TED2014
Kitra Cahana: A glimpse of life on the road
Kitra Cahana: Câu chuyện về những kẻ không nhà và ẩn dật
Filmed:
Readability: 4.7
1,573,445 views
Khi còn là một cô bé, phóng viên ảnh và thành viên của TED, Kitra Cahana thường mơ sẽ bỏ nhà ra đi để được tự do sống trên đường phố. Giờ đây khi đã trưởng thành, và là một người du mục -- như cách cô tự gọi mình, cô đi theo những người du mục khác về "nhà" của họ -- những toa chở hàng trên xe lửa, trạm xe buýt, bãi đỗ xe, phòng tắm công cộng -- để có một thoáng nhìn về một nét văn hóa ngoại biên.
Kitra Cahana - Vagabond photojournalist + conceptual artist
Kitra Cahana is a Canadian photographer who blurs the line between anthropologist and journalist. Full bio
Kitra Cahana is a Canadian photographer who blurs the line between anthropologist and journalist. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
As a little girl, I always imagined
0
914
2297
Khi còn bé,
tôi luôn mơ có một ngày
00:15
I would one day run away.
1
3211
2335
mình sẽ chạy trốn thật xa.
00:17
From the age of six on,
2
5546
1464
Từ lúc 6 tuổi,
00:19
I kept a packed bag with some clothes
3
7010
2452
tôi đã có một chiếc ba lô
với một ít quần áo
00:21
and cans of food tucked away
4
9462
1526
và đồ hộp
được giấu sau
một chiếc tủ đồ.
một chiếc tủ đồ.
00:22
in the back of a closet.
5
10988
1994
Khi ấy,
00:24
There was a deep restlessness in me,
6
12982
2622
nỗi bồn chồn,
đã hằn sâu
vào tâm hồn tôi,
vào tâm hồn tôi,
00:27
a primal fear that I would fall prey
7
15604
2546
một nỗi sợ rất tự nhiên
00:30
to a life of routine and boredom.
8
18150
2775
về cuộc sống
chỉ toàn lề thói
và buồn tẻ.
và buồn tẻ.
00:32
And so, many of my early memories involved
9
20925
2609
Và cứ như thế,
ký ức của tôi
gắn với những
mộng mơ phức tạp,
mộng mơ phức tạp,
00:35
intricate daydreams where
I would walk across borders,
I would walk across borders,
10
23534
3566
rằng tôi sẽ
đi qua những bờ đất,
đi qua những bờ đất,
00:39
forage for berries,
11
27100
1368
hái dâu dại,
và gặp đủ mọi kiểu người
00:40
and meet all kinds of strange people
12
28468
2064
00:42
living unconventional lives on the road.
13
30532
3044
đang sống những cuộc đời khác lạ
bên vệ đường.
00:45
Years have passed, but many of the adventures
14
33576
2584
Năm tháng trôi qua,
những nhiều cuộc phiêu lưu
những nhiều cuộc phiêu lưu
trong mơ tưởng
00:48
I fantasized about as a child --
15
36160
2767
của một đứa bé là tôi lúc đó --
00:50
traveling and weaving my way
16
38927
1597
đi ngao du và len lỏi
giữa đời thực, chứ không phải
trong tâm tưởng
trong tâm tưởng
00:52
between worlds other than my own —
17
40524
2000
đã trở thành hiện thực
qua công việc
qua công việc
00:54
have become realities through my work
18
42524
1600
00:56
as a documentary photographer.
19
44124
2561
làm nhiếp ảnh gia mảng tài liệu.
00:58
But no other experience has felt as true
20
46685
3135
Nhưng không một trải nghiệm nào
chân thật hơn
giấc mơ thuở bé của tôi
giấc mơ thuở bé của tôi
01:01
to my childhood dreams
21
49820
1920
01:03
as living amongst and documenting the lives
22
51740
2718
hơn việc sống và ghi hình
cuộc đời của
những kẻ lang thang
những kẻ lang thang
01:06
of fellow wanderers across the United States.
23
54458
4692
trên khắp nước Mỹ.
01:11
This is the nomadic dream,
24
59150
2760
Đây chính là
"giấc mơ du mục",
"giấc mơ du mục",
01:13
a different kind of American dream
25
61910
1910
là một "giấc mơ Mỹ" kiểu khác
01:15
lived by young hobos, travelers,
26
63820
2644
của những người du mục trẻ,
những lữ khách, người đi nhờ
01:18
hitchhikers, vagrants and tramps.
27
66464
3384
người ăn xin và kẻ đi rong.
01:21
In most of our minds,
28
69848
1349
Phần lớn chúng ta đều nghĩ
01:23
the vagabond is a creature from the past.
29
71197
3091
kẻ đi hoang chỉ còn là sinh vật
của quá khứ.
