
zyskując przestrzeń i czas
na odkrywanie swojego kreatywnego wnętrza,
03:12
a creative interior,
71
180769
1722
03:14
to dream, to read, to work on music, art and writing.
72
182491
4882
na marzenie, czytanie, pisanie,
tworzenie muzyki i malowanie.
tworzenie muzyki i malowanie.
03:19
But there are many aspects to this life
73
187373
2508
Jednak wiele aspektów takiego życia
jest dalekich od ideału.
jest dalekich od ideału.
03:21
that are far from idyllic.
74
189881
2363
03:24
No one loses their inner demons
75
192244
2123
Wyruszając w podróż,
nie pozbywamy się wewnętrznych demonów.
nie pozbywamy się wewnętrznych demonów.
03:26
by taking to the road.
76
194367
1709
03:28
Addiction is real, the elements are real,
77
196076
3162
Uzależnienie jest prawdziwe,
przestępczość jest prawdziwa,
przestępczość jest prawdziwa,
03:31
freight trains maim and kill,
78
199238
2212
jazda pociągiem towarowym
może skońćzyć się ranami i śmiercią.
może skońćzyć się ranami i śmiercią.
03:33
and anyone who has lived on the streets can attest
79
201450
2660
Każdy, kto mieszkał na ulicy, może wskazać
03:36
to the exhaustive list of laws
80
204110
1890
niewyczerpaną listę przepisów
delegalizujących życie bezdomnych.
delegalizujących życie bezdomnych.
03:38
that criminalize homeless existence.
81
206000
4106
03:42
Who here knows that in many cities
82
210106
1830
Kto z was zdaje sobie sprawę,
że w wielu amerykańskich miastach
że w wielu amerykańskich miastach
03:43
across the United States it is now illegal
83
211936
2650
nielegalne jest:
03:46
to sit on the sidewalk,
84
214586
2033
siedzenie na krawężniku,
03:48
to wrap oneself in a blanket,
85
216619
3387
okrywanie się kocem,
03:52
to sleep in your own car,
86
220006
2735
spanie we własnym samochodzie,
03:54
to offer food to a stranger?
87
222741
3359
zaoferowanie jedzenia nieznajomemu?
03:58
I know about these laws because I've watched
88
226100
1772
Poznałam te przepisy, gdyż widziałam,
jak moi koledzy i inni podróżnicy
03:59
as friends and other travelers
89
227872
1792
04:01
were hauled off to jail or received citations
90
229664
2670
byli wtrącani do więzienia
albo dostawali mandaty
albo dostawali mandaty
04:04
for committing these so-called crimes.
91
232334
3588
za popełnienie tych
tak zwanych przestępstw.
tak zwanych przestępstw.
04:07
Many of you might be wondering why anyone
92
235922
2161
Wielu z was może się zastanawiać,
dlaczego ktokolwiek wybrałby życie
dlaczego ktokolwiek wybrałby życie
04:10
would choose a life like this,
93
238083
1711
pod kontrolą dyskryminującego prawa,
04:11
under the thumb of discriminatory laws,
94
239794
2366
04:14
eating out of trash cans,
95
242160
1318
zjadając resztki ze śmieci,
04:15
sleeping under bridges,
96
243478
1789
śpiąc pod mostem,
04:17
picking up seasonal jobs here and there.
97
245267
3251
i od czasu do czasu
wykonując prace sezonowe.
wykonując prace sezonowe.
04:20
The answer to such a question is as varied
98
248518
2514
Odpowiedź na to pytanie jest tak różna,
04:23
as the people that take to the road,
99
251032
2536
jak różni są ludzie
wybierający koczownicze życie,
wybierający koczownicze życie,
04:25
but travelers often respond with a single word:
100
253568
3382
ale często odpowiadają oni jednym słowem:
04:28
freedom.
101
256950
2331
wolność.
04:31
Until we live in a society where every human
102
259281
3513
Dopóki nie żyjemy w społeczeństwie,
w którym każdy człowiek
ma zapewnioną godną pracę,
ma zapewnioną godną pracę,
04:34
is assured dignity in their labor
103
262794
2069
04:36
so that they can work to live well,
104
264863
1875
może pracować, aby dobrze żyć,
04:38
not only work to survive,
105
266738
2107
a nie tylko pracować, aby przetrwać,
04:40
there will always be an element of those
106
268845
1917
zawsze znajdzie się odsetek tych,
04:42
who seek the open road as a means of escape,
107
270762
3132
dla których wędrówka jest formą ucieczki,
04:45
of liberation and, of course, of rebellion.
108
273894
5058
wyzwolenia i oczywiście sprzeciwu.
04:50
Thank you.
109
278952
2016
Dziękuję.
04:52
(Applause)
110
280968
2269
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Kitra Cahana - Vagabond photojournalist + conceptual artistKitra Cahana is a Canadian photographer who blurs the line between anthropologist and journalist.
Why you should listen
Kitra Cahana is a wanderer. The American-born photographer was raised in Canada and Sweden, with a father who worked as a rabbi and took his family along with him everywhere he traveled. Cahana's itinerant childhood is evident in her work, which has taken her to teenage "rainbow parties," Venezuelan spiritual rituals, Ukranian Ultra-Orthodox prayer sites, American boxcars and bus stops and many more places. The 2014 TED Fellow embeds herself in the societies she documents, playing the part of photojouralist as well as enthnographer.
Kitra Cahana | Speaker | TED.com