01:26
The word "hobo" conjures up an old
30
74288
2303
Hai chữ "du mục" gợi lên
01:28
black and white image
31
76591
1437
một hình ảnh đen trắng xưa cũ
01:30
of a weathered old man covered in coal,
32
78028
2506
về một người đàn ông lớn tuổi
chịu nhiều sương gió,
đen nhẻm vì than đá
01:32
legs dangling out of a boxcar,
33
80534
2401
và chân đung đưa
trên toa chở hàng,
trên toa chở hàng,
01:34
but these photographs are in color,
34
82935
2112
nhưng, đây là
những bức ảnh màu
những bức ảnh màu
01:37
and they portray a community
35
85047
1783
và nó phản ánh sinh động
một cộng đồng
01:38
swirling across the country,
36
86830
1722
rong ruổi khắp đất nước,
01:40
fiercely alive and creatively free,
37
88552
2825
sống mãnh liệt
và tự do sáng tạo,
và tự do sáng tạo,
vì họ nhìn thấy
01:43
seeing sides of America that no one else
38
91377
2499
những góc của nước Mỹ
01:45
gets to see.
39
93876
2190
mà người khác
không thấy được.
không thấy được.
01:48
Like their predecessors, today's nomads
40
96066
2690
Giống như tổ tiên của mình,
dân du mục ngày nay
01:50
travel the steel and asphalt arteries
41
98756
2667
họ rong ruổi
trên những đường ray,
và đường nhựa
01:53
of the United States.
42
101423
1689
của nước Mỹ.
01:55
By day, they hop freight trains,
stick out their thumbs,
stick out their thumbs,
43
103112
3188
Ban ngày,
họ nhảy lên tàu chở hàng,
hay ra dấu xin đi nhờ xe
01:58
and ride the highways with anyone
44
106300
1854
của bất kỳ ai,
02:00
from truckers to soccer moms.
45
108154
3016
từ người lái xe tải
đến những bà mẹ chở con.
02:03
By night, they sleep beneath the stars,
46
111170
2326
Đến đêm,
họ ngủ dưới trời đầy sao
họ ngủ dưới trời đầy sao
02:05
huddled together with their packs of dogs,
47
113496
2682
cùng chó, mèo và chuột,
02:08
cats and pet rats between their bodies.
48
116178
3708
nằm la liệt xung quanh.
02:11
Some travelers take to the road by choice,
49
119886
2628
Có người tự chọn
cuộc sống đường phố
02:14
renouncing materialism, traditional jobs
50
122514
2586
từ bỏ vật chất, công việc,
02:17
and university degrees in exchange
for a glimmer of adventure.
for a glimmer of adventure.
51
125100
3934
và bằng cấp đại học
để đổi lấy một chút phiêu lưu.
02:21
Others come from the underbelly of society,
52
129034
3250
Những người khác,
họ ở dưới đáy xã hội
02:24
never given a chance to mobilize upwards:
53
132284
3040
chưa từng có cơ hội
để vươn lên,
để vươn lên,
02:27
foster care dropouts, teenage runaways escaping
54
135324
3376
đứa con nuôi bỏ nhà đi,
hay thiếu niên chạy trốn
02:30
abuse and unforgiving homes.
55
138700
3144
để khỏi bị lạm dụng,
hoặc vì gia đình
không chấp nhận.
không chấp nhận.
02:33
Where others see stories of privation
56
141844
2910
Trong khi người khác
thấy đây là
02:36
and economic failure,
57
144754
2080
sự thiếu thốn
và thất bại về kinh tế,
02:38
travelers view their own existence
58
146834
1860
những lữ khách này nhìn
sự tồn tại của mình
02:40
through the prism of liberation and freedom.
59
148694
3573
qua lăng kính của
giải phóng và tự do.
giải phóng và tự do.
02:44
They'd rather live off of the excess
60
152267
2215
Họ thà sống
bằng cái dư thừa
bằng cái dư thừa
02:46
of what they view as a wasteful consumer society
61
154482
2950
trong cái xã hội
họ cho là lãng phí
họ cho là lãng phí
02:49
than slave away at an unrealistic chance
62
157432
2801
còn hơn làm nô lệ cho
cơ hội phi thực tế,
02:52
at the traditional American dream.
63
160233
2679
vì một "Giấc mơ Mỹ" cũ xưa.
02:54
They take advantage of the fact
64
162912
2089
Họ tận dụng thực tế rằng
02:57
that in the United States,
65
165001
1548
trên đất Mỹ,
02:58
up to 40 percent of all food ends up in the garbage
66
166549
3821
có đến 40% thức ăn
bị cho vào thùng rác
03:02
by scavenging for perfectly good produce
67
170370
2633
để rồi tìm bới
đồ ngon vật lạ
đồ ngon vật lạ
03:05
in dumpsters and trash cans.
68
173003
2674
trong những thùng rác.
03:07
They sacrifice material comforts in exchange
69
175677
2369
Họ hy sinh sự tiện nghi
và đầy đủ vật chất
03:10
for the space and the time to explore
70
178046
2723
đổi lại, họ có được không gian
và thời gian để khám phá
03:12
a creative interior,
71
180769
1722
riêng một vùng sáng tạo,
03:14
to dream, to read, to work on music, art and writing.
72
182491
4882
để được mơ, được đọc,
được làm việc
cùng âm nhạc,
cùng âm nhạc,
hội họa và viết lách.
03:19
But there are many aspects to this life
73
187373
2508
Nhưng nhiều mặt khác
của cuộc sống này
03:21
that are far from idyllic.
74
189881
2363
lại không hề yên bình.
03:24
No one loses their inner demons
75
192244
2123
Không ai bỏ được con quỷ
trong tâm hồn mình
03:26
by taking to the road.
76
194367
1709
bằng cách trốn ra đường.
03:28
Addiction is real, the elements are real,
77
196076
3162
Nghiện ngập có,
thời tiết xấu cũng có
03:31
freight trains maim and kill,
78
199238
2212
những toa xe chở hàng
gây tàn phế và chết người,
03:33
and anyone who has lived on the streets can attest
79
201450
2660
và ai sống bên đường
cũng có thể chứng thực
03:36
to the exhaustive list of laws
80
204110
1890
có một danh sách đầy các luật
03:38
that criminalize homeless existence.
81
206000
4106
khép tội
những người vô gia cư.
những người vô gia cư.
03:42
Who here knows that in many cities
82
210106
1830
Có ai ở đây biết rằng
ở nhiều thành phố của Mỹ
03:43
across the United States it is now illegal
83
211936
2650
sẽ là phạm pháp
03:46
to sit on the sidewalk,
84
214586
2033
nếu bạn ngồi bên lề đường,
03:48
to wrap oneself in a blanket,
85
216619
3387
quấn mình trong chăn,
03:52
to sleep in your own car,
86
220006
2735
ngủ trong xe của chính mình,
03:54
to offer food to a stranger?
87
222741
3359
hay cho người lạ thức ăn không?
03:58
I know about these laws because I've watched
88
226100
1772
Tôi biết được những luật này
03:59
as friends and other travelers
89
227872
1792
vì tôi đã chứng kiến bạn tôi
và những kẻ lang thang
04:01
were hauled off to jail or received citations
90
229664
2670
bị tống vào tù
hay bị mời hầu tòa
hay bị mời hầu tòa
04:04
for committing these so-called crimes.
91
232334
3588
vì đã làm những việc
bị cho là tội phạm ấy.
04:07
Many of you might be wondering why anyone
92
235922
2161
Chắc nhiều người ở đây,
sẽ thắc mắc rằng
ai lại
ai lại
04:10
would choose a life like this,
93
238083
1711
chọn cuộc sống như thế,
04:11
under the thumb of discriminatory laws,
94
239794
2366
chịu những luật lệ
thiếu công bằng,
thiếu công bằng,
04:14
eating out of trash cans,
95
242160
1318
tìm đồ ăn
trong thùng rác,
trong thùng rác,
04:15
sleeping under bridges,
96
243478
1789
ngủ dưới gầm cầu,
04:17
picking up seasonal jobs here and there.
97
245267
3251
và làm những việc thời vụ
nay đây mai đó.
04:20
The answer to such a question is as varied
98
248518
2514
Câu trả lời
cho câu hỏi này
cho câu hỏi này
cũng đa dạng
như những người
như những người
04:23
as the people that take to the road,
99
251032
2536
sống trên đường phố,
04:25
but travelers often respond with a single word:
100
253568
3382
nhưng những kẻ lang bạt này,
thường chỉ đáp lại bằng 1 từ:
04:28
freedom.
101
256950
2331
"Tự Do".
04:31
Until we live in a society where every human
102
259281
3513
Chừng nào chúng ta chưa
sống trong một xã hội
mà mỗi người
được đảm bảo
được đảm bảo
04:34
is assured dignity in their labor
103
262794
2069
nhận chân giá trị
từ sức lao động của mình
từ sức lao động của mình
04:36
so that they can work to live well,
104
264863
1875
để họ có thể làm việc
để sống hạnh phúc
để sống hạnh phúc
04:38
not only work to survive,
105
266738
2107
chứ không chỉ để sinh tồn,
04:40
there will always be an element of those
106
268845
1917
thì sẽ luôn
có một nhóm người
có một nhóm người
04:42
who seek the open road as a means of escape,
107
270762
3132
tìm kiếm những
con đường rộng mở
con đường rộng mở
như một sự chạy trốn
04:45
of liberation and, of course, of rebellion.
108
273894
5058
đến với tự do,
và dĩ nhiên,
và dĩ nhiên,
là cả sự nổi loạn nữa.
Xin cảm ơn.
04:50
Thank you.
109
278952
2016
(Vỗ tay)
04:52
(Applause)
110
280968
2269
ABOUT THE SPEAKER
Kitra Cahana - Vagabond photojournalist + conceptual artistKitra Cahana is a Canadian photographer who blurs the line between anthropologist and journalist.
Why you should listen
Kitra Cahana is a wanderer. The American-born photographer was raised in Canada and Sweden, with a father who worked as a rabbi and took his family along with him everywhere he traveled. Cahana's itinerant childhood is evident in her work, which has taken her to teenage "rainbow parties," Venezuelan spiritual rituals, Ukranian Ultra-Orthodox prayer sites, American boxcars and bus stops and many more places. The 2014 TED Fellow embeds herself in the societies she documents, playing the part of photojouralist as well as enthnographer.
Kitra Cahana | Speaker | TED.com